“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Əhməd Qəşəmoğlunun şeirlərini təqdim edir.

Əhməd Qəşəmoğlu şair, publisist, sosioloqdur, 1988-ci ildən AYB-nin üzvüdür, iqtisad elmləri doktoru, “Ahəngyol” elmi-fəlsəfi konsepsiyasının yaradıcısıdır.

O, fevral ayının 15-də 74 yaşını qeyd etdi, yenə də gənclik şövqü ilə yazıb yaradır. Əslən Naxçıvanın Babək rayonunun Vayxır kəndində olan müəllif ilk dəfə 1977-ci ildə Azərbaycan xalq şairi Rəsul Rzanın təqdimatı ilə "Azərbaycan Gəncləri" qəzetində dərc edilib, bundan sonra onun şerləri müntəzəm olaraq respublika mətbuatında çap olunub. "Vurğun külək" adlı ilk şeirlər kitabı 1981–ci ildə "Gənclik" nəşriyyatında çap olunub.

Ə. Qəşəmoğlu 1980–ci ildə Tuva MSSR–in paytaxtı Qızıl şəhərində keçirilən "Gənc yazıçıların Ümumittifaq Toplantısı"nın laureatı olub. Buna görə də onun "Vlyublennıy veter" (Aşiq olan külək)  kitabı Moskvada "Molodaya qvardiya" nəşriyyatında çap olunub. Razılaşın ki, o dövrdə belə uğur hər kəsə nəsib olmur. Üstəlik, Əhməd Qəşəmoğlu SSRİ Yazıçılar İttifaqına üzv də seçilib. O, həm də "Rəsul Rza" adına ədəbi mükafatın laueratıdır.

Yubiley yaşına doğru səmt götürən Əhməd müəllim redaksiyamıza xeyli şeir təqdim edib. Olduqca maraqla oxunan və əksəriyyəti lirik olan bu şeirlər həm də düşündürücüdür, günümüz üçün aktualdır.

Yaxın bir neçə gündə oxucuları Əhməd Qəşəmoğlu poeziyası ilə baş-başa buraxacağıq.

tənha çiçək

titrəyən kölgələrin titrəyən qaranlığında,

bir çay qırağında tənha bir çiçək

hönkürür qəm içində...

dəymə qəlbimə, dəymə, çiçək...

gözəlliyin, kədərin

məni dəli edəcək...

taleyimiz nə qədər

oxşardı bir-birinə...

qaynayıb-qarışaydım

sənin ləçəklərinə...

əksin sulara düşdü...

axan su vuruldu sənə,

belə titrəmə, bir bax...

su axıb gedir, qəlbi

sənin məhəbbətindən

göynəyə-göynəyə...

axan su, bir az dayan,

bəs dalınca ağlayan

çiçəyə sözün yoxmu?

o çiçəyə oxşayan

gerçəyə sözün yoxmu?

dəymə qəlbimə, dəymə, çiçək

gözəlliyin, kədərin

məni dəli edəcək...

şeir

günəşin özü şeir deyil hələ,

şeir onun istisidi, işığıdı...

dənizin özü şeir deyil hələ,

şeir onun nəfəsidi, nəğməsidi...

sevgilimin özü şeir deyil hələ,

şeir onun ilqarıdı, vəfasıdı...

xəyallarım bulud-bulud

taleyimin dünyasında,

şeir onun şimşəyidi.

dərin suların dibindən

qaynayıb qalxan bulaq şeirdi...

sən yazmasan, özü gəlsə,

yeni dünyalar gətirsə,

səni də heyran eyləsə,

                                  şeirdi.

söz işığa bələnəndə,

                            çiçəkləyəndə,

haqqın özündən gələndə, şeirdi.

dünyanın içi ilə yeriməyə nə var ki...

dünya sənin içinlə yeriyəndə,

                                       şeirdi.

Nəsimi

Allah yaratdı insanı iki cahanın cahanı,

Hər insan yer üzüylə qəlbinin bir dastanı.

Baxma insan vücudu yer üzünün əsridi,

Qəlbinsə ərşə qədər bilinməz ol məkanı.

Qəlbi nurdan doğulan köklənir kainata,

Haqdan alır əmrini, olur haqqın  sultanı.

Hələ ki yer üzündə şərin öz hökmü çoxdu,

Ahəngdən uzaqdadı hələ yerin ərkanı.

Ahəngə-Allah yoluna çağırır insanları,

Dinlər, müdrik insanlar hər vədə bu dünyanı.

Görəndə ki, insanlar nizamdan üz çevirir,

Göy üzü Nəsimiylə qaldırdı o üsyanı.

Qəlbində bir işıq oyana bilsə...

Toz-duman alanda hər bir tərəfi

Bir addım qabaq da görünmür gözə.

Amma ki, yaxında, bəlkə, səninlə

İlahi bir aləm durub üz-üzə.

Bəlkə,  qızılgüllər bürüyüb səni?

Bəlkə, min əlvanlıq sehr içindədi?

Bəlkə də, dindirsən sən hər birini,

Görərsən hamısı eşq bürcündədi...

Hələ ruhdan  salır səni bu duman,

Hələ itirmisən özünü, qorxma.

Qəlbində bir işıq oyana bilsə,

Sənə yol göstərər, dumana baxma.

Köklən kainata, ətrafı unut,

Köklənsin ahəngə qəlbin telləri...

Gör dinən nəğmələr hara çağırır?

Ordadı ruhunun doğma elləri.

Kimin qəlbi hayandadır, kim bilir?

Görkəmiylə Yer üzündə insanlar,

Kimin qəlbi hayandadır, kim bilir?

Lap yan-yana, bir evdə yaşayanlar

Nə qədər yad, doğmadılar, kim bilir?

Qəlb doğmasa, çəkir insan insanı,

Qəlb hər zaman gəzir onu duyanı,

Duyan yoxsa, ögey görür dünyanı,

Küskün qəlbi kim dindirər, kim bilir?

Doğmalığa köklənmək bir nemətdi,                                              

Qəlbi dilləndirən nurdu, qüdrətdi,

Heyif  ki, çox insan buna həsrətdi,

Belə ömür, bəlkə, hədər, kim bilir?

Yer adamı deyiləm ki...

Yer adamı deyiləm ki,

Yerin dilini bilmirəm.

Yerdəkilər gülür mənə,

Mən də qoşulub gülürəm.

Yerdə qurulub bir büsat,

Çağırır məni hər saat,

Əgər odursa o həyat,

Mən o həyata gəlmirəm.

Bu yer üzü nə gündədi!

Kimlər iblis felindədi?

Dərd gözümdən yaş ələdi,

Gözümün yaşın silmirəm...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.02.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində bu gün Poeziya saatıdır, Fuad Cəfərlinin şeiri ilə tanışlıqdır. O, mərhum xalq şairi Fikrət Qocaya Elegiya yazıb.                                           

ELEGİYA

SƏSİ UZAQLARDAN GƏLƏN ADAM

Xalq şairi Fikrət Qocanın əziz xatirəsinə

Ustad Qoca belə buyurmuşdu:

"Şairlər ölmür".

Doğrudan e,

heç ölən adamdan şair olar?!

Şair ya Külək, ya Günəş,

ya Torpaq, ya da

sizin kimi 

səsi uzaqlardan gələn

 Yağış olar.

Cavan ikən özgə,

qoca ikən öz gözündən

səssiz süzülən adam,

qəm adam, pəncərə adam.

Bilirsiniz, məncə,

gözlərinizə sonda

yalnız yaz yağışı

risk edib baxa bilərdi...

və nə yaxşı, "yaz yağışı" varmış,

və nə yaxşı , "risk"  sözü varmış.

Səsi uzaqlardan gələn adam,

çox sağ olun!

İndi bizim də, sayənizdə

uzaqlarda sözümüz var.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.02.2024)

Əkbər Qoşalı yazır

Dünən axşamüstü bir "Səs” yayıldı… 

Bir şöhrətli, şərəfli ömrün “Dəyirman"ı dayandı dedilər… - Hamımız "Mehman" olduğumuz bu "Dünyanın işığı" bizdən sonra öləziməsin… - Bəlkə, bu, bir “Günah duası”dır?

“Yamacda bir kənd”in, o kənddəki "Armud ağacının nağılı" bitdimi?.. Bilmirəm, o kənddə "Qar" varmı bu əbədi “Köç" günlərində?..

Və bu da "Son dayanacaq"! - 

Hamımızı gözləyən “Bir ünvan"!.. 

Daha nə olacaqsa, 

"Ömürdən qıraqda" olacaq… “Söz içində söz" qalacaq… - “Ayın aydınlığında"… 

"And olsun, əsrə”!..

Mövlud Süleymanlı bu dünyadan köçdü…

Ocağı sönməsin!

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.02.2024)

Jalə İslam, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Sıranın dörd nömrəli iştirakçısı müəssisənin qapısı üzərində olan "Giriş Qadağandır" yazısını görüb dayandı. İçində qopan fırtınanı bir özü, bir də ürəyi bilirdi. Bu qədər uzun yolun sonunda onu məhz qapı üzərindəki bir yazı dayandırırdı…

Atdığı addımlara min yol söyə-söyə tərəddüdlə geriyə doğru on və yaxud on beş addım atmışdı ki, qapı açıldı və “beş nömrəli iştirakçı buyursun” deyildi. 4 nömrəli iştirakçı sürətli addımlarla müəssisəyə doğru hərəkət etdi. Müəssisənin önünə tam yaxınlaşdığı an qapı ikinci dəfə onun üzünə bağlandı. Qapı üzərində yazılmışdı; "Giriş Qadağandır".

Əziz dostlar, yazılmayan qanunların bir nömrəli icraçısı olaraq bildirirəm ki, qaydalara əməl etməyənə cavabımız hər zaman eynidir: 

Giriş Qadağandır!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.02.2024)

Oruc Ələsgərov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Dünən növbəti dəfə ana dili günümüzü qeyd etdik. 

“Anladım ki, ana dilim

Ürəyimdən çıxmaz mənim.

Doğransam da dilim-dilim...”

 Qəlbimdəki ana dili sevgisini ifadə etməyə dahi Xəlil Rza Ulutürkün bu misraları ilə başlamaq istədim. Çünki mən də öz dilimi ən az bu şəxsiyyət qədər sevir, onu ürəyimdən çıxarmıram, mənimsəyirəm. Ana dilimi öz ölkəmə “yenilməz qala” bilirəm!

Bu dili qoruyub saxlamaq hər bir azərbaycanlının borcudur. Yaddaşlara, kitablara həkk etmək isə gənc nəslin—bizim öhdəmizdədir. Mənə görə dilimizin yaşaması ölkəmizin sərhədlərlərində küləkdən ayıq dayanan millətimin var olmasıdır. O millət ki, illərlə kürələrdə dəmir, od gölündə, buz gölündə gəmi olub tarixin ən amansız hadisələrinə də sinə gərərək Məmməd Arazın misralarının haqqını verib. O millət ki, bir ölüb min doğulub. Bu hadisələri yad etdikcə mübariz xalqımın özü qədər mərd nümayəndəsi Bəxtiyar Vahabzadənin bu misralarını xatırlayıram:

“Bilinməyir yaşın sənin,                                  Nələr çəkmiş başın sənin?!”

Ana dilimizi sevərək, sülh şəraitində azad şəkildə öyrənməyimizdə tarixin böyük sınaqlarına tab gətirərək onu yaşadanların əməyi də az deyil. Tarixdə elə insanlar var ki, onlar haqqında yazmaq, danışmaq, o insanları gələcək nəsillərə tanıtmaq hər kəsin payına düşür. Həmin şəxslər dünyanın və vətəndaşı olduğu ölkənin ayaqda durmasında, xalqının, dilinin, mənəvi dəyərlərinin qorunmasında əsl səbəbkarlardır.

Öz adını tarixə yazdırıb bir ömür Azərbaycan xalqının başıdik, alnıaçıq şəkildə yaşaması üçün böyük xidmətlər göstərən şəxsiyyətlərdən biri də Heydər Əliyevdir. İstər Birinci Katib, istərsə də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti olduğu dövrdə Heydər Əliyev Azərbaycançılıq ideologiyasının inkişafını, millətpərvərliyi, Vətən sevgisini ön planda tutaraq bu xalqın heç bir xalqdan asılı olmadan yaşaması üçün bütün ömrünü fəda etmişdir. Heydər Əliyevin keçən əsrin 70-80-ci illərində yetirdiyi fəal dil siyasəti Azərbaycanda milli azadlıq ruhunu yüksəltdi. 1995-ci il noyabrın 12-də qəbul olunan konstitusiyada Azərbaycan dili respublikanın dövlət dili kimi elan olundu. Dahi şəxsiyyətin şərəfli dil siyasətinin mötəbər yolu hələ 1970-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin 50 illik yubileyində o dövr üçün gərgin hal sayılan Azərbaycan dilində çıxışı ilə başladı. Onun dilimizə qayğısı nəticəsində ali məktəblərdə dörd cildlik “Müasir Azərbaycan Dili” dərsliyinə, “Azərbaycan dilinin dialektologiyası” dərs vəsaitinə mükafatlar verildi, təhsil ocaqlarında Azərbaycan dilinin öyrədilməsi üçün ayrılan saatların miqdarı artırıldı. Bütün bunlar Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin inkişafı, onun tətbiqi yolunda misilsiz xidmətlərindən xəbər verir.

Ulu Öndər ölkənin xarici siyasətində uğurlu olduğu qədər daxili siyasətə də böyük önəm vermiş şəxsiyyətdir. “Təhsil millətin gələcəyidir” deyərək xalqın maariflənməsinə, millətin imzasını da imzalar içərisinə daxil etməyə, gənclərin təhsilə yönləndirilməsinə diqqət cəmləyən Heydər Əliyev bu gün müstəqil Azərbaycan gənclərinin və uşaqlarının heç bir asılılığı olmadan, dövlətin dəstəyi ilə rahat şəkildə təhsil almasına səbəb olan dahi liderdir.

Elə Heydər Əliyevin timsalında Azərbaycan dilinin yaşaması üçün xidmətlər göstərən şəxslərə görə bu gün dilimiz yaşayır. Bu dil Məhəmməd Hadi ilə çalınan türkün nəğməsində, Şahdağına qalxıb söz istəyən Tofiq Bayramın misralarında, türkün dilini dünyada ən istəkli dil kimi qələmə verən Şəhriyarın sözlərində, dilimizi “bir-birimizlə əhdi-peymanımız” adlandıran Bəxtiyar Vahabzadənin qələmində yenidən canlanır, təzədən nəfəs alır.

Bu gün mən Azərbaycan gəncinin, Azərbaycan tələbəsinin hisslərinin tərcüməçisiyəm! 21 fevral—Beynəlxalq Ana Dili Günü idi və mən bu gün azad dilli Azərbaycanam!

Yazımın başlanğıcındakı kimi sonunda da dahi Ulutürkün misralarını yada salmaq istəyirəm:

“Sağdır dilim,

 Demək sağdır şərafətim, ləyaqətim.

 Sağdır demək milyard yaşlı məmləkətim!”

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.02.2024)

Heyran Zöhrabova, "Ədəbiyyat və incəsənət"  

Əski təsəvvürlərdə ilin qış fəslinin bölgülərinə "Çillə" adı verilmişdir. Çillə sözü "Cehl" sözündən olub 40 rəqəmini bildirir. El-obada qışın ən soyuq dövrünə və uğursuz hadisələrə, əzaba, kədərə "Çillə" deyilir və ağırlıq, çətinlik mənasında başa düşülür. 

Ta qədim zamanlardan insanlar müsibət, bəla ilə üzləşdikdə xilas olmaq, yaxa qurtarmaq, ətrafdakıları zərərli qüvvələrdən qorumaq, qırxı çıxan körpəyə dəyən xətərin qarşısını almaq, ailədə baş verən uğursuzluqları dəf etmək, ağır xəstələrin sağalmasını tezləşdirmək, qış fəslinin hər bir çilləsində  qışdan qorxmadıqlarını, ona qarşı mübarizəyə hazır olduqlarını bildirmək üçün öz dünyagörüşləri səviyyəsində, çeşidli tədbirlərə əl atmış, xüsusi ayinlər icra etmişlər ki, bu da "çillə kəsmək" adlanır. 

Qış fəslinin ən uzun sürən vaxtının, ilk qırx gününün xalq arasındakı adı "Böyük çillə" adlanır. Bu müddət dekabrın 21/22-dən ilin ən uzun gecəsindən başlayaraq yanvar ayının son gününədək davan edir

Fevral ayının 1-dən başlayaraq 20-21-nə kimi davam edən dövrə   "Kiçik çillə" adı verilir.

Fevral ayının 21-22-dən yəni Kiçik çillənin bitdiyi gündən yazın ilk gününə - mart ayının 21-22-nə, yəni Novruz bayramına qədər olan dövr isə "Boz ay" adlanır.

Qış fəslinin son 30 günü olan Boz aya xalq arasında "Ağlar-gülər ayı", "Çalpo", "Alaçalpo", "Ala çillə", "Boz çillə", "Döl ayı", "Çilləbeçə", "Yazağzı" da deyilir. 

Boz ay özü də hərəsi bir həftə olmaqla 4 çilləbeçəyə (çərşənbə)  bölünür. Boz ayda havalar qəfil dəyişə, gündə bir neçə cildə girə bilir.

Rəvayət görə çox qədim zamanlarda insanlar ay haqq-hesabını bilmirdilər, elə ona görə də günü günə, ayı aya qarışdırırdılar. Belə çaşbaşlıq insanları bu qənaətə gətirir ki, ili aylara, ayları isə günlərə bölsünlər. İlə 12 ay, hər aya isə 32 gün verirlər. Ancaq bölgü vaxtı Boz aya cəmi 14 gün düşür. İnciklik olmasın deyə hər aydan bir gün götürüb Boz ayın günlərinə əlavə edirlər. Görürlər ki, yenə də haqsızlıq baş verdi; hər ayın 31 günü, Boz ayın isə cəmi 25 günü oldu. Onda yenidən aylara müraciət edirlər ki, hərəniz 1 gün də Boz aya verin. Ayların yarısı razılaşır, yarısı isə razılaşmır; nəhayət, biri 1, digəri 2, fevral isə hətta 3 gününü verir. 

Beləliklə, Boz ay olur 31 gün. Ancaq öz günlərini ilin müxtəlif fəsillərindən olan aylardan aldığı üçün günün biri hava baxımından o birisinə oxşamır.

Boz ayın bu cür adlanması onun buludlu, yağışlı, küləkli, isti, soyuq - bir sözlə, dəyişkən olması ilə bağlıdır. İnsanlar bu aya öz münasibətlərini "Boz ay bozara-bozara keçər" şəklində ifadə etmişlər.

Boz ayın sərt təbiətinə qarşı ehtiyatlı olmağı diqqətdə saxlayan bir rəvayətə görə bir qarının yem ehtiyatı Boz aya qədər qurtarır. Bu andan da qarı havaların istiləşdiyini görüb oğlaqlarını çölə buraxır və:

Mart, gözünə barmağım,

Yaza çıxdı oğlağım - 

söyləyir. Qarının sözlərindən acıqlanan Boz ay yaza yalvarır ki, ona üç günlük borc versin. Yaz razı olur və Boz ay elə bir boran, tufan qoparır ki, qarının oğlaqları tələf olur. Azərbaycanın əksər yerlərində  bu üç gün "Qarı borcu" da adlanır. Bu rəvayətdın çıxarılan nəticəyə görə mal-qara üçün tədarük edilmiş ot-ələf və samanın yarısı bu vaxta qədər samanlıqda ehtiyat saxlanılmalıdır

Bu məqamda həmçinin, "Bir gül ilə bahar olmaz" məsəli də  yada düşür. Onu da qeyd edək ki, ölkəmizdən fərqli olaraq rus, italyan, ispan və alman xalqlarında bu məsəldəki "gül" əvəzinə "qaranquş" deyilir və bunun yaranma tarixi də Ezopun bir təmsili ilə əlaqələndirilir. Bu təmsilin məzmununa görə bədxərc bir cavan atadan qalma var-yoxu ağına-bozuna baxmadan dağıdır və tamamilə müflisləşir. Elə bu vaxr bir qaranquş görür və qış olmasına  baxmayaraq, elə zənn edir ki, artıq bahar gəlib. Baharın gəldiyini zənn edərək paltosunu da satır və daha sonra bu ona çox baha başa gəlir. Şiddətli şaxta qaranquşla birlikdə onu da dondurur. 

Xalq arasında bu müddətdə yəni Boz ayın son həftəsi ilə yazın ilk həftəsində əsən quru soyuq, şiddətli küləklərə bəzən "Xıdır Nəbi" küləyi də deyilir. Adətən həmin küləkdən sonra ağaclar puçurlanmağa (yarpaq açmağa) başladığı üçün bu küləyə bəzi hallarda " puçur yeli" də deyilir. 

Boz ayda havalar tez-tez dəyişir, yamaclar bozarır, dağlar dumana bürünür, şimşək çaxır, yağış yağır. Bir neçə gün çovğun, qasırğa olur. O biri gün isə birdən hava açılır, gün çıxır isti olur deyə boz aya ağlar-gülər ayı da deyilir. Bundan əlavə həm də Boz ay döl ayı da adlanır.

Belə bir el deyimi də var ki: "Boz ayımız bozarsa da, döl ayıdır ki, döl ayı".

Bu ayda qoyunlar quzulayır, quzular mələşir. Keçmiş zamanlarda dölün başlanması çobanların sevncinə səbəb olur və qohum qonşular dəvət olunaraq xalq arasında  bu münasibətlə xüsusi şənliklər təşkil olunurdu. 

Çillələr əfsanəsinə görə Boz ay səfərə çıxarkən yolda baxıb görür ki, səfərdən qayıdan özündən böyük qardaşı Kiçik çillənin qanı yamanca qaradı. Hirsindən az qalır ürəyi partlasın. Və ona belə söyləyir.

"Əziz qardaşım Kiçik çillə, sən də böyük qardaşımız Böyük çillə kimi insanların yanına xoş niyyətlə getməmişdin. Elə ikiniz də asaram-kəsərəm deyirdiniz. Amma indi baxın, görün mən gedib nə eləyəcəyəm. Mən adamlar üçün bayram aparacağam. Əkinləri cücərdəcəyəm. Çöllərdə, düzlərdə ot-ələfi göyərdəcəyəm. Bağ-bağçalarda gül-çiçək açdıracağam."

İki qardaş xudahafizləşib ayrılır. Boz ay el-obaya gəlir. Bir ay ömrü olan, Bahar-Novruz bayramı gününəcən yaşayan Boz ay başlayır hər çərşənbədə bir iş görməyə. Havaları qızdırır. Suların şaxını sındırır. Ağacları yuxudan oyadır. Torpağın canını isidir. Adamlar torpağın istiləşdiyini görüb onu şumlamağa, əkin-biçinə hazırlaşmağa başlayırlar.

Boz ayın çərşənbələrində həyətlərdə tonqallar yandırılır. Adamlar «ağırlığım-uğurluğum tökülsün», — deyib bu tonqalın üstündən hoppanmağa başlayılar.

Boz ay da beləcə ömür sürüb vaxtını başa vurur.

Artıq yer-yurd al yaşıla bürünür. Üç qardaş köçünü sürüb gedir. Onların yerinə istəkli bir qonaq gəlir, gözəllər gözəli bahar...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.02.2024)

Qoşqar İsmayılzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

-Əhməd müəllimi də yeni təyin ediblər axı işə.  Özünüz bilirsiniz də, indiki zamanda heç kimə etibar, güvən qalmayıb. Görəsən bu necə insandır ?! 

-Heç narahat olmayın, Əhməd müəllim çox yaxşı insandır. Çox adama da yaxşılıq edib, əl tutub. 

- Nə olsun ?! Hər çoxlu obyekti olan yaxşı insan sayılır ?

-Siz nə danışırsınız?! O namaz qılandır, Həccə ziyarətgaha gedib gəlmiş insandır. Heç ayıb deyilmi onun haqqında belə danışırsınız ?! 

- Həə, namaz qılırsa o başqa məsələ. Amma, mən bilən, İran da İslam ölkəsidir və orda da namaz qılan, Həssə ziyarətgaha gedib gəlmiş insanlar çoxdur. Ancaq 44 günlük müharibə dönəmində onlardan öz əqidələrinə uyğun davranış görmədik...

-Nə bilim vallah.

Bizim cəmiyyətdə yaxşı, tərbiyəli insan modelini qısada olsa izah edim sizə: Söyüş söyməyən, namaz qılan,  hər deyilənə "baş üstə" deyən, "yox" cavabı verməyə çətinlik çəkən, məhbusluq yaşamayan, polislə indiyədək heç bir işi olmayan, birdən artıq sevgilisi olmayan, adı çıxmayan və daha nələr nələr...

Ardını isə istəsəniz siz davam edə bilərsiniz.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.02.2024)

 Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Fevralln 21-də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu və WOW  - World Organization of Writers (Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatı) birgə təşkilatçıllıqla “Azərbaycan ədəbiyyatının aparıcı dünya ədəbiyyat platformalarına inteqrasiyası” mövzusunda dinləmə keçiriblər.

Məruzəçi Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının sədri Marqariya Al olan tədbirin moderatoru Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun Baş direktoru Varis olub. Tədbirdə AYB sədrinin müavini, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Rəşad Məcid, AYB-nin Beynəlxalq əlaqələr üzrə katibi Səlim Babullaoğlu, AYB katibi Elçin Hüseynbəyli, Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının nümayəndələri, AYB üzvləri, gənc yazarlar, eləcə də media mənsubları iştirak ediblər.

Rəşad Məcid qonaqları salamlayaraq Azərbaycan ədəbiyyatının dünyada layiqincə təmsil olunmasında AYB-nin maraqlı olmasını dilə gətirib.

Səlim Babullaoğlu öz çıxışında ədəbiyyatımızın beynəlxalq müstəvidəki yerindən, görülən və görüləcək işlərdən bəhs edib. 

Elçin Hüseynbəyli uğurlu ədəbi işlərin dünya oxucularına çatdırılması zərurətini vurğulayıb. 

Marqarita Al məruzəsində bildirib ki, Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının əsas məqsədi dünya yazıçılarının yaradıcı səylərinin dünyanın humanitar sferasının gələcəyi uğrunda birləşdirilməsi, mədəniyyətin, ədəbiyyatın, mənəvi dəyərlərin dünyada sabitliyin qorunmasında həlledici rolunun təmin edilməsidir. 

Azərbaycan Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatı üçün xüsusi statuslu bir ölkədir, belə ki, məhz bura Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının yaranması ideyasının beşiyi olub. Belə ki, 2019-cu ilin 1 oktyabrında  BMT-nin patronajlığı altında Avrasiya Millətlər Assambleyasının və Heydər Əliyev Fondunun həmtəşkilatçılığı ilə Bakıda dünyanın 52 ölkəsinin iştirakı ilə keçirilən LiFFt festivallar festivalı zamanı “Ədəbiyyatda gələcək insan obrazının yaranması” panelində Marqarita Al və dünyaşöhrətli yazar Oljas Süleymenov belə bir böyük əhatəli ədəbiyyat təşkilatının yaranması zərurətini səsləndirmişlər. Sonradan 2023-cü ilin 2 fevralında Qahirədə dünyanın 17 ölkəsinin nümayəndələri Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının Memorandumunu imzalamışlar. 

Hazırda bu təşkilatda 69 ölkənin yazarları təmsil olunurlar.

Bu il 4-6 aprel tarixlərində Nigeriyanın paytaxtı Abudja şəhərində Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının “Biz eyni planetin insanlarıyıq” adı altında 1-ci Konqresi keçiriləcək. Konqres zamanı YUNESKO-nun XXV Ümumdünya Poeziya Gününün qeyd edilməsi, 7-ci LiFFt Festivallar Festivalının, “Humanitar modernləşmənin müasir problemləri” Ümumdünya mədəniyyət-təhsil forumunun, Avrasiya- Afrika innovativ biznes forumunun keçirilməsi də nəzərdə tutulur. 

Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının 1-ci Konqresinin tərəfdaşı PAWA Panafrika Yazıçılar Assosiasiyasıdır. 6-cı LiFFt Festivallar Festivalının qızıl laureatı, d.r Ueyl Okidiran, Nobel mükafatı laureatı d.r Vole Şoyinka Konqresin Nigeriya üzrə simaları olacaqlar. 

Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatı rəhbərliyinin Bakıya gəlişi səbəbləri Azərbaycan ədibləri ilə əməkdaşlıq əlaqələrinin qurulması, dünya mədəni əlaqələrinin yeni dinamik inkişafında Azərbaycan mədəniyyətinin rolunun artırılması, eyni zamanda Ümumdünya Yazıçılar Təşkilatının yaranma ideyasının beşiyi sayılan Azərbaycan yazıçılarının dünyanın böyük ədəbiyyat platformalarında təmsil edilmələrini təmin etməkdir. 

Dinləmə zamanı Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun ədəbiyyatımızın beynəlxalq müstəviyə çıxmasında WOW ilə birgə görəcəyi işlərə ayrıca toxunulub, azərbaycanlı yazıçıların Nigeriya konqresində iştirakı məsələsi müzakirə edilib.

Daha sonra xarici qonaqlar AYB sədri Anarla görüşüblər. 

WOW beynəlxalq müsabiqələrdə 4 dil üzrə işçi qrupu formalaşdırır, bunlar ingilis, rus, ispan və ərəb dilləridir. Bakı dinləməsində 300 milyondan çox əhalini təmsil edən türk dünyasının dilinin də təmsilçi dil kimi qəbul edilməsi məsələsi qaldırılıb. 

Sonra tədbir sual-cavab formatında davam edib. 

Sonda tədbir iştirakçıları ailə fotosu çəkdiriblər. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(21.02.2024)