Super User
Şəhidlər barədə şeirlər – Ziya Nurməmmədov
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Ziya Nurməmmədovahəsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.
ZİYA ZABİL OĞLU NURMƏMMƏDOV
(29.08.2001.-13.10.2020.)
Kürdəmirin Sığırlı kəndindən olan, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Qarabağın azad edilməsi uğrunda Vətən müharibəsinin şəhidi
SİZİN SAYƏNİZDƏ, ZİYA
Zər qədrini zərgər bilər,
Döyüş nədir, əsgər bilər,
Əsgər dərdin səngər bilər,
Olarmış həqiqət - xülya,
Sizin sayənizdə, Ziya.
İki bacının qardaşı,
Onların əziz sirdaşı,
Yurdun əsil vətəndaşı,
Zəfərimiz gəlməz saya,
Sizin sayənizdə, Ziya.
Sığırlıda doğulmuşdun,
Böyüyüb igid olmuşdun,
El-obaya vurulmuşdun,
Bayraq sancıldı Şuşaya,
Sizin sayənizdə, Ziya.
Füzulidə döyüşdün sən,
Qəhrəmantək vuruşdun sən,
Mələklərlə görüşdün sən,
Qanla alındı daş, qaya,
Sizin sayənizdə, Ziya.
Bir əsgərdin, ölməz oldun,
Səninlə fəxr edir yurdum,
Qələbə qazanıb ordum,
Düşmənlər düşdü təlaşa,
Sizin sayənizdə, Ziya.
Keçsə illər, ötsə zaman,
Hər vaxt qalacaqsan cavan,
Unutmarıq səni bir an-
Heyran qalıb bizə dünya,
Sizin sayənizdə, Ziya.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.04.2025)
Xanımana Əlibəylinin 105 illiyinə həsr olunan tədbir keçirilib
28 aprel 2025-ci il tarixində F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında Azərbaycan uşaq ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, şair, yazıçı və dramaturq Xanımana Əlibəylinin 105 illiyinə və “Balaca həkim”, “Yaz Konserti” adlı 70 yaşlı yubiley kitablarına həsr olunan tədbir keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Kitabxanadan verilən məlumata görə, tədbirdə şairənin qızı filologiya elmləri doktoru prof. Gülər Abdullabəyli, AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşları, 177 saylı tam orta məktəbin 2-ci sinif şagirdləri və müəllim kollektivi qonaq qismində iştirak ediblər.
Xanımana Əlibəyli yüzlərlə uşaq şeirinin, onlarla poema və səhnə əsərinin, 30-dan artıq kitabın müəllifidir. Xanımana Əlibəyli Azərbaycan uşaq ədəbiyyatının klassiki və uşaq dramaturgiyasının banisidir, Xanımana Əlibəyli oxucularla görüşlərində şeirlərini uşaqlara məxsus avaz, hərarət və təbiiliklə, həm də məlahətlə oxuyub.
Tədbiri giriş sözü ilə açan kitabxananın direktoru Şəhla Qəmbərova Xanımana Əlibəylinin Azərbaycan uşaq ədəbiyyatında tutduğu mühüm mövqedən, onun yaradıcılıq istiqamətlərindən və milli ədəbi irsimizə verdiyi töhfələrdən ətraflı danışıb. Qeyd edib ki, Azərbaycan uşaq ədəbiyyatının inkişafında böyük xidmətləri olmuş Xanımana Əlibəylinin “Balaca həkim”, “Yaz Konserti” və başqa şeir, poemalarında yüksək mənəvi keyfiyyətlər tərənnüm olunur. Şairənin əsərləri uşaqlarda vətənə məhəbbət, insan əməyinə və istedadına ehtiram, təbiət gözəlliklərinə vurğunluq, böyüklərə hörmət, özündən kiçiklərə şəfqət, mehribanlıq, dostluqda dəyanət kimi kamil insana xas duyğular aşılayır.
Tədbirdə iştirak edən şairənin qızı Gülər Abdullabəyli və digər qonaqlar şairənin müxtəlif illərdə “Gözəllər gözəli”, “Nişanlı quş”, “Aycan”, “Dovşanın ad günü”, “Cunquş”, “Kənd həkimi”, “Durnalar lələk salır”, “Meyvələrin şahı” və s. dram əsərlərinin yazmış olduğunu və onların bir çoxunun gənclər və kukla teatrlarında tamaşaya qoyulduğunu qeyd etdilər. Həmçinin qeyd olundu ki, onun yaradıcılığında vətənpərvərlik, ana təbiətə sevgi və insanlıq əsas mövzudur. Sonra şairənin həyat və yaradıcılığına həsr olunan videomaterial və ənənəvi kitab sərgisi təqdim edilib.
Tədbirin bədii hissəsində məktəblilər sözləri Xanımana Əlibəylinin “Qonaqlıq” və “Günəş olaram mən də” adlı mahnılarını ifa ediblər, həmçinin “Tülkü və canavar” nağılından səhnəcik təqdim olunub, eləcə də şeirlər və rəqslər təqdim edilib.
Sonda uşaqlara kitabxananın təsis etdiyi “Göy Qurşağı” uşaq jurnalı hədiyyə olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.04.2025)
Tərlan Musayevanın ilk kitabı - "Ulu Öndərə mənəvi borcum" kitabı işıq üzü görüb
Güllü Eldar Tomarlı, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Keçən yüzilliyin 70-90-cı illərində halal zəhmətiylə hamımızın tanıdığı adlı-sanlı əmək qəhrəmanı kimi məşhurlaşan Tərlan Musayeva yarım əsrdən çoxdur ki, Vətənimizdə, nüfuz sahibi olan, əməyindən, uğurlarından, mənəvi məziyyətlərindən həddən artıq çox yazılan, danışılan Azərbaycan xanımıdır.
Bu günlərdə “Qırmızı Əmək Bayrağı”, “Xalqlar Dostluğu” ordenli, 23 yaşında 10 il keçmiş SSRİ-nin ən gənc deputatı, müstəqil Azərbaycanın birinci çağırış Milli Məclisin üzvü Tərlan Musayevanın xatirə-memuar janrında yazdığı “Ulu Öndərə mənəvi borcum” kitabı “Elm və təhsil” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
Tərlan xanım 70 illik həyatında mühüm əhəmiyyət kəsb edən Heydər Əliyev dövrünü xatirələr işığında oxucularına təqdim edir. Bu kitab həm də Azərbaycan tarixinin son yarım əsrlik dövrünün ictimai-siyasi hadisələrini, Ümummilli Liderlə Tərlan Musayevanın müxtəlif illərdə görüşlərindən doğan təəssüratlarını, Ulu Öndərin ona atalıq qayğısını, ona güvəndiyini, Tərlan xanımın onun etimadını doğrultmaq üçün əməyə məsuliyyətini, dövlətin, dövlətçiliyin, Vətənin iqtisadi qüdrətinin gücləndirilməsi üçün çalışdığını çox maraqlı və yaddaqalan detallarla təqdimi kimi qiymətlidir
“Ulu Öndərə mənəvi borcum” xatirələr kitabı “Suverenlik və konstitusiya ili” çərçivəsində və Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümündə Tərlan xanımın Ulu Öndərə böyük ehtiramının bariz nümunəsidir. Kitab Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclsi İctimai Birliyinin mənəvi dəstəyi ilə nəşr olunub. Kitabın redaktoru araşdırmaçı yazar, ədəbi təhlilçi, publisist Vaqif Osmanlı, məsləhətçisi isə bəndəniz - İctimai Brliyin sədri, Kəlağayı Ev Muzeyinin direktoru, şair-publisist Güllü Eldar Tomarlıdır.
Kitab müəllifin 70 illik zəngin və mənalı ömrünə özünün bir baxış prizmasıdır.
“Ulu Öndərə mənəvi borcum” xatirələr kitabı respublikamızın müxtəlif bölgələrində oxuculara təqdim ediləcəyi nəzərdə tutulur. İlk təqdimatı 4 may 11: 00- da Naxçıvan MR, M.Səid Ordubadi adına Kitabxanada, 5 may 11:00- da Culfa Rayon Mədəniyyət Sarayında keçiriləcək.Odlar diyarının qədim elm, sənət, mədəniyyət, dövlətçilik mərkəzlərindən biri Naxçıvan Muxtar Respublikasında Tərlan Musayevanın 70 illik yubileyi də Tərlansevərlər tərəfindən qeyd ediləcək .
Tədbirin davamı 8 may 2025- cıildə 14:00- da Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə Yasamal Rayon Heydər Əliyev Mərkəzində keçiriləcək.
Silsilə tədbirlər Azərbaycanın bölgələrində ilboyu davam edəcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.04.2025)
Heç kim unudulmur, heç nə yaddan çıxmır!
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Vətən sərhəddən başlayır - Sərhəd qəhrəmanı Şahin Hüseynquliyevin doğum günüdür.
Azərbaycan Ordusunun polkovnik-leytenantı olan Şahin Hüseynquliyev 30 aprel 1991-ci ildə Şərur rayonunda anadan olmuşdur. Heydər Əliyev adına Hərbi Lisey və Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti Akademiyasında təhsil almışdır. O, Sərhəd Qoşunları Çevik Hərəkat Dəstəsinin mənsubudur.
İştirak etdiyi döyüşlər
• Füzulinin azad edilməsi
• Hadrutun azad edilməsi
• Şuşanın azad edilməsi
• Zəngilanın azad edilməsi
Təltifləri
"Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı" medalı
"Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923–2023)" yubiley medalı
Vətənin qəhrəman oğluna Allah'dan xeyirli ömür, xidmətdə uğurlar arzu edirik.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.04.2025)
Günün fotosu: Nizaminin büstü Çində
Günün fotosu: Nizaminin büstü Çində
Pekindəki Chaoyang parkında dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin büstü qoyulub.
Chaoyang parkının seçilməsi təsadüfi deyil. Hər gün on minlərlə insan təbiətdən həzz almaq və dünya mədəniyyəti ilə ünsiyyət üçün buraya gəlir.
Büstün müəllifi Jintai İncəsənət Mərkəzinin direktoru professor Yuen Sikundur.
O, tarixdə iz qoymuş böyük şəxsiyyətlərə abidələr yaratmaqla tanınır. Heykəltəraşın sözlərinə görə, Nizami Gəncəvi dünya mədəniyyətinin əsas simalarından biridir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.04.2025)
Beynəlxalq Rəqs Günü -Kimdir bu JAN JORJ NOVERR?
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün - aprelin 29-u Beynəlxalq Rəqs Günüdür. Bu gün peşəkar və ya həvəskar rəqslə məşğul olan, rəqsi sevən hər kəsin bayramıdır.
Gəlin bu günün tarixçəsinə nəzər yetirək. Beynəlxalq Rəqs Günü 1982-ci ildə UNESCO-nun Beynəlxalq Rəqs Şurası tərəfindən təsis olunub. Bu əlamətdar tarix fransalı baletmeyster, balet nəzəriyyəçisi və islahatçısı Jan Jorj Noverrin (1727-1810) anadan olduğu gündə qeyd olunur. Günün təsis olunmasında məqsəd ictimaiyyətin diqqətini rəqs sənətinə cəlb etməkdir.
Niyə bəs Noverr?
Bu şəxs müasir baletin yaradıcısıdır. Əlbəttə, yaxşı olardı ki, onun doğum günü rəqs günü kimi deyil, balet günü kimi qeyd ediləydi. Amma nə etmək olar. Dünyanın mədəniyyət başbilənləri belə qərarlaşdırıblar.
Təbii ki, dünyanın əksər ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da Beynəlxalq Rəqs Günü təsis olunduğu tarixdən hər il qeyd olunur.
Azərbaycanda rəqsin tarixi olduqca zəngin və qədimdir. Kökləri eramızdan əvvəlki minilliklərə gedib çıxan milli rəqslərimiz var və Qobustan qayaüstü rəsmlərində əksini tapmış rəqs səhnələri bunu sübut edir.
Azərbaycan xalq rəqsləri olduqca rəngarəngdir: “Yallı”, “Heyvagülü”, “Uzundərə”, “Toy rəqsi”, “Turacı”, “Tərəkəmə”, “Cəngi”, “Şalaxo”, “İnnabı”, “Qızılgül”, “Qazağı”, “Qaytağı”, “Qoçəli”, “Lalə”, “Misri”, “Naznazı”, “Vağzalı” və s.
Məşhur rəqs xadimlətimizdən isə
Əminə Dilbazi, Afaq Məlikova, Roza Xəlilova, Təranə Muradova, Tamilla Məmmədova, Böyükağa Məmmədov, Kamil Dadaşov, Böyükağa Atababayev və başqalarını göstərə bilərik.
Yeri gəlmişkən, Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasının yaradılması haqqında 2014-cü il 30 aprel tarixli Sərəncamı ölkəmizdə rəqs sahəsinə olan diqqət və qayğının nümunəsidir. Belə bir akademiya həm də Şərq aləmində ilk dəfə bizim ölkədə yaradılıb.
Bəli, bu gün rəqs günüdür. Son dəfə haçan rəqs etdiyinizi xatırlaya bilərsinizmi?
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(29.04.2025)
Kann Film Festivalının münsiflər heyətinin tərkibi açıqlanıb
78-ci Kann Film Festivalının münsiflər heyətində dörd qadın və dörd kişi olmaqla 8 məşhur yer alıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, fransız aktrisası Jülyet Binoşun sədrlik edəcəyi münsiflər heyətinin tərkibi açıqlanıb.
Amerikalı aktrisa və kinorejissor Halle Berri, hindistanlı rejissor və ssenarist Payal Kapadia, italyan aktrisa Alba Rohvaşer, fransız-mərakeşli yazıçı Leyla Slimani, konqolu rejissor, sənədli film müəllifi və prodüser Honq Sanqsu, meksikalı rejissor və ssenarist Karlos Reyqadas və amerikalı aktyor Jeremi Stronq münsiflər heyətinin üzvləri seçiliblər.
Münsiflər heyəti müsabiqə üçün seçilmiş 21 filmi qiymətləndirəcək və mayın 13-dən 24-dək Kruazetdə keçiriləcək 78-ci Kann Film Festivalının “Qızıl Palma budağı” mükafatını təqdim edəcəklər.
Xatırladaq ki, ötən il festivalın münsiflər heyətinə amerikalı rejissor Qreta Qerviq (Barbi) sədrlik edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(29.04.2025)
29 Aprel Türk tarixində
Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün 29 aprel. Təqvimi vərəqləyək, görək, türk xalqlarının tarixində bu gün nə ilə yadda qalıb?
1. İstanbulun fəthi ərəfəsi – 29 Aprel 1453:
•Fakt:
29 aprel 1453-cü ildə Sultan II Mehmet (Fatih Sultan Mehmet) tərəfindən İstanbulun fəthi üçün başladılan top atəşi və hücumlar intensivləşdi.
•Ətraflı:
Bu gün Osmanlı ordusu Konstantinopol (Bizans) şəhərinin müdafiə divarlarını ağır toplarla bombalamağa başladı.
Ən mühüm hadisə Haliçdəki zəncirin aşılması planları idi:
Fatih Sultan Mehmet qurudan gəmiləri aşırmaq fikrini bu günlərdə reallaşdırdı — 70-ə yaxın gəmi yağlı taxtalar üzərindən sürüşdürülərək Haliçə endirildi.
•Tarixi əhəmiyyəti:
29 aprel günü İstanbulun müqavimət gücü ciddi şəkildə sarsıldı və şəhərin taleyi müəyyənləşməyə başladı.
Fəth 29 may 1453-cü ildə tamamlanacaq, amma 29 aprel onun strateji dönüş nöqtəsi hesab olunur.
2. Kütül-Əmara Zəfəri – 29 Aprel 1916:
•Fakt:
29 aprel 1916-cı ildə Osmanlı Ordusu, İngilis generalı Charles Townshend-in başçılıq etdiyi 13.000 nəfərlik İngilis ordusunu İraqın Küt (Kut al-Amara) bölgəsində əsir aldı.
•Ətraflı:
Bu zəfər Birinci Dünya Müharibəsi dövründə Osmanlı ordusunun qazandığı ən böyük uğurlardan biri oldu.
Türk komandanı Halil Paşa (sonralar Halil Kut Paşa) rəhbərliyi ilə düşmən mühasirəyə alındı və 147 gün davam edən mühasirədən sonra İngilislər təslim oldu.
Bu hadisə İngiltərə tarixində böyük bir rüsvayçılıq kimi qəbul edilir.
•Tarixi əhəmiyyəti:
Kütül-Əmara zəfəri Osmanlı ordusunun son parlaq zəfərlərindən biri oldu və türk hərb tarixində "Kut Qəhrəmanlığı" kimi anıldı.
3. Türk dünyasında inteqrasiya addımları – 29 Aprel 1992:
•Fakt:
29 aprel 1992-ci ildə yeni müstəqillik qazanmış türk dövlətləri (Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Türkmənistan) arasında əməkdaşlıq təşəbbüsləri üçün ilkin razılaşmalar əldə olundu.
•Ətraflı:
SSRİ-nin dağılmasından sonra müstəqil türk dövlətləri öz aralarında diplomatik əlaqələri qurmaq, ortaq dil, mədəniyyət, iqtisadiyyat sahələrində əməkdaşlıq üçün görüşlərə başladılar.
Bu proses sonralar Türk Şurası və Türk Dövlətləri Təşkilatı kimi strukturların yaranmasına yol açdı.
•Tarixi əhəmiyyəti:
Bu gün türk dünyasının siyasi və iqtisadi birliyinin təməli hesab edilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(29.04.2025)
Pezeşkiyanın Bakı səfəri: “Şimal-Cənub” dəhlizindən “Xudafərin” körpüsünə
Fariz Əhmədov, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Naxçıvan təmsilçisi
28 aprel tarixində Prezident İlham Əliyevlə İran Prezidenti Məsud Pezeşkiyanın Bakıda baş tutan görüşü ikitərəfli əlaqələrə, Cənubi Qafqazda və daha geniş regionda formalaşan yeni siyasi-iqtisadi düzənə böyük təkan verdi. Tarixi, mədəni və dini ortaq bağlarla birləşən bu iki qonşu dövlət, hazırda münasibətlərini qarşılıqlı maraqlara əsaslanan strateji əməkdaşlıq müstəvisinə qurur.
Azərbaycanın bölgədə artan nüfuzu, xüsusilə nəqliyyat-tranzit imkanlarının genişlənməsi, enerji infrastrukturunun modernləşdirilməsi və beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində güclənən diplomatik mövqeyi İranla əməkdaşlığa yeni zəmin yaradır. Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi, Araz çayı üzərində birgə hidroenerji layihələri, eləcə də Ağbənd-Kəlalə avtomobil körpüsü kimi təşəbbüslər yalnız iki ölkə üçün deyil, bütövlükdə region üçün iqtisadi və logistik baxımdan strateji əhəmiyyət daşıyır.
Birgə imzalanan sənədlər və verilən bəyanatlar göstərdi ki, hər iki ölkə enerji təhlükəsizliyi, sərmayə qoyuluşu, elm, sənaye və turizm kimi sahələrdə əməkdaşlığı dərinləşdirməkdə qərarlıdır. Bu yaxınlaşma, həmçinin, üçüncü tərəflərin bölgədə münaqişə yaratmaq cəhdlərinə qarşı ortaq mövqenin formalaşmasına da xidmət edir.
Azərbaycan üçün bu əməkdaşlığın dəyəri təkcə iqtisadi dividentlərlə məhdudlaşmır. Bu münasibətlər Azərbaycanın regional təşəbbüslərdə lider rolunu gücləndirir, 3+3 formatında əməkdaşlıq mexanizmini rallaşdırır. Həmçinin ölkəmizin suverenlik, ərazi bütövlüyü və qeyri-müdaxilə prinsipləri üzərində qurulan xarici siyasət xəttinə güclü dəstək verir.
Bu kontekstdə paytaxt Bakıda keçirilən görüşdən verilən açıq-aydın mesaj bu oldu ki, Cənubi Qafqazın gələcəyi bölgə dövlətlərinin iradəsi ilə formalaşmalıdır. Azərbaycan isə bu prosesdə həm sülhün təminatçısı, həm də real inkişafın təşəbbüskarı kimi çıxış edir.
NTV-yə müsahibəsində İqtisadçı Eldəniz Əmirov bildirib ki, İran Prezidenti Məsud Pezeşkiyanın Azərbaycana səfəri iki ölkə arasında iqtisadi-siyasi münasibətlərin daha da möhkəmlənməsi baxımından mühüm bir mərhələdir. Bu səfər Azərbaycan-İran iqtisadi əlaqələrinin bütün istiqamətlərdə inkişafı üçün ciddi imkanlar yaradır.
Tarixi və mədəni baxımdan zəngin olan Azərbaycan-İran münasibətləri iqtisadi sahədə bu potensiala tam adekvat deyil. 2023-cü ildə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 500 milyon dollar təşkil edib. 2024-cü ildə bu rəqəm 33% artaraq 647 milyon dollara yüksəlib. Artım nəzərəçarpacaq olsa da, 765 kilometrlik sərhəd xəttinə və hər iki ölkənin böyük iqtisadi potensialına nisbətdə hələ də kifayət qədər aşağıdır. Xüsusilə də nəzərə alsaq ki, burada ÜDM-i yarım trilyon dollara yaxın olan bir ölkədən bəhs edirik.
İnvestisiya sahəsində də oxşar mənzərə müşahidə olunur. İran indiyədək Azərbaycanın sənaye, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat, tikinti və digər sahələrinə 371 milyon dollarlıq investisiya yatırıb. Lakin bu sahədə də mövcud potensialdan tam istifadə olunmadığı aydındır
Ölkələrimiz arasında iqtisadi əməkdaşlığın əsas istiqamətlərindən biri də Şimal-Cənub Nəqliyyat Dəhlizidir. Bu dəhlizin inkişafı məqsədilə iki ölkə arasında son illər intensiv müzakirələr aparılıb. 2024-cü ildə dəhliz üzrə yükdaşıma 28%, tranzit daşımalar isə 23% artıb. Lakin bu sahədəki inkişaf da hələ regional və beynəlxalq tələblərə cavab verəcək səviyyədə deyil.
Məhz bu səbəbdən Prezident Pezeşkiyanın səfəri dəhlizin infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi, yükdaşıma potensialının artırılması baxımından da böyük əhəmiyyət daşıyır. Ələt-Astara dəmir yolunun yenidən qurulması, Ağbənd-Kəlalə avtomobil və dəmir yolu bağlantılarının yaradılması kimi layihələr bu əməkdaşlığın konkret nəticələrindən olacaq və regionun iqtisadi xəritəsində iki ölkənin rolunu daha da artıracaqdır.
Bundan əlavə, Araz çayı üzərindəki su ehtiyatlarının birgə idarə olunması, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə İran sahibkarlarının fəallaşması və müxtəlif sahələrdə – turizmdən sənayeyə qədər – yeni əməkdaşlıq imkanlarının yaranması Azərbaycan-İran münasibətlərinə əlavə dinamika verəcək.
Xüsusi qeyd edilməlidir ki, 2027-ci ildə “Xudafərin” körpüsünün 1000 illik yubileyi qeyd ediləcək. Bu tarixi hadisə Azərbaycan və İran üçün mühüm simvolik əhəmiyyət daşıyır. Hər iki dövlət bu münasibətlə böyük bir tədbir təşkil edə bilər ki, bu da ikitərəfli əlaqələri daha da gücləndirməklə yanaşı, regionda sabitliyə də önəmli töhfə verə bilər.
Ümumilikdə, Prezident Məsud Pezeşkiyanın Azərbaycana səfəri yalnız diplomatik jest olmaqla kifayətlənmir, eyni zamanda konkret iqtisadi hədəflərə yönələn strateji addım kimi qiymətləndirilməlidir.
İqtisadçı Xalid Kərimli qeyd edib ki, İran Azərbaycanın ən böyük və ən strateji qonşularından biridir. İki ölkə arasındakı münasibətlərin inkişafı Azərbaycanın iqtisadi, ticarət və tranzit imkanlarının genişlənməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. İranla əməkdaşlığın gücləndirilməsi idxal və ixrac əməliyyatlarından tutmuş, tranzit daşımaları, qarşılıqlı investisiya, turizm, mədəniyyət, təhsil və səhiyyə sahələrində əməkdaşlığa qədər geniş bir spektri əhatə edir. Bu əlaqələrin dərinləşməsi həm Azərbaycanın, həm də İranın milli maraqlarına tam cavab verir.
Regionun mövcud geosiyasi reallıqları da bu əlaqələrin əhəmiyyətini artırır. Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyi ucbatından Azərbaycanın Naxçıvanla və Türkiyə ilə quru əlaqələri əsasən İran üzərindən həyata keçirilir. Bundan əlavə, Azərbaycan Çin və Hindistan kimi böyük iqtisadi bazarlarla ticarət dövriyyəsini də məhz İran ərazisindən keçən yollarla reallaşdırır. Bu fakt Şimal-Cənub Nəqliyyat Dəhlizinin və İranla əlaqələrin strateji əhəmiyyətini bir daha ortaya qoyur.
Şimal-Cənub Dəhlizi yalnız regional deyil, həm də qlobal miqyasda əhəmiyyətli bir logistika layihəsidir. İrandan keçən yüklərin Azərbaycan vasitəsilə Rusiyaya və Avropaya, eləcə də əks istiqamətdə daşınması alternativ və təhlükəsiz ticarət marşrutlarının formalaşması baxımından ölkəmiz üçün böyük üstünlüklər yaradır. Eyni zamanda Çin və Hindistandan gələn yüklər üçün də bu marşrut ideal bir alternativ təşkil edir.
İran həmçinin Orta Dəhlizdə də mühüm rol oynayır. Bu baxımdan böyük qonşumuzla əlaqələrin daha da möhkəmləndirilməsi Azərbaycanın qeyri-neft sektorunun inkişafı, ixrac imkanlarının genişləndirilməsi və turizm sahəsinin canlandırılması baxımından strateji dəyər daşıyır. İranlı turistlərin Azərbaycana artan marağı, işgüzar əlaqələrin genişlənməsi və sərmayə qoyuluşu perspektivləri ölkəmizin iqtisadiyyatına yeni nəfəs verə bilər.
Üstəlik, İran və Azərbaycan arasında əsrlərlə formalaşmış tarixi və mədəni bağlar bu əməkdaşlığa təbii bir zəmin yaradır və münasibətlərin inkişafı üçün möhkəm təməl rolunu oynayır.
Beləliklə, İran Prezidenti Məsud Pezeşkiyanın Azərbaycana rəsmi səfəri yalnız ikitərəfli münasibətlərin güclənməsi baxımından deyil, həm də regional sabitlik, yeni iqtisadi imkanların açılması və Azərbaycanın beynəlxalq ticarət şəbəkələrində daha aktiv rol oynaması üçün önəmli bir addımdır.
Bu səfər Azərbaycan-İran əlaqələrində yeni bir mərhələnin başlanğıcı ola bilər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(29.04.2025)
“ASAN xidmət” “CryptoA2Z” təlim proqramını reallaşdırıb
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin “İnnovasiyalar Mərkəzi” “CryptoA2Z” təlim proqramını reallaşdırıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına agentlikdən verilən məlumata görə, “Blokçeyn Təlim Mərkəzi”ndə baş tutan proqram İqtisadiyyat Nazirliyinin tabeliyində Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi (4SİM) və dünyanın aparıcı kriptovalyuta tədris platformalarından olan “Binance Academy” ilə birgə təşkil olunub.
Əsas məqsəd ölkəmizdə sözügedən istiqamətdə ictimai maarifləndirməni artırmaq, rəqəmsal maliyyə alətlərinin praktiki əhəmiyyətini nümayiş etdirmək olub. Eləcə də bu sahədə yerli və beynəlxalq əməkdaşlıq perspektivlərini gücləndirmək əsas hədəflərdən biri seçilib.
3 gün ərzində 160-dan çox iştirakçıya kriptovalyuta və blokçeyn texnologiyalarına dair təlimlər keçirilib.
İştirakçılara kriptovalyutanın yaranma tarixi, əsas anlayışlar, blokçeyn texnologiyasının işləmə prinsipləri və kripto təhlükəsizliyi barədə məlumat verilib. Onlar praktiki olaraq kripto hesabların yaradılması və istifadəsi ilə tanış olub, kriptonun real tətbiq sahələri və iqtisadi imkanları üzərində işləyiblər. Həmçinin bu sahədə karyera və innovativ startap imkanları da müzakirə edilib.
Təlimlər interaktiv şəkildə aparılıb, kripto hesablar və tranzaksiyalar barədə məlumat verilib, müsabiqə və sual-cavab sessiyaları keçirilib.
Sonda aktiv iştirakçılar “Binance” şirkəti tərəfindən rəsmi sertifikat, xüsusi hədiyyə və platformada depozit imkanları ilə təltif olunublar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(29.04.2025)
