Təqdim edir: Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Poetik qiraətdə sizlərlə yenidən daimi müəllifimiz Əlizaəd Nuridir. Bu dəfə şair payızdan danışacaq. Axı ömrün ömrün növbəti payızındayıü. 

Xoş mütaliələr.

 

Payızı geyinib bu yol, bu səki,

Çağır, o buluddan təzə su gəlsin.

Payız yağışından üstünə səp ki-

Səndən göy üzünün qoxusu gəlsin...

 

O yağış canımdan yuyarmı pası,

Yuyarmı bu qəmi, yuyarmı dərdi?

Ay da göy üzündə gecə lampası

Ulduzlar yanında pərvanələrdi...

 

...Axşamın altından götür səhəri,

Günəşlə oynayaq uşaqlar kimi.

Ömür də beləcə əriyir, pəri

Qışda çətirinə yağan qar kimi...

 

Evdə darıxmaqdan evi də üzdüm,

Görən neynir indi sənin əllərin?

Gəl, çıxaq səhərə bu axşamüstü

Gedib danışdıraq o heykəlləri...

 

Sevincdi... hərəyə bir qırıq düşüb,

Bir ömür bəs etmir indi adama.

Bizim arxamızca ayrılıq düşüb

Gəl, gedib qoşulaq o izdihama...

 

Hərə bir ümidin əlindən tutub,

Onu çağırmayan bir səsə gedir.

Bəlkə gedəcəyi yeri unudub

Amma ki, tələsə-tələsə gedir...

 

...Çıxaq bu payızdan səssiz-səmirsiz,

Payız yola salsın bir ana kimi.

Yerdə min adamı itiririk biz 

Göydə bir Allahı tapana kimi...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

SUAL

Bu gün cümə, sabah şənbə,

Həftənin neçəsindəyəm?

Gecəni gündüz etmişəm.

Gündüzün gecəsindəyəm.

Mən necə darıxım sənsiz?

İlin, günün bu vaxtında.

Söylə necə yaşayırsan?

Həsrətimin paytaxtında?

 

İqbal bəy, şeirinizdən anladıq ki, darıxmağın zamanı yox..

İqbal bəy üçün  "darıxmaq" sözünün sinonimi nədir?

 

CAVAB

Bunlar darıxmağın lügətimizdə olan sinonimləridir:  Bezikmək, sıxılmaq, əsəbiləşmək.

Mənim üçünsə darıxmaq, dağılmaqdır, parçalanmaqdır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət” 

 

1.

AYNA üçzolaqlı yolun solunun otuz-qırx velosipedçiyə, sağının otuz-qırx avtobusa verilməsi və otuz-qırx min avtomobilə tək orta zolağın ayrılması səbəbindən şikayət edən avtomobil sürücülərinə xəbərdarlıq etdi:

-Elə eləməyin ki, orta zolağı da it və pişiklərə ayıraq!

 

2.

Dərdayıl bol yeyib içir. Sərxoş halda ofisiantı səsləyir:

-Mənə bir şey ver ki, ayılım.

Ofisiant ona 542 manatlıq hesabı uzadır:

-Buyurun. 

 

3.

Heç kim olanlar hər şeyə sahib olmaqdadırlar. 

 

4.

Bir emo barda, qarşısında da bir parç pivə oturub dərdli-dərdli pivəsinə baxır. Bu vaxt bir pank gəlib onun qarşısından pivəni götürüb başına çəkir. 

Emo hönkürtüylə ağlayanda pank deyir:

-Nə gözünün qorasını sıxırsan, bir pivənin söhbətidir?

Emo deyir:

-Yox e. Mən çox bəxtsiz adamam. Özümü qatarın aıtına atmaq istədim, reysi təxirə saldılar. Özümü asmaq istədim, kəndir qırıldı. İndi də pivəyə zəhər qatdım ki içib bu mənfur həyatdan qurtuıam, ona da sən sahibləndin. 

 

5.

Vaxtı gələcək, indiki balacalar böyüyüb estafeti daha böyüklərdən alacaqlar. Alacaqlar ki, indi də onlar əziyyət çəksinlər. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

İmran Verdiyev, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Oğuz təmsilçisi

 

 

Sizə nehrə havaları (nəğmələri, sayaları) haqqında danışmaq istəyirəm. Yəqin yadınıza oyun havaları düşdü. Hə, bənzəyirlər oyun havalarına. Sadəcə olaraq “rəqqaslar” fərqlidir. Birində insanlar rəqs edır, o birində isə yellənə-yellənə özünü naza qoyan nehrələr. Amma nehrə havalarından bəhs etməmişdən  əvvəl “rəqqasların” –nehrələrin özləri haqqında bir neçə kəlmə.

 

Nehrə yağ çıxartmaq üçün içində qatıq çalxalanan qabdır. Matorlu nehrələrdən, paltaryuyan maşınlardan söhbət getmir ha. Bizim söhbət açdığımız nehrələr  saxsıdan, yaxud da taxtadan düzəldilirdi. Saxsı nehrələr küpəyə oxşasa da,  ondan fərqli, uzunsov olurdu. Əsasən təkqulplu olur, qulp tərəfdə (üstdə hissədə)  kiçik deşik qoyulurdu. Ağac nehrələr isə 1,5 və ya 2 metr uzunluğunda ağaç (palıd, tut və s.) gövdəsindən hazırlanırdı. Yan tərəflərinə qapaq düzəldilir, üstdən kəsilərək ağız qoyulurdu. Bəzən tuluqlardan da nehrə kimi istifadə edilirdi. Ağac və tuluq nehrələr çox vaxt asılarak yellənirdi. Arxeoloji qazıntılar nehrələrdən istifadənin tarixinin qədimlərə gedib çıxdığını göstərir. Azərbaycan məişətində XX əsrin ortalarına qədər onlardan çox geniş istifadə edilmiş, hazırda isə çox az, uzaq kənddə-kəsəkdə istifadə olunur.

Nehrə - bərəkət demək idi, dolanışacağın təminatı demək idi. Bəlkə, ona görə də ayağı ağır, tamahkar, gözündə olan adamların nehrə üstünə gəlməsi bəyənilməzdi. Bəlkə, ona görə qonşumuz Gülnisə qarı nehrəni hazırlayandan sonra həyətdən çıxar, yenidən nehrənin üstünə özü gələr və çalxalamağa başlayardı. Bununla da, güya, nehrəni bədnəzərdən, ayağı ağır adamlardan  qoruyardı. Hətta yuxuda nehrə görənlərin yuxusu işlərin öz axarına düşəcəyinə, qazancın artacağına işarə kimi yozulurdu. Hələ sevə-sevə ona aid bir tapmaca da düzüb qoşublar: “Qaya içində ağ atlı oğlan atını çapar”. Bu azmış kimi, “Nehrəpartladan” adlı əfsanə də uydurmuşlar. Üstəlik nehrə çalxayan qadınlarımız “Nehrə nəğməsi”ində olduğu kimi, dərdlərini-sərlərini nehrəyə danışmış, onu nəinki həmsöhbət seçmiş, hətta dərdlərinin əlacını onda görürmüşlər.

Dədə-babadan qalma nehrədə düzəldilən nehrə yağı bal kimi sapsarı olurdu. Yağ hazır olandan sonra ayrandan ayırıb yığar, ayranı da atmazdılar. (O da çox ləzzətli olurdu.) Nehrə yağını əridib xörək bişirməyə, çörəklə yeməyə istifadə edərdilər. Mətbəxtimizdə xüsusilə xəmir, şirniyyat və plov istehsalında istifadə edilən nehre yağı, bir sözlə, bütün yeməklərin əvəzolunmazı idı. Söhbət matorlu nehrələrin “istehsal etdiyi,” tərkibi məlum olmayan, bazarlarda satılan 5-10 manatlıq “yağlardan” getmir, əsil nehrə yağından və onun ayranınından gedir. 

Nehrə yağının hazırlanması vaxt və xüsusi bacarıq tələb edir. Nehrənin gəlməyi xeyli çəkir. Nehrə çalxayan qadın açıq havada, evin kəlləsində – kölgədə – sərin yerdə əyləşir. Yekrəng, yorucu çalxama, eyni səs yuxu gətirir, az qala adamın “ürəyi üzülür”. Nehrə isə özünü naza qoyur, gəlmir ki gəlmir.

Nehrə havaları (nəğmələri) əmək nəğmələrinin mühüm hissəsini təşkil edir. Məlum olduğu kimi əmək nəğmələri əmək prosesini əks etdirən, əmək prosesinin doğurduğu hiss-həyəcanları ifadə edən poetik bədii mətnlərdir. Bu nəğmələr əməyə bağlılıq, iş prosesini yüngülləşdirmək, müəyyən mənada həvəs oyatmaq məqsədi ilə ifa edilib. İş prosesinin özəllikləri  dəqiq metr-ritmik ölçüyə malik olan nehrə nəğmələrinin də yaranmasına səbəb olmuşdur. Bu deyilənləri həmin nəğmələrdə aydın görmək və hiss etmək mümkündür.  

Xalq yazıcısı, filologiya elmləri doktoru, professor Ə.Cəfərzadə özünün “Folklor araşdırmaları” kitabında yazır: “Qadın yorğunmuş, yuxunu, eyni sədadan üzülməni özündən uzaqlaşdırmaq üçün nehrədəki qatığın «get-gəl»də çıxardığı səsə uyğun olaraq həzin-həzin, lap dodaqaltı oxuyur. Əməyindən nə gözlədiyi isə məlumdur. Külfətçün yavanlıq, həm də az qala bir həftə, növbəti nehrəyə qədər. Nənə quzuçunun, buzovçunun, külfətini dolandıran oğul balanın könlünü almaqçın deyir: «Ay sağolmuş, balama yaxmac verəcəm, nehrə qoyanda». Verir də: bir «qulaq» (dörddə bir parça) yuxanın üstündə bir çay qaşığı ayranı süzülən təzəcə, baldan şirin kərə yağı (indi o dada həsrətik). Nehrə çalxandıqca nənə həzin, arzulu səslə zümzümə edir:

 

Nehrəm ol, ol, ol.

Yağım bol ol, ol.

Ayranı göz yaşıycan,

Yağı dana başıycan.

 

İzaha ehtiyacı yoxdur. Kasıb tərəkəmə nehrədən ayrı nə istər? O, «Göz yaşıycan” ayranı da işlədəcək, ya dağdan gətirilmiş çələmirdən (dağkeşnişi) dovğa bişirəcək, ya qız-gəlin qalan ayranla şəvə kimi parıldayan qulac hörüklərini açıb başını yuyacaq. Sonra da növbəti nehrəyəcən bu qarçı hörükləri cütçü içində toz dəyməsin deyə gizləyəcək”.

Hehrə çalхama prosesində oxunan nəğmələrə nehrə sayaları da deyilir. Görünür, nehrə çalхamaqla bağlı nəğmələr maldar tayfalar arasında yarandığı üçün belə adlanır. Nehrə haqqında sayalar adlanan nəğmələrlə sayacı sözlər arasında həm məzmun, həm də musiqi yaхınlığı mövcuddur:

 

Çalxa-çalxa yağ olsun,

Düşmənlərin yox olsun.

Mənim maral inəyim,

Qarnı xaral inəyim.

 

Nehrə nəğmələrinin bir qisminin  semantik məzmununda oxşama, yalvarış

 və s. emosiyalar öz ifadəsini tapır, nəğmələrin metro-ritmik quruluşunda sanki nehrənin çalxalanma hərəkəti təsvir olunur. Təsadüfi deyil ki, A.Abduləliyev “Nehrə haqqında havalar” adlı məqaləsində qeyd edir ki, nehrə havalarının melodiyası sakit, nəvazişkartəbiətlidir. Havalar əzizləmə, ovundurma, xahiş, dilə tutma intonasiyaları ilə oxunur. Havalarınmelodiyası laylay vəoxşamalara yaxındır. Aşağıdakı nəğmədə bunu aydıngörmək mümkündür:

 

Ay nehrəm ol, nehrəm ol!

Nehrə çalxa yağ olsun,

Gəlinin üzü ağ olsun.

Nehrədə yağ çox olanda,

Qayınanası şad olsun.

Nehrəm ol, nehrəm ol!

 

Nəğmələrin bəzilərində nehrə çalxalayan qadınayranın az, yağın isə

mümkün olduğuqədər bol olmasını arzulayır:

 

Nehrəm ol, nehrəm ol,

At başıcan yağım ol.

Evimə qonaq gəlibdi,

Aşım yavan qalıbdı.

Nehrəm ol, nehrəm ol,

At başıcan yağım ol,

Göz yaşıcan ayranım.

 

Bəzi nehrə nəğmələrində isə övladına “yağ-əppək” vermək üçün, yağın tez

başa gəlməsiniarzulayan ananın narahatlığı ifadə olunur:

 

Nehrəm ol, nehrəm ol!

Tez ol, balama yağ-əppək verəcəm

Nehrəm ol, nehrəm ol!

Tez ol, balama yağ-əppək verəcəm.

 

         Və yaxud:

 

Çalxan-çalxan, ay nehrəm,

Yağın illah bol olsun.

Balalarımız yesin sağ olsun

 

Qeyd etdiyimiz kimi, nehrə nəğmələrinin də özünəməxsus temp-ritmi nehrə əmək alətinin hərəkətləri ilə sinxron şəkildə inkişaf edir. “Nehrəm ol, nehrəm ol”sözləri sanki, nehrədə yağın hazırlanmasını sürətləndirir. A.Əhmədova fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiyanın avtoreferatında  yazır ki, “bu nəğmələrdə həm də Azərbaycan xalqının bəzi animistik təsəvvürləri özünü büruzə verir…Təhlil etdiyimiz bir çox nehrə nəğmələri emosional-ekspressiv və predmet-təsviri funksiyaları icra edir. Semiotik nöqteyi-nəzərdən həmin işarələri ikon və indeks kimi səciyyələndirmək olar… nehrə havalarının poetik…dilində etnosemiotik sistemin işarələrindən biri olan bolluq, artım simvolu öz təcəssümünü tapmışdır”.

Tədqqiqatçıların fikrinə görə, nehrə havalarının çox hissəsi segah məqamına əsaslanır (bəzi bölgələrdə rast, şur məqamında olan havalara da rast gəlinir).Xalq musiqimizin digər janrları kimi bujanr da sadə quruluşa malikdir. Demək olar ki, havaların hamısında melodiyanın yuxarıdan aşağıya doğru rəvan hərəkəti özünü göstərir.Bu, Azərbaycan xalq musiqisinə xasolan xüsusiyyətlərdən biridir. Bütün bunlar milli sərvətimiz olan nehrə havalarınınqədim köklərə bağlandığından irəli gəlir. (Mənbə: http://www.musigi-dunya. az/article/100/100_16.html).

Təəssüf ki, biz bu gün nənələrimizdən gördüyümüz, unutmaqda olduğumuz nehrələr və onların istehsal etdiyi min bir dərdin dərmanı olan nehrə yağları haqqında keçmiş zamanda danışırıq. Ta nənələrimiz bizə “çalxanmış nehrədən
ərinməmiş yağ” gətirmirlər. Çünki sıralara çox, lap şox seyrəlib. Elə çalxadıqları nehrələr kimi seyrəlib. Ona görə də dadı damağımızda qalan nehrə yağları və ayranları üçün burnumuzun ucu göynəyir. Təsəllümiz nehrə havalarına, nəğmələrinə, sayalarına qalıb. İnsanlardandır, ya zəmanədəndir, bilmirəm. Bir onu bilirəm ki, ulu Sabir demişkən, “Çalxalandıqca, bulandıqca zaman nehrə kimi, yağı yağ üstə çıxır, ayranı ayranlıq olur!”

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024) 

 

                                                                 

 

 

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

"Ədəbiyyat və İncəsənət" portalı dəyərli izləyiciləri üçün bir- birindən maraqlı mövzularla yayımını davam etdirir.

Bu dəfə də çox maraqlı mövzu ilə qarşınızdayıq. Əlbəttə ki, təhsilimiz prioritetimizdir. Budəfəki qonağımızla valideynləri maraqlandırın bir neçə suala aydınlıq gətirəcəyik.

Beləliklə, qonağımız  Loqos PNİM- in metodisti, baş pedaqoq, İnklüziv təhsil şöbəsinin rəhbəri, təlimçi, yenilikçi seminarların müəllifi Aysel xanım Ərəstunqızıdır.

 

-Xoş gördük əziz, Aysel xanım. 

Təbiətin ən gözəl möcüzəsi analar həmişə övladları üçün narahat olurlar.  Övladları ilə analar daha çox vaxt keçirir və bu üzdən anaları həmişə övladının sağlamlığı, təhsili ilə bağlı müəyyən suallar narahat edir.

Bu gün də bu məqamlara toxunacağıq.

Məktəb, ya Lisey? 

 

-Usağın potensialı valideynin egosundan öncə düşünülməlidir. Bəzən valideynlər sırf uşağım burda oxuyacaq deyə, uşağa gərəksiz dərs yükü verirlər. Unudurlar ki, süursuz şəkildə öyrənilən bilik bacarığa keçmir. 

 

-Xoşbəxt, ya savadlı uşaq ? 

 

-Elbəttə ki, xosbəxt! Xoşbəxt insan xoşbəxt gələcək! Savad insan üçündür, öyrənilə bilən, əlçatandır! Xoşbəxt olmağa tələsmək lazımdır. Təəssüf ki, zamanında diqqət və qaygı görməyən övlad- şagirdlər gələcəkdə çox gözəl peşə sahibi olaraq işlərini mükəmməl icra edə bilirlər, amma uğurlu olmaq bundan ibarət deyil, daxili hüzur, özgüvən, xoşbəxtlik toxumları illər əvvəl səpilməlidir ki, zamanla böyüyüb ətrafını çiçəkləndirə bilsin…

 

- Valideynlər müəllimdən çox şey gözləyir?

 

-Gözlədikləri vacib nüansları özləri də evdə dəstəkləsələr, nəticədə hərtərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyət yetişdirmiş olarlar. Bəzən evdə dinlənilməyən bir uşaqdan dahi olmasını gözləyərək, əlbəttə, yükü müəllimin üstünə atmaq haqsızlıq olardı. Uşağı birgə tanımaq, inkişaf etdirmək, yeri gələrsə,  bir-birinə dəstəyi əsirgəməmək lazımdır. Ortaq yeriniz eyni uşaqdır, sizin əməkdaşlığınız sağlam olmalıdır! 

 

- Ev tapşırıqları verilməlidirmi? 

 

-16 ilin pedaqoqu olaraq əminliklə deye bilərəm ki, məktəblərdə bilik bacarığa keçsə, eve bu qədər tapşırıq qalmaz. Nəzarət üçün evə yollanılan mövzular təkrar məqsədli ola bilər, amma uşağın ən önəmli dövrü məktəbdə ola- ola valideyn evdə yenidən dərs keçməməlidir!

 

Suallarımıza ətraflı cavablar verdiyiniz üçün Sizə minnətdarıq Aysel xanım.

Növbəti müsahibələrdə görüşənədək. Ümid edirəm müsahibəmiz sizlər üçün faydalı oldu, əziz izləyicilərimiz.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Eminqueyin şeirləri 

təqdim edilir. 

 

1.

Babamgilin evi

 

Mən nənəmin örpəyindən

            tanımışam hicabı,

ilk dəfə qocalığı onun

            örpəyi düşəndə görmüşəm,

hər qadın gəncliyi ayrı rəngdə görür,

həmin rəngə boyayır saçlarını,

qırmızı idi nənəmin cavanlığı...

 

Mən babamgilin

            tut ağacından öyrənmişəm

insanın yer üzündə

            ən böyük qarışqa olduğunu,

qarışqaları sevindirmişdik

            ağaca dırmaşıb tutu çırpanda,

elə bilmişdilər ki,

tutu ağacdan çərşova

            özləri daşıyıblar bircə anda.

 

Mən atamın qollarından

            öyrənmişəm sevgini,

anam pəncərəyə çıxıb şüşəbəndi silər,

atam ayaqlarını qucaqlayardı.

 

Mən babamla nənəmin

            ölümündən öyrənmişəm

böyüksüz evlər necə yox olurmuş,

insan babasıgilin evi

            yox olanda böyüyürmüş...

 

Bir də,

Bir də öyrəndim ki,

atam anamın ayaqlarını qucaqlayanda

özü də ölmək istəmirdi...

 

2.

Sərxoşdan Allaha

 

Ya Rəbb,

Keç günahımdan,

Mən içəndəəəə

            nəəə kiminsə qəlbini qırırammm,

nə də dddaaalaşırammmm,

Məəən,

məəən,

məəən içəndə küsdüklərimlə barışıram.

 

Qucaqlamaq istəyirəm düşmənlərimi,

Öpmək istəyirəm o məscidin ddddivvvvar...

divarını...

 

Bir dəəə,

bir dəəə,

öpmək istəyirəm aaaa... atamın,

dossss... dostumun ot basmışşşş məzarını...

 

Ya Rəbb,

mən içəndəəə,

çox yox e,

bir azzzz ağğğlamaq üçün içirəm,

birazz da danışşşmaq üçün...

mənə bir az da möh... möhlət ver,

səninlə də barış... barışmmmmaq üçün...

 

3.

Göz yaşı

 

Göz yaşı hamıdan məsumdu, safdı,

Göz yaşı hamıdan kövrək, insaflı,

Yuyur sözlərimin hərflərini:

Mə...

Mə...

öz...

bbb..m...əm...

çə...t..di..

axı.

öl....m... kkk...

ist... əm...

olmur, alınmır,

bir də hıçqırıq tək yolumu kəsir,

gah anam qoymur,

gah Allah baxır...

 

4.

Köhnə video

 

Köhnə videolara baxırdıq axşam,

Dizinin üstəydi başım anamın.

Gördüm, silkələyir çiyinlərini,

Kirpik ucundadır yaşı anamın.

 

Qəfil danışmağa başladı atam,

- Uzağa gedirəm, məni çək belə.

Səsini eşidib "can" deyəcəkdim,

Elə boğuldum ki...

O gülə-gülə...

 

...qəfil əl yellədi ekrandan bizə,

Elə düyünləndi söz boğazımda,

Elə təzələndi xatirələrim,

Elə gileyləndim alın yazımdan!

 

Dizimə büküldüm lap körpə kimi,

Elə ağladım ki...

Anam unutsun,

Kəssin göz yaşını, hönkürtüsünü,

Başımı bağrına basıb ovutsun...

Bəs hanı telefon? Bəs hanı video?

Bayaq ağlayanda əlimdən itib.

Tapdım telefonu divanın üstdən,

Baxdım video bitib...

Atam da gedib...

 

5.

Pəncərə

 

Niyə axtarırsan? Axtarma! Yoxdur!

Bu evin səması, Günəşi, quşu.

Bütün pəncərələr baxır bayıra,

Amma ya divardı, ya da ki qonşu.

 

Bu evin Günəşi o qonşu evin

Tez-tez yanıb-sönən pəncərəsidir.

Belə Günəş olar? Belə Gün olar?

Nə işığı çatır, nə də isidir.

 

Pəncərə dil açıb danışır, hərdən,

Gah bərkdən qışqırır, gah söyüş söyür.

İşığı göz vurur, görəsən, kişi

Arvadı, yoxsa ki işığı döyür?

 

Saat üçü keçir, soyuyur kişi,

Kəsilir qadının kəlməsi, sözü.

Saat üçü keçir, çökür qaranlıq,

Pəncərə utanır, qaralır üzü.

 

6.

“Həmd"ə şeir

 

bismillahir-rəhmanir-rəhim,

sənə inanmaq yox,

            səninlə dost olmaq çətin...

 

əlhəmdü lillahi Rəbbil-aləmin,

ayaqlarım, alnım, əllərim.

 

ər-rəhmanir-rəhim

barmaqlarım, burnum, dizlərim.

 

maliki yəumiddin

endim, səcdəyə endim.

iyyakə nə'ubudu və iyyakə nəstəin,

barmaqlarımdan alnımadək Yerə uduzdum,

oldum ölümə təslim.

 

ihdinəs-siratəl müstəqim,

yanıma düşən qollarım məzar halımdı,

səcdəmdi bətin halımı təsdiqim.

 

siratəl-ləzinə ən'əmtə əleyhim,

səcdə bətn halımdı,

səcdə ölüb dirilməyim...

 

ğəyril-məğzubi əleyhim vələzzalin,

yaşasın ölümə baş əymək!

Amin! Amin! Amin!

 

7.

And 

 

Bütün bayraqlar yellənir

            göyərçin qanadları kimi pır-pır.

Uşaqların göz yaşları bir buluddur,

Qan-qadayla savaşar tarix boyu min kərə,

 

Necə ki buludlarla savaşan yerə

göyqurşağı sülh gətirir rəngbərəng,

Qalxıb iki düşmən arasında körpü olur,

Bir başında gözüyaşlı,

O biri başında üstü-başı

            toz-torpaq bir körpə olur.

 

Bayraqlar da hərəsi bir göyqurşağıdır,

Göz yaşları olmasa solur,

            ay Allah bəndəsi,

solur!

İlk dəfə insana qarğamı

            öyrətmişdi öldürüb-basdırmağı,

Yoxsa, göyərçin?

 

Məndən olsa,

Kitaba and içib öpməzdim bayrağı,

Bir körpənin göz yaşlarına and içib

ayaqlarından öpərdim...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.09.2024)