Super User
Tanınmışların konserti, yubileylər, gənclərə güvən, abonent konsertlərinin bərpası…
Filarmoniya yeni mövsümün anonsunu etdi
Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyası növbəti yaradıcılıq mövsümünün açılışına hazırdır. Filarmoniyanın mediaya təqdim etdiyi məlumatdan “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı əsas məqamları diqqətinizə çatdırır:
Sentyabrın 19-da filarmoniyanın yay zalında Azərbaycan kinematoqrafiyasının 125 illiyinə həsr olunmuş konsert təşkil ediləcək.
Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasının kamera orqan musiqisi zalında müxtəlif konsertlərin və yaradıcılıq axşamlarının keçirilməsi nəzərdə tutulur.
Filarmoniyanın səhnəsində tanınmış bəstəkarların bir sıra tədbirləri və yaradıcılıq gecələri təşkil ediləcək. Onların arasında Azərbaycanın Xalq artisti, bəstəkar Vasif Allahverdiyevin 60 illiyi, Azərbaycan Xalq artistləri Tofiq Bakıxanovun və Nəriman Məmmədovun yaradıcılıq gecələri, görkəmli rus bəstəkarı Sergey Raxmaninovun 150 illiyinə həsr olunmuş fortepiano axşamı, Xalq artisti Eldar Mansurovun yaradıcılıq gecəsi, violonçelçi Sabir Əliyevin 95 illiyi ilə bağlı tədbir, İlyas Mirzəyevin 60 illiyinə və Fərəc Qarayevin 80 illiyinə həsr olunmuş yaradıcılıq axşamları var.
Həmçinin xarici ifaçıların və tanınmış musiqi kollektivlərinin iştirakı ilə konsertlər də nəzərdə tutulub. Fransada yaşayan soydaşımız, Azərbaycanın Əməkdar artisti, Fransanın Ali Beynəlxalq Musiqi Akademiyasının direktoru Adilə Əliyeva öz çıxışı ilə klassik musiqi həvəskarlarını sevindirəcək.
Filarmoniya innovasiyalara həmişə açıqdır, gənc ifaçıları da yaddan çıxarmır. Təcrübə və müasirliyin sintezinə əsaslanan layihələrin həyata keçirilməsi zamanı səhnə həmişə yaradıcı gənclərin ixtiyarına verilir.
Gənc və istedadlı ifaçılara və bəstəkarlara öz yaradıcılıqlarını böyük səhnədə nümayiş etdirmək imkanı verən layihələrdən biri “Gənclərə dəstək” adlanır. Layihənin ideya müəllifi filarmoniyanın direktoru, Azərbaycanın Xalq artisti Murad Adıgözəlzadədir, koordinatoru isə sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, filarmoniyanın direktor müavini Ayla Kərimova-Zəkəriyyədir.
Layihənin əsas məqsədi ölkədə gənc istedadların aşkar edilməsi və dəstəklənməsi, dünya və yerli musiqi mədəniyyəti ənənələrinin qorunub saxlanılması və inkişafı, musiqi maarifləndirməsi vəzifələrinin həllinə yönəlmiş proqramların həyata keçirilməsi və musiqiçilərimiz arasında hüquqi biliklərin formalaşmasıdır. Bu layihə çərçivəsində konsertlər ölkəmizin müxtəlif səhnələrində təşkil edilir.
2017-ci ildən bu layihənin iştirakçıları hər il ölkəmizin ən mənzərəli guşəsində keçirilən Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalında iştirak etmək imkanı əldə edirlər. Xüsusən, bu ilin iyulunda keçirilmiş XIII Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalında sözügedən layihə çərçivəsində tamaşaçılara gənc istedadların iki konserti təqdim edilib.
Daha bir maraqlı və mühüm yenilik Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin təşkil etdiyi “Yeni adlar” layihəsidir. Bu layihə müasir Azərbaycan ifaçılıq sənətinin inkişafına, bu sahədə yeni istedadlı nəslin tanıdılmasına, parlaq ifaçıların yetişməsinə, o cümlədən musiqi sənətimizi dərindən bilən və böyük sevgi ilə ifa edən gənclərin üzə çıxarılmasına xidmət edir. Gənc ifaçılar filarmoniyanın səhnəsində tanınmış dirijorlar və bədii rəhbərlər – Azərbaycanın Əməkdar artisti Fuad İbrahimovun, Mustafa Mehmandarovun, Orxan Həşimovun, Xalq artisti Ağaverdi Paşayevin və Əməkdar artist İlahə Hüseynovanın idarə etdikləri Üzeyir Hacıbəyli adına Dövlət Simfonik Orkestri və Azərbaycan Dövlət Xalq Çalğı Alətləri Orkestrinin müşayiəti ilə çıxış edəcəklər. Yeni mövsümdə tamaşaçılar üçün çox maraqlı proqram hazırlanıb.
Bakılılar və paytaxtın qonaqları üçün daha bir sürpriz abonement konsertlərinin bərpasıdır.
Uzun fasilədən, 2022-ci ilin noyabrından sonra filarmoniyanın Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə təşkil etdiyi abonement konsertləri yenidən başlayır. Konsertlər hər şənbə günü saat 15:00-da kamera və orqan musiqisi zalında keçiriləcək. Bu konsertlərdə müxtəlif kollektivlər rəngarəng proqramlarla çıxış edəcək.
Bir sözlə, Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyası yolunuzu gözləyir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.09.2023)
Çinin The End of War filmi Bakıda Qran-priyə layiq görüldü
Budur, Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin dəstəyi, Azərbaycan Animasiya Assosiasiyası və “Peri Film” MMC-nin təşkilatçılığı ilə Bakıda beş gün davam edən 6-cı “Animafilm” Beynəlxalq Animasiya Festivalı nəhayət ki başa çatdı.
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı, Azərbaycan Yaradıcı Sənayelər Federasiyası, Çexiya və Fransanın ölkəmizdəki səfirlikləri, Azərbaycandakı Fransız İnstitutu, “Annecy” Beynəlxalq Animasiya Film Festivalı və digər qurumların tərəfdaşlığı ilə gerçəkləşən builki festivalın mövzusu “Qadın haqları” idi. Və dörd gün davam edən festivalın bağlanışı və qaliblərin mükafatlandırılması mərasimi Nizami Kino Mərkəzində keçirildi.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Məsud Pənahi (Cənubi Azərbaycan), Kireet Khurana (Hindistan), Matthew Lyon (Kanada) və “Oskar” mükafatlı Maykl Dudok de Vit (Niderland, İngiltərə) kimi məşhur rejissor və animatorlar da qatılmış festivalda ümumilikdə uşaqlar və böyüklər üçün çəkilmiş 64 müxtəlif animasiya filmi nümayiş etdirildi.
Və festivalda filmləri beynəlxalq münsiflər heyəti – İzabel Favez (İsveçrə), İsmayıl İman (Azərbaycan), Ana Çubinidze (Gürcüstan), Oqtay Yusibov (Azərbaycan, Finlandiya), Olivye Kateğin (Fransa) və Təhzib Kurana (Hindistan) kimi peşəkarlar dəyərləndirirdi.
İndi isə qalibləri elan edirik:
Festivalın beynəlxalq müsabiqəsinin “Ən yaxşı qısametrajlı animasiya filmi” – Qran-pri mükafatına çinli rejissor Lei Chenin “Müharibənin sonu” (The End of War) filmi layiq görüldü.
Beynəlxalq müsabiqənin “Uşaqlar üçün ən yaxşı qısametrajlı animasiya filmi” kateqoriyası üzrə honqkonqlu rejissorlar Step Cheung və Kai Chung Ngin “Hər bir yerdə” (Everywhere) filmi qalib adını qazandı.
Festivalın yerli müsabiqəsinin “Ən yaxşı Azərbaycan qısametrajlı animasiya filmi” kateqoriyası üzrə qalibinin adını Mədəniyyət Nazirliyinin müşaviri Orxan Fikrətoğlu açıqladı. Mükafata rejissor Aleksandra Şirinovanın “Baharın oğurlanması” (Stolen Spring) filmi layiq görüldü.
Bu kateqoriya üzrə digər qalibin adı isə Fransanın Azərbaycandakı səfiri Ann Buayon tərəfindən açıqlandı. Mükafatı rejissor Rəvan Muradovun “Birdən ölsək” (The Half – If WeDie) filmi qazandı. Səfir bildirib ki, bu mükafatın qalibi ənənəvi olaraq Fransada dünyanın ən böyük animasiya layihəsi festivalı olan “Annecy” Beynəlxalq Animasiya Film Festivalına qatılmaq imkanı qazanıb.
"Ən yaxşı Azərbaycan tələbə qısametrajlı animasiya filmi" kateqoriyası üzrə rejissor Ayan Novruzlunun “Boş yerlər” (Empty Spaces) filmi qalib gəldi. Bu film həmçinin tamaşaçı seçimi müsabiqəsinin də qalibi oldu.
İsveçrə İnkişaf və Əməkdaşlıq Agentliyinin dəstəyi ilə həyata keçirilən “Animasiya filmləri vasitəsilə qadın haqları” adlı vörkşop və maliyyə proqramı layihəsi üzrə rejissor Mehriban Əliyevanın “Züleyxa Seyidməmmədova” filmi birinci, rejissor Leyla Novruzovanın “Üzük” (Ring) filmi isə ikinci yerə layiq görüldü.
Bilet satışlarından əldə olunan gəlir məhz bu proqramın qaliblərinə dəstək məqsədilə ianə ediləcək.
Sonda festivalın direktoru, Azərbaycan Animasiya Assosiasiyasının sədri Rəşid Ağamalıyev və kreativ direktor Nəzrin Ağamalıyeva çıxış edərək festivalın bütün dəstəkçilərinə və heyətinə minnətdarlıqlarını bildirdilər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.09.2023)
Dünya ulduzu Alessandro Safinanın Sea Breeze konserti möhtəşəm keçdi
“Sea Breeze Summer Live 2023” dinləyici auditoriyasının səbirsizliklə gözlədiyi ifaçıların növbə ilə yer aldığı səhnə çıxışlarının layiqli yekunu olan konsertlə canlı musiqi mövsümləri tarixinə qovuşmuş oldu. Məşhur italyan müğənnisi Alessandro Safinanın sentyabrın 9-da baş tutan böyük solo konserti insanları adı onlar üçün hər zaman peşəkarlıqla və musiqinin keyfiyyətli ilə yanaşı çəkilən vokalçı ilə “Sea Breeze Resort”dakı görüşə topladı.
Alessandro Safina üçün Bakı musiqisevərlərinin qarşısında çıxış etmək yenilik olmasa da, onun hər bir konserti auditoriyaya olan böyük sevginin ifadəsidir. Əbəs deyil ki, tez-tez Azərbaycan paytaxtının qonağı olan müğənni öz konsertinə sevgiyə aid mahnı ilə başladı. Çünki sevgi haqqında danışmaq və xüsusən, sevgi barədə bu cür ürəkdən oxumaq ancaq Apennin yarımadası sakinlərinə xas xüsusiyyətdir. Bu gün bu vokalçının səhnədə mahnını necə rahat və sərbəst “yaşadığına” nəzər yetirəndə, onun öz konsert fəaliyyətinin hələ ilk dövrlərində tamaşaçı auditoriyasının qarşısına çıxmaqdan qorxduğunu təsəvvür etmək çətin gəlir. Bütün konsert boyu Alessandro tamaşaçılarla zarafatlaşdı, auditoriyaya öz italyan temperamentini bəxş etdi. Bir-birini əvəz edən musiqi kompozisiyaları və onlara tamaşaçıların verdiyi coşqun reaksiya ifaçı ilə musiqisevərlər arasında emosiya mübadiləsinin təzahürünə çevrilirdi. Xüsusilə bu coşqu həm də düz səhnənin qarşısındakı fan-zonada yaşanırdı.
Müxtəlif illərə aid hit mahnılar bir-birini əvəz edirdi; “Bésame mucho”, “My way”, “Smile”, “Moon River”, “Da troppo tempo”, “Guarda che luna”, “La nave va”… Bu illər ərzində vokalçının repertuarını zənginləşdirən “Notre-Dame de Paris” müziklindəki “Le temps des cathédrales" ariyası, əfsanəvi “Cats” müziklindəki “Memory” ariyası da yaddan çıxmamışdı. Alessandro Safinanın yaradıcılığını ifadə edən üslub opera roku adlandırılır. Məşhur ifaçı “Sea Breeze Summer Live” çərçivəsində baş tutan solo konsertində pop-musiqi, akademik vokal, soul və müzikl elementlərini necə məharətlə və rahatlıqla birləşdirdiyini bir daha nümayiş etdirdi. Səhnədə Alessandronu dinləyəndə dərk edirsən ki, onun seçdiyi solo karyera və opera teatrı truppasının sərt çərçivələrindən tam azad ifa tərzi, musiqi və vokal sevərlərə musiqi materialının fərdi qaydada savadlı ifasından həzz almaq, vokalçının özünə isə konsertlərində daha böyük məmnuniyyətlə çıxış etmək sevinci bəxş edir. Şübhəsiz, Safinanın adını demək olar ki, dünyanın hər bir nöqtəsində şöhrətin zirvəsinə yüksəldən məşhur “şah” əsər də tamaşaçılara hədiyyə edildi. Vokalçı “Luna” kompoziyasını elan edən kimi zal bu ifanı coşqu ilə və gurultulu alqışlarla qarşıladı.
Repertuarın intuisiya və öz imkanları daxilində seçilməsinin, musiqi ahəngdarlığı üzrə ardıcıllığın qorunub saxlanmasının sərbəstliyi hər bir kompozisiyada hiss olunurdu. Onların arasında dinləyicilərin sevinclə qarşıladıqları və hətta bəzən ifaçı ilə birgə zümzümə etdikləri “L’amuri”, “Et maintenant”, “Les temps”, “Le foglie morte”, “Vincerò”, “Blu Eternaty”, “Incanto”, “Insieme a te”, “Il mondo” mahnıları da var idi. Yeri gəlmişkən, Alessandro Safinanın yaradıcılığında duetlər onun vokal sənətinin ayrılmaz tərkib hissəsidir və hər biri böyük uğura imza atıb. Alessandro dünya musiqisevərlərinə Sara Braytman, Elton Con, Yuen Makqreqor, Barbara Hendriks, Sumi Ço ilə bənzərsiz duetlər bəxş edib. Bundan əlavə, vokalçı demək olar ki, kino aktyoru peşəsinə tam “yiyələnib”, həm də ən sevilənlərindən biri B. Lurmannın “Mulen Ruj!”unun olduğu film saundtreklərinin yazılmasında iştirak edir. Məhz buna görə, əminliklə demək olar ki, bu məşhur italiyalının malik olduğu yaradıcılıq cəsarəti sayəsində onun sənətinin qarşısında açılan üfüqlərin sayı sonsuz və tükənməzdir...
Konsertə gələnləri həm də Alessandronun EMİN ilə dueti gözləyirdi. Auditoriyanın sevimlisi olan bu iki müğənni əfsanəvi Müslüm Maqomayevin əziz xatirəsini yad edərək, onun rus və italyan dillərindəki yeni interpretasiyada şöhrət qazanmış “Sinyaya veçnost” kompozisiyasını ifa etdilər. Bu mahnıdan dərhal sonra isə EMİN Elvis Preslinin repertuarından auditoriyaya söz verdiyi və tamaşaçılar tərəfindən coşquyla qarşılanan “Can't Help Falling In Love” sürpriz mahnısını təqdim etdi.
Alessandro Safina böyük solo konserti özünün də dediyi kimi, ən sevdiyi “The Godfather” (“Xaç atası”) filmində səslənən “Parla più piano” kompozisiyası ilə başa vurdu.
Mətn: Tatyana İvanayeva
Fotolar: AzərTAC
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.09.2023)
Əməkdar artist Afaq Abbasova İtaliyada növbəti konsertdə çıxış edib
Azərbaycanın Əməkdar artisti, Prezident mükafatçısı Afaq Abbasova İtaliyanın Toskana regionunun Torre del Laqo şəhərində italiyalı məşhur opera bəstəkarı Cakomo Puççininin 100 illiyinə həsr olunan “Puççininin qəhrəmanları” adlı konsertdə çıxış edib.
AzərTAC xəbər verir ki, italiyalı məşhur opera ifaçıları ilə eyni səhnəni bölüşən Afaq Abbasova konsert proqramında dünyaşöhrətli soprano Martina Serafinlə birgə çıxış edib. Həmçinin italiyalı məşhur aktyor və rejissor, “Oskar” mükafatı laureatı Ciankarlo Ciannini Puççinin yazdığı operalardakı arialarla bağlı fikirlərini bölüşüb.
Konsertə dair təəssüratlarını dilə gətirən Əməkdar artist çıxışından və məşhur ifaçılarla eyni səhnədə olmaqdan məmnunluğunu bildirib, eləcə də ona dəstək olan hər kəsə təşəkkür edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.09.2023)
Nuri Bilge Ceylanın filmi “Oskar”a namizəd göstərilib
O Kann, Berlin və Venesiya kinofestivallarında fərqlənmişdi, indi daha ucaya yüksəlmək şansı var. Söhbət
Türkiyənin dahi kinorejissoru, “Bir dəfə Anadoluda” filmi ilə adını adlara yazdırmış
Nuri Bilge Ceylandan gedir.
Türkiyənin Anadolu agentliyi xəbər verir ki, rejissorun “Quru otlar üstünə” filmi Amerika Kinosənəti Akademiyasının 96-cı Oskar mükafatlarına namizədlər sırasında yer alıb.
Kino sənayesində 15 peşəkar nümayəndənin təmsil olunduğu münsiflər heyəti bu ekran əsərinin “Ən yaxşı beynəlxalq film” nominasiyasında “Oskar”a namizəd göstərilməsinə qərar verib.
“Quru otlar üstünə” filmi Kann Beynəlxalq Kino Festivalında aktrisa Merve Dizdara “Ən yaxşı qadın aktrisa” mükafatını qazandırıb. Maraqlı süjeti olan bu ekran əsəri Şərqi Anadolunun ucqar kəndində çalışan rəsm müəlliminin başına gələn hadisələrdən bəhs edir. Sentyabrın 22-də Adanada filmin təqdimatı olacaq.
“Hollivud”da keçirilən tətilin nəticələrindən asılı olaraq, 96-cı “Oskar” mükafatlarının təqdimatı mərasiminin gələn il martın 10-da keçiriləcəyi ehtimal edilir.
Ümid edək ki, tətil bitər, təqdimat mərasimi keçirilər və Nuri Bilge Ceylan da Oskara layiq görülər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.09.2023)
Şuşa Teatrına “Cırtdan” gəldi
Sentyabrın 9-da yeni teatr mövsümündə Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrının yaradıcı kollektivi növbəti dəfə balacalar üçün “Cırtdan” tamaşasını təqdim etdi.
Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrından bildiriblər ki, uşaqlara maraqlı anlar bəxş edən səhnə əsəri balacaların bədii-estetik zövqünün formalaşması, eyni zamanda, onlarda kiçik yaşlarından yaradıcı sənətə məhəbbət və maraq aşılamaq məqsədilə hazırlanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.09.2023)
“Azərbaycan Respublikasının xalq artisti” fəxri adını haqq edən əməkdar artist...
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Çoxdanın aktyorlarındandır, ötən əsrdən üzübəri səhnədədir. Ömrünün böyük bir hissəsi səhnədə keçdiyi üçün artıq səhnə qoxusu bütün varlığına hopub, necə deyərlər, səhnə ətirli adamdır. Həm teatr və həm də kinoda müxtəlif obrazlar yaradıb. Təhminə və Zaur filmində oynadığı “Spartak” rolu ilə tamaşaçıların sevgisini qazanıb, məşhurlaşıb. Özünü şanslı adam sanır- bir sıra uğurlu filmlərdə rol alıb yaddaşlarda yuva qurub və heç vaxt zəif filmlərə çəkilməyib. Qəribə xüsusiyyətləri çoxdur, hər əsərdə rol almağa cəhd etmir və hər kəslə tərəf müqabili olmaq, hər rejissorun filmində çəkilmək istəmir. Bu xüsusiyyətinə görə çoxları onu kaprizli adam hesab edirlər, amma özü bunu tələbkarlıq kimi dəyərləndirir...
Haqqında söhbət açdığım Füzuli Hüseynov Balakən rayonunda dünyaya gəlib. 1984-cü ildə M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun Dram və kino aktyoru fakültəsini bitirib. Sonra Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrına işə götürülüb. O vaxtdan bu günədək həmin teatrda çalışır. Həm teatrda və həm də filmlərdə müxtəlif obrazlar yaradıb. Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti fəxri adına layiq görülüb, bir neçə ildir ki, Prezidentin mükafatını alır...
Deyir ki,- “Nədənsə dəqiq elmlərə heç vaxt həvəsim olmayıb. Etiraf edirəm ki, məhz bu səbəbdən sənədlərimi incəsənət institutuna verdim. Yəni bu sənətə tam təsadüfi gəlmişəm. Heç ailəmizdə də, məndən savayı, ömrünü incəsənətə bağlayan ikinci kimsə yoxdur...”
Xeyli vaxtdır ki, “sehirli qutuda” görünmür. Səbəbini özünəməxsus təmkinlə belə izah edir:- “Mən şou adamı deyiləm və o verilişlərə çıxmıram. Bir də çox heyiflər olsun ki, addım-addım irəliyə getmək əvəzinə, qaçaraq geri getdiyimiz seriallar ortaya çıxır. Təbii, içində normal olanı da var. Hər halda bunları ayırmaq lazımdır, artıq ələkdən keçirmək dövrdür. Bu işi professionala vermək lazımdır, çünki professional adamlar bir az sakit olurlar, özlərinə qapanırlar. Hər halda, onlardan xahiş etmək lazımdır ki, gəlib bu işi öhdələrinə götürsünlər. Ümumiyyətlə, bu kino, serial, teatr sahəsini çox normal yollarla yoluna qoymaq olar. O gün İctimai Televiziyada kino ilə bağlı problemlərdən danışırdılar. Hamının dediyindən belə çıxır ki, maddi tərəfin günahıdır. Bu, doğrudur, çünki maddi tərəfimiz kəsrdədir, ona görə də alınmır. Hələ Lenin demişdi ki, incəsənətin içində ən bahalısı, qiymətlisi kinodur. Bu, bahalı peşədir, amma kinonun görə biləcəyi işi heç bir siyasətçi görə bilməz. Bu baxımdan mən bir neçə dəfə təklif etdim ki, bəzi Avropa ölkələrində olduğu kimi, dövləti bu yükdən azad etmək üçün bir fond yaradılsın, adını nə istəyirsiniz qoyun. Hər satılan spirtli içki şüşəsindən 50 qəpik və hər çəkilən bir qutu siqaretdən 5 qəpik bu fond üçün ayrılsın. Bunu da biz dostlarla hesabladıq, ayda hardasa 6-7 milyon pul edir. Bu məbləğ filmlərin çəkilişinə, gənclərin oxumasına xərclənsin. Sonra professionallardan ibarət bir komissiya düzəldilsin, ssenarilər gəlsin, oxusunlar, fikirlərini bildirsinlər, yəni onlara maaş verərək bunları etmək olar. Təbii ki, bunu etməyəcəklər. Təsəvvür edin, ayda 5-6 milyon pul yığılacaqsa, bununla nələr etmək olmaz. Səhv etmirəmsə, Avstriyada 17 teatr var, onların illik büdcəsi 15 milyon avrodur. Bizdə isə 27-28 teatr var. Əvvəllər ümumi mədəniyyət sahəsinə ayrılan məbləğ 6 milyona yaxın idi. Bununla dövlət yalnız işçilərin maaşını verə bilər, amma qalan şeylərin hamısını bu fond edə bilərdi, vergidən də azad olmaq şərtilə. Ən azı 1-2 ilə bu sahəni çox yüksək səviyyəyə qaldırmaq olar, çünki bacarıqlı gənclərimiz var. Onların hərəsinə 50 min pul verəcəksən ki, gedin 15-20 dəqiqəlik film çəkib gətirin. Şükür Allaha ki, ustad sənətkarlarımızın bir çoxu hələ də yaşayır. Onları bir yerə toplayıb bir komissiya yaradılsın və həmin komissiya kimin filminin daha maraqlı, səviyyəli olduğunu təyin etdikdən sonra həmin qalibin inkişafı üçün nə lazımdırsa edilsin. Deyək ki, Hollivuda, Bollivuda, “MosFilm”ə gedib 6 aylıq kurs keçməlidir, onu maliyyələşdirmək olar ki, gedib öyrənib gəlsin...”
Nə qədər haqlı olduğunu deyə bilmərəm, amma doğrudan da Azərbaycan teatr və kino sənətini dirçəltmək, köhnə şöhrətini özünə qaytarmaq lazımdır...
Deyir ki,- “Götürək bizim serialları. Adam nə qədər eyni mövzuya baxar? Filan oliqarxın evində tərbiyəsizlik, bu onu vurdu, o bunu öldürdü - real heç nə yoxdur. Yazıçılarımız, başbilənlərimiz deyirlər ki, bizim qədər tarixi, mədəniyyəti olan ikinci bir dövlət yoxdur. Şərait yaradılmalıdır ki, ssenaristlər bu haqda yazsınlar. Hazırda kimin ağlına nə gəldi, qələmə alır. Anormal, köpük operalarıdır. Deyirlər ki, pulumuz azdır. Qardaşım, pul yoxdur, çəkmə də! Səni kim məcbur edir? Düzdür, bəzi filmlərimiz festivallarda iştirak edir. Digər tərəfdən, sizə bildirim ki, hər gün haradasa festival keçirilir. Kiməsə diplom verilir. Diplom almaqla kinonun, teatrın siması dəyişirmi? Əlbəttə yox. Artıq neçə ildir ki, "MAP" teatr festivalı keçirilir. Bu çox gözəldir. Maraqlı tamaşalar olur. Bakının teatral şəhər adını qazanması hamımıza xeyir gətirməzmi? Gəlin, bunun üçün çalışaq...
Mənim anlamıma görə, teatr sərbəst və azad olmalıdır. Təəssüf ki, bu cür yanaşma bizdən hələ çox uzaqdır. Peşəkar rejissor və dramaturqların yoxluğundan həmişə şikayət edirlər. Amma mən hesab etmirəm ki, ölkədə yaxşı dramaturq yoxdur. Ola bilər ki, azdır, fəqət bu “yoxdur” demək deyil. Məncə, rejissorlara münasibət dəyişilməlidir. Onlara şərait yaradılmalıdır. İmkan verilməlidir ki, sifarişlə yox, istədikləri əsəri səhnələşdirsinlər. Ümid edirəm ki, 80-ci illərdə gördüyüm teatrın imici nə vaxtsa geri qayıdacaq. Ümumiləşdirib onu da deyim ki, bəli Azərbaycan teatr, kino sənəti bu gün öz tənəzzül dövrünü yaşayır...”
Tələbkar olduğundan hər adam onunla dostluq edə bilmir. Əslində o, sadiq dostlara qarşı çox diqqətlidir, nəvazişini onlardan heç zaman əsirgəmir. Maraqlı həyat tərzi, eləcə də öz şəxsi prinsipləri var. Boş vaxtlarında balıq tutmağı xoşlayır, necə deyərlər, bu hobbidən yaranan ehtiyacını təmin etmək üçün, hətta xüsusi olaraq Rusiyanın Astraxan vilayətinə də gedir. Bir sözlə, çoxdan, lap çoxdan “Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti” fəxri adını haqq etmiş əməkdar artist Füzuli Hüseynov məzmunlu adamlardan biridir, mənalı ömür sürməyi bacarır. Müdriklər kimi, dünənə həqiqət, sabaha isə güman, ümid kimi baxmağı xoşlayır və ən başlıcası bu gününü zövqlə yaşayır...
İstirahət günü - sentyabrın 9-u Füzuli Hüseynovun növbəti ad günü idi. Bu münasibətlə onu təbrik edir, möhkəm cansağlığı arzulayırıq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.09.2023)
POETİK QİRAƏT-də “Əksi-hücum”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Poetik qiraət rubrikasında sevilən şair Vaqif Bəhmənlinin yeni şeirini təqdim edir.
Yenə düşmən azğınlaşır. Görünür xırda bir əksi-hücuma ehtiyac var. Atalar düz deyib: qanmazı gərək qandırasan...
Hücum kafər xislətidi,
əksi-hücum ona cavab,
Qazilərin qismətidi,
imtahandı əksi-hücum!
Püskürtüsü, qiyamıdı
əsir Vətən toprağının!
Cana candı, qana qandı,
şərəf-şandı əksi-hücum!
Haqq nazilir, qadir Allah,
qoymur sapı üzülməyə.
Yaradandan yaranana
ərmağandı əksi-hücum!
Baş vurmaqdı qan gölünə,
qanlı köynək yalamaqdı!
Yurd yolunda şəhid olan
min-min candı əksi-hücum!
Adı bizdən, südü murdar,
leş üstünə leşi düşən
balayandı, köçəryandı,
adamyandı əksi-hücum!
Azğın ağzı, yastı başı
əzən dəmir yumruqdu o!
Qəfil qalxan qasırğadi,
dəhşət andı əksi-hücum!
Şah Şuşanın dik başına
mavi, yaşıl, alqırmızı
bayraq sancan yenilməz türk,
müsəlmandı əksi-hücum!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.09.2023)
Zaman şəlaləsi...
Qoşqar İsmayılzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bağban üçün gözəl olan onun gülləridi, bağının və Bağban adının yüksəkliyi onun gördüyü işlə bağlıdır. Bəlkə o belə bağında yetişən ağacın yarpağının düşməsinə, gülünün əvvəlki tək qalmayıb solmasına, hər bahar gələndə gözlərində günəşin parlamasına və anidən batmasına pis olur, kədərlənir...
Zaman ötdükcə ətrini, gözəlliyini itirən gül sənə zamanın nə demək olduğunu, hisslərin hərdən adi, hərdənsə qeyri-adi olduğunu dərk etdirməyə çalışır...
Zaman ötdükcə mükəmməlləşmək əvəzinə sanki vaxt irəlilədikcə qum saatı kimi hisslərin süzülüb axıb getməsini nəzərə çarpdırmağa çalışır. Kimin tikana, şaxtaya, borana, aclığa, səfalətə, bəxtsizliyə dözümlü olduğuna, kiminsə hava şarı kimi sözlərini, hisslərini ifadə etməsinə səbəbdir...
Bəzən səhvlərimizi, bəzən səfehliklərimizi, saflığımızı şillə kimi üzümüzə vuran sərt bir payız küləyidir.
Nədi axı bu zaman ki, məni məndən, səni səndən, onu ondan alıb aparır, dərdləri sağaltmağı yox, ona öyrəşdirməyi müalicə üsulu kimi görür bir həkim kimi ?!..
Fiziki məfhum kimi başqa, ədəbi bədii kimi bir başqa. Məcnunlar üçün qısa zamanlar əsr kimi, başı qarışıqlar üçün uçan maşın, dustaqlar üçün gün batımı, gəlməz üçün pəncərədən yollara dikilən ümidsiz baxımı...
Ən gözəli bəlkə də varla yox, azla çox, əvvəllə sonra, təkəbbürlə təvazökarlıq, eqoizmlə empatiya, azalanla çıxılan arasındakı fərqdir...
Əsası oyuncaqlarla oynamağa, ürəkdən gülməyə, sevməyə, xoş bir günə aman verməyən, travmalarla işgəncəyə məruz qoyan, çatlaq məzar torpaqlarına səbəb olan qatı bir qatildir...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.09.2023)
Həmidə Ömərova: “Özüm də daxil olmaqla bütün aktrisalarımızın һalına acıyıram...”
Bəzən jurnalist müsahibindən söz ala bilmir. Necə edəsən ki, müsahibin danışsın? “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış tənqidçi Əsəd Cahangirlə “Ustad dərsləri” rubrikasını təqdim edir. Burada Əsəd Cahangirin müxtəlif illərdə götürdüyü ən maraqlı müsahibələr tarixi ardıcıllıqla təqdim olunur. Növbəti müsahib tanınmış aktrisa Həmidə Ömərovadır. Onunla müsahibə 1998-ci ilin martında götürülüb.
“PƏLƏNG İLİ MƏNƏ DÜŞÜR”
Həmidə Ömərova – “Anlamaq istəyirəm”, “Qızıl uçurum”, “Nizami”, “Qorxma, mən səninləyəm”, “Gümüşü furqon”, “Qəzəlxan” ... filmlərindən tanıdığımız kinoaktrisa, uzun illər “Retro” teleproqramının aparıcısı... Baş redaktorumuz Rizvan Əhmədli bir neçə ay öncə demişdi ki, Həmidə Ömərovadan niyə müsahibə almırsan? Onunla bir müsahibə elə. İki ay ərzində nə qədər cəhd eləsəm də, Həmidə xanımı heç cür tuta bilmədim. Gah dərsdə, gah çəkilişdə olur, gah da hansısa başqa bir məsələ ilə bağlı müsahibim olmağa vaxt tapa bilmirdi. Bəlkə də, bütün bunlar sadəcə söz idi, bu, adicə bir qadın kaprizi və ya ulduz şıltaqlığından doğurdu? Deyə bilmərəm, bir onu bilirəm ki, axırı Həmidə xanımla telefonda söhbət etməli oldum...
-Allo, Hәmidә xanım, salam.
- Salam.
-Yadınızdadırsa, siz hələ 2 ay әvvəl mənə müsaһibә verməyə razılıq vermişdiniz.
- Bu, olmuşdu keçәn il. Amma indi müsaһibә vermәk istәmirәm.
-Niyә?
-Pәlәng ili mәnә düşür. Böyük һörmәt bәslәdiyim Litva aktrisası Boli Qabrinayte ilә dә on iki il әvvəl pәlәng ilindә tanış olmuşam. Biz o vaxt Eldar Quliyevin "Şəһәrkәnarı gəzinti” filminә çәkilirdik. Amma, deyәsәn, bu il mәnim üçün pis başladı.
-Әgәr sirr deyilsə, nә olub ki?
-Sirdir. Son bir neçә ayda müsahibәmdә elә һey şәxsi həyatıma dair suallara cavab vermәli olmuşam. Sәnәt mәsәlәlәri isə qalıb bir tərəfdə. Mәncә, aktyorun şәxsi һəyatı bir mifә, əfsanayә çevrilmәlidir, Bu, tәkcә mənim yox, çoxlarının fikridir.
-Bu sözlәri müsaһibə vermәyә razı olmağınız kimi başa düşmək olarmı?
-Bunun "günaһı" sizdәdir. Hәr adamla dil tapa bilirsiniz (gülür).
-Yәqin ki, bu, astroloji koordinatlarımız arasındakı uyğunluqdan doğur.
-Aprelin 25-dә, buğa bürcü altında doğulmuşam.
-Әfsanәyə, mifə dönmüş sәnət adamlarından kimləri tanıyırsınız?
-Bir vaxtlar Moskvada mәndәn bir neçә kurs yuxarıda oxuyan vә həlә o vaxt artıq sovet kinosunun ulduzlarından olan Nataliya Andriçenko vә mәşһur kinorejissor Maksimilan Şelin mәһәbbәt macәrası vә evlәnmәlәrini xatırlamaq olar. Maksimilanın Nataliyaya vurulmasına sәbәb bu idi ki, Nataliya onun uşaq vaxtı vurulduğu mәşһur aktrisa Marlen Ditrixә oxşayırdı. İndi Nataliya artıq Hollivudun ulduzlarından birinә çevrilmәkdәdir.
-Öz gözəlliyinizə görə siz heç dә Nataliyadan geri qalmırsınız.
-Gәlin məsәlәni bayağılaşdırmayaq. Onların sevgisi uzunmüddәtli birgә iş prosesindә yaranmışdı. Yoxsa gәldi, gördü, vuruldu vә evlәndi yox. Bu çox qeyri-ciddi bir şey olardı.
-Ciddi aktrisa kimi başqalarından fərqinizi nədə görürsünüz?
-Mәn özüm də daxil olmaqla bütün aktrisalarımızın һalına acıyıram. Bizdә aktrisanın sənətinə hörmәt etsәlәr dә, şәxsiyyәtini lazımınca qiymәtlәndirmirlər. Gərək aktrisalar bir-birinә һörmәt etsinlәr ki, başqaları da onlara һörmәt etsin. Hәr dәfә aktrisaların bir-biri һaqqında yaydığı şaiyəlәri eşidәndә әsəbiləşirəm. Doğrudan da, Azәrbaycanda aktrisa olmaq böyük qәһrəmanlıqdır! Bax, məsәlәn, siz Barat Şəkinskya, Fatma Qədri və ya Hökümə Qurbanova kimi talantlı bir aktrisanın ananız olması ilә fәxr etmәzdinizmi?
-Mәn bütün istedadlı һәmvәtәnlәrimizlə һәr һansı bir qeyd-şәrt olmadan da fәxr edirәm. Hәmidә xanım, aktrisanın müsәlman şәrqindә faciәsi problemi “Tәһminә” və “Beşmərtəbəli evin altınçı mərtəbәsi” filmlәrindә öz əksini tapıb. Meral Konrat vә Sənubәr İsgәndərlinin bu filmlərdəki ifası sizi qane edirmi? Siz Tәһminәni oynamaq istәrdinizmi?
-Məncə, bu filmlərdə incəsənət saһəsindә çalışan qadının faciәsindən daһa çox şəxsiyyətin sərbəstliyi yolunda buxova çevrilmiş stereotiplәr əleyһinә ürəyin diqtə etdiyi qanunları qoyan insan faciəsi ön plana çәkilib. Bu insan qadın da ola bilәr, kişi dә, incəsənət adamı da ola bilər, qeyri sahənin adamı da. Hər bir aktrisa kimi, әlbәttә, mәn dә mürәkkәb problemli Təһminәni oynamaq istərdim. Amma öz tәsәvvur etdiyim kimi.
-Belə çıxır ki, Meral və Sənubərin ifası sizi o qədər də qane etmir?
-Hər aktrisa obrazı bir cür görür, qane etmək məsələsi deyil.
-Bəs, Amaliya Pənahovanın Dram Teatrının səhnəsindəki Təhminəsi sizcə necədir?
-Bax, görürsüz, adlar sadalanmağa başlandı. Təhminə ilə bağlı cavablar bitdi!
-Sizi bəzən komik rolda da görürük. Mәsәlәn, “Şirbalanın mәһәbbəti”, “Babamın babasının babası”, “Qorxma, mәn sәninlәyәm” filmlərində. Bu obrazları nә dərəcədə öz yaradıcılıq təbiətinizә uyğun һesab edirsiniz?
-Mәncә, rolun necә olmasının aktyorun tәbiәtinә dәxli yoxdur. Deyirlər ki, mәşһur komik Bәşir Səfәroğlu һәyatda çox ciddi olub. Mәn indiyә qәdәr komediyalarda çәkilsәm dә, sözün tam mənasında komik rolum olmayıb.
-Özünüzü qәһrәman rollara uyğun һesab edirsiniz, ya xarakter rollara?
-İnstitut illәrindә mənə ən çox qәһrәman rolları verәrdilər. Amma müәllimim Yevgeni Matveyev Şekspirin "İki veronalı" əsərində mәnә xarakterik Lüçettanı verdi vә ifamdan razı qaldı. Kinoda da mənim xarakter rollarım olub. "Anlamaq istәyirәm”dә Çinarә, “Tacikfilm”dә isteһsal olunan “Mən onun xoşuna gәlmişәm"dә Məhəbbət (telefonda uşaq sәsi eşidilir).
-Ailә vəziyyәtiniz barәdә nә deyә bilərsiniz?
-Bütün sirlәrimi açıb-tökdünüz. Ailәliyәm. Oğlum Rәһimin 3 yaşı var.
-Son dәfә nə vaxt filmə çәkilmisiniz?
-1993-cü ildә “İranfilm” isteһsalı olan “Divlər zindanı"nda Nuriyyәni oynamışam. Mürәkkәb, psixoloji roldur, qeyri təvazökarlıq olmasın, işimdən də razıyam.
-Son vaxtlar nә üçün az çəkilirsiniz?
-Bu mәnim јox, kinomuzun problemidir. İndi kim sponsor tapsa, o çәkilir.
-Tәsәvvür edin ki, seһrli xalçaya minib başqa planetә gedirsiniz. Sizә özünüzlə yalnız bir şey götürmәyә icazә verirlәr. Nәyi seçәrdiniz?
- Oğlumu götürərdim.
P.S.Dünyanın işinə bax ki, “Pələng ili mənə düşür” deyən aktrisa üstündən illər keçəndən sonra F.Mustafanın “Pələng ili” pyesində rol aldı. Bunun ona düşüb düşüb-düşmədiyini, təəssüf ki, deyə bilməyəcəm. Məqsədim bunu demək deyil, odur ki, Pələng ilinin özünə düşdüyünü deyən aktrisa bu pyesdə oynamaqla taleyi aldatmaqmı istəyirdi?
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.09.2023)