Aynur İsmayılova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Həmişə esselərimi oxuyurdunuz. Bu dəfə qərara gəldim, anama həsr etdiyim şeirimi sizlərə təqdim edim. Mən peşəkar şair olmadığım üçün, yəqin çatışmazlıqlarımı qabartmazsınız.

 

Yoxdur sənə nə bir oxşar, nə bir tay

Sən olanda bu dünyada cənnət var

Həyat səndə gözəl, səndə mənalı

Sənsiz keçən ömrün nə mənası var ?

 

Mənə həyat verən canına qurban

Mənə balam deyən dilinə qurban

Mənə layla çalan səsinə qurban

Səndə tükənməyən nə sərvətlər var?

 

Bilmirəm nə yazım, nə qoşum sənə

Səni anlatmağa söz yetməz mənə

Bilsinlər hər zaman, bilsinlər yenə

Mənim bəyaz saçlı, gözəl anam var!

 

Əsas odur ki, hər bir kəsin ürəyində ana sevgisi olsun. Analar bizim ən dəyərlilərimizdir!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

 

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

 

 

 

Bülbül adına orta ixtisas musiqi məktəbini bitirib. Sonra Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində ali təhsilə yiyələnib. 2002-ci ildə mtbuatda jurnalist kimi fəaliyyətə başlayıb. Bir müddət sonra “Pəncərə”, “Ölkəm”, “Azercell” jurnallarının baş redaktoru olub. 2018-ci ildən isə paytaxtın ən gözəl və ən nüfuzlu kitab mağazasının - Bakı Kitab Mərkəzinin direktorudur...

 

 

 

Deyir ki:- “Bəli, hər bir qələm sahibi ilk növbədə insandır. O da musiqidən, kinodan, kitabdan təsirlənə bilir. Əgər robot olsaydı, deyə bilərdim ki, qələm adamı heç nədən təsirlənmir, bu hiss ona yaddır. Əlbəttə ki, mən də bütün bunlardan təsirlənmişəm. Qəribədir, atamla mənim oxşar cəhətlərimiz çoxdur. Yəqin ki, hər ikimiz də ədəbiyyatçı ailəsində doğulmuşuq, ondandır. Bizim tərbiyəmizdə, formalaşmağımızda kitabların rolu danılmazdır. Ancaq bu, o demək deyil ki, yalnız hansısa əsərdən təsirlənib yazıram. Əgər insanda istedad varsa, bu, mütləq üzə çıxacaq. Əgər atam yalnız kiminsə əsərindən təsirlənib yazsaydı, o, heç vaxt Xalq yazıçısı olmazdı. Hətta mən atamın əsərlərinin oxucusu olsam da, ondan təsirlənməmişəm. Tənqidçilər də deyir ki, biz tamamilə müxtəlif üslublarda yazırıq. Doğrudur, “Altıncı” povestim var ki, onu atamın “Beş mərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi” əsərinin davamı hesab edirəm, amma əslində üslubumuz çox fərqlənir. Çalışmışam ki, bu povestdə obrazlar da, üslub da olduğu kimi qalsın. Bunlar hamısı olan şeylərdir. Dünya da bunu qəbul edir. Ancaq, əgər sən kiminsə əsərini götürüb mənimsəsən, bu artıq plagiat olar. Mənim vicdanım heç vaxt buna yol verməz…”

 

 

 

Əla! Düz tapdınız, bu dəfəki söhbətimin qəhrəmanı yazıçı- publisist Günel Anarqızıdır. O, 1972-ci ildə Bakıda dünyaya gəlib. Ağlı kəsəndən, evdə yüzlərlə kitab görüb. Əvvəlcə onları vərəqləyib şəkillərinə tamaşa etsə də, əlifbanı öyrənəndən sonra oxumağa başlayıb. Beləcə, oxuya-oxuya böyüyüb, böyüyə-böyüyə də oxuyub…

 

 

 

“Bizim ailə haqsız tənqidlərə çox məruz qalıb, artıq vərdiş etmişik. Babamdan tutmuş mənədək hamımız zaman-zaman bu “tənqidlərin” mərkəzində olmuşuq. Mənim demək istədiyim başqadır. Həm Yazıçılar Birliyinin üzvü kimi, həm də yazıçı kimi deyə bilərəm ki, Anarın xalqı qarşısında həm yazıçı, həm də ictimai xadim kimi xidmətləri danılmazdır. Bunu atam olduğu üçün demirəm. Həqiqəti belə düşündüyüm üçün deyirəm. Tənqidlər onsuz da həmişə olur. Bir də ki, tənqid edən adamın gərək özü də ortaya nəsə qoysun və kimisə tənqid etməyə haqqı çatsın. Özündən qat-qat böyük olan, millətə daha çox xidmət etmiş adamı tənqid etməyin də bir səviyyəsi olmalıdır. Səviyyəsizin, özünün heç bir xidməti olmayan adamın durub nəsə deməyi çox gülməli görünür.”- söyləyir.

 

 

 

Kübar xanımdır. Bu ona daşıdığı gendən bir ərmağandır. Elə düşünməyin ki, qazandığı uğurlarda atasının əməyi var, əsla. Bütün nailiyyətlərə öz istedadı, işgüzarlığı ilə nail olub. Çox mədəni və intizamlıdır. Əgər yazıçılıq istedadı ona atasından ötürülübsə, bu xüsusiyyətləri isə anası, akademik Zemfira Səfərova ona aşılayıb…

 

 

 

Deyir ki:- “Hazırda rəhbərlik etdiyim Bakı Kitab Mərkəzinin yaranma ideyasını Heydər Əliyev Fondu irəli sürüb. Əslində, Fondun rəhbəri Mehriban xanım Əliyevanın ideyası idi. Kitab mərkəzinin yaranması zərurətdən doğan bir təşəbbüsdür. Bilirsiniz ki, son zamanlar mütaliəyə maraq azalıb, bu haqda dəfələrlə danışmışıq, ədəbiyyatçılar, yazıçılar narahatlığını bildiriblər. Hazırda Azərbaycanda və paytaxtda bir çox kitab dükanları və şəbəkələri fəaliyyət göstərsə də, belə bir mərkəzin yaranması vacib idi. Buna görə də, təşəbbüs irəli sürüldüyü gündən bu istiqamətdə işlər tükənmədən irəliləyirdi. Qısa müddət ərzində Bakının mərkəzində, gözəl guşədə, ən çox ziyarət olunan yerlərin birində belə bir mərkəz inşa edildi. Onu da qeyd edim ki, əslində Mehriban xanım qədim binaların mühafizəsi, onların görünüşü ilə bağlı çox diqqətlidir və buna çox önəm verir. Deyir ki, memarlıq abidələri bizim tariximizdir…”

 

 

 

Erkən gəncliyində ailə həyatı qurduğu üçün, ona nənə olmaq sevincini yaşamaq orta yaşlarından nəsib olub. İki qızı, bir neçə nəvəsi var. İşləri nə qədər çox olsa da, övladlarına qulluq etməyi çox sevir…

 

“Sözsüz ki, mənim dincəldiyim yer evimdir. Evimi istədiyim kimi qurmuşam, ona görə də burada rahatlıq tapıram. Yay aylarında bağa köçəndə, əlbəttə, orada da dincəlirəm, amma yenə də şəhər evimi daha çox istəyirəm və buraya hər zaman tələsirəm. Qəribə səslənsə də evdə olan vaxtımın çox hissəsini mətbəxdə keçirirəm. Ona görə yox ki, biş-düşlə məşğulam. Səbəbi odur ki, mətbəx mənə daha rahatdır. Mətbəxdə yığcam bir televizorum var, səhərlər ona baxıram. Evdəkilər narahat olmasınlar deyə qapını bağlayıram və səhər saatlarını orada keçirirəm. Adətən hamıdan tez oyanıram, ətirli çay dəmləyib onun keyfini yaşayıram. Qonaq otağında isə axşam vaxtı daha çox oluram, evimə gələnləri orada qarşılayıram. Uşaqlarım bişirdiyim yeməkləri çox sevir, məndən bəzən xüsusi bir şey hazırlamağı xahiş edirlər. Bir müddət əvvəl nəvəmin ad günü idi. Qızım istədi ki, nəvəmin ad gününə şah plovu bişirim. İnandırım sizi, hələ belə sürətlə yemək bişirməmişdim. Çünki hərdən vaxt məhdudiyyəti də olur. Tez-tez yorğunluq da…

 

Elə xanımlar var ki, yemək bişirməklə arası yaxşıdır, evə nə qədər yorğun gəlsələr belə, yeməyi həvəslə hazırlayırlar. Mən təəssüf ki, o qadınlardan deyiləm. Ona görə də çalışıram bu işləri səhər görüm, axşam isə dincəlməyə üstünlük verirəm.”- söyləyir.

 

Heç vaxt xüsusi pəhriz saxlamır. Necə deyərlər, nənə olsa da hələ ki, gözəlliyini, təravətini itirməyib. Yağlı, qızardılmış yeməkləri xoşlamır. Az kalorili, xeyirli qidaya üstünlük veririr və ən əsası da idmanla məşğul olur. Düşünür ki, fiziki aktivlik çox şeyin dərmanıdır. Xəstələnməmək üçün idmanla məşğul olmaq zəruridir. Həm də idman insanın ovqatını yaxşılaşdırır, sağlamlığını gücləndirir və artıq çəkinin qarşısını alır…

 

Bu gün - martın 6-sı Günel xanımın növbəti ad günüdür. Ona möhkəm can sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayıram.

 

Yeni yaşınız mübarək, Günel xanım!

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

 

(06.03.2025)

 

 

 

 

 

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı PORTAL AKADEMİYASInda növbəti, üçüncü abituriyent kurslarına davam edir. Həyatda necə uğur qazanmalı, hədəfi necə seçməli, hədəfə doğru necə irəliləməli, necə lider olmalı – bu sayaq suallar hər birinizi düşündürür, bilirik. Onlara PORTAL AKADEMİYASI məşğələlərinə qatılmaqla çavab tapacaqsınız.

 

Rubrikanı millət vəkili, motivasiya spikeri, yazıçı Əlibala Məhərrəmzadə aparır.   

 

Planlaşdırma nədir? Biznesdə ən vacib elementlərdən biri barədə söhbətimizi davam etdiririk.

 

 

Bazarın analizi

 

Bazar və marketinq bütün kompaniyalar üçün həlledici amildir. Alıcısı olmadıqda ən dahiyanə texnologiyalar belə faydasız olur. Bazarın öyrənilməsi yeni biznesin başlıca problemlərindəndir.

Siz investoru sizin məhsul üçün bazarın mövcud olmasına, bazarı hiss etmənizə və məhsulu sata biləcəyinizə əmin etməlisiniz (və özünüz əmin olmalısınız!).

Sizə lazım olacaq ən ilkin məlumatlar bunlardır: Sizin malları kim alacaq?  Bazarda sizin yer kəsiminiz haradadır?

Bundan başqa, bazarı proqnozlaşdırmaq və bu suala cavab tapmaq lazımdır? Sizin məhsulu sabah, birisi gün və ümumiyyətlə, yaxın iki il ərzində kim, niyə və nə qədər almağa hazırdır?

Təbii ki, siz öz mümkün rəqibləriniz haqqında da məlumat verməli olacaqsınız: onların malları, məhsulun keyfiyyəti, təqribi qiymətlər və satış şərtləri. İnvestorun sizin bazar konyunkturası haqqında təsəvvürlərinizin dolğunluğunu və layihənizin düşünülmüş olmasını qiymətləndirə bilməsi üçün bütün bunlar mütləq biznes-planda əks olunmalıdır.

Siz həqiqəti təhrif etməkdən, olduğundan yaxşı göstərməkdən qaçmalısınız. Buna görə də rəqiblərinizi son dərəcə düzgün, özünüzü aldatmadan qiymətləndirin. Lakin onlardan qorxmadan strategiyalarındakı və ya məhsulun keyfiyyət xarakteristikalarındakı boşluqları göstərin. Bunlar uğur qazanmanız üçün sizə real şans açır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Sevinc hissi ilə sizləri "Sözlərin Sehri" hekayə yarışmasının qalibləri ilə tanış edirik! Bu yarış Life Academy platformasının rəhbəri Humay İsayevanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilib. I yerin qalibləri - Könül Məmmədova və Fidan Xəlilova, II yerin - qalibi Xədicə Hacıyeva!

Bu gün 1-ci yerin iki qalibindən biri - Könül Məmmədovanın "Gecənin günəşi"adlı hekayəsini təqdim edirik.

 

GECƏNİN GÜNƏŞİ

Könül Məmmədova                         

 

 “Necəsən? Ümid edirəm ki, bu gecə ağlamayacaqsan”.

Dediyi sözlər və gözümdən axan yaş eyni zamanı izləyirdi sanki. Sahildə əyləşmişik. Önümüzdə dolu, amma bizim boş hiss etdiyimiz dənizə baxırdıq. Yuxarıda isə gecədə görünməyən bir Günəş vardı. Səssizcə o mənim göz yaşlarımı, mən isə onun nəfəsini dinləyirdim.

“Bura gecədir, amma sən mənim Günəşimsən” dedi.

“Qaranlıqda Günəşi görə bilməzsən”.

“Amma onu hiss edərəm”.

“Bu son danışıqdır? Nəsə elə hiss elətdirdin indi”.

Zaman durdu, dənizdə dalğaların səsi bizə bir melodiya kimi gəlirdi. Cavab vermədi mənə, çünki son olduğunu o da bilirdi.

“Madam ki sondur, əvvəli də olsun. Gecədə olan Xəyalımı sənə xatırladım?”

“Xəyalında olan Günəşi xatırlat mənə. Niyə indi burda belə danışdığımızı xatırlat. Qaranlığımda işıq olan səni mənə danış”.

“Sən kimsən?” deyə soruşdu, soyuq baxışları ilə gözlərimə baxaraq.

Yavaşca addım atdım və onu dinlədim. Gecə soyuq bir su kimi axıb gedirdi. Amma bunun onu tanımaq üçün ən yaxşı zaman olduğunu düşündüm. Gecə  hər zaman başqalarını sirr içində saxlamağa qadirdi.

“Sadəcə bir insanam,” deyə cavab verdim, “Amma gecənin qaranlığında parlayan Günəşəm.”

O gülümsədi. Di gəl, bu gülümsəmə sanki çox incə və bir az da ağrılı idi. O gülümsəmə məni bir yerdə qorxutdu və özümə çox yaxın hiss etməyimi təmin etdi.

Bir müddət susduq. Zamanın necə keçdiyini bilmirəm, amma mənim üçün bu an sonsuz idi. Gecənin bütün sükunətində bircə nəfəsin səsi vardı – onun nəfəsinin.

“Necə hiss edirsən?” deyə soruşdu, gözlərində narahatlıq və gözləmə vardı. Həm narahat, həm də təkbaşına qalan bir insanın ruhunu görürdüm.

“Bir şeylər hiss edirəm, amma heç nəyi hiss etmirəm elə bil,” dedim.

“Gecənin içində sən mənim Günəşim oldun. Ancaq mənim sənsizliyimdə sənin Günəşini tapdığımdan daha qaranlıqdır.”

Gözləri indi büsbütün kədərli idi. Mənim bu kəlmələrimə qarşılıq olaraq heç nə demədi. Amma sanki mənimlə bir yerdə yaşadığı o hissləri özündə dondurdu. O, ruhunun dərinliklərində mənimlə əlaqə qura bilməyin acısını çəkirdi.

Bir neçə dəqiqə sonra o, başını əymədən, “Bunu sən çox gözəl izah etdin,” dedi, “Amma mənim üçün həqiqət başqa bir şeydir. Mən gecəylə yaşayıram. Mənim içimdəki Günəş, heç vaxt məni sarsa bilməz. Mən hər zaman soyuğam və qaranlığam. Mənimlə olmaq istəyirsənsə, sən də mənimlə soyuq bir dünyaya gəlsən, o zaman sən də hiss edəcəksən.”

“Səni ilk gördüyümdə qara jordan pencək və qara şalvar geyinmişdin.Gözlərində eynək vardı, saçının incə telinə qədər incələmişdim. Gözlərinə baxanda həyatı yaşayırdım sanki. Qəhvəyi gözlərin torpağım idi. Ölüb də məni basdırıblarmış kimi hiss edirdim. Qara saçların incə ruhum kimi məni bu dünyada yaşadırdı. Bir teli düşərkən canımdan can gedirdi.

Ruhumun ruhuna ehtiyacı var, Xəyal. Günəşin Xəyalda itirdiyi bir qəlbi var...”

“Səni ilk gördüyümdə ağ don geyinmişdin, saçların çox gözəl idi. Qara saçların havada sanki adımı yazırdı. Qəhvəyi gözlərin mənim dünyamı yandırırdı. Baxarkən uzaqlaşırdım bu aləmdən. Saçının bir teli düşərkən aldığım nəfəs yarıya enirdi. Ruhumun ruhuna ehtiyacı yoxdur, çünki ruhum onsuz da sənindir. Xəyalın Günəşdə itirdiyi bir gecəsi var...”

Gözlərimi yumdum. Onunla bir anlıq o qədər yaxın olmuşdum ki, heç bir söz və heç bir hərəkət bu anı təsvir edə bilməzdi. Mən bu anı içimdə həkk etdim. Mənim qəlbim bu qaranlıq dünyada bir zamanlar parlayan bir Günəş kimi olacaqdı, amma o Günəşin özü heç vaxt tam olaraq parlamayacaqdı. O, həmişə batacaq və geri qayıtmaq üçün zaman alacaqdı.

Gecənin içində onunla təkbaşıma qalmağım heç də gözlədiyim kimi rahat deyildi. Sözlərim hələ də hava kimi çox soyuq idi. Amma bir şey dəqiq idi: O mənim “Gecəmin Günəşi” idi.

Ondan sonra bir daha heç nə demədik. O, qaranlığa sarıldı, mən isə ona baxaraq gecənin içində dayanmışdım. Bu sevgi, bu an heç vaxt bitməyəcəkdi, amma hər şeyin sona çatacağı kimi hər şey bir gün sona çatar.

Və o bir gün batmış Günəş kimi mənim dünyamdan çəkildi. Lakin o anın içindəki hissləri, gecənin sonsuzluğunda qalan o təmiz işığı heç vaxt unutmadım.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

 

 

Aygün Bayramlı, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Beyləqan təmsilçisi

 

 

Əvvəl anamın isti ovcundan başladı bahar...

Bir ovuc sevgi ilə gəldi evimizə

Bir ovuc buğdadan bir əlçim çəmənlik bitdi

Anamın ovcundan, ovcunun istisindən bitdi...

 

Sonra bahar evimizdə böyüdü,

Anamın sığalıyla böyüdü.

Böyüdü bahar,

Böyüyüb anamın ovcu boyda oldu,

Böyüdü, böyüyüb gəlin oldu.

 

Sonra eyvanımıza gəldi, pəncərəmizə,

Küçəmizə gəldı bahar.

Küçəmizə qaranquşlar xəbər verdi,

Sonra xəbər anamın ürəyilə əkdiyi çiçəklərə çatdı,

Çiçəklər açdı.

 

Anamın isti ovucları günəşi də isitdi,

Günəşə də bahar çatdı.

Demək dünya anamın əllərində imiş,

Demək bahar, anam var deyə evimizə gəlibmiş.

 

Mən illərdi gözləyəndə zamanı

Bilməmişəm, sən demə

Bahar uzaqda deyil,

Bahar evimizdəymiş...

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

 İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Daxili intizamın başqa adı özünə nəzarətdir. Uğura yalnız öz emosiyalarımıza, iştahımıza və sapmalarımıza nəzarət etməklə nail olmaq olar. Özünə nəzarət edə bilməyən insan zəif və bütün aspektlərdə etibarsız olur. 

 

Daxili intizam özünüidarə kimi də ifadə oluna bilər. Özünü idarə etmək qabiliyyəti - danışığının və hərəkətlərinin əsas məqsədinə uyğun idarə edilməsi uğurlu  adamlara xas xüsusiyyətdir. İntizam, həmçinin özünə etiraz da adlandırıla bilər. Bu, qarşınıza qoyduğunuz məqsədə doğru aparan lazımlı işləri görərək asan yolu seçməyə qarşı etiraz etməkdir. Gələcəkdə daha böyük nailiyyətlərdən həzz almaq üçün indiki məmnuniyyətlərin təxirə salınması bacarığı daxili intizamın tələbidir. 

 

Bu günün əyləncələri gələcəyin ağrılarına çevrilə bilər.

Daxili intizama əməl etmədikdə iki qanunun qurbanı olursunuz. Birincisi “Gözlənilməyən nəticə”dir. Bu qanuna görə, “Uzaqgörənlik bacarığının çatışmazlığı üzündən hər hansısa bir hərəkətin gözlənilməyən nəticəsi gözlənilən nəticəsindən dəfələrlə pis ola bilər.” İkinci qanun “Yanlış nəticə”dir və bu qanuna görə, dərhal qazanılacaq mükafata yönəldilmiş hərəkət gələcəkdə səhv və ya gözlənilməyən nəticələr verə bilər. Misal üçün biz, daha yaxşı  olmaq və xoşbəxt gələcək qazanmaq üçün vaxt, zəhmət və pul yatırımları edirik. Amma ev tapşırığını etməyə lazımi diqqət və zəhmət sərf etmədiyimizdən nəticə gözlədiyimizin əksinə olur və hətta tam fəaliyyətsizliyimizdən də pis olur. Belə bir halı demək olar hər kəs dəfələrlə yaşayıb. 

 

Sizə oxuyub qısa məzmununu danışdığım büdəfəki kitab Brayan Treysinin “Bəhanələrə yox deyək” kitabı oldu.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

Əşrəf Veysəlli – Sumqayıtda bu adı böyükdən kiçiyə hamı uca tutur. Əməkdar mədəniyyət  işçisi, yeniyetməlik illərindən şeir yazan ustad  şair Əşrəf Veysəllinin bu gün - 6 mart tarixində ad günüdür.

 

O, 1938-ci ilin mart ayının 6-da Füzulidə dünyaya gəlib.

Biz bütün oxucularımız adından ona can sağlığı arzu edirik və yeni-yeni şeirlərini gözləyirik. O, ömrünün bu müdrik vaxtında da çoxlu şeirlər yazır. Və ictimai həyatda da  fəal iştirak eləyir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucularına şairin şeirlərindən seçmələri təqdim edirik.

 

SEVGİ ŞEİRLƏRİ YAZIRAM HƏLƏ

 

Bir cüt göz boylanar gözlər içindən,

Qırx ilin həsrəti sızlar içimdə.

Onun bənzərini qızlar içində

Görcək, ünvanımı azıram hələ,

Sevgi şeirləri yazıram hələ.

 

Gah havaya həsrət, gah suya həsrət

Neylərdim o zərif duyğuya həsrət?..

Qan sızan gözlərim yuxuya həsrət

Məni sevənlərə, mən sevənlərə

Sevgi şeirləri yazıram hələ.

 

Söz ki məhəbbətə, eşqə söykənər

Dönər ev tikənə, işıq çəkənə.

Sevgi tükənəndə ömür tükənər,

Odur ki, qəlbimlə verib əl-ələ,

Sevgi şeirləri yazıram hələ.

 

Neçə ölümlərdən keçdim, ölmədim,

Ölmədi dərdimdən heç kim, ölmədi.

Özüm öləndə də eşqim ölmədi,

Onun hər cövrünə hazıram hələ,

Sevgi şeirləri yazıram hələ.

 

Dalımca danışıb söyməsin heç kəs,

Düz olan işimi əyməsin heç kəs.

Bu yaşda xətrimə dəyməsin heç kəs,

Getsin öz işinin dalınca hərə,

Sevgi şeirləri yazıram hələ.

 

Eşqim düşürməsin atından məni,

Yansam, ayırmasın odundan məni.

Əzrail çıxartsın yadından məni,

Lap belə fələin özü də gələ

Sevgi şeirləri yazıram hələ.

 

ÖZÜMDƏ BİR ŞAİR ÖLDÜRMÜŞƏM MƏN

 

Ömrümün yazını soldurmuşam mən,

Könlümün gülləri solmayıb hələ.

Özümdə bir şair öldürmüşəm mən,

O şair anadan olmayıb hələ.

 

MƏN NİYƏ YAZIRAM BU YAZILARI

 

Əridə-əridə odlu qəlbimi,

Dünya öz işində qalacaqdısa,

Kainat milyon il əvvəlki kimi,

Köhnə havaları çalacaqdısa,

Mən niyə yazıram bu yazıları?

 

Tanrının yanında üzüm yoxdusa,

Dünyada heç nədə gözüm yoxdusa,

Haçandır dilimi bir söz göynədir,

Onu da deməyə lüzum yoxdursa,

Mən niyə yazıram bu yazıları?

 

Bir də görürsən ki, gün dağdan aşıb,

Dərdin əllərinə saçın dolaşıb..

Çoxu çıxarıbdır ürəyi yaddan,

Çoxunun çörəyə qarışıb başı,

Mən niyə yazıram bu yazıları?

 

Uzağı bir sözü yazanacandı,

Əl sözə isinib qızanacandı..

Çətini beşikdən məzaracandı,

Məzardan bu yana gəliş yoxdusa,

Məzardan o yana gediş yoxdusa,

Məzardan o yanda bir iş yoxdusa,

Mən niyə yazıram bu yazıları?

Mən kimə yazıram bu yazıları?

 

UTANIR

 

Budanıbdır insanlığın ağacı,

Sındırılmış budağından utanır.

Dünənlərdə itib qalıb dünəni,

Bu günündən, sabahından utanır.

 

Bu ağacın yarpaqları incədir,

Bu yamacın çiçəkləri qönçədir.

Bu görünən dağlar ki var, külçədir

Viran qalmış yatağından utanır.

 

Əsrimizin əsəbləri nə gərgin,

Bu ağrıdan hamımıza yetər ki...

Hara baxsan qaçqın, köçkün, didərgin..,

Söndürülmüş ocağından utanır.

 

Haqq yoludur Kəbəmizin yolları,

Haqlılar da, haqsızlar da yoldadır.

Öz nəfsinin, tamahının qulları

Həccə gedən günahından utanır.

 

Gedən gəlmir, gələn getmək istəmir,

Sözqananlar söz eşitmək istəmir.

Üzlü qonaq durub getmək istəmir,

Ev sahibi qonağından utanır.

 

Könüllərdə yurd salıbsa xəyanət,

Şəriətə, təriqətə nə hacət?!

Məclislərdən qaçaq düşən mərifət

Endirilmiş bayrağından utanır.

 

Yazdıqlarım söz öncəsi, söz ardı...

Bacarsaydım hamısını pozardım...

Əvəzində bircə kəlmə yazardım,

Əlim elin qınağından utanır.

 

Biz oyunçu, həyatsa bir səhnədir,

Bu quruluş bu mizanda köhnədir.

Dünya bizim anamızdır, ya nədir

Öz yarımçıq uşağından utanır.

 

Mərd yaxası namərdlərin əlində,

Vüsal qalıb həsrətlərin əlində.

Naçar bəndə bu dərdlərin əlində

Naçar qalmış Allahından utanır.

 

VAXT QATİLLƏRİ

 

Hər gün neçə-neçə qayğı gətirər,

Fikirlər qurd kimi daraşar bizə.

Bizsə vaxt qatili, zaman qatili,

Cani də desələr yaraşar bizə.

 

Yaşayıb, yaradıb ömür sürməyi,

Nəğmə zənn eyləyib, nağıl biliblər.

Müdrik ağsaqqallar vaxt öldürməyi

Adam öldürməkdən ağır biliblər.

 

Heyif!-Ömrümüzü bir qədəh kimi

Qaldırıb başına, içən günlərə.

Şərab stolunda, nərd arxasında,

Məmur qəbulunda keçən günlərə.

 

Neyləyək?-biz haram qata bilmərik

Tənbəl ayaqların yerişinə də.

Çox vədə vaxt tapıb gedə bilmərik

Doğma insanların görüşünə də.

Növ-növ oyunlarla baş qatarıq biz,

Çox vaxt uduzarıq-bəxtimiz olmaz.

Vaxtı öldürməyə vaxt taparıq biz,

Vaxtı yaşatmağa vaxtımız olmaz.

 

OLMAZ

“ Gözdən yaş çıxarmı ürək yanmasa”

M.Müşfiq

 

“Gözdən yaş çıxarmı ürək yanmasa...”

Hər gözüyaşlıda mərhəmət olmaz.

İncimə tez küsüb, tez barışandan,

Soyuqqanlılarda məhəbbət olmaz.

 

Yanmaya-yanmaya kül olanların,

Arzusu, qayəsi pul olanların,

Bir də öz nəfsinə qul olanların

İşində etibar, sədaqət olmaz.

 

Əyilmək əzəldən ruhuma yaddır,

Yaxşı ki bu yükdən könlüm azaddır.

Fərasət özü də bir istedaddır,

Ancaq istedadda fərasət olmaz.

 

Yaltaq lap qocalıb qarı da olsa,

Ağardar dişini harada olsa.

Evində dünyanın varı da olsa,

Onda mərdlik olmaz, ləyaqət olmaz.

 

Xainin hər işi, sözü kölgəli,

Kölgəsi kölgəli, özü kölgəli.

Yaxşı ki, olmadıq gözü kölgəli,

Gözükölgəlidə cəsarət olmaz.

 

Birinin var-dövlət başından aşar,

Biri yoxsul yaşar, ancaq mərd yaşar.

Varını güdənlər tez arsızlaşar,

Arını güdənlər xəcalət olmaz..

 

Elə ki xamladı tamahın atı,

Bir də görəcəksən səni saymadı.

Əllər ki qızılla, pulla oynadı

İnan ki onlarda ədalət olmaz.

 

Əzəldən qardaşdır xeyir də, şər də,

İnsan ucalar da, insan düşər də..

Dost dostu gəzməsə xeyirdə, şərdə,

Unsiyyət olsa da, ülviyyət olmaz.

 

Bəzəkli yalanlar taxta çıxandan,

Onəlli tutmuşuq baxta çıxandan.

Cahildir dostluğa saxta çıxanlar,

Cahillər olmasa cəhalət olmaz.

 

Nə qədər “çorlara” biz “can” demişik.

Canımız çıxsa da plan demişik.

Evdə uşağa da yalan demişik,

Heç yerdə bu boyda ətalət olmaz.

 

Nurlu bir arzudur hər ot, hər çiçək,

Yaşar babaların odlu ruhutək.

Hər kim nə istəsə, götürüb versək,

Bizdən gələcəyə əmanət olmaz.

 

Köçür ürəyinə məcnun çölləri,

Dillənsin qəlbinin kaman telləri.

Bil ki, oxşamasa Vətən yelləri,

Gözdə də nur olmaz, təravət olmaz.

 

Mən hara, dostluqdan bezikmək hara?

Yenə də birinci yetişdim kara.

İnsan düşməlidir çovğuna, qara,

Dara düşməyəndə dəyanət olmaz.

 

Şaxtada bərkiyib, odda bişməsək,

Kor olluq-düşməni dostdan seçməsək.

Lazımsa, uğrunda candan keçməsək,

Torpaq Vətən olmaz, məmləkət olmaz.

 

Bir qaşıq qanından qorxursansa sən,

Get uzaqda dolan, gəz vətənindən.

Diz ki güc almadı öz vətənindən

Dizdə də güc olmaz, mətanət olmaz.

 

Kimin ki insanlıq siması yoxdur,

Ona dünyanı ver-mənası yoxdur.

Harda ki ağsaqqal duası yoxdur,

Orda xeyir olmaz, bərəkət olmaz.

 

Ülvi duyğularım-ayna təbimdir,

Körpə sözlərimə layla-təbimdir.

Köksümə baş qoyan leyla-təbimdir,

Təbsiz bir ürəkdə hərarət olmaz.

 

Saldı saçlarıma dəni həsrətin,

İnsafı olmurmuş yəni həsrətin?!

Elə əsir aldı məni həsrətin,

Ay gülüm, heç belə əsarət olmaz.

 

Bir Leyli baxışlı hey oğrun-oğrun,

Məndən xəbər alır:

Hardadır Məcnun?-

Eşqə qurban getməz hər adı Məcnun,

Hər adı Kərəmdə kəramət olmaz.

 

Yatıb qalmaq idi qorxudan məni,

Sağ ol ki, ayıltdın yuxudan məni.

İndi öz dərdimdir oxudan məni,

Dərdsiz oxuyanda məlahət olmaz.

 

Hər kəs öz verdiyi sözə düz olsa,

O, əyriyə-əyri, düzə- düz olsa,

Tənqid haqlı olsa, cəza düz olsa,

Bəlkə yer üzündə cinayət olmaz.

 

Saldın qəribliyə sözümü mənim,

Necə çıxacaqsan üzümə mənim.

Əl atdın qəlbimə, gözümə mənim,

Ay “qonşu”, belə də ədavət olmaz.

 

Bir tülkü maskası taxıb yenə sən,

Təzədən yanıma dönə bilərsən.

Ancaq maskasız da tülkü lələsən,

Sənin dostluğuna zəmanət olmaz.

 

Araya ayrılıq sədləri çəkdin,

Yəqin mən ölsəm də gəlməyəcəkdin.

Ayağım altından torpağı çəkdin,

Daha bundan ağır fəlakət olmaz.

 

Vətən torpağının sərtinə qurban,

Sevincinə qurban, dərdinə qurban.

Olum düşmənimin mərdinə qurban,

Yalançı dostlarda səxavət olmaz.

 

Həyatda min çətin imtahan olar,

Gah günəş parlayar, gah tufan olar.

Ürək sevgi olar, həyəcan olar,

Ürək duyğu olar, ürək ət olmaz.

 

Ay Əşrəf, tələsmə bir zaman gələr,

Dostuna kəm baxan gözə qan gələr...

İnsana xəyanət insandan gələr,

Başqa canlılarda xəyanət olmaz.

 

BU ÜTÜK ADAMLAR, SÜRTÜK ADAMLAR

 

Bostandan inciyən, bağdan inciyən,

Bardan yarımayan “kitab” bağlayır.

Taledən inciyən, baxtdan inciyən,

Yardan yarımayan “kitab” bağlayır.

 

Yerinə düşmürsə, düşür yerə söz,

Yersiz söz-yel vurmuş yelin kimidir.

Yerinə düşməyən hər bakirə söz

Evdən acıq etmiş gəlin kimidir.

 

Vərəqlər tutular söz yağışına,

Hər sözün öz yükü, öz çəkisi var.

Daş o vaxt düşür ki, şeirin başına

Sözü olmayanlar şeir yazırlar...

 

Neçə ev dağıdıb, kümələr yıxıb,

Görənlər danışır “səxavət” indən.

Bu arsız nə üzlə efirə çıxıb,

Dərs verir ailə səadətindən.?..

 

Düşüb qapı-qapı “kitab” paylayır,

Sırtıqlıq qonubdur həya yerinə.

Zalımın üzündə su da qalmayıb,

Hopub üzdəniraq şeirlərinə.

 

“Üstü bəzək...” olan kitabları var,

Hələ birini də yazıb gəlibdir.

Onun bu yerlərdə nə azarı var,

Yoxsa buralara azıb gəlibdir?!

 

Yolları, izləri əzbər öyrənər,

Yazar yaddaşına azdığı yeri.

Qorxuram: bakirə qızlar öyrənə

Üzü üzlər görmüş, bu gözə girən

Sürtük adamların yazdığı şeiri,

Sırtıq adamların yazdığı şeiri.

 

 

GÖYDƏN ÜÇ ALMA DÜŞDÜ

 

Göydən üç alma düşdü,

Üçü də qırmızıdır.

Alma deyil, göylərin

Al paltarlı qızıdır.

 

Göydən üç alma düşdü,

Üçü də bağ alması.

Gör gedib harda bitib

Qubanın ağ alması...

 

Göylərin bağ-bağçası

Almalarla doluymuş.

Göydə alma nə gəzir,

Göydən düşən doluymuş..

 

DƏNİZ VƏ KÖRPƏLƏR

 

Günəş qızıl bayrağıdır səhərin,

Günəş doğdu, qaranlıqlar söküldü.

Budur, uşaq bağçaları

şəhərin

Yaxasından mirvaritək açılıb,

Ləpələrin bağçasına töküldü.

 

Qovuşdular onlar mavi nəğməyə,

Damla-damla sevinc qondu hər üzə,

Qəm karvanı bu yerlərdən üzüldü.

İxtiyarsız bir söz dedim dənizə,

Ləpələr də misra-misra düzüldü,

Körpələr də misra-misra düzüldü.

 

Gül açmışdı dalğaların saçında,

Qağayılar çığrışırdı, süzürdü.

Günəş zərrin barmaqları ucunda

Gözəl-göyçək balaların boynuna

Mirvarilər muncuğunu düzürdü.

 

Səma, dəniz, qağayılar, ləpələr

Bir-birinə qarışırdı sinəmdə.

Mənə elə gəlirdi ki,

bu dəmdə

Misra-misra suya düşən körpələr

Qəlbimdəki misralarda üzürdü.

 

XƏZƏRDƏ QIZLAR ÇİMİR..

 

Xəzərdə qızlar çimir,

Qızlar nəğmə oxuyur,

Nəğmələr quş qanadlı.

Sahillər bar gətirir

Sevgi adlı, yar adlı.

 

Xəzərdə qızlar çimir,

Sanki su pəriləri

Qalxıb dalğa atına.

Dənizə bax, dənizə,

Vəfalı aşiq kimi

Sərilib gözəllərin

Ayaqları altına.

 

Xəzərdə qızlar çimir,

Ağ bir sevinc gizlənib

Zil qara gözlərində;

Məhəbbətin, ilqarın

Sevda dənizlərində

Şirin xəyallar çimir,

Şirin arzular çimir.

 

Hardasınız, oğlanlar?

Sözü duzlu Xəzərin,

mavi gözlü Xəzərin

bəxtəvər sularında

Göyərçin qızlar çimir...

 

BİR AZ BU DƏNİZ DƏ MƏNƏ BƏNZƏYƏR

 

Yenə gəl-gəl deyər mavi dənizim,

Mən də qanadlanıb uçaram yenə.

Gənclik illərimdə sevdiyim qızın

Sanki görüşünə qaçaram yenə.

 

Sızlar ayağımda daşların ərki,

Uşaqtək sarmaşar yosunlar mənə.

Balıqlar yanıma üzüb gələr ki,

Ürək sözlərini desilnər mənə.

 

Bir an qayğılardan uzaqlaşaram,

Mənə günəş baxar, mənə ay baxar.

Suya girən kimi uşaqlaşaram,

Göyün ulduzları köksümə axar.

 

Ona doğmam kimi qaynayar qanım,

Duyğutək çırpınar döşümün altda.

O mavi səmalar-mavi yorğanım,

Ay da bəyaz balınc-başımın altda.

 

Mənim sevinc payım, səadət payım,

Ləpəsi saçımda dənə bənzəyər.

O qumlu sahilə atılan qayıq,

Ömürdən yaşanmış günə bənzəyər.

Özünü sulara çırpan qağayı,

Bir az bu xislətdə mənə bənzəyər.

Sahildə çırpınan o gümüş balıq,

Vətənə həsrətdə mənə bənzəyər.

 

Köklənər dünyanın qəmləri üstə,

Bir az bu dəniz də mənə bənzəyər.

Dövləti daşınar, varı talanar,

Sərvəti çapılar-mənə bənzəyər.

Bir gün bu sahilin qumları üstdə

Günbatan tərəfdə gülzarı qalan,

Hər dağın döşündə məzarı qalan,

Əli o dağlara uzalı qalan,

Köksü titrəməyən, nəbzi vurmayan,

Bir qoca tapılar-mənə bənzəyər...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.

 

608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir:

 

NİGAR RƏFİBƏYLİNİN ANARA MƏKTUBU

 

Anarım!

Səni anadan olduğun gün münasibətilə təbrik edir, bağrıma basır, bərk-bərk öpürəm. 26 il əvvəl sən yox idin, mən tək və kimsəsiz idim. Sonra sən dünyaya gəldin, təsəvvür edə bilməyəcəyin qədər sevinc gətirdin, ümid və məna gətirdin, sağ ol, oğlum, dostum və yoldaşım... Anarım, hərənin bu dünyada bir ehtirası var, mənimki yalnız əməkdir, çox kiçik yaşlarımdan zəhmətə öyrəndiyim üçün işsiz dayana bilmirəm. Ömrümün bir hissəsi yazı masası arxasında qalın-qalın kitabların tərcüməsi, mütaliəsi ilə keçib, zalım ürək vəfasız çıxdıqdan sonra isə mən mətbəxə, piltə başına keçmişəm. Mən havayı çörək yeməmişəm. Əgər paltar təknəsinin arxasında, piltə başında, yaxıd yazı stolumun arxasında ölsəm, özümü ən xoşbəxt adam hesab edərdim. Bu günə qədər heç kəsə yük olmamışam, bu gündən sonra da olmaq istəmirəm. Bu sözlərin səmimi olduğuna inan. Bilmirəm bunları sənə nə münasibətlə yazıram, ancaq üzündə istehzalı təbəssüm görürəm. Əgər yersiz söhbətdirsə, bağışla. Zemfiraya çoxlu salam... Öpürəm bərk-bərk.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)

 

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Elə bircə kitab adı çəkim – “Qaçaq Kərəm”. Təbii ki, mütaliəli hər kəs başa düşdü ki, söhbət Fərman Eyvazlıdan gedir.

Fərman Eyvazlı 6 Mart 1931-ci ildə Qazax rayonunda anadan olub. 1956-cı ildə Moskvadakı Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun məzunu olub. 

 

Ədəbi fəaliyyətə 1950-ci illərdə başlayan yazıçının ilk şeiri ,,İlk Səsim’’, Azərbaycan Gəncləri qəzetində yayımlanmışdır.

1986-cı ildə ,,Drujba Narodov’’ jurnalında baş müxbir, 1961-cı ildə Radio və Televiziya Komitəsində aparıcı kimi çalışmışdır.

1965-ci ildə ,,Azərnəşr’’də tərcüməçi, 1967-ci ildə Azərbaycan Jurnalistlər Birliyində şöbə müdiri olub. 1962-ci ildə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə, 1970-ci ildə Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinə üzv olmuşdur.

 

Kitabları: 

1. Mən niyə qayıtmadım

2. Qaçaq Kərəm

 

Tərcümə kitabları:

1. N.Nosov. Yamaq

2. Y.Fuçik, B.Silovo. Radistin qutusundan üç Hərf

3. Fateh Niyazi. Üçüncü qız

4. J.Amadu. Su Kinkasın Qeyri-adi alümü

5. Yapon xalq nağıllar

6. B.Rjevski. Heyvanat parkları şahının səhvi

7. Yuqoslaviya hekayələri

8. Ostan Vişnya. Məhşər Günü

9. Vasil Bolşak. Köhnə Azar

 

26 noyabr 1996-cı ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Allah rəhmət eləsin!

Amin!

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2025)