Super User
Sənə göndərdiyim məktub - XATİRƏ
Almaz Ərgünəş Bəyazid, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Sənə məktub göndərirəm.
Bil ki, hələ ölməmisən.
Hər misrası dəyərli , hər şeiri dərin, hər şeirində üsyankar qardaşım Sabir Yüsifoğlu, bu gün Poeziya evində səndən, şeirindən danışdıq .
Səhifənə baş çəkdim. Seirlərini bir də oxudum.
Düşündüm ki, nə qədər qüdrətli varlıq hesab olunsa da, əsrlərlə hökm sürən haqsızlıqlara, ədalətsizliklərə, ayrılıqlara çarə tapmayan insan əslində cox aciz varlıqdır.
Bəlkə də biz Yaradanın bu dünyada yaratdığı və hələ də özümüzlə çarpışan ən qanmaz usaqlarıyıq və Allah bu həyatı bizə bir oyuncaq kimi verərək - “qırma, sındırma bir gün onu səndən alacağam” deyib.
Bu oyuncaqlara başı qarışanlar həyatın oyunlarında cabalayarkən sən bu oyuncaqları qırdın, sındırdın.
Bax o zaman gözəl ölüm səni daha gözəl, oyunları olmayan bir dünyaya apardı, bəlkə də...
O dünyan xoş olsun, unudulmaz dostumuz, qardaşımız.
Mən hələ ki, oyunları seyr edərək sağ və salamatam.
Məktublara aid ən gözəl şeiri sən yazdın.
Bu dünyanın bir adı da kədərdir...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
Ruhuna borclu adam - RƏFAİL TAĞIZADƏNİN 66-SINA
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
“Soyunub əynini təzə gəlintək
töküb paltarını ayaqlarına,
gecə yağışında yuyunub təmiz,
əlində xınası qurumamış qız...
Mən səni sevirəm, sevirəm, payız”
Bu şeir ona məxsus olsa da, cismində gəzdirdiyi ruhdan doğulub. Təkcə bu misralar bəs edir ki, ruhuna salam verəsən. Salam!..
1958-ci ildə, qışın oğlan çağında Ağdamın Sofulu kəndində dünyaya gəlib. Uşaqlıqdan riyaziyyatı çox sevdiyindən dəqiq elmlərə marağı olub. Orta məktəbi Ağdamda bitirib, 16 yaşında Politexnik institutunun Avtomatika və hesablama texnikası fakultəsinə daxil olaraq, 21 yaşında ali təhsilini başa vurub. Uzun müddət “qapalı” hesab edilən müəssisədə müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. Sonra Qarabağa yollanıb, müharibədə zabit kimi iştirak edib. Xidməti ordu komandanlığı tərəfindən "Şah İsmayıl Xətai" və başqa Fəxri Fərmanlarla, eləcə də qiymətli hədiyyələrlə təltif olunub...
Deyir ki,- “Qaranlıqdan, tənhalıqdan, yalqızlıqdan, ölümdən qorxmuram. Bəzən axtardığımı gözübağlı daha tez tapıram. Sanki qaranlıqda daha yaxşı görürəm. Cəbhədə olanda o qədər qaranlıqda dərəli-təpəli yol getmişəm ki. Yazmaq, yaratmaq başqalarının görmədiklərini görüb çatdırmaqdır. Nə yaxşı ki, mənimlə bərabər onları görə bilən oxucular da var.”
İstedadlıdır, gözəl ilhamı var. Bu ilhamdan qaynaqlanan təbi isə yaradıcılığından boylanıb gülümsəyir. "Qapı" və "Qarabağ rüzgarları", "Gecə xəyalları", “Su üzərində bahar” şeir kitablarının müəllifidir. Dünya şairlərinin, xüsusən də polyak dilini bildiyi üçün polyak şairlərinin şeirlərini Azərbaycan dilinə tərcümə edib. "Qəfil görüş" çağdaş polyak şeir antologiyası kitabının həmmüəllifidir. Müasir polyak şairlərinin şeirlərini tərcümə edərək "Şairlər eyni dildə danışırlar" adlı şeir antologiyası kitabını hazırlayıb.
2006-cı ildə “Qarabağ qazisi haqqında ballada” poemasına görə Beynəlxalq "Rəsul Rza" mükafatına layiq görülüb. 2010-cu ildə dahi polyak bəstəkarı Şopenin 200 illik yubileyi ilə əlaqədar qələmə aldığı “Şopenin ürəyi” poemasına və Şopenin Azərbaycanda təbliğinə görə Polşa Respublikasının Mədəniyyət və Milli İrs naziri tərəfindən Diploma layıq görülüb. 2011-ci ildə ədəbiyyat üzrə “Nobel” mükafatçısı Çeslov Miloşun Polşada keçirilən 100 illik yubileyində Azərbaycanı təmsil edib. Şeirləri ingilis, alman, italyan, rus, polyak, ukrayna və özbək dillərinə tərcümə olunub...
Dənizi çox sevir. Onu saf, təmiz bir canlı kimi təsəvvür edir. Bu sevgini dilə gətirib söyləyir: “Dəniz məni daha yaxşı anlayır. Mən dənizi qısqanıram. Bəlkə o üzdən onunla görüşə payızda, qışda gedirəm. Heç kəs olmayanda. Onunla pıçıltıyla danışıram. Ürəyimi ona açıram. Ruhən təmizlənirəm. Olsun ki, dəniz sevgisi məndə hələ dünyaya gəlməmişdən yaranıb. Bütün dənizləri sevirəm, Xəzərə isə, xüsusi sevgim var. Təbii ki, dağları da, meşələri də sevirəm. Onlarla da rahatlanıram, sakitləşirəm, ancaq dəniz mənimçün bambaşqadı…”
“Şair dostum, vətəndaş dostum, dərd, ələm dostum”- deyən, dünyaşöhrətli alim Rafiq Əliyevdən tutmuş, tanınmış polyak şairlərinə kimi onun haqqında çox adamlar fikir söyləyiblər, şəxsiyyətinə, yaradıcılığına yüksək dəyər veriblər...
Bəli, düz tapdınız, söhbət şair Rəfail Tağızadədən gedir. Ehtiyatda olan polkovnik-leytinant, şair, publisist Təranə Məmməd isə onun barəsində belə yazır: “Rəfail Tağızadənin ədəbi yaradıcılığı uzun müddətdir ki, oxucuların diqqətini cəlb edir. Onun yaradıcılığı çoxşaxəlidir. Hansı janra əl atırsa, orda qeyri-adi, maraqlı bir əsər ortaya qoya bilir.
Rəfail Tağızadə adi şeir yox, sözlərdən, kəlmələrdən toxunmuş incə naxışlı, rəngarəng ilməli həqiqi söz xalıları - söz sənəti nümunələri yaradır. Onu başqalarından fərqləndirən bir çox cəhətlər var. Ən əsası da odur ki, şair insanın müxtəlif emosional anlarını - sevinci də, kədəri də qeyri-adi və eyni zamanda çox təbii təsvir edə bilir. Dilimizdə mövcud olan adi, hər kəsin işlətdiyi sözlərdən yeni mürəkkəb bir aləm yaradıb oxuculara təqdim etməyi bacarir...”
“Yenə bir baharın qonağı oldum.
Yenə nar çiçəyi açdı bir səhər,
(mənim sevgi gülüm, nar çiçəkləri)
yenə bədirləndi Ay da bu gecə,
yenə Xəzərimi dalğalı gördüm,
yenə qağayılar nəğmə oxudu,
yenə dəniz mehi vurdu üzümə,
yenə qızılgüllər açdı səninçün.
Çəmənlər yamyaşıl, ağac yamyaşıl,
yenə uşaqların gözləri gülür,
yenə pəncərədə pərdə tərpənir,
evimin qapısı döyülür yenə...
Demək, mən bir il də yaşadım hələ...”
- deyən Rəfail Tağızadənin fevralın 11-də 66 yaşı tamam oldu. Onu bu münasibətlə təbrik edir, möhkəm cansağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayırıq.
Çox yaşasın, ruhuna borclu, ölümdən qorxmayan adam!..
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
Görəsən niyə Bakıya qar az yağır? - REDAKSİYANIN POÇTUNDAN
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının poçtuna şair Əli Bağışın “Bakıya qar az yağır…” şeiri daxil olub. Onu oxucularımıza təqdim edirik.
Əli Bağış(SQD)
Bakıya qar az yağır…
(Səfər Rzasoyluya)
Qar az yağır Bakıya.
Xəsis əlindən zorla qopan manatlar kimi-
Tanrı nəhəng əllərindən
bir-bir atır qar dənələrini…
Böyük Səhraya dənə-dənə yağdırdığı
yağış damcıları kimi…
Böyük Səhranın qum dənələri
yağış tamarzısı olan kimi,
Bakı cocuqları da qar tamarzısıdı
İllərdən bəri…
Arzularındakı saf adamı
illərdi körpə dünyalarında
tapmır cocuqlar.
O Adamı qardan düzəltmək sevgisiylə yaşayırlar…
Bakıya qar az yağır.
Az yağan qarı gözləri, ürəkləriylə
qorumaq üçün
Pəncərələrdə
səhərə kimi
qar keşikçisinə dönür
cocuqlar.
Səhəri diri gözlü
açan,
tezdən azadlığa çıxacaq
məhbuslar kimi…
Bakıya qar az yağır.
Sevindirə bilmir,
bekar əllərini ovuşdurub,
gözlərini göylərdən çəkməyən,
bol-bol qar gözləyən
maşın təmirçilərini…
Bakıya qar az yağır!
Örtə bilmir torpağın,
daşın, asfaltın,
betonun, evlərin, küçələrin və adamların
kifirliklərini, eybəcərliklərini…
Bakıya qar az yağır.
Bu az qar heç sevindirmir
cocuqları, təmirçiləri və torpağı…
Bakıya qar az yağır.
Bu az yağan qara
bəlkə də ən çox
sevinir unudulmuş
şəhid qəbirləri…
Sevinirlər!!!
Göydən gələn bəmbəyaz dondakı ziyarətçilərin
kəpənək qanadı öpüşlərinə…
Bakıya qar az yağır…
(Yazılma tarixi: 10.02.2023)
Qapaq şəklində: Müəllif Ərdəbildə, Şəhriyarın abidəsi önündə.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
UĞUR QAZANDIRAN KİTABLAR - Henri Ford, «Mənim həyatım, mənim nailiyyətlərim»
Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
İndi isə gəlin əksər reytinq sıralamalarında yer alan «bizneçdə və peşəkar fəaliyyətdə uğur qazanmaq» mövzusunda ən populyar motivasiya bestsellerləri arasından sizinçün seçdiyim 10-luqdakı kitablara nəzər yetirək:
1.Henri Ford. «Mənim həyatım, mənim nailiyyətlərim»
Bu kitab az qala bütün dünyanı dolaşıb. Bir çox dillərə tərcümə olunub, çoxmilyonlu tirajlarla çıxsa da kitab mağazalarının rəflərindən dərhal qeyb olub.
Kitaba bu cür öldürücü maraq heç də uğurlu reklam hay-küyündən doğmayıb, onun məzmununun doğrudan da faydalı olmasından şərtlənib. Burada dünya biznes tarixinə möhürünü vurmuş əfsanəvi şəxsin, avtomobillər kralı Henri Fordun həyatı, yaradıcılığı, milyardlar gətirən biznesinin praktik yolu göstərilir.
Henri Ford kitabında biznesin idarə edilməsi işinə öz baxışını, ideyalarını, menecment teoriyasını, ümumən iqtisadiyyat barədə bilgilərini bölüşür.
Maraqlısı budur ki, XX əsrin əvvəllərinə aid olan biznesin «Ford nəzəriyyəsi» yüz il keçməsinə baxmayaraq hələ də çox aktualdır, bu gün dünyada minlərlə kompaniya Fordun ideyaları əsasında fəaliyyət göstərməkdədir.
Henri Ford dillər əzbəri olan aforizmlərin də müəllifidir. Onlardan bəziləri mənim şüurumda əbədi həkk olunub.
- Əgər mən insanlardan onların nə istədiklərini soruşsaydım, onlar belə cavab verərdilər: «daha sürətli olan atı!»
- İnsan o vaxt ölür ki, dəyişilməsi dayanır. Dəfn isə sadəcə formallıqdır.
- Uğursuzluqlar qorxu, rahatlıqaxtarma, məsuliyyətsizliklər səbəbindən baş verir. Qorxunu dəf etmək özünəinam yaradır!
- Əgər sən odunu öz təşəbbüsünlə doğrasan, onda bu odun səni iki dəfə qızdıracaq.
- Ən yaxşı dost bizə qəlbimizdəki ən yaxşı cəhətləri üzə çıxarmağa kömək eləyəndir.
- Keyfiyyət – hətta heç kim baxmadıqda belə nəyisə düzgün etməkdir.
- Pullu olmaq vacibdir, amma unutmayın ki, pulun məqsədi onu kefə-damağa sərf etmək deyil, onun faydalı xidmət üçün artırılmasıdır. Mənimçün həyatda kef-damaq qədər iyrənc şey yoxdur. Bizim heç birimizin ixtiyarı yoxdur ki, həyatını buna sərf etsin. Sivilizasiyada tüfeylilərə yer yoxdur.
- Əgər sizdə entuziazm varsa, siz hər şeyə nail ola biləcəksiniz. Entuziazm sizin gözlərinizin parıltısı, addımlarınızın qətiyyəti, ideyalarınızı həyata keçirməkçün bol enerji axınıdır. Entuziazm – bütün tərəqqinin istinad nöqtəsidir. Yalnız onunla uğur mümkündür. Onsuz, sizin sadəcə, imkanlarınız var.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
Lənkəranda Əbülfət Mədətoğlunun 65 illik yubileyi qeyd edilib
AYB Lənkəran Bölməsinin təşkilatçılığı ilə Lənkəran Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin akt zalında tanınmış şair, publisist, "Ədalət" qəzetinin baş redaktorunun birinci müavini, respublikanın əməkdar jurnalisti Əbülfət Mədətoğlunun 65 illik yubileyi münasibətilə oxucularla görüşü və imza günü keçirilib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına AYB Lənkəran Bölməsinin sədri Qafar Cəfərli məlumat verib.
Bölgənin çoxsaylı yazarlarının, ziyalıların və oxucuların iştirak etdiyi tədbiri giriş sözü ilə bölmənin sədri,yazıçı publisit Qafar Cəfərli açaraq yubilyarın həyat yolu haqqında ətraflı məlumat verib. Əbulfət Mədətoğlunun təhsilindən, jurnalist olaraq müxtəlif mətbuat orqanlarında, xüsusən son 22 ildə çalışdığı, böyük nüfuza və çəkiyə malik “Ədalət” qəzetindəki fəaliyyətindən, şair olaraq sözə olan sevgisi və məsuliyyətindən, nəşr olunmuş kitablarından, əsərlərinin müxtəlif dillərə tərcümə olunmasından, görkəmli elm və söz adamlarının onun yaradıcılılğına verdikləri qiymətdən, layiq görüldüyü təltif və mükafatlardan, həmçinin şeirlərinə bəstələnmiş mahnılardan danışaraq Qafar Çəfərli onu 65 illik yubileyi münasibətilə təbrik edib.
Əbülfət Mədətoğlunun yaradıcılığı haqqında Bölmənin ədəbi məsləhətçisi, şair Ağamir Cavad məruzə edib. Məruzəçi Ə. Mədətoğlunun çoxşaxəli yaradıcığından söz açaraq onun həm publisist, həm də şeir yaradıcılığı barədə ətraflı çıxış edib, ona həsr etdiyi essesini oxuyub.
Daha sonra tədbirin aparıcısı Qafar Cəfərli sözü iştirakşılara verib. Məxsusi olaraq tədbirə qatılmaq üçün Bakı şəhərindən gəlmiş gənc və istedadlı şair Ülkər Nicatlı; "Sözün işığı" qəzetinin baş redaktoru, şair Ədalət Salman; "Zərban" TV-nin təsisçisi və baş redaktoru, yazıçı Hafiz Mirzə; yazıçılar Eldar Tahirov, Əlizadə Əsədov və Qurban Əhməd;ş airlərdən Sakit Üçtərəfli, Əhməd Haqsevər, Məmməd Əvəzoğlu, Ağaddin Babayev, Əyyub Türkay, Bəxtyar Əliyar; Əməkdar məşqçi İdrak Dadaşov; Qarabağ müharibəsi veteranları ictimai birliyinin Lənkəran bölməsi üzrə sədr müavini Saleh Dostiyev; rayonun tanınmış ziyalılarından Fəxrəddin Canıyev, Teyyub Rzayev, Ağadadaş Əliyev çıxış edərək yubilyarın yaradıcılığının müxtəlif məqamlarına toxunmaqla onu təbrik ediblər, peşəkar jurnalistik fəaliyyətində və bədii yaradıcılıqda ona uğurlar arzulayıblar.
Gənc şair, LDU-nun tələbəsi Aytəkin Əziz, şair Əyyub Türkay və yazıçı Qurban Əhməd yubilyarın şeirlərindən nümunələr ifa edibər.
Sonda söz şair-publisist Əbülfət Mədətoğluna verilib. Yubilyar öz həyat yolu, yaradıcılıq məramları haqqında danışıb, tədbirin təşkilatçılarına və çıxış edərək ünvanına xoş sözlər deyən hər kəsə minnətdarlığını bildirib, iştirakçıların çoxsaylı suallarını cavablandırıb.
Əbulfət Mədətoğlu nəşr olunmuş kitablarından avtoqrafla oxuculara və kitabxanaya hədiyyə edib.
Tədbiri bölmənin sədri Qafar Cəfərli yekunlaşdırıb. Xatirə şəkilləri çəkilib.
Tədbir cənub bölgəsində uğurla fəaliyyət göstərən “Zərban” internet televizyası tərəfindən lentə alınıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
Ölülər - MİRZƏ CƏLİLİN 155 İLLİYİNƏ
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bazar günü böyük yazıçı-dramaturq, maarifçi-publisist, naşir Cəlil Məmmədquluzadənin anadan olmasının 155-ci ildönümü tamam oldu. Çoxsaylı televiziyalar, bazar günü işləyən xəbər saytları o nəhəng dağı görmədən günün başa vurdular.
Tək təsəllimiz o oldu ki, Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi Cəlil Məmmədquluzadənin anadan olmasının 150 illiyi Prezident İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə ölkəmizdə silsilə tədbirlərlə qeyd edilib. Gərək xalqın dahi oğlunu anmaq üçün mütləq prezident sərəncamı olsun?
Məsələn, ermənilər ildə iki dəfə - həm doğum, həm vəfatı günlərində Xaçaturyanın, Saroyanın, Azanavurun və digər tanınmış sənətkarlarının günlərini geniş qeyd edirlər. Rəqəm dəyirmi olanda isə kütləvi bayram tədbirlərinə vüsət verirlər.
Bizsə dahi Mirzə Cəlilin 155 illiyinin üzərindən sükutla keçirik.
Cəlil Məmmədquluzadənin Azərbaycan tarixində azman bir yeri var, unutmayaq gəlin. O, realist hekayələri, povestləri, dram əsərləri (“Dəli yığıncağı”, “Anamın kitabı”, "Ölülər") ilə Azərbaycan ədəbiyyatına dəyərli töhfələr verib. 1906-1932-ci illərdə (fasilələrlə) nəşr etdirdiyi "Molla Nəsrəddin" jurnalı ilə Azərbaycanda satirik jurnalistikanın əsasını qoyub.
Cəlil Hüseynqulu oğlu Məmmədquluzadə 10 fevral 1869-cu ildə Naxçıvan şəhərində anadan olub. İlk təhsilini əvvəlcə mollaxanada, sonra Naxçıvan şəhər məktəbində alıb. 1887-ci ildə Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasını (Qori Seminariyası) bitirib, bir müddət İrəvan quberniyasının kəndlərində müəllimlik (1887-1897) edib. İlk məlum bədii əsəri sayılan “Çay dəstgahı” (1889) alleqorik pyesini, “Danabaş kəndinin əhvalatları” (1894-cü ildə nəşr olunub) povestini də bu dövrdə yazıb.
1895-ci ilin yayında Moskva və Sankt-Peterburqa gedib, bu şəhərlərin mədəni həyatı ilə tanış olub. 1904-cü ildən Tiflisdə nəşr edilən “Şərqi-Rus” qəzetinin redaksiyasında işləyib. Cəlil Məmmədquluzadənin yazıçı və jurnalist kimi püxtələşməsində bu qəzetin və onun redaktoru M.Şahtaxtlının mühüm rolu olub. 1903-cü ildə yazdığı “Poçt qutusu” hekayəsi 1904-cü ildə “Şərqi-Rus” qəzetində çap olunub. “Kişmiş oyunu”, L.Tolstoydan tərcümə etdiyi “Zəhmət, ölüm və naxoşluq” hekayələri də ilk dəfə bu qəzetdə dərc edilib.
1905-ci ilin əvvəllərində “Şərqi-Rus” bağlananda Cəlil Məmmədquluzadə jurnalist Ömər Faiq Nemanzadə və maarifpərvər tacir M.Bağırzadə ilə birlikdə bu qəzetin mətbəəsini alıb ona “Qeyrət” adı vermişdir. Həmin ildə Cəlil Məmmədquluzadə Tiflisdə azərbaycanlı uşaqlar üçün məktəb və pansion açıb. 7 aprel 1906-cı ildə Tiflisdə "Molla Nəsrəddin” jurnalının ilk nömrəsi çapdan çıxır. Müəyyən fasilələrlə nəşr olunan jurnal 1906-1918-ci illərdə Tiflisdə, 1920-1921-ci illərdə 8 nömrə ilə Təbrizdə, 1922-1931-ci illərdə isə Bakıda nəşr olunub.
C.Məmmədquluzadənin zəngin bədii irsi, onun “Molla Nəsrəddin” jurnalı təkcə Azərbaycanda, Cənubi Qafqazda deyil, İran və Türkiyədə də ədəbi-ictimai fikrin inkişafına qüvvətli təsir göstərib.
Cəlil Məmmədquluzadənin publisistikası, nəsr və dram əsərləri ilə Azərbaycan ədəbiyyatını yalnız məzmunca deyil, formaca da zənginləşdirib. O, xüsusilə kiçik hekayə janrının misilsiz ustasıdır. Onun ən yaxşı hekayələri çox mühüm sosial mətləbləri son dərəcə yığcam bir şəkildə, məharətlə əks etdirmək baxımından dünya ədəbiyyatının kamil nümunələri ilə bir sırada durur.
XX əsr Azərbaycan dramaturgiyasının inkişafında yeni bir mərhələni təşkil edən "Ölülər" komediyası 1909-cu ildə yazılıb. Əsərdə din, mövhumat və feodal həyat tərzi əleyhinə mübarizə öz əksini tapıb. “Ölülər”də cəhalət, gerilik, ikiüzlülük və yalan ifşa olunur. Avamlıq və nadanlığın nə kimi bəlalar yaratdığı göstərilir. Bu komediyanı yazmaqda böyük dramaturqun məqsədi müsəlman ölkələri xalqlarını uzun əsrlər cəhalətdə saxlayan, mövhumat içində çürüdən, dini, şəriəti soyğunçuluq vasitəsinə çevirən yalançı, fırıldaqçı ruhanilərin həqiqi simasını olduğu kimi xalqa tanıtmaq olmuşdur. Cəlil Məmmədquluzadənin tərcümeyi-halı ilə əlaqədar olan materiallar, arxiv sənədləri və xatirələr göstərir ki, Şeyx Nəsrullah surətinin yaradılmasında müəllifin şahidi olduğu konkret tarixi faktların və həqiqətlərin böyük təsiri olmuşdur. Şeyx Nəsrullah bütün Yaxın və Azərbaycan üçün səciyyəvi olan canlı, tipik və mürəkkəb bir ruhani obrazıdır. Ədib Şeyx Nəsrullahın əksi olaraq yaratdığı Kefli İskəndər obrazı vasitəsilə xalqı oyatmağa çalışmışdır. 1916-cı ildə Bakıda səhnəyə qoyulmuş "Ölülər" komediyası uzun müddət Azərbaycan və Şərq ölkələrinin teatrlarında oynanılmışdır.
Cəlil Məmmədquluzadə “Yeni yol” qəzetinin redaktoru, Ümumittifaq Mərkəzi Yeni Əlifba Komitəsinin üzvü, Bakı Azad Tənqid-Təbliğ Teatrının təşkilatçılarından olub, “Maarif və mədəniyyət”, “Yeni kənd”, “Şərq qadını” və s. mətbuat orqanlarında fəaliyyət göstərib.
Ədib yaradıcılığında milli şüur (“Anamın kitabı”, 1919), məktəb tərbiyəsi, ümumiyyətlə xalq maarifi (“Danabaş kəndinin məktəbi”, 1921) problemlərinə geniş yer verib. “Dəli yığıncağı” (1936-cı ildə nəşr olunub) pyesində feodal-patriarxal münasibətləri, din və fanatizmi kəskin tənqid atəşinə tutub.
Cəlil Məmmədquluzadə 1907-ci ildə ədib Həmidə xanım Əhmədbəy qızı Cavanşirlə ailə həyatı qurub. Bu izdivacdan onların Midhət və Ənvər adlı iki oğulları dünyaya gəlib.
Böyük ədib 4 yanvar 1932-ci ildə Bakı şəhərində vəfat edib. Məzarı Fəxri xiyabandadır.
Ruhu şad olsun.
“Əədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
Azərbaycan Küveytdə keçirilən “Dünya xalqları forumu”nda təmsil olunub
Küveyt Universiteti və Küveytdə fəaliyyət göstərən “talk” Mədəniyyət Mərkəzinin birgə təşkilatçılığı ilə “Dünya xalqları forumu” adlı mədəni tədbir keçirilib. Tədbirdə Küveyt Dövlətində akkreditə olunmuş 5 qitədən 40-dan çox ölkənin səfirliyi və beynəlxalq təşkilatı iştirak edib. Tədbir çərçivəsində ölkələrin tarixini, adət-ənənələrini, milli geyimlərini, xalçalarını, musiqisini, mədəni irsini, turizm potensialını və milli mətbəxini əks etdirən geniş sərgi təşkil olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu barədə Azərbaycan Respublikasının Küveyt Dövlətindəki səfirliyindən məlumat verilib. Bildirilib ki, səfirliyin və “Vətənsevər” Azərbaycan-Küveyt Dostluq Cəmiyyətinin birgə təşkilatçılığı ilə sərgidə Azərbaycan stendi qurulub. Tədbir iştirakçılarına ölkəmizin tarixi, mədəniyyəti, mətbəxi, milli geyimləri, xalçaçılıq sənəti, turizm potensialı barədə ətraflı məlumat verilib, həmçinin çap materialları nümayiş etdirilərək paylanılıb.
Tədbirdə Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşa şəhərinin 2024-cü il üçün “İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edilməsi ilə əlaqədar xüsusi guşə hazırlanıb. İştirakçılara Şuşanın tarixi, coğrafiyası və mədəniyyəti, habelə Azərbaycan hökuməti tərəfindən işğaldan azad olunmuş ərazilərdə aparılan bərpa və quruculuq işləri və orada keçirilən mədəni tədbirlər haqqında məlumat verilib.
Səfirlik üzərində Yuxarı Gövhər Ağa məscidinin şəkli əks olunmuş kiçik xalçaları təşkilatçılara hədiyyə olaraq təqdim edib.
Bununla yanaşı, tədbirdə səfirliyin dəstəyilə ərəb dilində nəşr olunmuş “Şuşa: Azərbaycan mədəniyyətinin paytaxtı, Qarabağın incisi” kitabı, Şuşa şəhərinin mədəniyyət abidələrini, tarixi binalarını, kulinariyasını, füsunkar təbiətini, işğaldan azad edildikdən sonra Şuşada aparılan bərpa və quruculuq işlərini və orada keçirilən mədəni tədbirləri əks etdirən kitabça, habelə Şuşa şəhəri ilə bağlı “İrs” jurnalının xüsusi buraxılışı, Şuşa şəhərində təşkil olunmuş “Xarıbülbül” festivalına həsr olunmuş tədbirlərə aid digər təbliğat materialları iştirakçılara təqdim edilib.
Həmçinin sərgidə ölkəmizin tarixi və müasir mədəniyyət abidələrini, gəzməli və görməli yerlərini, tarixi məkanlarını və milli-mənəvi dəyərlərini əks etdirən broşürlər nümayiş olunub.
Tədbirdə xalqımıza məxsus milli qadın geyimlərində olan icma üzvlərimiz ziyarətçilər tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb. Eyni zamanda, sərgiyə gələnlərə Azərbaycan mətbəxinə aid yeməklər, şirniyyatlar (şəkərbura, paxlava və s.) təqdim olunub.
Bununla yanaşı, “Made in Azerbaijan” məhsullarının Küveytdə təbliği məqsədilə “Azərsun Holdinq”in “Bizim Tarla” və “Azərçay” brendlərinin məhsulları da sərgi iştirakçılarına hədiyyə edilib.
Sərgini universitetin müəllim-tələbə heyəti ilə yanaşı, Küveyt ictimaiyyətinin nümayəndələri də ziyarət ediblər.
“Azərbaycan Hava Yolları” (AZAL) aviaşirkətinin Küveytdəki təmsilçiliyi tədbir iştirakçılarına Bakı-Küveyt-Bakı istiqaməti üzrə uçuş cədvəli və xidmətlər barədə ətraflı məlumat verib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
Şəhidlər barədə şeirlər – Kamal Mirzəyev
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Kamal Mirzəyevə həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.
KAMAL ƏJDƏR OĞLU MİRZƏLİYEV
(30.08.1996.-17.10.2020.)
Şamaxı rayonunun Çarhan kəndində doğulmuş, sonradan ailəsi ilə birlikdə Qaradağ rayonunun Sahil qəsəbəsinə köçərək orada yaşamış, Qarabağın azad edilməsi uğrunda Vətən müharibəsinin şəhidi
K A M A L
İnsanı insan edir əqidəsi, amalı,
Sizlərlə tanış edim igidimiz Kamalı.
Əslən Şamaxıdandır, böyüdü Qaradağda,
Şəhidliyə qovuşdu Talışda-Qarabağda.
İki gözəl bacıya mehriban qardaş idi,
Ananın sevimlisi, ataya sirdaş idi.
Atası halallıqla böyütmüşdü Kamalı,
Oğul da oğul idi, nur saçırdı camalı.
Təmkinlə, ləyaqətlə dolaşardı, gəzərdi,
Şirin gülüşü ilə evlərini bəzərdi.
Necə kədərli idi – işğalı Qarabağın,
Dözmək olarmı qalsın yağılarda torpağın?
Əsgərliyə gedəndə xoşbəxt, bəxtəvər idi,
Doğma Vətənə layiq oğul di, ər idi.
Əsgərlik xidmətində qazandı o, hörməti,
Aprel döyüşləri də oldu onun qisməti.
Vətən borcunu verib, qayıtdı o, Sahilə,
Dostlarına deyirdi, “Döyüş öndədir hələ”.
Hər şeyin öz vaxtı var, yetişdi zaman, məqam,
Könüllü əsgər oldu, alınacaq intiqam.
Başladı o, xidmətə kəşfiyyat bölümündə,
Elə hünər göstərdi, qorxmadı ölümündən.
Bir yaralı döstunu çıxararkən meydandan,
Ucaldı şəhidliyə, keçərək şirin candan.
Əbədiyaşar oldu, yolu düşdü cənnətə,
Ondakı ürəyə bax, bax , ondakı qeyrətə.
Şəhidlər qürurumuz, şəhidlər and yerimiz,
Şəhid məzarlarısa ocağımız, pirimiz.
Qarabağ azad olub, borcluyuq şəhidlərə,
Çox nəğmə yazılacaq Kamaltək igidlərə.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
RUHƏN ŞEİRƏ HOPMÜŞ ADAM - Sumqayıtda Sabir Yusifoğlunun xatirə gecəsi keçirildi
Gülnarə Cəmaləddin, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Ağ kağıza yazmadı
qələm
şeirlərimi.
Canımı dost-düşmənə
bölən şeirlərimi...
Sabir Allahla adaş idi. Allahla adaş olanlar onunla bağrıbadaş olurlar. Onların taleyində ya bir natamamlıq
olur, ya da peyğəmbər yaşında dünyanı tərk edirlər. Amma adları kimi aydın, alnıaçıq, mərdi-mərdanə bir ömür yaşayırlar Allahla adaş olanlar...
Sabir şeirlərinə çox bənzəyirdi. Oxuduqca dərinlərə baş vurmalı olurdun...
Fevralın 10-da Sumqayıtdakı Poeziya Evində AYB Sumqayıt bölməsi və Ə.Kərim adına Poeziya klubunun birgə təşkilatçılığı ilə çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatında öz sözü və yeri olan Sabir Yusifoğlunun yaradıcılığına həsr olunmuş xatirə gecəsi keçirildi.
Öncə Azərbaycan torpaqlarının bütövlüyü uğrunda canından keçən vətən oğullarının xatirəsi yad edildi və Azərbaycan Respublikasının himni səsləndirildi. Şairin ömür yolunu əks etdirən video-çarx nümayiş etdirildi.
AYB Sumqayıt bölməsinin sədri Gülnarə Cəmaləddin Sabir Yusifoğlunun şeiri ilə tədbir iştirakçılarını salamladı. AYB -nin Poeziya seksiyasının rəhbəri, Poeziya Evinin direktoru İbrahim İlyaslı Sabir Yusifoğlunun həyat və yaradıcılığı haqqında qonaqlara geniş məlumat verdi.
Söz AYB-nin Ədəbiyyat Fondunun rəhbəri, tanınmış yazıçı Varisə verildi. Varis Sabir Yusifoğlunun poetik nümunələrindən misal çəkərək, onunla bağlı xatirələrindən danışdı, onun çağdaş ədəbiyyat müstəvisindəki yerindən və çəkisindən bəhs etdi.
Şumqayıtlı qələm adamları Rafiq Yusifoğlu, Zirəddin Qafarlı, Süleyman Hüseynov, Hümbət Quliyev, Sübhan Quliyev, Hafiz Ataxanlı, Lilpar Cəmşidqızı, Elvin Əlizadə Sabir Yusifoğlu şəxsiyyətinin böyüklüyündən bəhs etdilər.
Vaxtilə "Dəniz" ədəbi birliyinin yığıncaqlarında Sabir Yusifoğlu ilə bir yerdə olan, bu gün imzaları respublika səviyyəsində tanınan- Məryəm Aslanqızı, Asif Asiman, Mövlam Hüseynli, Füzuli Sabiroğlu, Xan Rəsuloğlu, Xəqani Abbasəli Öztürk, Müqəddəs Şahbazov, Almaz Ərgünəş Bəyazid, aşıq İman Sabir Yusifoğlunun insani keyfiyyətlərindən və yaradıcılıq məziyyətlərindən söz etdilər.
Sumqayıt Dram Teatrının aktyoru İzaməddin Bağırov şairin şeirlərindən nümunələr səsləndirdi.
22 saylı məktəbin şagirdi Fatimə Məmmədli və nəvəsi Ləman Sabir Yusifoğlunun şeirlərini əzbərdən söylədilər.
Sonda Sabir Yusifoğlunun övladı - qazi şair Emin Piri öz adından və ailə üzvləri adından tədbirin təşkilatçılarına və iştirakçılarına təşəkkürünü bildirdi.
Aşıq Anar Laçınlının səsləndirdiyi saz havası isə məclisə başqa bir ovqat bəxş etdi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
Mədəniyyət Nazirliyində Mərakeşin media təmsilçiləri ilə görüş keçirilib
Mədəniyyət Nazirliyində ölkəmizdə səfərdə olan Mərakeş Krallığının nüfuzlu media orqanlarının təmsilçilərindən ibarət nümayəndə heyəti ilə görüş keçirilib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir.
Görüşdə Mərakeşin “Məqrib ərəb press” agentliyinin redaktoru Mohammed Asvab, “L’Opinion” nəşrinin redaktoru Anass Machloukh, “Le Matin” dərgisinin redaksiya direktoru Souhail Nhaili və bu ölkənin bir sıra digər media nümayəndələri iştirak ediblər.
Qonaqları salamlayan mədəniyyət naziri Adil Kərimli ölkəmizin qədim və zəngin mədəniyyəti haqqında məlumat verib, həmçinin Azərbaycanla Mərakeş Krallığı arasında mədəni əlaqələrdən danışıb.
Bildirilib ki, Azərbaycanın qədim mədəniyyət mərkəzlərindən olan Şuşa şəhəri ICESCO tərəfindən 2024-cü il üçün “İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edilib. Bu il eyni zamanda Mərakeş Krallığının Mərakeş şəhəri də “İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı” missiyasını yerinə yetirir. “Paytaxt ili” çərçivəsində birgə fəaliyyət barədə məsələlər müzakirə olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2024)
