“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı şair, siyasi icmalçı Əkbər Qoşalının son siyasi proseslərə münasibətini bildirən yazısını təqdim edir. 

Deyirəm, vaxt gəlir-vədə yetişir Ukrayna Krıma, Moldova Dnestryanına, Gürcüstan Abxaziyaya nəzarəti bərpa edir (inşallah) və… ABŞ-ın həmin ölkələrdəki səfirləri azad olunan ərazilərə getmək təklifini geri çevirir - nəymiş, əfəndim, məgər “MƏN HARASA KİMİNSƏ ŞOUSUNUN İŞTİRAKÇISI OLMAQ ÜÇÜN GETMƏK İSTƏMİRƏM”miş… - Bir ritorik sual verək: təsəvvür edirsizmi, belə olsun? - Əlbəttə, yox! - ABŞ səfirləri ən öndə gedəcək o yerlərə, ən öndə. 

Hələ-hələ Ermənistan Azərbaycanın ərazisini deyil, Azərbaycan Ermənistanın (şərti) ərazisini illər boyu işğalda saxlamış olsaydı və sonra o işğal bir şəkildə başa çatmış olsaydı, ABŞ necə davranardı?.. - Öncəsi, işğala görə bizə sanksiya sanksiya üstünə gələrdi və işğalsonrası Ermənistana “ll Marşall planı” tətbiq edib, onu bu coğrafiyanın “bir numarası” yapardılar…

Bax, ABŞ belənçik ABŞ-dır. İndi neynək, durub dinimizimi dəyişək?.. 

Bəli, okeanın o tayında ikilistandartlar bitmək bilmir ki, bilmir… 32 il öncə işğalçı Ermənistan dura-dura, işğala məruz qalmış Azərbaycana sanksiya tətbiq edən (yenə də sanksiyalardan dəm vuran) ABŞ-ın Azərbaycandakı səfiri Mark Libbi Şuşaya getməkdən imtinasını şou-mou “əsas”nda “izah edib”… - “…Mən harasa kiminsə şousunun iştirakçısı olmaq üçün getmək istəmirəm... Odur ki, bunu etməyin vaxtı gələndə, mən bunu edəcəyəm”... 

Səfirə deyən lazım: “Vaxtı” çoxdan gəlib keçib, özü də laaap çoxdan…

Və ABŞ səfirinin Şuşaya getməsi bizimçün nəinki şou üçün, ümumiyyətlə, vacib deyil. Gedir-getsin, getmir-getməsin… Amma yadında saxlasın. - Həyatdır, örkən gəlib doğanaqdan keçər bir gün. 

Bir gün o, özü “haqq incələr, üzülməz”miş deyər… 

ƏvəlAllah!

Ermənistanda qeyri-adi dərəcədə böyük səfirlik qurmuş ABŞ-ın ordakı səfiri o “kadstrsız dövlət”in hər yerinə gedə, burdakı səfiri Şuşaya getməyə bilər; lakin hamı ABŞ kimi düşünmür; həmin o Ermənistanın KTMT ortağı olan ölkələrin - Qazaxıstanın, Qırğızıstanın, habelə Özbəkistanın, NATO-nun qüdrətli üzvü Türkiyənin nəinki səfirləri, Prezidentləri (çox sağ olsunlar!) Şuşaya gedib. Azərbaycan və Türkiyə Prezidentləri hələ 2021-ci ildə unikal “Şuşa Bəyannaməsi”ni imzalayıb!

Şuşaya gedən səfirlərin, digər xarici rəsmi şəxslərin, ictimai-siyasi, dövlət xadimlərinin, mədəniyyət, sənət, elm xadimlərinin sayı-hesabı yoxdur… Bir səfir, lap Fransa da böyründə - olsun iki səfir - bundan sonra heç Bakıdan və iqamətgahlarından qırağa çıxmasın - dünyamı dağılacaq?.. O ikisi (Rusiya ilə birgə) illər uzunu ATƏT-in keçmiş Minsk qrupunun həmsədri olaraq, erməniləri işğalı davam etdirməyə (möhkəmləndirməyə), bizi isə tormozlamağa çalışdı da, biz bununla barışdıqmı? Əlbəttə, barışmadıq. “Qarabağ - Ermənistandır və nöqtə” deyən, Şuşada şərab içib, “Yallı” “gedən” Paşinyan artıq etiraf edib: “Qarabağ - Azərbaycandır”. Böyük bacısından (böyük bacı-qardaş olmaq istəyən və ya “böyüklüy”ü inersiya ilə davam etdirənlərdən) fərqli olaraq, o, Barış Anlaşmasına indi daha yaxındır - uzaqların bədniyyətli etkisini dəf edə bilsə, yaxınların qədrini, dəyərini tam idrak edər, bəlkə… Qazax səmtdəki 35 sərhəd dirəyi, uzaqdakı 3-5 arapozandan daha çox lazımdır Paşinyana… Özü bilər… 

DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.05.2024)

5 may Xalçaçı Günü kimi qeyd edilir. Bu münasibətlə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsi paylaşım edib. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, paylaşlmda deyilir:

“Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25 noyabr 2016-cı il tarixli Sərəncamı əsasında hər il may ayının 5-i respublikamızda Xalçaçı Günü - xalçaçıların peşə bayramı günü olaraq keçirilir.

Ulusumuzun fitrətdən gələn istedadını, dünyagörüşünü, estetikasını, xeyirxahlığını, yaratmaq-yaşatmaq eşqini, gözəllik duyumunu, bir sözlə, iç dünyasını rəmzlərdə, naxışlarda, rənglərdə yaşadan Azərbaycan xalça sənətinin yaşı çox qədimlərə dayanır. Bu tarix, ən azı, Pazırık xalçasından başlayır (b.e.ö. IV-V- yüzilliklər, Bərdə). Nəzərə alsaq ki, Pazırık xalçası kimi bir kamil əsərin meydana çıxması birdən-birə, təsadüfən olmur, o zaman, Pazırıköncəsi zəngin sənət dünyamız olduğunu tərəddüdsüz deyə bilərik. 

Prezident İlham Əliyevin müvafiq sərəncamları ilə “Azərxalça” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin yaradılması, “Xalçaçı Günü” peşə bayramının təsisi, ayrı-ayrı şəhər və rayonlarımızda çağdaş tələblərə cavab verən xalça istehsalı emalatxanalarının tikilib istifadəyə verilməsi xalçaçılığa, bu sənəti yaşadanlara göstərilən yüksək dövlət qayğısının, parlaq diqqətin təcallasıdır. 

Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin binası nadir memarlıq abidələrindən biridir, bununla yanaşı, onun çoxfunksiyalı çağdaş fəaliyyəti də yerli və xarici sənətşünaslar, mədəniyyət bilicələri, sənətsevərlər tərəfindən yüksək təqdirlə qarşılanır.

Bəlli olduğu kimi, Keniyanın Nayrobi şəhərində keçirilən UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin V sessiyasında Azərbaycan xalçaçılıq sənəti UNESCO-nun Bəşəriyyətin Qeyri-Maddi İrs örnəkləri siyahısına daxil edilib. - Bu önəmli hadisənin təşəbbüskarı Birinci vitse-prezident, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın xalçaçılığın yaşadılmasına, inkişafına dəyərli töhfələrini minnətdarlıqla vurğulayırıq. Xalçaçıların fəaliyyət imkanlarının genişləndirilməsində, onların uğurlarının beynəlxalq miqyasda təbliğində,

ümumiyyətlə, milli mədəniyyətimizin inkişafında

Heydər Əliyev Fondunun, şəxsən Mehriban xanım Əliyevanın misilsiz xidmətləri vardır. 

Beləliklə, artıq 6 ildir mayın 5-i - “Azərxalça” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin yaradıldığı gün Azərbaycanda “Xalçaçı Günü” kimi bayram edilir.

Biz də, bu anlamlı gündə bütün xalçaçılarımızı təbrik edir, onlara əl əməyi, göz nuru və ruh gücü ilə yaratdıqları gözəl əsərlərə görə təşəkkür edir, haqq dünyasında olan xalçaçılarımıza rəhmət diləyirik”!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.05.2024)

Xəbər verdiyimiz kimi, VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində mayın 3-də Ağdam Konfrans Mərkəzində “Minaların və partlamamış hərbi sursatların mədəni mülkiyyətə təsiri” mövzusunda xüsusi sessiya keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən sessiyanın təfərrüatımı təqdim edir:

Əvvəlcə qonaqlar 30 illik işğal zamanı Ermənistan ordusunun rayon ərazisində basdırdığı minaların, kustar üsulla hazırlanmış partlayıcı qurğuların və partlamamış hərbi sursatların sərgisi ilə tanış olublar.

Minatəmizləmə əməliyyatı haqqında qısa film nümayiş etdirilib.

Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında daimi nümayəndəsi, səfir Elman Abdullayevin moderatorluğu ilə keçən sessiyada Ağdam, Füzuli və Xocavənd rayonlarında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəsinin müavini Bəşir Hacıyev açılış nitqi ilə çıxış edib. Bildirib ki, Azərbaycan xalqı 30 il öncə öz doğma yurdundan didərgin düşüb: “İşğaldan azad edilmiş ərazilərimizə daxil olanda bunu hər kəs görür. Bu gün işğaldan azad olunmuş ərazilərimizin hər yerində olduğu kimi, Ağdam, Füzuli və Xocavənd rayonlarında da bərpa-quruculuq işləri yüksək səviyyədə davam etməkdədir. Bu ilin sonuna qədər Ağdamın Sarıcalı, Kəngərli və Xıdırlı kəndlərinə sakinlərin köçü başlayacaq. “Böyük Qayıdış” Dövlət Proqramının birinci mərhələsi üzrə, yəni 2026-cı ilin sonunadək Ağdamda 12 kənd və Ağdam şəhərində 5 yaşayış kompleksi inşa olunacaq".

Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin müavini Fərid Cəfərov qeyd edib ki, Ağdam Azərbaycanın ən çox əhalisi olan şəhərlərindən biri olub: "Ağdam yüzlərlə mədəni abidəyə ev sahiblik edib. Təəssüflər olsun ki, hazırda həmin abidələri görə bilmirik. Otuzillik işğal ərzində Ağdamın zəngin mədəni-tarixi irsi dağıdılıb, məhv edilib, eləcə də Ermənistanın müxtəlif yerlərinə daşınıb. Əminəm ki, yaxın gələcəkdə Ağdam çiçəklənəcək, öz əzəmətini yenidən bərpa edəcək".

İşğal müddətində düşmən tərəfindən torpaqlarımıza yerləşdirilən minalardan danışan nazir müavini bildirib ki, Ağdam dünyanın ən çox minalanmış ərazilərindən biridir: "2020-ci ilin Vətən müharibəsindən sonra 60-dan çox insan mina partlayışı nəticəsində həlak olub, 300-dən çox şəxs yaralanıb. Hazırda minaların təmizlənməsi ilə bağlı işlər davam edir. Bu prosesdə ANAMA təşkilatının gördüyü işlər təqdirəlayiqdir".

ICESCO-nun İslam Dünyası İrs Mərkəzinin direktoru Vebber Ndoro ölkəsi Zimbabvenin minaların təmizlənməsi sahəsində təcrübələrini bölüşüb.

UNESCO üzrə Malta Milli Komissiyasının sədri, mədəni irs üzrə ekspert Raymond Bondin minaların qeyri-maddi mədəni irs nümunələrinə vurduğu ziyandan danışıb.

BMT-nin İnkişaf Proqramının (BMTİP) mütəxəssisi Qadeem Tariq sessiyanın əhəmiyyətini qeyd edib. Söyləyib ki, bu günə qədər Azərbaycan mina təhlükəsi, onun təsirləri ilə bağlı bir çox konfrans keçirib: “Biz ümid edirik ki, bu gün təşkil edilən sessiya beynəlxalq ictimaiyyətin maariflənməsinə müsbət təsir göstərəcək”.

Azərbaycan Respublikası Minatəmizləmə Agentliyi (ANAMA) Beynəlxalq əlaqələr, maarifləndirmə və mətbuatla iş idarəsinin rəisi Ramil Əzizov düşmənin Qarabağa yerləşdirdiyi minalar haqqında məlumat verib: “Biz mədəni irsin dağıdılması zaman vandalizm terminindən istifadə edirik. Sizin Ağdama gələrək bu olanları öz gözlərinizlə görməniz çox vacibdir. Araşdırmalara görə, təkcə Ağdamda 1,5 milyondan çox minanın quraşdırıldığı təxmin edilir. Onlarla tarixi irs nümunəmiz minalanıb. Düşmən hətta qəbiristanlıqlara belə minalar yerləşdirib. Öz yaxınlarının məzarlarını ziyarət edən insanlar həmin minalara düşüblər".

Sessiyadan sonra qonaqlar üçün Ağdam şəhərinə ekskursiya təşkil edilib. Onlar şəhərdə otuz ilə yaxın davam etmiş işğal dövrünün dağıdıcı nəticələrini öz gözləri ilə görüb, Ağdamda aparılan bərpa-quruculuq işləri barədə məlumat alıblar.

Ekskursiya zamanı qonaqlar Ağdam Dövlət Dram Teatrının qalıqlarına baxıblar. Daha sonra İmarət kompleksində görülən işlərlə tanışlıq olub, Ağdam Cümə məscidi ziyarət edilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.05.2024)

Ölkəmizdə keçirilən VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun bir sıra yüksək səviyyəli qonaqları ilə ikitərəfli görüşlər təşkil olunur, əməkdaşlıq əlaqələri müzakirə edilir.

Mədəniyyət naziri Adil Kərimli mayın 3-də İtaliya Respublikası Deputatlar Palatasının vitse-prezidenti Corcio Mulenin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı nazirliyə istinadən xəbər verir ki, Forumda iştiraklarına görə nümayəndə heyətinə təşəkkürünü bildirən nazir Prezident İlham Əliyev tərəfindən 2008-ci ildə irəli sürülən “Bakı Prosesi” və bu qlobal platforma çərçivəsində keçirilən Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu haqqında məlumat verib. Deyib ki, builki Forumun da zəngin proqramı var və bəşəriyyəti narahat edən məsələlər ətrafında faydalı müzakirələr aparılıb.

Qeyd olunub ki, Azərbaycan dövləti İtaliya ilə əməkdaşlığa önəm verir. Təsadüfi deyil ki, 2014-cü ildə “Azərbaycan Respublikası ilə İtaliya Respublikası arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında” Birgə Bəyannamə imzalanıb. İki ölkə arasında mədəni əməkdaşlıq da inkişaf edir. Xüsusilə, tarixi-mədəni irsin qorunması, memarlıq və dizayn kimi sahələrdə əlaqələr ildən-ilə möhkəmlənir. Azərbaycan tərəfi İtaliya ilə kino sahəsində əməkdaşlıqda da maraqlıdır.

Görüşə görə təşəkkür edən İtaliya Deputatlar Palatasının vitse-prezidenti Corcio Mulen Forumda iştirakından məmnunluğunu bildirib.

Azərbaycanın İtaliya üçün vacib tərəfdaş olduğunu deyən qonaq ölkələrimiz arasında əməkdaşlığın geniş sahələri əhatə etdiyini diqqətə çatdırıb.

Qeyd olunub ki, iki ölkə arasında ali təhsil sahəsində də yaxşı əlaqələr qurulub. ADA Universitetində İtaliya-Azərbaycan Universiteti layihəsi bunun parlaq təzahürüdür. Həmçinin bildirilib ki, İtaliyanın tərəfdaş ali təhsil ocaqlarının professorları ADA Universitetində mütəmadi mühazirələr oxuyurlar.

Söhbət zamanı iki ölkə teatrlarının qarşılıqlı qastrol səfərlərinin təşkili və maraq doğuran digər məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

Bu gün Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun təşkilatçılığı ilə 2024-cü ilin  “Ədəbiyyat adamı” müsabiqəsinin mükafatlandırma mərasimi keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Azərbaycan Dillər Universitetində təşkil edilən mərasimdə çıxış edən Xalq yazıçısı, akademik, Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun sədri Kamal Abdulla müsabiqənin qaliblərinin tam obyektiv şəkildə seçildiyini deyib. 
Kamal Abdulla söyləyib: “Bildiyimiz kimi, may ayı Ulu Öndər Heydər Əliyevin doğum günü ilə əlamətdardır. Biz də fondumuz adından qərara gəldik ki, bu özəl gün münasibətilə ədəbiyyatçılarımız, ziyalılarımız üçün bir mükafat təsis edək və onu hər ilin may ayında 5 nəfərə təqdim edək. Artıq beşinci ildir təqdim edirik. Bəs niyə ədəbiyyat adamı? Fikrimcə, bu ad çox iddiasız, mütəvazi addır. Bizim aləmimizdə ədəbiyyat adamı sakitcə ədəbi fəaliyyətlə məşğul olan, zəhmətkeşliyi, peşəkarlığı əsas prinsip seçən, ədəbiyyatı həyat kimi, həyat tərzi kimi yaşayan, “ədəbi yaxşılıqlar edən”, ədəbiyyatın dostu olan şəxsdir. Bu mükafatın unikallığı ondadır ki, burada rəqiblər yoxdur”. 
Daha sonra qaliblər Ramiz Rövşən, Həmid Herisçi, Rüstəm Behrudi, Aydın Talıbzadə, Azər Turan, Varis, Aqşin Yenisey, Nərgiz Cabbarlı, Ulucay Akif, Etimad Başkeçid təltif olunublar. 
Qaliblər çıxış edərək mükafata layiq görüldükləri üçün təşəkkür ediblər.
Tədbir çərçivəsində yaradıcılıq fakültəsinin məzunlarına diplomlar da təqdim edilib.
Qeyd edək ki, “Ədəbiyyat adamı” layihəsi çərçivəsində istər ölkə daxilində, istərsə də xaricdə çoxşaxəli tədbirlər, konfranslar, poeziya gecələri, görüşlər, kütləvi açıq mühazirələr, ödənişli qapalı seminarlar keçirilməsi, mükafatların verilməsi nəzərdə tutulub.

“Ədəbiyyat və incəsənət”
(03.05.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Qədim tariximizin sübutu olan hər bir abidə göz bəbəyi kimi qorunmalı, gələcək nəsillərə çatdırılmalıdır. Bu işə tək dövlət orqanları deyil, hər bir şəxs səfərbər olunmalıdır. Çox təəssüf ki, əksər halda bizlər bunun əksinə gedirik, şəxsi mənafeni ümumxalq mənafesindən üstün tuturuq.

Qazaxda tarixi abidənin üzərində restoran tikilməsi xəbəri yerli sakinlər tərəfindən mediaya sızdırılanda, doğrusu, abidənin tarixi əhəmiyyəti müqabilində ona olan bu barbar münasibət hər bir kəsi sarsıtdı. 

Rayonun Xanlıqlar kəndindəki 6-7-ci əsrlərə aid ölkə əhəmiyyətli Didivan qülləsinin ərazisindəki tikinti işindən söhbət gedir.

Məlum oldu ki, tikili yaxınlıqda fəaliyyət göstərən başqa bir restoranın sahibinə məxsusdur. Sahibkar - Kənan Qasımov adlı şəxs əllərində maddi sübutların olduğunu, tarixi abidəni 2002-ci ildə özəlləşdirdiklərini bildirdi. Və qədimi daşların üstündən - qiymətli xəzinə üzərindən müasir mişar daşlarını üst-üstə yığaraq restoran ucaltmağına haqq qazandırdı. Xalqın maddi-mənəvi sərvətini, qürur yerini kabab tüstüsünə və araq qoxusuna dəyişmək istəyinə bəraət qazandırdı. Hətta burda restoranı, guya bura gələn tutistlərə qala barədə məlumat verməkçün tikdiklərini, abidəyə, xalqa fayda vermək istədiklərini də söylədi. 

Və bu yerdə deyən gərəkdir, abidəyə ürəyin yanırsa o restorana xərclədiyinin yüzdə birini ayırıb bir ştat yarat, bir nəfər cüzi məvacib alıb gəlib-gedənlərə bələdçilik etsin də. 

Süjeti çəkib yayımlayan Baku TV məsələ ilə bağlı Mədəniyyət Nazirliyinin Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinə də müraciət etdi, qurumun mətbuat katibi Fariz Hüseynli bildirdi ki, sözügedən abidənin xüsusi mülkiyyətə verilməsi ilə bağlı müraciətə razılıq verilməyib, ərazidə qanunsuz aparılan işlərin dərhal dayandırılması tələb olunur.

Məsələ ictimailəşdi. Yəqin ki, yoluna qoyulacaq. 

Qaldı vicdan məsələsi. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazıçı Rasim Qaracanın təqdimatında 9 atalar sözünü diqqətinizə çatdırır. Yazıçı bunları inanılmaz, yəni yanlış məna verən fikirlər hesab edir. 

1.Erməniyə dayı de, çayı keçənəcən

2.Malım xarab olunca qarnım xarab olsun

3.Gördün basa-basdı, sən də bas

4. Palaza bürün, elnən sürün

5.Ağa deyir sür dərəyə sür dərəyə

6.Elçün yanan şam tez sönər

7.Çox namus adamı ölümə verər

8.Qaçmaq igidlikdəndir

9.Eli hürküt, axsağından yapış.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.05.2024)