Super User
“İkibaşlı əjdaha” təqdim olundu
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Qısa müddət ərzində detektiv həvəskarlarının qəlbinə yol tapan, hər iki kitabıyla (“Son gecə”, “On ikiyə işləmiş”) özünə xeyli auditoriya toplamış
Fəxrəddin Qasımoğlunun müəllifi olduğu "İkibaşlı əjdaha" kitabının təqdimatı keçirildi.
Polis polkovnik-leytenantı rütbəsi daşıyan müəllifin detektivləri niyə belə maraq doğurur və sevilir? Çünki o, şahidi olduğu real hadisələri peşəkarlıqla qələmə alır, təbii ki, real detektiv uydurma detektivdən daha cəlbedicidir.
Tədbiri açan Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun Baş direktoru Varis müəllifin yaradıcılığı barədə qeydlər etdi, onun romanlarının əsas məziyyətlərini vurğuladı.
Kitabdan seçilmiş bir parça “book trailer" formatında "M. Teatr" truppasının ifasında gənc aktyorlar tərəfindən səhnələşdirilmişdi və sürəkli alıqşlarla qarşılandı.
Sonda Fəxrəddin Qasımoğlu gələnlərə minnətdarlıq bildirdi və kitabları imzaladı.
Məkan olaraq isə gənclərin və detektiv janrında oxuculara xitab edəcək "CraftAvenue" anti-kafe seçilmişdi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
KİTAB BƏLƏDÇİSİndə “Min möhtəşəm günəş”
Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
“Min möhtəşəm günəş” əfqan əsilli ABŞ yazıçısı Xalid Hüseyninin 2007-ci ildə çapdan çıxmış ikinci romanıdır.
Müharibə və insan, düşmənlik-dostluq, haqsızlıq-ədalət, nankorluq-fədakarlıq, peşmanlıq, vicdan əzabı, sədaqət və s. - bütün bunlar dünyaca məşhur yazıçı Xalid Hüseyn yaradıcılığının əsas mövzusunu təşkil edir. Onun ikinci böyük əsəri olan "Min möhtəşəm günəş" öz adını XVII əsr Azərbaycan şairi Saib Təbrizinin "Qəndəharnamə" poemasının:
Bu şəhərin nə damını işıqlandıran ulduzları saya bilərsən,
Nə də divarlarının arxasında gizlənən min möhtəşəm günəşi..
beytindən götürmüşdür. Bu poema II Şah Abbasın Əfqanıstan yürüşünə və 1649-cu ildə Qəndəharı tutmasına həsr olunmuşdur. Bundan əlavə, Xalid Hüseyn öz əsərində klassik ədəbi nümunələrə də müraciət edir ki bu da cəmiyyətin normal və firavan yaşamasına mane olan uydurma qanunların mürtəceliyini göstərir.
“Min möhtəşəm günəş” güclü, dramatik, lirik romandır. Oxucu qəlbini riqqətə gətirən ağrısı da var sonda, sevinci də.
Roman Əfqanıstanı darmadağın edən müharibənin qurbanı olmuş iki əfqan qadınının həyatından bəhs edir: əfqanlı zəngin birisinin nikahdankənar qızı, uşaqlıqdan ailə sevgisindən məhrum olmuş Məryəm və mehriban ailənin sevimli qızı, maraqlı və rəngarəng həyat arzusunda olan Leyla.
Onların arasında ümumi heç nə yoxdur, ayrı-ayrı dünyalarda yaşayırlar, amma müharibə onların həyat yolunu birləşdirir. Özləri də bilmir onlar kimdir – rəqib, rəfiqə, yoxsa bacı. Təklikdə orta əsr desportizminə, amansızlığa qarşı dura bilməyəcəklərini başa düşüb birlikdə mübarizə aparırlar, ağır sınaqlardan keçirlər. Məryəmin ölümü mənim mənim fikrimcə, haqsızlıq qurbanı olan qadınların mənəvi ölümüdür. Xalid Hüseyni əsərlərini çox vaxt nikbin sonluqla bitirməyə həvəskardır. Bu əsərini də nikbin sonluqla bitirir. Sonda Leyla istəklərinə çatır. Əslində bu həm müəllifin arzusu idi, həmçinin yenə də mənim düşüncəmə əsasən, Məryəmin fədəkarlığı nəticəsində daha açıqlayacı formada desək, burada Məryəm yox Məryəmlər nəzərdə tutulur. Məryəmlərin acı taleyi Leylaların işıqlı gələcəyinə yol aça bilir. Ona görə hər bir qadın gələcək nəsilin gözəl yaşaması üçün bu gün sonunda nə olacağından asılı olmayaraq mübarizəsindən geri qalmamalıdır.
Xalid Hüseynidən oxuduğum iki əsərdən biridir bu əsər. Və müharibənin fəsadlarını adı kimi Min möhtəşəm göstərən əsərlərdəndir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
Nəsimi yaradıcılığı İngiltərə ədəbiyyat portalında işıqlandırılıb
İngiltərənin populyar “My poetic Side” ədəbiyyat portalı Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” layihəsi çərçivəsində dahi Azərbaycan şairi İmadəddin Nəsiminin ingilis dilinə tərcümə edilmiş “Dünya duracaq yеr dеyil, еy can, səfər еylə!” və “Üzün nuri-təcəlli məzhəridir” qəzəllərinin yayımına başlayıb.
Dövlət Tərcümə Mərkəzindən verilən məlumata görə, şairin yaradıcılığı haqqında məlumatla təqdim olunan qəzəllərin ingilis dilinə tərcümə müəllifi tanınmış ingilis tərcüməçisi Piter Tempestdir.
Qeyd edək ki, geniş oxucu auditoriyası tərəfindən izlənən portal mütəmadi olaraq səhifələrində Uilyam Şekspir, Aleksandr Puşkin, Ceyn Ostin, Edqar Allan Po, Pablo Neruda kimi dünyaşöhrətli yazıçı və şairlərin yaradıcılığına yer ayırır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
TƏƏCCÜBLƏNDİRƏN MƏKTƏBLİ - “Rahat yatdığımız üçün əbədi yatanlara borcluyuq…”
Cəlilabad rayonu Göytəpə şəhərinin Vasif Hüseynov adına 2 nömrəli tam orta məktəbin 9a sinif şagirdi Əliyeva Səmanın essesi bəlkə də doqquzuncular arasında ən yaxşı Qarabağ barədə essedir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı həmin esseni diqqətinizə çatdırır.
Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın doğma və ayrılmaz parçasıdır. 1991-1994 cü illərdə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ərazisi üstündə Ermənistanla Azərbaycan arasında genişmiqyaslı döyüşlər başlamışdır. Ermənilər Qarabağın dağlıq hissəsində 1923 - cü ildə sovetin rəhbərliyi ilə yaradılmış qurumu hər zaman Azərbaycandan ayırmağa, qoparmağa can atmışlar. 1980 - ci ilin sonuna yaxın onlara mühüm olan şəraitdən istifadə edərək Dağlıq Qarabağın və digər Azərbaycan rayonlarının itirilməsi ilə sonlandı. Ermənilər ilk öncə sovet və sonra Rusiya hərbi qüvvələrinin dəstəyindən yararlanaraq Dağlıq Qarabağdakı iyrənc, fitnəkar əməllərinə yol açdılar. Azərbaycan milləti artıq öz torpaqlarından qovulurdu. Beləliklə 1991-ci ilin sentyabr ayında ermənilər tərəfindən qanuni olmayan Dağlıq Qarabağ respublikasının yaradıldığı ortaya çıxarıldı. Ermənistan Respublikasının hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ ərazisi və onun ətrafında olan 7 inzibati rayonu işğal altına alındı. İşğal olunmuş bölgələrdə neçə-neçə şagirdin oxuduğu təhsil ocaqları, xəstəxanalar, poliklinikalar məhv olundu. Bunlarla yanaşı Azərbaycanın bir neçə mədəni irs nümunəsinə də ziyan dəydi. Xeyli əsərlərin qorunub saxlanıldığı muzeylər, kitabxanalar, incəsənət məktəbləri ermənilər tərəfindən ələ keçirildi və məhv edildi. Azərbaycana miqyassız maddi-mənəvi zərər dəydi.
Günahsız olan dinc sakinlər, xəbərsiz olan balaca körpələr düşmən tərəfindən amansızcasına qətlə yetirildi. Azərbaycan vətəndaşı, qocası, qadını, günahsız körpələri erməni girovluğuna götürüldü.
26 fevral 1992-ci il. Qar yağan sərt qış gecəsi. O gecə dəhşət yaşadı Xocalı. Elə bir dəhşət ki, hələ yer üzü belə müsibət, belə vəhşilik görməmişdi. Evlərə-eşiklərə od vuruldu, torpaq qana qərq edildi o gecə. Düşmən rəhm diləyən qocaya, xəstəyə, qadına aman vermədi. Uşaqlar valideynlərinin gözləri qarşısında xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilirdilər. Xocalının neçə-neçə qeyrətli oğlu erməni dığalarının qəbirləri üstündə qurbanlıq kəsildilər. Qız-gəlinlər əsir alındılar. Aramsız güllə yağışından qurtulub ayağı yalın, başı açıq halda meşələrə, dağlara üz tutanların çoxusu yolda dondu, qar uçqunlarına düşdü. O gecə hara gedəcəyini, kimdən imdad diləyəcəyini bilməyən uşaqların doğmalarının meyidləri arasında çaş-baş halda vurnuxmalarını, ətrafda nə baş verdiyindən xəbərsiz körpənin gözlərini həyata əbədilik yummuş ananın buz kimi soyuq döşlərini əmməsini göz önünə gətirək. Həmin gecə Xocalı sakinlərinin üzləşməyə məcbur qaldıqları münasibətlərin hansı birini deyəsən, hansı birini yazasan? Qələm acizdir bu vəhşilikləri təsvir etməkdə. Şəhərin neçə-neçə sakininin həyatına son qoyuldu bir gecənin içində. Yüzlərcə soydaşımız bu və ya digər dərəcədə bədən xəsarəti aldı. Tarixin hələ indiyədək şahidi olmadığı bu müsibəti ancaq insanlığını, mərhəmət hissini itirən vəhşi ermənilər törədə bilərdilər. Dinc insanların üstünə hücum çəkdilər və əslində soyqırım törədərək bir şəhəri yer üzündən tamamilə sildilər.
Ölkəmizin paytaxtı Bakıda Xocalı qurbanlarının xatirəsinə bir abidə ucalır. Burada arzuları gözündə qalan balasını başı üstünə qaldılar ananın fəryadı təsvir olunub. Bu Vətən rəmzi olan ananın öz övladlarına qarşı sevgisinin bir bariz nümunəsidir. Hətta xalqımıza qarşı törədilən Xocalı vəhşətini türkiyəli aktyor Nejat İşler belə təsvir etmişdi:
“Herkes uyuyor. Birazdan elektrikler kesilecek ve dünyayla iletişiminiz kalmayacak. Mahallenizin etrafı tanklar ve askerlerle çevrildikten sonra kapılarınız tekmelerle kırılacak. Eğer sizin kapınız kırılmadıysa, silah sesleri duyucaksınız. Eşinizin ve çocuğunuzun korku dolu bakışları sizin üzerinizdeyken cesaretinizi toplayıp onları korumaya çalışacaksınız fakat o esnada sizinde kapınız kırılacak. Size kurşun sıkıp ruhunuzu teslim etmenizi bile beklemeden eşinize silahın kabzasıyla vuracaklar, eğer direnirse tekmeyle devam edecekler. Siz ruhunuzu teslim edene kadar çocuğunuzu bıçakla doğramaya başlayacaklar. Umarım eşiniz hamile değildi, fakat eşi hamile olanlarda var elbet. Hamilelerin karınlarını bıçakla yarıp bebeği çıkaracak, evinizin tahta direklerine çivileyecekler. Evde küçük çocuk varsa da, çocuğun gözü önünde annesinin göğsünü kesip çocuğun ağzına verecekler. Sonra çocuğu da öldürecekler…”
Bu hadisələr qarşısında dünya birliyi hələ də səssiz qalmış, bir xalqa qarşı törədilən genosidi görməzdən gəlmişdi. Lakin ilahi ədalətin geci-tezi olur.
Polad Həşimov hərbi əməliyyatlar zamanı şəhid olan birinci və yeganə generaldır. Polad Həşimovun nəşi doğulduğu rayonun Vəndam qəsəbəsinə gətirilir. Azərbaycan xalqı daha bir sarsıdıcı xəbər almış oldu. Xalqımızdan daha bir can qopdu. Daha sonra Polad Həşimov dövlət himninin sədaları altında son mənzilə yola salındı. Davamlı olaraq Azərbaycan xalqı səhərini igid oğulların, generalların şəhid xəbəri ilə açırdı. Neçə evlərin oğulları qanı və canı bahasına torpaq üçün savaşırdılar. Anaların fəryadı eşidildi, yarların gözləri yolda qaldı, körpələr ata intizarında oldular.
İkinci Qarabağ müharibəsi 27 sentyabr 2020-ci il səhər saatlarında başladı. Beləcə, şəhid xəbərləri eşidilirdi. Müxtəlif bölgələrə şəhid gəlirdi, Azərbaycan milləti səssizliyə qərq olmuşdu. Beləliklə Azərbaycan səfərbərlik elan etdi. Qardaş ölkə olan Türkiyə Azərbaycana dəstək verdi. Müharibə sensorların, ağır artilleriyanın, pilotsuz təyyarələrin istifadəsi ilə yaddaşlara vuruldu.
Azərbaycan Silahlı qüvvələri 44 gün ərzində düşmən ordusunu məhv edərək öz ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. 30 il işğal altında olan torpaqlarımız artıq azaddır! Azərbaycan xalqının 30 il çəkən Qarabağ həsrətinə 8 noyabr 2020-ci il tarixində son qoyulmuşdur. Azərbaycan xalqı bu günü gözləyirdi və inanırdı ki, bu gün gələcək. 30 il ərzində öz doğma ev-eşiyindən ayrı düşüb, məcburi köçkün həyatı yaşamağa məcbur qalmışdı insanlarımız. Ermənistan 30 il müddətində işğal altında saxlamış Azərbaycan torpaqlarını darmadağın vəziyyətə salmışdı. İçimizdə olan bu acıya həsrətə 44 gün son qoydu. 44 gün davam edən Vətən müharibəsi Azərbaycan Ordusunun gücünü ortaya çıxararaq ölkəmizin, xalqımızın qələbəsi ilə başa çatdı. Zəfər çaldığımız gündə həqiqətən
də uşaqdan böyüyə hər kəs sevinc içində idi. Azərbaycan xalqının sevincinin həddi-hüdudu yox idi. Bu sevinci, bu qələbəni bizlərə bəxş edən Şəhidlərimizə, Qazilərimizə borcluyuq.
Bizlər də şəhidlərimizin ruhunu şad etmək üçün daima Vətən üçün Azərbaycanımız üçün çalışmalıyıq. Xalqımızın "Dəmir yumruq" da birləşərək düşmənə zərbə endirməsi yaddaşlarda qalacaqdır. Ali Baş Komandanımızın dediyi kimi biz bir "Dəmir yumruq" olub əzdik düşmənin başını. Vətənimizin uğrunda şəhid olanları əsla unutmayacağıq, onlar özlərindən sonra gələn nəsil üçün unudulmaz dastan yazdılar. Bu gün Azərbaycan xalqı rahat gözünü yumursa, gözlərini dünyaya əbədilik yumanlara borcludur. Biz bu gün qalib dövlət kimi tanınırıq. Bunun üçün qarşınızda baş əyirik, xalqımızı yaşatmaq üçün öz canını qurban verən igidlərimiz, qəhramanlarımız!
Artıq azadlıqla deyə bilərik Qarabağ Azərbaycandır! Əziz Qarabaq, sən tam Azadsan! Qarabağ biz qayıtmışıq!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
Zəfər günü ərəfəsində bir daha müharibə ədəbiyyatı mövzusu aktuallaşıb
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Zaman-zaman müharibə dövrü ədəbiyyatı gündəmə gəlir, amma mövzuya konseptual yanaşmaya az-az rast gəlirik. Bu cəhətdən Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu və “Azərbaycan–Türkiyə Sosial Tərəqqiyə Yardım” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə “Müharibə dövrü ədəbiyyatı” mövzusunda keçirilən dinləmələr çox əhəmiyyətlidir.
“Nəyimiz var və nəyə ehtiyac duyulur” altbaşlığı ilə keçirilən dinləmələrdə ölkənin tanınmış yazıçıları, jurnalistləri, ictimai xadimləri, şəhid ailələri iştirak ediblər.
BƏS DİNLƏMƏNİN NƏ KİMİ FAYDASI OLUB?
Dinləmələrin ümumi ruhunda özünü qabarıq göstərən başlıca amil o olub ki, bugünkü zəfərimizin gələcək nəsillərə çatdırılmasında müstəsna rol oynayan keyfiyyətli ədəbi nümunələrin ortaya qoyulması zəruridir, eləcə də gənclərin vətənpərvərlik ruhunda torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda mübarizə ruhunda tərbiyə olunmasında dövlət siyasəti ilə paralel olaraq, milli ədəbiyyatın da mühüm rolu var. Məhz Azərbaycan ədəbiyyatı xalqımızın Vətən müharibəsində tarixi Zəfər qazanmasına mənəvi stimul verib. Ali Baş Komandanımız İlham Əliyevin rəhərliyi ilə hər cür igidlik nümunəsi göstərməyə hazır olan yeni nəslin təmsilçiləri üçrəngli bayrağımızı Xankəndinin, Şuşanın, Laçının, Kəlbəcərin ən uca zirvələrinə taxıblar. Bu isə həm də müstəqillik və Vətən anlayışlarının daha dərindən dərk olunması yönümündə milli ədəbiyyatımızın xalq qarşısında xidməti kimi dəyərləndirilir.
Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun Baş Direktoru, Avrasiya Millətlər Assambleyası Ədəbiyyat Şurasının həmsədri, tanınmış yazıçı, Əməkdar jurnalist Varis dinləmələrin məqsəd və məramını açıqlayaraq qeyd edib ki, 30 illik bir dövr ərzində torpaqlarımızın işğaldan azad olunması mövzusu daha da aktuallaşıb. Bu gün Azərbaycan xalqının Zəfər qazandığı 44 günlük Vətən müharibəsinin qalibiyyətindən bəhs edən ədəbiyyat nümunələrinin yaradılması əhəmiyyətindən danışaraq, əsrlər boyu müharibə, qələbə mövzularında qələmə alınan “Hərb və sülh”, “Əlvida, silah”, “Qərb cəbhəsində dəyişiklik yoxdur”, Ali və Nino” kimi dünya ədəbiyyatı inciləri ilə bir sırada dayanacaq, Şanlı Zəfər tarixini bütün çalarları, qalibiyyəti ilə təsvir edəcək nəzm və nəsr nümunələrinin yazıldığını və gələcəkdə də yazılacağı əminliyini dilə gətirib.
“Son illərdə bu barədə çoxlu dəyərli əsərlər yazılıb, amma müqəddəs savaşı, xalqımızın mübarizə əzmini, ordumuzun qəhrəmanlığını dünya ədəbi platformasına çıxara biləcək bədii nümunələr hələ yetərincə deyil. Biz bu gün müharibə mövzusunun ədəbi müstəvidə daha dolğun işıqlandırılması ilə bağlı qarşıda duran vəzifələrdən danışaraq bu vəzifələrin reallaşdırılması yollarını aramalıyıq”.
“Azərbaycan-Türkiyə Sosial Tərəqqiyə Yardım” İctimai Birliyinin sədri, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, UNESCO nəzdində Beynəlxalq Professional Rəssamlar Ittifaqının üzvü Nigar Helmi Abbasbəyli Qarabağ həqiqətlərinin dünyada tanınması işində mədəniyyətin ümdə vəzifələrindən bəhs edib, örnək olaraq özünün bir sıra Avropa ölkələrində nümayiş olunan “Qarabağ mirası” sərgisindən danışıb. Qeyd edib ki, mədəniyyətin bütün sahələrində, o cümlədən də bədii ədəbiyyatda müharibə mövzusunun aparıcı rolu daha da gücləndirilməli, bizə qarşı mənfur düşmənin apardığı mədəni soyqırımı faktları hər vasitə ilə ifşa olunmalıdır.
Əməkdar elm xadimi, Dövlət mükafatı laureatı, Filologiya üzrə elmlər doktoru, professor, Aşıqlar Birliyinin sədri Məhərrəm Qasımlı müharibə dövrü ədəbiyyatından bəhs edərkən İkinci Dünya Müharibəsi dövründə Azərbaycanda yaranan ədəbiyyatı bir nümunə kimi qəbul etməyin vacibliyini vurğulayıb, həmin dövrdə ən məhsuldar yazıçı olan görkəmli ədib Mir Cəlalın yaradıcılığından bəhs edib, ədibin müharibə mövzusunda qələmə aldığı əsərlərinin, xüsusən “Vətən yaraları”nın hazırkı ədəbi nəsil üçün əsl örnək olduğunu konkret misallarla əsaslandırıb.
Xalqımızın mübarizələrlə dolu şərəfli tarixi haqqında bir neçə sanballı əsərin müəllifi olan, 44 günlük müharibə barədə “Cığır” kimi sanballı bir roman ortaya qoyan yazıçı, Əməkdar mədəniyyət işçisi Yunus Oğuz müasir ədəbi prosesdə müharibə mövzusunun tutduğu yer, yazılan əsərlərin təbliği, xarici dillərə tərcüməsi kimi ümdə məsələlərdən danışıb. Eyni zamanda ölkə kinematoqrafiyasının müharibə mövzulu ədəbiyyata biganəliyindən söz açıb.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, yazıçı-publisist Şərəf Cəlilli müharibə dövrü ədəbiyyatı mövzusunu daha geniş anlamda qavramağın vacibliyinə diqqət çəkib. O, hazırkı Qarabağ müharibəsi, ötən əsrdəki İkinci Dünya Müharibəsi çərçivəsini bir qədər də genişləndirərək ötən əsrin əvvəllərində Azərbaycanın öncə Çar, ardınca bolşevik Rusiyası ilə apardığı mücadilələrə toxunub. Arxiv materialları əsasında araşdırdığı bu dövrdə mücadilələrdə fərqlənmiş Mirzə Nəsrulla Əmirov kimi fədailərən obrazlarını yaratmaqla bədii ədəbiyyatın gənc nəslin vətənpərvərlik və qəhrəmanlıq ruhuna gətirəcəyi töhfələrdən bəhs edib.
Cəfər Cabbarlı adına Gənclər Kitabxanasının direktoru Aslan Cəfərov 200 ilə yaxın bir zaman kəsiyində torpaqlarını parça-parça itirən Azərbaycanın bu gün öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi, əzəli torpaqlarını geri qaytarması Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin uğurlu, uzaqgörən diplomatik siyasətinin, polad iradəsinin bariz nümunəsi olduğunu diqqətə çatdıraraq, bu gün sevincini yaşadığımız Zəfər tariximizdən bəhs edən əsərlərin qələmə alınmasından danışıb. Və kitabxananın nəşr etdirdiyi, 44 günlük müharibəyə həsr olunmuş, 20-ə yaxın gənc yazarın qələminin məhsullarınln toplandığı “Sən azadsan” kitabı haqqında məlumat verərək, bu kimi dəyərli əsərlərin gələcəkdə bir çox ali və orta məktəblərin, kitabxanaların rəflərini bəzəyəcəyini, tarixi araşdırmaq üçün əvəzsiz dərslik olacağını qeyd edib.
Filologiya elmləri doktoru, “Bütöv "Azərbaycan bədii təfəkküründə Şuşa” kitabının müəllifi Esmira Fuad, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi sədrinin müşaviri, Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı bölməsinin müdiri Sayman Aruz, “Zəfər” Şəhid Ailələrinə Dəstək İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin üzvü, Səbail rayon Mərkəzi Kitabxanasının direktoru, Şəhid Polkovnik-Leytenant Vidadi Xəlilovun xanımı Nərmin Xəlilova, Dövlət Qulluğu Müşaviri, Qarabağ müharibəsi veteranı, Əməkdar jurnalist, 1ci və 2ci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı çoxsaylı kitabların, eyni zamanda “44 günlük savaşın 444 cəngavəri" 2 cildliyinin müəllifi Əntiqə Qonaq, tanınmış tele-jurnalist, "Xəzərin sahilində" layihəsinin rəhbəri, Sənətşunaslıq üzrə Fəlsəfə doktoru, 1ci Qarabağ müharibəsi Şəhidi Zahid Bayramovun bacısı Fəxriyyə Lilpar, Şəhid Bakir Quliyevin qızı, Milli Qəhraman Seymur Məmmədovun bacısı, Azərbaycan Televiziyasının "Ədəbi abidələr” proqramının müəllifi, 8 il Hərbi vətənpərvərlik Proqramları Baş redaksiyasının redaktoru olmuş, döyüş bölgələrindən reportajları ilə tanınan jurnalist Təranə Bakirqızı, araşdırmaçı jurnalist, Qarabağ müharibəsi Şəhidləri barədə silsilə kitabların müəllifi Aida Eyvazlı çxışlarında mövzuya dair fikirlərini bölüşüblər, maraqlı təkliflər irəli sürüblər.
Habelə, 44 günlük müharibə ilə bağlı ortaya çıxan ən ciddi layihələrdən biri, müharibə iştirakçıları olan şairləri bir araya gətirən “İgidlərin SÖZÜ” layihəsindən söz açılıb, layihənin rəhbəri, tanınmış şair, Dünya Poeziya Hərəkatının koordinatoru Nigar Həsənzadənin bu layihəni yaratmaq zərurəti qabardılıb, layihə üzvü Cavid Qasımov öz səngər şeirlərini səsləndirib.
Dinləmələr zamanı müharibə mövzusunun ədalət və sülh problemi ilə vəhdət təşkil etdiyinə və yazarların bədii nümunələrə məhz bu aspektdən yanaşmalı olduqlarına da diqqət çəkilib. Qələbəni bədii dillə əsaslandıran, təsəlli verən müharibə ədəbiyyatının qəlbləri tərpədə bilməsi, hər kəsi yaxşı mənada həyəcanlandırması üçün yazarların bütün istedad və bacarıqlarını səfərbər etməsinin vacibliyi dönə-dönə vurğulanıb.
Əminik ki, bundan sonra yazıçılarımız ortaya daha sanballı işlər qoyacaqlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
Günün fotosu: İstanbulda iki böyük şəxsiyyətin benefisi
Günün fotosu: İstanbulda iki böyük şəxsiyyətin benefisi
Rüstəm Behrudi, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bütün sirlərin, bilməcələrin qızıl açarı məntiqdir!
Səlis olsun, ya qeyri -səlis, fərq etməz!
İstanbulda iki böyük söz, fikir düşüncə və elm adamının- Rafiq Əliyev və
Kamal Abdullanın birlikdə yazdığı kitabın təqdimat mərasimi keçirilmişdir!
Elm və mədəniyyət adamlarının, akademisiyənləri toplaşdığı təqdimat mərasimində çıxış eləyənlər kitabın elmi dəyərindın danışmış müəlliflərə yeni uğurlar arzulamışlar!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
Bəstəkarlar İttifaqı Heydər Əliyevin 100 illiyi ilə əlaqədar müsabiqə elan edib
Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş bəstəkar, Xalq artisti professor Azər Dadaşovun “Fortepiano əsərlərinin ən yaxşı ifası” üzrə VI beynəlxalq müsabiqə elan edib.
Bəstəkarlar İttifaqından verilən məlumata görə, noyabr ayının 20-22-də Bakıda keçiriləcək müsabiqə 2 mərhələdən ibarətdir.
Müsabiqədə yaş məhdudiyyəti qoyulmur. İştirak etmək istəyənlər noyabrın 10-dək sənədlərini Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqına (Tel: (012) 598 08 86) təqdim etməlidirlər (ərizə, 13x18 ölçüdə 2 rəngli fotoşəkil, doğum haqqında şəhadətnamə, xasiyyətnamə, iştirakçının bütün turlar üzrə proqramı).
Müsabiqənin təşkilat komitəsi və münsiflər heyətinin sədri – Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri Xalq artisti, UNESCO-nun “Sülh artisti”, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Firəngiz Əlizadədir.
Müsabiqənin birinci mərhələ üzrə proqramına A.Dadaşovun fortepiano silsilələrindən biri – “Çiçəkçin” (7 rəqs),“6 miniatür”, “6 qəmli pyes”, “6 prelüd”, “Atmacalar” (6 konsert pyesi), 1 saylı sonatina, 2 saylı sonatina, 3 saylı sonatina, “lirik pyeslər”in ifası daxildir.
İştirakçılar öz istəklərinə uyğun olaraq seçdiyi silsiləni bütöv, yaxud onlardan hissələri ifa edə bilərlər.
Müsabiqəlinin ikinci mərhələ üzrə proqramına A.Dadaşovun Ümummilli Lider Heydər Əliyevə həsr olunmuş fortepiano ilə kamera orkestri üçün “Poema”sı (iki piano üçün köçürmə) daxildir.
Münsiflər heyətinin qərarı ilə seçiləcək qaliblərə pul mükafatları, diplomlar, xüsusi mükafatlar təqdim olunacaq.
Müsabiqədə birinci yer üçün 1000 manat və birinci dərəcəli diplom, ikinci yer üçün 750 manat və ikinci dərəcəli diplom, üçüncü yer üçün 500 manat və üçüncü dərəcəli diplom nəzərdə tutulur.
Dövlət, ictimai və özəl təşkilatlar müsabiqənin qalibləri üçün özlərinin xüsusi mükafatlarını təsis edə bilərlər.
Müsabiqənin bütün iştirakçılarına xüsusi sertifikat və xatirə medalyonları veriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
Bu gün və sabah Qələbənin ildönümünə həsr olunmuş “workshop” keçiriləcək
Ötən gün Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı, Xətai Rayon İcra Hakimiyyətinin dəstəyi Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Xətai Sənət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Vətən müharibəsində qazanılmış Qələbənin ildönümünə həsr olunmuş “Zəfər Zirvəsi” adlı “workshop” keçirib. Bu gün və sabah da nümayiş davam etdiriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Xətai Sənət Mərkəzinə istinadən xəbər verir ki, tədbir rəssamların yaradıcı ünsiyyətini, təcrübəsini və texnika incəliklərini öz aralarında və sənətsevərlərlə bölüşmə imkanına xidmət məqsədilə elan olunub.
“Workshop”da iştirak üçün 18 yaşdan yuxarı rəssamlar (yağlı boya, qrafika, akvarel, qarışıq texnika, vitraj, gil) və heykəl ustaları müraciət ediblər. “Workshop” iştirakçı sayından asılı olaraq hər dəfə 20 rəssam olmaqla noyabrın 6-7-8-də növbəli şəkildə Xətai Sənət Mərkəzinin qarşısında təşkil olunur. Sonda iştirakçılara sertifikatlar təqdim ediləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
Sabah Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Zəfər Gününə həsr olunmuş konsert təqdim ediləcək
Noyabrın 8-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində (BMM) Zəfər Gününə həsr olunmuş konsert proqramı təqdim olunacaq.
Konsert Muğam Mərkəzinin fəaliyyətə başlamasının 15 illiyinə həsr edilən silsilə tədbirlər çərçivəsində keçiriləcək.
Proqramda BMM-in solistləri, Əməkdar artistlər Təyyar Bayramov, Bəyimxanım Vəliyeva, Arzu Əliyeva və xanəndə Hüseyn Məlikov çıxış edəcək. Xanəndələri tarda Rövşən Qurbanov, kamançada Ceyhun Muradov, qanunda Əməkdar artist Təranə Əliyeva, udda Vasif Yusibli, nağarada Amil Mustafayev, balabanda Rafael Əsgərov müşayiət edəcək.
Konsertə giriş sərbəstdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
Əsərləri Avropanı dolaşan, Almaniyada yaşayan bəstəkar...
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Özünü təhsilə, yaradıcılığa həsr edib. 1999-cu ildən Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının üzvü olan Xədicə Zeynalovanın mükafat almış "İn memoriam Kara Karayev", "İn memoriam Ludwig van Beethoven", beş hissəli "Qarabağ suita"sı, "Qarabağ həsrəti", "Odlar ölkəsindən şəkillər", solo Arfa və Orkestr üçün konsert, simli kvartet üçün “Miniatürlər”, “Səma” viola və akkordeon üçün duet, Simfonik orkestr üçün “Qarabağ” simfonik poeması, kamera orksteri üçün “Azerbaijani Fairy Tale” və s. bir çox musiqi əsərləri indiyədək Kanada, Fransa, Avstriya, İsveç, Almaniya, İsveçrə, Kipr, İngiltərə, ABŞ, Gürcüstan, Yunanıstan, Türkiyə Oman Sultanlığı və eləcə də bir sıra ölkələrdə ifa olunub. Qeyd etmək lazımdır ki, bəstəkarın bir çox əsərləri Almaniyanın müxtəlif şəhərlərində uğurla ifa olunaraq MDR Radio, WDR Radio, Deutschlandfunk, Radio Bremen, SWR Radio, Cosmo Radio, RBB Berlin Radiolarında yayımlanmışdır.
On yeddi ildir ki, Almaniyada yaşayır. Zəngin mədəniyytə malik olan bu məmləkətdə Azərbaycan musiqisini yorulmadan təbliğ edir, almanlara sevdirməyə səy göstərir. Haqqında söhbət açdığım Xədicə xanım Zeynalova Sumqayıt şəhərində ziyalı ailəsində dünyaya gəlib. Səkkizinci sinfədək 27 nömrəli məktəbdə oxuyub. Sonra indiki Sumqayıt Musiqi Kollecinə qəbul olunaraq, dörd il də orada təhsil alıb. 1994-cü ildə həmin kolleci musiqi nəzəriyyəsi ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 1994-1998-ci illərdə Bakı Musiqi Akademiyasının bəstəkarlıq və musiqişünaslıq fakultəsində Prof. Xəyyam Mirzəzadənin sinfində bakalavr, 1998-2000-ci illərdə isə magistr dərəcələrinə yiyələnib. Hər iki dərəcədən də fərqlənmə diplomuna layiq görülüb. Eyni zamanda 1995-2005-ci illərdə Sumqayıt Musiqi Kollecində müəllim işləyib, musiqi nəzəriyyəsi fənnini tədris edib. Həmçinin 2000-2005-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində müəllim kimi çalışıb. 2005-ci ildən Almaniyanın Detmold şəhərində yaşayır…
Atası Əbdülrəhim Sumqayıtda yaşasa da Bakıda, İçərişəhərdə doğulub boya-başa çatıb. Hərbiçi olub, hazırda istefadadır. Anası Əzizə xanım qida sənayesi üzrə mütəxəsisdir…
Xədicə xanım Almaniyada Detmold Konservatoriyasının bəstəkarlıq şöbəsində təhsilini davam etdirib və oranı da fərqlənmə diplomu ilə başa vurub. 2006-2012-ci ildə Almaniyanın Paderborn Universitetində Doktoranturada ilk azərbaycanlı bəstəkar və musiqişünas olaraq "Azərbaycanın 20-ci əsr musiqi mədəniyyəti və Qərb musiqisinin təmayülləri" mövzusunda dissertasiyasını böyük uğurla və fərqlənmə ilə müdafiə edərək sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsinə yiyələnib. Bu Dissertasiya Almaniyada bizim musiqi mədəniyyətimiz haqqında yazılan 400 səhifəlik ilk elmi iş və kitabdır.
2012-ci ildən Musiqi və İncəsənət Məktəbində fortepianodan, 2013-cü ildən isə Detmold Konservatoriyasında müsiqi nəzəriyyəsindən dərs deyir…
Xədicə Zeynalova bəstəkar və musiqişünas kimi Almaniyada nüfuzlu Friedrich-Ebert-Stiftung Doktor Təqaüdü mükafatı, DAAD Təqaüdü mükafatı, Almaniya Mədəniyyət Nazirliyinin Təqaüdü mükafatı, Almaniya Şimali Reyn Westfaliya Mədəniyyət Nazirliyinin Təqaüdü mükafatı, GVL Fondunun Təqaüdü mükafatı, GEMA və Musikfonds Fondlarının Təqaüdü mükafatı laureatıdır.
X.Zeynalova 2020-ci il Azərbaycan Respublikasının Diasporla iş üzrə Dövlət Komitəsinin “Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması və 2020-ci ildə diaspor quruculuğu işində göstərdiyi xüsusi fəallığa görə” Təşəkkürnamə, 2021-ci il Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin “Nizaminin 880 illiyi” Medalı ilə, həmin il Nizami və Yunus Əmrə İlində Türksoyun təşkil etdiyi "Türk Dünyasının Şah əsərləri" layihəsində bəstəkar kimi “Təşəkkürnamə” və Azərbaycan Mədəniyyətinin beşiyi Şuşada keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayında “Azərbaycan Respublikasının Diaspor Fəalliyyətində xidmətə görə” medalı ilə təltif edilmişdir.
Dəfələrlə beynəlxalq bəstəkarlıq müsabiqələrinin laureatı seçilib...
Xədicə Zeynalova 2021-ci il noyabr ayında "Zəfərə doğru" Zəfərimizə həsr edilmiş "Harmony of Sound" adlı ilk Alman-Azərbaycan beynəlxalq Musiqi Festivalı təşkil etmişdir və yaratmışdır. Beynəlxalq Musiqi Festivalı "Odlar diyarından" adı altında Azərbaycanın zəngin musiqi mədəniyyətinə həsr edilmişdir və Almaniyada 3 gün ərzində 3 müxtəlif şəhərlərdə keçirilmişdir. Bundan əlavə Festivalda bütün gələn qonaqlara və festival dinləyicilərinə "Xarı Bülbül" döş nişanları təqdim edilmişdir.
Xədicə Zeynalovanın "Odlar diyarından Azərbaycan Almaniya arasında körpülər" adlı ilk CD musiqi albomu Azərbaycan Demokratik Respublikasının 100 illik Yubileyinə həsr edilib və dünyaşöhrətli "Deutschlandfunk Radio Şirkəti"ndə ərsəyə gətirilib. Haqqında Alman mətbuatında xeyli məqalə dərc olunub.
Bəstəkarın "Heinrich və Leyla" simfonik orkestr üçün əsəri isə Almaniya-Azərbaycan tarixinin 200 illik yubileyinə həsr edilmişdirş X. Zeynalovanın “Heinrich və Leyla” adlı CD albomu Azərbaycan Respublikasının Diaspora Fondunun dəstəyi ilə Amerika Briləşmiş Ştataları və Almaniyada 2022-ci ilin may ayında işıq üzü görmüşdür...
Səyahət etməyi xoşlayır. Artıq avropa ölkələrinin bir çoxunda turist kimi səfərdə olub. Getdiyi ölkələrin muzeylərini ziyarət etməkdən zövq alır. Söylədiyinə görə, gözəl rəsm əsərinə baxıb ilhamlanır. Bu isə yeni musiqi əsərinin yaranmasına səbəb olur...
Otuzdan çox kitabın müəllifidir. Həmin əsərlər Hollandiya, İngiltərə, Almaniya və Azərbaycan nəşriyyatlarında işıq üzü görüb.
2016-cı ildə şərq və qərb musiqi alətlərindən ibarət "Bridge of Sound" ansamblını, eləcə də eyniadlı cəmiyyəti yaradıb. İstəyir ki, ansanblı ilə birlikdə dünyanın müxtəlif ölkələrində qastrol səfərlərində olub, ölməz Azərbaycan bəstəkarlarının musiqilərini bütün dünyaya sevdirsin. Şəxsi studiya yaratmaq arzusundadır. İnanırıq ki, o, tezliklə bu arzusuna da çatacaq…
Çox mehriban insandır. Söhbətimiz boyu onun nə qədər alicənab, yüksək zövqlü, kübar bir xanım olduğuna şahidlik etdim. Zarafat deyil, 2019-cu ilin yanvar ayından hər il keçirilən qadın bəstəkarların beynəlxalq müsabiqəsinin münsiflər heyətinə seçilən yeganə azərbaycanlıdır…
Bəli, milli musiqimizi xaricdə sevə-sevə təbliğ edən, iştirakçısı olduğu tədbirlərdəki çıxışlarında "Azərbaycan" kəlməsi dilindən düşməyən, vətəni göz bəbəyi qədər əziz bilən bir vətənpərvər soydaşımız haqqında da söhbətim beləcə başa çatdı. Mərhum xalq şairi Cabir Novruzun sözləri ilə desək:
"Onun əvəzi olmur, o hər kəsdən irəli.
Gözdən əzizi olmur, Vətən gözdən irəli"...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.11.2023)
