Super User
Xocalı soyqırımının 32-ci ildönümü münasibətilə sərgi
Bu gün Xocalı soyqırımının 32-ci ildönümüdür. Və ilk dəfədir ki, faciənin ildönümünü azad Xocalıda keçiririk. Qətliam baş vermiş yurd yeri azad olunub, onun təşkilatçılarının bir çoxu cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib.
Xocalı soyqırımının 32-ci ildönümü ilə əlaqədar Milli Kitabxananın nəzdində fəaliyyət göstərən Açıq kitabxana-sərbəst mütaliə bölməsində “XX əsrin faciəsi – Xocalı soyqırımı” adlı tədbir və sərgi təşkil olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, BDU-nun İnformasiya və sənəd menecmenti fakültəsinin IV kurs tələbələrinin iştirakı ilə keçirilən tədbirdə ermənilərin Azərbaycan xalqına qarşı əsrlərdən bəri davam edən etnik təmizləmə siyasətinin dəhşətli nümunəsi olan Xocalı soyqırımı haqqında müzakirələr aparılıb. Gənclər əsrin qətliamı haqqında tarixi faktları əks etdirən kitablar, broşürlər və fotoşəkillərlə tanış olub, soyqırımı dəhşətləri, onun başvermə səbəbləri barədə fikirlərini bölüşüblər.
Azərbaycan Milli Kitabxanasının əməkdaşları tərəfindən hazırlanan “Xocalı soyqırımı” adlı virtual sərgidə kitab və dövri mətbuat materialları, fotoşəkillər, ingilis dilində təqdim edilən “Khojaly genocide” adlı virtual sərgidə kitablar və altyazılı fotoşəkillər ,“Khojaly tragedy – photo exhibition” adlı virtual sərgidə isə Xocalı ağrısını özündə əks etdirən fotolar nümayiş olunur.
“XX əsrin faciəsi – Xocalı soyqırımı” adlı Elektron məlumat bazası “Rəsmi sənədlər”, “Xocalı rayonu”, “Xocalının Milli Qəhrəmanları”, “Soyqırımı haqqında”, “Xocalı şəhidləri”, “Şahidlərin söylədikləri”, “Ermənilərdən etiraflar”, “Ermənilər tərəfindən dağıdılmış abidələr”, “Xocalıya ədalət kampaniyası”, “Xocalı soyqırımının tanınması”, “Xocalı soyqırımı mədəniyyətdə”, “Fotoqalereya” və “Videoqalereya” bölmələrindən ibarətdir.
Xocalı soyqırımı Azərbaycan tarixinə ən dəhşətli və faciəli səhifələrdən biri kimi daxil olub. XX əsrin faciəsi olan Xocalı soyqırımı cinayətkar erməni siyasətinin nəticəsidir. XX əsrin sonunda törədilmiş bu faciə təkcə Azərbaycan xalqına deyil, bütün insanlığa, bəşəriyyətə qarşı yönəlmiş ən ağır cinayətlərdən biridir.
Və ən böyük təsəllimiz odur ki, Xocalı azad olunub, Qarabağdan mənfur düşmən rədd edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.02.2024)
BU GÜNÜN ADI XOCALI!
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Heç kəs unudulmayıb, heç nə yaddan çıxmayıb! Bu gün Xocalı Soyqırımının - bəşər tarixindəki ən dəhşətli qətliamlardan birinin növbəti - 32-ci ildönümüdür və ilk ildönümüdür ki, azad edilmiş Xocalıda qeyd ediləcək.
Xocalı soyqırımı - 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Rusiyanın 366-cı motoatıcı alayının iştirakı ilə Xocalı şəhərin işğal edilərkən, Xocalının yerli əhalisi olan Azərbaycan türklərinə qarşı baş vermiş soyqırımıdır.
Bu əməllər mütəşəkkil formada həyata keçirilib. Deportasiya olunan əhalinin əksəriyyəti Xankəndidə saxlanılmışdı və bu barədə qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası hakimiyyətinin müvafiq əmri olduğunun aşkar göstəricisi idi. Xocalıda dinc əhalinin, o cümlədən qadınların girov kimi tutulması və saxlanılması "DQR" hakimiyyətinin Xocalının bütün dinc insanlarını əvəzsiz olaraq Azərbaycan tərəfinə qaytarmağa hazır olması ilə bağlı bəyanatları ilə aşkarca ziddiyyət təşkil edir. Girovların saxlanma şəraiti kəskin dərəcədə qeyri-qənaətbəxş olmuş, Xocalının saxlanılan sakinlərinə qarşı zorakılıq tətbiq edilmişdir.
Xocalı sakinləri qanunsuz olaraq mülkiyyətlərindən məhrum edildi, onların əmlakı Xankəndidə və ətraf məntəqələrdə məskunlaşan şəxslər tərəfindən mənimsənildi. “DQR" hakimiyyəti həmçinin şəhərdən çıxan və ya deportasiya olunan Xocalı sakinlərinə məxsus evləri zəbt etmək üzrə orderlər verməklə başqa şəxslərə məxsus bu cür əmlakın mənimsənilməsini leqallaşdırdılar.
Xocalıya hücumda Müstəqil Dövlətlər Birliyinin ordusuna məxsus olan 366-cı motoatıcı alayın hərbçiləri iştirak etmişdir. Bu isə qətliamın Kremllə bağlılığına dəlalət edir.
Xocalı soyqırımı nəticəsində 63-ü uşaq, 106-sı qadın, 70-i qoca və qarı olmaqla, 613 Xocalı sakini qətlə yetirilib, 8 ailə tamamilə məhv edilib, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 uşaq valideynlərindən birini itirib.
Düşmən gülləsindən 76-sı uşaq olmaqla, 487 nəfər yaralanıb. 1275 nəfər əsir götürülüb. Əsir götürülənlərdən 150 nəfərinin, o cümlədən 68 qadın və 26 uşağın taleyi bu günədək məlum deyil.
Azərbaycanda Xocalı soyqırımının işıqlandırması əsasən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Çingiz Mustafayevin adı ilə əlaqələndirilir. O, qısa müddətli hərbi jurnalistlik karyerasında ən vacib xidməti Xocalıda törədilən vəhşilikləri lentə almaq olmuşdur. Xocalının müdafiəsi zamanı yeddi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı iştirak etmişdir. Döyüşlərdə Şöhrət Həsənov şəhid olmuş və ölümündən sonra Azərbaycan prezidenti tərəfindən "İgidliyə görə" medalı ilə təltif olunmuşdur. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Allahverdi Bağırov erməni polkovnik Vitali Balasanyan vasitəsilə üç gün ərzində 1003 Xocalı əsirini ermənilərin əlindən xilas etmişdir.
Və təbii ki, Xocalı aeroportumun komendantı olmuş Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Əlif Hacıyev misilsiz qəhrəmanlıq nümayiş etdirərək erməni-rus vəhşiləri ilə vuruşmuş, əhalinin çıxarılmasını təmin etmiş, şəhid olmuşdur.
Hazırda Xocalı soyqırımının tanınması Azərbaycanın xarici siyasətinin əsas istiqamətlərindən biri kimi müəyyənləşdirilmişdir. Azərbaycandan başqa, Xocalını tam səviyyədə qətliam kimi Pakistan və Sudan tanıyır. Faciəni parlament səviyyəsində qətliam kimi Meksika, Kolumbiya, Çexiya, Bosniya və Herseqovina, Cibuti, Peru, Honduras, Panama, İordaniya, Rumıniya və Şotlandiya tanıyır. İndiyədək ABŞ-nin 22 ştatı Xocalını qətliam kimi tanıyan sənəd qəbul edib. Bu hadisə Azərbaycanda "Xocalı soyqırımı" və "Xocalı faciəsi" kimi, digər ölkələrdə isə "Xocalı qətliamı" kimi anılır. Və bu qətliam Azərbaycan tarixinin ən faciəli hadisəsi hesab olunur.
Yalnız 2020-ci ildə İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Xocalı şəhəri Rusiya Sülhməramlı kontingentinin nəzarəti altına keçib.
19 sentyabr 2023-cü ildə aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində isə azad olunub. Yevlax rayonunda keçirilən danışıqların nəticəsində Xocalı rayonu 24 sentyabr 2023-cü ildə Azərbaycan Respublikasının nəzarətinə keçib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xocalı şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb.
Allah bütün şəhidlərimizə, o cümlədən Xocalı şəhidlərinə rəhmət eləsin.
Şəkildə: qapaq şəklində Bakıdakı, mətn sounda Haaqadakı Xocalı abidəsi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.02.2024)
Ümimdünya Yazıçılar Təşkilatının konqresi ilə bağlı görüş keçirilib
Nigeriyanın Abuja şəhərində keçiriləcək Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının (WOW) birinci Konqresinə hazırlıq məqsədi ilə PAN -Afrika Yazıçılar Birliyinin baş katibi Dr. Ueyl Okediran ötən gün Nigeriyanın Oyo ştatının informasiya komissarı şahzadə Dotun Oyeladaya nəzakət səfəri edib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Ümimdünya Yazıçılar Təşkilatının Baş qərargahından məlumat verilib.
Müxtəlif beynəlxalq yazıçı təşkilatlarının dəstəyi ilə təşkil ediləcək Konqres 4-6 aprel 2024-cü il tarixlərində baş tutacaq və hazırda Qara qitənin ədəbiyyat cameəsinin diqqət mərkəzində dayanan başlıca hadisədir.
Səfər zamanı təcrübəli jurnalist və yazıçı olan şahzadə Oyelade tədbirin müvəffəqiyyətini təmin etmək üçün Təşkilat komitəsinə tam dəstək verəcəyini vəd edib.
Xatırıadaq ki, Nigeriyanın Abuja şəhərində keçiriləcək Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının birinci Konqresində Azərbaycan da geniş heyətlə təmsil olunacaq. Tədbirə yazarlarımızdan Varis, Adəm İsmayıl Bakuvi, İntiqam Yaşar və Ulucay Akif dəvət almışlar.
Fotoda Dr. Okediran (sağda) şahzadə Oyeladaya WOW suvenirini təqdim edir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.02.2024)
Keniyanın Baş prokuroru "ASAN xidmət"də olub
Ölkəmizdə səfərdə olan Keniya Respublikasının Baş prokuroru Renson Mulele İnqonqanın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti “ASAN xidmət” mərkəzinin fəaliyyəti ilə tanış olub. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət”portalına “ASAN xidmət”dən məlumat verilib.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin sədri Ülvi Mehdiyev qonaqlara “ASAN xidmət”, eləcə də Dövlət Agentliyinin digər fəaliyyət istiqamətləri ilə bağlı məlumat verib.
Həmçinin “ASAN xidmət” modelinin tətbiqi istiqamətində digər ölkələr ilə yanaşı Afrika qitəsi dövlətləri ilə də əməkdaşlığın həyata keçirildiyi vurğulanıb.
Qonaqlar "INNOLAND" İnkubasiya və Akselerasiya Mərkəzinin və “ABAD”ın fəaliyyəti ilə tanış olublar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.02.2024)
“Peşəkar 100 il” idarəçilik marafonu başa çatıb
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin ASAN İnnovativ İnkişaf Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Ümummilli lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Peşəkar 100 il” idarəçilik marafonu başa çatıb.
2 ay boyunca davam edən marafon çərçivəsində ASAN İnnovativ İnkişaf Mərkəzi tərəfindən 100 nəfərdən artıq işgüzar şəxsə ödənişsiz şəkildə idarəçilik təlimləri və ustad dərsləri keçirilib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “ASAN xidmət”dən məlumat verilib.
Məqsəd bütün sahələrdən olan gənc sahibkarlar və menecerləri Ulu öndərin zəngin idarəçilik təcrübəsinin çevik, strateji və innovativ tərəfləri barədə məlumatlandırmaq, onun uzaqgörən siyasətinin ən mühüm komponentlərindən biri olan Azərbaycanın yüksək idarəetmə qabiliyyətinə malik güclü kadr potensialının formalaşmasına dəstək olmaqdır.
Marafonun açılış tədbiri Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini Əli Əhmədovun, Milli Məclis Sədrinin birinci müavini Əli Hüseynlinin, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Bahar Muradovanın və Türk Dövlətləri Təşkilatının Ağsaqqallar Şurasının üzvü Həsən Həsənovun iştirakı ilə baş tutub.
ASAN İnnovativ İnkişaf Mərkəzi Mərkəzi "İnnovasiyalar Mərkəzi"nin təşkilatçılığı ilə yaradılıb. Mərkəzin əsas məqsədi qabaqcıl ASAN təcrübəsini, eyni zamanda innovativ və yeni təlim metodlarını tətbiq etməklə ölkəmizdə gənclərin işsizlik problemlərinin həllinə, yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasına, həmçinin müxtəlif özəl və dövlət orqanlarında kadrların peşəkarlıq səviyyəsinin təkmilləşdirilməsinə müsbət töhfələr verməkdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.02.2024)
“YAŞAT" Fondunun "Onlar bizə əmanət" layihəsi davam edir
19-20 sentyabr 2023-cü il tarixində Qarabağda aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları zamanı şəhid olan qəhrəmanımız Qasımov Cahan Xəqani oğlunun Bakı şəhərində doğulan övladı Zərifənin zəruri xərcləri "YAŞAT" Fondu tərəfindən qarşılanıb. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “YAŞAT” Fondundan məlumat verilib.
Dünyaya yeni göz açan körpənin adına depozit hesabı açılacaq və 5 000 AZN vəsait onun hesabına yerləşdiriləcək, 1 000 AZN vəsait isə ananın hesabına köçürüləcək. Həmin hesaba vəsait Fonda edilən ianələr hesabına toplanmış məbləğdən köçürülür.
Şəhidin övladı bu vəsaiti üzərinə mütəmadi toplanan faizləri ilə birlikdə 18 yaşına çatdıqdan sonra hesabından çıxara biləcək.
"Onlar bizə əmanət" layihəsi indiyədək 118 şəhid övladını əhatə edib.
Xatırladaq ki, “YAŞAT” Fonduna müraciət etmək və Fondun fəaliyyəti ilə tanış olmaq üçün yashat.gov.az portalı istifadədir.
Fondun hesabatlılığı ilə tanış olmaq üçün keçid: https://yashat.gov.az/report/tableau
Həmçinin Fondun 8110 “Çağrı” Mərkəzi fəaliyyət göstərir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.02.2024)
“AZƏRBAYCANIN SAĞ ƏLİ” - Əkbər Qoşalı yazır
Dost Moldovanın başağrısı qondarma “Dnestryanı Respublikası”nın “Deputatlar Konqresi” fevralın 28-də Kremldən “Dnestryanı”nı Rusiyaya birləşdirməyi xahiş edəcəkmiş.
Rusiya Federasiyası Prezident seçkiləri ərəfəsindəykən belə bir zamanlama, əlbəttə, təsadüfi deyil. Tanrı özü Moldovaya kömək olsun!
Moldova bizim GUAM ortağımızdır.
Bəli, Moldova GUAM-ın digər üzvləri kimi separatizmdən, qıraqdan qızışdırılan siyasi-hərbi, sosial-iqtisadi, mədəni, psixoloji və s. təxribatlardan uzun illər boyu əziyyət çəkib və bu əziyyət hələ də davam edir.
Moldova (Ukrayna və Gürcüstandan fərqli olaraq) AŞPA-da ötən ay uğradığımız haqsızlıq qarşısında bizi müdafiə etməsə də (yaxud hələ müdafiə etməsə də), biz Moldovanın haqlı mövqeyini, o cümlədən ərazi bütövlüyünü həmişə dəstəkləmişik, bugün də dəstəkləyirik. “Dnestryanı Respublikası”, “Krım Respublikası”, “Donetsk Xalq Respublikası” və “Luqansk Xalq Respublikası”, “Abxaziya Respublikası”, “Güney Osetiya Respublikası – Alaniya Dövləti” – hamısı bir zamanlar bizə sırınan buraxma “Arsax Respublikası” ilə eyni kod, eyni mənşə, eyni təyinatlıdır. Biz Moldova, Ukrayna və Gürcüstandan fərqli olaraq nəhayət separatizmin kökünü qazımış, ərazi bütövlüyümüzü, suverenliyimizi bərpa etmişik. Sağ əlimiz dostların başına!
Fikir verin:
Moldova, Ukrayna və Gürcüstanın üzləşdiyi problemlərin memarı biləvasitə Kreml olsa da, bizim başımıza gətirilən müsibətlər, işğalın ağır nəticələri Kremldən başqa güclü himəyadarlar tərəfindən də davamlı olaraq siyasi-hərbi, maddi dəstəklə möhkəmləndirilirdi. Üstəlik, GUAM ortaqlarımızın heç biri bizim qədər acımasız, ləyaqətsiz düşmənin elanolunmamış savaşına məruz qalmayıb. Son iki ildə Ukraynanın yaşadıqları bizim yaşadıqlarımıza çox bənzəsə də, ondan öncəki Ukrayna, özəlliklə Gürcüstanla Moldova bizim yaşadıqlarımızı yaşamayıb, bundan sonra da yaşamasınlar! Bizə qarşı işğalçı Ermənistanı, Xankəndidə və çevrəsində yuvalanmış separatçıları ciddi-cəhdlə müdafiə edən Paris, Vaşinqton, Tehran... digər separatçıları müdafiə etməyib; əksinə hər üç GUAM ortağımız Qərbdən davamlı dəstək görüb, digər dövlətlərsə ya neytral qalıb ya da ən azı siyasi həmrəylik nümayiş etdirib. Bu anlamda, bizim 27 sentyabr 2020-ci ildə əks-hücuma keçərək 30 illik ağır işğala (44 gün içində) son verməyimiz, ötən il sentyabrın 20-də (23 saatlıq) lokal antiterror tədbiri keçirməyimiz (o tarixlər arasındakı digər zəruri hərbi-siyasi tədbirlərlə bir yerdə) qeyri-adi hünərdir. Biz, demək olar, mümkünsüzü mümkün etmişik! Çox xırdalamayaq, GUAM ortaqlarımızın yanında duran, onlara dəstək göstərən dövlətlərin bir çoxu bizə dəstək göstərməyiblər – cəhənəmə, heç olmazsa, qarşımızda durmasaydılar, biz lap çoxdan işimizi tamam edərdik.
Bəli, xalqımızın dövlətcanlılığı, gənclərimizin vətəncanlılığı, şəhidlərimizin, qazilərimizin fədakarlığı, Dövlət-Xalq birliyi – Dəmir Yumruq Zəfərimizi şərtləndirdi. İlham Əliyevin cəsur liderliyi, uzaqgörən siyasəti, təmkini, prinsipiallığı, səmimiyyəti, sözünün imzası qədər keçərli olması, xalqımıza xas xeyirxahlığı, ləyaqəti, müdrikliyi və digər yüksək keyfiyyətləri bizi yeni dünya düzəninə qalib ölkə olaraq götürür.
Sağ əlimiz, ərazi bütövlüyü pozulmuş dostlarımızın başına!
Yenidən Moldovaya qayıdaq.
Bəli, Moldovanın başağrısı – qondarma “Dnestryanı Respublikası”nın əhalisinin 30%-ə yaxını ruslardan ibarətdir. “Dnestryanı” 1990-cı ildə Moldovadan özbaşına “ayrılıb”. Rəsmi Kişineu hökuməti ərazi bütövlüyü və suverenlik məsələsini çözmək, “Dnestryanı”nı yenidən Moldova bayrağı altına keçirməkçün addımlar atır; lakin bölgədəki Rusiya sülhməramsız kontingenti buna qarşı çıxmaqdadır. Bizim Qarabağda da sülhməramsızlar var – lakin onların ölkəmizi tərk etmə tarixi də bəllidir, keçici “status”ları da bəsbəlli. Artıq neçə aydır lap avaragor qalmış sülhməramsızlar hətta gələn ilin noyabrını gözləmədən (gecəykən gəldikləri kimi), gecənin-gündüzün birində çəkib getsə heç təəccüblənmərik. Tanrı necə haqdır!
Azərbaycan, Gürcüstan, Moldova və Ukrayna prezidentlərinin 10.10.1997-ci ildə Strasburqda Birgə Kommunike imzalaması ilə yaradılmış beynəlxalq işbirliyi platforması – GUAM suverenlik, ərazi bütövlüyü, sərhədlərin toxunulmazlığı, demokratiya, hüququn aliliyi və insan hüquqlarına sayğı prinsiplərini əsas alır. Avropada sabitliyin, təhlükəsizliyin gücləndirilməsi məqsədilə dördtərəfli işbirliyinin inkişaf etdirilməsi öz güncəlliyini itirməyib. Və bu, daha çox digər üç GUAM üzvünə lazım olsa da, biz öz sözümüzə, imzamıza sayğılıyıq.
GUAM-ın ilk Zirvə toplantısı Yaltada (07.06.2001-ci ildə) təşkil olunub; Yalta Zirvəsi GUAM-ın bir beynəlxalq struktur kimi formalaşması və institusionallaşmasında böyük rol oynayıb. Dövlət başçılarının imzaladığı “Yalta Xartiyası” iştirakçı dövlətlər arasında işbirliyinin məqsədlərini, prinsiplərini və yönlərini müəyyənləşdirib. İndi nə qəribədir, Ukrayna Yaltanın aid olduğu Krım yarmadası üzərində öz suverenliyini bərpa etməkçün o səmtə zərbələr endirmə məcburiyyətində qalır... Bu məqamda, 4 il öncənin yazında-yayında Bakıdan yüksələn “Şuşanı vur!” çağırışları yadıma düşür. Biz Şuşanı vurmadıq, məqam yetişdi, Şuşada yuvalanmış işğalçıları vurduq, Şuşanı uhulət-suhulətlə qurtardıq və qurtuluşdan bəri Şuşa sürətlə özünə dönür, gələcəyə boylanır. Şuşanın sağ əli Yaltanın, Krımın başına!
GUAM-ın digər önəmli Zirvə toplantıları 22 may 2005-ci ildə Kişineuda, 22-23 may 2006-cı ildə Kiyevdə keçirilib.
Qalib Azərbaycanın paytaxtı Bakının sağ əli Kişineunun, Kiyevin, Tbilisinin başına!
Bəli, GUAM-a üzv dövlətlərin demokratik toplum, Avropaya inteqrasiya, iqtisadi inkişaf, bölgədə sabitlik və təhlükəsizlik məsələlərinə dair vahid baxışlarını nümayiş etdirməsi öz güncəlliyini itirməyib. Tanrıdan gizlin deyil, Tanrının gürcü, ukraynalı, moldovan bəndələrindən nə gizlin: ərazi bütövlüyü, suverenlik bərpa olunmasa, digərləri, nə yazıqlar ki, elə bil təfərrüat dərəcəsində qalır...
ƏRAZİ BÜTÖBLÜYÜNÜ, SUVERENLİYİNİ BƏRPA ETMİŞ
DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.02.2024)
Naxçıvan Mədəniyyət Nazirliyində yeni təyinat
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi Aparatına yeni rəhbər təyin olunub.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının mədəniyyət naziri vəzifəsinin müvəqqəti icraçısı, nazir müavini Həsən Seyidovun əmri ilə Vəli Adəm oğlu Səfərov Mədəniyyət Nazirliyi Aparatının rəhbəri vəzifəsinə təyin edilib. Bu barədə Report xəbər yayıb.
Qeyd edək ki, Vəli Səfərov bu təyinatadək Naxçıvan Dövlət Filarmoniyasının direktor müavini vəzifəsində çalışıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.02.2024)
Və bu da “Aysedora” monotamaşası
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu tamaşanın anonsunu vermiş, teatrsevərləri dəvət etmişdik. “Aysedora” mənimçün niyə maraqlıdır? Çünki real insan taleyidir, Aysedora Dunkan rusların məşhur gözəlidir, rəqqasəsidir, nakam şair Sergey Yeseninin də sevgilisi olub. Maraqlı, kəşməkeşli bir həyat!
Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının Kiçik səhnəsində tanınmış rusiyalı yazıçı, dramaturq, şair və ssenarist Zinovi Saqalovun “Aysedora Dunkanın üç həyatı” pyesi əsasında səhnələşdirilmiş “Aysedora” monotamaşasının premyerası baş tutdu. Bəri başdan deyək ki, quruluşçu rejissoru və ədəbi redaktoru teatrın baş rejissoru Cavid İmamverdiyev, musiqi tərtibatçısı baş dirijor, Əməkdar artist Fəxrəddin Atayev, quruluşçu rəssamı Əməkdar rəssam Nabat Səmədova, baletmeysteri Əməkdar artist Nigar Şahmuradova, bədii rəhbəri Əməkdar İncəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, teatrın direktoru Əliqismət Lalayev olan bu tamaşa alındı!
Tarixə rakurs edək: hazırkı rəqs üslubunun yaranması cəsarətli qız Aysedora Dunkanın adı ilə bağlıdır. O, XX əsrin əvvəlində xoreoqrafiya aləmini dəyişə və ona modern üslub gətirə bilib. Onu məhz “ayaqyalın rəqqasə” adlandırıblar.
Tamaşanın süjet xəttində Aysedoranın həyatının müxtəlif mərhələlərində onun taleyi ilə bu və ya digər şəkildə təmasda olan insanların obrazları keçir, onlar bir-birini tamamlayır. Qəhrəmanın özü məşhur teatr xadimi Qordon Kreq, "lüksün adamı" Peris Yucin Zinger və evləndiyi böyük rus şairi Sergey Yesenin haqqında xatirələrində səmimidir. Milliyyətcə alman kökləri də olan Aysedora monoloqlarında tarixi sapa elə gözəl düzür ki, özünü o günlərin içində hiss edirsən.
Tamaşa boyu belə istedadlı və gözəl bir qadının gündəlik həyatda niyə bu qədər uğursuzluqlara və çətinliklərə dözdüyünə təəccüb etməmək mümkün deyil.
Tamaşada Sergey Yeseninin şeirləri və dünyaşöhrətli bəstəkarlar Sergey Raxmaninov, Lüdviq van Bethoven, Frederik Şopen, Entoni Nyuli, Artur Hamilton, Lesli Brikas, Astor Piazzolla, Corc Qerşvin, İqor Stravinski, Tomas Albinoni, İsaak Şvarts (Bulat Okucavanın sözlərinə) və Xalq artisti Sərxan Sərxanın (sözləri Yuri Rubtsov) əsərləri səsləndirilirdi.
İstedadlı gənc aktrisa Olqa Georgiyevanın ifasında təqdim edilən etiraf xarakterli tamaşada tamaşaçı gözlənilmədən vaxtilə gənc Aysedoranın düşünüb tapdığı və gündəliyinin səhifələrini doldurduğu xüsusi dilin şifrəsinin açılması açarını əldə etdiyi təəssüratını alır. Eynilə, burada da həmin əsas mesaj özünü büruzə verir - dünyada heç bir şey yaradıcılıq və sevgidən daha vacib ola bilməz! Bəs hədsiz dərəcədə istedadlı yaradıcı insan xoşbəxt ola bilərmi? O, şöhrəti nəyin bahasına əldə edir?
Dunkan dahi adına layiq görülməyə, həmçinin yeni dövrlərin və üslubların yaradıcıları ilə müqayisə edilməyə nail oldu. Bir çox tənqidçilər Aysedoranın həm rəqsdə, həm də gündəlik həyatda inqilab etdiyini söylədilər. O, konsertlərində klassik musiqidən istifadə edib. Bethoven və Çaykovskinin əsərlərini rəqslə təqdim edən rəqqasə tamaşaçıda böyük emosional təsir yaratmağa nail olub. Onun çıxışları anşlaqla keçirdi. Dunkanın ifaları həmişə ictimaiyyət arasında ajiotaj doğurub.
Teatr təhlilçilərinin gəldiyi qənaət budur ki, məhz səhnədə qabardılan bu detal monotamaşanın uğurunu şərtləndirib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.02.2024)
Xətai Sənət Mərkəzində “Xocalıya qayıdış” adlı sərgi açılıb
Xocalı soyqırımının 32-ci ildönümü ilə əlaqədar Xətai Sənət Mərkəzində “Xocalıya qayıdış” adlı sərgi təşkil edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, sərgidə “Rəngarəngəli” art studionun müəllimi, respublikada ən çox şəhid portretləri işləmiş tanınmış gənc rəssam Əli Təhminənin 30-a yaxın yetirməsinin əsərləri nümayiş olunur.
Layihə rəhbəri, sənətşünas, təşkilatçı Əli Rəşad bildirib ki, tədbirdə sərgilənən əsərlərdə iki məqam əsas götürülüb: “2023-cü ilin sentyabrında həyata keçirilən bir günlük lokal antiterror tədbirlərindən sonra bütün ölkə ərazisində dövlət suverenliyimiz bərpa olundu. Artıq Xocalıda da üçrəngli Bayrağımız dalğalanır. Bu sərgidə nümayiş etdirilən əsərlərdə həm faciə, həm də qələbə ruhu, Xocalıya qayıdış sevinci göstərilir”.
Sərgidə çıxış edən qonaqlar Vətənə sevgi, məhəbbət hissləri aşılamaq, məktəblilər arasında milli vətənpərvərlik ruhunu yüksəltmək və istedadlı şagirdləri aşkara çıxarmaqda bu kimi sərgilərin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndiriblər. Vurğulanıb ki, bundan sonra rəssamlarımızın mövzuları düşmənin viran qoyduğu yurd yerlərimizə yeni həyatın qayıtmasına həsr olacaq.
Sonda fərqlənən gənc rəssamlara fəxri fərmanlar təqdim edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.02.2024)
