Yusif Alıyev, ADPU-nun Quba filialının direktoru, Fizika elmləri doktoru, dosent - “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

 

Hər bir mədəni hadisə özü-özlüyündə cəmiyyətin inkişafına təkan verir, sağlam mühit formalaşdırır, yeni üfiqlər açır. Mədəni hadisələrin ən böyük təsir imkanını isə teatrlar vasitəsilə həyata keçirmək mümkündür. Çünki ta qədimdən indiyə kimi həyat elementlərini detalı ilə insana çatdıran ən təsirli sənət növü teatr hesab edilmişdir. 

 

Bəşəriyyət az qala dördüncü sənaye inqilabını keçib beşinci sənaye inqilabına qədəm qoymaq üzrədir. Artıq insanın yarada, görə, danışa bilmədiyi hər şeyi düşünən “ağıllı robot”, yəni süni intellekt qurğusu icad olunub. Lakin bu dəyişikliklərə rəğmən hələ də insanı düşündürən, insana həyatı dərk etməkdə kömək edən 2700 il tarixi yol keçmiş teatr qədər ikinci bir təsir imkanı kəşf edilməmişdir.

Mən ixtisasca fizik olduğumdan teatr haqqında danışarkan teatrşünasların və teatr tənqidçilərinin bağışlama böyüklüyünə sığınıb danışıram. Lakin, eyni zamanda düşünürəm ki, teatr hər kəsin həyatı üçün hava və su vacibliyi kimi önəmli olduğundan hər kəsin də teatr haqqında fikir ifadəsində sərbəstliyi var. Var, lakin ağına, bozuna baxmadan danışmaqla, yox. Teatr bir müqqəddəslikdir, səhnə isə mükəmməllik. Ona görə də müqəddəslik və mükəmməllik haqqında danışarkən diqqətli olmaq lazımdır.

Teatr səhnələri həmişə tamaşa hazırlanan əsərin müəllifini, ssenari müəllifini, rejissorunu deyil, daha çox aktyoru təqdim edir. XXI əsrin insanını təəccübləndirməyin az qala qeyri-mümkün olduğunu bilərək, heç olmasa insanı düşündürməyin imkanlarını araşdırıb tapmaq baxımından teatr xadimlərinin üzərinə ağır yük düşür. Ona görə də elə əsərlərə müraciət edilməlidir ki, əsər də düşündürən olsun, tamaşanın ssenari müəllifi də yazdığı ssenari ilə düşüncələrlə təsir etsin, tamaşanın rejissoru da səhnələrin quruluş və qoyuluşunda, əsasən də aktyorların seçimində uğurlu işlər görə bilsin.

Necə ki, mərhum sənətkarımız Adil İsgəndərovun teatra gəlməsi ilə Azərbaycan teatrında möhtəşəm bir canlanma yaşandı. Xalq artisti Adil İsgəndərovun istedadı sayəsində vaxtilə tamaşaçı tərəfindən o qədər də sevilməyən onlarla tamaşaya yenidən quruluş verilərək həmin tamaşalara maraq yeniləndi və teatr səhnələrində biri birinin ardınca böyük uğurlar qazanıldı. Adil İsgəndərov, həmçinin teatr səhnəsində tamaşaçı ilə aktyorun tamaşa müddətində necə üzvi surətdə bağlı olduğunu göstərən onlarca rol nümunəsi nümayiş etdirdi. O böyük aktyorluq məharəti ilə, əsilzadə keçmişi ilə insanı düşündürürdü.

Fizikada belə bir yanaşma var: Sistemi tarazlıq vəziyyətindən çıxartmadan onu öyrənmək mümkün deyil. Bəli, tamaşaçını da öz stabil durumundan çıxatmadan, onun düşüncəsində fırtınalar yaratmadan diqqətini cəlb etmək mümkün deyil. Məhz böyük sənətkarımız da teatrı oturuşmuş stabilliyindən çıxardaraq tamaşaçının gözündə ucaltdı və yeni teatr məktəbi yaratdı ki, bu məktədə də yüzlərlə sənətkar yetişdi.

Bəlkə də yazımın giriş hissəsi bir qədər mücərrəd oldu. Lakin bunları qeyd etmədən birbaşa mətləbə keçə bilməzdim. Çünki bu gün Qubada elə bir mədəni hadisə yaşandı ki, çətin ki onun təsirindən bir müddət çıxmaq mümkün olsun.

Dəvətimiz əsasında Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrı bu gün Pedaqoji Universitetin Quba filialına təşrif buyurdu və gəlişi ilə də böyük mədəni hadisənin təsiri ilə yaddaşlarda əbədi məşəl alovlandırdı.

Xalq yazıçısı, nasir, dramaturq İlyas Əfəndiyevin anadan olmasının 110 illiyi ilə əlaqədar Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrı rejissor, Əməkdar artist Loğman Kərimovun quruluşunda hazırlanmış “Boy çiçəyi” tamaşasını təqdim etdi.

Üç müxtəlif insan taleyi, üç nakam məhəbbət hekayəsi ilə əhatə olunmuş tamaşa ilk başdan tamaşaçıları özünə cəlb etdi. İki yüz nəfərlik zalda sanki nəfəs belə alınmırdı, o qədər sükut idi. Böyük akustik parametrlərə uyğun şəkildə qurulmuş zalın hər yerinə səhnədən gələn səs yayılırdı. Həsənzadənin böyük məhəbbətlə sevdiyi, lakin erkən itirdiyi həyat yoldaşı ilə xəyalən dərdləşməsi ürəkləri deşən dərd idisə digər tərəfdə aciz, qorxaq, bir az da hüquqsuz Nəzakətin yaşadığı həyat tamaçaçının qəlbini riqqətə gətirirdi. Onun müharibədə itirdiyi ərini bir an belə unutmaması, adına söz çıxmasın deyə kiçik maraqlar üzərində ailədə böyük problemlər yaradan Fərəcə nifrət etməsi çox təsirli idi. Bu nifrətin əsasında isə onun qızı Nargilənin ağır psixoloji təsirlərdə yaşaması idi. Fərəc Nəzakətin evinə girib, Nargilənin atasından qalma evdən onu qovub çıxarmaq istəməsi onun mənfi obrazını dəhşət qabardırdı. Nargilə isə yaşlı, lakin müdrik, alicənab Həsənzadəyə qarşı sonsuz sevgi və məhəbbət sərgiləyirdi. Lakin bu məhəbbət və sevgi Həsənzadənin gələcəyini kölgələləmək istəmədiyi Nargilədən ayrılmaqla nakam hala gəlir.

Dərin lirik–psixoloji üslubda yazılmış pyesin müasir səhnə yozumunda verilməsi tamaşaçının diqqətini anındaca cəlb edirdi.

Tamaşanın ən maraqlı tərəfi isə aktyor peşəkarlığı idi. Texniki imkanların zəif, xüsusilə də işıq və dekorasiya effektlərinin olmadığı bir zalda peşəkar aktyorluq məharəti ilə tamaşaçını riqqətə gətirən bir tamaşa izlənildi. 
Həsənzadə ilə Nargilənin səs tonları bir-biri üçün elə tamamlanmış ahəngdə səslənirdi ki, sanki bu rol üçün illər uzunu aktyor testi edilmişvə sonda bunlar seçilmişdir. Həsənzadənin qalın, lakin mülayim səsi ilə Nargilənin şıltaq, lakin dərdli səsi bir birini tamamlayaraq tamaşaçının qəlbinə axıb dolurdu.

Tamaşaçılar tərəfindən böyük maraq və diqqətlə izlənilən tamaşanın sonunda Həzənzadə rolunun ifaçısı Əməkdar artist Nazir Rüstəmov, Fərəc rolunun ifaçısı Əməkdar artist Azad Məmmədov, Nargilə rolunda oynayan Zəhra Salayeva və Nəzakət rolunun ifaçısı Püstəxanım Zeynalova sürəkli alqışlarla alqışlandılar.

Bu möhtəşəm teatr tamaşası Pedaqoji Universitetin Quba filialının professor-müəllim və tələbə heyətinin, həmçinin qonaqların yaddaşında böyük mədəni hadisə kimi yer aldı. Tamaşadan sonra hər kəs öz təsüratını yanındakı həmkarı, dostu ilə bölüşürdü.

XXI əsrdə yaşayan, informasiya aləmi üzrə əhatə olunmuş insanı belə təəccübləndirmək, düşündürmək isə əsl peşəkarların işi idi, onu da bacardılar. İnanıram ki, 86 yaşlı Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrı öz doğma evinə - Şuşaya qayıtdıqdan sonra da öz missiyasını layiqincə yerinə yetirərək tarixi ənənələrini yaşadacaq.

Bir daha Teatrın direktoru Əməkdar artist Yadigar Muradova, yaradıcı heyətə və dəyərli aktyor heyətinə ADPU-nun Quba filialının kollektivi adından təşəkkür edirəm.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.05.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

1.

Bahalı oteldə uzun müddət seçim edə bilmədim ki, kim kimdir. Xidməti personal ütülü kostyumda, ağ köynəkdə, qalstukda. Milyonçular əzik maykada və şortda.

 

2.

Filankəs o qədər eşşək idi ki, onu vurub öldürəni brokonyer kimi həbs etdilər.

 

3.

Pamperslər - istinad nöqtələridir. Onlarla başlayırsan və onlarla da bitirirsən. 

 

4.

Mən rekordçuyam. Hər gün yaşadığım gün sayı rekordunu təzələyirəm.

 

5.

Kağız çap məhsulları gözdən düşür deyənlər yanılırlar. Bəs pul əskinasları? 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.05.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədr müavini Rəşad Məcidin status-esselərini təqdim edir. Hər gün 5 yarpaq. 

 

1.

İnanmadığınla söhbət alınmır.

 

2.

Dərdsiz adam yoxdur.

 

3

Özünü oda-közə vurmağın sonu pərvanə taleyidir.

 

4

Bir fikri iyirmi dəfə eyni şəkildə təkrarlamaq qrafomanlıqdırsa, iyirmi variantda söyləmək qabiliyyətdir.

 

5

"Dağlar Şuşamıza nərdivandısa,

Birinci pilləsi Lələtəpədir".

 

"Aprel döyüşləri"nin ildönümünə həsr olunmuş "Zəfərin 4 anı" tədbirinin təşkilatçısı Sevinc Orucovaya, tədbirin müəllifi İlqar Fəhmiyə, rejissoru Nicat Kazımova təşəkkür düşür. Şəhidlərimizin xatirəsi təsirli və səviyyəli poetik nümunələrlə, peşəkar aktyor oyunu və usta rejissor təqdimatıyla yad edildi. Gözəl şair Əşrəf Veysəllinin yuxarıda misal gətirdiyim məşhur şeirindəki bu misralar isə tədbirin ana xəttini müəyyən edirdi.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.05.2024)

Zahirə Cabir yazır

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı publisist Zahirə Cabirin Məhəmməd Əmin Rəsulzadə barədə hekayətlərinin dərcinə başlayır. Məqsəd - uşaqlara bu dahi şəxsiyyəti daha yaxından tanıtmaqdır. 

 

 

24 yaşlı Məhəmməd Əmin gəmi ilə İranın Rəşt şəhərinə gəldi. Gecədən xeyli keçmişdi. Bütün varlıq yatmışdı. Sanki hər yanda sakitlik və cansızlıq hökm sürürdü. Hətta uzaqlarda görünən Təbrizin işıqları belə indi mürgüləyir kimi idi. Bir- iki yerdə tonqal yanırdı. Tonqalların başına toplaşmış beş-on nəfər kişi də söhbət edirdirlər. 

Uzaqdan gələn ney səsi gecənin sükutunu pozdu. Az keçmədi ki, böyük sevgi və eşqlə çalınan ney səsinə ürəyi dərd və məhəbbətlə dolu birisi yanıqlı-yanıqlı oxumağa başladı. Onun səsində kədərlə sevinc bir-birinə qarışmışdı. Bu səs Məhəmməd Əminin xəyalında dumanlı arzular, qəlbində qəribə duyğular yaratdı. O, bu şəhərdə görəcəyi işləri ürəyində götür-qoy edib, tezliklə gördüyü işlərin bir faydası olacağına özünü inandırmağa çalışdı.

Məhəmməd Əmin “Tərəqqi” qəzetinin xüsusi müxbiri kimi İrana gəlmişdi. Bir həftə keçdi. Hər gün gərgin iş, yeni ab- hava yaxşı işlərə başlanğıc idi. O, İran məşrutə və ikinci Məclisi dövrünün ən yaxşı, ən tanınmış qəzetləri olan “Yeni İran”nı ərsəyə gətirdi, baş redaktoru oldu. Onun çalışdığı yer yaşıl bir xiyabanın içində yerləşirdi. Hər gün burdan keçəndə kiçik bir qız uşağının səkinin qırağında oturaraq yeyəcək bir şey, pul ya da ala biləcəyi bir şey üçün diləndiyini görürdü. Qızın üst-başı kir-pasağın, cır-cındırın içində, üzü-gözü kirli, saçları pırtlaşmış, pərişan bir haldaydı. Qızın təxminən 10-12 yaşı olardı. Təkcə bir cüt parıldayan gözləri onun məsumluğundan xəbər verirdi. Daşın üstündə büzüşüb harasa tələsən insanları izləyir, bəzilərinə yaxınlaşıb əl açırdı. Gəlib gedən insanları oturduğu yerindən, aşağıdan-yuxarıya izləyirdi həmişə. Ayaqlara o qədər öyrəşmişdi ki, insanların üzünə baxmağı da unutmuşdu. Demək olar ki, adamları yerişindən tanıyırdı. Divarın soyuq küncünə sıxışdığı üçün harasa tələsən “əmilər”, “xalalar” ona nəzər yetirsələr də pul verən də olurdu, verməyən də. Hərdən təhqiredici sözlər, söyüşlər də ünvanına söylənirdi.

Bəzən yaxşı insanlar da olurdu. Səbətlərindən meyvə çıxarıb verib, “can yazıq uşaq” deyən də. Əlini uzadıb, qorxa-qorxa o sədəqəni alıb təşəkkür edərdi. 
Məhəmməd Əminin neçə vaxt idi ki, gözü bu qızı almışdı, amma bildirməmək üçün qıza pul verib, dönüb ikinci dəfə baxmırdı. İşə gəldikdə bütün günü onun haqqında fikirləşirdi. Nəhayət bir gün qıza yaxınlaşıb onun oturduğu səkinin üstündə oturdu, mehribancasına soruşdu:

- Qızım adın nədir?

- Sürəyya.

- Nə gözəl adın var. Bəs atan, anan, bacı- qardaşın varmı?

- Atam tiryək alverçisi idi, ölüb. Anam yataqda, ağır xəstədir, gözləri tutulub.  Mən anamı yaşatmaq üçün dilənirəm.  

Məhəmmədəminin içindən bir gizilti keçdi: Biçarə qız. Bu yaşında dərd içindədir.

Sürəyya isə ona verilən pulun dəyərindən danışır, hətta dilənçilikdən yığdığı pulun nə qədər çox olduğunu deyirdi.  Sürəyyanın həyat hekayətini eşidən Məhəmməd Əmin həmin gün ona həftəlik dolanışığı qədər ərzaq alır və deyir:

- Sürəyya, məni evinizə apar, ananla tanış olum.

Sürəyya ona kömək etmək istəyən insanın mərhəmətli gözlərinə baxır və razılaşır. Xiyabanın axırında qapısı güclə bağlanan, torpaq döşəməli, havasız, rütubətli, zəif lampa işığı olan bir evin zirzəmisinə gəldilər. Məhəmməd Əmin yataqda zarıyan anaya baxıb, onun gözəl qızı Sürəyyadan danışdı. Ana tanımadığı bu adamın səsini eşitcək əvvəlcə həyacanlandı, amma onun səsindəki həlimliyi duyub sakitləşdi. Güclə eşidiləcək səslə Sürəyyanın yeganə ümidi olduğunu dedi: “ Allah yolunda mərhəmətinizi ondan əsirgəməyin, Sürəyyanı sizə tapşırıram. Allaha bu gün dua etmişdim ki, hələ canımı almasın. Sürəyya yaxşı bir insana rast gəlsin. Allah mənim səsimi eşitdi, sizi qarşısına çıxardı. Allaha əmanət olun, Sürəyyanı sizə tapşırıram” - deyib canını tapşırdı. Başı yastığa düşdü.

Məhəmməd Əmin ananın gözlərini bağladı, qışqıraraq ağlayan qızcığazı sakitləşdirdi. Məhəmməd Əmin qonşularla köməkləşib mərhumu dəfn etdilər. Məhəmməd Əmin Sürəyya üçün uşaq evi sorağına çıxdı. Öyrənib axtarıb tapdığı uşaq evlərinə baş çəkdi. Uşaq evləri sahibsiz uşaqlarla dolu idi. Nəhayət İran Milli Hərəkatının rəhbəri Səttarxanla görüşür, onun köməkliyi ilə Sürəyyanı uşaq evinə verir. Ürəyi sakitləşir: İndi o, bir qarın çörək yeyəcək, təmiz paltar geyinəcək, təhsil alacaqdı.

Sürəyya göz yaşları içində Məhəmməd Əmindən ayrılır. Öz əlləri ilə tikdiyi naxışlı yaylığını xilaskarına verib deyir:

- Mənim xilaskarım. Hər gün sizə dua edəcəyəm. Bu yaylıq məndən sizə  yadigar qalsın!

Sürəyya o yaylığı gecəykən oturub göz yaşları içində tikmişdi. Bu, onların sonuncu görüşü idi. Məhəmməd Əmin Sürəyyanı bir daha görməyəcəkdi...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.05.2024)

Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə şair Məzahir Hüseynzadənin şeirləri təqdim edilir. 

 

Uzaqda bir kənd var

 

Uzaqda bir kənd var, çinarlı bir kənd,

Yoluna, izinə gözüm dikilər.

Cığırlı dağlara atılan kəmənd

Suları qayadan, daşdan sökülər.

 

Zirvədən yarıxan küləyi kimi,

Yorulub döşlərə döşənər eniş.

Kişi adamların ürəyi kimi,

Həyət-bacaları genişdən-geniş.

 

Uzaqda bir kənd var,

Dağətəyi kənd,

Ulduzlu qoynuna ulduz tökülər.

Kəhər nallarının şəklini çəkən,

Yoluna-izinə ay gümüş çəkər.

 

Nəvələr diz üstə oturar, çökər,

Nənə dillərində ev nağıllaşar.

Qarı çalma kimi başına çəkər,

Saqqalı ağarar, kənd ahıllaşar.

 

Uzaqda bir kənd var,

Müdrik qocalar

Bir ocaq başından min yerə gedər.

Tüstünü göylərə səpən bacalar

İstini çörəyə, saca bəxş edər.

 

Dilavər çayları qına çəkilib,

Qoynunda çiləşən qızları anar.

Doğma qızlarını bir qonaq bilib,

Təzə ad gözləyən ata, ana var.

 

Uzaqda bir kənd var,

Nə səsim çatır,

Nə də gücüm çatır yolunu keçim.

Bir ev var, qapısı gündoğanadır,

O yurddan-yuvadan doğur günəşim.

 

O evin yanından keçim deyə mən,

Hazıram gözümlə od götürməyə.

Hazıram bir kərə "of" da demədən

Xəlbirlə çaylardan su götürməyə.

 

Uzaqda bir kənd var,

Dağlara yaxın,

Uzaqda bir kənd var,

Tutub buz onu.

Uzaqda bir kənd var,  

Gözümə baxın,

Bəlkə ürəyimdə gördünüz onu.

 

Belədir

 

Dünyanın ən uzun yolları qısa,

Nadanın sevinci xortdayıb gordan.

Sadə erməninin günahı yoxsa,

Bu iyrənc naqislər törəyib hardan?!

 

Dilləri uzanıb yalançılığa,

Həqiqət önündə söz aça bilmir.

Əlləri uzanıb dilənçiliyə,

Qozbel süysününü düz aça bilmir.

 

Guya yerdə uçan quşu əzməyə,

Guya ley etdilər qarğalarını.

Erməni qan gördü,

Sözü kəsməyə

Qırğına verdilər dığalarını.

 

Hər yanı şil-kütdü, hər tərəfi kəm,

Bu görkəm aləmə ayıbdı, ayıb.

Teymurləngimizin özü demişkən,

Onu yer üzündən silmədim hayıf.

 

İti-pişiyi də quduzdu, quduz,

Dünyada insan yox, məxluq kəsdilər.

Burnunu hər şeyə soxurdu donuz,

Burnunun ucunu dibdən kəsdilər.

 

Daha para deyil bütövük, birik,

İndi hər ovcumuz döyüş yeridi.

Biz uşağa "xortdan gəlir" deyirik,

"Türk gəlir" dedilər, uşaq kiridi.

 

Bir az oxşayırlar hələ adama,

Dil tökən idilər, çəngi idilər.

Heç sağ olmasınlar, düz deyib, amma

Adımı həmişə türkdü dedilər.

 

Uşaqdan-böyüyə, hamısı xəstə,

Bu qara yaranın səhəri yoxdu.

Bir yumruq ucalıb başları üstə,

Hələ min yumruqdan xəbəri yoxdu.

 

Titrəyən başları çıxıbdı səmtdən,

Əyri addımları laxdı elə bil.

Daha yıxılıbdı yalan səhnədən,

Allah haqqı belədir.

 

Gözəl-gözəl

 

Qıyma gözəlliyə baxa yad gözlər,

Saçını çiyninə yay, gözəl-gözəl.

Sən köhnə yarama duz basdın, gözəl,

Görürsən, demirəm oy... gözəl, gözəl.

 

Üşüyə bilməzsən, qaynar gözdəsən,

Qışda qar çiçəksən, yazı gözlə, sən.

Özünü nə zaman tapmaq istəsən,

Bağrımın başını oy, gözəl-gözəl.

 

Qaldın arasında əyri, düzün də,

Mənə simsar oldun gözəl dözümdə.

Gözünu yumanda qaldım gözündə,

Gözündən düşmədin, ay gözəl, gözəl.

 

Utancaq olmusan, neynək, olmusan,

Əlinnən üzünə ələk olmusan.

Xəbərin varmı ki, fələk olmusan?!

İndi saydığını say, gözəl-gözəl.

 

Dünyam nə gözəldi, varam səninlə,

Baş-başa da qoydun məni zəndilə.

Toyumuzdan qabaq naz-qəmzən ilə,

Tutdun Məzahirə toy, gözəl-gözəl.

 

Kəndin kolxoz sevdası

 

Günəşim sönməyib birdən-ikidən,

Günəş yandırmağa üfüq qızarır.

Bu kəndin şairi yazmır sevgidən,

Şəhərə tökülüb gözəl qızları.

 

Şənlikdə keçmişlər yığışır dilə,

O, belə gəlmişdi, bu, belə getdi.

Təklər hamılıqla, hamı elliklə

Beyinə vururdu birlik həsrəti.

 

Ambara yığıldı yığım da, var da,

Acgözlər yığıma yerikləyirdi.

Zəncirli itlər də qarqaralarda,

Ölçülü Azadlıq sürütləyirdi.

 

Oxlu başayaqlar zəmi urası,

Külək bərk əsəndə göyə sovruldu.

Torpağa yıxıldı bülbül yuvası,

Oğru siçanların kefi duruldu.

 

Kimlər o günlərə hayıl-mayıldı,

Bekara vaxt idi, o vaxt bekara.

Kolxoz kitabçası kimlik sayıldı,

Pasport verilmirdi kolxozçulara.

 

Qalmadı kolxozun nə izi-tozu,

Onu pay bölənlər tezbazar etdi.

Dirəkdə yellənən kolxoz radiosu

Daha dillənməyib, intihar etdi.

 

Məmməd Arazın

milyonçular küçəsi

 

Pulun bir üzü də qızıl külçəsi,

Burda hər adamın milyon suçu var.

Gözün aydın olsun,"Əmi"m küçəsi,

Sənin küçənin də milyonçusu var.

 

Həyat axardadı bir ayrı yöndə,

Sular sel olanda məcrada azır.

Piyada milyonçu heykəlinin də,

Ağ atlı göydələn başından basır.

 

Varlılar evindən boylanır varın,

Parıltı alışır hər otağından.

Həbs üçün yol alan cinayətkarın

Baxır pəncərəsi barmaqlığından.

 

Biri o birindən qalmır geridə,

Bir ev dikələndə, biri ucalır.

Heyrət edənlərin heyrətləri də,

Küçədən tərpənmir, donuxub qalır.

 

Demişdin, başından düşəcək papaq,

Sözümə baxmadı, o yenə baxdı.

Bu yerdə Kərəmi tutur ağlamaq,

Ağlayır, hayıf ki, göz yaşı yoxdu.

 

İstilər görmüşük, boran-qarlıdır,

Doğru havalar da dönük çıxdılar.

Məmməd Araz adlı küçə varlıdır,

Varlılar ona da şərik çıxdılar.

 

Adını çəkdilər milyona sarı,

Guya ki, girdilər haqqı-sayına.

Tez-tez dəyişəndi küçə adları,

Adın yazılıbdı Araz çayına.

 

Göyərir

 

Göydən ruzi səpir yağış,

Yerdən neçə pay göyərir.

Adam qalır yeddi qarış,

Ağacından boy göyərir.

 

Döyükəndi yolu azan,

Nə bilsin, gedir güdaza?!

Dəlixana, boş qalmazsan!

Qorxma, neçə səy göyərir.

 

Yükün altında çökərsən,

Dərdi açmayıb, bükərsən.

Ay yazıq, köhnə nökərsən,

Axı təzə bəy göyərir.

 

Yarpaqları külək sayır,

Saydığını fələk sayır.

Ayaq altda qalan çayır,

Saralsa da göy göyərir.

 

Uzaq görmək yaxınındı,

Tikan namərd toxumudu.

Göz yaşı dərd toxumudu,

Səpildikcə, hey göyərir.

 

Qanad çalan yazdı, quşlar,

Pərvazlanan sözdü, quşlar.

Mamırlayan qara daşlar,

Göyərir, gömgöy göyərir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.05.2024)

Bu gün Beynəlxalq Türk Müəllifləri Birliyinin təşkilatçılığı ilə III Türk Dünyası Ədəbiyyat və Kitab festivalı başlayır. 

Festival 24-31 may tarixində Elmlər Akademiyasının parkında təşkil ediləcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu dəfə 8 gün keçiriləcək festivalın hər günü bir ölkəyə - Qırğızıstan, Özbəkistan, Macarıstan, Qazaxıstan, Azərbaycan, Türkiyə, Türkmənistan və Şimali Kipr Türk Respublikasına həsr edilib.

Layihə rəhbəri, Beynəlxalq Türk Müəllifləri Birliyinin sədri Xəyal Rza festivalın zəngin proqramı haqqında danışıb: “Türksoylu ölkələrdən tanınmış alimlərin, qələm adamlarının, naşirlərin dəvət edildiyi festivalda şeir saatları, müzakirələr, kitab təqdimatları, elmi konfranslar, konsret proqramları ilə yanaşı görkəmli ədbilərin yubileyləri də qeyd ediləcək.”

Bununla yanaşı festivalda müxtəlif nəşriyyatların yeni nəşrləri və əl işləri təqdim ediləcək.

Xəyal Rza bildirib ki, festivalın təntənəli açılış mərasimi bu gün saat 11-də baş tutacaq və hər kəs dəvətlidir.

Qeyd edək ki, festival Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsi, Bakı şəhər İcra Hakimiyyəti, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu, Beynəlxalq Türk Akademiyası, TÜRKSOY, TİKA, YTB, AMEA, ASAN Könüllülər Təşkilatı, İLESAM, Badam klinikası, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi, Fileur Global Security Group, Mədəniyyət kanalı və Bizim Medianın təşkilati dəstəyi ilə həyata keçiriləcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.05.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizlərə Xeyrəddin Qocanın miniatür hekayələrinin təqdimini davam  etdirir. 

 

 

Texnik

 

X.Qoca Milli Məclisin deputatı olanda tez-tez Bakıya iclaslara gəlirdi. Bir gün ondan soruşurlar ki, Məclisə getmişkən bir iş görə bilirsənmi?

Xeyrəddin müəllim cavab verir:

- Mən orada texnik işləyirəm, düymə basıram, vəssalam! Başqa bir işim yoxdur.

 

Səndən xoşum gəlir

 

Bir gün Bakı Bələdiyyə Teatrının aktyorları İstanbulda qastrol səfərində olarkən konsulluğa da baş çəkirlər. Sənətkarları bir-bir qapıda qarşılayan X.Qoca cavan bir aktyora deyir:

- Səndən xoşum gəlir.

Gənc aktyorun sonralar dediklərindən məlum olur ki, o, öz-özünə düşünübmüş: "Görəsən, baş konsul hansı tamaşaya baxıb? Hansı rolumu görüb?"

Birdən X.Qoca dillənir:

- Sən üzünü həmişə qırxırsan. Bəzi aktyorlar üzü tüklü gəzirlər...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.05.2024)

Poetik Qiraətdə bir neçə gün ardıcıl sizlərlə Faiq Hüseynbəyli görüşür. 

Ruh və hissiyyatın poeziyası, dərin lirika, irfanilik - şairin şeirlərinə xas olan səciyyəviliklərdir.

Xoş mütaliələr!

 

*

Sənin gözlərində iki dünya var,

Dünya da gözəldi, sən də gözəlsən.

Gündüzlər işıqsan, gecələr röya,

Röya da gözəldi, sən də gözəlsən. 

 

Sözlər yaşıllaşır nəfəsin ilə,

Hər yerdə sən varsan, hər şey nafilə.

Sanki sevdalanıb könül könülə,

Sevda da gözəldi, sən də gözəlsən. 

 

Üzün bir ayədir, söz mənası var,

Hər hərfin öz sirri, öz mənası var -

İlahi kəlamın yüz mənası var,

Məna da gözəldi, sən də gözəlsən. 

 

Səssizlik qoxuyur şəhərin adı,

Sənsizlik yolların tərsi, inadı.

Bütün gözəlliklər dibsiz dəryadı,

Dərya da gözəldi, sən də gözəlsən. 

 

Yalqız və kimsəsiz, tənha bir ada,

Nə fərqi, təklikdən səhradır o da.

Yanıb kül olsam da sənsiz səhrada,

Səhra da gözəldi, sən də gözəlsən. 

 

Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.05.2024)