Səbinə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Ötən gün onun doğum günü idi, hamımız onu ürəkdən təbrik etdik. Ömürlər var ki, əslində, bir neçə ömrə sığan hadisələrə qucaq açır. Bu gün sizə belə ömürlərdən biri barədə söz açacağam. 

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutunun İcraçı direktoru, kimya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü Qazax mahalında sayılıb seçilən Babanlılar nəslinin layiqli nümayəndəsi Məhəmməd Babanlının  72 yaşı tamam oldu. 

Məhəmməd Babanlı Azərbaycan Respublikasında elmin, təhsilin inkışafında böyük xidmətləri olan, ölkədə və dünyada böyük nüfuz sahibi olan dəyərli alimdir. O, 2014-cü ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. 2014-2021-ci illərdə AMEA-nın akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutunun İcraçı direktoru vəzifəsində işləmişdir, 2021-ci ilin avqust ayından isə həmin müəssisənin icraçı direktorudur. O, eyni zamanda 2015-ci ildə İspaniyanın Donostia Beynəlxalq Fizika Mərkəzi ilə müştərək yaradılmış Kvant kompütinqi və spintronika üçün qabaqcıl materiallar beynəlxalq laboratoriyasının elmi rəhbəridir.

M.Babanlı funksional xassələrə malik mürəkkəb qeyri-üzvi sistemlərin kimyası, termo­di­na­mikası və materialşünaslığı sahəsində tanınmış mütəxəssisdir. O, çoxkomponentli qeyri-üzvi sistemlərin faza tarazlığının və termodinamik xassələrinin komp­leks tədqiqi üçün yeni rasional yanaşma təklif etmiş, onun nəzəri və metodoloji aspektlərini hazırlayaraq geniş şəkildə reallaşdırmışdır. Apardığı sistemli fundamental tədqiqatlar nəticəsində perspektivli yarımkeçirici, topoloji izolyator, termoelektrik, fotoelektrik, superion keçirici və digər funksional xassəli materiallar kimi praktiki əhəmiyyət kəsb edən yeni sinif birləşmələr və qeyri-ste­xiometrik fazalar aşkar etmiş, onların istiqamətli sintezinin elmi əsaslarını yaratmışdır. 1000-dən artıq elmi əsərin, o cümlədən, 4 monoqrafiyanın, ali məktəblər üçün 12 dərslik və dərs vəsaitinin, 550-dən artıq  məqalənin və 5 patentin müəllifidir. 300-dən artıq məqaləsi “Web of Science” və “Scopus” elmimetrik bazalarına daxil olan beynəlxalq elmi jurnallarda, o cümlədən yüksək impakt faktorlu “Nature”, “Nature Communications”, “ASC Nano”, “Nano Letters”, “Quantum materials”, “Physical Review Letters”, “Physical Review B”, “Scientific Review”, “Solid State Chemistry”, “Journal of Alloys and Compounds”, “Journal of Thermal Analysis and Calorimetry” və s. jurnallarda çap edilmişdir. M.Babanlının elmi-tədqiqat layihələri bir sıra beynəlxalq və respublika qrantlarına layiq görülmüşdür.

Alim elmi kadrların hazırlanması sahəsində də səmərəli fəaliyyət göstərir. Onun elmi rəhbərliyi ilə 4 kimya elmləri doktoru, 36 kimya üzrə fəlsəfə doktoru hazırlanmışdır. Yetişdirdiyi elmi kadrlar ara­sında Suriya, Vyetnam, Cənubi Koreya, İran və Əfqanıstan vətəndaşları da vardır.

Kimyaçı alim respublikamızın elmi-ictimai həyatında da fəal iştirak edir. Müxtəlif illərdə Azərbay­can Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komis­siyasının Kimya üzrə Ekspert şurasının üzvü, sədr müa­vini və sədri, BDU-nun Elmi şurasının, bir sıra Dissertasiya şuralarının üzvü olmuşdur. Hazırda o, “Azərbaycan Kimya Jurnal”ının, həmçinin “Web of Science” və “Scopus” bazalarına daxil olan “Russian Journal of Inorganic Chemistry”, “Turkish Journal of Chemistry”, “Condensed  Matter  and  Interphases”, “Physics and Chemistry of Solid State”, “New Materials, Compounds and Applications” və “Chemical Problems” jurnallarının redak­siya heyətlərinin üzvüdür.

Bundan əlavə, Rusiya Təbiətşünaslıq Akademiyasının müxbir üzvü, Lütfi-Zadə adına Beynəlxalq Müasir Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvüdür. 

2000-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə “Tərəqqi” medalına layiq görülmüşdür. 2011-ci ildə Rusiya Elmlər Akademiyasının (REA) jurnallarında çap olunmuş elmi əsərlər seriyasına görə, REA-nın Rəyasət Heyəti tərəfindən mükafat və diplomla təltif edilmişdir. 2016-cı ildə “Thomson Reuters” şirkəti tərəfindən ən çox istinad olunan görkəmli elmi məqaləyə görə, xüsusi mükafata layiq görülmüşdür.

2016-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu tərəfindən keçirilən “İlin alimi” müsabiqəsinin qalibi olmuşdur. “Russ.J.Inorg.Chem” jurnalında 2019 və 2020-ci illərdə ən çox istinad olunan məqalələr müsabiqələrinin qalibi kimi diplomlarla təltif edilmişdir.

Qeyd edək ki, AMEA-nın müxbir üzvü professor Məhəmməd Babanlı “Qazax” Xeyriyyə İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin üzvüdür. Azərbaycan elmi qarşısındakı misilsiz xidmətlərinə və anadan olmasının 70 illik yubileyi münasibətilə “Qazax” Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə Heyətinin qərarı ilə “Xalq şairi Səməd Vurğun adına Diplom”la təltif olunmuşdur.

 Məhəmməd müəllim bir qazaxlı kimi hər zaman el-obasının təəssübünü çəkən, “Qazax Xeyriyyə” İctimai Birliyinin fəaliyyətində həmişə yaxından iştirak edən ziyalıdır. El-obasına, ölkəsinə və dövlətinə sadiq əsl vətənpərvər insandır!

“Qazax” Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə Heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin üzvləri, o cümlədən Qazax mahalının ziyalıları Məhəmməd Babanlını doğum günü münasibətilə ürəkdən təbrik etdilər, uzun ömür, möhkəm cansağlığı və bütün işlərində uğurlar arzuladılar. 

Məhəmməd Babanlı 22 yanvar 1952-ci ildə Saatlı rayonunda müəllim ailəsində anadan olmuşdur. Orta məktəbi 1968-ci ildə Qazax rayonunda medalla bitirmiş və Azərbaycan Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinə daxil olmuşdur.

 1973-cü ildə universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş və aspiranturada saxlanmışdır. 1974-1976-cı illərdə aspiranturada professor Əlihüseyn Quliyevin rəhbərliyi altında yarımkeçiricilər kimyası sahəsində namizədlik dissertasiyası yerinə yetirmiş və 1977-ci ildə Belarusiya Dövlət Universitetinin İtisaslaşdırılmış Şurasında müdafiə etmişdir.

1986-ci ildə dosent elmi adı almışdır. 1988-ci ildə Moskva Dövlət Universitetində “Talliumun üçkomponentli xalkogenidlərinin alınmasının fiziki-kimyəvi əsasları və termodinamikası” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1990-cı ildə professor elmi adı almışdır.1992-1994-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin axşam və qiyabi təhsil üzrə prorektoru vəzifəsində çalışmışdır. 1994-2005-ci illərdə BDU-nun Ümumi və Qeyri-üzvi kimya kafedrasının müdiri vəzifəsində işləmişdir, hazırda həmin kafedranın professoru və Qeyri-üzvi materialşünaslıq ETL-in elmi rəhbəridir. 1993-2000-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Kimya üzrə Ekspert Şurasının sədr müavini, 1997-2000-ci illərdə həmin Şuranın sədri olmuşdur.

1000-dən çox elmi əsərin, o cümlədən 2 monoqrafiyanın, 11 dərslik və dərs vəsaitinin, 5 patentin müəllifidir. 36 elmlər namizədi yetişdirmiş, 4 elmlər doktorunun elmi məsləhətçisi olmuşdur. 

ABŞ-ın Amerika Biblioqrafiya Institutu tərəfindən 2000-ci ilin Adamı adına layiq görülmüşdür.

2000-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə “Tərəqqi” medalı ilə, BDU-nun Fəxri fərmanı ilə 2010-2011, 2011-ci ildə Rusiya Elmlər Akademiyasının jurnallarında çap olunmuş elmi əsərlər seriyasına görə REA Rəyasət Heyəti tərəfindən diplomla təltif olunmuşdur.

Ailəlidir. 2 qızı, 1 oğlu, 8 nəvəsi var.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.01.2024)

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzinin benefisiarlarının rəsm əsərləri ilk dəfə Cənubi Koreyada - beynəlxalq sərgidə nümayiş etdirilir.

Nazirliyin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən AzərTAC-a verilən məlumata görə, əlilliyi olan gənclərin əl işlərindən ibarət sərginin açılışı Yeniyetmələrin 4-cü Qış Olimpiya Oyunları çərçivəsində Cənubi Koreyanın Qanqvon əyalətində təşkil edilib.

“Birlikdə böyü, əbədi parla” devizi ilə keçirilən sərgidə mərkəzin benefisiarları Şamxal Xələfli, Şəbnəm Əhmədova və Qumru Əliyevanın müxtəlif mövzularda çəkdikləri tablolar, o cümlədən “Şuşa”, “Neft buruqları”, “Qış mənzərəsi” əsərləri qonaqların və media nümayəndələrinin marağına səbəb olub.

Tədbirdə iştirak edən Cənubi Koreyanın hökumət nümayəndələri, diplomatik korpus üzvləri və sənət xadimləri Azərbaycan rəssamlarının əsərlərindən ibarət ekspozisiyaya baxıblar. Sərgidə əsərləri yer alan müəlliflərin emosional və rəssamlıq baxımından yüksək səviyyədə iş nümayiş etdirdikləri diqqətə çatdırılıb. Bu cür əsərlərlə rəssamların dünyaya ümid və gözəllik bəxş etdiyi vurğulanıb.

Tədbir iştirakçılarına Mərkəzin fəaliyyəti və xidmət istiqamətləri ilə bağlı məlumat da verilib, sosial cəhətdən həssas əhali qruplarına aid, o cümlədən əlilliyi olan şəxslərin yaradıcılıq potensialının inkişaf etdirilməsi və cəmiyyətə adaptasiyası sahəsində aparılan işlərdən danışılıb.

Qeyd edək ki, ekspozisiyada Asiya, Amerika, Afrika, Avropa və Okeaniya ölkələrindən 53 rəssamın 274 əsəri sərgilənir.

Sərgi fevralın 1-dək Yeniyetmələrin 4-cü Qış Olimpiya Oyunları müddətində Qanqneunq İncəsənət Mərkəzində sənətsevərlərin ixtiyarında olacaq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.01.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Əbülhəsən Eyvazova  həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.

ƏBÜLHƏSƏN BALAŞ OĞLU EYVAZOV

(01.11.1996.-30.10.2020.)

Əslən  Kürdəmir rayonunun Mollakənd kəndindən olan Qarabağın azad edilməsi uğrunda Vətən müharibəsinin şəhidi

    İGİD ƏBÜLHƏSƏN

Bu müqəddəs yolu könüllü seçdi,

Üçrəngli bayrağı öpüb, and içdi,

Doğma vətən üçün canından keçdi,

İgid Əbülhəsən, mərd Əbülhəsən!

Üzündən, gözündən tökülürdü nur,

İşlədi, zəhmətlə qazandı uğur,

Belə övladyla el duyur qürur,

İgid Əbülhəsən, mərd Əbülhəsən!

Dostlar arasında hörmətli idi,

Necə qorxmaz idi, cürətli idi,

Sözü bütöv idi, qeyrətli idi,

İgid Əbülhəsən, mərd Əbülhəsən!

Aprel döyüşündə döyüşmüşdü o,

Bir anda böyüyüb, dəyişmişdi o,

Düşmənlə mərdliklə vuruşmuşdu o,

İgid Əbülhəsən, mərd Əbülhəsən!

Fəxr edilən oğul, qayğıkeş qardaş,

Füzulidə qoydu yağını çaşbaş,

Düşmənin qolları qırılaydı kaş…

İgid Əbülhəsən, mərd Əbülhəsən!

Vətən müqəddəsdir,  şəhidlər ölməz,

Düşmənlər bir daha sevinməz, gülməz,

Adı qəlbimizdən heç vaxt silinməz,

İgid Əbülhəsən, mərd Əbülhəsən!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.01.2024)

TÜRKSOY Daimi Şurasının ötən ilin oktyabrında Şuşa şəhərində keçirilən 40-cı iclasında alınan qərara əsasən, “Nəsrəddin Xoca” (“Molla Nəsrəddin”) filmi çəkiləcək.

Təşkilata üzv ölkələrin mədəniyyət nazirliklərinin və TÜRKSOY-un dəstəyi ilə ərsəyə gələcək ekran əsəri Azərbaycanın Xalq artisti, tanınmış kinorejissor Vaqif Mustafayevin quruluşunda lentə alınacaq.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, filmin çəkilişinə hazırlıq çərçivəsində Vaqif Mustafayevin rəhbərliyi altında ölkəmizdən nümayəndə heyəti bu günlərdə Türkiyəyə səfər edib. Ankarada TÜRKSOY-un iqamətgahında təşkilatın Baş katibinin müavini Sayit Yusufla görüş keçirilib. Film layihəsinin həyata keçirilməsi istiqamətində görüləcək işlər barədə fikir mübadiləsi aparılıb.

Vaqif Mustafayev deyib ki, çəkiliş qrupu Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistanda filmin lentə alınacağı yerləri müəyyən etmək üçün araşdırmalar aparıb və bu ölkələrdə müvafiq görüşlər keçirib.

Rejissor, eyni zamanda, Türkiyə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Kino Baş İdarəsinin rəsmiləri ilə də söhbətlər aparıldığını diqqətə çatdırıb, qardaş ölkənin Ağşəhər və Əskişəhərdə çəkilişlərin aparılacağı yerlərin müəyyən ediləcəyini bildirib və bu prosesə verdiyi dəstəyə görə TÜRKSOY-a təşəkkür edib.

Görüşdə Türkiyədən sonra Türkmənistanda da bu istiqamətdə araşdırmaların aparılacağını deyən rejissor ilkin təhlil mərhələsinin may ayına qədər tamamlanacağını və çəkilişlərə bu ilin ikinci yarısında başlanacağını bildirib.

Sayit Yusuf Türk dünyasının məşhur kino sənətçilərinin iştirakı ilə həyata keçiriləcək layihənin qardaş xalqların ortaq mədəni irsini bir arada yaşatmaq və çəkiləcək filmlə dünyaya tanıtmaq üçün əhəmiyyətini vurğulayıb. O, başda rejissor Vaqif Mustafayev olmaqla çəkiliş qrupuna uğurlar arzulayıb.

Görüşdən sonra nümayəndə heyəti TÜRKSOY-un binası ilə tanış olub, qonaqlara qurumun fəaliyyəti haqqında məlumat verilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.01.2024)

19-20 sentyabr 2023-cü il tarixində Qarabağda aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları zamanı şəhid olan qəhrəmanımız Vüsal Sumbatzadə Barat oğlunun Bakı  şəhərində doğulan övladı Kənanın zəruri xərcləri "YAŞAT" Fondu tərəfindən qarşılanıb. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı fonda istinadən məlumat verir. 

Bu məqsədlə 1 000 AZN vəsait ananın hesabına köçürüləcək. Dünyaya yeni göz açan körpənin adına isə depozit hesabı açılacaq və 5 000 AZN vəsait onun hesabına yerləşdiriləcək. Həmin hesaba vəsait Fonda edilən ianələr hesabına toplanmış məbləğdən köçürülür.

Şəhidin övladı bu vəsaiti üzərinə mütəmadi toplanan faizləri ilə birlikdə 18 yaşına çatdıqdan sonra hesabından çıxara biləcək.

"Onlar bizə əmanət" layihəsi indiyədək 115 şəhid övladını əhatə edib.

Xatırladaq ki, “YAŞAT” Fonduna müraciət etmək və Fondun fəaliyyəti ilə tanış olmaq üçün yashat.gov.az portalı istifadədir.

Fondun hesabatlılığı ilə tanış olmaq üçün keçid: https://yashat.gov.az/report/tableau

Həmçinin Fondun 8110 “Çağrı” Mərkəzi fəaliyyət göstərir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.01.2024)

Günün fotosu: Xanım Meloni Ərdoğanın qonağıdır

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Günə bundan da gözəl fotomu seçmək olar. Xanım Meloni Ərdoğanın qonağıdır.

Euronews-a aid olan bu fotonun xəbərini də elə eyni adlı TV-nin efirindən şəxsən izləmişəm. 

İtaliyanın Baş naziri Corc Meloni Türkiyəyə səfər edib. Bu, üç həftə əvvəl İtaliya G7-yə  sədr olduqdan sonra xablm Meloninin ilk xarici səfəridir. Niyə məhz Türkiyəyə? Çox maraqlıdır əlbəttə!

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla  iki saatlıq danışıqlar bağlı qapılar arxasında keçirilib.

İtaliya KİV-lərinin məlumatına görə, Meloni Liviyadan miqrasiya axınının məhdudlaşdırılması məsələsində Ərdoğanın  dəstəyini geri qaytarıb və bu, Romada əsas xəbər olub.

Bundan əlavə, İtaliya hökumətinin başçısı Ərdoğana Rusiya-Ukrayna müharibəsindəki mövqeyinə, xüsusən də Qara dənizdə taxıl dəhlizinin yaradılmasında roluna görə təşəkkür edib. 

Bölgəyə yayılmaqla hədələyən Qəzzadakı müharibəyə gəlincə, müşahidəçilər Meloni və Ərdoğanın bu məsələ ilə bağlı fikir ayrılıqlarından danışırlar.

İstanbulda iki lider arasında danışıqlar iki saatdan çox davam edib. Görüşdən əvvəl Meloninin qəhvə içdiyi və Qapalı Çarşı Bazarını ziyarət edərək yerli sakinlərlə söhbət etdiyi də Euronews efirində nümayiş olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.01.2024)