Super User

Super User

Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Azərbaycanın nümayəndə heyətinin rəhbəri dəyişib.

Bu barədə AzərTAC-a İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkətinin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən məlumat verilib. Qeyd edilib ki, nümayəndə heyətinin yeni rəhbəri vəzifəsinə tanınmış aparıcı, hazırda Avroviziyada Azərbaycan nümayəndə heyətinin mətbuat xidmətinin rəhbəri olan Nurlana Cəfərova təyin olunub.

 

Məlumat üçün qeyd edək ki, N.Cəfərova 2006-cı ildən televiziya və radio sahəsində fəaliyyət göstərir. Əvvəllər o, 2014-2016-cı illərdə 106 FM radiosunun direktoru, 2017-2020-ci illər ərzində Azərbaycan Televiziyasının Musiqi və Əyləncəli proqramlar redaksiyasının baş redaktoru vəzifələrində, daha sonra İctimai Televiziyada aparıcı vəzifəsində çalışıb.

 

Digər dəyişikliyə görə isə İctimai TV-nin Beynəlxalq Əlaqələr Departamentinin direktoru Maksim Tsurkova yeni səlahiyyət verilib. Belə ki o, həm də Avroviziya layihəsi üzrə şirkətin baş direktorunun müşaviri vəzifəsini icra edəcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

Regionda ilk dəfə keçirilən beynəlxalq metal simpoziumu – “Baku Steel Art 2024”ün oktyabrın 1-də bağlanış mərasimi olub. "Baku Steel Company" QSC (BSC) və “QGallery” bədii qalereyasının təşkilatçılığı ilə BSC-nin ərazisində reallaşdırılan simpoziuma Azərbaycan, Gürcüstan, Türkiyə, Rumıniya, İsrail, Hindistan və Bolqarıstan da daxil olmaqla, 7 ölkədən 12 sənətkar qatılıb.

 

“QGallery” bədii qalereyasından AzərTAC-a bildirilib ki, tədbirdə ölkəmizi Rəşad Ələkbərov, Teymur Qəribov, Rahib Qarayev, Müşfiq Heydərov, Çinarə Baxşiyeva və Jalə Əliyeva kimi heykəltaraşlar təmsil ediblər. Beynəlxalq iştirakçılar isə Gürcüstandan Aleksandr Popxadze, Türkiyədən Nilhan Sesalan, Rumıniyadan Çiprian Hopirtean, İsraildən Nirit Levav Paker, Bolqarıstandan Kamen Tanev və Hindistandan Haribaabu Naatesan idi.

 

Mərasimdə siyasi, ictimai və incəsənət xadimləri iştirak edərək iki həftə ərzində ərsəyə gələn sənət əsərləri ilə yaxından tanış olublar.

 

Simpoziumun əsas məqsədi incəsənətlə metallurgiyanın qarşılıqlı əlaqəsini nümayiş etdirmək, həmçinin bu əlaqənin dayanıqlı inkişafa töhfə verərək ekoloji dəyişikliklər üçün katalizator rolunu oynaya biləcəyini göstərmək idi. Simpozium iştirakçıları nəinki orijinal əsərlərin yaradılması üzərində çalışdılar, onlar həm də öz təcrübələrini bölüşdülər, yaradıcı fikirlər və toplanmış təcrübə mübadiləsi apardılar, bir-birlərinə yeni bədii axtarışlarda kömək etdilər və onları gələcək yaradıcılığa ruhlandırdılar. Qaynaqla və ya xüsusi dəzgahla işləyən sənətkarlar metalı öz görünüşü ilə ətrafdakıları təəccübləndirə, ilhamlandıra və hətta qəlbləri riqqətə gətirə biləcək sənət əşyalarına çevirməyə müvəffəq oldular. Müəlliflərin yaratdığı hər bir metal instalyasiya özünəməxsus şəkildə orijinal və unikallığı ilə seçildi.

 

"Baku Steel Art 2024" simpoziumunun başa çatması, eyni zamanda, BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının 29-cu Tərəflər Konfransına (COP29) hazırlıqla üst-üstə düşdü, bu da ekoloji məsələlərin aktuallığını və müasir sənayedə dayanıqlı inkişafın əhəmiyyətini bir daha vurğuladı. Eyni zamanda, dünyanın müxtəlif guşələrindən Vətənimizə təşrif buyuran sənətkarlar ölkəmizdə bu il qeyd olunan “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili”nin missiyasını da layiqincə yerinə yetirmiş oldular.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

Çərşənbə, 02 Oktyabr 2024 17:23

GÜLÜŞ KLUBUnda erməni dramı

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət” 

 

1.

Kouç təlimində deyilir ki, hədəfə çatmaq istəyirsənsə komfort zonasından çıxmalısan. Əcaba, mən əgər komfort zonasındayamsa, daha hansı hədəfə çatmalıyam ki?

 

2.

Yeni dövrdə milis polis, elmlər namizədi fəlsəfə doktoru, dərzi modelyer, dəllək stilist, sahibkar biznesmen, kənd əməkçisi fermer, əmtəəşünas merçendayzer, dalandar klininqer, natiq spiker oldu. 

Varlı lap varlı, kasıb lap kasıb oldu.

 

3.

Süni intellektlə bərabər süni axmaq da yaratsınlar ki, balans qorunub saxlansın.

 

4.

Əbədiyyət və bir an!

Əbədiyyət - iş günləridir.

Bir ansa istirahət və məzuniyyət günləridir. 

 

5.

Erməni milli valyutası olan dram bir qədər də  ucuzlaşıb. Səbəb isə maklaturanın qiymətinin düşməsidir. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

Rubrikanı Könül aparır. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edirik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır. 

 

Bu gün sizlərə Mal əti xörəyinin hazırlanma qaydasını təqdim edəcəyik. 

Nuş olsun!

 

DÜSTUR 

§ Mal əti – 117 qr

§ Kartof – 50 qr

§ Soğan – 25 qr

§ Kök – 35 qr

§ Yaşıl bibər – 35 qr

§ Acı bibər – 15 qr

§ Pomidor və ya tomat

pastası – 35 qr

§ Sarımsaq – 2 qr

§ Keşniş – 8 qr

§ Dəfnə yarpağı – 3 qr

§ Quru nanə – 3 qr

§ Sarıkök – 0,1 qr

§ Kərə yağı – 25 qr

§ Duz – 6 qr

§ İstiot – 0,05 qr

 

QEYD: Mal ətinin qol-kürək hissəsinin əti bişəndə həll və həlimli olur. Xörək mətli,şirəli (qatı mayeli) yemək olduğu üçün suyuna diqqət yetirmək lazımdır.

 

HAZIRLANMASI:

  Mal ətinin qol-kürək hissəsindən yumşaq ət çıxarılır. 40-50 qramlıq tikələrə doğranır, qazana yığılır, üzə- rinə 1:2 nisbətində su əlavə olunur və bişməyə qoyulur. Qaynayanda kəfi alınır. Ət bişdiyi müddətdə tərəvəzlər yuyulur, təmizlənir, doğranır. Çölməkdə (enli və çox da dərin olmayan qazan) yağ əridilir. Yarıbişmiş ət tərəvəzlərlə tovlanır, üzərinə işgənə əlavə olunur. Kartof böyük dilimlər şəklində doğranır və xörəyə qatılır. Duz, istiot, ədviyyatlar vurulur, bişməyə qoyulur. Arada ehtiyatla qarışdırılır. Ehtiyac olduqda işgənə əlavə oluna bilər. Sonda dəfnə yarpağı vurulur, tam hazır olduqda çıxarılır. Üzərinə doğranmış göyərti səpilir və süfrəyə verilir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizin mütaliəniz üçün istedadlı şair, şeirləri ilə kifayət qədər səs salmış Elxan Yurdoğlunun şeirlərini təqdim edir. “Bir gün mən də dönüb payız olacağam” deyən şairin payız ovqatlı şeirlərinin bu payız günündə oxumaq nə xoşdur.

  

 

SEVİB-SEVİLMƏDƏN YAŞAMAQ OLMUR

 

İndi bax tərtəmizdir telefonun yaddaşı,

Daha qalereyada səni axtarmıram da.

Şəkilsiz adamlar da yavaş-yavaş yadlaşır,

Yadlaşan adamlarla divar hördüm aramda.

 

Sən də qaldın divarın o üzündə, yaxşı yol,

Divarın ardındakı səslərdə itdi səsin.

Amma bir diləyim var, harda olsan, yaxşı ol,

Qayıtsan, bil ki, burda yoxdu o doğma kəsin.

 

Bilirsən, şair olan diqqətsizlikdən ölür,

Soyuqqanlı sevdiyim, dondum buz ürəyində.

Bizə vüsal ağlayır, bizə ayrılıq gülür,

Duyğularım can verdi duyğusuz ürəyində.

 

Nə yaxşı, səndən sonra qayğıma qalan oldu,

Bir içim sevgi səpdi sozalan ümidimə.

Tənhalığa qısılan könlümü alan oldu,

Nə çox məna yüklədi azalan ümidimə.

 

Çoxunun nəzərində ağılsızam, bilirəm,

Mən ki bir dəli şair, mən ki dopdolu adam.

Yenə dəlicəsinə sevirəm, sevilirəm,

Sevməsəm, sevilməsəm, necə yaşayacağam?!

 

 

BİR GÜN PAYIZ OLACAĞAM

 

Ulduzlara əl uzatsam, toxunarmı saçlarına?

Dodağıma yağış düşsə, islanarmı dodaqların?

Səhər-səhər rəssam günəş boyayanda üfüqləri

Mən də durub seyr eləsəm, qızararmı yanaqların?

 

Yarpaqları ovuclayıb misralara səpələsəm,

Şeirlərim ürəyinə yatarmı heç, nar çiçəyim?

Sərçələrə pıçıldasam sənlə dolu duaları,

Yaradanın dərgahına çatarmı heç, hər diləyim?

                                                                                            

Əllərimi yana açıb qucaqlasam bu dünyanı,

Sevə-sevə bu dünyanın bir adı sən olarsanmı?

Bu yağışı, bu payızı, bu havanı doya-doya

Ciyərimə çəksəm əgər, varlığıma dolarsanmı?

 

Taleyinə qarlar yağan, qönçə gülüm, qısıl mənə,

Mən onsuz da şeirlərdə çırtıldayan bir ocağam.

Yağışları yarpaqlarda rəqs eləyən payızı sev,

Unutma ki, bir gün mən də dönüb payız olacağam.

 

 

KƏND MƏNZƏRƏLƏRİ

 

Hər dəfə bu kəndə gələndə sanki

Dönüb on üç yaşlı uşaq oluram.

Şəhərin bozumtul qarğaşasından,

Səsindən-küyündən uzaq oluram.

 

Təkcənə dolaşdım həyət-bacanı,

Gah alma dişlədim, gah əncir yedim.

Mənə ürkək baxan toyuq-cücəyə

Dən səpib bir neçə qımqıma dedim.

 

Arxın kənarında gilənarları

Budaq-budaq gəzib birini tapdım.

Elə bil 20 il bundan əvvəlki

Sevdiyim o qızın yerini tapdım.

 

Kirpi yuvasını boş gördüm bu gün,

Üzüm tənəyində sərçələr kefdə.

İndi qarğaların qoz mövsümüdü,

Səsləri kəsilməz 5-6 həftə.

 

Hər dəfə bu kəndə gələndə sanki

Dönüb on üç yaşlı uşaq oluram.

Şəhərin bozumtul qarğaşasından,

Səsindən-küyündən uzaq oluram.

 

 

ŞAİR, YAĞIŞ, QUŞ BALALARI

 

Yağış pəncərəmdə quş balasıdır,

Hələ alışmayıb qanad çırpmağa.

Açıram ovcumda atılıb-düşür

Sevincdən ürəyim dönür bir dağa.

 

Yağış dimdikləyir ovuclarımı,

Uşaqtək sevinib çölə qaçıram.

Quş balalarına uçmaq öyrədir,

Qoşulub onlara mən də uçuram.

 

Elə bil çoxdandır bir küncdə küsən

İçimdən uşaqlıq inadım çıxır.

Hər tində, döngədə xatirələrim

Tutur əllərimdən – qanadım çıxır.

 

Sərçələr sevincək uçur yanımca,

Qopur qanadımdan bir lələk qələm.

Göylərə xoşbəxtlik şeiri yazıram,

Enirəm aprelin üzündən öpəm.

 

 

APREL GƏLDİ, SEVGİLİ...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Sevgi kimi gəldi.

Yasəmənlər açacaq,

Gilənarlar çiçəkləyəcək...

Uçacaq kəpənəklər,

Qızlar daha da gözəlləşəcək...

Gözüm görməyəcək heç nəyi, heç kimi,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Sən gəldin elə bil...

Nə xoş qoxular doldu içimə,

Nə gözəl gülümsədi günəş,

Nə gözəl oxuyur sərçələr,

Yaşıl-yaşıl yarpaqlayır göycələr.

Amma nə vecimə, kim nə düşünür, nə bilir,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Bir bahar da gəncləşər ölüm,

Bir boy da böyüyər ömür.

Üstümdən

Üç yüz altmış beş gün keçər,

Yanımdan şeirə vurğun qadınlar

Alnımdakı qırışlar kimi düzgün keçər.

Torlanan gözlərimdən yayınarlar deyə,

Məyus keçər, üzgün keçər,

Baxışları süzgün keçər.

Tutular şeirimin ərköyün dili,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi,

Sən də gəl, sevgili.

Aprel gedəndə gedərsən,

Özünlə apararsan sevgimi.

 

 

MƏN ÖLƏNDƏ AĞLAMA

 

Sən bir dəfə ağlamısan mənimçün,

Ona görə mən öləndə ağlama.

Yaşayanda yanıma çox gəlmisən,

Qəbrim üstə, bax, gələndə ağlama.

 

Mən bilirəm, sən ağlaya bilmirsən,

Ona görə mən öləndə ağlama.

Bəlkə, uzaq bir yerlərdə olassan,

Tez biləndə, gec biləndə ağlama.

 

Ağlayarsan deyə, ölə bilmirəm,

Ona görə mən öləndə ağlama.

Yoxluğuma sevinən də olacaq,

Sevinənlər hər güləndə ağlama.

 

Şeirlərim məni qoymaz ölməyə,

Ona görə mən öləndə ağlama.

Ağlasan da, “dost” çağırıb ağı de,

“Canım” deyib yar dilində ağlama.

 

 

BİRİYÇÜN DARIXMAQ

 

O gedib, hər yerdə şəkili qalıb,

Şair daşa dönüb – heykəli qalıb.

Gözlərim uzağa dikili qalıb

       biriyçün,

Havada əlinin “sağ ol” yeriyçün.

 

Görəsən, nə edir, indi hardadır?

Onu düşünmək də gilənar dadır.

Xatirələr belə intizardadır

         biriyçün,

Yaşanan keçmişin nağıl yeriyçün.

 

Bir də baxacaqsan, yoxdu bu adam,

Bir də görəcəksən, özgəyəm, yadam.

Heç vaxt bugünkütək darıxmamışam

                                biriyçün,

Səsində adımın sığal yeriyçün.

 

 

ŞEİR ŞÖLƏSİ

 

Bu qız başdan-başa yasəməndi ki,

Baxışında naxış-naxış ləçək var.

Gözəlliyi ətir saçır ətrafa,

Zənn edirsən, dörd yanında çiçək var.

 

Görəndə sevincə qərq olur dünyam,

Nə oslun ki, dərddi şair şələsi.

Baş qoyub ruhuna bir az uyuyam,

Yuxuma nur səpə şeir şöləsi.

 

Bir az ürkəkliyi, utancaqlığı

Duz tökə şeirimin yara yerinə.

Sən də zövq alasan bu şirin ağrı

Göynəyərək işlədikcə dərinə.

 

Məsum gülüşləri kəpənək kimi

Qönçə dodağının üstündə gəzir.

Təzə azadlığa çıxan qəlbimi,

Tanrım, bir mələyin eləyib əsir.

 

Dərdindən ölərdim, amma sevərək

Yaşamaq var ikən, kimdi öləsi!?

İndi həm ürəyim, həm də gözlərim

Sevgidən qamaşır, şeir şöləsi.

 

 

SƏNƏ BİR MƏKTUB YAZDIM

 

Sənə bir məktub yazdım,

Tələsmirəm göndərəm,

Hələ zərfə qoymuram.

Məktubun hər sətrində

Sənin gülüşlərin var –

Oxumaqdan doymuram.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Hər sirrim içindədi –

Oxumaqçün darıxma.

Bir sevda gizlətmişəm,

Hər gün zərfi sığalla,

Mən ölməyincə baxma.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Min məktuba əvəzdi...

Min romana, min şeirə.

Soruşma bu dövrdə

Məktub da hardan çıxdı,

Nə oldu birdən-birə!?

 

Sənə bir məktub yazdım,

Nədən korluq çəkdimsə,

Səndən umub yazmışam.

Hər cümlədə dolmuşam,

Sıxmışam gözlərimi –

Bərk-bərk yumub yazmışam.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Bir ildi hər gün bir az

Hərf-hərf yazmışam.

Xəttim pisdi, amma ki,

Sənə yazıram deyə,

Elə zərif yazmışam.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Ünvanın yox... Boş qalsın

Zərfin üstündə: Hara...

Bəlkə, uzaqlardasan?

Bəlkə, elə üstünə

Yazım ki: "Uzaqlara".

 

Sənə bir məktub yazdım,

Bir qərar da vermişəm –

Göndərəcəm hər yana.

Yəqin ki, biri mütləq,

Bir şəkildə çatacaq

Sən yaşayan ünvana.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Çatmasa da, sevənlər

Bir-birinə oxuyar.

Amma səhər yuxudan

Duran kimi bu şeiri

Birinci sən oxu, yar...

 

Sənə bir məktub yazdım,

Tələsmirəm göndərəm,

Hələ zərfə qoymuram.

Məktubun hər sətrində,

Sənin gülüşlərin var –

Oxumaqdan doymuram.

 

 

QAPI BİLİB BAŞDAŞINI DÖYÜRƏM

Qardaşım, dostum şair İlqar Qulusoyun ölümündən 5 il keçir... Başdaşıyla dərdləşirəm...

 

Qapı bilib başdaşını döyürəm,

Aç qapını, dərdləşməyə gəlmişəm!

Sinən daşdı, mənə cavab vermirsən?

Bilmirsən ki, bura nəyə gəlmişəm?!

 

Bu nə böyük düzdü, məkan seçmisən!?

Yalan olsun qara mərmər bu düzdə.

Başdaşına söykəmişəm başımı,

Yerlər ağlar, göylər inlər bu düzdə.

 

Beş günlük dünyada beş ildi yoxsan,

Hərdən təkliyimi güldürən adam...

Döydüyüm qapını aç, mən də gəlim,

Məni diri-diri öldürən adam.

 

Ölümü əyləncə seçən şairim,

Ölüm zarafatı qanmadı axı!

Bizə bir od qoyub çıxıb getmisən,

Biz yandıq, dərdimiz yanmadı axı!

 

Gah keçib bir küncə yazdıqlarını –

Şeir kitabını vərəqləyirəm.

Gah da xəyal uçur xatirələrə –

Ömür kitabını vərəqləyirəm.

 

Darıxıram, aç qapını, danışaq,

Bu nə qərib, nə qəribə daxmadı?!

Yadındadı, mənə şeir yazmışdın –

Qızıl sözün qulağımda sırğadı.

 

Qapı bilib başdaşını döyürəm,

İlqar, səsin gəlsin, səsimə səs ver.

Adı İlqar olan vəfasız olmaz,

Sənsiz yaşamağa  mənə həvəs ver.

 

Ürəyin daşdımı, cavab vermirsən?!

İndi bəs neyləyim, mən başı daşlı?!

Diksindim, çiynimə bir əl toxundu,

– Kimlə danışırsan, o ki başdaşı?!

 

– Dostumdu, gəlmişəm ziyarətinə,

Söhbət eləyirik olub keçəndən.

...Gedir, arxasınca baxıram mən də,

Görəsən, başını bulayır nədən?!

 

Eeeeeh, ay adam, hardan biləsən,

Dağ sözüm yıxılıb, sözüm dağlanıb.

Səhərdən bir mərmər qapı döyürəm,

Hər yanı açıqdı, amma bağlanıb...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

 

 

 

 

Çərşənbə, 02 Oktyabr 2024 16:15

“Diş qatili” - Vüsal Nurunun hekayəsi

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Vüsal Nurunun hekayəsi təqdim edilir. 

 

Mən otağa girəndə Camal babam ölmüşdü. Bir neçə dəfə çağırdım, silkələdim, nəbzini yoxladım. Barama kəpənəyi kimi canı ayrıq qalmış ağzından uçub getmişdi. Üst damağındakı aman-zaman qızıl dişi "məni dart çıxart" deyirdi.

Babam qızıl dişinə görə protez qoydurmadı. Bəlkə diş düzəltdirsəydi, 72 yox, lap 100 yaşayardı. Bu qızıl diş babamın həm ən bəlalı, həm də ən müqəddəs yeriydi. Doğmasıydı. Boyunu sevirdi bu qızıl dişin. Balaca yumru güzgüsü vardı, - əvvəllər gizlin baxarmış, sirri açılandan sonra heç kimdən çəkinməzdi, babam güzgünü üzünə tutub dişiylə danışardı. Dişin səsini eşidərdi kişi. Suallarına cavab verərdi. Bir də görürdük, babam dişindən küsüb; kişinin qaşının düyünü açılmazdı, dodaqlarının arasına loxma girməzdi. Bir də görürdün, dişiylə barışıb; gülüşü üzünə yaxılıb. Çox eşitmişəm; qonşular deyərdilər, "Camal kişi havalanıb". Yəqin atamgilin də qulağına çatmışdı, babamı məcbur edərdilər dişini çıxartsın. Fürsət tapanda hərə bir tərəfdən kişinin üstünə düşərdi:

"Anamdan artıqdı o diş? Çıxartdır, arvadın da barışsın. Bu yaşda nə küskünlükdü, ay ata? Nə tərslikdi?" - atam çəkinə-çəkinə sözünü deyərdi.

"Dəmiri ağzından çıxart, protez damaq düzəltdir, yeməyini də rahat ye, mədən, bağırsağın da düzəlsin. Sarı dəmirə görə zülüm çəkirsən. Biz də bir dişin bəlasını çəkirik. Nə qədər söz-söhbət olar? Arvadın istəmir də. Nolar ki, onun qəlbin qırmasan? Nədi axı metal diş? Yırtıcıya oxşadır səni. Lap elə qoca vampirə də..." Bibim sərt danışardı.

Dişi iki barmağımla tutub silkələdim, laxlamırdı. Gördüm, babam tərpənmir, bir az da cəsarətlənib güc verdim. Babamın canı bu dişindəydi, ağrısını hiss eləsə, oyanardı. 

Başa düşmüşdüm ki, babamın qızıl dişində sirr yatır. Diş həkimindən qorxan adam deyildi. Sonralar bildim ki, nənəm bu sirri təxminən, on il bundan əvvəl öyrənib. O gündən deyirmiş: "Camal mənə xəyanət eləyib". Babam deyirdi, "mən it kimi sadiq adamam". Elə bu sirr də nənəmin ürəyinin xərçəngi olub. Yazıq arvad xiffətdən getdi. Ölənəcən babamı dindirmədi. Demişdi, "ya o diş, ya mən. Yoxsa, üzünə baxmaram". Yaman kin saxlamağı vardı arvadın.

Babam güləndə nənəm onu ələ salardı. Elə sözlər deyərdi adamı gülmək tutardı. Baxardım ki, doğrudan da, babam bu qızıl azı dişiylə çox gülməli, güləndə qorxunc, stulda mürgüləyəndə eybəcər görünür. İlk dəfə təsadüfən eşidəndə ki, babam dişinə Zülfiyyə deyir, uğundum gülməkdən. Dedim, kişinin hayı gedib, vayı qalıb. Adam da dişinə ad qoyar? Özü də Zülfiyyə. Nənəm babamı bu ada qısqanmışdı. Amma qırx il əvvəl nənəm babama vurulanda da qızıl diş babamın ağzında bərq vururmuş. Bir dəfə, onda babamla küsməmişdi, özü dedi ki, Camal güləndə vuruldum ona. Dodaqları qaçdı, qızıl dişi göründü. Camalın üzü nurlandı. Qızıl diş ona yaraşırdı. Babam da bu vurulma, sevmə əhvalatını tez-tez nənəmin başına qaxardı: "Elə qızıl dişimə vurulmusan də. Deyirdin,  gül, ay Camal, sənə gülmək yaraşır. Sən güləndə ürəyim titrəyir. Həmin dişdi də. İndi gülürəm, ağzını əyirsən. Dişimə günü olmusan". Babam sözünü deyib acıqca dodaqlarını çirməyər, Zülfiyyəsini göstərərdi. Nənəmin üstünə qaynar su tökülərdi onda. Elə bil, doğrudan da, günüsünü görərdi. Başına qapazlayardı, deyərdi: "daş düşəydi təpəmə. Kül olaydı ağlıma. Gözüm töküləydi". Qarğış eləyərdi, deyərdi: "Dişin qırılsın, Camal!"

"Dişin qırılsın!" babam üçün ən ağır qarğış idi. Deyərdi, "müqəddəsimin goruna söyür". Əlinə keçəni atardı nənəmə, ərinməzdi, durub qapazı endirərdi başına. Arvad nətəhər ağlayardısa, ürəyimin başına od düşərdi. Bilmirdim nənəmə yanım, yoxsa, qızıl dişinə görə bu qədər qınanan, uşaq kimi azar eşidən, qəlbi qırılan babama. Atam da, bibim də qalardılar bu iki qoca uşağın  arasında. Evin qanı qaralardı. Ara yerdə bibim oğluyla mən ac qalardıq.

Camal babamın da ağlamağı var idi; çəkilərdi xəlvətə, döş cibindən güzgüsünü çıxardardı, ağzını, dodağını tərpətmədən dişinə baxa-baxa danışardı, gözünün yaşı qırışların arasıyla çənəsinə süzülərdi. Döyülmüş, qovulmuş yetim uşaq kimi asta-asta hıçqırardı. Gileylənərdi, şikayətlənərdi bəxtindən, Zülfiyyəsinə dərdini deyərdi...  

Ha dartdım, diş damağı buraxmadı. Sürüşüb barmaqlarımın arasından çıxdı. Kişinin çənəsi az qalırdı əlimdə gəlsin, di gəl, diş laxlamırdı. Bir tərəfdən də babamı çox incitmək istəmirdim. Nə bilim, bəlkə ölülərin canı başqa cür ağrıyır?

Bibim hirslənib özündən çıxanda deyərdi: "Anamı sənin dişin öldürdü. Hələ yaşayardı, ürəyi qübar bağladı getdi. Harda görülmüşdü ki, arvadı infarkt vura?"

Babamın cavabı dəyişməzdi: "Əcəl gələndə başağrısı bəhanədi..."

Ağlıma kəlbətin gəldi. Babamın pilləkənin yanındakı alətlər şkafından tapdım.

Bir dəfə bibim oğlu dedi ki, gəl, babaya dərman verək, yatsın, damağına da keyidici vuraq, dartaq çıxaraq dişini, bu evdən söz-söhbət yığışsın. Qorxdum. Dedim, kişi ayılmaz, ürəyi zəifdi. Ayılsa da, görər Zülfiyyə yerində yoxdu, ürəyi dayanar. 

İçimdəki hiss deyirdi, sal kəlbətini meyidin ağzına, dart çıxart dişi. Nənənin də qisasını al. Bir yandan da ürəyim gəlmirdi.

"Heç olmasa, Zülfiqar qoyaydı adın, Zülfiyyə nədi?" Bibim oğluyla aramızda müzakirə eləyirdik. "Ona Zülfiqar lazımdı? Sən istəyərsən ağzında kişi otursun? Kişinin boyunu sevəsən. Darıxanda gəzməyə aparasan. Dodağını çirməyib getdiyin yerləri göstərəsən. Bu kişinin bığı var, qarnı var... Təsəvvür elə, damağında bığlı, qarınlı kişi oturub, səni də iki gündən bir məcbur eləyir ki, səhər xaşa gedək. Siqaret çəkək. Necə olarsan? Amma damağında qız otursa... Zərif, işvəli, nazlı... Dodaqların onu hiss eləsə... Dilin üzünə sığal çəksə. Hamıdan bezəndə, darıxanda, ürəyin qırılanda ağzındakı sarışın qıza sığınsan, danışsan, dərdləşsən, səsin eşitsən, babam kimi gəzməyə aparsan ağzındakı qızı; isti-soyuq içməyib qoruyasan, sevgilin kimi qayğısını çəkəsən... Necə olarsan?"

"Elə danışdın, qızıl diş qoydurub onunla evlənmək istədim".

Babamın mənə verdiyi cavabları bir az da bəzəyib bibim oğluna "yedirirdim". 

Kəlbətinin ağzına pambıq doladım.  

Təklifim ağlına batmışdı. Razılaşdıq ki, azı dişimizin üstünə qızıl qalpaq qoyduraq. Babama təsəlli olsun. Təklənməsin. Həmişə bizi qızının, oğlunun, gəlininin şillə-qapazından qoruyardı axı. Kimin hünəri vardı babam olan yerdə bizə bozaraydı?

Bibim oğlu diş qoydurdu. Bir qırğın-mərəkə də onda başladı. Nənəm dedi: "İtdən əmələ gələn, qəbrimin üstünə ayağın dəyməsin!" Anası dimdiyini qaraltdı. Elə həmin gün də qalpağı sökdürdü.

İki dəfə kəlbətin boşa çıxdı. Axırıncı dəfə necə dartdımsa, xırçıltısını, bəlkə də, babam o dünyada eşidib diksindi. Kəlbətinin ağzında elə bil canavar dişiydi.

"Bağışla, Zülfiyyə. Bağışla, baba."

Dişi pambıqla təmizləyib qoydum cibimə. Bir topa təmiz pambığı basdım babamın ağzına, boş qəbrə oxşayan dişin yerinə. Nənəmin ağ yaylığı vardı, üstü xonçalı, babamın qapazından sonra ağrıyan başına bağlayardı arvad, onu gətirib babamın çənəsini çəkib bağladım. Sonra bu qismətə özüm də məəttəl qaldım. Həm də dedim, bibim oğlu görməsin.

Görmədilər. Mürdəşirin yanına da heç kimi qoymadım, özüm girdim.

Meyidi yumağa aparanda bibim oğlu dirənmişdi ki, gəl dişi çıxardaq. Maşının içində mafənin yanında ikimiz oturmuşduq. Çibində diş kəlbətini gətirmişdi.

- Sən üzün aç, mən dartım. Kişi ol! O tərəfdə qızıl babamın nəyinə lazımdı? Sataq Zülfiyyəni, bölək. Kim biləcək?

- Olmaz! Günahdı! Babamın ruhu inciyər. Səni də rahat buraxmaz. Zülfiyyənin sirrini sən də bilsən, kəlbətin gətirdiyinə utanarsan.

- Bilirsən? Deməli, bilirsən! Sən babamın ruhu, bilirsənsə, denən.

- Zülfiyyə babamın ilk sevdiyi qız olub. - Daha sirr saxlamaq mənasız idi. - Nişanlanıblar, amma ağızdan. Üzük əvəzinə bir-birlərinə qızıl diş taxıblar. Zülfiyyə öləndə hamiləymiş. Səkkiz aylıq.

- Nənə də ölüyə qısqanırdı? Ta denən, diş nənəmin günüsüymüş ki...

- Hə, deyirdi, Camal məni aldadıb, həmişə Zülfiyyəni sevib.

- Hardan bilirsən?

- Bir dəfə babam Zülfiyyəni gəzməyə aparanda dalınca düşdüm. Qəbiristanlığa getdi. Başdaşında Zülfiyyənin şəklini də gördüm, adını da oxudum. Doğum günüymüş. Babam ağlayanda getdim yanına, dedim, indi ürəyi dayanacaq. Onda dedi ki, ağzımdakı Zülfiyyə həm ilk sevdiyimdi, həm də doğulmamış ölən balam. Diş həkimiymiş. Özü düzəldib dişi. Babama Zülfiyyədən qalan tək yadigarmış. Ona görə dəyərliymiş.

- Pah! Kişidəki sevgiyə bax, sədaqətə bax. 

- Sən də kəlbətin gətirmisən ki, Zülfiyyəni babamdan ayırasan. Onları ölüm ayıra bilməyib heç. Əbədi bir yerdə olmalıdılar. Aşiqlər bir çənədə qovuşublar.

Öz sözümdən xəcalət çəkirdim. Əslində nə iş tutduğumu başa düşmüşdüm.   Gec idi.

Diş ovcumdaydı. Mürdəşirin başı qarışanda dişi babamın ağzına atmaq üçün məqam gözləyirdim... 

Ovcumu açıb qızıl dişi zərgərin qarşısına tutdum. Götürüb baxdı, qaytardı:

- Qızıl deyil!

- Elə şey olar? Necə yəni qızıl deyil? Babamın dişidi. İllərdi bu qızıl dişin eşqinə yaşayıb.

- Baban nə eşqinə yaşayıb, bilmirəm, amma diş qızıl deyil. Tulla, getsin. 

Acığa, başqa zərgərin dükanına girdim. Beş zərgər üzü gördüm, bir söz eşitdim.

Babamın ölənə qədər sadiq qaldığı bu müqəddəs dəmir parçası mənə bir qara qəpik qazandırmadı. Neyniyim indi? Qaytarıb yerinə də qoya bilmirəm. Atım getsin?

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Unudulmayanlarla müsahibələr rubrikasında dünyadan köçmüş məşhurlardan götürülmüş yadıgar qalan müsahibələr diqqətə çatdırılır. Bu gün sizlərə tanınmış Türkiyə yazarı, Avrasiya Yazarlar Birliyinin başqanı Yaqub Öməroğludun əməkdaşımız İntiqam Yaşarın müsahibəsini təqdim edəcəyik. Musahibə 2022-ci ildə götürülüb.

 

-Salam, Yaqub bəy, hər vaxtınız xeyir. Artıq 3-cü ayını tamamlamaq üzrə olduğumuz 2022-ci il Yaqub Öməroğlu üçün necə keçir?

 

-Salam, İntiqam bəy. 2022-ci il mədəniyyətyönümlü fəaliyyətlərlə, çox sıx qrafiklə başladı. Uluslararası yaşanan hadisələrdən dolayı həm dünyamız, həm də Türk dünyası adına böyük çaşqınlıqlar, əndişələr də yaşadıq. Arzu edirik ki, 2022-ci ilin başlanğıcında baş verən bu ağır hadisələr yerini gözəlliklərə buraxsın.

 

-Rəhbərlik etdiyiniz Avrasiya Yazarlar Birliyinin Azərbaycan-Türkiyə ədəbi əlaqələrində önəmli yeri var. Qardaş ölkələr arasında təşkilatınızın ədəbiyyat sahəsində nə kimi planları var?

 

-Avrasiya Yazarlar Birliyi göstərdiyi fəaliyyətləri mütəmadi, davamlı hala gətirməyə çalışan, bunu müəyyən bir miqyasda da bacaran bir təşkilatdır. Biz fəaliyyətə başladığımızda görəcəyimiz işin davamlılığını öncədən hesablamağa çalışırıq. Bu fəaliyyətlərin ən mühümlərindən biri “Qardaş qələmlər” dərgisinin fəaliyyətidir. Ədəbiyyat dərgiləri, adətən, öz oxucuları, yazarları ilə bir mühit yaradır. Ümumi mühitdə öz atmosferini ərsəyə gətirir. “Qardaş qələmlər” dərgisi də bu atfosmeri yarada bilmiş dərgilərdən biridir. Bu il dərgimizin 16-ci illiyidir. Təbii ki, bu illər ərzində dərgiçilikdə də yeni proseslər, yeni yanaşmalar yaranıb. Biz də dərgimizin fəaliyyətində bu yenilkləri öndə tuturuq, dərgimizi gəncləşdirərək davam edirik. Bundan başqa Türk dünyasına yayınladığımız kitab yayınımız  400 kitaba yaxınlaşdı. Bunlar ədəbi əsərlərdir. Bu, tarixdə görünmüş iş deyil ki, bir nəşriyyat yalnız Türk xalqlarından əsərlər çap etsin və bu əsərlərin sayı 400-ə çatmış olsun. Biz, sadəcə, kitabları çap edən və öz ətrafına paylayan nəşriyyatlardan olmaq istəmədik. “Bengü” yayın evi mövcud şərtlərə uyğun olaraq, digər nəşriyyatlar necə çalışırsa o cür çalışan bir qurumdur.  Hətta “Bengü” nəşriyyatının Avrasiya Yazarlar Biriyinin nəşriyyatı olduğunu bilməyən çox insan var.  Nəşriyyatın adını tanıyırlar, amma onun bu təşkilata aid olduğunu bilmirlər. Çünki, onu biz də belə istədik. Bu fəaliyyətlərimizi də zamanın tələblərinə uyğun şəkildə davam etdirmək arzusundayıq. Bunu da vurğulayım ki, Sovetlər birliyinin dağılmasından 30 il zaman keçsə də, “Bengü” yayınları bəzi türk xalqlarının ədəbiyyatından ilk dəfə əsər çap edən nəşriyyatdır. Məsələn, Saxa-Yakutyada yaşayan qardaşlarımızın əsərlərindən ilk dəfə bir romanı biz çap edirik Türkiyədə. Tuva, Altay, Noqay ədəbiyyatlarından ilk dəfə bu il çap olunur əsərlər. Kitab fuarına yetişdirmək üçün bu kitabları çap edib çatdırmağa çalışırıq. Bu il Baharın sonlarında bütün Türk xalqlarından Türkiyədə roman, hekayə kitabları çap olunmuş olacaq. Təşkil etdiyimiz “Mahmud Kaşğari hekayə yarışması”nı yenə davam etdirmək istəyirik. Yeni yazarların yetişməsi üçün yazar kurslarımız var. Bu kurslar Türkiyənin sərhədlərindən kənara çıxıb artıq. Dörd ildir ki, Balkanlarda, Avropa türklərinin arasında bu kurslar fəaliyyət göstərməkdədir. İki ildir ki, Güney Azərbaycandan, Krımdan, Azərbaycan Respublikasından da qatılanlar var. Bu il İraqda Türkmən elindəki qardaşlarımıza da yazarlıq təhsili vermək planımız var. Bundan başqa yazarların, tarixi şəxsiyyətlərin anma günləri ilə bağlı fəaliyyətlərimizi də davam etdirəcəyik.

 

-Yaqub bəy, Türkiyə və Azərbaycan arasında olan ədəbi əlaqələrimizi necə qiymətləndirirsiniz, sizcə, qənaətbəxşdirmi?

 

-Keçmişlə müqayisədə çox yaxşı durumdayıq. Öncəki zamanlarda çox az idi ədəbi əlaqələr. Çox az Azərbaycan müəllifinin əsərləri Türkiyədə nəşr olunmuşdu. Eləcə də Türkiyə müəllifləri Azərbaycanda çox az sayda çap olunmuşdu. Təbii ki, bunu da ifadə edim ki, Azərbaycan da bizimdir, Türkiyə də bizimdir. Azərbaycan ədəbiyyatından Türkiyədə çap olunan kitab sayı Türkiyədən Azəbaycanda çap olunanlardan bir neçə dəfə çoxdur. Bu məqamda onu da vurğulamaq lazımdır ki, Türkiyədə çap olunan kitablar Azərbaycanda çeviriyə gərək olmadan kitab evlərində satılır. Bu da kitabın çevrilib yayılmasından daha yaxşı bir prosesdir. Kitabı çap olunduğu kimi oxuculara çatdırmaq yaxşıdır. Bunu Türkiyədə Azərbaycan kitabları üçün də etməliyik. Azərbaycan kitabları Türkiydəki mağazalarda orjinal olaraq satılmalıdır, bu istiqamətdə də bizim planlarımız var. Bizim bir kitab evimiz var. Bu kitab evi pandemiya dönəmində açıldı. Pandemiya şərtləri daxilində o kitab evini yaşatmaq bizim üçün çox çətin oldu. İndi onu internet imkanlarını da cəlb etməklə daha aktiv hala gətirmək arzusundayıq. Biz bu mağaza vasitəsi ilə Azərbaycan kitablarını orjinal halı ilə Türkiyədə satmaq istəyirik. İstəyirik oxucu onu orjinal halında oxusun. Bizim əlifba problemimiz qalmayıb. Ola bilər ki, bir neçə sözlük yardım lazım ola bilər. Onu da bir-iki kitabı səbr edib oxuduqdan sonra tam olaraq anlamış olacaq oxuyan. Bunları biz bu dönəmdə inkişaf etdirməliyik. Azərbaycandan Türkiyəyə gələn kitab sayında olduğu kimi Türkiyədən Azərbaycana gedən kitab sayını da artırmalıyıq. Nəşriyyatlarımız bu istiqamətdə bir-biri ilə əlaqələrini genişlətdikcə, yazarlarımız da daha çox tanınacaq, əlaqələrimiz da artacaqdır deyə ümid edirəm.

 

-Türk dünyası ədəbi qüvvələri arasında əlaqələrin genişlənməsi üçün Azərbaycan və Türkiyə ədəbi qurumları üzərinə hansı vəzifələr düşür?

 

-Azərbaycan və Türkiyə arasında olan münasibətlər həm Türk dünyası, həm də dünya üçün örnək münasibətlər oldu. Bu vəsilə ilə mən Prezidentlərimizə də şükranlarımı çatdırmaq istəyirəm. Onların münasibətləri bu qədər yaxınlaşdırmaları Türk dünyası tərəfindən izlənilir və ö dövlətlər üçün də bir nümunədir. Biz ədəbiyyat qurumları olaraq bu bərabər çalışmaları həyata keçirməliyik. Azərbaycan və Türkiyə ədəbi qurumları arasında görülən işlər digər dövlətlərimizin ədəbi qurumları tərəfindən də izlənilir və onlar da bu prosesə qoşulurlar. Bunu söyləmək yanlış olmaz ki, Türkiyə və Azərbaycan arasında ədəbi əlaqələr Türk dünyasında öndər əlaqələrdir.

 

-Türkiyədə kitaba oxucu marağından danışaq bir az da. Bir ədəbiyyat adamı kimi orada kitaba maraq sizi qane edirmi?

 

-Doğrusu, bu məsələyə iki cür yanaşmaq mümkündür. Birincisi, mən çox pozitiv insanam. Türkiyədə çox sayda kitab çap olunur. Ədəbi əsərlər də çox sayda çap olunur. Bu bizi çox sevindirir. İldə ortalama 400-dən çox yeni roman çap olunur. Bu rəqəm özü sübut edir ki, oxucu kütləsi var. Təbii, bəzi yazarlar, aydınlar oxucu sayının az olduğundan şikayətçidir, bu elektronik zamandan sonra gənclərin az oxumalarından şikayətçidirlər. Doğrudur, çox az oxuyan gənclər var, az oxuyan insan kəsimləri var. Amma çox oxuyan insanlar da var. O çox oxuyanlar bizi xilas edəcəklər. Mən onlara çox ümidliyəm.

 

-Azərbaycan müəlliflərinin kitablarının Türkiyədə çap olunması çox böyük önəm daşıyır. Çünki, Türkiyə daha böyük meydandır bu baxımdan. Bu istiqamətdə hansı addımları atmaq olar?

 

-Təbii, bu çox önəmli prosesdir. Bu mövzuda mən ilk hekayələr kitabı Türkiyədən əvvəl Azərbaycanda çap olunmuş bir yazaram. Bu mənim üçün çox sevindirici bir durumdur. İlk kitabı Türkiyədə çap olunmadan Bakıda çap olunan Nazim Hikmət olub. Onun şeir kitabı Bakıda çap olunmuşdu. Amma hekayə kitabı Türkiyədə çap olunmadan Azərbaycanda çap olunan ilk yazar mənəm. Bu, çox böyük xoşbəxtlikdir. Bəzi kitablar Bakıda çap olunmadan Türkiyədə çap olundu. Buna misal olaraq Xalq yazıçısı Anarın “Kərəm kimi” kitabını göstərə bilərik. Amma, biz bunu qəsdən elə planladıq. Söylədiyim kimi, Nazim Hikmətin kitabı öncə Bakıda çap olunmuşdu. Ona nəzirə olsun deyə, biz bu kitabı öncə Ankarada çap etdik. Nəşriyyat sektorunu da, oxucunu da bir-brinə yaxınlaşdırmalıyıq. Azərbaycan yazarlarının Türkiyədə oxucuları olmalıdır. Onların kitabları Türkiyədə çap olunduğunda kitab evləri, nəşriyyatlar o kitabları oxuculara sata bilməlidir. Bunun üçün də çox da böyük zaman qalmadı, bir neçə ilə o prosesləri də yaşayacağıq, inşallah.

 

-Azərbaycan ədəbi mühiti ilə kifayət qədər sıx əlaqəniz var. Kimlərin yaradıcılığını izləyirsiniz?

 

-Azərbaycan ədəbi mühitində çox dostum var. Həm onları yazar olaraq izləyirəm, həm də dostlarımın fəəaliyyəti olaraq təqib edirəm. Anarın, Mövlud Süleymanlının, Kamal Abdullanın, Rəşad Məcidin, Elçin Hüseynbəylinin yaradıcılığını oxuyuram və izləyirəm. Kamal Abdullanın əsərlərinin Azərbaycan ədəbiyyatına yeniliklər gətirdiyini düşünürəm. Bu siyahıya çox yazarları əlavə edə bilərəm. Mümkün olduğu qədər onların yeni əsərlərini izləməyə çalışıram.

 

-Öncə “Qardaş qələmlər” dərgisindən bəhs etdiniz. Dərgi haqda bir sual da vermək istəyirəm. Mütəmadi olaraq dərgidə Azərbaycan müəlliflərini dərc edirsiniz. 2022-ci ildə dərginin Azərbaycanla bağlı nə kimi planları var?

 

-Aylıq ədəbiyyat dərgisi canlı bir yayım orqanı olduğundan, doğrusu, biz onu bir neçə özəl sayı xaricində çox da uzun fəaliyyət planı ilə nəşr etmirik. Ümid edirəm ki, bu il gənc şairlərdən gözəl şeirlər, nasirlərdən gözəl hekayələr gələr. Biz gənclərə önəm verməyə çalışırıq. Sizin də şeirləriniz “Qardaş qələmlər” dərgisində çap olundu. Azərbaycan üçün bu il “Şuşa” özəl sayını hazırlayırıq. Bu sayda həm Azərbaycandan, həm də Türk dünyasının müxtəlif nöqtələrindən gözəl yazıların gələcəyinə inanırıq.

 

-Təşəkkür edirəm.

 

-Uğurlar olsun.

 

ALLAH SƏNƏ RƏHMƏT ELƏSİN, YAQUB ÖMƏROĞLU!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində növbəti təqdim edilən yazar Təbriz təmsilçimiz Əli Çağladır.

 

Əli Çağla

Təbriz

 

OYANMAQ

 

Bir şəhər görürəm yuxularımda

Qaranlıq küçələrində şüşəsi açıq buraxılmış boş maşınlar

Divarlarında qan spreyi ilə yazılmış qəzəblər

Polislərin işləri yoxdur qəzəbçilərlə

Sprey satanları axtarırlar,

Millətin qanını sorub millətə bahasına satan spreyçilər

Əllərində tapança, çiyinlərində parlayaraq ulduzlar

Küçələrdə sülənib axtarırlar canavarları.

 

Bir şəhər görürəm yuxularımda

Məcnun dəyişib cinsiyyətini

Ah Leyla, Leyla, laylayla, layla...

Fərhadı vazektomiya elətdirib Xosrov

Şirin külüng götürüb Bistunun döşünə eşq lövhəsi yazır,

Əsli yola çıxır Kərəmdən ötrü,

Yolda yolunu azır...

Leyli Nəcdin düzlərində Məcnunlaşmır, lezbiyənləşir...

 

Koroğlu dördnala çapsa da atını Çənli Beldə

Nigarın gözlərindən şəhvət yağır metro stansiyasında.

Sol əli açır gözünü, tarixdəki hiyləkar Kor Alı

Sağ əlində sprey, divara tərəf qaçır.

 

Ağa Məhəmmədi[1] kor eləyir otuz min sarı kirmana bənzər Kirmanlılar

Mahmudu[2] axtalayır sağ yanında dayanmış Ayaz.[3]

Babəkin[4] qollarını deyil, saçını vururlar Gülüstan sarayında[5].

Keçəl Həmzə[6] şüşəsi açıq buraxılmış boş maşınları oğurlayır qaranlıq küçələrdə

Keçəl başına tük əkdirmək üçün.

Sabah Əhmədin[7] başına papaq qoyacaqlar, tac əvəzinə.

 

Bir şəhər görürəm yuxularımda

Zəncir kimi bir-birinə bağlanmış savadlılar

Baxmadan keçirlər dərdin önündən.

Sadıq[8] qazı açıb intihar eləyir şəhəri

Ramizin[9] çiynində çantası

Özünə yeni bir vətən düzəltməyə gedir.

Qulamrzanı[10] xəstəxanadan qaçırdır Aruz oğlu Basat

Ləvayi[11], Çikaqodan boylanır Xocanın Aladağlarına

Aynalar Zamanın[12] qırışmış alnını hədəfə alır

Yalçının[13] eynəyini oğurlayırlar kafedəki dostları

Gördüklərini görə bilməsin.

Yox, üzürlü sayın əziz şəhərdaşlar

Yaza bilməsin gördüklərini.

Ayın pənçər olmuş təkərini dəyişdirsə də

Qadınların tərəfində dayanır Çalğın[14].

Hər il apreldə, şəhərimin Paris adlı xiyabanında

Güllələyirlər Nargisin[15] içindəki Merilin Monronu...

Varisin[16] göndərdiyi məktubun Ermənilər əlində yandırıldığının xəbərini alıram post idarəsindən.

Bələdiyyə başqanı “Şəhərin Gözəlliyi” verilişindən sonra

Gecələr maşından düşüb divarlara işəyir.

Qəzəblər axır südüyə qarışmış qanlı divarlarda

Sabahdan tarixi tərsinə oxuyacaq məktəb uşaqları

Xiyabandan keçərkən...

 

- Əziz izləyicilər, hörmətli bələdiyyə başqanının halı çox pis idi, növbəti yuxularınıza qədər, sağ qalın!..

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)



[1]Ağa Məhəmməd Xan Qacar, Qacar sülaləsinin birinci şahıdır.

[2]Mahmud Qəznəvi, Qəznəvilər sülaləsinin birinci şahıdır.

[3]Ayaz Məlik, Mahmud Qəznəvinin nökərdir. 

[4]Babək Xürrəmdin, Xürrəmilər hərəkatının rəhbəridir.

[5]Gülüstan sarayı, Tehranda Qacarlar sülaləsinə aid saraydır.

[6]Keçəl Həmzə, Koroğlu dastanında Qıratı qaçırdan şəxsdir.

[7]Əhməd şah Qacar, Qacar sülaləsinin sonuncu şahıdır.

[8] Sadiq Hidayət, İranın məşhur yazarıdır. O, 1951-ci ildə, Paris şəhərində qazı açıq buraxıb intihar etmişdir.

[9] Ramiz Rövşən, Azərbaycanın məşhur şairidir.

[10] Qulamrza Əmani, Güney Azərbaycanın milli-siyasi aktivisti idi.

\[11] MəhəmmədRza Ləvayi, Güney Azərbaycanlı şairdir.

[12] Zaman Paşazadə, Güney Azərbaycanlı şairdir.

[13] Yalçın Türkay, Güney Azərbaycanlı şairdir.

[14] Məhəmməd Çalğın, Güney Azərbaycanlı şairdir.

[15] Nərgiz İsmayılova, Azərbaycanlı şair və yazardır.

[16] Varis Yolçuyev, Azərbaycanlı yazardır.

Çərşənbə, 02 Oktyabr 2024 14:37

Tarixin 17 ən mənfur ermənisi

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı fəlsəfə doktoru, yazıçı Adəm İsmayıl Bakuvinin seçimində tarixin 17 ən mənfur ermənisini təqdim edir. Növbəti seçimdə daha 24 mənfur erməni ilə tanışlığınız baş tutacaq.

 

 

Stepan Zatikyan

20-ci əsrdə dünyanı bürüyən, çoxsaylı insan qətlinə, dağıntı və fəsadlara səbəb olan terror aktlarına görə.

 

Vardan Aravelsi

Sonradan erməni millətçiliyini insani cinayətkarlıqlara sürükləyən, qonşu dövlətlərə ərazi iddialarına həvəsləndirən saxta Böyük Ermənistan tarixinin yazılmasına görə.

 

Arutyun Şaxrikyan

Yaşadığı Osmanlı İmperiyasına xəyanətinə, erməni qiyamlarının təşkilinə, türk xalqının qətlimında iştirakına görə.

 

Mkrtıç Xrimyan

Yaşadığı Rus İmperiyasında rus millətinin nümayəndələrinin qətlinin təşkilinə, din pərdəsi altında müsəlman dinindən olan insanların fiziki məhvinə çağırışlara  görə.

 

Yepiskop Mesrop

Dünya siyasətinə “yataq anlaşması” kimi üzdəniraq, rüsvayçı bir təcrübənin gətirilməsinə, erməni qadınları lazımi adamların yatağına sürükləməsinə görə.

 

Erməni mədəniyyət xadimləri

Digər xalqların, əsasən də qonşu azərbaycanlıların minillik mədəniyyət nümunələrini oğurlayıb erməni xalqının adına saxtalaşdırmaları çabasına görə.

 

Andronik Ozanyan

Osmanlı və Rus imperiyaları ərazilərində türklərə və azərbaycanlılara yönəli ağlasığmaz vəhşiliklərlə müşayiət olunan qətliamlar həyata keçirdiyinə görə.

 

Asatur Vaçyants

1918-ci ilin martında Bakı şəhərində yerli azərbaycanlılara qarşı təşkil olunmuş bolşevik-daşnak genosidinin təşkilatçılığında roluna görə.

 

Amazasp Srvantsyan

1918-ci ilin aprelində Azərbaycanın Quba uyezdində yaşayan çoxmillətli əhaliyə, o cümlədən yəhudilərə qarşı həyata keçirilən qətliamın əsas siması olduğuna görə.

 

Qaregin Njde

Sovet hakimiyyətinin ilk ilində çoxsaylı erməni kommunistlərinin öldürülməsinə, erməni gənclərini nasizm ideologiyası ilə zəhərləməsinə, 2-ci dünya müharibəsi dövründə faşistlərin tərəfində döyüşən Erməni legion yaratmasına görə.

 

Kirk Kerkoryan

Dünyanın ən böyük kazino inhisarçısı olduğuna, çox sayda evlər yıxdığına görə.

 

Eduard Qriqoryan

Azərbaycan Respublikasının Sumqayıt şəhərində erməni millətçiliyinin ən şərəfsiz aktına imza ataraq millətlərarası münaqişəyə od vurmaq üçün öz ermənilərini öldürməsinə, zorlamasına görə.

 

Telman Qdlyan

Sovetlər dönəmində özbək xalqını müstəntiq kimi “Pambıq işi” adlanan saxta bir işlə olmazın məhrumiyyətlərə düçar etməsinə görə.

 

Abel Aqanbekyan

Sonradan əksər SSRİ respublikasında millətlərarası münaqişələrin yaranmasına səbəb olan “Qarabağ problemi”nin ideoloqu olması səbəbindən.

 

Mento Melkonyan

Bəşər tarixində Xolokostla bir sırada duran bir qətliamın – Xocalı qətliamının əsas icraçılarından biri olmasına, Xocalı və Xocavənd  bölgələrində tarixin min illik qədim izlərini, ən qədim tarixi abidələri yerlə yeksan etdirməsinə görə.

 

Zori Balayan

Yazıçı, ziyalı adına ləkə gətirərək həm birbaşa, həm də dolayısı ilə tarixdə hətta ən qatı quldurdan betər qanıçənlik missiyası yerinə yetirdiyinə görə.

 

Kim Qardaşyan

Porno industriyanı çiçəkləndirən, fahişəliyin leqallaşdırılmasına əmək sərf edən, əxlaq ehkamlarını uçurub dağıdan fəaliyyətinə görə.

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

 

 

 

Mədəniyyət Nazirliyi və Kino Agentliyinin dəstəyi ilə oktyabrın 2-dən 8-dək ölkəmizdə ilk dəfə “Baku Cinema Breeze” adlı böyük film festivalı keçiriləcək. 

Tədbirin açılış mərasimi bu gün - oktyabrın 2-də Heydər Əliyev Mərkəzində olacaq.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, "Baku Cinema Breeze" indiyədək ayrı-ayrılıqda təşkil olunan bir sıra tanınmış festivalları bir araya gətirərək dünya kinematoqrafiyasının şedevrlərini nümayiş etdirmək üçün vahid şəbəkə rolunu oynayacaq.

Tədbirdə müvafiq dövlət qurumlarının rəhbərləri, yaradıcı sektorun təmsilçiləri, beynəlxalq və yerli təşkilatların nümayəndələri, yüzlərlə yaradıcı şəxs, şirkətlər və ictimai birliklər iştirak edəcəklər.

Festival çərçivəsində şərq ölkələrinin filmlərinin dünyaya tanıdılması üçün vacib bir platforma rolunu oynayacaq “Omarket” (Şərq ölkələrinin kino marketi) də təşkil olunacaq. “Omarket”in açılışı oktyabrın 3-də Heydər Əliyev Mərkəzində reallaşacaq.

Qeyd edək ki, festival müddətində Nizami Kino Mərkəzində, “CineMastercard Azərbaycan” kinoteatrında, “YARAT” Müasir İncəsənət Məkanında, “Kapellhouse Baku”, “Landmark” və “YAY Gallery” məkanlarında paytaxt sakinləri və qonaqları, ümumilikdə bütün kinosevərlər üçün film nümayişləri təşkil olunacaq.

Tədbirin məqsədi Azərbaycanı regionda kino sənayesinin mərkəzi kimi tanıtmaq, kino mədəniyyətini inkişaf etdirmək və yerli ekosistemi bir çətir altında birləşdirməkdir.

“Baku Cinema Breeze” festivalı ABŞ, Kanada, Hindistan, Niderland, Türkiyə, Almaniya, Portuqaliya, BƏƏ, Yunanıstan, Koreya, Gürcüstan, Estoniya və digər ölkələrdən kino sənayesi nümayəndələrini, həmçinin dünya kinematoqrafiyasının tanınmış simalarını Azərbaycanda bir məkana toplayacaq. 

Qeyd edək ki, audiovizual sənayenin inkişafına istiqamətlənən bu tədbir Mədəniyyət Nazirliyinin “Yaradıcı Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində həyata keçirilir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.10.2024)

36 -dən səhifə 1770

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.