“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Poetik qiraət rubrikasında gənc şair, Nigar Həsənzadənin “Söz” layihəsinin üzvü Həsən Kürün “Qırx gün yas saxladılar” şeirini təqdim edir. 

Əlindən yapışdığım insanlar böyüdülər

qollarımdan vurdular.

Ayağımı çəkdilər,

ürəyimi qırdılar.

Adamlar ilan kimi zəhər sancdılar mənə.

Dedim : -Allaha gedim,

o çarə qılar mənə -

Allah öldürsün məni

nə olar, olar mənə...

Allah öldürdü məni

Ayağımı qazanlar, qəbrimə kimi qazdı.

Başıma daş salanlar baş daşımı ucaltdı,

üstünə söz də yazdı...

Bu "adamlar" gör necə

abırsız, həyasızdı...

Dizlərinə vurdular,

uşaq tək ağladılar,

Beş gün gün verməyənlər

Qırx gün yas saxladılar...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.09.2023)

Leyla Səfərova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

İstəkli oxucularımız. Bu yazının birdən-birə on müəllifi var. Bu sayaq yazılar hazırda çağdaş Qərb ədəbiyyatında geniş yayılıb. Şərikli müəlliflikdən kollektiv müəllifliyə keçid şübhəsiz ki, daha tələbkar oxucu auditoriyası üçündür. 

Biz də sizinçün belə bir yazı təqdim edirik. Əminik ki bəyənəcəksiniz. 

Tozlu, kirli havasıyla necə də doğma qoxur şəhər. Bəlkə də xatirələrdir o qoxuya doğmalıq qatan. Bura küləklər şəhəri deyil, xatirələr şəhəridir. Əsən ruzigar deyil, ayrılığın nəfəsidir. Küləyindən üşüdüyümüz şəhərdə ayrılığın nəfəsi isidir xatirələri... 

Bu şəhərin hər yerində xatirələr gizlidir. Yaşanmışlar, yaşanıla bilməmişlərlə dolu şirin, acı xatirələr. (Cəfər Atayev)

Bir də bu dəniz var. İndi yenə dənizlə üz-üzə oturub, dərdləşirik. Tək bir kəlmə demədən anlayırıq bir-birimizi. Dənizin sözləri elə onun dalğalarıdır. Görəsən öz dalğaları ilə nə demək İstəyir mənə? Anlamağa çalışıram. Öz böyük sevgisindən danışır bəlkə də. Mən... Mənsə susqun-susqun dayanmışam, sözə necə başlayım, bilmirəm. Sanki heç danışa bilmirəmmiş kimi unutmuşam danışmağı. Bilmirəm nədir bu susqunluğuma səbəb. (Mələkxanım Səlimli)

Bəlkə də ruhumu xatirələrimdə gizlətmişəm, səbəbi budur. Səssizliyim mənim səsim olmuş artıq. Göz yaşlarımla gəzirəm şəhərin küçələrini. Yağışdan yaranan torpaq qoxusunu belə hiss edə bilmirəm. Çünki bürüyür xatirələrin bədbin qoxusu bütün cismimi. Cavab axtarıram. Axı niyə mən ruhumu xatirələrimdən azad edə bilmirəm? Ünvansız, tərifsiz bir yer və tərifsiz duyğular içindəyəm yenə. Xatirə deyilən bir gerçək var, amma xatırlandığı zaman hiss etdiklərimizin nə bir adı nədə bir tərifi yoxdur. (Günay Əliyeva & Heyran Zöhrabova)

Ehh şəhər... neçə ayrılıqların şahidi olmusan? Neçə "səni sevirəm" sözünün saxta olmasını görmüsən? Har tinində sevənlərin acı-şirin xatirəsi dayanır... Küçələrin divarlarında qırıqlanan qəlblərin mənzərəsi, neçə yarım qalmış arzu görünür. Hər kəsin bir arzusu var; böyük şəhərdə kiçik xoşbəxtlik... Xoşbəxtlik isə xatirələrdə idi deyəsən. Ayrılıqdan uzaq, sevgiyə yaxın xatirələrdə. Ey şəhər, xoşbəxtlik sənin küçələrində əllərini tutub gəzdiyim əllərdə idi, bəlkə də (Əli Əlizada)

Səninləyəm ən şirin xatirələrimi qəm dəryasında islatan şəhər! 

Səninləyəm əsil sevgini yer üzündən silmək istəyən küləklər yurdu! Niyə susursan? Bir cavab ver mənə! Onun istisini ver mənə... Onun əllərini, onun gülüşünü, onun səsini... Eşidirsən, bizi ayıran boğucu şəhər? Ahh, yenə yağışın yağır. Yağmuray səpələyir damlalarını və yenə altında mən və yenə aldığım bənövşəyi qulaqcıqda bizim musiqimiz... (Xatirə Əsgərova)

Səni günahlandırdım mən ayrılığın hər günündə. Əsən yellər şəhərində sevgimiz külǝyǝ qurban getmişdi deyə küsmüşdüm bu şəhərdən... Qırğınam bu şəhərə, küskünəm xatirələrə. Amma bir o qədər də bağlıyam bu şəhərin xatirələrinə... Bu şəhər bizi ağuşuna alan ǝn doğma məkan, acılarımızı hiss edən doğma ana qucağı idi. Bu şəhər bizim idi, amma, "biz" çoxdan silinmişdik bu şəhərin tozlu yollarında (Kübra Quliyeva) 

Sən, körpəlikdən bəri məni sarıb sarmalayan şəhər... İnan ki, sən nə qədər gözəl olsan da, insanların əksərən çirkindir və bu çirkinlik sənə yansıyır. Sıxır, çox sıxır bu şəhər məni. Sanki bu şəhərin küləkləri səhvlərimi, günahlarımı üzümə çırpır... Sənlə o qədər xatirələrim var ki, ey xatirələr şəhəri. Lakin bu xatirələr belə çirklənir zamanla, eynən Xəzərim kimi... (Kübra Əliyeva)

Yenə də mən səni çox sevəcəm... Bu cümləni sevmirəm əslində, çünki mənə yalandan verilmiş vədləri xatırladır. Onsuz həyat da elə bu deyildimi? Bəzən bir gülüşə, bəzən bir baxışa, ya da bir neçə xoş sözə cümlələrə aldanırsan. Sən bunu məndən daha yaxşı bilərsən, əziz şəhər. O qədər qoynunda böyüyən, ilk addımlarını atan, sənin bütün gözəlliklərini bəxş etdiklərinin səni qoyub başqa yerlərə getməsi kimi.. (Fidan Məmmədli)

Bu səfər mən də gedirəm. Heç gəlməmiş kimi, heç var olmamış kimi. Havasına, suyuna hopduğum şəhərimi, xatirələr şəhərimi geridə qoyub gedirəm. 

Sənə bir etiraf edim? Mənim şəhərim də, xatirələrim də sən idin. Mən səni geridə qoyub gedirəm. Evimi, ailəmi, duyğularımı, mən ən çox məni geridə qoyub gedirəm. Mən qəlbimi- səni geridə qoyub gedirəm. "Gedənlər unudulmur.." deyən şairin sözünə arxalanıram bəlkə də. Unutmayacağına ümidim var. Ey xatirələr şəhərim, unutma məni, unuda bilmə. Çünki mən, nə bu şəhəri, nə bu şəhərin xatirəsini unutmayacağam. Heç vaxt... (Leyla Səfərova)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.09.2023)

 Hər vaxtınız xeyir olsun! Bu günün müsahibəsi mən, Jalə İslamın təqdimatında gənc yazıçı, “Məni belə çək”, “Özünə yaxşı bax” kitablarının müəllifi olan Ovadya (Tural Rəhim) ilə olacaq.

-İlk olaraq istəyərdim ki, Ovadya sözünün mənasını sizdən soruşum. Niyə belə bir təxəllüs seçmisiniz?

-Bu təşəbbüsünüz üçün sizə minnətdar olmağı özümə borc bilirəm. İşlərinizdə uğur və müvəffəqiyyətlər arzu edirəm. İlk olaraq təxəllüs seçimimdən danışım. Təxəllüsümün olmasını həmişə istəmişdim. Bu mənim yaradıcılıq arzularımdan biri idi. Ovadya sözü isə qədim ivrit dilindəndir. Tanrını qəbul edən, ona xidmət göstərən mənasını verir.

-Əsas mən sizə minnətdaram. Düşünürəm ki, indiki sualımı vermək bu məqamda çox faydalı olacaq. Müsahibə boyunca sizə adınızla, yoxsa təxəllüsünüzlə xitab etməyimi istəyərsiniz?

-Oxucularımın əksəriyyəti mənə Ovadya deyə müraciət edir. Məni çox əvvəldən tanıyanlar isə Tural deyirlər. Necə müraciət edəcəyiniz isə sizə bağlıdır. Mən hər iki xitab formasına öyrəşmişəm.

-Səhv etmirəmsə, bu sizin ilk müsahibənizdir. İndiyə kimi müsahibə alan olmayıb, ya özünüz istəməmisiniz?

-Mənim bir neçə müsahibəm olub. Sadəcə bəziləri yayımlanıb, bəziləri yayımlanıbsa belə, xəbərim yoxdur.

-Ümid edirəm ki, bu sizin ən yaddaqalan müsahibəniz olacaq. Elə isə istəyərdim ki, oxuculara özünüz haqqında məlumat verəsiniz...

-Mən 2000-ci ildə Beyləqan rayonunda anadan olmuşam. Elə məktəbə də doğulduğum kənddə getmişəm. 2017-ci il Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə daxil olaraq Qubaya getmişəm. 2021-ci ildə isə həmin universitetin Psixologiya ixtisasını bitirib həm kitab sektoruna atılmış, həm də psixologiya təhsilimi inkişaf etdirmişəm. Hazırda iki kitab müəllifiyəm. Qismət olsa, bu yaxınlarda üçüncü kitabım da çap olunacaq.

O ki qaldı şəxsən tanımağa – hər bir yazıçı yaratdığı əsərlərin obrazlarında gizlənir.  Buna görə də bir yazıçını tanımaq çox asandır. Bir cümlə ilə qısaca demək istəyərəm ki, mən həqiqətləri hər kəsin bildiyindən daha açıq yazıram.

-Tural bəy, sizi yazıçı olmağa sövq edən əsas səbəb nə idi? Təbii ki bu, eyni zamanda həyatınızın bir dönüm nöqtəsi   də ola bilər.

-Yazmaq mənim üçün üzərimdə gəzdirdiyim yüklərdən azad olmağa bənzəyir. Bir növ terapiyadır. Həm də bacardığımı düşünürəm. Kəlmələrdən yaxşı istifadə edib onlara bir ruh verə bilirəm.

-Siz bir yazıçı kimliyindən əlavə “Albinos fərd” olaraq da tanınırsınız. Elə məhz buna əsasən onu deyə bilərəm ki, maraqlı gözlərin hədəfinə tuş gəlirsiniz. Bu maraqlı nəzərlər sizə necə təsir bağışlayır?

-Özümü olduğum kimi qəbul etdiyim üçün bu mənə normal gəlir. Digər insanların baxışlarını, məni görərkən etdikləri pıçıltılarını hiss edirəm. Bunu təbii qarşılayıram, çünki həqiqətən bir fərqlilikdir.

-Özünü inkişaf etdirmiş, gələcəyə inamla irəliləyən bir fərd olaraq, eyni zamanda öz fərqliliklərinizi qəbul edərək uzun bir səyahətə çıxmısınız. Hər birimiz bilirik ki, öz fərqliliklərindən çəkinən neçə-neçə gənclərimiz var. Onlarda özünə inam ruhunu formalaşdırmaq üçün nə məsləhət görərdiniz?

-Fəlsəfə, psixologiya, biologiya oxusunlar. Oxuduqlarını düşünsünlər. İnsanın ən böyük xoşbəxtliyi daima özünə sual verə bilməsidir. Cavablar hər zaman bizi var edir. Məhz bu cavablar sayəsində dəyişə və var ola bilirik.

-Bir dəfə siz söyləmişdiniz ki, ya yaşadıqlarını yazarsan, ya da yazdıqlarını yaşayarsan. Maraqlıdır ki, görəsən, şəxs həyatın süzgəcindən zərbələr alaraq keçməyibsə, yəni həyatı tam olaraq yaşamayıbsa, necə yaşayaraq yaza bilər?

-Elə yazıçı olmaq budur; Bəzən yaşamadığını elə təsvir edirsən ki, yaşayanlar belə sənə təəccüb edir.

-“Onu bil ki, sənətkarı yaradan da yoxsulluq və dilənçilikdir. Onlar əzəldən əkizdir”.Bu fikir Fyodor Dostoyevskiyə məxsusdur. Belə çıxır ki, siz bu fikri təkzib edirsiniz. Sizə görə həmin zərbələri almadan da, həyatı dərindən yaşamadan da yazmaq olar, elə deyilmi? Məncə, bu fikri bir az əsaslandırmaq daha yaxşı olardı.

-Mən də Dostoyevskini  çox sevmişəm, amma bu onun hər zaman haqlı olduğu mənasına gəlməz. Yazıçı olmaq öz ruhunla hər şeyi dərindən duya bilməkdir. Məsələn, mən üçüncü əsərimdə Amerikanın bir şəhərindən yazmışam. Onu ətraflı, dərin araşdırmışam. Zamanımı alsa da, sonunda yazmağı bacarmışam.

-İndi sizə təqdim edəcəyim cümləni tamamlamağınızı istəyəcəyəm. Müasir dövrdə ədəbiyyatın missiyası bu deyil ki,...

-... yalnız həyatın qaranlıq tərəflərini yazasan!

-Tural bəy gəlib son suala çatdıq... Müasir dövr daima qurmaq və yaratmaq, eyni zamanda inşa ediləni yaşatmağı tələb edir. Bəs bu çətin dövrdə sizin gələcək planlarınız nələrdir?

-Fərqli mövzularda kitablar yazıb daha çox kütləyə çatmaq, kitablarımı qlobala çıxartmaq, səyahət etmək mənim əsas missiyalarımdandır. Hər birimiz üçün işlərin yaxşı olmasını arzu edirəm!

-Təklifimi geri çevirmədiyiniz, bütün suallarıma səbirlə cavab verdiyiniz üçün təşəkkür edirəm, Tural bəy. Xeyirli günlər arzu edirəm!

-Mənim üçün də çox xoş oldu. Təşəkkür edirəm!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.09.2023)

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsinin təqdimatını davam etdir. Çox vaxt ruhdan düşür, problemlərin girdabında dözüm gətirə bilməyərək təslim oluruq. Amma mütləq əlavə resursları işə salmalı, güc tapmalıyıq. Bu yazı dahi amerikalı Teodor Ruzveltin həyat hekayəsindən bəhs edir. Bu yazıdan həyat dərsi alacaqsınız.

«Do what you can, with what you have, where you are»

1919-cu il yanvarın 6-da ABŞ-ın 26-cı prezidenti, 2000 məqalə və nitq, 40 kitab müəllifi Teodor Ruzvelt 61 yaşında ikən yatıb oyanmadı, beləcə qəfil vəfat etdi. Onun vəfatına tək ABŞ-da yox, dünyanın hər bir guşəsində milyonlarla insan kədərləndi, göz yaşı axıtdı. Ruzvelt həm böyük dövlət xadimi, dövrünün dünya siyasəti lideri, həm böyük ziyalı,  böyük humanist idi, həm ən universal insan, həm öz kəşməkeşli taleyi ilə əsl mərd, dönməz şəxsiyyət obrazı idi, üstəlik də böyük motivəedən idi.

«İnsanı intellektual tərbiyə etmək, amma mənəvi tərbiyə etməmək – cəmiyyət üçün təhlükə yaratmaq deməkdir», - söyləyirdi Teodor Ruzvelt.

Və yaxud, «Məncə insanın ən vacib xarakteri qətiyyətlilikdir. Dahi olmaq, həyatda iz qoymaq istəyən hər bir kəs təkcə minlərlə maneəni aşmaq qətiyyətinə malik olmamalıdır, həm də minlərlə uğursuzluq və məğlubiyyətlərə baxmayaraq qalib gəlməyi bacarmalıdır», - söyləyirdi o.

Teodor Ruzveltin devizi belə idi: «Nə bacarırsansa, onu əlində olanlarla və haradasansa, oradaca elə!»

Bu şəxs «Məni qayğılandırmır ki, başqaları haqqımda nə düşünəcəklər, məni özümün oz hərəkətlərim barədə nə düşünəcəyim qayğılandırır. Bax xarakter elə budur!» düşüncəsi ilə yaşayırdı, həyatda çöx böyük müvəffəqiyyətlər əldə etməsinin, uğurlu karyera qura bilməsinin qısaca xarakteristikasını isə belə izah edirdi:

«Ən əsas uğur formulası – insanlarla necə ünsiyyət qurmağı bilməkdir».

Britaniya tarixçisi Xyu Broqan vaxtı ilə Ruzveltə bu cür qiymət vermişdi: «O, Linkoln dövründən bəri Ağ evə təşrif buyurmuş ən bacarıqlı, Ceksonun dövründən bəri ən enerjili, Kuins Adamsın dövründən bəri isə ən bilikli insandır».

ABŞ-ın tarixi ərzindəki bütün liderlərdən Ruzvelt öz möhkəmliyi, dözümlülüyü ilə seçilib. Həm fiziki, həm də psixiki cəhətdən. Həyatının müxtəlif  dövrlərində o, gah vəhşi Qərbdə kovboy olub, gah səyyah kimi naməlum marşrutlarla 20 min mil irəliləyib, gah iri, vəhşi heyvan ovçusu olub. O, İspaniya-Amerika müharibəsində süvari bölümünün zabiti kimi at çaparaq döyüşüb, 1900-cü il seçki kompaniyasında 673 dəfə nitq söyləyib, boksla və cüdo ilə məşğul olub, dərin və enli çay yataqlarını üzüb keçib. Onun dözümü, gücü, entuziazmı sərhədsiz olub. Bir dəfə isə, prezident postunu tərk etdikdən sonra Miluokidə nitq söyləyərkən killer tərəfindən sinəsindən güllə yarası alıb. Bununla belə, sinəsində güllə, qanı axa-axa dirəniş göstərərək bir saat ərzində nitqini davam etdirərək çıxışını bitirib, yalnız bundan sonra huşunu itirə-itirə köməkçisindən onu xəstəxanaya çatdırmağı xahiş edirib.

Baxın, biz niyə Ruzvelt haqqında danışırıq? Təkcə bu qətiyyətinə, əzminə, iradəsinə görə? Əlbəttə, tək bunlara görə danışsaydıq, onda qəhrəmanımız sizə sadəcə örnək olardı. Amma o, «sadəcə örnək» yox, örnəklərin örnəyidir. Niyə? Deyəcəyik. İş ondadır ki, bu qədər gücü, dözümlülüyü ilə tarixin ən güclü, ən dözümlü şəxsiyyətlərindən biri hesab edilən Ruzvelt üçün başlanğıcda heç bir uğur, heç bir nailiyyət görünmürdü, görünə də bilməzdi. O, Manhettendə anormal uşaq kimi doğulmuşdu, ilk yaşlarından astma xəstəliyindən, görmə qabiliyyətinin zəifliyindən, həddən artıq arıq olmasından əziyyət çəkirdi. Valideyinləri uşaqlarının sağ qalıb böyüyəcəyinə belə inanmırdılar. Teodorun on iki yaşı olanda atası ona deyibmiş: «Sənin çiyinlərin üzərində başın var, ancaq bədənin yoxdur. Bədənin köməkliyi olmayanda isə, baş heç nəyə qadir ola bilməz. Sən özün özünə bədən yaratmalısan». Elə həmin gündən Teodor həm bədəninin, həm də beyninin möhkəmləndirilməsi ilə məşğul olmağa başlayır, bütün həyatı boyu da bu möhkəmləndirilmə davam edir. Qətiyyət, dözüm, özünəinam və nikbinlik! Bunları özünə silah edən Teodor əsl möcüzə yaradaraq özünü büsbütün dəyişir, zəif və xəstədən normal və sağlama, sonra isə güclülərin güclüsünə çevirir.

Ruzvelt də digər böyük liderlər kimi uğur zirvəsinə qəfil çatmayıb, uzun bir yol qət eləyib. ABŞ prezidentliyinə yüksəlməsi üçün o, polis komissarlığından tutmuş onlarca vəzifə daşıyıb. Onun uğurlar siyahısında nələr yoxdur:

 - Onun rəhbərliyi altında ABŞ dünya siyasətində söz yiyəsi ola bilib;

 - O, Rusiya və Yaponiya arasındakı müharibənin dayandırılması və sülh müqaviləsi imzalanması işində başlıca fiqur olub və buna görə Nobel mükafatına layiq görülüb;

 - O, yüksək səviyyəli dəniz donanması yaradıb;

 - Panama kanalının tikintisinin təşəbbüskarı olub;

 - Bir neçə coğrafi məkanı kəşf edərək onların coğrafiya xəritəsinə düşməsinə səbəb olub. Təsəvvür edin, 1909-cu ildə prezidentlik müddəti bitəndə bu adam dərhal elmi ekspedisiyaya rəhbərlik edərək Afrika səyahətinə çıxıb.

O, ABŞ-ın çox az prezidentlərindəndir ki, hazırkı yerli əhali onu sevərək xatırlayır. Onun obrazına kütləvi mədəniyyət nümunələrində yazıçılar, rejissorlar, bəstəkarlar, rəssamlar səxavətlə yer ayırmaqdadır.

Ruzveltin dünyadan köçməsinin məhz yuxuda baş verməsinə o dövrdəki ABŞ vitse-prezidenti Marşal belə şərh vermişdi: «Ölüm onu yalnız yatdığı yerdə qamarlaya bildi. Çünki, əgər o oyaq olsaydı, heç vaxt təslim olmaz, döyüşə girərdi».

Bu da böyük şəxsiyyətin bəzi qiymətli kəlamları:

 - Yalnız heç nə eləməyən adam səhv etmir;

 - Daş ürəkdən pis ancaq maye beyin ola bilər;

 - İslahatların başında həmişə ağılsızlar dayanar;

 - Ən uğurlu siyasətçi odur ki, hamıdan çox və hamıdan bərk hamıya məlum şeyləri söyləyir;

 - Mən Amerika Birləşmiş ştatlarını da, qızım Eylisi də idarə edə bilərəm. Amma mən, bunların hər ikisini eyni vaxtda edə bilmərəm;

 - Siyasətdə eləmək lazım olmayan çox şeyləri eləmək lazım gəlir;

 - Sağlam bədən – bu əladır, sağlam ruh ondan da əladır. Amma həm insan üçün, həm də xalq üçün ən vacib olanı xarakterdir, kişini yaxşı kişi, qadını yaxşı qadın edən xüsusiyyətlərin cəmidir.

Və ən nəhayət, Teodor Ruzveltin bu kəlamını diqqətinizə yönəltmək istəyirik: «Əgər insan düzgün yaşayırsa və ondan asılı, ona bağlı adamlar məhz onun sayəsində daha yaxşı yaşayırlarsa, demək, həmin insan həyatında ən böyük uğura imza ata bilib».

Teodor Ruzveltin sizə söylədiyimiz bu tale, bu uğur hekayəti yüzlərlə liderlərə bir görk olub, nümunə olub. İnanırıq ki, əziz oxucu, bu hekayət sizə də güc verəcək!

Hətta buna əminik!

Və biz, əziz oxucu, sənə örnək olacaq, güc verəcək daha bir insan taleyi ilə tanışlığını arzulayırıq. Bu – dahi türk oğlu Mustafa Kamal Atatürkdür. Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsinin hərbi və siyasi lideri, Türkiyə Respublikasının qurucusu olan Atatürk birinci dünya müharibəsi zamanı əsl yenilməzliyin nə olmasını dörd tərəfdən toz dumanı kimi gələn, dişinə qədər silahlanmış ingilis və fransız qoşunları qarşısına çıxması, xeyli az saylı qəhrəman ruhlu türk əsgərləriylə birgə möhtəşəm qələbəyə nail olmasıyla sübut edib. Haqqında 379 əsər yazılan, dünyanın bütün ən nüfuzlu liderlər reytinqində yer alan, BMT-nin 1981-ci ili «Atatürk ili» elan etməsi şərəfinə layiq olan Mustafa Kamalın taleyi sübut edir ki, uğur hekayətləri adi qələmlə yazıldığı kimi, bəzən qızıl qələmlə də yazıla bilir.

Hər ehtimala qarşı Teodor Ruzveltin ingiliscə orijinalı «Do what you can, with what you have, where you are» olan həyat devizini bir daha təkrarlayırıq: «Nə bacarırsansa, onu əlində olanlarla və haradasansa, oradaca elə!»

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.09.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə Biri ikisində layihəsində üç gün Şeir vaxtıdır, Yusif Mürsəlin şeirləri ilə tanışlıqdır. Bu gün üçüncü - sonuncu gündür.

Bu dünyanın çox işləri

Ya keçməyir, ya da keçir.

Ömür dedikləri bu zülm

Aldada-aldada keçir.

Yatanlar bir-bir oyanır,

Ağlar qaraya boyanır.

Biri "yaşılda" dayanır,

Biri "qırmızıda" keçir.

Köhnə çuldu, köhnə palan,

Nə oldu ki bizə qalan

Bir məkanda iki yalan

Bu da keçir, o da keçir.

Nələr gördüm mən dünyada,

Yolu duman, çən dünyada

Kişi var ki, gen dünyada

Sözü bir arvada keçir.

Dönüb baxma ah yerinə,

Savab, ya günah yerinə,

Bir də gördün şah yerinə.

Çulu cırıq gəda keçir.

Bu dünyanın çox işləri

Ya keçməyir, ya da keçir.

Ömür dedikləri bu zülm

Aldada-aldada keçir.

***

Gəlib-gedən baxır gen pəncərəyə,

Bəlkə, daş yığmısan sən pəncərəyə.

Min ildi baxıram mən pəncərəyə,

Gələn elə daşdı, anam balası.

Hamı hamar yola dığırladır daş,

Gələn də çaşbaşdı, gedən də çaşbaş.

Qurunun oduna yanmalıdı yaş,

Yanan elə yaşdı, anam balası.

Əgər xeyir üstə köklənsə bəşər,

Hərəyə göylərdən bir ulduz düşər.

Baş aça bilmirəm, xeyir ilə şər

Nə cürə yoldaşdı, anam balası.

Qardaş hər sözünü deyər qardaşa,

Qardaşdan ötən daş dəyər qardaşa.

Etibar yoxdusa əgər qardaşa,

O necə qardaşdı, anam balası?

Yenə pambıq bədən, yenə tər sinə,

Dərsini bilməyən gedir dərsinə.

Fırlanır dünyanın çarxı tərsinə,

Başsız yenə başdı, anam balası.

***

Bu eşq bir yelkənsiz qayıq,

Ürəyimiz oyuq-oyuq,

Biz bir yolun yolçusuyuq,

Yolumuza çən atılmış.

Nəsə edə də bilmirəm,

Bilirəm, nə də bilmirəm,

Uçub gedə də bilmirəm,

Göyərçinəm dən atılmış.

Bir gün sönəcək bu ocaq,

Bir ovuc külü qalacaq,

Görən, bizi kim tapacaq

Mən atılmış, sən atılmış?

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.09.2023)