Azərbaycanın görkəmli qələm ustası, Xalq yazıçısı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri Anarın 85 illik yubileyinə həsr edilmiş, yaşı 35-dək gənc yazarlar arasında keçirilən hekayə müsabiqəsinin mükafatlandırma mərasimi bu gün - 2 Fevralda, Gənclər günündə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan Klubunda baş tutacaq. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Müsabiqənin Təşkilat Komitəsinə istinadən xəbər verir ki, Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu ilə “Ulduz" jurnalının birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən müsabiqə ölkədə gənc nasirlərin nəsr nümunələrinin daha da püxtələşməsinə xidmət edir. 

Mövzu seçimi sərbəst olan müsabiqəyə 200-ə yaxın iştirakçı qoşulmuş, öncə Münsiflər tərəfindən 8 finalçı müəyyənləşmişdi: Elay İsmayılov, Xanbala Mahmudov (Xan Abdulla), Cavid Babayev, Orxan Cuvarlı, Bəşir Niftəliyev, Şəhriyar Bəhmənov, Səma Quliyeva, Pərviz Əlyaroğlu.

Növbəti mərhələdə isə qaliblərin və mükafatçıların adları elan edilmişdi. 

HƏVƏSLINDİRİCİ YERLƏR

Bəşir Niftəliyev, 

Səma Quliyeva

 3-CÜ YER

Xan Abdulla

 2-Cİ YER

Orxan Cuvarlı

 1-Cİ YER

Cavid Babayev.

Mükafatçılara tutduqları yerə müvafiq olaraq pul mükafatları, Fəxri Diplomlar və Xalq yazıçısı Anarın imzası ilə kitablar təqdim ediləcək. 

Qeyd edək ki, müsabiqənin himayədarı “Azeristeel" MMC Metal Konstruksiylar Zavodu, informasiya və təşkilati dəstəkçiləri “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı və “Şirvan” cəmiyyətidir. 

Mükafatlandırma mərasimi saat 14-də başlayacaq. 

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu və “Ulduz” jurnalının birgə təşkilatçılığı ilə gənc yazarları stimullaşdıran növbəti müsabiqə isə yaxın günlərdə elan ediləcək. Bu dəfə gənc şairlər Vaqif Səmədoğlunun 85 illik yubileyi münasibətilə şeir müsabiqəsində qüvvələrini sınaya biləcəklər. 

“Ədəbiyyat və İncəsənət"

(02.01.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Alimlərimizin qədrini bilirikmi? Onları barı müğənnilər, idmançılar qədər dəyərləndiririkmi? Bu sualı hər bir kəs özünə versə, mütləq inkar cavabı alacaq. Əfsus.

Bu gün hər kəsin Azərbaycanın tanınmış ədəbiyyatşünası, dilçi və türkoloq alimi Ağamusa Ağası oğlu Axundovu xatırlamasını istərdim.

Ağamusa Axundov 1932-ci ilin bu günündə Kürdəmir şəhərində anadan olmuşdur. Orta məktəbi medalla bitirdikdən sonra ADU-nun filologiya fakültəsində (1950-55)və Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutunun Qərbi Avropa dilləri fakültəsində təhsil almışdır (1959-1965).

Eyni zamanda ADU-nun aspirantı, müəllimi (1958-59), baş müəllimi (1959-1961), dosenti (1961-1967), sonra universitetin ümumi dilçilik kafedrasının professoru, fılologiya fakültəsinin dekanı (1967-1974 və 1980-1990) olmuşdur. Ümumi dilçilik kafedrasının müdiri vəzifəsində işləmişdir (1981-1999).AMEA-nin Dilcilik institutunun direkroru(1990-2011), AMEA-nın Rəyasət Heyətinin müşaviri vəzifəsində çalışmışdır.

O, 1981-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru (1964), professor (1967), Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasınınhəqiqi üzvü (2007), Azərbaycan Respublikası Dövlət Mükafatı laureatı (1986), Azərbaycan Respublikası Əməkdar Elm Xadimi(1990)dir.

Ağamusa Axundov ədəbi fəaliyyətə "İnqilab və mədəniyyət" jurnalında (1951, N 12) çap olunmuş "İkinci görüş" adlı ilk hekayəsi ilə başlamışdır. Bundan sonra bədii yaradıcılıqla, xüsusən poeziyanın sənətkarlıq problemlərinin tədqiqi ilə ciddi məşğul olmuşdur.

Sovet Türkoloqları Komitəsinin (1974-cü ildən), Almaniya Demokratik Respublikasında nəşr edilən "Fonetika, dilçilik: Kommunikativ tədqiqatlar" adlı beynəlxalq nəzəri jurnalın redaksiya heyətinin (1978-ci ildən) üzvü olmuş, Azərbaycan EA Terminologiya Komissiyası sədrinin müavini, Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Toponimika Komissiyasının, AzərTAC-ın tərcümə şurasının, Azərbaycan və Ərəb ölkələri Dostluq Cəmiyyəti İdarə Heyətinin üzvü, Sovet-Amerika dostluq cəmiyyəti Bakı şöbəsinin sədri kimi geniş ictimai-elmi fəaliyyət göstərmişdir.

Misir Ərəb Respublikasının Qahirə şəhərində, Eyn-Şəms Universitetində Azərbaycan dili və ədəbiyyatdan dərs demiş (1965-1966), Praqa (1967), Ankara (1972), Belqrad (1984), Budapeşt (1986) və İstanbul (1992) şəhərlərində beynəlxalq elmi konfranslarda iştirak etmiş, Dostluq evinin və Sovet Amerika Əlaqələri İnstitutunun xüsusi heyətində ABŞ-da olmuş, Nyu-Yorkda II Dünya müharibəsinin qurtarmasının 30 illiyinə həsr olunmuş iclasda iştirak etmişdir (1975).

Yaponiya Elmə Yardım Cəmiyyətinin dəvəti ilə bir ay Tokio Universitetində Azərbaycan dili dərsi demiş, Kobe Universitetində və Tokio Şərq Kitabxanasında "Azərbaycan dili inkişaf yollarında" mövzusunda 2 konfrans keçirmişdir. Onun "Ümumi dilçilik" (1978-1988), "Dilçiliyə giriş" (1966-1980), "Azərbaycan dili" (1972-1973-1974-1992) kitabları dönə-dönə nəşr olunmuşdur. O, "Azərbaycan dilinin tarixi-etimoloji lüğəti" əsəri üzərində də  işləmişdir. Azərbaycan Respublikası Dillərin işlənməsı və inkişaf qanunauyğunluqları əlaqələndirmə Şurasının sədri, ASE-nin Məsləhətçilər Şurasının, Gürcüstan EA-nın Dilçilik İnstitutunun və BDU-nun doktorluq dərəcəsi verən ixtisaslaşmış müdafiə şuralarının, XMA-nın Azərbaycan bölməsi komitəsinin, "Sovetskaya tyürkologiya", "Ulduz" və "Azərbaycan" jurnallarının redaksiya heyətlərinin üzvü olmuşdur. "Sovetskaya tyürkologiya" jurnalının baş redaktoru, Dil və Ədəbiyyat üzrə ekspert şurasının sədri işləmişdir (1993-cü ildən).

Xalqlar dostluğu sahəsində mühüm xidmətlərinə görə ABŞ-ın "Frendşip fors" ("Dostluq qüvvələri") ictimai təşkilatının fəxri fərmanına layiq görülmüşdür (1987), ABŞ-ın Nyu-Orlean şəhərinin fəxri xarici vətəndaşı, Luiziana ştatının paytaxtı Baton Rujun şəhər şurasının fəxri üzvü(1987), Azərbaycan Ali Attestasiya Komissiyası Rəyasət Heyətinin üzvü (2003-cü ildən) olmuşdur.

2000-ci ildə "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilmişdir.

Görkəmli alimimiz 5 sentyabr 2015-ci ildə vəfat etmişdir,Bakıda, 2-ci Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir. Ruhu şad olsun!

Və bu qədər nailiyyəti olan bir şəxsi tanımamaq, həqiqətən də qəbahətdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.02.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Zahirə Cabirin nağıllarını ardıcıl təqdim etməkdədir. Nağıllar uşaqlar üçün yaradılır. Amma bu nağılları böyüklər də məmnuniyyətlə oxuyurlar və bəyənirlər.

Vəfalı Qaraköpək

(əfsanə)

Uzaq keçmişdə gözəl, sərvətləri bol bir məmləkətdə oğuz tayfaları yaşardı. Qədim vaxtlardan bu tayfaların sakinləri dəmirçilik, qalayçılıq, misgərlik, dülgərlik, dabbaqlıq, xalçaçılıq, toxuculuq və dulusçuluqla məşğul olardılar.Tayfalar öz məşhur sənətkarları ilə seçilərdi. Murad adlı bir dulusçu kuzələrin, bardaqların, səhənglərin, cürdəklərin, parçların üstünə vurduğu naxışlarla ad çıxarmışdı. O tayfa başçısının qızı Mələyi sevirdi. Hər gün onun eşqilə yaşayır, qızıl əlləri ilə gildən düzəltdiyi qablara sehrli naxışlar vururdu. Az keçmir ki, tayfa başçısı bundan xəbər tutur. Murada xəbər göndərir ki, öz tayın tapsın, onun dulusçuya verəsi qızı yoxdur. Və Mələyi bir başqasına nişanlayır. Bu xəbəri eşidən gündən Murad məmləkəti tərk edir, uzaq bir yola çıxır. Az gedir, düz gedir, dərə-təpə düz gedir, nəhayət yaşıl otlardan köynək geymiş, döşünə rəngbərəng çiçəklər taxmış bir təpəyə çatır. Buranı özünə məskən seçir. Palıd meşəsinin arxasında, təpənin yuxarısında özünə bir ev tikir. Muradın tikdiyi evə  kəndin içindən keçən dar cığırla ilan kimi qıvrıla-qıvrıla güclə qalxmaq olardı. O burada yaşadığı ilk gündən doğma torpağın ətrini duyur, xüsusi bir nəşə ilə  sərinləşməkdə olan yaz havasını ciyərlərinə çəkir, sinədolusu nəfəs alır. Bu təpədə gil çox olduğundan Murad dulusçu sənətini yaşatmaqla yaşamağa davam edir.

Muradın sevdiyi sənəti - dulusçuluğu məhəbbətlə döyünən ürəyinin harayına yetişir. Bu sənət ona həm sevinc, həm də kədər gətirir. Sarı gili əlində övkələyib ondan istədiyi formanı alırdı. Gil öz məhəbbətinə sadiq qalmış bir aşiqin köməyinə çatmışdı.

Beləcə Murad bütün qəlbini, varlığını bu sənətə bağladı. O, düzəltdiyi hər bir su qabında Mələyin surətini gördü. Əsrarəngiz naxışlarla bəzədilmiş səhəng, kuzə, bardaq, su qablarının şöhrəti tez bir zamanda hər yerə yayıldı. Onun su qablarına vurduğu basma nəbati naxışlar göz oxşayırdı. Həm də dulusçu bu qablara heç kimin oxuya bilmədiyi sevgilisinin adını kufi hərflərlə yazardı.Gözəl naxışlar salan dulusçunun əl işləri pənah gətirdiyi bu gözəl diyarda məşhurlaşdı. Xəbərin ayağı qovraq olar. Xəbər padşaha da çatdı. O dulusçunu sarayına dəvət etdi və dedi:

-         Mən istəyirəm ki, mənim sarayımın divarlarına elə naxış vurasan ki, o naxışdan heç bir padşah sarayında olmasın.

Murad padşaha təzim edərək dilləndi:

-         Padşah sağ olsun, mən adi bir dulusçuyam. Vurduğum naxışlar sevgimin rəmzidir, nişanədir. Onu yalnız su ilə dolan qablara çəkirəm ki, sevən ürəklərin yanğısını söndürsün. Divarlara rəsm çəkmək özgələrin işidir. Bu işi mən bacarmaram.

 Şah Muradın cavabından bərk qəzəbləndi və onu sarayından qovdu.

Dulusçunun bir qara köpəyi vardı. Vəfası ilə ad çıxarmışdı. Qaraköpək dulusçunun özünü, evini göz bəbəyi kimi qoruyardı. Quş quşluğuynan onların həndəvərində uça bilməzdi. Murad da köpəyi sevər, əzizləyərdi.  Həftədə bir dəfə bişmiş gil qabları ulağına yükləyər, bazara aparar, əvəzində özünə lazım olan ayın-oyunu alardı.

Padşah çox kinli idi. O dulusçunun sözlərini heç cür uda bilmirdi. Odur ki, öz vəzirinə bir tədbir görmək üçün əmr etdi. Tez bir zamanda vəzir dulusçunun yaşadığı yeri öyrənir və bir gün bazara getdiyini biləndə evini xaraba qoymaq üçün adamlarını göndərir. Dulusçu evdə olmasa da evi qoruyan dulusçunun iti- Qara köpəyi ordaydı. Vəzirin adamlarının dulusçunun evinə yaxınlaşdığını görən Qara köpək onların üstünə atılır, hamısını dişindən keçirir, yaralanmış halda qaçıb güclə canlarını qurtarırlar.

Bunu görən vəzir şahın əmrini yerinə yetirə bilmədiyi üçün çox bikef olur, nə olursa olsun Qara köpəyi öldürməyi fikirləşir. Az keçmədən quşu gözündən vuran bir oxatan tapır. Oxatan, oxla Qara köpəyin ürəyindən nişan alır, köpəyi öldürür. Vəzirin adamları dulusçunun evini, həyətindəki kürə sobanı, bütün mallarını dağıdıb sındırır, evin yandırıb kül edirlər.

Dulusçu axşam bazardan evə qayıdır. Evin yanmış, viranə görür. Vəfalı dostu Qara köpəyi axtarır, oxla vurulmuş cəsədini tapır. Xeyli ağlayıb. Köpəyi təpədə basdırır.

Dulusçu həmin diyarı tərk edib gedir. Amma xalq həmin təpəni Qaraköpək təpəsi kimi tanıyır. Qərinələr kecsə də itin vəfası ilə ad qazanan təpə hələ də dulusçunun yaşadığı təpə kimi tarixdə yaşayır.

Qaraköpəktəpə - Azərbaycanın Füzuli rayonu ərazisində, Köndələnçayın sağ sahilində yerləşən arxeoloji tarixi abidədir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.02.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu dəfə "Cümə günü Əbülfəzqızının 10 sualı ilə" rubrikasının qonağı AYB-nin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, "Mağara dağların əsnəməsidir", "İkimizi bir tanrı yarartmış ola bilməz", "Sən tərəfdə gün doğur, mən tərəfdə gün batır” və s. misraları ilə gənclərin sevimlisi və “Sənsizliyin baş hərfi", "Ağ kvadrat" kitablarının müəllifi, istedadlı  gənc şair, müxbir El Romandır.

1).El Roman bəy, xoş gördük. Təxəyyülünüzün zənginliyindən xəbərdarıq və istərdik ki, ard- arda düzülən və səbri tükənən suallarımızı gözəl cavablarınızla sevindirəsiniz.

Və ilk sırada yer almaq hüququ qazanan qürürlu yerişi ilə addımlayan sualımızı dəvət edirəm.

O da səni unutdu, gedənlər ayrılığın

adını qismət qoyar.

Həyatdı da, gün gələr, xətrinə can qoyduğun

ətrinə həsrət qoyar.

Elə gözəl gedər ki, göydən düşən hər ulduz

gedəninə bənzəyər.

"Sənsizliyin" baş hərfi yataqda tək qıvrılan

bədəninə bənzəyər. ( El Roman)

El Roman bəy, " Sənsizliyin baş hərfi" , ümumiyyətlə, hər hansı bir əlifbada varmı, yoxsa, hisslər mücərrəddir nə şəkli var, nə də işarəsi?

- "Sənsizliyin" baş hərfi "S" hərfidir. Şeirdə də elə bu formada yazmışam. Xüsusi bir hərfə, yaxud hər hansı bir mücərrədliyə işarə yoxdur. "Sənsizliyin baş hərfi yataqda tək qıvrılan bədəninə bənzəyər" misrasında onsuz da görmək olur bunu. Amma hər bir halda, şeiri yazarkən mən belə nəzərdə tutmasam da, hər kəs üçün sənsizliyin baş hərfi fərqli də ola bilər. Bu isə çox sentimentaldır. Biri var, "sənsizliyin" baş hərfini "S" kimi görüb, sentimentallığı fikirlə hərfin arasında bölüşdürəsən, biri də var, "Sənsizliyin" baş hərfinə dəxlsiz bir hərf deyəsən, bütün yükü atasan quru bir hərfin üstünə. Məncə, bu doğru deyil. 

2) Cek Londonun  Martin obrazı  ən sonda anladı ki, məşhur və zəngin olmağın önəmi yoxdur. Səni olduğun kimi öz sevdiyin qəbul etmirsə, cəmiyyətin çox hissəsi nüfuza, şöhrətə aşiqdirsə, bu saxta həyatdan qurtulmaq lazımdır.

Bəs El Roman Martin İdenə intihar etdiyi üçün haqq qazandırırmı?

- Heç bir intihar hadisəsinə qarşı mənfi fikirdə deyiləm. Dünyaya gəlib-gəlməməyi özün seçmirsən ki, sonradan seçimini bəyənməyib intihar edəndə səni qınasınlar. Sənin payına düşən budur. Haqqın da çatır ki, istədiyin vaxt əlinin tərsi ilə itələyəsən. Hər bir halda, biz intihar edənlərin həmin andakı psixologiyasını onların özündən daha yaxşı bilmirik. Amma mənim fikrimcə, İdenin intihar səbəbi əsassız idi. Yazıçılar intiharı bu qədər ucuzlaşdırmamalıdır. Yazıçı çatdırmalıdır ki, intihar etmək hər kəsə qismət olmur. Çexov deyir ki, necə gözəl bir gündür, çay dəmləyim, özümü asım, qərar verə bilmirəm". Bu qədər sadə.

Elə təəssürat yaradırlar ki, hamı intihar edə bilər, amma nə olur olsun, etməməlidir. Xeyr, əksinə, hamı intihar edə bilməz, amma kefi istəyirsə, edə bilər.

3) Öyrəndikdən və sevdikdən sonra daha çox əzab çəkəcəksiniz. ( Viktor Hüqo) 

Gedişini xəyal edib

Gülüşündən yan keçirəm. 

Göz yaşımı sel edənin 

Göz-qaşına and içirəm.

Günahkaram, damarımdan 

Qan içənə qansız dedim. 

Can alana canan deyib

Can verənə cansız dedim... ( El Roman)

El Roman bəy, sevginin əzabı acıdırmı, yoxsa şirin, bəlkə də, hər iki daddan yaranan bir daddır?

- Məncə, sevgi ən orijinal hissdir. Heç bir hissin törəməsi deyil və heç bir hissə yaxın deyil. Yerdə qalan istənilən hiss hansısa başqa hissdən törəmədir. Sevginin o qədər dəqiq simptomları var ki, kimisə sevən kimi bu hissin adının sevgi olduğuna əmin ola bilərsən. Ad qoya bilməyənlər artistlik edir. "Sevginin əzabı" deyilən bir şey yoxdur. Əzab nəyə deyirsiniz ki? Qarşı tərəfin tərk etməyi nəzərdə tutulursa, bu çox absurd və əsassız düşüncədir. Tərk edilmək sənətdir axı. Özün özünün sənətkarı olursan. Sən sonradan bu haldan istifadə edərək bərkiyirsən, yoğrulursan, xarakter formalaşdırırsan. Hansı əzabdan söhbət gedə bilər? Əzab sevə bilməməkdir. Gör onda yeməyin dadını bilirsənmi? Yuxundan ləzzət ala bilirsənmi? Ümumiyyətlə, sevə bilmirsənsə, nələrə güləcəksən?

4)  El Roman bəy, ölüm öz gəliş vaxtını əvvəlcədən söyləməsə də, bizimlə qarşılaşır. Ölümdən başqa nə ilə bir gün mütləq görüşəcəyik?

- Özümüz kimi bir adamla bir gün mütləq görüşəcəyik. Kimsə qarşısına özü kimi birisi çıxmamış ölməz. Bu insanın sonuncu vacib üzləşməsidir. Sirat körpüsüdür. Ən axırıncı mərhələdir, hətta ən axırıncı imtahandır. İnsanın özünü tanıması ölümünə yaxın baş verə bilər. Amma soruşsan, hamı guya özünü tanıyır...

5) Mənə inanmırsan?

gözümlə gördüm,

ayna qarşısında balaca uşaq

pomada sürtürdü

dodaqlarına.

Nikah masasında oturan o qız

stuldan sallanan ayaqlarıyla

tapdaya bilmirdi

yanındakının

qırx altı ölçülü ayaqlarını. ( El Roman)

El Roman bəy, erkən nikah sosial problem kimi aktualdır. Erkən nikaha göz yuman valideynlərə nə söyləmək istərdiniz?

- Mövzunun mənə aidiyyatı olmadığı üçün bu suala cavab vermək istəmirəm. 

6) Qarşına çıxa biləcək ən pis düşmən, hər zaman sən özün olacaqsan, sən özün pusquda gözləyəcəksən özünü. (Nitsşe)

El Roman bəy, bu fikrə münasibətiniz necədir?

- Reallıqdır ki, ən yaxın dostun da, düşmənin də özünsən. Özün özünü vurmaq üçün həmişə tətikdəsən. Həmişə istəyirsən ki, səhv edəsən, o səhvini öz içində üzünə vurasan. "Bir mən var məndən içəridə". O içindəki sən həmişə hazırdır ki, yanılasan, büdrəyib yıxılasan. Yıxılan da sənsən, yıxılanı baltalayan da. Ölən də sənsən, öldürən də.

7) Mağara?!

görəsən, nəyin nəsidir?

Mağara – dağların əsnəməsidir.

Tərsinə asılmış quş qəfəsidir

Belə eşitmişəm yarasalardan...

Bir qoca dedi ki, hələ diriydi

dünən gömüləndə o qız torpağa.

Sonra...

Gəldiyi yerlərə qayıtdı hər şey-

adamlar torpağa, kağız torpağa... ( El Roman)

El Roman bəy, bir gün torpağa dönən bəzi insanların " qumdan hazırladıqları uca təkəbbür qalalarının" müvəqqəti olduğunu  anlamamalarının səbəbi nədir?

- Bu, tarix boyu belə olub. Heç var-dövlətə də ehtiyac yoxdur ki, sən həyatdan ikiəlli yapışasan. Can şirin şeydir. Hamı ölmək istəyir, amma heç kəs ölmək istəmir. Böyüklər ölməkdən, uşaqlar necə ölməkdən qorxurlar. Hər kəs bu reallıqdan xəbərdardır ki, öləndə özünlə heç nə aparmayacaqsan. "Aparmaq" sözünü də elə rahat işlədirik ki, sanki harasa gedəcəyimizdən tam əminik, hələ bir nəyisə aparıb-aparmamağı da müzakirə edirik. Ölüm bilinməzlikdir. Dünyanın ən sirli hadisəsidir. Gözəl tərəfi də məhz budur, yeganə şeydir ki, texnologiya və ya duyğularla ayaqlaşmayacaq və həmişə sirli olaraq qalacaq.

8) El Roman bəy, Sizin üçün kimlər cahil adlanır?

- Birmənalı olaraq, cahil allaha inanmayandır. Sən dinə, peyğəmbərə, kitaba inanmaya bilərsən, amma hansı məntiqlə allaha inanmayasan? Allah sözü xoşuna gəlmirsə, öz yaradanına özün ad qoy. Amma səni yaradanı inkar etmə. Bu biabırçılıqdır. Cahillikdir.

9) İncimədi kağızım, indicə bir qələmlə

incidəni yazıram.

Həyatdı da əzizim, bir vaxt sənə yazırdım,

indi səni yazıram.

Həsrət bükdü belimi, barı, yanımda qalsan,

cəhənnəm, dik olardım.

O qədər ağlamışdım, kirpiyim oruc olsa,

cəhənnəmlik olardım.

Alnımda bir ləkə var, səbəbi nə, sirri nə,

bəlkə bir tikə qaldım?

Alın yazım sən idin, tanrı səni pozanda

yerində ləkə qaldı. (El Roman) 

El Roman bəy,  " Alın yazısı", "İradə azadlığı" anlayışları ilə bağlı düşüncələrinizi oxucularınızla bölüşərsinizmi?

- Alın yazısı deyilən bir şey, şübhəsiz ki, var. Ola bilər ki, adı xoşuna gəlməsin, amma bu onun mövcudluğuna xələl gətirməz. Bayaq adlandırdığım cahil qrup deyir ki, alın yazısı varsa, yəni bu yazı əvvəlcədən alnıma möhürlənibsə, mən niyə əməllərimə görə hesab verməliyəm? Fərz edək ki, bir təpədə dayanmısan. Əlində qələm və kağız var. İki qatarın sürətlə bir-birinə yaxınlaşdığını görürsən. Elmin sənə verdiyi avantajdan istifadə edərək qatarların sürətlərinə əsasən kağıza yazırsan ki, bu qatarlar 1 dəqiqə sonra toqquşacaq. Doğrudan da görürsən ki, qatarlar 1 dəqiqə sonra toqquşur. Həmin qatarlar sən kağıza yazdın deyəmi toqquşdu?

Sən bunu əvvəlcədən gördün və yazdın. Amma həmin qatarların toqquşmasında müxtəlif amillər var. Bu maşinist səhvi, hava şəraiti, texniki problemlər və sairə ola bilər. Allah alnına yazını yazırsa, bu onun gələcəkdən xəbərdar olması ilə əlaqədardır, çünki allah üçün zaman anlayışı düz xətdir. İstənilən halda, öz əməllərinin və nəticədə başına gələcək hər şeyin səbəbkarı məhz özünsən.

10)  Çağdaş Ədəbiyyatımızdan hansı şairlərimizi bəyənirsiniz, adlarını söyləyə bilərsinizmi?

- Bütün qadın şairləri)

-Dəyərli El Roman bəy, rubrikamıza vaxt ayırdığınız üçün Sizə minnətdarıq, hansı sualımız daha çox ürəyinizə yatdı?

- Səmimi söhbətə görə təşəkkür edirəm. Bütün suallardan razı qaldım. Uğurlar arzulayıram.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.02.2024)

Zəhra Allahverdiyeva, “Ədəbiyyat və İncəsənət”

Qərbi Azərbaycan tək adət-ənənəsi və yallısı ilə məşhur deyil. Qərbi Azərbaycanın bənzərsiz ədəbi irsi və geniş yaradıcıllığa malik şair və yazarları olmuşdur. Bunlardan biri də babam Məhərrəm Təvəkkül oğlu Allahverdiyevdir. O, Vedi nahiyəsi Şitti kəndində Nəğmə və Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi olaraq pedoqoji fəaliyyət göstərmişdir. 1988-ci ildə doğma yurdundan ayrı düşmüşdür. Şuşa rayonunda və Bakı şəhərində pedoqoji fəaliyyətinə davam etmişdir. O, pedoqoji fəaliyyəti boyunca bədii yaradıcıllıqla da məşğul olmuşdur. Doğma yurdundan ayrı düşdükdən sonra isə bədii yaradıcıllığında vətən həsrətini aydın şəkildə görmək mümkündür. Təəssüflər olsun ki , babam 21 ildir ki, aramızda yoxdur. Və bədii irsinin çox cüzi hissəsi bizə məlumdur. 

Sizə onun bədii irsindən nümunələr təqdim etmək istərdim.

Şitti

Sol yanın Boralan, Sinən Ağrıdı,

Günün toy-bayramla keçirdi, Şitti.

Güllü yaylaqlarda, buz bulaqlarda

Suyunu ləzzətlə içirdim, Şitti.

Başından aşırdı varın, dövlətin,

Vedi mahalında vardı hörmətim,

Halal yaşamaqdı sənin niyyətin,

Xeyir-şəri ölçüb-biçirdi Şitti.

Kasıba, yoxsula olurdu kömək,

Qərib adamlara verərdi yemək.

Dolanıb firavan, bilməzdi ölmək,

Süfrəni kasıba açırdı Şitti.

Məhərrəm qəm yemə, ümidlə yaşa

Artıq yetmiş yaşı vurmusan başa.

Dərdin, qəmin getsin dağlara, daşa,

Qisas almaq üçün köçübdü Şitti.

(Məhərrəm Təvəkküloğlu.

“Ulus” qazeti 2002-ci il 13 dekabr №89(244).

Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, 1988-ci ilin noyabr-dekabr aylarında (son deportasiya-  1988-1991-ci il) Şitti (Şidli) kəndində yaşayan  azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tamamilə öz kəndlərindən qovulmuşdur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.02.2024)