Super User
20 yanvara dair “Kapitan və Xəzər dənizi” film layihəsinə maliyyə dəstəyi ayrılıb
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı (AKİ) gənc kinorejissor Türkan Hüseynin “Kapitan və Xəzər dənizi” film layihəsinə maliyyə dəstəyi edib.
Bu barədə AKİ-nin yaydığı məlumatda deyilir. Qeyd edilir ki, 20 Yanvar mövzusunun orijinal ekran həlli kinomuz üçün vacibdir, bu səbəbdən layihəyə dəstək verilib. Film format etibarilə animasiya sənədli filmidir, vizual həlli ilə seçilir.
Ekran əsəri 1990-cı il 20 yanvar hadisələrində gəmi kapitanlarının göstərdiyi şücaətdən bəhs edir. “Kapitan və Xəzər dənizi” film layihəsi “Doc Lab Poland”ın keçirdiyi Krakov Beynəlxalq Film Festivalı çərçivəsində “CEDOC co-production” marketdə iştirak edib. Film xarici prodüserlərə əməkdaşlıq məqsədilə təqdim edilib, müzakirələr aparılıb.
Qeyd edək ki, Türkan Hüseyn Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının Kino Məktəbinin yetirməsidir, onun “Papanin” sənədli və “Sonuncu foto” qısametrajlı bədii filmi Bakı Beynəlxalq Qısametrajlı Filmlər Festivalının qalibi olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(22.06.2023)
Bu gün Beynəlxalq Yoqa Günüdür
Bu gün Azərbaycan xalqı üçün iştirakçısı olduğu Böyük Vətən Müharibəsinin başlanğıcı günüdür. Yəni, SSRİ tərkibində olaraq 2-ci Dünya Müharibəsində 1941-ci ilin 21 iyununda Almaniyanın SSRİ-yə hücumu zamanı biz də müdafiə müharibəsinə qoşulmuşuq. Amma zaman dəyişib, dəyərlər, düşüncələr dəyişib. Odur ki, indi ölkəmizdə veteranlardan başqa, həmin günü çətin kimsə xatırlasın.
Amma çoxunuz bilirsiniz ki, bu gün Beynəlxalq Yoqa Günüdür.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Hindistan tərəfindən təqdim olunan və BMT Baş Assambleyasının 2014-cü ildə yekdilliklə qəbul etdiyi qərarla iyunun 21-i Beynəlxalq Yoqa Günü elan edilib. Hər il Beynəlxalq Yoqa Günündə bir çox ölkədə müxtəlif mərasimlər keçirilir. Təbii olaraq bu mərasimlərin episentri Hindistandır. Son 3 ildə COVID-19 pandemiyasının yaratdığı məhdudiyyətlər səbəbindən kütləvi yoqa mərasimləri keçirilmir. Bununla belə, Hindistanda “Sağlam həyat üçün yoqa” devizi ilə builki bayramın qeyd olunması üçün yüzlərlə yer ayrılıb. Onların hər birində ən çoxu 50 nəfər olmaqla yoqa məşğələləri keçirilir. Bundan başqa, Hindistanda yerli vaxtla səhər saat 6:30-dan televiziya ilə xüsusi proqramın yayımı başlayıb. Baş nazir Narendra Modi televiziya vasitəsilə xalqa müraciət edib.
Qeyd edək ki, yoqa ortodoksal induizm məktəblərindən biridir. Bütün dünyada bu anlayış daha geniş mənada şərh edilir: o, induizmin və buddizmin müxtəlif istiqamətlərinin təklif etdiyi mənəvi, psixi və fiziki təcrübələrin məcmusunu birləşdirir. Yoqa ilə məşğul olmaq dedikdə xüsusi hərəkətlərin köməyi ilə öz bədənini, psixikanı və fizioloji funksiyalarını idarə etmək səyi başa düşülür.
Ən nəhayət, Azərbaycanda da yoqa həvəskarları çoxdur. Azərbaycanda Yoqa Federasiyası fəaliyyət göstərir ki, federasiyanın prezidenti də Leyla Əliyevadır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.06.2023)
Pedaqoq, alim, hərbçi, yazıçı, tərcüməçi…
Bu gün görkəmli ədib Abbasqulu ağa Bakıxanovun doğum günüdür
Xalqımızın bəşər tarixinə bəxş etdiyi aydınlardan biri də “Gülüstani-irəm”in müəllifi Abbasqulu ağa Bakıxanovdur. O, tarixin elə bir dönəmində yaşayıb ki, içi özü qarışıq bir ovuc insan xalqı qaranlıqdan işığa, savadsızlıqdan savada çəkib aparıb.
Onun elmi-ədəbi irsi dövrünün qabaqcıl ziyalılarına - tarixçilərə, mütəfəkkirlərə, ədiblə fayda vermiş, onların fəaliyyətinə öz müsbət təsirini göstərmişdir.
Abbasqulu ağa Bakıxanov öz dövründə hərbi xadim, tədqiqatçı-alim kimi tanınmaqla yanaşı, bədii yaradıcılığına görə də sevilmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu gün Abbasqulu ağa Bakıxanovun anadan olmasından 229 il ötür.
Abbasqulu ağa Bakıxanov 1794-cü il iyunun 21-də Bakı şəhəri yaxınlığında Əmircan (köhnə adı Xilə) kəndində Bakı xanları nəslindən olan II Mirzə Məhəmməd xanın ailəsində anadan olub. Səkkiz yaşına qədər Bakıda yaşayıb, uşaqlığının ilk dövrünü Abşeronun Əmircan, Maştağa, Balaxanı, Ramana kəndlərində keçirib. Atası xanlıq taxtı uğrunda mübarizədə öz əmisi oğlu Hüseynqulu xana uduzduqdan sonra məcburiyyət qarşısında qalaraq ailəsi ilə birlikdə Qubaya, vaxtı ilə yaxın qohumu olan Fətəli xanın bağışladığı Amsar kəndinə köçməli olub. 1819-cu ildə Abbasqulu ağa general Yermolovun dəvəti ilə Tiflisə gələrək Qafqaz Baş Hərbi İdarəsində şərq dilləri tərcüməçisi vəzifəsinə təyin olunub.
Azərbaycan elmi tarixində özünəməxsus yer tutan Abbasqulu ağa Bakıxanov “Qanuni-Qüdsi”, “Əsrarül-mələküt”, “Təhzibül-əxlaq”, “Eynül-mizan”, “Gülüstani-İrəm” kimi əsərləri ilə böyük şöhrət qazanıb. Dil, coğrafiya, tarix, astronomiya, məntiq, psixologiya və digər elmlərə aid əsərləri onun hərtərəfli bir alim olduğunu göstərir.
Həmçinin Amerikanın kəşfindən və bu qitədən bəhs edən “Kəşfül-qəraib” və dövrümüzə gəlib çatmayan “Ümumi coğrafiya” əsərlərinin müəllifidir. Bakıxanov pedaqoji məsələlərlə də məşğul olub, uşaqların və gənclərin tərbiyəsi ilə əlaqədar mülahizələrini "Təhzibül-əxlaq" əsərində qələmə alıb. O, dərin əxlaqi-fəlsəfi məzmuna malik olan bu əsərində cəmiyyət haqqındakı fikirlərini bir sistem şəklində şərh edərək, gənclər arasında nəcib əxlaq normalarını təbliğ edib.
Alimin ən dəyərli əsəri isə, heç şübhəsiz uzun illər boyu apardığı ciddi tədqiqatlar nəticəsində ərsəyə gəlmiş “Gülüstani-İrəm” əsəridir. Bu əsərlə o eyni zamanda, Azərbaycan tarixşünaslığının əsasını qoyub. Azərbaycan və Dağıstan xalqlarının tarixindən bəhs edən “Gülüstani-İrəm” faktlarla olduqca zəngindir. Müəllif əsəri yazarkən bir sıra arxeoloji tədqiqatlar aparmış, tarixi abidələrdən, köhnə binaların qalıqlarından, sikkələrdən, padşahların və xanların fərmanlarından, milli əfsanələrdən, dini kitablardan, "Avesta"dan, yaşlı nəslin nağıl və rəvayətlərindən, səyyahların yol qeydlərindən, gürcü və ləzgi salnamələrindən, çoxlu şərq mənbələrindən, qədim yunan, qədim Roma, Azərbaycan, rus alimlərinin əsərlərindən istifadə edib.
Əsərin müqəddiməsində Azərbaycanın və Dağıstanın qısa coğrafi təsviri verilir, qədim yunan, ərəb və rus mənbələrinə istinad edilərək bu ölkələrin xalqlarının mənşəyi, dili və dinləri haqqında maraqlı məlumatlar yer alır. “Gülüstani-İrəm” əsəri özündə Nuhun tufanı, Yəcuc və Məcuc, skiflər, massagetlər, xəzərlər, Sasani hökmdarlarının Azərbaycandakı hakimiyyəti, İslam dövlətinin yaranması, ərəb qoşunlarının Azərbaycana gəlməsi, həmin dövrlərdə Şirvan və Dağıstanda baş verən hadisələr, monqol istilası, hülakilərin və teymurilərin hakimiyyəti, Səfəvi dövlətinin yaranması, Şirvanşahlar sülaləsi, "Gülüstan" adlı yerdə Rusiya və İran arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasına qədər olan geniş bir tarixi dövrü əhatə edib. Bakıxanov 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsinin imzalanması mərasimində tərcüməçi kimi iştirak edib. Amma gəlin onu düşmənlərə vasitəçilik etməkdə qınamayaq.
O, Qüdsi təxəllüsü ilə şeirlər yazıb.
Görkəmli ədib 1847-ci ildə Məkkədən Mədinəyə gedərkən vəba xəstəliyindən vəfat edib və Vadiyi-Fatimə adlanan yerdə dəfn olunub.
Ruhu şad olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.06.2023)
VI Beynəlxalq Musiqi Festivalında “Muraaqam” təqdim edildi
“Muğam aləmi” VI Beynəlxalq Musiqi Festivalı çərçivəsində növbəti konsert proqramı iyunun 20-də M.Maqomayev adına Azarbaycan Dövlat Akademik Filarmoniyasının Kamera və orqan musiqisi zalında təşkil olunub.
AzərTAC xəbər verir ki, "Muraaqam" layihəsi adlandırılan konsertdə Azərbaycanın ənənəvi və xalq musiqisinin görkəmli ifaçılarından biri, Xalq artisti Səkinə İsmayılova, Hindistanın klassik musiqi ifaçısı Vasumati Badrinathan, Hindistanın violin ifaçısı və bəstəkarı Jyotsna Srikanth çıxış ediblər.
Konsertdə Azərbaycan muğamı ilə hind musiqisinin sintezi təqdim olunub.
Konsertsən əvvəl AZƏRTAC-a müsahibə verən Xalq artisti Səkinə İsmayılova bu layihənin bir neçə illərin layihəsi olduğunu qeyd edib. O deyib: “Biz bu layihə ilə Hindistanın bir neçə şəhərində birgə çıxış etmişik. Bu gün isə öz ölkəmizdə tamaşaçılar qarşısına birgə çıxırıq. Burada Hindistan musiqiçiləri ilə yanaşı, bizim musiqimizin əsası olan muğamlarımızdan "Rast"ın üzərində qurulan bir kompozisiya təqdim edirik. Onlar Raqa, biz isə muğam ifa edəcəyik. Ümumilikdə bu, ənənəvi musiqi sintezi olacaq. Burada mənimlə birgə ifaçı kimi iştirak edən solist Vasumati Badrinathan xüsusi həssaslığı ilə seçilən çoxistiqamətli ifaçıdır. Cənubi Hindistan klassik musiqi ifaçısı Vasumathi öz oxuma üslubunda ənənə və müasirliyin gözəl vəhdətini yaradır. O, Avropa və Asiya, Sakit Okean hövzəsi ölkələrində qastrol səfərlərində çoxsaylı konsertlər verib".
Xatırladaq ki, “Muğam aləmi” VI Beynəlxalq Musiqi Festivalı Heydər Əliyev Fondu və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı, Elm və Təhsil Nazirliyinin, Azərbaycan Milli Konservatoriyasının dəstəyi ilə keçirilir. Festival iyunun 25-dək davam edəcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.06.2023)
Azərbaycan müasir, yoxsa ənənəvi ölkədir?
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi (STM) Azərbaycan müasir, yoxsa ənənəvi ölkədir? Avropa, yoxsa Asiya ölkəsidir? Qərb, yoxsa Şərq ölkəsidir? sualları ilə vətəndaşların ölkəyə baxışını öyrənib.
STM-dən a bildirilib ki, “Azərbaycan müasir, yoxsa ənənəvi ölkədir?” sualına cavab verən respondentlərin 71,6 faizi onu müasir, 23,7 faizi isə ənənəvi ölkə kimi göstərib.
İctimaiyyətin Azərbaycanı Qərb, yoxsa Şərq ölkəsi kimi görməsinə aid sualın cavabları da maraq doğurur. Respondentlərin 41,9 faizi ölkəni Qərb, 38,8 faizi Şərq ölkəsi kimi görsə də, 19,3 faiz bu suala cavab verməkdə çətinlik çəkib.
Nəticələrə əsasən, ictimai rəydə Azərbaycanı müasir, yaxud ənənəvi ölkə olaraq qiymətləndirmə onun coğrafi yerləşməsinə bağlı deyil. Belə ki, Azərbaycanı Qərb ölkəsi hesab edənlərin 70,8 faizi, Şərq ölkəsi hesab edənlərin 71,1 faizi onu müasir ölkə kimi xarakterizə edir. Halbuki, Azərbaycanı Asiya məkanının bir hissəsi hesab edənlərin 59,4 faizi onu Şərq ölkəsi kimi, Qərbə aid edənlərin 67,1 faizi isə Azərbaycanı Avropa məkanının bir hissəsi kimi dəyərləndirir.
Sorğu könüllü iştirak əsasında 18 yaşından yuxarı 384 respondent arasında keçirilib və anonimlik tam qorunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.06.2023)
“Ən kədərli şey insanın öz istedadını dərk edə bilməməsidir” - Aforizmlər xəzinəsindən
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Aforizmlər xəzinəsi” rubrikasında tanınmış statusman Hümbət Həsənoğlunun növbəti 10 aforizmini təqdim edir.
1.Gözləntilər maqnit kimidir, pis gözləntilər pislikləri, yaxşı gözləntilər yaxşılıqları dartıb gətirir.
2.İnsan həyatda dənizdəki kimidir, çabalamasa, üzdə qalmayacaq.
3.Biləndən soruşmaq öyrənməyin ən yaxşı üsuludur.
4.Həyatın ən böyük təcrübəsi sevgidir, buna görə sevməyən müdrik ola bilməz.
5.Ən kədərli şey insanın öz istedadını dərk edə bilməməsidir.
6.Həyata sevinmək xoşbəxtliyin giriş qapısıdır.
7.Tərifin gördüyü işlər cəzanın gördüyü işlərdən qat-qat çoxdur.
8.Məsləhət verəndə ehtiyatlı olun, dediyinizi edə də bilərlər.
9.İnsan maraqlı məxluqdur, yaxşı şeyləri həvəssiz, pis şeyləri isə həvəslə öyrənir.
10.Danışıq dili fikir genişliyini çatdırmaq qarşısında acizdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.06.2023)
Rəsm qalereyası: Sürəyyə Muğanlı, “İşıq ekspozisiyası”
Rəsm qalereyası: Sürəyyə Muğanlı, “İşıq ekspozisiyası”
Sevgilisinə Bakının ən gözəl binasını hədiyyə etdi
UNUDULMAZ SEVGİ ROMANLARINDAN PARÇALAR - VARİS, “QIRMIZI LƏÇƏKLƏR”
XIX əsrin sonlarında Azərbaycan bir neft bumu yaşamışdı, bir neçə olduqca imkanlı yerli və əcnəbi neft milyonçuları peyda olmuşdu, belələrindən biri də Murtuza Muxtarov idi. Liza adlı slavyan mənşəli xanımla ailə quran Murtuza bəy həyat yoldaşına sonsuz sevgi bəsləyirdi, addımbaşı bu sevgini isbatlamağa çalışırdı.
Təsəvvür edin, bəy öz xanımını Venesiyanı gəzməyə aparır, əzəmətli, olduqca gözəl bir binanı görəndə xanım heyranlığını gizlətmədən köks ötürərək söyləyir ki, "Belə binada yaşayanlar necə də xoşbəxtdirlər". Bəy heç nə demir. Bakıya qayıtdıqdan sonra Venesiyaya mütəxəssis göndərib həmin binanın dəqiq çertyojunu gətizdirir. 3-4 il ərzində məşhur memar Ploşkonun layihəsi ilə qotik üslubda bina tikilir, 1912-ci ildə ərsəyə gətirilir.
Murtuza bəy gəzinti adı ilə Liza xanımı faytona mindirib binanın qarşısına aparır. Heyrətindən nə deyəcəyini bilməyən Liza xanım binanın kimə məxsus olduğunu soruşur, Murtuza bəy deyir, gəl, ev sahibi ilə tanış olaq. Qapını açan qulluqçu "Bu evin sahibi kimdir" sualına "Bu evin sahibi Liza xanımdır" cavabını verir. Həmin an Liza xanımın duyduğu bəxtəvərliyi heç bir sözlə ifadə etmək olmaz. Hazırda yeni ailə quranların kabinləri kəsilən və Səadət sarayı adlanan həmin o möhtəşəm binanın sahibi olmaq, əlbəttə, qürurverici idi.
Təbii ki, hədsiz var-dövləti olan bir neft kapitalisti üçün həyat yoldaşına nəyisə hədiyyə etmək ilk baxışda adi görünə bilər. Amma bu qədər dərinə gedən, içdən gələn bir münasibət, bu qədər mümkünlükdən çıxan, qeyri-mümkünlüyün ən müxtəlif çalarlarına bürünən bir münasibət adi deyil axı!
Bu da bir "storqe" nümunəsi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.06.2023)
Uşaqlar üçün hekayələrdən - “Heydər zirvəsi”
Zahirə Cabir, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün Zəhra məktəbdən çox sevinclə evə gəldi. Paltarlarını dəyişməmiş mətbəxdə anasına yaxınlaşıb ulu öndərə həsr olunmuş tədbirdən, söylədiyi şeirdən, səhnədə onu alqışlamalarından ağız dolusu danışmağa başladı. Hələ də tədbir təəssüratlarını anası ilə bölüşən Zəhra birdən nəsə yadına düşmüş kimi anasından soruşdu:
- Ana tədbirdə oxunan bir mahnıda deyilir ki:
Sən elə bir zirvəsən, küləklər neyləyəcək, Dünənim, bu günümsən, səninlədir gələcək.
- Ulu öndərin adına doğrudanmı belə bir zirvə var?
Ana: - Əlbəttə ki, qızım. Heydər zirvəsi Quba rayonunda, Qızıl Qaya silsiləsindədir.
Zəhra:- Anacan, sən kitabxanada işləyirsən, bəlkə onun haqqında mənə daha ətraflı danışasan.
Ana: - Yaxşı qızım, qulaq as danışım.
Bu zirvəni 1998-ci il may ayının 10-da Azərbaycan alpinistləri fəth etmiş və onu ulu öndərin anadan olmasının 75 illiyi münasibətilə “Heydər zirvəsi” adlandırmışlar. “Heydər zirvəsi” Qafqaz sıra dağlarının şimal hissəsində dəniz səviyyəsindən çox-çox hündürlükdə yerləşir. Həmin vaxt, yəni may ayının ilk öngünlüyündə alpinistlər bu dağın zirvəsinə qalxmış və zirvəyə Azərbaycan bayrağını, Heydər Əliyevin baralyefini sancmışlar. Demək olar ki, hər il bu zirvəyə qalxaraq xalqımızın ümummilli liderinin orada qoyulmuş barelyefini ziyarət еtmək artıq bir ənənəyə çеvrilib. Hər il onun ad günündə, yəni 10 may tarixində Heydər zirvəsinə kütləvi yürüş keçirilir. Çox maraqlıdır ki, Heydər Əliyevin adını daşıyan zirvəyə bir dəfə çıxan yenə də çıxmaq istəyir.
Azərbaycanda çoxlu uca dağlar və zirvələr vardır. Lakin, hətta ən uca zirvə belə ölkənin hər yanından görünmür. Heydər Əliyev zirvəsi isə nəinki Azərbaycanın hər güşəsindən, hətta yaxın-uzaq ölkələrdən də yaxşı görsənir. Çünki gücünü doğma torpaqdan alan dağ vüqarlı ulu öndər Heydər Əliyev ucalığı, milyonların qəlbində və zehnində əbədiləşən şəxsiyyətdir. O, xalqın içərisindən çıxan, bütün ömrünü sevdiyi xalqına həsr edən, xalqın sevgisi və məhəbbəti ilə ucalan zirvə-şəxsiyyətdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.06.2023)
Bu gün Xalq artisti Sərxan Sərxanın Bakıda növbəti konserti dir
Bu gün Rəşid Behbudov adına Dövlət Mahnı Teatrında klassik estrada musiqimizin parlaq nümayəndələrindən biri olan Xalq artisti Sərxan Sərxan növbəti dəfə konsert proqramı ilə çıxış edəcək.
Mahnı Teatrından verilən məlumata görə, gecədə müğənni sevilən lirik kompozisiyaları ilə yanaşı, repertuarındakı retro və müəllif, dillər əzbəri olan hit mahnılarını ifa edəcək.
Qeyd edək ki, 1952-ci il iyunun 18-də Bakıda anadan olan Sərxan Sərxan Moskva Konservatoriyası nəzdində Musiqi məktəbinin gitara sinfini və Qnesinlər adına Musiqi məktəbini vokal üzrə bitirib. Eyni zamanda Moskva və Azərbaycan filarmoniyalarında çalışıb.
Biletləri iTicket.az saytı və şəhərin kassalarından əldə etmək mümkündür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.06.2023)
