Super User

Super User

 

Aprelin 19-da Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Dekorativ-tətbiqi sənət bölməsinin rəhbəri, Xalq rəssamı Aydın Rəcəbovun 80 illik yubileyi münasibətilə “Bir ömrün naxışları” adlı sərgi açılıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən  xəbər verir ki, tədbirdə Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin direktor vəzifəsini müvəqqəti icra edən Mira Məmmədxanova, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri, Xalq rəssamı Fərhad Xəlilov, Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının rektoru, professor, Xalq rəssamı Natiq Əliyev, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədr müavini, Əməkdar incəsənət xadimi İlqar Fəhmi, Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının professoru, Əməkdar rəssam Məmmədhüseyn Hüseynov və Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin eksperti Əkbər Qoşalı çıxış edərək, Aydın Rəcəbovun zəngin yaradıcılıq yolundan bəhs ediblər.

 

Mədəniyyət Nazirliyi və Milli Xalça Muzeyinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən sərgidə xalça sənətində öz dəsti-xətti, fərqli yanaşma tərzi ilə seçilən sənətkarın müəllifi olduğu 40-dək əsər nümayiş olunur. Onların sırasında milli adət-ənənələrdən, nağıl və əsatirlərdən, türkçülük ideyalarından bəhrələnərək yaradılan orijinal kompozisiyalı “Oğuz onqonları”, “Oğuz damğaları”, “Qızıl balığın nağılı”, “Dür at”, “Qurbanlıq qoç”, “Ağaclı”, “Simurq quşu”, “Novruz fəlsəfəsi”, həmçinin Vətənə sonsuz məhəbbəti, doğulub, boya-başa çatdığı Abşeron torpağına, onun təkrarolunmaz ab-havasına bağlılığı tərənnüm edən “Azərbaycan”, “Naxçıvan”, “Şirvan”, “Əncir ağacı”, “Faytonçu”, “Neft səltənəti” kimi xovsuz və xovlu xalçalar yer alır.

 

Görkəmli rəssam, böyük alim Lətif Kərimov məktəbinin davamçılarından sayılan Aydın Rəcəbov əsərlərində türk-oğuz ornamental motivlərindən geniş istifadə edərək, ənənə və müasirliyin mükəmməl vəhdətinə nail olub. Onun yaratdığı bəzi süjetli xalçalarda orta əsr miniatür sənətimizin təsirlərini də görmək mümkündür. Xalq rəssamının mükəmməl kompozisiya quruluşu, uğurlu rəng həlli, yüksək texniki göstəriciləri, həndəsi stilizasiyası ilə seçilən xalçaları Azərbaycanın və xarici ölkələrin muzeylərində, qalereyalarında qorunub saxlanılır.

 

Sərgi aprelin 30-dək davam edəcək.

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

 

Amerika Birləşmiş Ştatlarına səfər çərçivəsində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin sədri Ülvi Mehdiyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Nyu-Yorkda keçirilən BMT-nin Dövlət İdarəçiliyi üzrə Ekspertlər Komitəsinin (CEPA) 23-cü sessiyasında iştirak edib.

 

Dövlət Agentliyinin sədri CEPA-nın “16-cı və 17-ci Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin (DİM) həyata keçirilməsi üçün Könüllü Milli Hesabat Ölkələri və Könüllü Yerli Hesabat Şəhərləri arasında perspektivli təcrübələrin mübadiləsi” adlı sessiyada çıxış edib. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “ASAN xidmət”dən verilən məlimata görə, çıxış zamanı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə yaradılmış “ASAN xidmət”in fəaliyyəti, eləcə də 16-cı və 17-ci DİM-lərə nail olunması istiqamətində Dövlət Agentliyi tərəfindən həyata keçirilmiş layihələr barədə ətraflı məlumat verilib. Eyni zamanda “ASAN xidmət”in beynəlxalq arenada əldə etdiyi nailiyyətlər, həmçinin “ASAN İnnovativ İnkişaf Mərkəzi” tərəfindən müxtəlif istiqamətlər üzrə həyata keçirilən təlimlərin əhəmiyyəti diqqətə çatdırılıb.

 

Səfər çərçivəsində Ülvi Mehdiyev BMT Baş katibinin iqtisadi və sosial məsələlər üzrə müavini Li Junhua ilə görüşüb. Görüş zamanı 2013-cü ildən etibarən Dövlət Agentliyi ilə BMT-nin müvafiq departamenti arasında həyata keçirilən uğurlu əməkdaşlığa toxunulub. Qarşı tərəf “ASAN xidmət”in BMT tərəfindən 2 dəfə yüksək mükafata layiq görüldüyünü diqqətə çatdıraraq, müvafiq modelin digər ölkələrdə də tətbiqinin xüsusi əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirib.

 

Görüş zamanı “ASAN xidmət” modelinin müxtəlif ölkələrdə tətbiqi istiqamətində Dövlət Agentliyi ilə BMT arasında yeni əməkdaşlıq layihəsinin həyata keçirilməsi barədə razılığa gəlinib.

 

Bundan əlavə BMT İnkişaf Proqramının Regional Bürosunun direktoru İvana Zivkoviç ilə görüş keçirilib. Dövlət Agentliyinin sədri tərəfindən “ASAN xidmət”in fəaliyyət istiqamətləri barədə geniş təqdimat edilib. Qarşı tərəf ötən dövr ərzində Dövlət Agentliyi ilə BMT-nin İnkişaf Proqramı arasında icra edilmiş layihələri xatırladaraq bundan sonra da müvafiq istiqamətlər üzrə əməkdaşlığa hazır olduqlarını bildirib.

 

Səfər çərçivəsində Dövlət Agentliyinin sədri Azərbaycan Respublikasının gənclər və idman naziri Fərid Qayıbovun dəvəti əsasında Nyu-Yorkda və ətraf ştatlarda təhsil alan azərbaycanlı tələbələrlə, həmçinin burada yaşayan gənclərimizlə görüşüb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

 

 

Almaniyanın “LESERING.de” elektron ədəbiyyat jurnalı Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” layihəsi çərçivəsində tanınmış Azərbaycan yazıçısı İsi Məlikzadənin alman dilinə tərcümə edilmiş “Duz” hekayəsinin yayımına başlayıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Tərcümə Mərkəzinə istinadən xəbər verir ki, yazıçının yaradıcılığı haqqında məlumatla təqdim olunan hekayənin alman dilinə tərcümə müəllifləri tanınmış alman tərcüməçisi Hans-Jürgen Maurer və alman dili mütəxəssisi Gülarə Heydərovadır.

Qeyd edək ki, geniş oxucu auditoriyası tərəfindən izlənən “LESERING.de” elektron ədəbiyyat jurnalı mütəmadi olaraq səhifələrində Frans Kafka, Huqo von Hofmannştal, Yohann Volfqanq Höte, Erix Kestner, Pablo Neruda kimi dünyaşöhrətli yazıçı və şairlərin yaradıcılığına yer ayırır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

 

 

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsinin sədri Fazil Mustafa “Peşəyönümlü Təhsilin İnkişafına Dəstək” İctimai Birliyinin sədri, şair-publisist Dr. İradə Əlilini 60 illik yubileyi ilə bağlı təbrik edib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, komitə sədrinin yubilyara ünvanladığı məktubda deyilir:

 

"Hörmətli İradə xanım,

Sizi 60 illik yubileyinizlə bağlı təbrik edir, möhkəm cansağlığı, ədəbi, elmi yaradıcılıqda yeni uğurlar diləyirəm!

 

Siz Bakı Mədəni-Maarif Texnikumunun (indi ADMİU nəzdindəki Humanitar Kollecin) Kitabxanaçılıq fakültəsini 1986-cı ildə fərqlənmə diplomu ilə bitirmisiniz. Daha sonra Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsində oxumusunuz (1988–1994). “Çağdaş dönəmdə Azərbaycanda ekoloji problemlərin biblioqrafik informasiya təminatı” mövzusunu geniş surətdə araşdırmışınız.

Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, “Rəsul Rza” mükafatı laureatısınız, habelə Azərbaycan Prezidenti Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü olmusunuz.

Ölkəmizdə və ölkədışında müxtəlif elmi konfranslarda uğurla iştirak etmisiniz.

Siz bir mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, informasiya və sənəd menecmenti sahəsini tədris edən pedaqoq, jurnalist, şair, fəal ictimaiyyətçi olaraq çoxşaxəli əməli fəaliyyətlə məşğulsunuz.

“Mənim sevgi dünyam” (2013), “Dünya sevənlərindir” (2014), “Döyüşçü qadının səngər xatirələri” (2015), “Güllə səsindən doğulan kitab” (2015), “Vətənin cəsur döyüşçüləri” (2019), “Bir damla göz yaşında torpaq həsrəti” (2021), “Laçın həsrətim” (2021), “Və bir gün” (esselər; 2021), “Bir ömrün işığı” (2022), “Xocalı: Şahidlər danışır” (2022), “Kahraman Şehit Oğuz Özgür Çevik” (2022), “Zəfər yolu” (2023) və b. kitablarınız gün üzü görüb. Kitablarınızın bir neçəsi xarici dillərə çevrilib.

Sizi yaradıcılıq uğurlarınız və 60 illik yubileyinizlə bağlı Mədəniyyət Komitəsi adından bir daha təbrik edir, ən xoş diləklərimizi yetirirəm"! 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

 

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Ulu Naxçıvan diyarında “Mirvarid Dilbazi” Poeziya Məclisi İctimai Birliyi bir neçə gündür ki, olduqca maraq doğuran 

“Sazlı, sözlü kəlağayı günləri” adlı ədəbi-bədii kompozisiya təqdim edir. Bütün Muxtar Respublika üzrə keçirilən tədbirlərə bu gün yekun vurulacaq. Tədbirlər barədə bilgi almaq üçün “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı olaraq “Mirvarid Dilbazi” Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin sədri, “Kəlağayı Muzeyi”nin direktoru, şair, publisist Güllü Eldar Tomarlı ilə telefon əlaqəsi yaratdıq və aşağıdakı bilgiləri əldə etdik. 

 

1.

İlk olaraq Naxçıvan diyarında “Sazlı, sözlü kəlağayı günləri” adlı ədəbi-bədii kompozisiya Naxçıvan Dövlət Universitetinin (NDU) Elmi Kitabxanasında təqdim edilib. 

Öncə çıxış edən kitabxananın direktoru Xumar Məmmədova milli-mənəvi dəyərlərimizin gənc nəslə təbliğ olunması baxımından tədbirin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirib. 

“Mirvarid Dilbazi” Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin sədri, “Kəlağayı Muzeyi”nin direktoru, şair, publisist Güllü Eldar Tomarlı milli dəyərlərin bir atributu kimi kəlağayının geniş təbliğ olunması istiqamətində görülən işlərdən söz açıb. Vurğulayıb ki, ictimai birliyin layihəsi olaraq 2022-ci ildə “Kəlağayı Muzeyi” yaradılıb. 

Güllü Eldar Tomarlı sədri olduğu birliyin təşkilatçılığı ilə nəşr olunmuş kəlağayını vəsf edən dörd kitabı universitetin Elmi Kitabxanasına hədiyyə edub. 

NDU-nun Muzeyşünaslıq, arxiv işi və kitabxanaçılıq kafedrasının dosenti, şair, folklorşünas Sədaqət Nemətin, Azərbaycan tarixi kafedrasının professoru, “Sevinc” QHT-nin təsisçisi Sevinc Abbasovanın çıxışları dinlənilib.

Kəlağayıya həsr olunmuş ədəbi-bədii kompozisiyada  bildirilib ki, kəlağayı ipək sapdan hazırlanmış qadınlara məxsus dördkünc formalı baş örtüyüdür, min illərdir Azərbaycan xanımlarına yaraşıq və gözıllik verən milli-mənəvi dəyərimizdir. Ölkəmizin Qərb bölgəsində ona “çarqat” deyirlər.

Tədbirin bədii hissəsində Naxçıvan Dövlət Universitetinin Musiqi Kollecinin tələbələri sazda ifa ediblər, tarix-filologiya fakultəsinin tələbələri kəlağayını təbliğ edən şeirlər səsləndiriblər. 

Universitetin foyesində keçirilən qədim kəlağayılar nümayiş olunan sərgi müəllim və tələbələrin böyük marağına səbəb olub. 

Qeyd olunub ki, UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin 2014-cü il noyabrın 26-da keçirilən iclasında Azərbaycan kəlağayı sənəti “Kəlağayı simvolizmi və ənənəvi sənəti” adı ilə təşkilatın Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilib. Bu il kəlağayının beynəlxalq miqyasda tanıdılmasının 10  illiyidir.

Sonda tələbələr şeirlər səsləndirib, “Belkanto” vokal qrupunun ifasında musiqilər təqdim olunub. 

2.

Digər tədbirsə Naxçıvan Qızlar Liseyində keçirilib. Öncə liseyin direktoru Naxçıvan Ali Məclisinin deputatı Aida Allahverdiyeva tədbir iştirakçılarını salamlayıb, belə tədbirlərin Qızlar liseyində keçirilməsini alqışlaylb. Kəlağayının qədim zamanlardan məişətimizdə tutduğu yer, rəng və naxış dünyası haqqında iştirakçıları məlumatlandırıb. 

Şagirdlər qonaqları milli adət-ənənəmizə uyğun olaraq liseyin girişində milli geyimdə, kəlağayıda armudu stəkanlara süzülmüş şərbətlə, milli rəqslərlə qarşılayıblar. Sonra şəhidlərimizin əziz ruhu bir dəqiqə sükutla yad edilib. Daha sonra liseyin qızlarının əl işlərinin sərgisi nümayış olunub. Qonaqlar qızların əl işlərinə heyranlığını gizlədə bilməyiblər.

Tədbirdə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi üzvü, rəssam Ülviyyə Həmzəyevanın iştirakı və geniş əhatəli çıxışı maraqla qarşılanıb. Ülviyyə Həmzəyeva qeyd edib ki. Azərbaycan xanımları dünyanın hər yerində milli geyimləri və baş örtüyü ilə tanınır. Neçə-neçə yüzillərdən bəri bizə qalan nənələrimizin kəlağayısı təkcə baş örtüyü yox, həm də mənəviyyat ölçüsüdür. Dava-dalaş, nəsillər arasında qan-qadanı yatıran ipək örpək namus, ismət rəmzidir. Nənələrimiz başına-yaşına, getdiyi yerə - xeyir-şərə uyğun kəlağayı bağlayardılar. Kəlağayı toylarda ən dəyərli hədiyyə idi. İlin hər fəslində sağlamlığımızı qoruyur, soyuqda istilik, istidə sərinlik verir.

Güllü Eldar Tomarlı bu möhtəşəm tədbirə dəstək və təşkilatçı olanlara təşəkkür edib. Bildirib ki, belə tədbirlərin ölkəmizin əksər bölgələrində keçirilməsində məqsəd xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərini gənc nəsillərə tanıtmaq, təbliğ etməkdir, adət-ənənələrimizin, sənətimizin, mədəniyyətimizin, mənəviyyatımızın yaşadılmasıdır.

Liseyin şagirdlərinin qonaqlara təqdim etdiyi ədəbi-bədii kompozisiyada tədbir iştirakçılarına kəlağayı haqqında zəngin informasiya və bilgilər verilib. 

3.

Naxçıvan şəhər 15 saylı tam orta məktəbdə də möhtəşəm tədbir düzənlənib, milli mənəvi dəyərlərimizə aid zəngin sərgi çox möhtəşəm alınıb, hamının çöhrəsində sevinc olub.  Tədbir iştirakçıları sərgi ilə tanış olublar, şagirdlərin əl işlərindən ibarət kəlağayı kollajı hamının marağını özünə cəlb edib. Məktəbin şagirdi Ələsgər Güllü Eldar Tomarlının kəlağayılı rəsmini tədbir boyu yaradıb və təqdim edib, şagirdlər kəlağayı ornamentləri sistemində  ən çox rast gəldiyimiz buta naxışlarını və ürək rəsmini çəkib Güllü Eldar Tomarlıya hədiyyə ediblər. O, şagirdlərə bu bacarıqlarına görə sonsuz təşəkkür edib. 

Tədbirdə şəhid Xansu Qurbanovun anası Yəmən Abbasova çıxış edib və kəlağayımızın tarixindən, bu gün onun çox önəmli, vacib baş örpəyi olmağından, istifadəsinin vacibliyindən danışıb. 

Şəhid Xansu Qurbanov  Naxçıvan şəhər 5 saylı məktəbin məzunudu. Bu məktəbin məzunu olmuş İslam Eyvazovun anası Aytən Eyvazova kəlağayının məsuliyətindən, sehrindən danışıb. O qeyd edib ki, bu gün şəhid analarına rəngli kəlağayılar hədiyyə olunur. Mən də, Yəmən xanım da bu gün qara yox, yaşıl rəngli kəlağayılar örtmüşük. Bu bizim qadınlarımızın simvoludur, yaraşığıdır. Nə yaxşı ki, “Sazlı, Sözlü Kəlağayı Günləri” Naxçıvanda keçirilir. 

4.

Özəl Naxçivan Universiteində də “Sazlü, Sözlü Kəlağayı Günləri”nin davamı könülaçan olub. Universitetin rektoru Anar Kazımov tədbirə uğurlar diləyib, kəlağayımızın keçmişindən, bu günündən danışıb. Universitetin tədris və tərbiyə işləri üzrə prorektoru, dosent  Nurlana Əliyeva kəlağayının istehsalı, necə başa gəlməsi haqqında  geniş məlumat verib. Zərif ipək baş örtüyümüzün qədim naxışlarının ötürdüyü informasiyanın tariximizin dərin qatlarından gəldiyini, kəlağayının tariximizi, adət-ənənələrimizi yaşatdığını qürurla vurğulayıb. 

 Kəlağayı sərgisinə tələbələrin marağı hamıya qürurlu anlar yaşadıb. 

Gənc nəslin milli-mənəvi dəyərlərimizə böyük sevgisi, diqqəti onu təsdiq edir ki, gələcəyimiz, mənəvi dəyərlərimiz etibarlı əllərdədir.

5.

Ordubad şəhəri 1 saylı tam orta  məktəbdə də kəlağayı sevinci yaşanıb. Məktəbin direktoru Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi Könül İsmayılova tədbiri açıq elan edib qonaqları salamlayandan sonra belə tədbirlərin ölkəmizin müxtəlif təhsil ocaqlarında, xüsusilə orta məktəblərdə keçirilməsinin tərbiyəvi əhəmiyyətini önə çəkib. Mənəvi dəyərlərə, əxlaq normalarına layeyd münasibətin gələcək fəsadlarının qarşısını almaq üçün belə görüşlərin sayını artırmağın zəruriliyindən söhbət açıb. 

Qədim kəlağayılar sandıqdan çıxmışdı, məktəbi al-əlvan etmişdi, hamı sevinirdi, xoşbəxt idi, kəlağayıda hamı gözəl, əzəmətli görünürdü. Xalça toxuyan, daraqda yun darayan, peşəkar xəmir açan, yerindəcə  buta rəsmi çəkən məktəbli qızlarımız milliliyə köklənmişdilər. Hamısı milli paltarda, kəlağayıda idilər.

 Maraqlı bədii hissə də olub. Kəlağayı haqqında şeirlər, mahnılar, deyişmələr söylənilib.

6.

Kəngərli rayonu, Qarabağlar kənd 1 saylı tam orta məktəbində də “Sazlı, Sözlü Kəlağayı Günləri”nin davamı etdirilib. Tədbir iştirakçılarını məktəbin direktoru Dilguşə Qurbanova salamlayıb. Şagirdlər şeir söyləyiblər, mahnı oxuyublar, kəlağayı haqqında səhnəciklər göstəriblər. 

 

Sonda  Eldar Tomarlı portalımız vasitəsillə “Sazlı sözü kəlağayı  günkəri''nin keçirilməsinə dəstək olan  Naxçıvan Təhsil Nazirliyinə, eləcə də şəxsən  nazirliyin əməkdaşı Gültəkin Rüstəmliyə səfər müddətində göstərdiyi köməyə, diqqətə  görə sonsuz təşəkkürünü bildirib.

 

Qədim-qayım yurdumuz Naxçıvanda keçirilən möhtəşəm “Sazlı, sözlü kəlağayı günləri” coşquyla, sevinclə, qonaqpərvərliklə, hamının gözü, könlü gülə-gülə qarşılanıb.

Azərbaycan, Naxçıvan televiziyaları bu tədbirləri işıqlandırıb, Naxçıvan televiziyası “Mirvarid Dilbazi” Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin sədri, “Kəlağayı Muzeyi”nin  direktoru Güllü Eldar Tomarlıdan geniş müsahibə allb.

Xalqımizın bütün milli-mənəvi dəyərlərimizə, eləcə də Azərbaycan xanımlarının namus, ismət, abır-həya rəmzi kəlağayıya sevgisi bir daha sübut edir ki, kəlağayının şöhrəti heç vaxt azalmayacaq, özümüzü  tanıdıqca daha artacaq. 

 Naxçıvanda “Sazlı, sözlü kəlağayı günləri” layihəsi çərçivəsində təhsil ocaqlarında görüşlər gənclərin milli ruhda böyüməsinə, mədəniyyətimizi, şərəfli tariximizi daha dərindən tanımasına bir töhfə kimi dəyərləndirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

Cümə, 19 Aprel 2024 07:45

Bu gün onun doxsanıdır

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Sovet dövrünün avtomobil həvəskarları yəqin ki, xatırlayırlar. Ötən əsrin 60-cı illərində sovet avtomobilləri ailəsinə “Moskviç – 408” markalı yeni avtomobil əlavə olundu. Ona “Bala Çayka” da deyirdilər. Bakıda cəmi bir-iki dənə idi...

 

Yazıçılar Birliyinin o vaxtkı sədri Mehdi Hüseynin Tofiq Bayramın Əmircanda yaşadığından xəbəri vardı. Bilirdi ki, şəhərə gəlib-getmək onun üçün çox çətindir. Təzə çıxan moskviçlərdən ona da verilməsini nəzərdə tutmuşdu. Nə isə, çox keçmir ki, Tofiq Bayrama maşın verilir...  

 

Həmin vaxtlar Bülbülün evi Yazıçılar Birliyinin yanındakı binada yerləşirdi. Günlərin birində səhər-səhər pəncərədən bayıra baxan 18 yaşlı Polad Bülbüloğlu “Yazıçılar Birliyinin” qabağında Tofiq Bayramın “Bala Çayka”sını görür. Aşağı düşüb gəlir binanın qarşısına, maşının kimin olduğunu soruşur. Deyirlər  ki, bəs Tofiq Bayramındır. Gənc Polad Tofiq Bayramı tapıb odan xahiş edir ki, maşını bir az sürmək üçün ona icazə versin. Bülbülün oğlu olduğunu nəzərə alıb Tofiq Bayram da ona razılıq verir. Polad, necə deyərlər, gözünə döndüyüm də, bundan istifadə edib maşını sürüb aradan çıxır. Doyunca şəhəri gəzir. Yalnız bir neçə saatdan sonra - axşama yaxın peyda olur...

 

Tofiq Bayram 1934-cü il dekabrın 16-da Bakı şəhərində anadan olmuşdu. Orta məktəbi bitirdikdən sonra APİ-nin tarix fakültəsində ali təhsilə yiyələnmişdi. Əmək fəaliyyətinə isə "Azərbaycan müəllimi" qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri kimi başlamışdı. Sonra Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində ədəbi işçi, M. F. Axundov adına Dövlət Opera və Balet Teatrında ədəbi hissə müdiri, "Ulduz" jurnalı redaksiyasında, "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri, "Yazıçı" nəşriyyatında baş redaktor müavini işləmişdi. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı, əməkdar incəsənət xadimi idi. 1991-ci il aprelin 19-da vəfat edib...

Yaşasaydı bu il Tofiq Bayramın 90 yaşı tamam olacaqdı. Allahdan şairə rəhmət diləyib “Qadın ürəyi” şeirini sizə təqdim edirəm:

 

Necə rəhmlidir, necə amansız,

Necə mehribandır qadın ürəyi!

Sən onu sındırsan, bil ki, a qansız,

Ağlayan kamandır qadın ürəyi.

 

Güldürsən, ömürlük səadətindir,

Söndürsən, yanmağı bir də çətindir,

O, əsl qayğının, məhəbbətindir,

Sevgisiz zindandır qadın ürəyi.

 

Daşı da əridər, daş da olar o,

Əriyib gözlərdə yaş da olar o.

Bahar da olar o, qış da olar o.

Damladır, ümmandır qadın ürəyi.

 

Onunla dünyadır sənə qəfəs də,

Onsuz heç yaşama bu torpaq üstə.

Sevən bir ürəyə axır nəfəsdə,

Ən gözəl dərmandır qadın ürəyi.

 

Onu alçaldan da, ucaldan da biz,

Dərd verib vədəsiz qocaldan da biz.

Qədrini biləndə bu cahanda biz,

Həmişə cavandır qadın ürəyi.

 

Bəzən gültək solar acı bir sözdən,

Ağlayar xəlvəti, gülsə də üzdən.

Bəzən uşaq kimi ən ürəksizdən,

Məhəbbət umandır qadın ürəyi.

 

Bir namərd əlindən zəhər içəndə,

Keçirər ömrünü o, yas içində.

Bəzən ən qiymətli libas içində

Nalədir, fəğandır qadın ürəyi.

 

Ömrə zinət verən, səadət quran,

Kişi ürəyini nurla dolduran.

İsməti bir nəsli göyə qaldıran,

Eşqə hökmrandır qadın ürəyi.

 

Sənsiz əl çəkərəm arzudan, kamdan.

Nə çıxar sevgisiz – sənsiz ilhamdan?

İncitsən dözərəm, Tofiq Bayramdan

İncimə, amandır, qadın ürəyi!..

 

P.S. Tofiq Bayramın doğum günü münasibətilə gün ərzində daha bir əməkdaşımızın - Heyran Zöhrabovanın da yazısı təqdim ediləcək. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

Cümə, 19 Aprel 2024 16:49

3 gündə 3 möhtəşəm tamaşa

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bu gün cümə, sabah şənbə, birigün bazar. Yox, təqvimi sadalamıram, Rus Dram Teatrının bu üç gündə verəcəyi tamaşalar barədə söz açmaq istəyirəm.

Əminəm ki, teatrsevərlər gərgin iş həftəsindən sonra mütləq bu gözəl məkana gedib bu 3 gözəl tamaşanı seyr edəcəklər. 

 

19 APREL

Öncə Azərbaycan ədəbiyyatında şəxsən mənim ən çox sevdiyim hekayə olan “Mən, sən, o və telefon” hekayəsi əsasında hazırlanan eyniadlı tamaşadan başlayaq. Yəqin dərhal duydunuz ki, söhbət Xalq yazıçısı Anarın o məşhur hekayəsindən gedir. 

Tamaşanın premyerası 2022-ci il oktyabrın 7-8-də olub.

Tamaşaya quruluş vermək üçün Sankt-Peterburqdan soydaşımız – istedadlı rejissor, Rusiya Dövlət Səhnə Sənəti İnstitutunun məzunu, artıq Azərbaycanda, Rusiyada, Qazaxıstanda tamaşalar qoymuş Ərşad Ələkbərov dəvət olunub. Bu tamaşanın quruluşçu rəssamı Kristina Danilinadır (Rusiya).

Hekayə kimi, tamaşa da telefonun baş qəhrəmanlar arasında birləşdirici halqa olduğu hadisədən bəhs edir. Rüstəmlə Mədinənin sevgi hekayəsi bu telefonun ətrafında cərəyan edir. Ancaq sonradan başqa bir aşiq personaj - Seymur əlavə edildikdə, hər şey daha da qarışıq olur. Bu sevgi üçbucağı iştirakçılardan ikisinin eyni şəxs olması ilə diqqəti çəkir. Mədinə ikisindən hansını seçəcək?

 

 

20 APREL

“Artistin taleyi”

Azərbaycan dramaturqu, Xalq yazıçısı 

Elçinin pyesi əsasında hazırlanan tamaşanın premyerası 2016-cı il mayın 20-də olub. Quruluşçu rejissor Azərbaycanın Xalq artisti İranə Tağızadədir.

Azərbaycan teatr sənəti tarixinə adı qızıl hərflərlə yazılan aktyor Ərəblinskinin faciəli və sirli taleyi dramaturq və rejissor İranə Tağızadə tərəfindən ətraflı tədqiq olunur. Onun müəmmalı şəraitdə ölümünün səbəblərinin üstü hələ də açılmayıb. Lakin bununla bağlı şayiələr, əfsanələr, variantlar çoxdur.

 

 

21 APREL

“Afina axşamları”

Petr Qladilinin ikipərdəli lirik komediyasının premyerası 2016-cı il yanvarın 17-də olub. Quruluşçu rejissor Azərbaycanın Xalq artisti Aleksandr Şarovskidir.

Pyesin süjeti ailənin atası Boris Oleqoviçlə onun qızı, pianoçu Nataşa arasında ixtilafa toxunur. Baxışların ziddiyyətini Nataşanın nənəsi – knyaginya Rastopçina özünəməxsus tərzdə aradan qaldırır.

 

Qapaq şəklində: “Mən, sən, o və telefon” tamaşasından səhnə. 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

Rubrikanı Könül aparır. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edirik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır. 

 

Bu gün sizlərə Küftənin hazırlanma qaydasını təqdim edəcəyik. 

 

 DÜSTUR 

§ Ət – 130 qr

§ Kartof – 125 qr

§ Düyü – 17 qr

§ Soğan – 18 qr

§ Tomat pastası – 10 qr

§ Noxud – 28 qr

§ Alça – 11 qr

§ Duz – 6 qr

Xörək əlavəsi:

§ quru nanə – 0,1 qr

 

HAZIRLANMASI:

Noxud, düyü, soğan və ət daş üzə- rində toxmaqla döyülür (bəzən isə noxud ayrı bişirib, düyü çiy döyülür). Duz, istiot, tomat və mərzə vurulur. Qoyun ətindən istifadə etdikdə küftələr dağılmasın deyə 1 yumurta da əlavə oluna bilər. Bu ət qarışığından küftələr hazırlanır. Alça suda isladılır, küftənin içinə qoyulur. Küftələr işgənəyə əlavə edilir və vam odda bişirilir. Bişənə yaxın kartof əlavə edilir. Əgər kartof kiçik ölçüdədirsə, bütöv halda atılır. Üzərinə quru nanə səpilir və süfrəyə verilir.

 

QEYD: Əgər ətin içinə noxud

az vurulubsa, öncədən bişirilmiş noxuddan yeməyin suyuna əlavə edilir.

 

Nuş olsun!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

SUAL

 

Bu qapının dalında uşaqlığım dayanıb,

Bu qapıdan o yanda daha duymazlar məni.

Bir vaxt böyümək üçün bu qapıdan çıxmışam,

Bu qapıdan girməyə indi qoymazlar məni.

(Təranə Turan Rəhimli)

 

Təranə xanım- sevimli müəllimimiz, o qapını açmaq olsaydı,  addımınızı  o qapıdan o tərəfə atan kimi nə edərdiniz? 

 

CAVAB

- İyirmi illik həsrətdən sonra o qapının önündə dayandığım gün içəri girə bilmədim. Ona görə yox ki, mənə mane olan kimsə vardı. Amma içəri addım atsam, özgə adamların yaşadığı o evdə mənə doğma olan hər şeyin kim bilir necə dəyişdirildiyini, bəlkə də, yox edildiyini görəcəkdim. O fərqin, o yoxluğun xatirəmdə diri qalanları öldürməsinə, o evlə bağlı yaddaşımdakı müqəddəs lövhələri zədələməsinə izn verə bilməzdim. Vermədim də... Əgər o qapıdan o yana addım ata bilsəydim, ilk qocaman tut  ağacına salam verərdim. Sonra  əncirin yerə dəyən budaqlarının, yelpazə yarpaqlarının altında gizlənən, heç vaxt içini görmədiyim dərin quyunun yanına özümü çatdırardım. Quyunun ağzındakı gücüm çatmayan o ağır daşı qaldırıb bir kənara atar, əyilib pıçıltı ilə dibsiz dərinliyə "mən gəlmişəm" deyərdim.

 

Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı statusman Hümbət Həsənoğludan 10 aforizm təqdim edir. 

 

1.Xoş xasiyyət qızıl gülün ətri kimidir, hamıya xoş gələr.

2.Vaxt geri dönmür, amma sən geri dönüb nələrəsə təkrar cəhd edə bilərsən.

3.Ən yaxşı münasibət bir-birini itirmək istəməyən insanlar arasında olur.

4.Meyvəni günəş, insanı mübarizə yetişdirər.

5.Hissiyyatı olmayan bədbəxt olmur, amma xoşbəxt də ola bilmir.

6.İnsanın bütün öyrəndikləri özünə təsəlliyə kifayət edirsə, o, müdrik sayıla bilər.

7.Ölümün gözünə dik baxmamış insan həyatın dadını bilməz.

8.Sual işarəsi özünə inamını itirmiş nida işarəsidir.

9.Həqiqət acı dərman kimidir, qəbul etməlisən ki, yalan fəsad törədə bilməsin.

10.Rəqəmlər elmin, sözlər ədəbiyyatın yanacağıdır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.04.2024)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.