Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Əslində, uğur formulası ümumi olduğu qədər də spesifikdir, yəni bir xalq üçün lazım olan uğur qazanmaq keyfiyyətləri başqa bir xalq üçün aparıcı olmaya da bilər. Məsələn, Azərbaycanda (ümumən Şərqdə) uğur formulasında mental qayda-qanunlara, davranış tərzinə istinadı, möhkəm ailə faktorunun, nümunəvi tərbiyənin rolunun hegemonluğunu, milli kökə və dini mənsubiyyətə bağlılıq faktorunu spesifikliyə aid edə bilərik.

Mən öz şəxsi təcrübəm, eləcə də illərdir ki, davam edən müşahidələrim nəticəsində uğurun qazanılmasında aşağıdakı parametrləri xüsusi olaraq qabardardım:

7) Bol mütaliə, qabaqcıl təcrübənin mənimsənilməsi üstünlüyü.

Bol mütaliəli olmaq, təbii ki, insanı kamilləşdirməkdə, onun nitq və qabiliyyətlərinin inkişafında, bilikli, ünsiyyətcil, hazırcavab olmağında əvəzsiz rol oynayır. Kitab həyat müəllimidir, ondan yalnız öyrənmək, bəhrələnmək mümkündür.

Hazırkı İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyalarının hədsiz inkişafı dövründə bol informasiya almağın zəruriliyi hər kəsə bəllidir. Bilik və informasiya, haradasa, uğur qazanmaq istəyən müasir insanın iki qolu anlamındadır, iki qanadı anlamındadır.

Mütaliənin ikili xarakterini də nəzərə almaq yerinə düşərdi. Ümumi biliklər almaqla, dünya və təbiət, insan münasibətləri barədə bilgilər alıb kamilləşməklə yanaşı uğura doğru gedən insan spesifik biliklər almaqla məhz seçdiyi sənət, peşə yolu barədə zəruri bilgilər əldə edə bilir ki, bu da onun uğura doğru yolunu xeyli sürətləndirir.

***

Öncəki günlər isə digər parametrləri açıqlamışdım:

1) Nümunəvi tərbiyə almaq.

Həyatda uğur qazanmaqçün nümunəvi ailədən çıxmaq, ziyalı, dünyagörüşlü, cəmiyyət üçün etiket sayıla biləcək valideynlərdən tərbiyə almaq əlavə, hətta deyərdim ki, çox böyük şərt və stimuldur. Sonrakı mərhələdə bağça və məktəb müəllimlərindən, kollektivdə ustad və qabaqcıllardan, cəmiyyətdə liderlərdən, örnək götürüləcək hər bir şəxsdən əxz edilən tərbiyə, xarakter formalaşdıracaq öyüd, nəsihət və vərdişlər fərdin tam kamilləşməsinə xidmət edir, bu da onun uğur yolunda daha qətiyyətli addımlar atmasına təsir göstərir.

Nümunəvi tərbiyə alan insan sonucda mütləq özü nümunəvi tərbiyəsi olan insana çevriləcək. Bu tip insan da öz növbəsində ətrafındakılara tərbiyəli olmaq mədəniyyətini aşılamağa başlayır, gələcək nəslin tərbiyə əxz edərək formalaşmasına təkan verir.

Primitiv bir misal çəkim. Tərbiyəli olmaq o demək deyil ki, hər hansı bir məclisdə yeməyi süfrəyə dağıtmayasan. Tərbiyəli olmaq odur ki, yanında əyləşən şəxs bunu edəndə onu pərt vəziyyətə salmamaq üçün özünü görməməzliyə vurasan.

2) Möhkəm ailəyə malik olmaq.

Uğura doğru yönələn gəncin möhkəm, sağlam ailədən çıxması, bir-birini anlamaq, bir-birinə güzəştə gedə bilmək üstünlüklü, münasibətlərin inam və etibar üzərində bərqərar olduğu, dedi-qodusuz, qanqaraçılıqdan uzaq, problemsiz ailənin üzvü olması da şərtdir. Belə ailə bütün qüvvələrini həyat hədəfinə yönəltməkdə, bir növ, sənin səfərbəredicin ola bilir.

Burada kişi-qadın münasibətləri də vacib detaldır. Fikri və arzuları üst-üstə düşən ərlə arvadın həyatı qədər gözəl həyat ola bilməz. Möhkəm ailə faktorunun təməlində ailə başçısının ağıllı siyasət yürütməsi (ailəni kiçik dövlət adlandırırlar) başlıca rol oynayır. Gənclər ailə həyatı qurarkən mütləq doğru seçim zərurətini də lazımınca dərk etməlidir. Hər cəhətdən bir-birini təmin edən cütlüklər ailə həyatı qurmalıdırlar. Hətta, belə bir deyim də var: çalış özünlə bir boyda olan arvad alasan, özündən hündürünü alsan ayaqları altında qalıb taptalana bilərsən.

3). Milli kök və dini mənsubiyyətə bağlılıq.

Hər bir fərd öz milli kökünə bağlanmalıdır, dininə hörmət etməlidir. Min illər boyu gələn adət-ənənələr, davranış qayda-qanunları, atalar sözləri, məsəllər və digər folklor nümunələri, oyunlar və ayinlər birləşərək fərdin milli xarakterini formalaşdırır.

Milli kökə bağlı insan öz qabında olan insandır, başqa qabda isə insan heç vaxt özünü rahat hiss eləyə bilməz.

Milli kökü, dini olmayanın istinad nöqtəsi olmaz. İnsan nə qədər kosmopolit olsa belə yenə milli xarakterini qorumalı, nə qədər ateist olsa belə yenə xalqının dini inanclarına hörmət etməlidir.

4) Yüksək səviyyəli təhsil ala bilmək.

Təbii ki, ibtidai təhsil almaq mütləqdir, amma mən ali təhsili də uğur etalonunun bir parçası hesab edirəm. Həyatda bilik qazanmaq təhsilsiz də mümkün ola bilər. Ancaq ali təhsil özündə təkcə biliyi ehtiva eləmir, o, həm də biliyin qavranması tərzidir, düşüncə tərzidir, bilikdən necə istifadə etmək təlimçisidir. Universiteti mühiti insanın dünyagörüşünün formalaşmasında ən başlıca faktorlardandır.\

5) Sağlamlıq və fiziki durumun qənaətbəxş vəziyyəti.

Bəşəriyyət tarixində insan üçün sağlamlıqdan vacib bir nəsnənin adını çəkə bilən şəxs hələ mövcud olmayıb, olmayacaq da. Məşhur deyimdir, sağlam bədəndə sağlam da ruh olar.

Fiziki durumu zəif olan, xəstə olan insanın uğura doğru yolu, təbii ki, əngəllənir. Öncə özünü sağalt, fiziki durumunun qeydinə qal, sonra uğur yoluna çıx.

Məncə, hər bir insan xəstələnib həkimə getmək əvəzinə xəstələnməmək üçün həkimə getməlidir. Sağlam həyat tərzi – sağlam qidalanmaq, fiziki hərəkətdə olmaq, zərərli vərdişlərdən uzaq durmaq, təbiətlə vəhdətə sığınmaq – bax bütün bunlar uğur qazanmaq istəyən insanın xarakterik xüsusiyyətləri olmalıdır.

6). Yaxşı əhatə dairəsinə malik olma.

Səni kimlər əhatə edir, dost-tanışların kimlərdir, komandan kimlərdən ibarətdir, bunlar çox əhəmiyyətli nəsnələrdir və uğur qazanmaq istəyən insançün çox vacib şərtlərdəndir. Və çox maraqlıdır ki, bütün liderlik konsepsiyalarında lider olmaq şərti tək özünün liderlik qabiliyyətindən, avtoritarlığından ibarət deyil, həm də ardıcıllarının, ətrafının, sənin idarəçiliyində olanların bu işdə sənə nə dərəcədə dəstək durmalarından, onların iş qabiliyyətlərindən, sənin onlarla münasibətdə nə qədər demokratikliyə önəm verməyindən asılıdır.

İnsanın yaxşı ətrafa malik olması anlayışı çox dərin anlayışdır, yaşadığın mənzili, avtomobilini, pal-paltarını ara-sıra dəyişdiyin kimi lazımi anda və lazımi məqamda ətrafını da dəyişə bilməyin çox vacibdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.12.2023)

Kubra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Salam, Şaxta baba. Necəsən? Deyəsən bir az gecikmişəm sənə məktub yazmağa. Bir az yox, bir xeyli. Haradasa 15 il qədər. Eynilə xəyallarıma gecikdiyim qədər. 

Cəmiyyətin realistika axınına qapıldığım andan etibarən xəyallarımın boş, məktublarımın ünvansız olduğunu öyrənməyə başladım. Elə o vaxtdan bəri məktublarım ünvansız, yarım, nəysələr və bəlkələrlə dolu xəyallarım isə ümidsizliklərə gömülmüş idi. Bu gün yenidən xəyal qurmağa, məktub yazmağa başlayıram. Qulağa qəribə gəlsə də, uzun zaman sonra yalnız özüm üçün məktub yazıb bir şey istəyəcəyəm səndən. Əslində, yeni il qabağı istənilən mağazadan ala biləcəyim, hətta deyərdim ki, çox ucuz, ancaq mənim üçün daim özəl mənası olan, göy kağıza bürünən, adını hələ də bilmədiyim, uşaq vaxtından "cız-bız" adlandırdığım, yananda qığılcım çıxardan uzun dəmir çubuqlardan istəyirəm. Uşaqlıqdan bəri yeni ili mənim üçün xüsusi edən ən gözəl hədiyyə atamın, anamın, baba-nənəmin mənə hədiyyələrimin yanında verdiyi elə bu cızbızlar idi. Çox sadə görünsə də, özüm özümə onlardan çoxlu alsam da, mən məhz onu səndən almaq, uşaqlığıma - xəyallar qurmağı bacardığım, məktublarımı gəlib aparıb hədiyyə gətirdiyin  vaxtlara qayıtmaq istəyirəm.

Bundan əlavə, səndən bu hədiyyənin nisbətində daha böyük bir hədiyyə istəyirəm. Bəlkə də, birinci istəyim Laplandiyadan gəlməyə dəyəcək qədər önəmli olmasa da, mənim ikinci diləyim səni düşündürə və həyata keçirmək üçün cəhd etməyə vadar edə bilər. Biz uşaq olandan bəri ailədə müsəlmanlıq və islami keyfiyyətlər haqqında tərbiyə alsaq da, valideynlərim nə mənə, nə də bacıma din mövzusunda ayrı-seçkilik etməməyi, sayğı duymağı öyrədib. Belə ki, qapı qonşularımızdan biri - 7 uşaqlı ər-arvad və qaynana ilə birgə bir otaqda yaşayan kasıb bir ailədir. Ancaq, bir az cəmiyyəti və dinləri şəxsi dərk edəndən bəri onların vahabi olduqları üçün özlərini din adı altında çox şeydən təcrid etdiklərinin, bəsit insani ehtiyaclarını ödəyə bilmədiklərinin, övladlarına yaşlarının ötüb keçməsinə baxmayaraq təhsil, normal geyim, hətta, qida belə verə bilmədikləri halda yardım qəbul etmədiklərinin şahidi olmaq mənə təsir edir. Şaxta baba, bilirəm ki, sən uşaqlar üşüməsin deyə onlara papaq, əlcək, palto, corab gətirirsən və sən özlərini müsəlman adlandırdıqları üçün yeni ili qarşılamağı özlərinə ayıb bilib "xristian bayramına" qarşı gələn valideynlərin də sözlərinə fikir verməyib uşaqları sevindirməkdən vaz keçmirsən. 

Ümid edirəm məktubum sənə çatar və məni yenidən xəyal qurmağın gözəl olduğuna inandırarsan.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.12.2023)

Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Demə, 4 dekabr dünyada Şaxtababya məktub yazmaq günüymüş.

Mövzu və hadisələrə sadəcə öz gözümüzdən açılan pəncərə ilə deyil də, müxtəlif pəncərələrdən baxmağı, fərqli aspektlərdən yanaşmağı sevirəm.  Və bunun yanında həm də heç vaxt Şaxtababya məktub yazmamış, Şaxtababanın varlığına bəlkə heç vaxt inanmamış, bəlkə də inandırılmamış biri olaraq bu mövzuya da fərqli bir baxış bucağından yanaşmaq istədim.

Ümumiyyətlə kim idi Şaxta baba?  Məramı nə idi onun?  

Yeni il günü uşaqları öz maraqlı hədiyyələri ilə sevindirən, maralların çəkdiyi uçan bir arabası və hədiyyə dolu bir torbası olan qırmızı geyimli, saç-saqqalı ağarmış yaşlı bir kişi idi o, elədirmi?

Və bir az da dərinə ensək, əslində, uşaqların könlünü xoş etmək, möcüzələrə inandırmaq üçün uydurulmuş bir əfsanə idi o, hansı ki, o hədiyyələri də axı deyəsən valideynlər qoyurdu.

Bəlkə də bu açmayla bir çox insanı xəyal qırıqlığına uğratdım. Çünki bəlkə hələ də bir çoxu təhtəlşüurda əfsanə olduğunu bilsə də inanmağa davam etmək istəyirdi ona.

Gerçək olmağını istəyəcək qədər gözəl bir əfsanədir doğrusu Şaxta baba, fəqət , təssüf ki, bizim dünyamız o Şaxtababanın dünyası deyil.

Çünki bizim dünyamız uşaqların sadəcə hədiyyə, sadəcə oyuncaq istədiyi bir dünya deyil. Və yaxud da, elə bir dövrə hələ gəlib çata bilməyib.

Çünki bizim dünyamızda uşaq çox olsa da, uşaqlıq çox azdır.

Şaxtababa tam olaraq yalandır da demirəm əslində, Şaxtababının mövcudluğuna inanmayın da demirəm, çünki bizim dünyamızda, yəni uşaqların oyuncaq deyil də, sadəcə tox qarın, isti geyim, doğma dam, himayədarlıq, səmimi sığal və şiddətsiz, müharibəsiz bir həyat arzuladığı dünyanın da öz şaxta babaları bir vaxtlar mövcud olub əslində, lakin onları tapmaq üçün uzaq keçmişə səfər etmək lazımdır. Gəlin həmin uzaq keçnişə bu gün birlikdə səfər edək.

1400 il əvvəl... 

(Mənbələrdən)

İmam Əlinin dövründə hər səhər ehtiyaclı ailələr evlərindən çıxanda qapının ağzında ərzaq qoyulduğunu görərlərmiş. Kimsə gecə vaxtı dolaşıb bir-bir bu ailələrin qapısına ərzaq qoyarmış. Amma uzun illər heç kim o ərzaqları qoyanın kim olduğunu bilmirmiş.

Taa İmam Əli dünyadan köçənə qədər bu ərzaqları qoyan şəxsin kim olduğu sirr idi. 

Yalnızca İmam Əli vurulduğu günün səhəri anlamışdı əhali o ərzaqları qoyanın kim olduğunu. 

Çünki o gün səhər heç kim qapısında ərzaq tapmamışdı. 

(Qırmızı ağıl kitabından)

Kərbəla faciəsindən sonra Bəni-Əsəd qəbiləsinin adamları Kərbəlada İmam Hüseynin parça-parça edilmiş bədəninin yanına gələndə də görüblər ki, o həzrətin çiyninin üstündə bir yara var, amma o, qılınc, nizə və şallaq yarasına bənzəmir, sanki nəsə davamlı olaraq çiyinə sürtünüb və belə bir yara əmələ gəlib. Onlar İmam Səccaddan həmin yaranın necə yarandığını soruşublar. İmam Səccad buyurub: "O, atamın hər gecə çiyninə qoyub yoxsullara apardığı un, çörək və xurma kisələrinin izidir". İmam bu işi o qədər görmüşdü ki, çiynində onun izi qalmışdı. 

Əhli-beyt imamlarının hamısında bu cür imamət nişanələri olub. Əgər "nübüvvət möhürü" barəsində nəsə eşitmisinizsə, bilin ki, bu kisələrin izi də Əhli-beytin imamət möhürü sayılır. Onlar bunu həzrət Peyğəmbərdən öyrəniblər. Bu onların arasında bir mədəniyyət olub. Onlar ədalətli hökumət qurmaq istədiklərini bəyan ediblər. Amma fikirləşiblər ki, həmin hökumət qurulana kimi də boyunlarına bir sıra vəzifələr düşür və mümkün olan hər yerdə həmin vəzifələrə əməl etməlidirlər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.12.2023)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

4 dekabra təsadüf tarixi gün və hadisələri diqqətinizə çatdırıram:

 Şaxta babaya hədiyyə sifarişi günü

Şərqi Avropa ölkələrində balaca uşaqları xoşbəxt etmək üçün bu gün xüsusi ünvanlar açıqlanacaq, uşaqlar ora Şaxta babadan istədikləri hədiyyələrin adlarını yazacaqlar, xüsusi fondun maliyyəsi hesabıan bu hədiyyələr alınıb dekabrın 31-də uşaqlara çatdırılacaq. Bəlkə biz də belə bir iş görək? Heç olmasa şəhid və qazi övladlarının yeni il arzularının reallaşmasına köməklik göstərək? Əlbəttə, təzadlar ölkəsində yeni il gecəsində Laplandiyada əsl Santa Klausla görüşən, Mayamidə şellənən, Kanarda əylənən, Eyfel zirvəsində şampan partladan, özünə sifarişlə son model Ferrari gətizdirən kəslər belə bir aksiyaya qoşulmayacaqlar. Amma rasiondan əti, kərə yağını, meyvəni yığışdıran, təzə paltar almağı yadırğayan, zorən on bir nömrəli marşrutdan istifadə edən kəslər mütləq bir-iki manat artırıb balacaları sevindirmək istəyəcəklər. Təşəbbüs göstərəkmi?

Qəhvəyi ayaqqabı gəzdirmə günü

Nəyi qoyub nəyi axtarırsınız, ay şimali avropalılar. Bir gün öncədən kimdə bu rəng ayaqqabı yoxdursa alır, 4 dekabrda hamı ancaq qəhvəyi ayaqqabı geyinir. Gözəl mənzərədir, bütün ayaqlarda eyni rəngdə ayaqqabılar. Əsatirə görə, dəridən düzəlmiş ilk ayaqqabı məhz qəhvəyi olub, ona görə də ilin bir günü həmin o ilk ayaqqabı yad edilir.

İd-il-Burbara günü

Böyük bir təzad: Helloun bayramına bənzəyən bu gün xristian müqəddəsi Varvaranın şərəfinə qeyd edilir, amma gördüyünüz kimi, ad özü ərəbcədir, xristianlı müqəddəsin adına bayramı əsasən islam dünyasında - İordaniyada, Livanda, Suriyada, Fələstində, hətta qardaş Türkiyədə bayram edirlər.

Beynəlxalq hepard günü

Afrika savannalarının ən görkəmli sakini olan hepardlar (dilimizə çita kimi tərcümə edilsə də mən nədənsə bu çita variantını qəbul edə bilmirəm) bir də İranın Xorasan bölgəsində yaşayırlar. Bir vaxtlar Azərbaycanda da yaşayırdılar, amma kökləri kəsilib. Onların sürəti hətta saatda 135 km-ə çatır. Bu, bir rekord. Həmçinin, 120 km/saat sürəti sadəcə 3,1 saniyəyə yığırlar. Bu, digər rekord. Əgər hepard bu sürətlə uzun müddət qaçarsa bədən hərarəti 460 C-ni keçər (bu, növbəti rekord), bu isə onun beyin fəaliyyətinə ciddi zərər verə bilər. Buna görə də onun ov vaxtı 1 dəqiqədən çox çəkmir. Ən çox 20 il yaşayan hepardların maksimal sürətdə qaçarkən addımlarının arasındakı məsafə bəzən 15 m-ə çata bilir. Bu da daha bir rekord. Bu qeyri-adi canlının kökünün kəsilməməsi naminə bu gün onun günüdür, onları qorumaq cəmiyyətlərə ismarıc ediləcək.

Kamal Abdulla, Pol Elüar və Ömər Xəyyam

İnformatika günü. Məktəblərdə artıq belə bir fənn keçilir. Bu gün kimin informatika dərsi varsa ikiqat səylə çalışsın. Barburka günü. Şaxtaçılar günü bayramıdır, təşəbbüs polyaklardan gəlib. Kaberne-fran günü. Şərabsevənlərə sübut edilir ki, bu növ şərab adi qarışıq növ deyil, daha artığıdır. ABŞ-da isə milli peçenye günüdür. Düzdür, ABŞ-ın Qazaxla heç bir əlaqəsi yoxdur, amma nədənsə məndə məhz indi bir sual doğuldu, görəsən niyə Qazaxda peçenyeyə qəlet deyirlər?

1987-ci ildə krım tatarları SSRİ-dən növbəti zərbə alıblar, onlara öz ana vətənləri olan Krımda və Krasnodarda qeydiyyata alınma məhdudiyyəti qoyulub. Həmin gün qəzadan sonra Çernobıl AES-in 3-cü enerji bloku fəaliyyətini davam etdirib. 1982-ci ildə tetraamelya sindromu ilə doğulmuş, əlsiz-ayaqsız olan dünyaca məşhur motivasiya məşqçisi, missioner Nik Vuiçiç dünyaya gəlib. 1950-ci ildə Azərbaycanın xalq yazıçısı, “Yarımşıq əlyazma” romanı ilə adını ədəbiyyat tariximizə yazmış Kamal Abdullanın doğum günüdür. 1946-cı ildə Moskvada ilk “Moskviç – 400” avtomobili yığılıb. 1922-ci ildə ünlü fransız aktyoru, “Fanfan tülpan” filmi ilə adını tarixə yazmış Jerar Filipp dünyaya gəlib. 1913-cü ildə televiziya pultunu kəşf etmiş amerika ixtiraçısı Robert Adler doğulub. 1895-ci ildə dünya poeziyasının ən görkəmli nümayəndələrindən olan fransız Pol Elüar dünyaya gəlib. 1808-ci ildə Napoleon nəcib iş görərək əsarətdə saxladığı İspaniyada inkvizisiyanı ləğv edib. 1791-ci ildə Britaniyanın “Observer” qəzetinin ilk sayı işıq üzü görüb. 1674-cü ildə fransız yezuitləri ABŞ ərazisində Çikaqo adlı şəhər salıblar. 1131-ci ildə dahi fars-tacik şairi, dünyanın bütün sirlərini şərab üzərindən açan filosof Ömər Xəyyam dünyadan köçüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.12.2023)

Xəbəriniz oldu əlbəttə, Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyi (ARKA) tərəfindən elan olunmuş film layihələri müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bu nəticələri dərhal sizlərə əlçatan etdi. 

Mədəniyyət Nazirliyi elan etmişdi ki, müsabiqəni keçirməkdə məqsəd ölkədə kino sahəsinin inkişafının dövlət tərəfindən dəstəklənməsi, kinematoqrafiya fəaliyyətinin təşviq edilməsi və yerli kinematoqrafçıların təcrübəsinin artırılması, milli-mənəvi və ümumbəşəri dəyərləri təbliğ edən filmlərin istehsalına nail olunması, eləcə də bu sahədə özəl sektorun dəstəklənməsi idi. 

Buna nə dərəcədə nail olundu?

Əvvəla qeyd edək ki, kinematoqrafiya  sahəsində fəaliyyət göstərən müstəqil prodüser mərkəzləri və digər hüquqi şəxslər tərəfindən dövlət sifarişi, kommersiya, müəllif, debüt və tələbə filmləri kateqoriyaları üzrə layihələrin təqdim edildiyi müsabiqənin Seçim komissiyasının qiymətləndirməsinə əsasən, dövlət sifarişi, kommersiya, sənət və debüt istiqamətində 30, tələbə alt istiqaməti üzrə isə 16 layihə məqbul hesab edilərək pitçinq mərhələsinə buraxılmışdı. 

Müsabiqənin müstəqil mütəxəssislərdən ibarət Seçim komissiyası və Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən yaradılmış kinematoqrafiya, rəqəmsal və digər audiovizual əsərlərin məzmununun qiymətləndirilməsi üzrə Ekspert şurasının iştirakı ilə noyabrın 23-24-də Azərbaycan Dövlət Film Fondunda təşkil olunan pitçinqdən öncə Ekspert şurası Seçim komissiyasının təqdim etdiyi layihələrin ssenariləri və digər zəruri sənədləri ilə yaxından tanış oldu. Pitçinqdə müəlliflər layihələrini açıq şəkildə müdafiə etdilər.

Noyabrın 28-də isə Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində film layihələri müsabiqəsilə bağlı Seçim komissiyası və Ekspert şurasının yekun iclası keçirildi. 

İclasda pitçinqin nəticələrinə əsasən, istehsalına dəstək göstərilməsi təklif olunan dövlət sifarişi, kommersiya, sənət filmi istiqamətində ümumilikdə 11 layihə və 16 tələbə filmi layihəsi, eləcə də Ekspert şurasının mövzu və ideyasını nəzərə alaraq təklif etdiyi “Arılar və qəbirlər” (“SFN Production” MMC) və “Borc” (“Bakı Media Mərkəzi” MMC) tammetrajlı bədii film layihələri müzakirəyə çıxarıldı. 

Nəticədə 4 tammetrajlı bədii, 3 tammetrajlı sənədli, 2 qısametrajlı bədii, 1 qısametrajlı sənədli, 1 qısametrajlı animasiya film layihələri, habelə  16 qısametrajlı bədii və sənədli tələbə film layihəsinin istehsalına dəstək göstərilməsi Mədəniyyət Nazirliyi və ARKA-nın hər hansı müdaxiləsi olmadan Seçim komissiyası və Ekspert şurası tərəfindən açıq səsvermə yolu ilə təsdiq edildi. 

Maliyyə ayrılacaq layihələr bunlar oldu:

1-tammetrajlı bədii filmlər:

“Xəzinə” (“Ultra Production” MMC), “Günəşdə də ləkələr olur” (“AzərNyuMedia” MMC), 

“Borc” (“Bakı Media Mərkəzi” MMC), 

“Arılar və qəbirlər” (“SFN Production” MMC)

2- tammetrajlı sənədli filmlər:

Nargin” (“Karvan Production” MMC), 

“Ölüm axtaran qadın” (“Bakı Media Mərkəzi” MMC), 

“Kür – çaylar anası” (“OD-MEDİA Production” MMC)

3-qısametrajlı bədii filmlər

“Daş” (“ART Baku Production” MMC), “Erkən hisslər” (“Rental Azərbaycan” MMC)

4- qısametrajlı sənədli filmlər:

“Kapitan və Xəzər dənizi” (“Rental Azərbaycan” MMC)

5-qısametrajlı animasiya filmləri:

“Narqız” (“Peri Film” MMC)

6- Və 16 qısametrajlı bədii və sənədli tələbə filmləri.

Mədəniyyət Nazirliyi həmçinin istehsalına dəstək göstərilməsi məqsədəuyğun sayılmayan bir sıra layihələrin ssenarilərinin inkişaf etdirilməsi məqsədilə ARKA tərəfindən yaradılmış Film laboratoriyasına təqdim olunmasını da təklif etdi və artıq bu prosesə start verilibdir. 

Keçirdiyi müsabiqənin tam demokratikliyinə və şəffaflığına əmin olan nazirlik Apellyasiya komissiyası da yaradaraq nəticədən narazı qalanların bu komissiyaya müraciət edə bilməsinin qayğısına qaldı.

Dekabrın 2-də isə Nizami Kino Mərkəzində müsabiqə yekunlarına aid brifinq keçirildi və müsabiqənin seçim komissiyasının üzvləri - kinodramaturq İlqar Fəhmi, teatrşünas Aydın Talıbzadə və rejissor Fehruz Şamiyev bir daha müsabiqənin obyektiv keçməsini gətirdikləri dəlillərlə sübuta yetirdilər. 

(Brifinq barədə geniş yazını təqdim edəcəyik)

Müsabiqə öncəsi suyu bulandırmaq, kino tariximizdə ilk dəfə rast gəlinən, hər bir istedadlıya şans yaradan bu müsabiqəyə ləkə yaxmaq istəyənlər sosial mediada paylaşımlar edirdilər ki, “nəticələr öncədən bəllidir və nazirlik öz adamları olan filankəslərə maliyyə ayrıracaq”. Və bu proqnozların heç biri özünü doğrultmadı. 

Yalnız ən yaxşılar seçildilər. Demək ki, kinomuz ölü nöqtədən qalxmaqda, tamaşaçılar şit və bayağı komediya filmləri əsarətindən azad olunmaqdadır. 

Belə də olmalı idi. Axı Mədəniyyət Nazirliyinin hazırkı komandası “qaranlıq bir künc-bucaq qalmasın” strategiyası ilə işləyir. Bu strategiya əvvəlki dönəmlərin zülmətini aydınlığa çıxarmaqdadır. Nə deyirik, həmişə işıqlıqda! 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.12.2023)