Super User
Tofiq Bakıxanovun yaradıcılığının 70 illik yubileyi öncəsi
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Azərbaycan musiqisinin canlı klassikidir Tofiq Bakıxanov. Bu il düz 93 yaşı tamam olur. Amma onun ömür təqvimində bir yubiley də gözlənilir bu il. Yaradıcılığının 70 illiyi.
Tofiq Əhmədağa oğlu Bakıxanov 1930-cu il dekabr ayının 8-də Bakıda, görkəmli tarzən, Azərbaycanın xalq artisti Əhməd Bakıxanovun ailəsində dünyaya göz açıb. O, XIX əsrdə Azərbaycanın məşhur alimi, tarixçisi, şairi və ictimai xadimi Abbasqulu Ağa Bakıxanovun nəticəsidir.
Tofiq Bakıxanov ilk musiqi təhsilini Ü. Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası (indiki Bakı Musiqi Akademiyası) nəzdindəki onillik musiqi məktəbində (indiki Bülbül adına orta ixtisas musiqi məktəbi) skripka aləti üzrə respublikanın Əməkdar müəllimi M. İ. Simberovdan almışdır. Daha sonra Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında iki ixtisas üzrə təhsil almış, buranı 1953-cü ildə skripka ixtisası, 1957-ci ildə isə bəstəkarlıq ixtisası üzrə bitirmişdir.
Tələbəlik illərində T. Bakıxanov ifaçılıq fəaliyyəti ilə məşğul olaraq Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrində, həmçinin Azərbaycan radiosunun simfonik orkestrində solist kimi çalışmışdır.
T. Bakıxanovun yaradıcılığında kamera-instrumental və simfonik janrlı əsərlər üstünlük təşkil edir. O, üç balet ("Xəzər balladası”, “Şərq poeması" və "Xeyir və Şər"), bəstəkar Nəriman Məmmədovla birlikdə yazdığı 3 musiqili komediya ("Altı qızın biri pəri", "Məmmədəli kurorta gedir", "Qız görüşə tələsir"), tar və müxtəlif alətlər ilə simfonik orkestr üçün 25 konsert, 20 sonata, 5 simfonik muğam ("Nəva", "Şahnaz", "Rahab", "Humayun", "Dügah"), 8 simfoniya, 6 simfonik poema, kamera musiqisi sahəsində 26 sonata, müxtəlif tərkibli ansambllar üçün əsərlərin, 100-dən artıq mahnı və romansın müəllifidir.
Bəstəkar yarım əsrdən artıqdır ki, Bakı Musiqi Akademiyasında pedaqoji fəaliyyətlə məşğuldur.
23 noyabr 1973-cü ildə Əməkdar incəsənət xadimi, fəxri adına layiq görülmüşdür. 1983-cü ildə professor adı almışdır. 31 dekabr 1990-cı ildə ona Xalq artisti fəxri adı verilib. 1996-cı ildə o, Azərbaycan Milli Yaradıcılıq Akademiyasının İncəsənət Doktoru seçilib. 1994–2000-ci illərdə Abbasqulu ağa Bakıxanov adına mükafatın laureatıdır. 7 dekabr 2000-ci ildə Şöhrət, 26 yanvar 2021-ci ildə isə Şərəf ordeni ilə təltif olunmuşdur. 1969-cu ildə Parisdə keçirilən VII beynalxalq rəqs festivalının; 1998, 2000, 2001-ci illərdə Quzey Kıbrıs Türk Cumhuriyyətində II, IV, V beynəlxalq "Bellapais" musiqi festivallarında, Moskvada, Tbilisidə, son illərdə İstanbul, İzmir, Tehran, Bolqarıstanda müəllif konsertləri ilə çıxış etmişdir. 2002-ci ildən prezident təqaüdçüsüdür. Haqqında resenziyalar, monoqrafiyalar, silsilə məqalələr yazılmış, "Tofiq Bakıxanov" adlı televiziya filmi çəkilmişdir.
Qeyd etdik ki, qocaman bəstəkar uzun illərdir ki, Azərbaycan Milli Konservatoriyasında dərs deyir. Və bu təhsil ocağında onun yaradıcılığının 70 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
Bu tədbirdə konservatoriyanın rektoru, Xalq artisti, professor Siyavuş Kərimi bəstəkarın Azərbaycan musiqisinə verdiyi töhfələrdən danışıb
Bildirib ki, Tofiq Bakıxanovun tar və kamança üçün bəstələdiyi çoxsaylı musiqi əsərləri var: “Tofiq müəllim musiqi tariximizə böyük töhfələr verən sənətkardır”.
Musiqişünas-pedaqoq, Əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Milli Konservatoriyasının prorektoru Lalə Hüseynova Tofiq Bakıxanovun əsərlərindən söz açaraq deyib ki, o, bizim üçün canlı tarixdir. Tarixin mahiyyətini bədii əsərlər daha doğru verir. Keçmiş dövrün musiqilərini də dinləyəndə tarixi faktları görürük və gizli məqamları hiss edirik. Tofiq Bakıxanovun musiqisində də bu incə detalları görmək mümkündür. “Onun “Xəzər Balladası” baleti XX əsr neft sənayesi dövründə yazılan ən dəyərli musiqi nümunəsidir. 1960-cı illərin sonunda Fransadan və digər ölkələrdən məşhur rəqs festivallarından biri üçün balet əsərləri seçməyə gəlmişdilər. “Xəzər balladası”na baxanda heyran qalmışdılar. Bu balet Parisdə rəqs festivalında nümayiş olundu və sintetik quruluşuna, mövzusuna və musiqisinə görə böyük uğur qazandı. Fransanın bir çox şəhərlərində də səhnəyə qoyuldu. Tofiq müəllim həm də bizim çox da üzdə olmayan muğam nümunələrimizi simfonikləşdirib”, - deyə Əməkdar incəsənət xadimi bildirib.
Bildirilib ki, bu gün Tofiq Bakıxanov yaradıcılığı kamillik zirvəsindədir. O, mahir ifaçı, bəstəkar olmaqla yanaşı, həm də görkəmli pedaqoqdur. Musiqi sənətinin müxtəlif problemlərinə həsr olunmuş elmi-publisistik məqalələrin müəllifi, musiqimizi xarici ölkələrdə geniş təbliğ edən fəal ictimai xadimdir.
Tofiq müəllimi yaradıcılığının 70 illiyi münasibətilə təbrik edənlər ona ən xoş arzularını bildiriblər.
Tədbir konsert proqramı ilə davam edib.
Bəli, mədəniyyət tariximizdə iz qoymuş Tofiq Bakıxanova gəlin 100 ilə doğru sürən ömründə 100 illik yubiley arzulayaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(04.11.2023)
QİRAƏT SAATI: Məhşər divanı, yaxud yalanın 17 anı – Adəm Bakuvinin romanı
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qiraət saatında Adəm İsmayıl Bakuvinin “Məhşər divanı, yaxud yalanın 17 anı” sənədli romanının dərci davam edir. Roman erməni millətindən olan bəşəriyyət canilərinin utopik məhkəməsindən bəhs edir. Onu nəinki oxumaq, hətta ən maraqlı faktları yaymaq, təbliğ etmək lazımdır.
54-CÜ DƏRC
Ermənilər əyləşən sıradan vəkil söz alıb söylədi:
-Bu şəxslər uydurma şəxslər də ola bilər. Mən vəsadət qaldırıram ki, bu şəxslərin həqiqətən mövcud olduqlarını və qeyd edilən vəzifələri daşıdıqlarını Divan sübut etsin.
Dərhal ekspertlər masasında qarışqa işgüzarlığı ilə kağız-kuğazı qurdalayıb monitora deyilən şəxslərin fotolarını, sənədlərinin kopyalarını, iş və yaşayış yerlərindən arayışları çıxartdılar. Paralel olaraq da alman ekspert çıxışını davam etdirdi:
-“Həmin bu şəxslər Qdlyanı özbək xalqına qarşı törədilən misilsiz cinayətlərdə ittiham edirdilər. Belə ki, müraciətçilərin fikrincə, Qdlyanın başçılıq etdiyi istintaq qrupu 1983-1989-cu illərdə özbək xalqına qarşı saxta ittihamlarla əsl terror həyata keçirmişdi. Tarixdə “Pambıq işi” kimi qalan bu prosesdə hətta qanunsuz həbs etdikləri məmurların, əməkçilərin sonradan həyat yoldaşlarını və uşaqlarını belə həbsxanaya salmışlar. Qdlyan və onun komandası neçə-neçə insanı özlərini öldürməyə məcbur etmişdir. Bu insan istintaqın özünəməxsus yeni formasını kəşf edərək bütün istintaqlarda hədə-qorxu, şantaj və təhqiretmələr tətbiq etdirmişdir.”
Bu yerdə Baş Hakim üzünü erməni sırasına tutub elan etdi ki, adıçəkilən şəxslərdən biri - tarixşi-publisist Şuhrat Salamov Divanın Telman Qdlyana yönəli prosesində əsas şahid və ittihamçı qismində iştirak edir. Söz ona verilir.
Xoş simalı özbək Şuhrat Salamov kürsüyə çıxdı, özbək mehribançılığı və səmimiyyətiylə dolu yüngül təzimlə hamını salamlayıb səsini arıtlayaraq nitqinə başladı:
-Hörmətli Divan heyəti, hörmətli tamaşaçılar. Mən Özbəkistanın kifayət qədər tanınmış tarixçisi, publisisti və ictimai xadimiyəm, Şuhrat Barlas təxəllüsü ilə kitablarım çıxır. Lap bu yaxınlarda “Daşnaklar Fərqanədən Qarabağa qədər” adlı kitabımın həm Özbəkistanda, həm də bir neçə qardaş ölkədə təqdimat mərasimi keçirilib, kitabım universitetlərə paylanıb. Həmin kitabın mövzusu əsasında eyniadlı sənədli film də çəkilərək tamaşaçıların ixtiyarına verilib. Mən kitabda 300-ə yaxın mənbədən istifadə etmişəm. Düşünürəm ki, bu kitabı tirajlayıb, bütün universitetlərə verməliyik. Ermənilərin türklərə qarşı törətdikləri ağlasığmaz hadisələri, faciələri yetişən gənclik öyrənməlidir. Bu faciələr təkrarlanmasın deyə bu tarixi dərindən öyrənməliyik. Fərqanədə başlayaraq Özbəkistanın müxtəlif yerlərində ermənilərin törətdiyi faciələr hamısı bizim faciədir.
Natiq azacıq pauzadan sonra nitqinə davam etdi:
-Kitabımda Özbəkistanın tanınmış tarixçilərinin Türküstan hadisələri ilə bağlı çıxışları yer alıb. Filmdə Türküstanda ermənilərin özbək xalqına qarşı törədilən soyqırımı ilə yanaşı, 1918-ci ilin mart ayında Bakıda, Qubada və Azərbaycanın digər regionlarında daşnakların törətdiyi qətliamlar, talanlar, habelə ötən əsrin sonlarında azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası, Qarabağda başlanan işğalçılıq və etnik təmizləmə siyasətindən də ətraflı bəhs edilib. Ümumilikdə, rəsmi məlumatlara görə ermənilər təkcə 1918-ci ildə Fərqanə vadisində 35 min özbəyi qətlə yetirib. Bu, mənim xalqımın tarixinin ən qara səhifəsidir. Ötən əsrin 80-ci illərində erməni müstəntiq Telman Qdlyanın mənim vətənimdə törətdikləri isə bu soyqırımının məntiqi davamıdır.
Şuhrat Salamovun çıxışından sonra Baş Hakimin xahişi ilə Özbəkistan–Ermənistan münasibətlərinin hazırkı durumu barədə vəd edilən arayış səsləndirildi. Ekspert arayışı şərhlər verə-verə təqdim etdi:
- “Özbəkistan və Ermənistan arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər barədə onu deyə bilərik ki, münasibətlər əsla dost münasibətləri kateqoriyasına aid edilə bilməz. Düzdür, hər iki ölkə bir-birini müstəqil dövlətlər və dünya birliyinin tamhüquqlu üzvləri kimi tanıyırlar. Ölkələr arasında diplomatik münasibətlər 27 oktyabr 1995-ci ildə qurulmuşdur, Moskvanın təklifi və vasitəçiliyi ilə ortaq protokol Moskvada imzalanmışdır. Hər iki dövlət 1991-ci ilin ikinci yarısında de-fakto və ya rəsmi müstəqillik əldə etdikləri SSRİ tərkibindəki keçmiş ittifaq respublikalarındandır deyə, yalnız rəsmi Moskvanın təsir rıçaqları nəticəsində diplomatik münasibətlər kağız üzərində olsa belə, hər halda vardır. Amma ermənilərin özbək xalqının başına açdığı oyunlar müstəqil Özbəkistanda örnək sayıldığından, tərəflərin bir-birinin ərazilərində birbaşa səfirlikləri və ya digər nümayəndəlikləri yoxdur. Ermənistan Özbəkistan Respublikasının Rusiya paytaxtı Moskvadakı səfirliyinin konsulluq bölgəsinə daxil edilmişdir.
SSRİ dağılandan bəri iki dövlət arasında vizasız rejim mövcuddur. Özbəkistan vətəndaşları Ermənistanda vizasız 180 gün, Ermənistan vətəndaşları isə Özbəkistanda 90 gün qalmaq hüququna malikdirlər. 2018-ci ilin nəticələrinə görə cəmi 1529 nəfər Ermənistan vətəndaşı Özbəkistana səfər etmişdir. Bu, Ermənistan vətəndaşlarının Azərbaycan istisna olunmaqla postsovet məkanında ən az səfəretmə göstəricisidir.”
Baş Hakimin “Bəs Özbəkistanda nə qədər erməni və müvafiq olaraq da, Ermənistanda nə qədər özbək yaşayır” sualını ekspert dərhal cavablandırdı:
-Təbii ki, Ermənistan əsasən monoetnik dövlətdir, bu səbəbdən özbək diasporu bu ölkədə praktik olaraq yoxdur, Ermənistanda hazırda bir nəfər olsun belə özbək yaşamır. Sovet dövründə on minlərlə etnik erməni əsasən Ermənistan SSR-dən respublikanın iqtisadiyyatının müxtəlif sahələrində işləmək üçün Özbəkistan SSR-ə köçmüş və ya göndərilmişdir. 2009-cu il statistikasına görə Özbəkistanda təxminən 70 min etnik erməni yaşayır. Beləliklə Özbəkistanda kifayət qədər böyük erməni diasporu mövcuddur. Özbək erməniləri əsasən Özbəkistanın Daşkənd, Səmərqənd və Buxara kimi şəhərlərində yaşayırlar. Daşkənddə Müqəddəs Filip Kilsəsi, Səmərqənddə isə Müqəddəs Məryəm Erməni Kilsəsi fəaliyyət göstərir.
Baş Hakim iqtisadi əlaqələr barədə də bilgi verilməsini xahiş edəndə bu bilgilər səsləndirildi:
-2014-cü ilin sonunda Özbəkistan və Ermənistan arasında ticarət dövriyyəsi cəmi 3,6 milyon dollar təşkil etmişdir. 2016-cı ilin sonunda ölkələr arasında ticarət 3,1 milyon dollar olmuşdur. Ermənistan ticarət dövriyyəsi baxımından Özbəkistan üçün Zaqafqaziyanın axırda gedən ölkəsidir. Ermənistandan Özbəkistana daha çox siqaret və konyak – zərərli maddələr ixrac olunması da bəlkə talenin ironiyasıdır.
Və ən nəhayət, bu informasiya səsləndirildi:
-İki ölkənin prezidentlərinin və ya baş nazirlərinin bir-birlərinə dövlət və ya rəsmi səfərləri heç baş verməmişdir. 2015-ci ilin fevral ayına olan məlumata görə Özbəkistan və Ermənistan arasında bu illər ərzində cəmi beş müqavilə və iki protokol imzalanmışdır.
Baş Hakim Qdlyana ünvanladığı sualını düz üç dəfə təkrarlamalı oldu. Qdlyan özünü eşitməzliyyə vurub cavabdan yayınmaq istəyirdi sanki.
-Cənab Qdlyan, siz 1918-ci ildə Fərqanə vadisində erməni daşnakları tərəfindən özbəklərin qətliamı barədə xəbərdarsınız?
Üçüncü dəfəsində Qdlyan “xeyir” cavabını verdi.
-Sizin türk xalqlarına aid olan özbəklərə əvvəlcədən patoloji nifrətiniz olub, yoxsa bu nifrət proses zamanı formalaşıb?
Qdlyan “Mən bu təxribatçı suala cavab vermək istəmirəm” söyləyərək prosesdən şikayət edəcəyini bildirdi. Hətta gözlərindən hiyləgərlik sezilə-sezilə “Özbək hara, türk hara? Bunların hansı yaxınlığı ola bilər axı? Özbəyə yaxın qazax ola bilər, türkmən ola bilər. Ancaq türk isə ola bilməz. Yalançı bir türkçülük ideologiyası yaradırlar” deyərək suları bulandırmağa çalışdı.
Belədə Baş Hakim ona belə bir sual ünvanladı:
-Özbək işində hansı meyarlara əsaslanırdınız?
Telman Qdlyan sualın cavabında yenə də konkretlikdən vaz keçdi:
-Demək, biz Özbəkistanda bütün müştərilərimizi həbs etdikdən sonra, ən sonuncu olaraq respublikanın 1-ci katibi idi onun işini bitirdik, özbəklərlə qurtarıb keçdik Moskva rüşvətxorlarının həbsinə, o şəxslərə ki, özbəklərin korrupsiya əməllərinin bir ucu gəlib onlara çatırdı. Həmin məqamda da Mərkəzi Komitə narahat olub bizim istintaq qrupunun ləğvini istədi. O vaxt KQB bizim danışıqları dinləyirdi, onlar tam məlumatlı idilər ki, biz Mərkəzi Komitədə kimlərin üstünə gedəcəyik, əlbəttə ki, buna yol verə bilməzdilər. Beləcə, imkan vermədilər ki, Özbəkistanda qopardığımız rüzgarı Moskvada da qoparaq.
Növbəti sual yaşlı hakimdən gəldi:
-Cənab Qdlyan, siz Özbəkistanda istintaq altında olan insanlardan külli miqdarda pul tələb edirdiniz, yüzlərlə şahid ifadəsi ver.
Qdlyan dik atıldı:
-Şər-böhtandır. Əlimdən yanıqlı olan kəslər sadəcə məni şərləyiblər. Mənim şərəfli müstəntiq adım var.
-Bəs onda siz niyə istintaq altında olan şəxsləri müştəri adlandırırsınız?
-Mən? Haçan, harda? Əsla belə şey olmayıb.
-Necə olmayıb? İndicə siz bu prosesdə “biz Özbəkistanda bütün müştərilərimizi həbs etdikdən sonra” ifadəsini işlətdiniz.
-Mən? İşlətməmişəm. Burdan bura mənə şər atırsınız.
Monitorda az öncə Qdlyanın ifadə verməsi anı göstərildi. O, özünü “müştəri” sözünü işlətdiyi anda elə təəccüblə süzdü ki, sanki özü deyildi, bir başqasıydı kadrdakı.
-Montajdır, - deyə yerindən səsləndi, auditoriyaya gülüş qondu.
Qdlyan məşhur rus məsələni çəkdi :”Yerində tutulmadın, demək oğru deyilsən”.
Bu vaxt yaşlı hakim Qdlyana “Çox məkrlisiniz. Mən indi təsəvvür etdim, sizin istintaq altında olan insanlara necə qan uddurulurmuş” deyə irad bildirib 2017-ci ildə Qdlyanın Azadlıq radiostansiyasına verdiyi müsahibənin sayt stenoqramını göstərdi, Qdlyan eynən indiki kimi istintaq altında olanlara “müştəri” deyərək müraciət edirdi.
Bu məqamda Qdlyan baxışlarını hamıdan yayındırdı, yaşlı hakim isə hücum taktikasını davam etdirdi:
-Bəli, biçarə özbəklər sizinçün müştəri idilər, kimin pulu var idisə zor gücünə, şantajla adına cinayətkar adı yapışdırıb təhdid edir, pul tələb eləyirdiniz. Bir sual verim. Niyə o vaxt Əndicandan olan Usmanov dərhal güllələndi, amma daha böyük cinayətdə əli olan Adılova heç məhkəmə belə qurulmadı?
Qdlyan azacıq düşünüb suala belə bir cavab verdi:
-Çünki Adılov birinci katib Rəşidovun dostu idi, Rəşidov onu müdafiə edirdi.
Yaşlı hakim prosesə ciddi hazırlaşdığını dərhal büruzə verdi:
-Yalan danışırsınız, cənab Qdlyan. Rəşidovun istintaqa təsir imkanı sıfıra bərabər idi, hətta onun özünü intihara məcbur etdiniz. Siz özbək xlqından milyonlar yığdınız, o bir hissəsini Moskva televiziyasına nümayiş etdirdiyiniz qızıl təpəciyi var idi, həmin süjeti az öncə tamaşaçılarımıza da göstərdik, bax o təpəciyin üç o boydasını özünüzə götürmüşdünüz. Sonrakı biznes fəliyyətiniz, şirkətlər, daşınan və daşınmaz əmlaklar, övladlarınızın xarici universitetlərdə təhsili, yüksək mənsəb yiyələri olmaları... Bütün bu imtiyazları qanını sorduğunuz özbəklərin hesabına əldə etmisiniz. Ona görə özbək xalqı hələ də sizi bağışlaya bilmir, ona görə də yenidən sizin cəzalandırılmağınızı gündəmə çıxarıblar.
Qdlyan nisbətən asta templə...
(Davamı var)
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(04.11.2023)
BİRİ İKİSİNDƏ - Furqan Sadıqın şeirləri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə Biri ikisində layihəsində yaşı 35-ədək olan şairlərin şeirlərinin dərcini davam etdiririk. Bu gün növbə - Furqan Sadıqındır.
***
müharibə bitəndə
dostunun qanı tökülmüş
torpağı
evə aparan
qazi,
heyif ki,
onu çərçivələyib
evin divarından
asa bilməz
şəkil əvəzi...
***
ölməsəm,
yoxa çıxsam da olar bir gün,
məsələn, itkin düşsəm,
heç vaxt tapılmayıb unudulsam!
oğurlasa məni
orqan mafiyası –
orqanlarımı
vecinə almasa,
ölkənin daxili orqanları...
...ölməsəm,
yoxa çıxsam da olar bir gün...
***
ağac deyil
bu bina,
meyvə deyil
balkondakı o adam,
yarpaq deyil
ipdən asılan paltar,
külək deyil
o adamı titrədən...
***
qazarkən
tərimin axdığı
səngərdə
qanı axan şəhidlə
qan qardaşı
sayılırammı mən?!
***
oğlunun ölümündən
daha çox
bilirsinizmi
nə yandırır onu?!
bilsəydi ki
son dəfə danışır,
heç söndürərdimi
telefonu?!
***
1.
yolun qırağında ağac var,
əynimə geyinmişəm, yaraşıb.
kölgəsində oturub
gövdəsinə söykənmişəm,
qarışqalar bədənimə daraşıb.
heç hara tələsmirəm,
heç kim məni gözləmir.
hava həlim, ilıqdı,
yolun qırağında ağac var,
kim əkibsə, sağ olsun,
yol isə ayrılıqdı,
kim çəkibsə, sağ olsun.
bir maşın keçir yanımdan sürətlə,
toz olur!
2.
ağlımda heç nə yoxdu,
bir-iki qafiyə var,
şeir quraşdırıram.
yox, yox, ağlımda kimsə var,
ya da qarışdırıram.
ağac da gülür buna, yellənir,
yol gülmür, uzağa yollanır.
qəfil bir hadisə baş verir,
təəccüblənirəm –
bir maşın keçir şeirin içindən,
söz olur!
3.
bir rəssam lazımdı,
fırçayla, boyayla
bu rəsmi çəksin,
bilirəm,
bir maşın keçəcək rəsmin içindən,
ağac maşına oturub gedəcək,
qalacam tək!
dizimə döyüb deyəcəm:
mənə nə olursa,
az olur!
***
cənablar!
nə olar,
VƏTƏN sözünü
bu qədər
israf etməyin!
axı mən
V hərflərindən
quşatan düzəltmək istəyirəm...
***
üzündən oxunan həyatın
içində yazılan nədi ki?
qış ömrü yaşayan şairin
şeirində yaz olan nədi ki?
kim oldu yuxumu dağıdan?
qaralır gözümün ağı da...
yatmadan gördüyüm yuxuda
tərsinə yozulan nədi ki?
qulağımda susan səslərdən
mən, bir musiqi bəstələ!
deyəsən, segahdı bu yetim...
...və ona züy tutur həsrətim!
bilmirəm nə qədər gözlədim...
soruşma gözləmək nədi ki?
heç nədi...
mənimçün heç nədi...
üzündən oxunan həyatın
içində yazılan nədi ki?
çölümdə səssizlik, sükunət...
içimdə əzilən nədi ki?!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(04.11.2023)
Monteskyö: “Hədəfi vurmaq üçün sərrastlıq deyil, cəsarət tələb olunur” - Uğur barədə aforizmlər
Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Ta qədimdən filosoflar, yazıçılar, dövlət xadimləri uğur barədə, məqsəd və hədəfə çatma yolları barədə fikirlər söyləmiş, rəy bildirmişlər. Bu söylənilənlərdən ən qiymətliləri aforizim halını almış, tarixin sınağından çıxaraq bu günə qədər gəlib çıxmışdır.
Bu aformzmləri elə bircə dəfə oxumaq insana bəs edir ki, fikir təlatümlərindən qopub müəyyən qərarları qəbul etsin, özünə lazımi keyfiyyətlər aşılasın, uğura, məqsədə doğru gedən düz yolu tapıb inamla, qətiyyətlə irəliləməyə nail olsun. Bu cür kəlamlardan bəziləri, düşünürəm ki, uğura doğru yolunuza işıq tuta bilər. Odur ki, uğur barədə aforizmlərdən ən seçmələrini verməyi məqsədyönlü hesab edirəm.
Bu gün daha 8 aforizm:
İnsanın həyatda məqsədi özünə əbədi şöhrət qazanmaqda deyil, ömrün hər bir gününü kiçik bir əbədiyyətə çevirməkdədir.
A.Morua
Hədəfi vurmaq üçün sərrastlıq deyil, cəsarət tələb olunur.
Ş.Monteskyö
İdeal öz şəxsi «MƏN»ini həyata keçirmək deməkdir.
C.Mur
İnsan bütün qüvvəsini hərəkətə gətirmək üçün özündən irəlidə onu ilhama gətirə biləcək hansısa nəcib məqsədi qoymalıdır.
J.Renan
Məqsədsiz həyat taleyə boyun əyməkdir.
N.Saymon
İdeal – yol göstərən ulduzdur. Onsuz dəqiq istiqamət yoxdur, istiqamət olmayanda isə həyat yoxdur.
L.Tolstoy
İnsanın məqsədləri böyüdükcə, özü də böyüyür.
F.Şiller
Məqsədsiz və iradəsiz adam sükanı və kompası olmayan gəmiyə bənzəyir: küləyin səmti dəyişdikcə, onun da istiqaməti dəyişir.
S.Smayls
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(04.11.2023)
Nazirlər Kabineti AzTV-nin tərkibindəki musiqi kollektivlərini Mədəniyyət Nazirliyinə verdi
“Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin Səsyazma Evinin tabeliyində olan Niyazi adına Dövlət Simfonik Orkestrinin, Səid Rüstəmov adına Xalq Çalğı Alətləri Orkestrinin və Cahangir Cahangirov adına Xorun Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyinə verilməsi haqqında" Nazirlərlər Kabinetinin Qərarını “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı diqqətinizə çatdırır:
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 119-cu maddəsinin səkkizinci abzasını rəhbər tutaraq, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ilə razılaşdırılmış təklifinə əsasən Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti qərara alır:
1. “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin Səsyazma Evində fəaliyyət göstərən Niyazi adına Dövlət Simfonik Orkestri ştat vahidləri ilə birlikdə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyindəki Heydər Əliyev Sarayına, Səid Rüstəmov adına Xalq Çalğı Alətləri Orkestri və Cahangir Cahangirov adına Xor ştat vahidləri ilə birlikdə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyindəki Beynəlxalq Muğam Mərkəzinə verilsin.
2. Bu Qərarın 1-ci hissəsinə əsasən həmin kollektivlərin cari ildə maliyyələşdirilməsi Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il dövlət büdcəsindən “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə ayrılan maliyyə yardımının strukturunda həmin musiqi kollektivlərinin maliyyələşdirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş hədd çərçivəsində Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi əsasında həyata keçirilsin.
3. Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il və sonrakı üç il üçün dövlət büdcəsi layihəsinin tərtibi zamanı aparılan islahatları nəzərə alsınlar və bu Qərardan irəli gələn digər məsələləri həll etsinlər.
Əli Əsədov
Azərbaycan Respublikasının Baş naziri
Bakı şəhəri, 31 oktyabr 2023-cü il
№ 390
Şəkildə: Niyazi adına Simfonik Orkestri
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(04.11.2023)
Mədəniyyət naziri Tərtərdə vətəndaşların müraciətlərini dinləyib
Mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları və digər idarəetmə qurumları rəhbərlərinin şəhər və rayonlarda vətəndaşların qəbulu cədvəlinə əsasən, mədəniyyət naziri Adil Kərimli noyabrın 3-də Tərtər şəhərində qəbul keçirib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, qəbuldan əvvəl nazir və Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədov Ümummilli lider Heydər Əliyevin Tərtər şəhərinin mərkəzi meydanında ucaldılmış abidəsi önünə gül dəstələri qoyaraq xatirəsini ehtiramla yad ediblər.
Tərtər rayon Heydər Əliyev Mərkəzində keçirilən qəbulda əsasən Tərtər, Ağcabədi, Ağdam, Bərdə, Füzuli, Xocalı və digər rayonlardan olan vətəndaşlar iştirak ediblər.
Mədəniyyət Nazirliyinin məsul əməkdaşlarının da iştirakı ilə keçirilən görüşdə vətəndaşların müxtəlif mövzularda müraciətləri dinlənilib. Müraciətlər əsasən işlə təmin olunma, şəhidin adının əbədiləşdirilməsi, Qarabağ bölgəsində rəqs və xalçaçılıq sənətlərinin inkişafı və digər məsələlərlə bağlı olub.
Nazir vətəndaşları ayrı-ayrılıqda dinləyib, müraciətlərin araşdırılması və qanunvericiliyə uyğun həlli barədə müvafiq tapşırıqlar verib.
Görüşdə iştirak edən şəhid ailələrinin üzvləri və qazilərin qaldırdıqları məsələlərə daha həssaslıqla yanaşılması, obyektiv baxılması məqsədilə hər bir müraciət qeydiyyata alınaraq nəzarətə götürülüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(04.11.2023)
Bütün ömrünü şərəfli müəllimliyə həsr edib
Səbinə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr veteranları təşkilatı Qazax rayon şöbəsinin sədri Azər Məmmədovun bacısı Yavər xanım vəfat edib.
"Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə Heyətinin sədri professor İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin bütün üzvləri, o cümlədən Qazax mahalının ziyalıları Yavər xanımın vəfatından kədərləndiklərini bildirir, Azər Məmmədova dərin hüznlə başsağlığı verir, ailə üzvlərinə, doğmalarına Allahdan səbr, dözüm diləyirlər.
Bağırova Yavər Mirzə qızı 1939-cu il may ayının 12-də Qazax rayonunun Kosalar kəndində anadan olub. 1957-ci ildə Kosalar kənd orta məktəbini bitirib. 1957-ci ildə ADPU-nun "Fizika və riyaziyyat" fakültəsinə daxil olub. 1962-ci ildə həmin institutu bitirib. Elə həmin il də Kürdəmir rayonunun Karrar kənd tam orta məktəbində müəllimlik fəaliyyətinə başlayıb. 47 il Kürdəmir rayon Karrar kənd tam məktəbində Fizika və riyaziyyat müəllimi kimi fəaliyyət göstərib, gənc nəslin savadlı yetişməsində əvəzsiz əməyi olub.
Allah rəhmət eləsin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(03.11.2023)
Gülnarə Xəlilova ödül aldı
Dizayner Gülnarə Xəlilova Türk dünyasının dəyərlərinin inkişafına və təbliğinə verdiyi töhfəyə görə Türkiyə Cümhuriyyətinin 100 illiyi şərəfinə xüsusi mükafata layiq görülüb. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Gülnarə Xəlilovanın rəsmi facebook səhifəsinə istinadən məlumat verir.
Mükafat Rumıniya-Türkiyə Ticarət və Sənaye Palatasının sədri Tamer Atalay tərəfindən təsis edilib. Mükafat Yalçın Toptaş tərəfindən təqdim edilib.
Gülnarə Xəlilova-Azərbaycan Milli Geyim Mərkəzinin rəhbəri, Avrasiya Etnodizaynçılar Assosiasiyasının üzvü, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktorudur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(03.11.2023)
Azərbaycan kinosu ilk dəfə “Qoyya” mükafatı uğrunda yarışacaq
İlqar Nəcəfin “Suğra və oğulları” bədii filmi “Ən yaxşı Avropa Filmi” nominasiyasında nüfuzlu “Qoyya” mükafatı uğrunda müsabiqəyə qatılıb. Bu, Azərbaycan kinosu tarixində bir ilkdir. Filmi müsabiqəyə Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı təqdim edib.
Bu barədə Azərbaycan Kinematoqraflar İttifaqı məlumat yayıb.
Filmdə baş rolları Günəş Mehdizadə, İlqar Cahangir, Rasim Cəfər, Aydan Həsənzadə ilə yanaşı, uşaq aktyorlar Hümbət Əhmədzadə, Paşa Məmmədli ifa ediblər. Filmin ssenari müəllifləri İlqar Nəcəf, Asif Rüstəmov və Roelof Jan Minnebo (Niderland), quruluşçu operatoru Avropa kinoakademiyasının üzvü Ayhan Salar (Almaniya), səs rejissoru Mixael Menzkedir (Almaniya).
Qeyd edək ki, bu mükafat İspaniya Kino Sənəti və Elmləri Akademiyası tərəfindən təsis olunub (Academia de las Artes y las Ciencias Cinematográficas de España (Academy of Motion Picture Arts and Sciences of Spain) və “Oskar”. “BAFTA”, “Sezar”la yanaşı Kino akademiyaları tərəfindən təqdim edilən ən nüfuzlu kino mükafatlarındandır. Alexandra Amnebar, Pedro Almodovar, Karlos Saura kimi nüfuzlu kinorejissorlar bu mükafatın qalibi olublar.
Dünya premyerası Busan Beynəlxalq Film Festivalında (Cənubi Koreya) baş tutan Suğra və oğulları” film Hindistan, İsveçrə, ABŞ və Almaniyanın nüfuzlu kino meydanlarında nümayiş olunmuş, “Asiya və Sakit Okean ölkələri Kino Akademiyasının”( Asiya “Oskar”ı) mükafatına “Ən yaxşı ssenari” kateqoriyasında nominant olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(03.11.2023)
Azərbaycan Dünya Səyahət və Turizm Şurasının rəsmi destinasiya tərəfdaşı seçilib
Azərbaycan Dünya Səyahət və Turizm Şurasının rəsmi destinasiya tərəfdaşı seçilib.
Dövlət Turizm Agentliyindən AzərTAC-a bildirilib ki, bu haqda qərar Ümumdünya Səyahət və Turizm Şurasının noyabrın 1-də Ruandanın Kiqali şəhərində “Dayanıqlı gələcəyə körpülərin qurulması” mövzusunda keçirilən Qlobal Sammitində qəbul edilib.
Noyabrın 3-dək davam edəcək sammitdə ölkəmizi Dövlət Turizm Agentliyinin sədri Fuad Nağıyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti təmsil edir.
Tədbir çərçivəsində Fuad Nağıyevlə Dünya Səyahət və Turizm Şurasının prezidenti və baş icraçı direktoru xanım Culiya Simpsonla görüş keçirilib, yeni turizm destinasiyası kimi ölkəmizin tanıdılması, turizmin inkişaf etdirilməsi perspektivləri müzakirə olunub.
Tədbir çərçivəsində “Qlobal Liderlər Dialoqu” görüşündə bir sıra ölkələrin turizm nazirləri və turizm üzrə səlahiyyətli şəxsləri ilə görüşlər keçirilib, cari turizm tendensiyaları üzrə fikir mübadiləsi aparılıb.
Azərbaycan tərəfdaş ölkə olmaqla, həmçinin Dünya Səyahət və Turizm Şurasının hotellər üçün nəzərdə tutulan 12 əsas fəaliyyət istiqamətini özündə birləşdirən “Dayanıqlı Əsaslar” üzrə proqramına da üzv olub.
Dünya üzrə qlobal səyahət və turizm şəbəkəsi kimi Dünya Səyahət və Turizm Şurası 1990-cı ildən fəaliyyətə başlayaraq dünya turizmi üzrə dövlət və özəl sektor təmsilçilərini bir araya toplayan və tərəfdaşlığı təmin edən əsas platformalardan biri hesab olunur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(03.11.2023)