Super User

Super User

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Poertik Qiraət rubrikasında bu dəfə sizlərə   Elxan Yurdoğlunun növbəti şeirini təqdim edir. Şeir “Aprel gəldi, sevgili” adlanır.

Aprel gəldi,

Sən də gəl, sevgili.

Aprel gedəndə gedərsən,

Özünlə apararsan sevgimi.

 

Şair belə deyir. Aprel getdi. Artıq mayın ilk günləridir. Ümidvarıq ki, sevənlər apreldə getməyiblər və sevgini də özləriylə aparmayıblar.

Xoş mütaliələr!

 

 

APREL GƏLDİ, SEVGİLİ...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Sevgi kimi gəldi.

Yasəmənlər açacaq,

Gilənarlar çiçəkləyəcək...

Uçacaq kəpənəklər,

Qızlar daha da gözəlləşəcək...

Gözüm görməyəcək heç nəyi, heç kimi,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Sən gəldin elə bil...

Nə xoş qoxular doldu içimə,

Nə gözəl gülümsədi günəş,

Nə gözəl oxuyur sərçələr,

Yaşıl-yaşıl yarpaqlayır göycələr.

Amma nə vecimə, kim nə düşünür, nə bilir,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Bir bahar da gəncləşər ölüm,

Bir boy da böyüyər ömür.

Üstümdən

Üç yüz altmış beş gün keçər,

Yanımdan şeirə vurğun qadınlar

Alnımdakı qırışlar kimi düzgün keçər.

Torlanan gözlərimdən yayınarlar deyə,

Məyus keçər, üzgün keçər,

Baxışları süzgün keçər.

Tutular şeirimin ərköyün dili,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi,

Sən də gəl, sevgili.

Aprel gedəndə gedərsən,

Özünlə apararsan sevgimi.

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

 

 

İmran Verdiyev, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Ötən gün pedaqogika elminin görkəmli nümayəndəsi, tanınmış ictimai xadim, SSRİ Pedaqoji Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, akademik, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi, pedaqoji elmlər doktoru, professor, Azərbaycan SSR Xalq Maarif naziri (1952–1954; 1960–1980) Mehdi Mehdizadənin anım günü idi.

 

Mehdi Mehdizadə öz xalqına və dövlətinə ömür boyu sədaqətlə xidmət edən nəhəng elm xadimi idi. Mehdi müəllim əsl “ziyalılıq etolonu” idi. O, nadir şəxsiyyətlərdən idi ki, həm sağlığında, həm də vəfat edəndən sonra haqqında “Əsl xalq adamı idi. Çox halal adam idi” deyirlər.

Onun gecə-gündüz düşündüyü, fikri-zikri Azərbaycan xalqının gələcəyi, böyüyən nəslin təhsili və tərbiyəsi idi. Tez-tez rayonlarda olur, problemlərlə yerində tanış olar, onların aradan qaldırılmasında şəxsən iştirak edərdi.

O vaxtkı Vartaşen (indiki Oğuz) Rayon Maarif Şöbəsinin müdiri Əbülfət Aslanov söyləyirdi ki, “1977-ci ildə Mehdi müəllim Oğuz rayonuna gəlmişdi. Mehmanxanada qalırdı. Keçmiş Rayon Partiya Komitəsinin I katibi ilə görüşən M.Mehdizadə bizim də iştirakımızla rayonda maarifin vəziyyəti barədə söhbət etdi. Mövcud çətinlikləri öyrəndi, öz təklif və tövsiyələrini verdi.

Axşam naziri şam yeməyinə dəvət etsək də, razılaşmadı. Mehmanxananın bufetində yemək yediyini bildirdi. Bir azdan Qəbələyə gedəcəyini söylədi”.

Bu səfərin şahidi olmuş pedaqogika üzrə elmlər doktoru, professor, Əməkdar müəllim Ə.Əfəndiyev bir xatirəsində hadisələrin sonrakı gedişini belə təsvir edirdi: “Halallıqla yaşamaq onun həyat devizi idi. Heç vaxt heç yerdə ona təmtəraqlı hörmət göstərilməsinə yol verməzdi. Xatirimdədir ki, bir dəfə Vartaşenə (Oğuz) ezamiyytə getmişdim.(1977) Mehmanxanaya düşəndə dedilər ki, Mehdi müəllim də buradadır, bir azdan Qutqaşenə (Qəbələyə) gedəcək. Yerini öyrənib binanın həyətinə çıxdım. Gördüm ki. Mehdi müəllim skamyada əyləşib kimlərləsə söhbət edir. Qarşısındakı balaca stolun üstündə kəsilmiş qarpız dilimləri vardı. Görüşdüm, yer göstərdi, əyləşdim, gəlişimin məqsədini soruşdu. Konfransda iştirak etməyə gəldiyimi bildirdim. Bəzi məsləhətlər verdi, sonra o biri yoldaşlarla söhbətini davam etdirməyə başladı.

Bu arada RXMŞ-nin müdiri Əbülfət Aslanov qulağıma pıçıldadı: “Mehdi müəllimi heç cür şama qonaq olmağa razı sala bilməmişik. Mehmanxananın bufetində özü şam yeməyini yeyib. Bir təhər icazəsini almışıq ki, heç olmazsa, bir qarpız kəsməyimizə razılıq versin. Sağ olsun ki, xahişimizi yerə salmayıb”. Əbülfət müəllimin mənə nə dediyini hiss edən Mehdi müəllim qarpız dilimlərindən birini qabağıma çəkib yeməyimi təklif etdi. Razılığımı bildirib ayağa durdum və yanındakılarla rəsmi söhbətinə mane olmamaq üçün üzr istəyib ayrıldım”. (“Akademik M.Mehdizadə ömrünün işığı”, Nərgiz, Bakı-2012, səh:266)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

 

 

Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bəli, neçə gündür ki, dünyaca ünlü «Öz xəstəliyini sev» kitabının müəllifi  Sinelnikovdan danışırıq. Onun sözügedən kitabında müalicə metodundan gətirilən bir nümunəni də diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm:

 

Demək, onun qəbuluna bir ortayaşlı kişi gəlir. Ağciyər soyuqlamasının şiddətlənməsi diaqnozu ilə. Artıq orqanizm antibiotik qəbul edə bilmir. Vəziyyət ümidsizdir. Ondan həyatının son dönəmini öyrənirlər. Məlum olur ki, xəstəliyin şiddətlənməsindən bir qədər əvvəl kişinin işdə rəhbərliklə ciddi konflikti olub. Nəticədə onun qəlbində rəisə qarşı bərk inciklik yaranıb, sonra da bu inciklik bütün kollektivə, bütün dünyaya qarşı olub.

Həkim ona deyir:

 - İnciklik bir insana, onun bütün nəslinə sənin şüuraltı gizli ölüm arzundur. Bu məhvedici proqram sonradan onun müəllifinə, yəni sənə xəstəlik kimi qayıdıb.

Və başa salır ki, xəstəlik – insanın fikir və emosiyalarının fiziki səviyyədə xarici əksi, nəticəsidir. Fikir – xüsusi enerji, kodlaşdırılmış informasiyadır. Və ona müvafiq olaraq fiziki planda insan orqanizmində nəsə dəyişiklik olmalıdır. Əgər fikir dağıdıcıdırsa, məsələn, inciklik, ittiham, nifrət həddindədirsə, onda fiziki planda ona müvafiq xəstəlik də peyda olur.

Kişinin: «Bəs indi mən nə edim?», - sualının qarşılığında «Bu proqramı neytrallaşdırmağın yeganə yolu rəisi bağışlamaq, hətta ona minnətdarlıq bildirməkdir», - cavabı verilir. Həkim onun təəccübünə rəğmən bildirir ki, sənin incikliyinin mənbəyi rəisində deyil, sənin özündədir (Kişi vəzifəsinin yüksəldilməsini, əməkhaqqının artırılmasını istəyirmiş, halbuki özü də etiraf edir ki, buna, əslində haqqı çatmırmış).

Kişi vəziyyətinin ümidsiz olduğunu görüb dərhal həkimlə razılaşır. Elə ki həmin andan etibarən o, əvvəlki həyatına tövbə edir, növbəti günlərdə üzrxahlıq və minnətdarlıqla öz neqativ şüuraltı proqramını neytrallaşdırır, özünə, işinə, rəhbərliyə münasibətini tam dəyişir, təbii ki, pəhrizin, müalicəvi otların da köməyi ilə xəstəlik də tədricən yox olur.

Kainatın qanunları səmavi kitablarda yer alıb, hər bir kəsdən, sadəcə, bunları anlamaq tələb olunur. Əvvəllər insanlar daha çox dinə inanır, müqəddəs kitabların tövsiyələrinə əməl etməyə çalışırdılar. Əfsus ki, hazırkı «sivilizasiya» dünyasında əsas güc maddiyyata verilir, dini inkişafa elə də diqqət yetirilmir.

Hazırda insanın energetik imkanları xeyli artıb, halbuki onun sevgini, xeyir işləri, ilahi bilgiləri qavramaq səviyyəsi əvvəlki təki qalıb. Bu da bəşəriyyəti qəza təhlükəsi ilə üzbəüz qoymaqdadır. Vanqalar və Vanqa kimi digər öncəgörənlər də məhz buna görə həyəcan təbili çalmaqdadırlar.

Demək, əziz oxucularım, əgər siz xəstələnmisinizsə, bu o deməkdir ki, sizin şüuraltı əqliniz sizə şüuraltınızda kainat qanunları ilə konfliktə girən hansısa bir davranış, fikirlər barədə məlumat ötürür. Birincisi, müalicə üçün ilk öncə müəyyənləşdirməlisiniz ki, bu hansı davranış, hansı fikirlərdir. İkincisi, özünüz kainat qanunlarını dərk etməli, həqiqəti tanıyıb ona tapınmalısınız.

Və sonda onu da deyim ki, mən şəxsən həmişə xəstələnəndə ənənəvi tibb üsullarını qeyri-ənənəvi üsullarla əvəzləyərək sağalıram. Və buna şüurumdakı qorxu, inamsızlıq, ümidsizlikdən ibarət neqativ fikir tüğyanını büsbütün inam, iradə güc və dözüm kimi pozitivliklərə dəyişməklə nail ola bilirəm.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində Uşaq saatı davam edir. Bu gün sizlərə Klassik uşaq ədəbiyyatından seçmələr sırasından Hüseyn Cavidin “Qız məktəbində” əsəri təqdim ediləcək.

 

– Quzum, yavrum! Adın nədir?

– Gülbahar.

– Pəki, sənin anan, baban varmı?

 – Var.

– Nasıl, zənginmidir baban?

– Əvət, zəngin, bəyzadə...

 – Öylə isə, geydiyin geyim neçin böylə sadə? Yoxmu sənin incilərin, altun bilərziklərin? Söylə, yavrum! Heç sıxılma...

 – Var əfəndim, var... lakin Müəlliməm hər gün söylər, onların yox qiyməti, Bir qızın ancaq bilgidir, təmizlikdir zinəti.

 – Çox doğru söz... Bu dünyada sənin ən çox sevdiyin Kimdir, quzum, söylərmisən?

– Ən çox sevdiyim ilkin O Allah ki, yeri-göyü, insanları xəlq eylər.

– Sonra kimlər?

– Sonra onun göndərdiyi elçilər.

– Başqa sevdiklərin nasıl, yoxmu?

– Var...

 – Kimdir onlar?

-Anam, babam, müəlliməm, bir də bütün insanlar...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

 

Aprel ayı olmasına baxmayaraq, havadan zəhrimar yağırdı. Üz-gözünü elə bozartmışdı ki, adamın lap zəhləsi gedirdi. Şəhərdə tək-tük nazik geyinən adam gözə çarpırdı. Hamının əynində pencək, gödəkçə, jaket vardı. Bir sözlə kimin nəyi vardısa geyinib çıxmışdı evdən. 

İş vaxtı bitdiyi üçün şəhərdə adam çox idi. Maşınlar da ki tıxac yaratmışdı. Siqnal səslərindən, çığır-bağırdan qulaq batırdı. Havadan benzin, tütün, mazutqarışıq qəribə iy gəlirdi. Daha doğrusu havada hava yox idi. 

Rizvan da işdən çıxıb bu insan selinə qoşulmuşdu. Rəngi getmiş gödəkçəsinin düymələrini də bağlamışdı ki,soyuq olmasın. Çantasını çiynindən aşırıb (adətiydi, çantasız evdən çıxmazdı) basırıq küçələrlə evinə tələsirdi. Nə yaxşı ki, evi yaxınlıqdaydı. Yoxsa bu basabasda necə gedib gələ bilərdi işə? Nə maaşı vardı  ki? 450 manat. Onu da marşruta töksəydi çörək pulu qalmazdı ki.

Bunları fikirləşə-fikirləşə evinə tərəf yol ölçürdü və ağlından keçirirdi ki, axı əvvəllər Bakıda bu qədər adam yox idi. Tələbə vaxtı küçələrdə tək-tük maşın görünürdü. Avtobusda da bu boyda basa-bas nə gəzirdi. Dərsdən kirayə qaldığı evə metroyla gəlirdi. Bax onda bir az tünlük olurdu. Onda da bu qatarı ötüşdürüb o biri qatarı gözləyirdi. Vəssalam. O da tələbələrin dərsdən çıxdığı vaxtlarda. Başqa saatlarda əminlik idi. 

Sonra ağlından keçirdi ki, əksər rayonlarda, bölgələrdə işsizlikdi axı. İş yerləri yoxdu deyə hamı bir tikə çörək pulu üçün didərgin düşüb evindən, eşiyindən, gəlib Baklya. Sıxlıq, tıxac da bu üzdən yaranmışdı şəhərdə.

Tikintidə fəhlə işləyən kim, küçə süpürən, maşın yuyan, evlərdə qulluqçuluq edən kim. Düz əməlli iş yerləri açılsaydı insanlar belə pərən düşməzdi və şəhər də bu basırıqlarda boğulmazdı. 

Bu fikirlərlə həyətlərinə necə çatdığını bilmədi. Binaları köhnə və qəzalı vəziyyətdə olsa da buna da şükür edirdi. Evsiz, eşiksiz, küçələrdə, vağzallarda yatan adamları düşündükcə min dəfə Allaha şükranlığını bildirirdi. Elə cibində bir gecə gəzdirə bilmədiyi aylıq məvacibinə görə də. Heç olmasa kredit götürüb hansısa işini yola verə bilirdi ki. İşsiz adama mağazalar nisyə mal da vermirlər. Bu fikirlərlə binanın altındakı balaca ərzaq dükanına daxil oldu.

-Salam, qonşu. Necəsən? 

-Salam, Rizvan müəllim. Şükür. Dığırlana-dığırlana yaşayırıq. Siz necəsiz?

Rizvan qonşusunun ona müəllim deməsindən böyük məmnunluq duya-duya:

-Şükür, bu günkü günümüzə, qonşu, - deyib alacağı ərzaqları rəflərdən götürməyə başladı. Çalışdı ki,hər şeyin ən ucuzunu götürsün.

Nəhayət götürdüklərini hesablatdırdıqdan sonra: -Qonşu, yaz dəftərə. İnşallah ayın axırında hamısını birdən ödəyəcəm, -deyib satıcının nə deyəcəyini gözləmədən sellafon torbaları götürüb dükandan çıxdı.

Ürəyində fikirləşdi ki, görəsən qonşusu söyüb söylənmədi ardınca? Axı niyə söylənsin? Mən ki maaşı alan kimi borcumu qəpiyinəcən ödəyirəm?

Bu fikirlərlə beşmərtəbəli binanın 4cü mərtəbəsindəki mənzilinin qapısını haçan döydüyündən xəbəri olmadı. Qapını oğlu açdı.

Adəti idi. İşdən gələndə həmişə öpüşüb görüşürdülər. İndi nədənsə aldıqlarını qapının ağzına qoyub tələsik vanna otağına keçdi.

Təngnəfəs olmuşdu. Töyşüyürdü. Üzünə su vurdu. Gözü güzgüyə sataşdı. Boğulmuşdu sanki. Qapqaraydı.

Ordan çıxıb yataq otağına keçdi.

Yoldaşı ütü ütüləyirdi. Salam vermək də yadından çıxdı.

-Gəldin? Əynini dəyiş, keç mətbəxə. Yemək hazırdı.

-Yox. Nəsə özümü pis hiss edirəm. Bir az uzanacam. Bir-iki şey almışam. Sən onları yerbəyer et -deyib yerinə uzandı.

Fikirləşdi ki, yəqin işdə çox yorulub. Uzansa keçər. Baxdı ki, gödəkçəsi də əynindədi. Halsız-halsız düymələrini açdı. Əynindən  çıxarmağa heyi olmadı. Sinəsi göynəyirdi. Otaqda hava yox idi sanki. 

Durub pəncərəni açmaq istədi. Qalxa bilmədi. Tumbanın gözündəki dərmanını tapıb atdı. İstədi Nazlını (həyat yoldaşını) çağırsın. Sonra fikirləşdi ki, bir az da gözləsin. Niyə təlaş yaratsın? Dərman təsir edincə yaxşılaşacağına ümid edib fikrindən daşındı. 

Ölümdən qorxan adam deyildi. Bircə oğlunun, yoldaşının yiyəsiz qalacağından qorxurdu həmişə. Vəssalam. Oğlu sonuncu kursda oxuyurdu. Universiteti bitirib əsgər gedəcəkdi. Sonra qayıdıb ixtisasına uyğun iş tapacaqdı və atasına kömək edəcəkdi. Yoldaşı isə tibb bacısı idi. Amma işləmirdi. Arada qonşuların iynəsini vururdu. Azdan çoxdan pulu olurdu. Allah bərəkət versin.

Bunları beynində götür qoy edə-edə nə vaxt yuxuya getdiyini bilmədi. Yuxuda kəndlərini, anasını, bacılarını gördü. Hər yer çiçək açmışdı. Anası səhənglə su daşıyırdı Axmazdan. Bacıları da tullana-tullana, gülə-gülə onun ardınca gəlirdilər. Bir yanda toyuq cücə küllükdə eşələnirdi, bir yanda da qoyun quzu mələşirdi. Alabaşları da quyruğunu qatlayıb oturmuşdu yorğun-arğın. Görünür o ki var, qaçmışdı nəyinsə dalınca. İt ki, it. Sonra anası süfrə açdı. Təzə motal pendiri, nehrə yağı, qaymaq, təndir çörəyi adama gəl-gəl deyirdi. Nə gözəl mənzərəydi, İlahi. Lap  gerçəyə oxşayırdı. Sonra anası ağ güllü ləçəyini başına bağlayıb, Rizvanın ən çox sevdiyi yaşıl donunu əyninə geydi. Harasa getməyə hazırlaşırdı deyəsən: 

-Süfrəni sən yığışdırarsan, oğlum- deyib tələsik evdən çıxdı.

Rizvan nə qədər yalvarsa da anası onu özüylə aparmadı: 

-Yox, oğlum. Mən getdiyim yerə uşaqları aparmırlar. Gələn dəfə mütləq səni də özümlə aparacam. İndi olmaz.

Sonra anası gözdən itdi.

Rizvan diksinib yuxudan oyandı. Qanın-tərin  içindəydi. Bir müddət yuxunun təsirindən qurtara bilmədi. Əl atıb sinəsini ovuşdurdu. Bir az ağrısı azalmışdı. 

Otaq qapqaranlıq idi. Görünür axşam düşmüşdü. Yavaş-yavaş ayağa qalxdı. Hiss etdi ki, acıb. Paltarını dəyişib təzədən vanna otağına keçdi, əl üzünə su vurdu ki yuxusu qaçsın. Həm də bir növ adət etmişdi. Yatıb durandan sonra mütləq əl-üzünü yuyurdu. Günün hansı hissəsində olur, olsun.

Sonra qonaq otağının qapısını aralayıb içəri baxdı. Oğlu kompyuterin arxasında nəyləsə məşğul idi. Sakitcə qapını çəkdi ki, fikri dağılmasın. Mətbəxə keçdi.Yoldaşı  tez-tələsik yeməyi isitməyə başladı:

-Birinci çay verim, yoxsa..

-Yox yemək yeyəcəm. Acmışam.

Stolun üstündə göy-göyərti, duzlu xiyar, duz, istiot, bir də çörək vardı. 

“Allahın evi avadan"

Adəti idi. İlahinin verdiyi hər nemətə görə şükr edərdi.

Sonra yoldaşının çəkdiyi bir qab mərci şorbasını qaşıqlamağa başladı.

Yuxu heç yadından çıxmırdı. Mütləq anasının qəbrini ziyarət edəcəkdi. “Görünür arvad darıxıb. Haçandı ziyarət etmirəm"

Bir də maaşı alan kimi həkimə gedəcəkdi. Nə vaxtdı təzyiq onu düz-əməlli yaşamağa qoymurdu. Canını pula satmayacaqdı. Hələ işləri vardı. O işləri görmədən ölməyə haqqı yox idi.

Yeməyi bitirəndən sonra sakitcə yoldaşına "Şağ ol. Dadlı idi. Əlinə sağlıq" deyib süfrədən durdu. Halsız idi bir az. Həm də yorğun. İstədi götürüb bir kitab oxusun. Sonra fikrindən vaz keçdi. Dincələcəkdi bu gün. Yataq otağının pəncərəsindən çölə baxdı. Yağış yağırdı. Həyətdə heç kim görünmürdü. Heç itlər, pişiklər də gözə dəymirdi.

"Hamı yuvasına çəkilib. Görəsən yuvası olmayanlar neynir, İlahi?" 

Ağlından keçirdiyi bu fikirdən üşüdü. Yerinə uzandı, yorğanı başına çəkdi. Nəsə narahat idi. Bədəni uçunurdu.

"Bircə səhər açılsaydı". 

Ömründə səhərin açılmasını bu qədər istəməmişdi. Qaranlıq bu qədər qorxutmamışdı onu. Bircə onu bilirdi ki, yatmayacaqdı. Yuxusu da yadından çıxmırdı. 

O üz bu üzə çevrilə-çevrilə anasını düşünürdü. Yenə götürüb bir dərman atdı. Mətbəxdən səslər gəlirdi. Yoldaşı idi yəqin. Gecə keçənəcən sil süpürlə məşğul olurdu.

“Zalımın qızı bir dəfə kitab oxumur. Həyatı, evliliyi ancaq yır-yığışda, biş-düşdə görür. Zərrəcən romantikası yoxdu. Heç mənim hansı rəngi, hansı musiqini, hansı fəsli sevdiyimi belə bilmir"

Ömründə ilk dəfə özünə yazığı gəldi. Tələbəlik illəri, eşqə düşdüyü vaxtlar,Nüşabə yadına düşdü. Sevgisinə yiyə dura bilmədi. Anası qoymadı.

“Nə tanıyırıq xalxın qızın "deyib sevdiyi qızı ona almadı. O da susdu. Anasından keçmədi, sevdiyindən keçdi. Qonşuları Əjdərin qızını gözaltı etmişdi anası və Rizvanı da birtəhər razı saldıqdan sonra el adətincə elçi gedib üzük taxdı. 

Atası hələ Rizvan uşaqkən böyrək çatışmazlığından dünyasını dəyişmişdi. Anası onu və iki bacısını zülümlə böyüdüb oxutmuşdu. Bəlkə bu əziyyətinə görə də Rizvan onun sözündən çıxa bilməmişdi və qonşuları olsa da ömründə bircə dəfə də kəlmə kəsmədiyi bir qızla ailə qurmuşdu. Allah tərəfi pis qız deyildi. Hər şeyə qane olan, başını aşağı salıb öz işini görən qız idi.

Bir oğlanları olandan sonra da Rizvan bütünlüklə ailəsinə bağlı birinə çevrildi və gözünü açıb yumdu ki, 50-ni haqlayıb. Hər şeyə şükr edə-edə gəlib çıxıb yolun yarısına. Başı işinə, problemlərinə elə qarışmışdı ki, vaxtın necə keçməsindən xəbəri olmamışdı. Ara-sıra keçmişi, gəncliyi, tələbəlik illəri, Nüşabə yadına düşsə də işin, qayğıların çoxluğu onu göz açmağa qoymamışdı. Hissizləşmişdi sanki. Elə bil o duyğulu, sevgisindən ötrü ölümə getməyə hazır olan, kitablarla yatıb duran, özünü əsər qəhrəmanlarına bənzədən gənc bu deyildi.

...."Adam nəyisə gözləyəndə vaxt niyə keçmir görən. Hələ gecə saat birdi. Zamandan daş asılıb elə bil. Ürəyim də ki, rahatlana bilmir. Görəsən bu gün nə olub bu çər dəymişə?"

Gecə keçdikcə hiss edirdi ki, gözləri qapanır. Kirpiklərindən daş asılıb sanki. Öz- özünə bağlanır. Artıq yuxuya gücü çatmırdı. Almışdı gözlərini cənginə.

....Yenə anası əlində səhəng su gətirməyə gedirdi:

-Ana qurban, gəl gedək su gətirək. Yorulmuşam. Bir az mənə kömək elə.

İstədi etiraz edə. Səsi çıxmadı. Ayağını sürüyə-sürüyə anasının dalınca düşdü. Hər yer qaranlıq idi. Göz -gözü görmürdü. Kol-kosu yara-yara gedirdilər. Heç yer tanış gəlmirdi Rizvana. Bu yol hara aparıb çıxaracaqdı onları? Bilmirdi. Eləcə diqqətlə baxırdı ki, anasını itirməsin. Geriyə qayltmaq gözünə durdu. Bu yolu necə qayıdacaqdılar, İlahi?

"Bircə səhər açılsaydı…”

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

Təqdim edir: Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Saqi, xumar-xumar baxırsan yenə 

Canıma od düşür bu nazdan mənim. 

Nədən qırmızıdır camdaki badən 

Bildin xoşum gəlmir bəyazdan mənim? 

 

Mən onsuz da məstəm, dəryadır qəmim, 

Bir an ayrılmamış qəmdən aləmim, 

Doldur piyaləmi, qərq olmuş gəmim 

Qoy çıxsın dərindən, dayazdan mənim.

 

Yəqin bu halımı duymusan sən də, 

Mən heç içməyirdim dostlar içəndə. 

Amandır sərhədi qatar keçəndə 

Doldur piyaləmi Arazdan mənim.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Təranə Arifqızının şeirləri təqdim edilir. 

 

 

İçimdəki səs

 

Üzür ruhun gəmisi

dünyanın boş üzünə,

Qəddarlıqla yoğrulmuş

bir az da xoş üzünə...

 

Ruhumu bu sahildən

o sahilə aparır...

gah da ki, göyə çəkib

yer üzündən qoparır...

 

Dalğaların telindən

tutub sürünürəm mən...

suyun əlini sıxıb

sakit görünürəm mən...

 

Kimsəsiz adaların

qovulmuş sakiniyəm...

üç nöqtədə yaşayan...

nidanın hakimiyəm...

 

İçimdəki yad səslər

əllərimə toxunur...

gülür, gülür... sonra da...

tellərimə toxunur...

 

Deyir...yat...yat... oyanma…

məzardasan, ölüsən...

nə fərqi? Ölməsən də...

 

Diksinib ayılıram...

səs qırılır, tökülür...

sonra... sonra... anidən

səsin beli bükülür...

 

Ölür yad səslər məndə,

için-için qocalır...

məndən uzaq zamanda

doğma bir səs ucalır...

 

 

Etiraf

 

Etirafın ən gözəli

bu dünyanı unutmaqdı.

Gündüzləri göydə olan

gecə sübhədək oyaqdı.

 

Etirafın ən gözəli -

göy adamıyla dost olmaq.

Allahın son tikəsinə

ikiəlli baxıb, susmaq.

 

Etirafın ən gözəli -

yadların yadı olmaqdı.

Səndə səni tapmayana

həsrətin dadı olmaqdı.

 

Etirafın ən gözəli

içimizdə oturubdu.

Dili yoxdu, amma səsi

bu dünyanı götürübdü.

 

Etirafın ən gözəli -

sevdiyini sevməyindi.

"Sevirəm" sözün ucadan

üzünəcə deməyindi.

 

Etirafın ən gözəli -

səni başa düşməyəndi.

Sanki başa düşər kimi

söz yolundan keçməyəndi.

 

Etirafın ən gözəli -

güvən verən inadkardı.

Azadlıq əllərimdədi,

eşitmir, qulağı kardı.

 

Etirafın ən gözəli -

bu dünyada olmağındı,

dil ucunda sevənlərin

dillərində qalmağındı.

 

Etirafın ən gözəli -

özün olmayan özündü,

ürəklərə qıymadığın

səni incidən sözündü.

 

Etirafın ən gözəli -

əlli ikinci gündəsən.

Ayrılır canın canından,

Allah bilir, nə gündəsən.

 

 

*

Dənizəm, dalğa-dalğa

Dolub-boşalar ömrüm.

Ağacı quru-quru

Ölüb, daş olar ömrüm.

 

Unudar ovuc-ovuc

Sevinməyi əllərim.

Kiminsə sığalına

Yubanar ağ tellərim.

 

Bapbalaca uşaqlar

İçimdə qocaldılar.

Məni taxtı-rəvandan

Yarıyolda saldılar.

 

Qarışqa ömrü tapdı

Məni bu labirintdə.

Ha çalışdım, olmadı,

Pambıq canım çiyiddə…

 

Aldı bir həsrət məni

Yolun yarıyolunda.

Düşünmədən yaşarıq

Dünyanın sol qolunda.

 

Qdsan, bütsən, ya heyvan,

Məndə olan cansanmı?

Sual verdim Tanrıma -

Məni tanıyırsanmı?

 

 

Unuduram hər şeyi

 

Tanış gəlir bu üzlər,

Vardı əyrilər, düzlər,

Uzaq gəlir gündüzlər,

Unuduram hər şeyi.

 

Keçib gedir hər anım,

Tanış-yaddır hər yanım,

Harda qalıb sağ canım...

Unuduram hər şeyi.

 

Ocağımda közümü,

Uzaq baxan gözümü,

Bəzən özüm özümü...

Unuduram hər şeyi.

 

Odda bişən yeməyi,

Yadda olsun, deməyi,

Etdiyim hər köməyi...

Unuduram hər şeyi.

 

Yaddaşımı qurutma,

Sözdən aralı tutma,

Tanrı, məni unutma,

Unuduram hər şeyi..

 

 

*

Ay buludda batdı, batdı,

Ayrılıq doğmadı, yaddı,

deyən, ruhun qəmdi, şaddı,

Şəhriyar?..

 

Araz aşdı, daşdımı,

Torpaq gözün yaşdımı,

Hər gecən obaşdımı,

Şəhriyar?..

 

Ağlaram, gözüm dolmaz,

Su içər sözüm, dolmaz,

Bu dünya belə qalmaz,

Şəhriyar...

 

Yalan dünya dağılmadı,

Ovcumuzdan yığılmadı,

Kimsələrə sığınmadı

Şəhriyar...

 

Bayram yeli yaman əsdi,

Namərdin kələyin kəsdi,

Eyni dildi, eyni səsdi

Şəhriyar...

 

Sən həsrətin ocağısan,

Vətənin qəm bucağısan,

Arazım üstə bayraqsan,

Şəhriyar...

 

 

Ad günün - Şəhadətin

 

Oktyabrın 1-i qəhrəman şəhidimiz Elvin Məmmədovun həm doğum,

həm də şəhadət günüdür.

 

Evimin sonbeşiyi,

Minarə boylu oğlum.

Nişanı gözü yolda,

Yarımçıq toylu oğlum.

 

Əsgər, hərbçi olmaq

Uşaqlıq arzun idi.

Ömrün qış görməmişdi,

Baharın, yazın idi.

 

Döyüşə gülə-gülə

Girib kama çatanım.

Dəmir yumruqlarıyla

Düşməni ağladanım.

 

Vətəni yarı bilən,

"Və" yi "tən"ə çatdıran.

Torpağa həsrətlini

Sən,vətənə çatdıran.

 

Səndən deyib-danışır,

Döyüş, can yoldaşların.

Bir gündə şəhid olub,

Sənlə qan yoldaşların.

 

Bu dünyada eviniz

Ayrı-ayrı olsa da.

Cənnətdə qovuşdunuz

Bir məkanı, bir ada.

 

Sən vətənin övladı,

Ananın Elvin oğlu.

Ad gününə hədiyyən

Mərd şəhid adı oldu

 

Eyni gündə doğulub,

şəhadətə yetənim.

Xarıbülbülə dönüb

Qarabağda bitənim.

 

 

Gülüşü gözəl anam

 

Şəhid Raqib Hüseynovun adından  anasına ad günü təbriki

 

Salam, ana, necəsən?

Sevimli bacım necə?

Ürəyində tutduğun

Həsrətin, acın necə?

 

Mən vətəndən yazıram,

Şuşadayam, Laçında.

 Xarıbülbül əllərim

Gəzir bəyaz saçında.

 

Gözlərinə dolan yaş

Hər gün yuyur yolumu.

Dolamışam boynuna

Vətən qucan qolumu.

 

Sən mənim məğrur anam,

Mən sənin qürur yerin.

Anaların and yeri -

Məzarı şəhidlərin.

 

Bu gün doğum günündür,

Gəlişi gözəl anam.

Raqibin təbrik edir,

Gülüşü gözəl anam.

 

Asmısan sinən üstə

Bayraq öpən şəklimi.

Gecə-gündüz sənləyəm,

Qəbul et təbrikimi.

 

 

Darıxır

 

Günü bitməyən günlərim,

Gəlməyən yaşım darıxır.

Arxamca kimlər atacaq?

Köksümdə daşım darıxır.

 

Dağlar tutur dağlığını,

Gedənlər üz ağlığını.

Atır əlim sağlığını,

Bişməyən aşım darıxır.

 

Nur tökülür gilə-gilə,

Yağış yağır gilə-gilə,

Keçir üzümdən bir gilə,

Gözdə göz yaşım darıxır.

 

Addımımda tozun ətri,

Kül altında sözün ətri,

Ürəyimdə yazın ətri,

Çölümdə qışım darıxır.

 

Gözləyirəm, gün gələcək,

Hansı günümdür gələcək?

Deyirlər, bir söz gələcək,

Almağa başım darıxır.

 

Sən darıxma, ömrüm-günüm,

Darıxmağa çoxdu günün.

Göylərdə görüşmək üçün

Yerdə başdaşım darıxır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bu dəfə "Cümə günü Əbülfəzqızının 10 sualı ilə" rubrikasının sevimli qonağı dəyərli sənətkarımız Kamran M. Yunisdir.

Kamran Yunis 5 dekabr 1974-cü ildə Bakıda anadan olub, əslən Balakəndəndir. 

1991–96-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində təhsil alıb. Ustad rejissor Vaqif İbrahimoğlunun, Həsənağa Turabovun tələbəsi olub. 1993-cü ildən 2011-ci ilə kimi "YUG" teatrının sənətçisi olub. Rusiya, İran, Amerika, Misir, Türkiyə, İtaliya, Hindistanın beynəlxalq film festivallarında iştirak edib. “Odlar Yurdu Azərbaycan” filmi "ARRİ" mükafatına layiq görülüb. 

2015-ci ildə Türkiyədə “Xəlvətdə qalmış müdrik” filmi "Altun şafran" mükafatına layiq görülüb. Sənətçinin çəkildiyi “Rami” filmi 2007-ci ildə Hindistanın New Delhi şəhərində keçirilən Asian film festivalında "opening film" (açılış filmi) olub. “Rami” filminə görə 2007-ci ildə dünyanın bir çox dövlətlərində, ən məşhur qəzetlər (The New York Times, New Delhi Times) məhz ondan yazıb. 

2012-ci ildə Azərbaycanda ilk olaraq Redyard Kiplinqin "Mauqli" (8 saat) audio kitabını ərsəyə gətirib, bu da gözdən əlil və fiziki imkanları məhdud olan uşağlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. 

2019-cu ildə isə Vaqif Səmədoğlunun  şeirlərindən ibarət " Xatirəni… gəl özün apar" audio kitabının müəllifi də məhz Kamran M. Yunisdir. 

Sənətçi Kamran M. Yunis 2006-cı ildən (AzTV) dublyaj sahəsində çalışır və 5000-ə yaxın filmin ana dilimizdə səslənməsində zəhməti var. Onun Azərbaycan poeziyasından səsləndirdiyi 2500 dən çox şeir, poema, nağıl dinləyicilərin ruhunu oxşayır.

 

-Əziz Kamran bəy, L. Tolstoy çox gözəl söyləyib ki: " Güclü insanlar həmişə sadədir." Sizi tanıyanlar güclü olduğunuzu anında qəbul edirlər. Bu gün xalqın sevimli obrazı Kamran  M. Yunis qonağımız olduğu üçün biz də sevinirik, elə səbirsiz, ərköyün suallarımız da. Bu dəqiqə sıradakı  o biri suallar 1- ci suala paxıllıq edirlər, axı sırada birinci olduğu üçün Sizinlə ilk o görüşəcək. Elə isə o sualları bir az da hövsələdən çıxarmayım. Əziz Kamran bəy, 1- ci sualımız ürək döyüntüləri ilə Sizə yaxınlaşır.

 

-Salam, xoş gördüķ, rubrikaya dəvətiniz üçün minnətdaram, keçək suallara.

 

1) 

-Aktyorlar az təriflənməkdən, əsl insanlar – az sevilməkdən məhv olurlar. (Fridrix Nitsşe)

Dəyərli sənətkarımız, bu ifadə ilə bağlı nə söyləmək istərdiniz?

 

-Mən axır vaxtlar tez- tez bir söz söyləyirəm. "Nə yaxşı ki aktyor olmadım." 

Təbii ki, burada bildiyimiz Azərbaycan aktyorundan söhbət gedir, çünki başqa yerlərin aktyorlarını az- az görmüşəm. Mən bizim məmləkətin aktyorlarına oxşamaqdan qorxuram. Hamısını söyləməyəcəyəm, çox cüzi sayda istisinalar var ki, onları çıxmaq şərtilə..

“Mən aktyor ola bilmədim." Mən səhnədə yaxşı oynadım, amma həyatda aktyor ola bilmədim. Amma bir sənətçi kimi heç vaxt tərif ummadım, lakin dəyər umdum, dəyərləndirilmək istədim. Haqq elədiyim dəyəri almaq istədim, duymaq istədim. Ustadlarımdan bu dəyəri aldım. Bundan sonra elə bir insan yoxdur ki, bəlkə də, mənə dəyər verəcək və bundan xoşbəxt olacağam. Lakin tərif ummamışam. Əsl insan olmaq arzusundayam. Əsl insan bir ömür yaşayıb son nəfəsində də əsl insan kimi bu dünyadan köçən insana deyilir. Hər dünyaya gəlib bu gün bir yaxşılıq elədi, sabah bir yaxşılıq etdi, bu əsl insan demək deyil. Əsl insan sözün əsl mənasında insandır. Hər anı gözəlliklərlə dolu hər saniyəsi yaxşılıqla, sevgi, sevinclə dolu, təkcə öz sevdiyinə yox, bütün  dəyərli insanlara dəyər verməklə bəzənmiş insan əsl insandır. 

İnsan sevgisizlikdən məhv olar. Dünyamız bu gün sevgisizlikdən məhv olur, başqa şeydən yox, mümkün deyil.

 

2) 

Sən heç pəncərələrin ağlamağını görmüsənmi?

Səssiz-səssiz, için-için...

Görmüsən bilirəm.

Bilirsən niyə danışdım bu boyda saçmalamanı?

Çünki mən də hərdən-hərdən, eləcə

səssiz-səssiz, için-için...

ağlayıram... eynən pəncərələr kimi.

Dərdimi, kədərimi kimsəyə danışa bilmədən.

Sadəcə və sadəcə ağlayıram.

Ağlayıram damla-damla,

pəncərələr kimi. 

(Kamran Yunis)

 

Əziz Kamran bəy,  " qaynar ürək" "buz tutmuş" hisslərdən uzaq  ürəyə bağlanırsa, o pəncərə kimi ağlamağa məhkummu, səssizlik içində fəryadı hər ürək duya bilirmi?

 

- Bəzən sevdiyimiz insanlar- bizə ən dəyərli olanlar belə, o ürəyin fəryadını, hisslərini incəliyinə kimi, zərifliyinə kimi duya bilmirlər. Elə, bəlkə də, insanı qocaldan, insanı öldürən budur. Duya bilsəydi, anlaya bilsəydi, hiss edə bilsəydi, bəlkə də, insan 100- 150 il yaşayardı. Xoşbəxt o insandır ki, bir- birini duya bilir, bir- birini hiss edir, hətta bir nəfəsdən, bir baxışdan, bir toxunuşdan belə anlayır. Bu xoşbəxtlikdir, amma xoşbəxtlik də nisbi anlayışdır. Ümumiyyətlə, dünyamız, nisbi dünyadır, hər şey nisbidir bu dünyada. Təəssüf ki, çox təəssüf ki, haqqında danışdığımız o sevgilər belə, nisbidir.

 

3) 

Sadəlöv könlümdən mən cana gəldim, 

Cəfakeş canımdan fəğana gəldim.

Mənsiz də dünyanın işi keçərdi,

Əcəba, nə üçün cahana gəldim?!

(Ömər Xəyyam)

 

Kamran Yunis özü- özünə, çox güman ki, bu sualı verib və indi biz də o cavabı eşitmək istəyərdik. “Əcəba, nə üçün cahana gəldim?!”

 

- Ömər Xəyyam, demək olar, ən çox dəyər verdiyim, dünyanın ən çox hiss edib dəyər verdiyi, məmləkətimizin cahillikdən dolayı dəyər vermədiyi, bədbəxtlik ucbatından 

"alkaş" kimi qələmə verdiyi Ömər Xəyyamdır.

Əcəba, nə üçün cahana gəldim?! Ona görə ki, Allah Tala atamın qarşısına anam kimi bir dəyərli insan çıxardı, anamın qarşısına da atam kimi dəyərli insan çıxardı. O sevgidən, sevgisizlikdən yox, o sevgidən dünyaya gəldik. Nə xoş ki, sevgidən dünyaya gəldik. Xoşbəxt o insandır ki, sevgidən dünyaya gəlir. Bax bugünkü dünyamızda böyük problemlər, bilirsinizmi, niyə var? Çünki insanların çoxu sevgisizlikdən dünyaya gəlir.

Mən nə üçün cahana gəldim?

Mənə elə gəlir ki, Allah Tala mənə bir missiya verib ki,  Azərbaycan mədəniyyəti, Azərbaycan sözü, Azərbaycan şeiri, Azərbaycan nəfəsi, Azərbaycan hərfi, bax bütün bunların fonunda bir missiya verib ki, bu gün o missiyanı yerinə yetirirəm, bəlkə də, ondan ali nöqtədə Azərbaycan mənəviyyatı, Azərbaycan əxlaqı gəlir. 

Bəli, dünyaya xeyli peyğəmbərlər gəlib. Onlar dünyanı düzəldə bilmədilər, mən də dünyanı düzəldə bilmərəm, amma nə isə edə bilərəm. Əgər 10 milyonluq Azərbaycanda 1 insanı pis  yolundan döndərib 1 insanın mənəviyyatında 1 işıq yandırıb, ruhunda 1 şam, içində 1 ocaq  qalaya bilmişəmsə, bilirəmsə və qalaya biləcəyəmsə, nə xoş mənə. Bax o zaman deyəcəyəm ki: " Cahana buna görə gəldim."

 

4) 

Hara gedirsən get...

getdiyin yol sənin yolundur,

gəldiyin yol da sənin yolundur -

biri səndən gedir,

biri də sənə gedir...

əsas odur YOL olsun, hərdən gedib gəlməyə...

fərqi nədir?,

(Kamran M. Yunis)

 

Sevimli sənətkarımız, bəs yolumuza  tikanlı kollar çıxırsa, o kollardan necə “qurtulaq" ki, canımız acımasın? Mümkündürmü?

 

-Xeyr, əgər insansansa, mənəviyyatın varsa, mümkün deyil. Çünki aliliyə gedən yol  tikanlardan keçir. Aliliyə gedən yol hər zaman əzablardan, ağrılardan keçir. Bir uşaq dünyaya gəlirsə, ananın ağrılarından gəlir, Sağlam ağaca  qulağımızı qoysaq, o ağacın içərisində qəribə səslər eşidiləcək sanki yer yarılırmış kimi, yer aralanırmış kimi. Bu da ağacın ağrılarıdır. O ağrılar ağacın inkişafına şərait yaradır. Mümkün deyil, ağrısız- acısız, kolsuz- kossuz aliliyə gedib çıxa bilmərik. Bugünkü  Kamranı var eləyən,  bugünkü Kamranı Kamran kimi cüzi də olsa, mənəvi dəyərlərlə bir insan kimi var eləyən yalnız yaşadığı ağrı və acılarıdır. Allaha  şükrlər olsun ki,  məni bu ağrı- acılardan keçirib gətirib. Bir nöqtəyə gətirib çıxarıb, hansı nöqtədə olduğunu bilmirəm. Ağrı- acısız heç nə mümkün deyil. Çörəyi bişirmək üçün xəmir yoğurursan, bir uşağı tərbiyə etmək üçün qulağını dartırsan, arada acı söz də söyləyirsən.  Hər bir şey o "ağrılı kol- kosdan" keçir.

 

5)

“Vicdan haqqı"nın Yusifi  ilə Kamran Yunisin oxşarlıqları və fərqliliklərinə misal gətirsəydiniz, necə müqayisə edərdiniz?

 

- Hamısı elə Kamrandır, oynadığım rolların hamısı mənəm, pisi də mənəm, yaxşısı da mənəm. Pisi Kamranın pis tərəfləridir, yaxşısı Kamranın yaxşı tərəfləridir. Sadəcə, Kamran insan olaraq nəfsini cilovlayıb, əxlaqının mənfi tərəfini cilovlayıb və mənfi xüsusiyyətləri atın yüyənini dartıb saxlayan kimi saxlayırıq ki, mənfi tərəflər ortaya çıxmasın. Amma bəzi insanlar o mənfi xüsusiyyətləri dartıb cilovlaya bilmirlər. Onlar nəfsini saxlaya bilməyəndə nəfsinin köləsinə çevrilir və öz nəfsinin əlində itə, rama gəlməyən ata dönüb nəfsinin qulu olur. Ali insan özündə mənfiləri yığışdırıb müsbətləri saxlayır. O ki qaldı Yusifə, Yusif hələ mənim özüməm, mənim özümdə olan dəyərli xüsusiyyətlərim Yusifdə daha çox görünür.

 

6) 

Dəyərli Kamran bəy, uşaqlığınızdan bu saniyəyə qədər haqqınızda film çəkilsəydi, bu filmin adı nə olardı?

 

- Bu sual mənə çətin və eyni zamanda maraqlı gəldi.  Bilmirəm.. Heç vaxt bu barədə düşünməmişəm. Yəqin ki, "3 nöqtə" qoyardım.  Və ya " K" - dən başlayıb " S"- da dayanan bir ömür- Kamran Yunis.  Xəyallarımda, həyatımda, ömrümdə var olan o SƏN, o böyük SƏN hansı ki, bu gün yaşamağımda, ömrümə- günümə o işıq salan SƏN də 3 nöqtədir, 3 hərfdir. Onu yalnız mən bilirəm, o mənim dünyamdır. Mən o dünyamda var oluram. Bəlkə, o 3 nöqtə Allahdır, atamdır, anamdır. Amma 3nöqtə olardı, çünki sevdiyimiz insanlar bizi var edir. Allah bizi xəlq etdi, amma bizi var eləyən dünyada olsalar, olmasalar da, ata- anamızın ruhu və sevdiyimiz insandır.

 

7) 

Dünyaya zinyətdir təmiz insanlar, 

Dünyaya bir dərddir xəbis adamlar.

Heyif ki, qalıbdır hələ cahanda

İnsan qiyafəli iblis adamlar.

(Xəlil Rza Ulutürk)

 

Kamran Yunis bu iblislərin donunu necə çıxarıb çılpaqlığı ilə təsvir edir?

 

- İblislərin donunu çıxarmaq mümkün deyil ki, İblislər bu dəqiqə elə gözəldirlər ki.. Yol gedirik rastmıza gözəl- gözəl gözəldən də gözəl xanımlar çıxır. İçində İblis yatır. Onu necə oradan çıxarmaq olar ki?!

O özü onu istəməsə? 

Yol gedirik, rastmza enlikürəkli, yaraşıqlı oğlan çıxır, xanım çıxır, xatun çıxır və həyat onu silkələyir. Görürsən ki, içində bir İblis yatır, içində bir şeytan yatır. Onları ifşa etmək mümkün deyil, onları haqq dünyasında da Allah Tala  ifşa etmir. Sadəcə, bu dünyadan götürüb o dünyanın "Qaynar qazanına" atır ki, gedin orada yanın. Onları ifşa etmək mümkün deyil, çünki simasızdılar. 1simasını çıxarırsan ikincisi gəlir, ikincisini çıxarırsan üçüncüsü gəlir.

 

8) 

Əziz Kamran bəy, Sizi özünüzdən çıxaran 3 səbəb nədir?

 

- Bəlkə də, nankorluq, insanların çörəyi dizinin üstündə olması, sevgisizlik, dəyərsizlik, qiymətsizlik. Məni özümdən çıxara bilməz amma. Çünki onlara  öyrəşmişəm.

Artıq məni heç nə özümdən çıxarmır. Yaxşı mənada məni özümdən çıxaran səbəb - sevdiyim insanı 1, 2, 3  saat eşitməyəndə, duymayanda, hiss etməyəndə özümdən çıxıram. 3, 4, 100 səbəbim o ola bilər, ayrı heç nə.. O qədər şərəfsizliklər, nankorluqlar, ləyaqətsiz insanlar görmüşəm ki, artıq  öyrəşdiyim üçün onlar məni özümdən çıxarmır. Yəqin ki, bu da kamilliyə gedən yolun növbəti pillələrindən biridir. Ona görə də yalnız sevdiyim insanları duymayanda özümdən çıxa bilərəm. İnsanları deyəndə sevdiyim "yek"-dir, mənəm, mənimdir.  Qardaşlarım, dünyanın ən gözəl varlığı olan qızım - sevdiklərimdir.

 

 

9) 

Dəmiri aynatək parladan insan, 

Pası silməlidir öz vicdanından. ( Nizami Gəncəvi)

Bəs Kamran Yunis “vicdanları pas tutmuşlara" nə söyləyərdi?

 

- Nə söyləyərdim onlara?

Deyərdim, "yazıq adamsız",  çox bədbəxt adamsınız, yeri gəlmişkən, bundan hardasa yarım saat qabaq özüm bir "cızma- qara",  şeir yazdım. Bir hissəsini oxuyacağam.

 

Bir gün də çıxasan ucadan da uca qaya üstünə,

Sanki dənizə baş vururmuş kimi

baş vurasan içinə.

Dalğıclar kimi uzun- uzadı üzəsən,

özün adlı dəryada..

Yaralarına məlhəm qoyasan, dərdlərinə ağlayasan, üzüləsən.

Kibirini süpürüb atasan, nifrətini söküb atasan.

 

Bax, yalnız ali insan özü- özünün içinə varıb xəyali də olsa, murdarlıqdan özünü təmizləyir. Pis, paslı insan nə bilsin ki, o paslıdır. Özü bilsə, bəlkə də, dəli olar. Əxlaqsız bilsə ki, əxlaqsızdır… Əxlaqsız üçün, bəlkə də, biz əxlaqsızıq. Vicdanı paslıların o pasdan xəbəri olmadığı üçün heç vaxt o pası silə bilməyəcək.

 

10) 

Hə, bir də...

Bu gözlərin dərinliyində, 

Taaam ürəyə yaxın yerdə, 

Bir təbəssüm yatır, gülüm...

O təbəssümü də sevməyə dəyər...

Yalnız Səninçün doğulur, Hərdən-hərdən... gözlərimdə, dodaqlarımda. 

(Kamran Yunis)

 

Dəyərli Kamran bəy, gözlərin və qəlbin təbbəssümü sevgidirmi, ruhuna yaxın ruhla qovuşmağın, xəyallarındakı obraza sarılmağın sevgidirmi, nədir sevgi Kamran bəy?

 

- Nəyahət 10- cu suala gəlib çatdıq.

Bu sual 2 "qola" ayrılıb.

Gözlərin və qəlbin təbbəssümü...  Gözlər və qəlb çox şeydən xoş hal olub sevinə bilər. Gözəl təbiətdən, gözəllik dolu bir dənizdən də gözlərə təbbəssüm dola bilər. Amma sevgi o qədər incə, o qədər zərif, o qədər xırda bir nöqtədir ki, o nöqtə özü boyda bir dünyadır. Bir insanın gözlərindəki, sevdiyi insanın o təbbəssümüdür. Sevdiyim insanın gözlərindəki o gülümsəyişdir sevgi. Sevdiyim insanın qolları arasındadır o sevgi. Sevdiyim insanın nəfəsidir sevgi. Bir insandır sevgi ki, o insan özü boyda bir dünyadır. O insanla ikimiz bir yerdə bir dünyayıq. Ayrı nə varsa, bir illüziyadır, ilğımdır. Sevgi 1nəfərdir. Bir insanla xoşbəxtsənsə, o sevgi varsa, o zaman sevirsən. Bir insanı sevib başqasında nəsə axtarırsansa, bu əxlaqsızlıqdır. Mənə elə gəlir ki, hər kəsin ömründə bir dünya boyda sevgisi var olur. Nə xoş o insanın halına ki, o insanı, o dəyəri, o dünyanı, o neməti, o xəzinəni, o ocağı, o istiliyi, o KAİNATI, o CAHANI qoruya bilir. İnsan buna deyilir. Yoxsa... 

 

-Əziz Kamran bəy, baxmayaraq ki, ömür saatlarınız çox məşğuldur- iş rejiminiz çox gərgindir, amma Əbülfəzqızının " 10 sualına" vaxt ayırdınız. Bunun üçün Sizə minnətdarıq. Bəs hansı sualımızı daha çox bəyəndiniz? 

 

- Mən Sizə təşəkkür edirəm. Əllərimdə 10 barmaq var, ayıra bilərəmmi!? "10 sual" - ın hamısı gözəl idi, barmaqlarımı ayıra bilmərəm. Suallar sistemli olaraq maraqlı söhbətə səbəb oldu, bunun üçün sizə təşəkkür edirəm.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

Mayın 2-də Azərbaycan Dövlət Film Fondunda Mədəniyyət Nazirliyi və Kino Agentliyinin (ARKA) dəstəyi ilə görkəmli dramaturq  Cəfər Cabbarlının 125 illik yubileyi münasibətilə tədbir keçirilib. Bəli, biz 1899-cu ildə Xızıda dünyaya göz açmış dahi sənətkarı yalnız bir tərəfdən - ölməz pyeslərin müəllifi kimi tanıyırıq. Amma o, həm də görkəmli kinorejissor, kinoşünas olub. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı ARKA-ya istinadən xəbər verir ki, tədbir çərçivəsində sənətkarın həyat və yaradıcılığını özündə əks etdirən fotosərginin açılışı olub.

Yubiley mərasimini giriş sözü ilə Azərbaycan Dövlət Film Fondunun direktoru Əməkdar incəsənət xadimi Cəmil Quliyev açaraq milli kinematoqrafiyamızın inkişafında C.Cabbarlının əvəzsiz xidmətlərindən, “Sevil” filminin çəkilişi zamanı məhz onun səyi ilə azərbaycanlı aktrisanın ekrana gətirilməsindən danışıb. Sonra Əməkdar incəsənət xadimləri Aydın Kazımzadə, Cahangir Zeynallı, professor Asif Rüstəmli, Əməkdar müəllim Nəcməddin Mürvətov görkəmli ədəbiyyat və kino xadimini xoş sözlərlə xatırlayıblar. Sənətkarın ailə üzvləri adından nəvəsi Qəmər Seyfəddinqızı çıxış edərək tədbirin təşkilinə, C.Cabbarlının 80 illiyi münasibətilə çəkilmiş sənədli filmin bərpasına görə Dövlət Film Fondunun rəhbərliyinə və kollektivinə təşəkkürünü bildirib.

Tədbirin sonunda kinorejissor Cahangir Zeynallının C.Cabbarlıya həsr etdiyi “Solmaz bir bahar kimi” filmi tamaşaçılara təqdim olunub. Xatırladaq ki, 1979-cu ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında istehsal olunmuş bu film Dövlət Film Fondu tərəfindən bərpa edilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu başa çatdı. Forum çərçivəsində mayın 2-də mədəniyyət naziri Adil Kərimli bir sıra ölkələrin UNESCO yanında daimi nümayəndələri ilə görüşüb. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, görüşdə Azərbaycan-UNESCO əməkdaşlığından söz açılıb, ölkəmizin təşkilatın fəaliyyətində yaxından iştirak etdiyi qeyd olunub.

 

Diqqətə çatdırılıb ki, 2022-ci ilin oktyabrında Azərbaycanın UNESCO-nun 215-ci sessiyasının gündəliyinə təklif etdiyi “Bakı Prosesi”: dayanıqlı sülh və inkişaf üçün mədəniyyətlərarası dialoqu və sosial inklüzivliyi təşviq etmək” adlı qərar layihəsi yekdilliklə qəbul olunub. Bu dəstəyə görə ölkəmiz adından UNESCO-nun İcraiyyə Şurasına minnətdarlıq ifadə edilib.

 

Nazir Forum çərçivəsində mayın 3-də Ağdamda təşkil olunacaq “Minaların və partlamamış hərbi sursatların mədəni mülkiyyətə təsiri” mövzusunda xüsusi sessiya barədə məlumat verib.

 

Bildirilib ki, sessiya UNESCO-nun 2023-cü ildə qəbul etdiyi “Minaların mədəni mülkiyyətə təsirinə dair qətnamə”yə həsr olunub.

 

Tədbirdə qarşılıqlı maraq doğuran məsələlərlə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.