Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Təqvimdə 1981-ci il idi. Bir il idi ki, mərhum aktyorumuz Kamil Məhərrəmovun Sumqayıtda rəhbərlik etdiyi dram dərnəyinə gedirdim. Dərnəyimiz 4 saylı Mənzil İstismar Sahəsinin nəzdində olsa da, tamaşaları orada hazırlayıb Sumqayıt Dövlət Dram Teatrının səhnəsində, eləcə də müxtəlif orta məktəblərdə nümayiş etdirirdi. Yeni il şənliklərində isə İnşaatçılar klubunda olurduq. Yaxşı yadımdadır, o vaxt biz Yusif Əzimzadənin “Anacan” əsərini səhnələşdirib “Teatr Baharı- 1981” festivalında respublikada üçüncü yeri qazandıq və diplomu Kamil Məhərrəmova şəxsən Leyla Bədirbəyli təqdim etdi. Tamaşa qabağı məşqlərimiz adətən Sumqayıt Dövlət Teatrının səhnəsində olurdu. Elə o vaxtdan da haqqında söhbət açmaq istədiyim Mərahim Fərzəlibəyovu tanıyıram...

Deyir ki:- “Hər bir teatra maraq olmalıdır və bu marağı ilk növbədə teatr özü yaratmalıdır. Teatrımızın elə tamaşaçıları var ki, onlar demək olar hər tamaşamıza gəlib baxırlar. Tamaşanın və əsərin səviyyəsindən asılı olmayaraq, daimi tamaşaçılardır. Həqiqətən teatra gəlmək böyük bir mədəniyyətdir. Hətta ən zəif tamaşadan belə tamaşaçı nəsə götürə bilir. Əlbəttə istəyərdik ki, teatrımızın səhnəsində qoyulan əsərlər daha maraqlı, daha səviyyəli, dramaturji baxımdan standartlara uyğun gələn tamaşalar olsun. Bu o demək deyil ki, belə tamaşalar səhnəyə qoyulmur. Teatrımızda kifayət qədər maraqlı tamaşalar səhnələşdirilir. Peşəkar bir teatr işçisi kimi deyə bilərəm ki, tamaşaçı qıtlığını yalnız maraqlı, səviyyəli repertuarla aradan qaldırmaq mümkündür.”

Mərahim Fərzəli oğlu Fərzəlibəyov 1949-cu ildə Bakıda dünyaya gəlib. Jurnalistlər İttifaqının yaradıcılıq fotostudiyasında şagird-laborant, Suraxanı rayon mədəniyyət evində kinomexanik köməkçisi, 26-lar Mədəniyyət sarayında pioner “Şəfəq” dram dərnəyinin rəhbəri işləyib. 1970-1975-ci illərdə Leninqrad Dövlət Teatr, Musiqi və Kinematoqrafiya İnstitutunun rejissorluq fakültəsində təhsil alıb, Georgi Tovstonoqovun kursunu keçib. Diplom işi kimi Azərbaycan Musiqili Komediya Teatrında Maykl Stüartın və bəstəkar Cevri Germanın “Hello Doli” müzikl–operettasını tamaşaya hazırlayıb. 1975-1977-ci illərdə təyinatla Qroznı şəhərindəki Mixail Lermontov adına Dövlət Rus Dram Teatrında rejissor işləyib. Daha sonra dörd il Sumqayıt Dövlət Dram Teatrında baş rejissor, yeddi il isə Akademik Milli Dram Teatrında rejissor kimi fəaliyyət göstərib. Dörd il də Akademik Milli Dram Teatrının baş rejissoru olub. 2012-ci ildən Bakı Bələdiyyə Teatrının rejissorudur. 2000-ci ildən Xalq artistidir. 2019-cu ildə “Azərbaycan teatr sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilib...

Bəli, 1981-ci ildə onun otuz iki yaşı vardı. Sumqayıtda çalışsa da adı o dövrün nəhəng rejissorları ilə yanaşı çəkilirdi. İstedadı, bacarığı ilə nüfuz qazanmışdı. Səhnələşdirdiyi “Qoy bütün şərq bilsin!” tamaşasının sorağı Moskvadan gəlirdi. Səhv etmirəmsə, "Böyük Teatr"da nümayiş etdirdikləri bu əsərə görə mükafat da almışdılar. Qocalığını görməmişəm, gəncliyində hara gedirdisə hörmətlə qarşılanırdı. İstedadlı olduğu qədər də insan adam idi. Xoş davranışı, mülayim rəftarı, yüksək mədəniyyəti ilə fərqlənirdi. Fəqət aktyorlarla məşq zamanı bu sakit, təmkinli adamın necə sərtləşdiyinin, qətiyyətli, tələbkar rejissora çevrildiyinin çox şahidi olmuşam...

“Bu il teatrın yaranmasının 150 illiyi tamam oldu. Düz 50 ildir ki, həyatımı səhnəyə həsr etmişəm. Teatr canlı ünsiyyətdir, onu heç nə əvəzləyə bilməz. Azərbaycan teatrının hər zaman öz dəyərləri və ənənələri olub. Bu gün də həmin ənənə davam edir. Sevindirici haldır ki, çağdaş teatrın səhnəsində yeni aktyor nəsli görünməkdədir. Onlara işlərində uğurlar arzulayıram. Çox şadam ki, Azərbaycan teatrının səsi nəinki Azərbaycanda, həm də xarici ölkələrdə eşidilməkdədir. Özümə və aktyorlarımıza yeni-yeni tamaşaların sevincini arzulayıram...”- söyləyir.

Ömrünün ahıllıq dövrünə qədəm qoysa da, sinəsində döyünən ürəyi hələ də cavandır. Damarlarında sevgidən qaynaqlanan eşq rəngindəki qan vücuduna hakim kəsilib. Millətə, xalqa, vətənə məhəbbəti tükənməzdir. Bəli, 1915-ci ildə Nuxada dünyaya gələn Fərzəli kişinin Bakıda anadan olan- “Azərbaycan Respublikasının xalq artisti” fəxri adını daşıyan, “Şöhrət” ordenli oğlu, rejissor Mərahim Fərzəlibəyov Azərbaycan mədəniyyətinə böyük töhfələr verib...

Mərahim müəllimin 74 yaşı tamam oldu. Ona möhkəm can sağlığı, ağrı-acısız günlər arzulayıram.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.07.2023)

Dilavər Nəcəfovun “Sıçrayış” (“The leap”) fotosu “Ən yaxşı fotojurnalistika fotosu” üzrə Yunanıstan Fotoqrafiya Cəmiyyətinin qızıl medalını qazanıb! 

Beynəlxalq Foto Sənəti Federasiyasının (FIAP) təşkilatçılığı ilə iki ildə bir dəfə reallaşan 30-cu FIAP Rəngli Bienal adlı beynəlxalq fotomüsabiqə keçirilib. 

Azərbaycanı bu yarışmada 20 fotoqrafla Gilavar Foto Klubu təmsil edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Gilavara istinadən xəbər verir ki, cari ilin əvvəlində FIAP-ın himayədarlığı altında Yunanıstanda keçirilən federasiyalararası fotomüsabiqənin nəticələri məlum olub. 

Müsabiqəyə dünyanın 40 ölkəsindən 1063 foto təqdim olunub. Qaydalara görə, hər bir ölkə (federasiya) özünün təyin etdiyi mövzular üzrə yalnız rəngli olmaq şərti ilə iki kateqoriyada – rəqəmsal şəkildə 20, çap şəklində isə 10 foto təqdim etməli olub.

Qiymətləndirmə prosesi fotoların fərdi və ümumi qrup şəklində olmaqla iki mərhələdə aparılıb. Ən çox bal toplayan federasiyaya kubok, iki, üç və dördüncü yerlərə isə müvafiq olaraq qızıl, gümüş və bürünc medallar təqdim olunub. 5-10-cu yerlərin sahibləri fəxri lentlər qazanıb. Fərdi şəkildə olan qiymətləndirmə zamanı hər kateqoriya üzrə ən yüksək bal toplayan müəlliflər isə Beynəlxalq Foto Sənəti Federasiyası və Yunanıstan Fotoqrafiya Cəmiyyətinin medallarını əldə ediblər. Həmçinin yarışmanın hər bir iştirakçısına çap şəklində müsabiqənin kataloqu təqdim edilib.

Azərbaycanlı peşəkar fotoqraflar tərəfindən “İdmançılar havada” (rəqəmsal) və “Atəşfəşanlıq” (çap) mövzuları üzrə 30 foto təqdim edilib. Çap və rəqəmsal fotoların qiymətləndirməsi zamanı həmyerlilərimiz müvafiq olaraq 135 və 260 bal toplayıblar. Fərdi qiymətləndirmədə Dilavər Nəcəfovun “Sıçrayış” (“The leap”) fotosu “Ən yaxşı fotojurnalistika fotosu” üzrə Yunanıstan Fotoqrafiya Cəmiyyətinin qızıl medalını qazanıb.

(Fotonu qapaq şəklində görürsünüz)

Ümumilikdə əldə olunan balların sayəsində fotoqraflarımız müsabiqədə rəqəmsal kateqoriyada 40 ölkə arasında 11-ci, çap kateqoriyasında isə 27 ölkə arasında 17-ci yerə layiq görülüblər.

Qeyd edək ki, azərbaycanlı fotoqraflar Fransada keçirilən 29-cu FIAP Rəngli Bienal foto müsabiqəsində 6-cı yerdə qərarlaşaraq Beynəlxalq Foto Sənəti Federasiyasının fəxri lentini qazanıb. FIAP dünyada UNESCO tərəfindən tanınan yeganə fotoqrafiya təşkilatıdır. Bu qurumun üzvlüyünə qəbul edilmiş klublar xüsusi statusa, fotoqraflar isə ömürlük fəxri adlara layiq görülür. Hazırda Azərbaycanda bu qurumun fəxri adlarına layiq görülən 8 fotoqraf var.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.07.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazıçı-publisist Ramiz Göylərin şair Əbülfət Mədətoğlu yaradıcılığından bəhs edən məqaləsini təqdim edir. 

Şair-publisist Əbülfət Mədətoğlu uzun illərdir ki, müstəqillik dövrümüzün aparıcı mətbu orqanlarından biri olan, “Ədalət” qəzetində baş redaktorun müavini kimi məsul vəzifədə çalışır. Ölkə mətbuatı cərgəsində öz dəst-xətti və nüfuzu olan “Ədalət” qəzeti ictimai-siyasi və hüquqi qəzet olmaqla, oxucular tərəfindən həm də bir ədəbiyyat qəzeti kimi tanınır və sevilir. Təsadüfi deyil ki, “Ədalət” bu gün istər gənc, istərsə də çağdaş poeziyamızın və ədəbiyyatımızın tanınmış və təcrübəli nümayəndələrinin müraciət ünvanına çevrilmişdir. Oxucuları arasında qəzetin bu status qazanması ilk növbədə onun təsisçisi, millət vəkili, yazıçı-publisist və ssenarist Aqil Abbasın və baş redaktoru yazıçı-publisist İradə xanım Tuncayın - Məmməd Araz yadigarının xeyir-duası ilə yanaşı, həm də baş redaktorun müavini, əməkdar jurnalist, şair-publisist Əbülfət Mədətoğlunun xidmətləridir desəm, səhv etmiş olmaram. Yeri gəlmişkən qeyd etməyi zəruri hesab edirəm ki, ədəbi nümunələri çap etməklə qəzet oxucu üçün daha böyük maraq kəsb edir və bu, qəzeti daha oxunaqlı edir. Onu da qeyd etməliyəm ki, qəzetin elə bir nömrəsi yoxdur ki, orada Əbülfət Mədətoğlunun çağdaş poeziyamızın ünlü nümayəndələri və gənc yazarların şeir və yaradıcılığı haqda təhlili yazıları yer almamış ola. Əbülfət müəllimin bu fəliyyəti ədəbi camenin nümayəndələrinin və onların əsərlərinin gənclərə, eləcə də ədəbiyyatsevərlərə təqdim edilməsində, təbliğində,  gənclərin ədəbi zövqünün formalaşmasında mühüm rol oynayır və bu fəaliyyət əslində təqdirəlayiq olmaqla, ədəbiyyata xidmət nümunəsidir. 

Əbülfət Mədətoğlu ilə nə vaxt tanış olduğum yadıma gəlmir. Dostum, professor Rüstəm Kamalın şairlər haqqında fikrini bir də xatırlamalı oluram: “Şairlər də ilğım kimidir. Onlarla nə vaxt tanış olduğunu bilmirsən. Bir də görürsən ki, o səninlə doğmalaşıb. Sənin doğma, əziz adamına çevrilib.” Əbülfət Mədətoğlu ilə də mənim tanışlığım da eynən. Şeirlərini oxuduqca, yaradıcılığı ilə tanış olduqca, ona həm bir şair kimi, həm də bir insan kimi isinişməyə, doğmalaşmağa başladım və bir də gördüm ki, doğma adamlar kimiyik.

Əbülfət Mədətoğlunun yaradıcılığı çox şaxəlidir. 65-ə yaxınlaşan fiziki ömrünün yarıdan çoxunu məcburi köçkün kimi yaşayan, əvvəlcə doğma kəndi Tuğdan məcburi köçkün düşən, sonra da elə mərkəzi şəhərimiz Bakıda bir neçə dəfə köçmək məcburiyyətində qalan Əbülfət Mədətoğlunun “köç”  tale yazısı imiş. Elə bu səbəbdən də yaradıcılığında yurd, vətən el-oba həsrəti kövrək hisslərlə qələmə alınımışdır. Bu hisslər çox  kövrəkdir, tarın gərilmiş siminə bənzəyir, kiçicik bir toxunuşla onun kövrək və iniltili səsi qəlblərə sirayət edir. Əbülfət Mədətoğlunun qəlbi kimi. 30 il bu ağrı-acının içində, şeirlərində və yazılarında yaşadan Əbülfət müəllim 44 günlük Vətən müharibəsindəki Zəfərin şərəfinə Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə bir qrup ziyalıların tərkibində öz doğma kəndinə səfərdən sonra, şair təəssüratlarını kövrək hisslərlə belə ifadə edir: “Həyatda elə yaşamlar var ki, onu sözlə ifadə etmək mümkün deyil. Lap elə qaçqınlığı götürək... Bu mənada 30 il ancaq xəyal etdiyin, ancaq yuxuda gördüyün kəndinə, evinə qayıtmaq bu gündən keçmişə dönüş deməkdir. Aradakı 30 il isə itirilən, əlindən zorla alınan ömürdü. Ona görə mən kəndimə səfər edəndə filmlərdəki təki, yuxuda keçmişə getmiş kimi oldum və o keçmiş mənə çox acıları təkrar yaşatdı. Çünki kəndimin yalnız coğrafi mənzərəsi yadımda qalmışdı. Mənim uşaqlığımın da, gəncliyimin də izləri, xatirələri güllələnmişdi. Evimin yerində qaratikan bitmişdi. Mənimlə orda danışan ancaq kədər idi, ağrı-acı idi. Çünki məni qarşılayanlar onlar idi…”   

Bir ömrüm var-uduzduğum, udduğum

Günlərini saymaq indi nağıldı.

Ay diz çöküb, ətəyindən tutduğum,

Niyə mənim yurdum-yuvam dağıldı.

Min şırım var dirsəyimdə, dizimdə, Toxunduqca sızıldayır, qanayır

Nə çəkdiyim yazılıbdı üzümdə

Bəlkə hələ tanrım məni sınayır.

Əbülfət Mədətoğlunun istər gündəlik jurnalistika fəaliyyətində, istərsə də şairliyində, həm də ədəbi məqalələrində əsas silahı SÖZ-dür, SÖZ onun üçün ilahi varlıqdır. Yazılarının birində deyir: ”...Həyatda mənim üçün əl ilə toxunulmayan, gözlə görünməyən, ruhdan və ürəkdən süzülən, eyni zamanda ruhu və ürəyi ifadə edən və nəhayət, canının canı olanlara münasibətini sərgiləyən SÖZ-dü! Mənə görə SÖZ canlı varlıqdı... Ən kamil həmsöhbətdi... Ən anlayışlı sirdaşdı... Ən həzin xatirədi... Ən etibarlı güvəncdi..”  

Əbülfət Mədətoğlu SÖZ haqda fikirlərini davam etdirərək yazır: ”-Söz tumurcuğu açıldıqca ətri xəyallandırır adamı. Xüsusən də duyğusal ruh adamını. Axı bu adamlar özlərini ifadə etdikləri həmin o tumurcugu Sözdə tapıblar... Ona tapınıblar...  Mən də tapındığım Sözün dünyasında aydınları, dəyərliləri, doğma olanları, anlayışlıları və dəyər verənləri daha çox yada salıram... Təzələyirəm və təzələnirəm...”   

Və Əbülfət Mədətoğlunun şeirləri doğrudan  da misra-misra, bənd-bənd tumurcuq kimi puçurlayır, sonra çəçək açır, yarpaqlayır, bar gətirir:   

unut bü dünyada nə qədər qəm var,

unut rahat olsun ruhun bir anlıq.

özün öz içində bir sorğu apar-

seçimin təkrarla Nuhun bir anlıq!

məlhəm sevgilərə aç ürəyini

üzünə, gözünə təbəssüm çilə!

sevgiyə yavanlıq et çörəyini

onda bal olacaq, vallah, hər gilə.

Bir həqiqət məlumdur ki, bu dünya binə olanda sevgi, məhəbbət üstə bərqərər olub və bütün canlı varlıqların hamısı cüt olanda tam olur. Bu cütlük isə sevgidən yaranır. Və  nə qədər insan var, bir o qədər də sevgi var, məhəbbət var və bu sevgilərin hər biri fərqli və fərdidir. Həm də nə qədər həyat var, sevgi də vardır. Əgər sevgi varsa deməli şeir də vardır. Və nə qədər şeir var, o qədər də məhəbbət əsərləri yaranacaqdır. Necə ki - Tahir və Zöhrə, Yusif və Züleyxa, Leyli və  Məcnun, Şahsənəm və Qərib, Fərhad və Şirin, Əsli və Kərəm kimi məhəbbət dastanları yaranmışdır. Yeri gəlmişkən etiraf edək ki, dünyanın heç bir xalqında bəlkə də bu qədər məhəbbət dastanı yoxdur. Heç şübhəsiz, Azərbaycan poeziyasında Şeyx Nizami Gəncəvidən üzü bəri, bu günümüzə qədər məhəbbət mövzusunda şedevrlər yaratmış dünya şairlərinə meydan oxuyacaq şairlərimiz var. Nizami Gəncəvi də, Məhəmməd Fizuli də, Nəsimi də, Molla Pənah Vaqif də, onlardan sonra gələnlər Səməd Vurğun da, Mikayıl Müşfiq də, Əliağa Vahid də, Süleyman Rüstəm də, müasirlərimiz Musa Yaqub da, Nüsrət Kəsəmənli də, Ramiz Rövşən də, Vahid Əziz də ən gözəl əsərlərində məhəbbəti və sevgini ən yüksək səviyyədə və fərqli formada tərənnüm etmişlər. Və düşünürəm ki, elə məhəbbət mövzusunda şedevrlər yaratmış şairlərimizin əsrlərinin baş qəhrəmanları da onların özüdür. Əgər belə olmasaydı Məhəmməd Füzuli məşhur qəzəlində nümunə gətirdiyim beyti işlətməzdi:

Məndə Məcnundan füzun aşiqlik istedadı var,

Aşiqi sadiq mənəm Məcnunun ancaq adı var.

O da faktdır ki, məhəbbətin dili şeirlə açılır. Şeirlə sevgi, məhəbbət əkizdir. Bir-birini daha çox başa düşürlər. Onun nəticəsidir ki, sevənlər bir-birilə şeirin diliylə danışırlar. Bəlkə bu səbəbdəndir ki, məhəbbət mövzusunda yaranmış ən yaxşı əsrlər nəzmlə yaranmışdır...

Ənənə bu gün də davam edir. Düşünürəm ki, bu gün də məhəbbət mözusunda yaranan ən yaxşı əsərlər nəzmlə yaranır. (Yəqin nasirlərimiz bu fikirdən inciməz). Və çağdaş poeziyamızda məhəbbət  mövzusunda yaranan ən gözəl şeirləri yaradan şairlərimizdən biri də Əbülfət Mədətoğludur. Onun şeirlərini oxuduqca, yaradıcılığı ilə tanış olduqca təəccüb edirsən - peşə etibarı ilə jurnalist olan, yaşı altımışı adlamış, xarici görkəm etibarı ilə köhnə kişiləri xatırladan bu adamın içində nə boyda məhəbbət , sevgi varmış, ilahi. Əbülfət Mədətoğlunu oxuduqca onun nə qədər incə qəlbə, kövrək xarakterə, böyük sevgiyə  malik olduğunu duymaq çətin deyildir. 

Sən dan üzü gətirmisən ömrümə,

Şehi də var, ətri də var, səsi də...

Sirr deyil ki, o dan üzlü ömrüm də-

Bəyəndirib sənə bu mən kəsi də !..

O, dan üzü-and içdiyim, ancaq O,

Hər halından söz biçdiyim ancaq O,

Baxışından “döz” biçdiyim - ancaq O-

Mənə verdi ümid adlı dərsi də!..

Məhəbbət mövzusu Əbülfət Mədətoğlunun təməl müvzusudur. Buna əmin olmaq üçün məncə  onun kitablarının bir qisminin adlarına baxmaq kifayət edir: ”Ürəyimdəki sənsən”,  “Ancaq O ”, " Sevgi pıçıltıları", "Yanan məktublar", "Mənim kimi sevə bilsən", "Gözləyənim var",  "Ürəyim sənlə danışır", "Cəzayam sevdiyim qıza", "Bir qadına" və digərləri.  Və bu sevgi tarixçəsinin yaşı min illərə gedib çıxır, onun sevgisinin yaşı min ildi deyir Əbülfət:  

Bu kövrək sevginin yaşı min ildi,

Baharı min ildi, qışı min ildi...

Özülü, divarı, daşı min ildi-

Demə ki, qalıbdı dünəndə ürək.

Kimsə dəli deyib Məcnun sanacaq,

Kimsə Əbülfətə tam inanancaq!

Dünyam dağılacaq, gorum yanacaq_

Üstümə qırılmış dönəndə ürək!

Klassik Azərbaycan poeziyasında sentimental poeziyaların ən parlaq nümunələrini “Leyli və Məcnun”poemasında Məhəmməd Füzuli yaratmışdır. Sonrakı dönəmlərdə istər klassik, istərsə də çağdaş poeziyamızın bir çox nümayəndələrinin yaradıcılığında sentimental mövzulu və ruhlu nümunələr kifayət qədərdir. Əslində sentimental hisslərin özü sevgi və məhəbbətdən qaynaqlanır. Hələ məşuqunun vüsalına yetməyən aşiq, həmin vüsalı xəyallarında qurur. Sevgisinin vüsalına yetmək üçün hər çür əzab-əziyyətə qatlaşmağa, cəfalar çəkməyə, hətta ölümə belə getməyə hazırdır. Mənim qənaətimcə Əbülfət Mədətoğlu çağdaş Azərbaycan poeziyasında lirik sentimentalizmin ən parlaq nümunələrini yaradır:

                                        Çəkilmişəm özümə

                                        Qabaracam dəniztək

                                        Səni sahildən alıb-

                                        Aparacam dəniztək...

                                        Ağ ləpələr öpüş tək

                                        Səpiləcək üstünə...

                                       Nəfəsim də Günəş tək

                                        Qarışacaq istinə...

Professor Rüstəm Kamal yazır: ”Qadın sevgisi kişi yaddaşının varlığını şərtləndirir. Uşaqlıq xatirələrindən, yurd nisgilindən sonra sevgi tarixçələri kişinin xatırlamaq istədiyi, yenidən o hissləri yaşamaq istədiyi bir ilğımdır. Sevgi şeirləri isə həmin ilğımın sözdə ifadə cəhdidir. Müasir sevgi şeirləri isə şairlərin duyğu yetginliklərinin və ya ömür müdrikliyinin ifadəsidir”. 

Nə qədər dəqiq ifafə edib döstum Rüstəm müəllim. 

                                Mənim əvəzimə  sən  yat,

                           Nə  yuxu  küssün,  nə  gecə...

                              Sən  bizə  verdiyin  həyat –

                           İlahi olsun heç-heçə.

                           Sən  yat,  mən  saata  baxım

                               Görüm  uzanarmı  yuxun...

                        Sənə,- qoynunda  bu   vaxtın -

                                Olum  birazca da  yaxın!..

                         …Mənim  əvəzimə  sən yat...

                            Yat  gör  yuxundakı   məni...

                                Yuxuda  görməklə aldat -

                                 Sənə  yaxındakı   məni!...

Əbülfət Mədətoğlunun sentimental şeirləri onda “duyğu yetkinliyinin və ömür müdrikliyinin ifdəsi” kimi səslənir:

                                      Ürəyimin çırpıntısın,

                                   Eşitdirdim  açıq, aydın...

                         Sən də yanımda  durmuşdun -

                                    Bu  çırpıntıları  saydın...

                               Sonra  köçürtdüm  kağıza,

                                      Səslərin sırası  adın...

                                 Sığmadı  bax, dil  ağıza -

                                   Adın oxunanda, Qadın!..

                                  …Bu  ömürə, günə  fərəh

                               Gətiribsə  bu  məhəbbət...

                                  Sevdiyin necə gizlətsin,

                               Səni  QADIN,  bu  Əbülfət?!

Əbülfət Mədətoğlunun şeir dili sadə, rəvan və qulağayatımlıdır. Ona görə də onun yaratdığı sentimental poeziya nümunələri də klassik sentimentalizmdən fərqlənir, şeiri oxuduqca qulağında səslənir: 

                             Yadımdan çıxmır ki, heç

                            əllərini uzadıb

                            ovut, isit dediyin...

                             əllərim əllərindən 

                            yaman küsüb dediyin...

                        …yadımdan çıxmır ki, heç

                             canım səni...və susub 

                             sonun demədiyin söz...

                             ...yadımdan çıxmır ki, heç 

                             özünlə açıq-aşkar  

                              ruhumu apardığın...

                             yadddaşmı qalıb məndə?

                             çismim köç edibdi, köç

                             yaddaşım qalıb səndə.

Və  səmimi olmaqla bərabər həm də çox cəsarətlidir, sevgisini, hətta bu sevginin, sevdiyi qadının dəlisi olduğunu etiraf edir:

                           ...Tellərin uzanan yolum

                              Burulub qayıdır sənə...

                      Hər yandan bu Məcnun könlüm

                              Vurulub qayıdır sənə-

                              Dəlisi olduğum Qadın!

                              Ürəyin qibləm, güvənim

                              Həm də ruhuma yuvadı...

                              Ay məni gizli sevənim

                              Adın müqəddəs duamdı-

                              Dəlisi olduğum Qadın!

Mən çalışdım ki, Əbülfət Mədətioğlu poeziyasının bir neçə nümunəsində onun iç dünyasını açım. Ancaq gördüm ki, onu kəşf etmək üçün şeirlərini bir-bir, misra-misara təqdim etmək lazımdır. Və mən hesab edirəm ki, Əbülfət Mədətoğlu misra-misra oxunası və misra-misra təqdim ediləsi şairlərdəndir.

Onu oxuduqca hiss etdim ki, Əbülfət öz duyğularını, dərk etdiklərini ifadə edir, özünü yazır. Yazdıqca öz şeirində özünü tapır. Ancaq bütün bunlarla birlikdə o həm də oxucunun istədiyi şeiri yazır. Elə buna görə də Əbülfət Mədətoğlunun poeziyası oxunur, sevilir və müəllifinə oxucu sevgisi qazandırır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.07.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Qısa fikirlər xəzinəsi”ndə bu dəfə Tomas Eliotun aforizmlərini təqdim edir. Toplayanı və tərtib edəni: C.Məmmədovdur.

Tomas ELİOT:

Hər şeydə İlahi Zəkanın izləri göründüyü halda, insanların əksəriyyəti öz zəkalarına güvənirlər...

***

İnancsız adamlar, ən nəhayət, görəcəklər ki, yaşamaqlarının heç bir faydası yoxdur.

***

Bir heyvanı sevsəniz, o da sizi sevər... Bir insanı sevsəniz, bax onu bilmirəm – nə edəcəyi bəlli olmaz...

***

...Baxma sən hər kəsin elə bəxtəvər görünməyinə; vicdan deyilən bir yer var və orada hər kəs günahkardı...

***

...Çevrəndəki insanlar susacağı, danışacağı və duracağı yeri bilmirlərsə, sən onlara doğru artıq addım atmısan... Bir az geri çəkil...

***

Lüzumsuz peşmanlıqlar yaşamamaqçün, yaxşısı, insanlarla bir az məsafə saxlamaqdır.

***

İnsanların ikiüzlü olmağı sizi hələ də çaşdırırsa, demək ki, yaxşı adamsınız.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.07.2023)

Gənc Tamaşaçılar Teatrı uğurlu mövsüm keçirdi

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu il Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı özünün 95-ci mövsümünü keçirdi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı mövsümə qiymət verməyə çalışacaq. Ondan başlayaq ki, bu mövsüm teatrda altı tamaşanın premyerası olub. 

1-Cİ TAMAŞA

Bu mövsüm ərzində ilk premyera Əməkdar incəsənət xadimi Mehriban Ələkbərzadənin müəllifi və quruluşçu rejissoru olduğu repressiya illərində dəhşətli cəzalara məruz qalmış ziyalılarımızın həyat yoldaşlarının sürgündəki məşəqqətlərindən bəhs edilən “Kod adı: V.X.A” tamaşası olub. 

2-Cİ TAMAŞA

Sonra müharibədə yeganə oğlunu itirmiş qadından bəhs edən və quruluşçu rejissoru Elşad Rəhimzadə olan yazıçı-dramaturq Ülviyyə Heydərovanın “İnanıram” monopyesi əsasında hazırlanan eyniadlı tamaşa nümayiş etdirilib.

3-CÜ TAMAŞA

Daha sonra ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatını almış ilk ingilis yazıçısı Redyard Kiplinqin “Cəngəlliklərin kitabı” və “İkinci cəngəlliklər” əsərləri əsasında uşaqlar üçün Elşad Rəhimzadənin quruluşunda hazırlanan “Mauqli” adlı tamaşa teatrsevərlərə təqdim olunub. 

4-CÜ TAMAŞA

Növbəti tamaşa Əməkdar artist Nicat Kazımovun quruluşunda 44 günlük Vətən müharibəsinə həsr olunmuş İlqar Fəhminin “Balaca kişilər” pyesi əsasında eyniadlı tamaşa olub.

5-Cİ TAMAŞA

Müşfiq Əliyevin quruluşunda İsveç dramaturqu Benqt Alforsun “İllüzionistlər” pyesi əsasında hazırlanan “35 ildən sonra” adlı tamaşa teatrın 5-ci premyerası olub.

6-CI TAMAŞA

Ən nəhayət, quruluşçu rejissoru və baş rolun ifaçısı Aydan Həsənzadə olan fransız dramaturqu Jan Kotonun “Biganə yaraşıqlı” əsəri əsasında hazırlanan “Biganə məşuq” tamaşasının premyerası keçirilib. 

Tamaşalar anşlaqla keçib, xüsusən “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı əməkdaşlarının da tamaşa etdikləri “Balaca kişilər” və “İnanıram” tamaşaları uğurlu alınıb. 

Bildiyimiz kimi bu il Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 100, Azərbaycan peşəkar milli teatrının yaranmasının 150 illiyi münasibətilə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən təşkil olunan silsilə tədbirlər çərçivəsində teatr və konsert truppalarının regionlara qastrol səfərləri də təşkil olunub. Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının builki ilk qastrol səfəri Sumqayıt şəhərinə olub. Teatr Sumqayıt Dram Teatrının səhnəsində “Dəcəl keçi” tamaşası ilə çıxış edib. Regionlara olan digər qastrol səfərləri isə Gəncə Dram Teatrında Anton Pavloviç Çexovun “Qağayı” əsəri əsasında hazırlanan eyniadlı tamaşa ilə və Lənkəran Dövlət Dram Teatrında “Bremen musiqiçiləri” adlı tamaşa ilə olub. 

Daha bir qastrol səfəri isə Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə “Avrasiya” 1-ci Beynəlxalq Teatr Festivalında həyata keçirilib. Özbəkistan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkil etdiyi festivalda Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının yaradıcı heyəti İsveç dramaturqu Lars Norenin “Müharibə” pyesi əsasında Əməkdar incəsənət xadimi Bəhram Osmanovun hazırladığı “Mən gəldim, qızlar” tamaşası ilə çıxış edib. 

Teatr builki mövsüm bağlanışını isə böyük Azərbaycan dramaturqu Mirzə Fətəli Axundovun “Sərgüzəşti Vəziri Xani Lənkəran” tamaşası əsasında hazırlanan eyniadlı tamaşa ilə edib.

Yayda teatr qısa fasilədən sonra həvəslə və inadla yeni mövsümə hazırlaşacaq. Əminik ki, bu payız da Gənc Tamaşaçılar Teatrı teatrsevərlərə xoş anlar bəxş edəcək.

Şəkillərdə: Qapaq şəklində “Balaca kişilər”, mətn şəklində “İnanıram” tamaşalarından səhnələr.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.07.2023)