Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə 10-14 iyun tarixlərində Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri keçirilir. 

İyunun 11-də Özbəkistan Yazıçılar İttifaqında "Məhəmməd Füzuli və Əlişir Nəvai: ortaq ədəbi-mənəvi dəyərlərimiz" adlı konfrans təşkil olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, tədbirdə həmçinin böyük Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Məhəmməd Füzulinin (1494-1556) anadan olmasının 530 illik yubileyi münasibətilə söz ustadının əsərlərinin özbək dilində iki cilddə külliyyatının təqdimatı keçirilib. İkicildlik Daşkənddə fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi əsasında işıq üzü görüb.

Konfransda Azərbaycanın mədəniyyət naziri Adil Kərimli, Özbəkistanın mədəniyyət naziri Ozodbek Nazarbekov, Özbəkistan Yazıçılar İttifaqının sədri Xalq şairi Siracəddin Səid və iki ölkənin tanınmış ədəbiyyat və mədəniyyət xadimləri iştirak ediblər. Özbəkistan Yazıçılar İttifaqının sədri Siracəddin Səid ölkəsində keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərinin eyni zamanda ədəbi əlaqələrin inkişafına böyük töhfə olduğunu deyib. Bildirilib ki, böyük Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin yaradıcılığından bəhrələnən Əlişir Nəvai ümumtürk ədəbi fikrinin inkişafına təsir göstərib, xalqlarımız arasında ədəbi-mədəni körpü rolunu oynayıb. S.Səid 100 cildlik "Türk ədəbiyyatının inciləri" antologiyasının ərsəyə gəlməsinə görə Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevə minnətdarlığını bildirib.

Özbəkistanın mədəniyyət naziri Ozodbek Nazarbekov çıxış edərək Azərbaycan nümayəndə heyətini salamlayıb. Azərbaycan ilə Özbəkistan arasında ədəbi-mədəni əlaqələrin inkişafından məmnunluğunu bildirən nazir deyib ki, hər həftə ya Özbəkistanda, ya da Azərbaycanda iki qardaş xalqın ədəbiyyatı, mədəniyyəti və elmi ilə bağlı müxtəlif tədbirlər keçirilir. Hər bir tədbir xalqlarımızı daha da yaxınlaşdırır. O, ötən il Bakıda Özbəkistan Mədəniyyəti Günlərinin yüksək səviyyədə keçirildiyini deyib, Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərinin də uğurla gerçəkləşəcəyini bildirib.

Azərbaycanın mədəniyyət naziri Adil Kərimli çıxışında konfrans iştirakçılarını salamlayaraq bildirib ki, mədəniyyət günləri tədbirlərinin ədəbiyyata dair konfransla başlanması təsadüfi deyil. Çünki Azərbaycan və Özbəkistan arasında mədəni münasibətlərin əsasında həm də Orta əsərlərdən üzü bəri davam edən ədəbi əlaqələr dayanır. İki ölkə arasında mədəni əlaqələrin inkişafında dövlət başçılarımızın dostluğunun və qarşılıqlı etimada əsaslanan uğurlu siyasətinin mühüm rol oynadığını deyən nazir bu sahədə siyasətin davamlı olacağına əminliyini bildirib. Qeyd olunub ki, Daşkənddə fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi də ölkələrimiz arasında ədəbi-mədəni əlaqələrin inkişafında mühüm rol oynayır. Məhəmməd Füzulinin külliyyatının özbək dilində nəşrini yüksək qiymətləndirən Adil Kərimli ikicildliyin dahi şairin Özbəkistanda daha yaxından tanınmasına vəsilə olacağını deyib. Nazir 2021-ci ildə Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşada Azərbaycan və Özbəkistan gənc yazarlarının iştirakı ilə "Məclisi-fəramuşan" ədəbi məclisinin bir uzun illərdən sonra bərpa olunmasını ölkələrimizin ədəbi əlaqələrinə yeni mühüm töhfə kimi qiymətləndirib.

Daha sonra konfransda ədəbiyyatşünas, professor Nurboy Cabbarov, Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı akademik Nizami Cəfərov, şair, tərcüməçi Mirzo Kenjabek, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi Səlim Babullaoğlu və AMEA-nın akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunun direktoru Ruhəngiz Cümşüdlünün məruzələri dinlənilib.

Qeyd edilib ki, Əlişir Nəvai və Məhəmməd Füzuli təkcə iki xalqın deyil, ümumtürk ədəbi-mədəni fikrinin inkişafında da müstəsna rol oynayıblar.

Sonra məruzələr ətrafında çıxışlar olub. Sonda Azərbaycan incəsənət ustalarının iştirakı ilə ədəbi-musiqili kompozisiya təqdim edilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının media dəstəyi ilə Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun  Bakı Şəhəri Üzrə Təhsil İdarəsi ilə birgə “Bir direktor, bir şagird” adlı layihəsinin məqsədi nümunəvi məktəblərimizi, istedadlı şagirdlərimizi üzə çıxarmaq, onların ədəbiyyata olan marağına diqqət yönəltməkdir. Hazırda təqdimatda 189-190 nömrəli tam orta məktəbdir. 

 Layihəni təqdim edir: Ülviyyə Əbülfəzqızı

DİREKTOR:

Mən, Fayaz Hüseynov 1967-ci ilin iyun ayının 3-də Bakı şəhərində anadan olmuşam.

1974-84-cü illərdə 70 nömrəli məktəb liseydə oxumuşam. Ordu sıralarında xidmət etdikdən sonra 1988-ci ildə BDU-nun tarix fakültəsinə qəbul oldum və 1994-cü ildə buradan məzun oldum. Pedoqoji fəaliyyətimə 2000-ci ildən təhsil aldığım 70 nömrəli məktəbdə başlamışam. Tez bir zamanda 2003-cü ildə təşkilatçı təyin olundum. 2006-cı ildən Beynəlxalq qiymətləndirilmədə ( PİŞA ) fəal iştirak etmişəm və Azərbaycanda keçirilən Beynəlxalq qiymətləndirmənin fəal üzvlərindən olmuşam. 

2009-cu ildə keçirilən əhalinin siyahıyaalınmasında məntəqə sədri olmuşam. 2015 -ci ildə direktorların işə qəbulu müsabiqəsində uğurla iştirak etmişəm və kursu müvəffəqiyyətlə başa vurmuşam: belə ki, keçirilən imtahanlarda yüksək nəticə topladım və Müsahibə mərhələsindən uğurla keçərək kursu bitirdiyim ildə - 2016-cı ildə 60 N li tam orta məktəbə direktor vəzifəsinə təyin olundum. Qarşıma bir məqsəd qoymuşdum-  Öz işini sevərək icra edən bir kollektivi olan, demokratik əsaslarla idarə olunan məktəb yaratmaq. Burada İdarə etdiyim  5 il ərzində məktəbimiz bir çox uğura imza atdı. Fənn müsabiqəsində qələbə, sabahın alimləri layihəsində 4 şagirdimin uğuru, şahmat üzrə II-IV siniflər arasında keçirilən respublika çempionatında 1-ci yer (6 şagirdimin əzmi nəticəsində Respublika çempionu olduq), Heydər Əliyev Təqdimatında 2-ci yer, qrant layihələrdə qalibiyyətlər və s. Bu illər ərzində  2 müəllim əməkdar müəllim adına, 2 müəllim qabaqcıl təhsil işçisi adına layiq görüldü, 2 müəllim isə fəxri fərman aldı. 6 şagirdim bu 5 il ərzində məktəbi xüsusi naliyyətlərlə bitirərək 3 qızıl və 3 gümüş nişanla təltif olundu. Məktəb E twinning, OCEP beyxəlxalq layihələrinə qoşuldu. Özüm də layihələrdə uğurla iştirak edərək keçirilən pedaqoji mühazirələrdə final mərhələsinə vəsiqə qazandım və Tərifnamə ilə təltif olundum. 

ADA-da keçirilən Data əsaslı idarəetmə kursunu müvəffəqiyyətlə bitirdim. BŞTİ-nin bir çox layihələrinin qalibi oldum( Fibonaççi intellektual yarışları), İcra Hakimiyyəti tərəfindən iki dəfə fəxri fərmanla təltif olunmuşam. Fransanın Strasburq şəhərində keçirilən Beynəlxalq “demokratik məktəb”konfransında Azərbaycanın nümayəndə heyətinin tərkibində iştirak etmişəm. 2016-2021 -ci ildə 60 nömrəli məktəbdə fəaliyyətim çox produktiv oldu. Daha sonra 2 N THL-yə direktor vəzifəsinə təyin oldum. Düzdür, burada çox az müddət çalışdım, 1 ildən biraz artıq, amma burada da naliyyətlərim az olmadı. Beynəlxalq Olimpiadalarda qələbələr, RFO-da 2 qələbə, RFM-də qızıl medal qazandıq.  Məktəbdə Steam və Rəqəmsal layihələri tətbiq olunmağa başladı. 1 müəllim tərəqqi nişanı ilə, 1 müəllim isə fəxri fərmanla təltif olundu. 2022-ci ildə 189-190 nömrəli tam orta məktəbdə direktor vəzifəsinə təyin olundum. Çox gözəl tədris mühiti var burada. Bu məktəbin özünəməxsus xüsusiyyəti tanınmış şəxslərin, məşhurların buradan məzun olmasıdır. Çox qısa müddətdə burada da artıq naliyyət və uğurumuz var. İlk olaraq məqsədə doğru inamla çalışaraq gedən kollektivimiz var. Heydər Əliyev -100 təqdimatında Respublika üzrə II yerin qalibiyik. Həmçinin 1 şagirdim bu il Riyaziyyat fənni üzrə RFO qalibi olmuşdur. Məktəb qrant layihənin qalibidir. Bir müəllimim Yaradıcı müəllim müsabiqəsinin qalibi oldu. SAF- da  ( Steam Azərbaycan Festivalı) uğurla çıxış edərək müxtəlif nominasiyalarda I, Il, III yerləri qazanmışıq. Gələcəkdə daha çox uğura bu kollektivlə imza atacağımdan əminəm. Yüksək keyfiyyətli bacarıqlarını sevərək icra edən müəllimlərlə çalışmaq, işini sevərək həyata keçirən insanlarla bir arada olmaq çox xoşdur. Uşaqları çox sevirəm. Məktəbimi, kollektivimi və işimi çox sevirəm.

ŞAGİRD

Mən, Raul Əziz oğlu Səfərəliyev 2009-cu ildə Bakı şəhərində anadan olmuşam. 2015-ci ildə Səbail rayon 189-190 nömrəli tam orta məktəbin 1-ci sinfinə qəbul olmuşam. Hal-hazırda təhsilimi məktəbin 9-cu sinfində davam etdirirəm.

İdman sahəsində Karate növü üzrə Liqa-A seriyalı yarışlara qatılaraq 69 ölkə arasında 3-cü yerə, 2024-cü ildə Gürcüstanın Qori şəhərində yeniyetmələr arasında keçirilən Beynəlxalq yarışda 1-ci yerə layiq görülmüş, İtaliyanın Roma şəhərində keçirilən Dünya çempionatına vəsiqə qazanmışam.

ESSE

“Doğma məktəbim – uğurlu gələcəyim”

Məktəb təlim-tərbiyə ocağıdır, xalqın mənəvi beşiyidir. Hər bir insana onun təhsil aldığı orta məktəb doğmadır, əzizdir. Yüksək elmi zirvələrə gedən yol məktəbdən keçir. Məhz orta məktəbdə qazanılan biliklər elm yolunu seçməlidir, eləcə də ölkənin gələcəyi üçün töhfələr verməyə hazır olanların gələcək uğur salnaməsini müəyyən edir.

“Məktəb – həyat kamalı,

Ağlımıza incidir.

Gələcəyin amalı,

Yaşamaq sevincidir.”

Bilik tükənməz bir xəzinədir. Məktəb isə bizlərə bu xəzinəni bəxş edən elm-təhsil ocağıdır. Yazıb-oxumağı burada öyrənir, təhsil həyatına addımları məktəbdə atırıq. O, bizə həyatın sirrlərini, bilinməyən tərəflərini öyrədir. Məktəbdə aldığımız biliklər gələcəyimizə etdiyimiz yatırımdır.

Gələcək gənclərin, gənclər isə müəllimlərin əsəridir. Ən yaxşı mühəndislər, həkimlər, memarlar, idmançılar məhz müəllimlərin əsəridir.

İdmanı çox sevirəm. Həyatımı onsuz təsəvvür etmək qeyri-mümkündür. Bu sahədə Azərbaycan bayrağını getdiyim hər bir ölkədə ucaltmaq daim arzum olub. Enməz olub, yüksələn bayrağımızı inanıram ki, mən də yüksəldəcəyəm.

Arzudan arzu doğur. Böyük şairimiz B.Vahabzadə belə deyib:

“Qaşlar qara, gözlər qara, ləblərdə bal olsun,

Hər üzdə gözəllik dediyin gözlərə möhtac olsun.”

Gözəlliyi gözlər görür. Gözdə bir atəş var. İnsanın daxili aləmi də onun gözlərində əks olunur. Belə bir ifadə var: “Xalqın gözü tərəzidir”.

Uşaqlıqdan bu günə qədər içimdə belə bir hiss daim mənimlədir:

     “Raul, sən göz həkimi olacaqsan.

İdmançı və göz həkimi”.

Bu iki sahədə uğur qazanıb yalnız xalqıma xidmət etməyi düşünürəm.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.06.2024)

Mədəniyyət xalqlar arasında etibarlı körpü hesab edilir. Qədim adət-ənənələr, tarixi-mədəni irs və incəsənətin müxtəlif sahələri həmişə insanların maraq dairəsində olub.

Azərbaycan ilə özbək xalqları arasında əlaqələrin qədim və zəngin tarixi var. Ümumtürk kimliyi, ortaq mədəni dəyərlər, əsrlərdir davam edən ədəbiyyat və sənət mübadiləsi xalqlarımızı bir-birinə daha da yaxınlaşdırıb. Bu gün iki ölkə arasında siyasi münasibətlər dövlət başçılarımızın müdrik siyasəti və şəxsi dostluqları sayəsində strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlib.

Ali səviyyəli qarşılıqlı səfərlər, beynəlxalq layihələrdə iştirak, bədii kollektivlərin qastrolları dərin mədəni əməkdaşlığın göstəricisidir.

Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə iyunun 10-dan 14-dək Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri ölkələrimiz arasında mədəni əlaqələrin inkişafında yeni səhifədir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, zəngin proqramı olan tədbir Azərbaycan mədəniyyət və incəsənətinin qardaş ölkədə növbəti təntənəsi olacaq.

Bu münasibətlə ölkəmizin incəsənət ustaları, bədii kollektivləri, yazarlar, media nümayəndələri Daşkəndə səfər ediblər.

Mədəniyyət günlərinin proqramına uyğun olaraq iyunun 11-də Özbəkistan Yazıçılar İttifaqında "Məhəmməd Füzuli və Əlişir Nəvai: ortaq ədəbi-mənəvi dəyərlərimiz" mövzusunda konfrans keçiriləcək. Həmin gün Əlişir Nəvai adına Özbəkistan Milli Kitabxanasında Azərbaycan guşəsinin açılışı olacaq. Həmçinin "Özbəkistan" Forumlar Sarayında Azərbaycan şirniyyatlarının təqdimatı, elə həmin məkanda Azərbaycan incəsənət ustaları və bədii kollektivlərinin iştirakı ilə qala konsert keçiriləcək.

Mədəniyyət günləri iyunun 12-də də maraqlı tədbirlərlə yadda qalacaq. Belə ki, həmin gün Özbəkistan Təsviri İncəsənət Qalereyasında "Sənət incilərində yaşayan Azərbaycan milli irsi" adlı sərgi təşkil olunacaq. Həmçinin Özbəkistan Dövlət İncəsənət və Mədəniyyət İnstitutunda Azərbaycan Dövlət Yuğ Teatrının "Mənəm, mən" tamaşası nümayiş etdiriləcək.

Həmin gün özbək sənətsevərlər dahi Üzeyir Hacıbəylinin "Arşın mal alan" operettasının tamaşasını izləyəcəklər. Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı bu dünyaşöhrətli əsəri Əlişir Nəvai adına Dövlət Akademik Teatrında təqdim edəcək.

İyunun 13-də Daşkənddəki Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzində görkəmli tarixi romanlar müəllifi Məmməd Səid Ordubadinin “Qılınc və qələm” kitabının təqdimatı keçiriləcək.

Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərinin tədbir və təqdimatları ədəbi-mədəni zənginliklərimizə həmişə maraq göstərən qardaş özbək xalqının yaddaşında bu dəfə də silinməz iz qoyacaq.

Qeyd edək ki, ölkəmizin Özbəkistanda mədəniyyət günləri sonuncu dəfə 2022-ci ildə gerçəkləşib. Dost ölkə isə 2023-cü ildə Bakıda mədəni-mənəvi zənginliklərini nümayiş etdirib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.06.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

1.

Qadın - təsadüfi fikirlərin generatorudur. 

2.

Bir vaxtlar futbol üzrə Albaniya yığması Azərbaycandan bir pillə aşağıda - Lixtenşteyn, Farer, Lüksemburq kimi aşkar autsayderlərlə bir cərgədə qərarlaşmışdı. Zaman keçdi, onlar irəlilədilər, biz yerimizdə saydıq. İndi Albaniya Avropa çempionatına gedir, bizə də üç dənə vurur. 

Bizdə futbol bilirsiz necədir? Fut var, amma bola toxuna bilmir sanki.

3.

Ata oğluna nağıl danışır:

-Bir varlı dayday olur. Özünə ən son pentium kpmpütüri alır və çoxlu lisenziyalı proqram  alır.

Oğlu dillənir:

-Necə yəni, lisenziyalı proqram?

Ata deyir:

-Balam, dedim axı, bu nağıldır.

4.

Azərbaycanın ən xarizmatik deputatı Siyavuş Novruzovdur. Molotov kokteylinə Molotov kotletini də bilərəkdən deyir. Çünki kişi ət yeyər, kokteyllə məzələnməz.

5.

Eyni ölkədə həm ölüm sayı, həm ömrün uzunluğu artır. Bərəkallah. 

6

Hər göydə uçan quş olmaz, hər suda üzən balıq. (Təyyarəni və gəmini ilk dəfə görən çukçalar bu məsəli söyləyiblər)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində 85 illiyini qeyd etdiyimiz mərhum Xalq şairimiz Vaqif Səmədoğlu barədə növbəti yazı təqdim edilir. Müəllif Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevdir. 

Yaxşı insanı xatırlamaq həmişə xoşdur. Vaqif Səmədoğlu çox istedadlı şair və gözəl dost idi. 1991-ci ildə "yenidənqurma" qurultayında (qurultay üç gün oldu!) mənə və Anara hücumlar olanda o, qardaşı ilə birgə belə bir yanlış mövqeyi yalnız tənqid etməklə kifayətlənmədi. Bəli, qardaşlar əsl ziyalı və əsl dost kimi davrandılar. Səməd Vurğunun övladlarını yaxşı tanıyırdım, üçü də heyrətamiz yumor hissinə malik idi. Demək, Yusif Səmədoğlunun yubileyində (mən də orada tamada idim) Vaqif Heydər Əliyevin növbə ilə onun böyük qardaşını və bacısını  öpdüyünü gördü. Ucadan dedi ki, yəqin, məni unutmusunuz, fikirləşirsiniz ki, valideynlərimin oğlu da, qızı da olub deyə, üçüncünü istəməyiblər? Heydər Əliyevin incə yumor hissi vardı, zarafatı dəyərləndirə bilirdi. Gülüb dedi ki, gəl, gəl səni də öpüm.

 Biz Vaqiflə Azərbaycanı və başqa ölkələri çox gəzmişik. Bir dəfə Bağdadda bütün qrup səhər saat dördə qədər oyaq qaldıq. O vaxtlar İraqda spirtli içkilərin satılmasına qadağa yox idi. Səhər Kərbəlaya yola düşməli idik. Baxdıq ki, Vaqif avtobusda yoxdur. Ədəbi fondun müdiri Arif İbrahimovla birlikdə qalxdıq mehmanxanaya, gördük ki, Vaqif hələ də yatır. Nə qədər çağırırıq, oyanmır. Nəhayət, gözlərini açdı: "Mən Qazaxdan gəlmişəm, - dedi, - biz sünniyik axı, görünür, Kərbəla məni qəbul etmək istəmir. İmkan verin, yatım. Mən heç yana getmirəm". Daha onu oyatmağın mümkün olmadığını görüb çıxdıq. Sonra o, zarafatla bizə acıqlanırdı ki, "Siz nə etmisiniz? Anam bu hərəkətimi mənə heç vaxt bağışlamayacaq".

Bir gün Fikrət Qoca ilə Anarın yanında idik, Vaqif də gəldi. Mən dedim ki, şairlərdən danışırdıq, Anar ikinizi də görkəmli şair hesab edir. Vaqif yenə yalandan hirsləndi: "Elə şey ola bilməz, bir gözəli o birinin qarşısında tərifləmək olmaz. Sən hələ cavansan, başa düşmürsən. Bizi ayrı-ayrılıqda tərifləmək lazımdır". Hamımız bərkdən gülüşdük. O, doğrudan da görkəmli şair və çox yaxşı yumor hissi olan insan idi. Mən Səməd Vurğunun övladlarını həmişə xatırlayacağam. Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.06.2024)

Poetik Qiraətdə bu gün yenə də daimi müəllifimiz, ustad şairimiz Əlizadə Nuridir. Onun “Sənə sarı” şeiri də zəmanədən şikayət motivlidir. 

Kütə gedən kündəyəm,

Bir həsrət köşkündəyəm.

Ağlamalı gündəyəm-

Bir az ağla, gəlirəm.

Xoş mütaliələr!

SƏNƏ SARI

Deyirlər eşq də haqdı,

Mən bu haqla gəlirəm.

Yağış yağsa üstünə

Əllərimi göndərim-

Çətir bağla, gəlirəm...

Bir qaranlıq dərədi,

Qaranlıqlar tələdi.

Bu ürəklə -bu qədim

Bir çıraqla gəlirəm.

Keçirəm Qaf dağından,

Eşq damır dodağımdan...

Günəşi qucağında

Tutub saxla, gəlirəm...

Daddım dərdin dadın mən,

Doğma dərdi atım mən?

Allahı tapmadım mən-

Sən soraqla... gəlirəm.

Kütə gedən kündəyəm,

Bir həsrət köşkündəyəm.

Ağlamalı gündəyəm-

Bir az ağla, gəlirəm.

Bir qırıq kamanam mən,

Bir qatı dumanam mən,

Bir yetim gümanam mən-

Dur qucaqla, gəlirəm.

Yarpız olan  gülüm var,

Yanmasam da, külüm var.

Yanımda bir ölüm var-

Bu qonaqla gəlirəm...

Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının poçtunda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Coşqun Xəliloğlunun məktubu var. O, “Şapalaq” adlı bir hekayəsinin dərcini xahiş edir. Hekayə ibrətamizdir, insan ləyaqətindən bəhs edir. Düçünürük ki, onu oxuyan xüsusən gənc nəsil ibrət dərsi çıxara biləcək.

Sahib inşaatçı olmaq arzusu ilə Bakıya gəlsə də, ali məktəbə qəbul ola bilməmiş, kəndə qayıtmışdı. Çox pərt idi, hamıdan, ən çox isə müəllimlərindən utanırdı. Heç kimin gözünə görünmək istəmirdi.

Məmməd kişi axşam işdən qayıdanda oğlunu səslədi:

–Sahib, gəl bura. Görürəm yaman fikir edirsən. Min fikir bir borcu ödəməz. Olan oldu, keçən keçdi, İnşallah, gələn il qəbul olunarsan. Ona görə də indidən hazırlaşmalısan... Bu gün Cəlil müəllimi gördüm. Sənə görə çox təəssüfləndi. Özü də dedi ki, gəlsin məktəbə, onun üçün bir iş taparıq, işləyər. Gözümüz də üstündə olar, yenidən hazırlaşar.

Cəlil müəllim savadlı, təcrübəli, tələbkar pedaqoq, bacarıqlı məktəb rəhbəri idi. Onun sevimlisi olmaq hər şagirdə nəsib olmurdu. Gərək çalışqan olasan, əla oxuyasan. Sahibin bəxti gətirmişdi, müəlliminin razı qaldığı şagirdlərdən olmuşdu.

 Atasının sözlərini eşidən Sahib neçə gün ərzində sankı birinci dəfə sinədolusu nəfəs aldı. Müəllimi tərəfindən məktəbə işləməyə dəvət edilməsi onu ruhlandırdı. Ürəyindən “Həm işləyər, həm də müəllimlərimin köməyi ilə qəbul imtahanlarına hazırlaşaram,” fikrini keçirdi.

 –Yaxşı, ata, onda sabah gedərəm məktəbə.

 Sahib məktəbdə işləməyə başladı, həm də səylə qəbul imtahanlarına hazırlaşdı. Bir ilin necə keçdiyini hiss etmədi. Bakıya gələrək növbəti dəfə imtahanları verdi, özü də uğurla. Sevinə-sevinə cibində tələbə bileti kəndə qayıtdı. Çox xoşbəxt idi. Qəlbində qürur hissi keçirirdi. Oxuduğu orta məktəbə gəlib müəllimləri ilə görüşdü. Cəlil müəllim onun alnından öpdü:

 –Oğlum, təbrik edirəm! Unutma ki, bu hələ başlanğıcdır. Səndən çox şey gözləyirik.

 - Çox sağ olun, müəllim.Yaxşılıqınızı heç zaman unutmaram, – Sahibin üzünə xəfif qızartı çökdü.

   ...Məmməd kişi aldığı maaş çox olmasa da əlindən gələni edirdi ki, oğlu korluq çəkməsin. Nadirin də ali məktəbə qəbul olunması ailənin maddi ehtiyaclarını artırdı. İki tələbəni Bakı kimi yerdə oxutmaq üçün hər ay filan qədər pul lazım idi. Bu pulu birtəhər tapacaqdı. Amma indi Sahibgili Bakıya yola salmaq üçün bir qədər pul gərək idi.   Kimdən borc alsın?  

   ...Məmməd fikirlər içində Səlimin darvazasını döydü. Səsə ev sahibi çıxdı.

   –Xoş gəlmisən, dayıoğlu. Bəs nə üçün burda dayanmısan?  Keç içəri.

   – Bibioğlu, xoş gününə gəlim. Vallah utanıram deməyə... Bilirsən ki, uşaqları Bakıya yola salacağam... Bir az pul lazımdır. Allah qoysa, nar yetişəndə qaytararam.

   Səlim arvadı Tamamı səslədi. Saxlancdakı pulu gətirməyi tapşırdı. Məmmədə pulu verib, dedi:

   –Biz qohumuq, həm  sənin, həm də uşaqlarının  xətrini çox istəyirəm. Bu pulun yarısını oğlanlarına bağışlayıram, sağlıqla xərcləsinlər. Yarısını isə nə vaxt imkanın olsa, qaytararsan, darıxma.

Məmməd razılıq hissi və sevinclə evə qayıtdı. Arvadını çağırıb Səlimin verdiyi pulu birlikdə saydılar. Pul Məmmədin istədiyindən iki dəfə çox idi. Ata pulu oğlanlarına verib:

   –Səlim əminizin yaxşılığınızı heç vaxt unutmayın. Təhsilinizi başa vurduqdan sonra da onunla əlaqəni üzməyin. - dedi

İllər keçdi. Sahib ali məktəbi qurtardı. Bakıda işləməyə başladı. Tikinti mühəndisi kimi vəzifə pillələrində ucalmağa başladı. Əvvəllər kəndə tez-tez gələr, qohum-əqrəbanı yoxlayar, oxuduğu məktəbə gedib müəllimlərinə baş çəkərdi. Səlim əmi və  Cəlil müəllimlə isə xüsusi ehtiramla görüşərdi.

Bir neçə ildən sonra Sahib tikinti idarəsinin rəisi təyin olundu. Onun hörməti getdikcə artırdı. Cavan rəisin rəhbərliyi ilə ən məsul obyektlərin tikintisi aparılırdı. İndi onun oturub-durduğu adamlar da yüksək vəzifə sahibləri idilər. Lakin Sahibdə getdikcə,  özü də hiss etmədən, mənfi xüsusiyyətlər formalaşırdı. O, köhnə dostlarından,  yaxınlarından tədricən uzaqlaşır, özündən yuxarı vəzifədə olanlara açıq-aşkar yaltaqlanırdı. Onun rəis işlədiyi idarənin də tabe olduğu baş idarəyə Mürşüdov soyadlı yeni rəhbər təyin etmişdilər. Sahib eşitdi ki, həmin adam yerlibazdı. Ona görə də Mürşüdovun doğulduğu bölgə, oranın adamları haqqında müfəssəl məlumat öyrəndi. İki gündən sonra Mürşüdovun qəbulunda Sahib elə danışdı ki, baş idarə rəisi onunla eyni rayondan olduğuna inandı və ən yaxın adam kimi əlini sıxdı.

 ...Cəlil müəllimin vəfatı bütün kəndin kədərinə səbəb oldu. Hamı kəndin ziyalısına, hörmətli şəxsinə borcunu verməyə çalışırdı. Bir vaxtlar dərs dediyi şagirdləri müəllimlərinin əziz xatirəsinə ehtiramlarını bildirmək üçün rayon mərkəzindən, Bakıdan kəndə gəlirdilər. Onların arasında nə Sahib, nə də qardaşı görünmürdü. Bir neçə vaxtdan sonra Səlim kişi də dünyasını dəyişdi. Gözləmək olardı ki, Sahib həmişə onlarla yaxın münasibətdə olan Səlim əminin yas mərasiminə gələrək ailələrinə başsağlığı verəcək. Amma Sahibi qohumunun vəfatı deyil, daha “vacib” qayğılar maraqlandırıdı.

Rəhmətliklərin qırxı hələ çıxmamışdı. Sahib kəndə gəldi. Polis rəisinin nəvəsinin kiçik toyunda iştirak etmək üçün arvad-uşağını da gətirmişdi. Artıq qocalmış Məmməd kişi oğluna: –Ay Sahib, nə müəlliminin, nə də əminin hüzürünə gəlmədin, indi kəndə gəlmişkən,  gec də olsa  get, el bizi qınayar axı... –dedi.

–Ata, öldülər, getdilər. Hamı öləcək də, –Sahib heç nə olmayıbmış kimi dilləndi.

Oğlu ilə həmişə fəxr edən Məmməd kişi Sahibin bu sözlərindən sarsıldı. Sankı üzünə qəfil bir şapalaq dəydi, kiçildi yumağa döndü.

Həyatın maraqlı təsadüfləri çoxdur. İş elə gətirmişdir ki, Cəlil müəllimim oğlu Səməd  Səlim kişinin qızı Zeynəblə ailə həyatı qurmuşdu.

...Televiziyada ziyalılar haqqında veriliş gedirdi. Səməd həyat yoldaşı Zeynəblə birlikdə ekranın qaşısında əyləşmişdi. Diktor iştirakçıları təqdim etdi. Sahibi görən ər-arvad bir-birinə baxdılar. Sahib mənəvi kamillikdən, xeyirxahlıqdan, torpağa, el-obaya məhəbbətdən, müəllimə hörmətdən elə hərarətlə danışırdı ki... Bir zamanlar qohumları ilə fəxr etmiş gənc ailə son vaxtlar Sahibin əsl simasına bələd olduqlarından onun çıxışının səmimiliyinə inanmırdılar.

Birdən Zeynəb: – Ay Səməd, televiziyada danışan bütün ziyalılar Sahib kimi olurlar?– deyə soruşdu.

Səməd: –Sahib ziyalı deyil, gündə bir dona girən buqələmundur, – deyə əsəbiliklə cavab verdi.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.06.2024)