Super User
Azad olunan ərazilərdə aşkarlanan mədəniyyət abidələrinin sayı açıqlanıb
Ötən ilin oktyabrında Prezident İlham Əliyevin təsis etdiyi monitorinq qruplarında Mədəniyyət Nazirliyinin əməkdaşları da təmsil olunurlar. Monitorinqlər nəticəsində işğaldan azad edilən ərazilərdə tarix mədəniyyət abidələrimiz, eləcə də mədəniyyət müəssisələrimiz aşkar edilir.
Bu sözləri mədəniyyət naziri Anar Kərimov jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, təxminən 400-ə yaxın mədəniyyət abidəsi, 160-a yaxın yeni tarixi mədəniyyət abidəsi aşkar edilib. Eyni zamanda, 800-dən çox mədəniyyət müəssisəsinin yerləri müəyyənləşdirilib: “Təəssüflər olsun ki, tarix-mədəniyyət abidələri və müəssisələrinin 90-95 faizinin vəziyyəti acınacaqlıdır, demək olar ki, tamamilə dağıdılıb. Bu da bizim üzərimizə böyük öhdəlik qoyur ki, bunların hamısını yenidən bərpa edək. Monitorinqin nəticələrinin təhlili bitəndən sonra beynəlxalq təşkilatlara müraciət edəcəyik. Məqsədimiz Ermənistanın bu vəhşiliklərə və qəsdən Azərbaycanın mədəni-tarixi abidələrini dağıtmasına görə məsuliyyətə cəlb edilməsinə nail olmaqdır”.
Milli Teatrın tamaşaları beynəlxalq forumda böyük maraqla qarşılanıb
Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı MDB, Baltikyanı ölkələr və Gürcüstan gənclərinin teatr forumunda iştirak edib.
Teatrın mətbuat xidmətindən AzərTAC-a bildirilib ki, sənət ocağının beynəlxalq tədbirdə iştirakı Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının təşəbbüsü və iştirakı ilə həyata keçirilib.
Forumun maarifləndirici proqramında Azərbaycanı təmsil edən teatr rəssamları, dramaturqlar, tənqidçilər də iştirak edib, master- klasslar və sərgi təşkil olunub.
Beynəlxalq forumda Akademik Milli Dram Teatrının “Manqurt” və “Bir, iki, bizimki...” tamaşaları böyük uğurla nümayiş olunub və alqışlarla qarşılanıb.
Qeyd edək ki, forumda iştirak üçün Azərbaycandan tamaşa seçimi iki il əvvəl beynəlxalq ekspert heyəti tərəfindən müəyyənləşdirilib. Belə ki, festival çərçivəsində gənc rejissorların quruluş verdiyi səhnə əsərləri arasında seçim edən ekspertlərin qərarı ilə Akademik Milli Dram Teatrının Abbas Mirzə Şərifzadə səhnəsində təqdim olunan “Manqurt” və “Bir, iki, bizimki...” tamaşalarının iştirakı müəyyənləşib.
Çingiz Aytmatovun "Gün var əsrə bərabər" romanının motivləri əsasında hazırlanan “Manqurt” tamaşasının bədii rəhbəri Xalq artisti Azər Paşa Nemətov, rejissoru İzamə Babayeva, rəssamı Əməkdar mədəniyyət işçisi İlham Elxanoğlu, işıq üzrə rəssamı Rafael Həsənov, rejissor assistenti Könül Kərimovadır.
Birhissəli epik rəvayət olan səhnə əsərində Əməkdar artistlər Mehriban Xanlarova, Elşən Rüstəmov, aktyorlar Ramin Şıxəliyev və Corc Qafarov iştirak edirlər.
“Bir, iki, bizimki...” tamaşası Xalq yazıçısı Kamal Abdullanın eyniadlı pyesi əsasında hazırlanıb. Səhnə əsərinin quruluşçu rejissoru Əlif Cahangirli, rəssamı Əməkdar mədəniyyət işçisi İlham Elxanoğlu, işıq rəssamı Rafael Həsənov, səs rejissoru Kamil İsmayılov, rejissor assistenti Nərmin Camalovadır.
Tamaşanın bədii rəhbəri Akademik Milli Dram Teatrının bədii rəhbər-direktoru, Xalq artisti Azər Paşa Nemətovdur. Rollarda Əməkdar artist Ayşad Məmmədov, aktyorlar İlahə Həsənova, Ziya Ağa, Xədicə Novruzlu və Canəli Canəliyev çıxış edir.
İnklüziv teatrın premyerası – “Çamadan əhvalı”
Dekabrın 2-də Beynəlxalq Əlillər Günü ərəfəsində Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrında “İnklüziv teatr” beynəlxalq layihəsinin iştirakçıları yaradıcılıq hesabatı ilə geniş auditoriya qarşısında çıxış ediblər.
Teatrdan AzərTAC-a bildirilib ki, onlar hazırladıqları “Çamadan əhvalı” tamaşasını nümayiş etdiriblər.
Xatırladaq ki, Akademik Musiqili Teatrının "İnklüziv teatr layihəsi" BMT-nin təhsil, elm və mədəniyyət məsələləri üzrə təşkilatı – UNESCO tərəfindən "Üzv dövlətlərin fəaliyyəti ilə bağlı 2020-2021-ci illər üçün İştirak Proqramı" çərçivəsində qəbul edilib.
Beynəlxalq layihənin rəhbəri teatrın direktoru, Əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Əliqismət Lalayevdir.
Layihənin əsas məqsədi ölkədə eşitmə və nitq qabiliyyəti olmayan, sağlamlıq imkanları məhdud uşaqları, eləcə də yeniyetmə və gəncləri bədii yaradıcılığa cəlb etməkdən, bu insanların sosiallaşmalarına, cəmiyyətə inteqrasiya olmalarına kömək etməkdən ibarətdir.
İndiyə qədər layihə iştirakçıları teatrın “Yaradıcılıq studiyası”nın tərkibində fəaliyyət göstərən “Jest” inklüziv teatr studiyasında məşqlər edirlər və bunun üçün teatrda onlara tam şərait yaradılıb.
Studiyanın üzvləri burada aktyor sənəti, rəqs, bədən dili, illüziya sənəti, klounada və sair istiqamətlərdə məşğələlər keçirlər. Bu işdə onlara respublikanın aparıcı incəsənət ustaları kömək edirlər. Studiya üzvləri ilə tanınmış aktyor, Respublikanın Xalq artisti Pərviz Məmmədrzayev, baletmeyster Respublikanın Əməkdar artisti Emin Əliyev, tanınmış illüziya ustası, beynəlxalq festivallar laureatı Tofiq İsgəndərli məşğul olur.
Layihənin prodüseri, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Rəcəb Məmmədov studiya üzvlərinə teatr və sirk sənəti barədə ətraflı nəzəri məlumatlar verir.
Studiya üzvlərinin seçilməsində, onlarla ünsiyyət qurulmasında teatrın tərəfdaşı kimi çıxış edən "Səssiz Dünya" İşarət Dilində Danışan Əlillərə və İdmançılara Dəstək İctimai Birliyinin sədri Aidə Səfərova və Musiqili Teatrın könüllülər dəstəsinin üzvləri hər gün məşqlərdə iştirak edərək surdotərcüməçi kimi pedaqoqlara köməklik göstərir.
“İnklüziv teatr”ın gənc üzvləri öz tamaşalarını eşitmə əngəlli insanlara həsr edir, onların da həyata inamla baxmalarını, cəmiyyətə qaynayıb-qarışmaq üçün çalışmalarını arzulayırlar.
Onların ən böyük arzusu isə, gələcəkdə ölkəmizdə eşitmə əngəlli insanların peşəkar “Mimika və jest” teatrının yaradılmasıdır.
Mədəniyyət naziri Avropa Şurası Bakı ofisinin rəhbəri ilə görüşüb
Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Anar Kərimov dekabrın 1-də Avropa Şurasının (AŞ) Bakıdakı ofisinin rəhbəri, səfir Zoltan Hernyes ilə görüşüb.
Səfiri salamlayan nazir Azərbaycanla Avropa Şurası arasında mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi üçün əlverişli imkanların mövcudluğunu diqqətə çatdırıb.
AŞ ilə ölkəmiz arasında birgə fəaliyyətin əhəmiyyətini qeyd edən Anar Kərimov Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən 2008-ci ildə irəli sürülən “Bakı Prosesi” təşəbbüsü çərçivəsində 2011-ci ildən ənənəvi keçirilən Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində qarşılıqlı uğurlu əməkdaşlığı bir daha vurğulayıb.
Daha sonra Anar Kərimov ölkəmizin irəli sürdüyü "Mədəniyyət naminə sülh" (Peace4Culture) qlobal kompaniyası haqqında söz açıb. Bildirib ki, bu kompaniya mədəni irsin qorunması, dinc və dayanıqlı sülhsevər cəmiyyətlərin qurulması və beynəlxalq sülh sistemlərinin gücləndirilməsi, eləcə də sülhün əldə olunmasında mədəniyyətin rolu ilə yanaşı, mədəniyyətin inkişafında sülhün rolunun öyrənilməsi məqsədi daşıyır. Nazir bu qlobal layihədə Avropa Şurasını da tərəfdaş təşkilat kimi görmək istədiyini dilə gətirib.
Görüş tərəfləri maraqlandıran məsələlərin müzakirəsi ilə davam edib.
Azərbaycan UNESCO-nun “Silahlı münaqişə zamanı mədəni sərvətlərin qorunması haqqında” Haaqa Konvensiyasının İkinci Protokolu üzrə Komitənin üzvü seçilib
Xəbər verdiyimiz kimi Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Azad Cəfərlinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Fransaya səfəri davam edir. Nümayəndə heyəti “Silahlı münaqişə zamanı mədəni sərvətlərin qorunması haqqında” 1954-cü il tarixli Haaqa Konvensiyasının İkinci Protokoluna tərəf dövlətlərin 9-cu iclasında iştirak edib.
Mədəniyyət Nazirliyi məlumat veriri ki, iclasda Büro üzvləri seçilib, Katibliyin fəaliyyəti üzrə hesabatı müzakirə edilib, bərabər təmsilçilik, prosedur qaydalarına düzəlişlər və Komitə üzvlərinin seçilməsi kimi məsələlər müzakirəyə çıxarılıb.
O cümlədən, Silahlı münaqişə zamanı mədəni sərvətlərin qorunması üzrə İkinci Protokolun Komitəsinin hesabatı dinlənilib. Hesabatın təqdimatından sonra üzv dövlətlərin nümayəndələri Komitənin işinə və bilavasitə hesabatın məzmununa münasibətdə öz fikirlərini bildiriblər. Azərbaycan nümayəndə heyəti adından çıxış edən Dövlət Xidmətinin rəisi Azad Cəfərli Komitənin ikiillik fəaliyyətinin məhsuldarlığını vurğulayıb, Komitə sədri xanım Najat Rhandinin xidmətlərini müsbət qiymətləndirib. Hesabatda istinad olunan UNESCO-nun Texniki Missiyası ilə bağlı əldə olunmuş irəliləyişlərdən bəhs edib. Mədəni irsin qorunmasının Azərbaycan dövlətinin gündəliyinin əsas bəndlərindən biri olduğunu, sülhə, əmin-amanlığa, rifaha və davamlı inkişafa zəmin hazırladığını vurğulayıb. O, “Mədəniyyət naminə sülh” kampaniyasına başlanıldığını, UNESCO Katibliyi ilə Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad olunmuş ərazilərinə Texniki Missiyanın səfəri ilə bağlı müzakirələrin uğurla irəlilədiyini, belə bir Missiyanın son 30 il ərzində işğal faktına görə bloklandığını və 1 il öncə ölkəmizin suveren ərazilərinin işğaldan azad edilməsi münbit şərait yaratdığını diqqətə çatdırıb.
Bildirib ki, ötən il 10 noyabr tarixində imzalanmış üçtərəfli razılaşma 30 illik münaqişəyə son qoyub. Hazırkı post-münaqişə dövrü uzunsürən hüquqi və faktiki boşluqların aradan qaldırılması üçün ən münasib bir zamandır. Azərbaycan işğal zamanı tamamilə dağıdılmış və viran qoyulmuş ərazilərinə mədəniyyəti və inkişafı qaytarmaq, sülhü daha da möhkəmləndirmək əzmindədir. UNESCO Katibliyi ilə müzakirələrdəki əhəmiyyətli irəliləyiş ikitərəfli formatdan istifadə edilməsi, konstruktivliyin saxlanılması və siyasiləşdirməyə yol vermədən mədəni irsin qorunması marağından çıxış edilməsi ilə şərtlənir.
Qeyd edib ki, Azərbaycan Texniki Missiyanın ən qısa zamanda baş tutmasında maraqlıdır və bu ilin avqustunda təqdim etdiyi təkliflərə UNESCO Katibliyinin dəyərli fikirlərini bildirməsini gözləyir. Ölkəmizlə UNESCO Katibliyi arasındaki bu prosesin bundan sonra da ikitərəfli formatda davam etdirilməsi, siyasiləşdirmədən kənar tutulması və uğurla başa çatdırılması üzrə ehtiyac duyulan müvafiq addımlar atılacaqdır.
Daha sonra iclasda Ermənistan tərəfi söz götürərək saxta məlumatlar səsləndirib, Şuşada Azərbaycan tərəfinin kilsə və digər abidələri bombaladığını, dağıntılar törətdiyini, UNESCO Katibliyinin isə Missiyanın göndərilməsi barədə məlumat təqdim etməsini sorğu etmişdir.
Ermənistan nümayəndəsinə cavab olaraq Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında Daimi Nümayəndəsi Elman Abdullayev 30 illik işğal dövründə bu Missiyanın Ermənistan tərəfindən qarşısının alındığını bildirib. Səfərlə əlaqədar təhlükəsizlik məsələlərinin aktuallığını diqqətə çatdıraraq, bunun səbəbinin işğal dövründə yüz minlərlə qadağan edilmiş minaların ərazilərimizdə yerləşdirilməsi olduğunu vurğulayıb.
Azərbaycan nümayəndəsi aparılan konstruktiv dialoqa kölgə salmamağa və onu siyasiləşdirməməyə çağırıb.
Növbəti bənd üzrə “Silahlı münaqişə zamanı mədəni sərvətlərin qorunması haqqında” 1954-cü il tarixli Haaqa Konvensiyasının İkinci Protokolu üzrə Komitənin üzvlüyünə seçkilər keçirilib. Seçkilər nəticəsində ölkəmiz növbəti dörd illik müddətə Komitənin üzvü seçilib. Azərbaycanla yanaşı Salvador, Qətər, Ukrayna, Yaponiya və Finlandiya da növbəti dörd il ərzində Komitə üzvü olmağa layiq görülüb.
Ölkəmizin Zəfər qazandığı və Böyük qayıdışı günbəgün reallaşdığı bir dövrdə Ermənistanın və onlara dəstək verən qərəzli tərəflərin ölkəmizə qarşı “Silahlı münaqişə zamanı mədəni sərvətlərin qorunması haqqında” 1954-cü il tarixli Haaqa Konvensiyasından və İkinci Protokolundan istifadə etməklə UNESCO çərçivəsində təxribatların və saxta iddiaların qarşısını almaq üçün müvafiq Komitədə təmsilçilik müstəsna əhəmiyyət kəsb edir.
Sülhsevər cəmiyyətləri və beynəlxalq sülh sistemini gücləndirmək dövrün əsas çağırışıdır
ADA Universitetində keçirilən “Mədəniyyət naminə sülh” qlobal kampaniyasının Tərəfdaşlar Forumu (“Peace4Culture” Partners Forum) dekabrın 2-də günün ikinci yarısında növbəti panel iclasla işini davam etdirdi.
Mədəniyyət Nazirliyinin məlumatına görə, “Sülh Əlaqələndiriciləri” təşkilatının təsisçisi və baş icraçı direktoru Jan Kristof Basın moderatorluğu üçün keçən plenar sessiya "Sülhsevər cəmiyyətləri və beynəlxalq sülh sistemini dayanıqlı şəkildə necə gücləndirə bilərik?” mövzusuna həsr olunmuşdu.
Xarici işlər nazirinin müavini Elnur Məmmədov çıxışında öncə nazir Ceyhun Bayramovun tədbir iştirakçılarına salamlarını çatdırdı. Qeyd etdi ki, ölkəmizdə yüz illərdir sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşayan milli azlıqlar var. 2008-ci ildən Prezident İlham Əliyev təşəbbüsü ilə “Bakı Prosesi”nə başlanılmışdı. İllər boyunca bu əsas platforma əsasında müxtəliflik və tolerantlıq təbliğ olunur. 2017-ci ildə BMT-nin Baş katibi "Bakı Prosesi"ni dünyada bu məqsədlə yaradılmış əsas platforma kimi dəyərləndirib. Son 12 il ərzində “Bakı Prosesi” çərçivəsində 300-ə yaxın tədbir keçirilib. Bununla bərabər, hər iki ildən bir Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Qlobal Bakı Forumu da təşkil edilir. Bu il ölkəmizdə dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvin 880 illiyi qeyd edilir. Nizaminin əsərlərində sülh və tolerantlıq kimi ideyalar tərənnüm olunur: “Budur bizi həvəsləndirən. Biz ölkə olaraq özümüzü güclü, qüdrətli görürük. Bu ideyaları daima səsləndiririk. Sülh özü ilkin şərtdir. Bütün mədəniyyətlərin irəli getməsi üçün əsasdır. Bu, imtiyaz deyil, hüquqdur, haqdır”.
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) Tolerantlıq Nazirliyinin baş direktoru Afra Məhəmməd əl-Sabri dedi ki, dinlərarası dialoq bütün dünyada cəmiyyətləri bir araya gətirə bilər: “BƏƏ bütün dinlərə və mədəniyyətlərə qapı açır. Biz mədəni müxtəlifliyə töhfə verən ölkə olaraq bir-birimizin təcrübəsindən yararlanaraq bütün dünyaya öz ideyalarımızı bəyan etməliyik. Mütərəqqi dəyərlər paylaşılmalıdır. Bütün insanlarda gələcəyə inam yaratmalıyıq”.
İstanbul Beynəlxalq Sivilizasiyalar Araşdırmaları Mərkəzinin sədri Bekir Karlığa dedi ki, bu gün dünyamız böyük aşınmalar yaşayır. Bunun səbəblərini bəziləri siyasət və iqtisadiyyatda arayır. Amma əsas səbəb mədəniyyətdir. Mədəniyyət tamlıqdır. Burada düşüncə, din, sənət, hüquq, ədəbiyyat, dövlət sistemi və birgəyaşayış qaydaları var. Birgəyaşayış mədəniyyətin önəmli sahəsidir. Multikultural dəyərlərə sahib çıxmaqla sülhə nail olmaq mümkündür.
“Təhsil vasitəsilə insanlar üçün yüksək imkanlar” təşkilatının baş icraçı direktoru Xavier Nunez Gonzalez forumu zamanında keçirilən layihə adlandırdı və hədəfə çatacağına əminliyini ifadə etdi. Azərbaycan öz tarixi və mədəni irsini qorumaqla BMT-nin müvafiq xartiyasını əməl olunmasını təşviq edir.
Dünya Kilsələr Şurası Beynəlxalq əlaqələr komissiyasının direktoru Piter Prov qeyd etdi ki, birgəyaşayışda dinlərarası əməkdaşlıq önəmli məsələdir. Azərbaycan bu işdə nümunədir: “2014-cü ildə İraqa səfərimiz zamanı çoxsaylı icmalarla söhbət etdik. Orada gənclər bizim gələcəklərinin olmadığını deyirdilər. Ölkələrdə gənclərdə sabaha inamı sülh, inklüzivlik və təhsil yaradır. Təhsil çox önəmli bir amildir. O, konkret olaraq gələcəyin qarantıdır. Sülhə çağırış dini mənsubiyyətdən asılı olmayaraq bərabər olmalıdır. Biz insanların səsini beynəlxalq cəmiyyətə çatdırmalıyıq. Mədəni müxtəliflik bizə bəxş edilən çox qiymətli hədiyyədir və biz bunu dəyərləndirib təşəbbüsləri dəstəkləməliyik”.
Böyük Britaniyanın Koventri Universitetində Sülh, Etimad və Sosial Münasibətlər İnstitutunun qurucusu və rəhbəri, professor Mayk Hardi videoformatda foruma qoşularaq qlobal təşəbbüslə bağlı fikirlərini bölüşdü. “Biz sülh cəmiyyətinin dayanıqlı olaraq inkişafından danışırıqsa, onu təmin etmə yolları, təşəbbüsləri də dəstəkləməliyik”, - deyə M.Hardi bildirdi.
“Sülh və təhlükəsizlik çağırışları: çoxtərəfli əməkdaşlığın qurulması”
Beynəlxalq tədbirin “Sülh və təhlükəsizlik çağırışları: çoxtərəfli əməkdaşlığın qurulması” mövzusunda üçüncü panelində moderator, “Ələddin layihəsi”nin icraçı direktoru Abe Radkin sessiya iştirakçılarını salamlayaraq forumun məhsuldar olduğunu diqqətə çatdırdı. Vurğuladı ki, Azərbaycanın Qələbəsi regionda siyasətə yeni dinamizm qatıb. Bu səbəbdən sülhə çağırış olan “Mədəniyyət naminə sülh” layihəsi alqışlanası təşəbbüsdür.
Sülh Məkanlarının Avropa Şəbəkəsinin prezidenti Eduardo Basso Avropada çoxtərəfli tərəfdaşlıq nümunələrindən bəhs etdi. Dedi ki, tərəfdaşlıq prosesi bir-birinə qarşı duran alyanslara mənsub olmuş keçmiş düşmənlər və ya aralarında uzun müddət ərzində regional, ərazi, siyasi, etnoslararası və ya dini mübahisələrin olduğu ölkələr arasında dialoqun və anlaşmanın bərqərar olmasını nəzərdə tutur. E.Basso təqdim olunan qlobal layihənin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirdi.
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzi İdarə heyətinin sədri Fərid Şəfiyev diqqətə çatdırdı ki, mədəni irs nümunələrinin dağıdılması, talan edilməsi beynəlxalq hüquqa ziddir. Fevral ayında İrəvanda Azərbaycan xalçalarının erməni nümunələri kimi sərgilənməsi beynəlxalq hüquqa hörmətsizlikdir: “Düşünürük ki, bu platformanın səmərəli olması üçün bərabər yanaşma gərəkdir”.
Türk Dövlətləri Təşkilatı Baş katibinin müavini Sultanbay Raev Qarabağ Zəfərini bütün türk xalqlarının qələbəsi kimi dəyərləndirdi: “Prezident İlham Əliyev Türk dünyasının beynəlxalq aləmdə tanınmış siyasətçisi kimi qəbul edilir. Onun Türk dünyasını yaxınlaşdırmaq yolunda atdığı addımlar təqdirəlayiqdir. Günümüzün ən aktual məsələsi, təbii ki, sülhdür. İşğal və təcavüzlərə qarşı bütün bəşəriyyət birlikdə mücadilə aparmalıdır. Sülh şəraitində yaşamaq bütün insanlığın haqqıdır”.
BMT-nin Sülh Universitetində Beynəlxalq hüquq departamentinin direktoru Mihir Kanade uzun illər Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindən olan qaçqınlarla görüşdüyünü dedi. O, dayanıqlı sülh üçün mədəniyyət amilinin mühümlüyünü vurğuladı.
Asiya Əməkdaşlıq Dialoqunun Baş katibi Pornçai Danvivatana qeyd etdi ki, sülh özü dayanıqlı inkişafın komponentidir. Xalq diplomatiyası sülhün bərqərar olmasında vacib amildir. Turizm, mətbəx, kino rentabelli şəkildə sülhün bərqərar etməlidir.
Son panel iclasda çıxış edən mədəniyyət naziri Anar Kərimov forum iştirakçılarına təşəkkürünü bildirdi. Nazir dedi ki, bir sıra beynəlxalq təşkilatın dəstəklədiyi “Mədəniyyət naminə sülh” təşəbbüsü ilə bağlı təqdimatda 20-dən çox məruzə dinlənildi. Forumda “Biz sülhü təşviq etmək üçün nələr etməliyik” sualına cavab aldıq. Bizim ümumi rifahımız sülhdən keçir. Məmnunluqla qeyd etmək istərdim ki, Azərbaycan sülh naminə mədəniyyət prosesini özü beynəlxalq təşəbbüs olaraq təbliğ edir. Bizim bu yeni konsepsiyamız beynəlxalq aləmdə tanınıb daha da geniş dəstək alacaq. Sonda bir daha bütün iştirakçılara təşəkkür edirəm və əminliyimi bildirirəm ki, bu, hələ yolun başlanğıcıdır və konkret nəticələrə rəvac verəcək. Gələn il Bakıda növbəti Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçiriləcək və ümid edirəm ki, bu proses artıq gələcək fəaliyyətlər üçün bir zəmin yaradır”.
Bununla da “Mədəniyyət naminə sülh” qlobal kampaniyasının Tərəfdaşlar Forumu öz işini başa vurdu. Bu beynəlxalq tədbir də bir daha Azərbaycanın bütün bəşəriyyət üçün xoş niyyətini, sülh və əmin-amanlıq istəyini nümayiş etdirdi.
Böyük Stradivarinin müəllimi
Sabaha olan əlamətdar hadisələri diqqətinizə çatdırırıq:
Beynəlxalq Əlillər Günü
1992-ci ildə Rusiya Federasiyasının təşəbbüsü ilə BMT-nin Baş Məclisində dekabr ayının 3-nün Əlillər Günü kimi qeyd olunmasıyla bağlı qərar qəbul edilib. Hər il keçirilən Beynəlxalq Əlillər Günü əlillərin ehtiyaclarını başa düşmək və məhdud imkanlara malik olan insanların ləyaqət, hüquq və rifahına dəstəyi irəli çəkmək və həmçinin, məhdud imkanlı insanların siyasi, sosial və mədəni həyatın bütün aspektlərinə cəlb edilməsinə çalışmaq əsas meyar hesab olunur. Dünya əhalisinin təxminən 10 faizini fiziki cəhətdən qüsurlu insanlar təşkil edir. Əlilliyi olan insanların 20 faizi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə yaşayır.
Ölkəmizdə bu ilin əvvəli üçün 600 min nəfərə yaxın əlil, o cümlədən 72 min sağlamlıq imkanları məhdud uşaq var idi. Amma əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev cənabları bu sayın xeyli azalması uğrunda məqsədyönlü fəaliyyətə başladığından, bu rəqəmin ciddi itkiyə məruz qaldığı istisna deyil.
Ümumdünya kompüter qrafikası, dizaynerlər və animatorlar günü
“Evans & Sutherland” adlı ilk kompüter qrafikası ilə məşğul olan şirkəti hələ uzaq 1968-ci ildə yaratmışdılar. Onun yaradıcısı Amerika alimi Ayven Sazerlend idi. O, həm də internetin pioneri hesab edilir. 1984-cü ildə stereolitoqrafiya metodunun kəşfi ilə 3D çap üsulu da ram edildi. Sonradan bu üsul kompüterlərə də aid edildi. Bu gün kompüter qrafikası sahəsində Dell, İntel, Adobe, Vidia kimi öncüllər liderlik edirlər. Əgər sizin tanış dizaynerləriniz, tanış 3 D mütəxəssisləri varsa heç də pis olmaz ki onları təbrik edəsiniz.
“Öz əlinlə hədiyyə düzəlt” günü
Uşaqlar bağçada rəngli kağız və kartondan hədiyyələr düzəldirlər, bu hədiyyələri böyüklər məmnuniyyətlə qəbul edirlər, bu öz yerində. Amma bu bayram həm də böyüklər üçün nəzərdə tutulur. İndi bir məni agah edin görək, biz öz əlimizlə nə hədiyyə düzəldə bilərik və tutalım, səkkiz martda xanımlar üçün vatman kağıza yapışdırdığımız gül rəsmini xanımlar başımıza vurmazlarmı.
Böyük Stradivarinin müəllimi
1989-cu ilin bu günündə Mixail Qorbaçovla Corc Buş SSRİ ilə ABŞ arasındakı soyuq müharibənin rəsmən bitdiyini elan etdilər. 1984-cü ildə ən böyük sənaye qəzalarından biri Hindistanda baş verdi, Bxopal kimya kombinatından zəhərli qazın sızması nəticəsində 2000 insan öldü, 20000 insan kor oldu. 1979-cu ildə İranda yeni konstitusiya qəbul edildi, cəmiyyətin islamlaşması, şəriət məhkəməsi, qadınların zorən çadra taxması qəbul edildi. 1973-cü ildə amerikalılar ilk dəfə Yupiter planetinə uçdular. 1959-cu ildə ruslar “Lenin” adında ilk atom sualtı gəmi istehsal etdilər. 1910-cu ildə Parisdə ilk leon lampası nümayiş olundu. 1894-cü ildə “Dəfinələr adası” romanının müəllifi, şotland yazıçı Robert Stivenson dünyasını dəyişdi. 1775-ci ildə ilk dəfə ABŞ-da hazırkı ulduzlu xətt-xətt bayraq ucaldıldı. Və ən nəhayət, 1596-cı ildə italyan skripkaçı, Antonio Stradivarinin müəllimi Nikolo Amati dünyaya gəldi.
Saxa Respublikasının dövlət müşaviri Andrey Borisovun “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına müsahibəsi (2-ci hissə)
Andrey Borisov: “ Həmin gün 2011-ci ilin, 11 noyabrı, saat da 11:11 idi” - müsahibəni Aida Eyvazlı aparır.
Müsahibim Saxa Yakut xalqının və dünyanın tannmış teatr rejissoru Andrey Borisov Savviçdir. Bu il noyabrın 28-də onun 70 yaşı tamam oldu. Bu münasibətlə Saxada və Rusiyada Andrey Borisovun repertuarında olan hazırladığı tamaşaların dekadası başlayıb. Tamaşa dekadasının ilk sıralarında 50 yaşlı “Arzularımın sahili” tamaşası gedir. Andery Savviç çox maraqlı həmsöhbət və böyük ictimai xadimdir. Onun kimi oğlu olan xalq xoşbəxtdir. İndi onu bor çox məşhur tələbələri “Teatrın Tanrısı” adlandırırlar. 2 saata sıxışdırdığım söhbətimizin ikinci hissəsini oxucularımıza təqdim edirəm.
-Builki yay Yakutskda, Tayqada çox ağır fəsadlarla keçdi. Alovlar Yakutskın meşələrini yandırdı, insanlara, təbiətə, heyvanlara nə qədər ziyan vurdu. Bu təbii fəlakətlər zamanı şamanların köməyindən istifadə edən oldumu?
- Biz meşələrin yanmasına öyrəşmişik, bu təbii fəlakətdir. Buralarda yanğınlar hər zaman olur. Sadəcə indi internet var, xəbərlər tez yayılır. Bəzən şaman alov dilli fəlakəti uzaqlaşdıra bilmir. Nə olursa olsun, şaman təbiətdən güclü deyil. Mənim ulu nənəm danışırdı ki, onun babası şaman olub. Lakin hər bir yakut istəyir ki, onun nəslində bir şaman olsun. Hətta bəzən nəslində şamanı olmayanlar, bunu özləri üçün uydururlar. Nənəm deyir ki, yazda onların yaşadığı nasleqdə yanğınlar başlayır. Bütün kənd xilas olmaq üçün ətrafı qamışla dolu olan yaxınlıqdakı gölün içərisinə tökülüşür. İnsanlar qurşağa qədər gölün içərisində yanğından qorunmaq istəyirlər. Kəndin məşhur şamanı bizim nəsildən olan Ayıı Oyun da onların içərisində olur. Birdən alov gölün içərisində yığışan insanlara tərəf hücuma keçir. Həmin Ayıı Oyun irəli keçib alovun üstünə nəsə oxuyur, əl hərəkətləri ilə onu geri çevirir. Bir anın içərisində alov yönünü dəyişib gölün içərisindəki kənd adamlarından aralanır. Qamışlara toxunmur alov. Onlarla birlikdə mənim nənəm də xilas olur. O gündən sonra həmin Ayıı Oyun adlı babamı Kamış Oyun çağırırlar. Sizə bir daha deyim ki, bu hadisəni mənim nənəm öz gözləri ilə görmüşdü.
-Dövlət işlərində şamanlara müraciət etmisinizmi?
- Mən mədəniyyət xadimi kimi hər zaman rəhbərlərimizə demişəm ki, şamanlarla əlaqəli olsunlar. Müraciət etsinlər. Lakin heç birni görmədim ki, müraciət etsinlər. Bəlkə də müraciət ediblər. Lakin bu haqda mənə danışmırdılar.
-Öz yaratdığınız obrazları və ya yaratdığınız əsərləri röyalarınızda görürsünüzmü ?
-Mənim yuxuma hər zaman Platon Oyunski gəlir. O, Hökumətin ilk sədri olub. Bir dəfə dəhlizdə Oyunskinin portretinin yanında dayanmışam. Onun portreti Hökumət sədrinin qapısı ilə yanaşıdır. Və birdən nə üçünsə qolumdakı saata baxdım. Saat 11.11-i göstərirdi. Fikirləşirəm ki, bu gün ayın 11-dir. Saatın əqrəbləri də 11:11-i göstərdi. Birdən yadıma düşdü ki, axı bu gün həm də Oyunskinin doğum günüdür. Təəssüfləndim ki, Platon Oyunskinin haqqında “Məşhur adamların həyatı” seriyasından kitab yazan tanınmış jurnalist Oleq Sidorovu bu gün hökumət evinə dəvət etməyi unutmuşam. Elə bu vaxt başımı qaldırıb dəhlizin o biri başından gələn adama nəzər salıram. Baxıram ki, gələn adamın özü elə Oleq Sidorovdur. Adətən o, yarım ildən bir gəlir bu binaya. Rəqəmlərin 11-ini ona danışdım. Və biz həmin anı əbədiləşdirmək üçün Platon Oyunskinin portretinin altında çəkil də çəkdirdik. 2011-ci il, 11 noyabr, saat 11:11 idi. Bəlkə də bu mənim fantaziyamdır. Rəqəmləri oxumaq bacarığımdır. Mənim rəqəmlərlə bağlı başqa fəlsəfəm vardır. Lakin mən Oyunskini özümə yaxın dost, məsləhətçi bilirəm. Onun əsərlərinin hamısını səhnələşdirmişəm. Bütün yaradıcılığım boyu Oyunski mənimlə olub. Əslində diqqətlə analiz etsək, müşahidə etsək ətrafımızın mistika ilə dolu olduğunun fərqinə vararıq.
- Rəqəmlərin dilini bilən, mistikaya inanan dünyanın tanınmış rejissoru Andrey Borisovun uşaqlığı mənə çox maraqlıdır. O necə bir uşaq idi?
-Bizim kəndimizin adı Çarandır. 1951-ci ildə 28 noyabrda həmin kənddə doğulmuşam. Çaran -Ağcaqayın meşələri deməkdir. Ətrafımız ağcaqayınlarla doludur. Yayda da, qışda da çox gözəl mənzərəsi var. “Cənnətin özüdür”- desəm inanın. Bu kənddə böyüyüb, yaradıcı adam olmuşam. Mənim kəndimin təbiətinin gözəl səsləri var. Ağcaqayın yarpaqlarının, budaqlarının yayda və qışda oxuduğu nəğmələr insanı ancaq dinləməyə və düşünməyə sövq edir. Uşaqlığım bütün kənd uşaqlarının həyatı kimi keçib. Bizim tərəflərdə qışda suyu qarın altındakı buzdan tədarük edirik. Bir dəfə də yenə bacımla axşam vaxtı həyətə çıxıb, dəmir ləyənə buz parçaları yığmaq üçün əlimizdəki çömçə ilə buzun üstündəki qarı təmizləyirdik. Qarın altındakı parıldayan buz parçalarını dəmir ləyənə yığırıq, sonra ərinmiş sudan yemək və içməkdə istifadə edirik. Bu bütün zamanlarda belə olub. Sizə deyim ki, ən təmiz və distillə edilmiş, arınmış sudur. Əlimdəki çömçəni göyə qaldıranda bir də baxdım ki, göy üzündə bir topa bulud mənim çömçəm kimidir. Bacıma dedim ki, mənim çömçəm göyə qalxıb. Və biz uşaq olduğumuz üçün mənim bu uydurmama, bənzətməmə inandıq. Sonralar anam mənə Ayı bürcünü göstərdi. Böyük Ayı bürcü də çömçəyə oxşayır axı...
Uşaqlıq dostlarım var idi. Ətrafımdakı dostlarımın içərisində bütün ömrüm boyu eşitmə və danışma qabiliyyəti olmayanlar olub. Onlarla jest dilində danışmışam. Bəlkə də rejissor olmağımda o əl jestləri də öz rolunu oynayıb. Hə biz balaca olanda iki danışma qabiliyyəti olmayan dostumla həyətdə oynayırdıq. Onlardan birinin adı Robinzon idi. Bir də baxdım ki, digər lal-kar dostum əli ilə mənə göy üzünü göstərir. Baxıram ki, göydə bir öküz, bulud və ot tayası var. Üstündə də bir oğlan oturub. Bizim Robinzon da həmişə ot tayalarının üstündə belə oturardı. Bir Robinzona baxdıq, bir göyə baxdıq, bir yanımızda dayanan öküzə baxdıq, əvvəlcə qorxduq. Sonra sevindik ki, Robinzon həm bizim yanımızdadır, həm də göydədir. Evimizin yanında traktor təmiri bazası var idi. Hər bir oğlan uşağı kimi dəmir-dümürlə oynayırdıq. Bir dəfə əlimi havada oynadarkən baxdıq ki, ətrafda uçuşan kəpənəklər əllərimin istiqamətində rəqs edir. Sonralar mən əllərimə dəmirlərin sütündə olan yağdan çəkirdim ki, yağın ətrinə gələn kəpənəklər mənim əllərimün üstündə rəqs etsinlər. Elə gözəl anlar idi ki... Mənim dəmirlə dostluğumun tarixi beləcə, lap uşaqlığıma gedib çıxır... Dəmir traktor hissələri, dəmir çömçə, dəmir ləyən... Elə ilk səhnələşdirdiyim əsər də Çingiz Aytmatovun əsəri əsasında hazırldağım “Arzularımın sahili” tamaşası oldu. Bu əsərin də baş qəhrəmanının əlində dəmir çömçə var. Qəhrəman dəmir çömçəni özü ilə gəzdirir ki, sağ qalsın. Mənə isə bu əsər şöhrət gətirdi.
(Söhbətinin şirin yerində telefonu zəng çalır. Kiminləsə danışır. Yakut dulində danışır. Mən isə onu tam anlayıram. Deyir ki, qonağım var. Bir azdan söhbətimizi bitirib, gəlirəm. Telefonun o biri başında danışan adama mənim haqqımda “Azərbaycannar...”- deyir. Bu söz yakut ləhcəsində elə gözəl səslənir ki... Yenidən dönüb mənə tərəf baxır. Və heyrət içərisində davam edir):
- Mən indicə sizin gözlərinizdə Tutanxamonun işığını gördüm. Sizin gözləriniz başqa dünyaya uçmuşdu. Sizin paralel dünyanız var.
- Anam məni 7 aylıq doğub... əkiz olmuşuq... 900 qram çəkim olub, penisilin şüşəsindən məni yediriblər... Və mənim paralel dünyam...
(Sözümü axıra çatdırmağa imkan vermir. Köməkçisi Mayisanı çağırır):
-Mayisa, Mayisa... bura gəl... Gör bir bu qız nə danışır. Bizim pensilin şüşəsindən süd əmən Ançikdən danışır. Mən indicə ona bizim qəhrəmanımız olan Ancikdən danışmaq istəyirdim.
(Mayisa da gəlir, yenə oturub maraqla söhbətimizi dinləyir, çayımızı dəyişir... Və hərdən də şəkillərimizi çəkir.)
- Mən sizə anamdan və Ançikdən danışmaq istəyirdim. Deyirəm axı, sizdə paralel dünyadan nəsə var. Mənim anam Zinaida Panteleymonovna 7 aylıq doğulmuş bir qız uşağını elə ilk gündən himayəyə götürüb, ona bax beləcə penisilin şüşəsi, pipetka ilə süd verib, yedizdirib, dirçəltmişdi. O qız və anam haqqında sizə danışmaq istəyərdim. Heyif ki, vaxtım azdır. Yubileyimlə əlaqədar görüşlərim var, ora tələsirəm. Yoxsa ki, o əhvalatı və anam haqqında sizə danışardım. Qalsın gələn dəfəyə...
-Azərbaycana nə zaman gələcksiniz?
-Bu da çox düşündürücü sualdır. Azərbaycan və Türkiyə ilə əlaqələrimiz çox zəifdir. Bu çox pisdir.
-Mən də Bakıya dönəndən sonra Saxa-Yakutiya, Türk dünyası, Azərbaycan və Türkiyə ilə bağlı öz layihələri və təkliflərimi yazıb bizim Mədəniyyət nazirliyinə verəcəyəm. Çox istəyirəm ki, dövlətlərimiz bir-biri ilə mədəni əlaqələrini, ədəbi əlaqələrini genişləndirsinlər.
-Biz TÜRKSOY-un tərkibində 2003-cü ildə Bakıda keçirilən tədbirlərə gəlmişdik. Dedilər ki, Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev 4 ölkənin mədəniyyət nazirini qəbul edəcək. O görüşə adı yazılanlardan biri də mən idim.
-Siz Heydər Əliyevlə görüşmüsünz?
-Bəli, Heydər Əliyevlə...
-Bu haqda danışın. Heydər Əliyev mədəniyyəti çox dərindən bilirdi.
-Siz imkan verin danışım... (deyib, gülür yenə) Mən Heydər Əliyevlə görüşmüşəm. Və o görüşü heç vaxt unutmayacağam. Deyirdilər ki, səhhəti sağlam deyil. Lakin səhhətində problemlər olmasına baxmayaraq, TÜRKSOY adına gələn qonaqları qəbul etməyə zaman tapmışdı. Məndən başqa üç nəfər nazirləri tanıyırdı. Mən özümü təqdim edib, Saxa Respublikasından gəldiyimi söylədim. Mənə diqqətlə baxıb soruşdu: -İndi haradadır Mixail Nikolayev? Dedim ki, Rusiya Federasiyasında məsləhətçidir. Mənim bu sözümün cavabında. “Ləyaqətli isandır!” –dedi. Və mən onun “Ləyaqətli insandır” sözünün intonasiyasını heç vaxt unutmadım. İlk və son dəfə Heydər Əliyevin diindən eşitmişdim “Ləyaqət” sözünün bu qədər temperamentlə və layiqincə söylənməsini. O bu sözü Nikolay Efimoviçin özünə yaraşan tərzdə söylədi. Onun dediyi “ləyaqət” sözü bütün cingiltisi, deyilişi və şəsti ilə yaddaşıma yazıldı. Və onun dediyi “Ləyaqətli insan” kəlməsindən sonra, bu sözü leksikonumda çox ehtiyatla işlədirəm. Qorxuram ki, onun kimi deyə bilmərəm. İkinci cümləsi isə bu oldu: -Sizin yollarınız çox bərbaddır. Heydər Əliyev Sovet İttifaqının Nazirlər kabinetində sədr müavini işləyəndə həm də yol-nəqliyyat məsələrəini idarə edirdi. Bizim iqlim şəraitinə görə, yollarımız həqiqətən çox bərbaddır. Təsəvvür edirsinizmi, bəzən bir Ulusdan digərinə getmək üçün 3 min kilometr yol qət etməli olursan. Və o yolun yorğunluğundan sonra hələ teatr da göstərməlisən. Biz belə işləmişik və işləyirik. Sonra Heydər Əliyev mədəni əlaqələrimizin genişləndirilməsinin və möhkəmləndirilməsinin mühüm şərt olmasından danışdı. Bu görüşdən sonra bizi Bakının gəzməli-görməli yerlərinə, muzeylərinə apardılar. O tədbirlər çərçivəsində teatrlardan birində Qara Qarayevin yubileyi də keçirilirdi. O zaman mən yubiley konsertinə gələn kübar bakılıları və azərbaycanlıları gördüm. Onlar bahalı geyinməmişdilər. Lakin üzlərində bir amiranəlik, xəlqi cizgilər var idi. Konsertin sonunda Heydər Əliyev səhnəyə qalxdı. Mən onun hər bir artistlə necə şahanə görüşdüyünü gördüm. Onun konsermeystr və maestro ilə görüşməyi, onlarla söhbəti və diqqəti də mənə çox maraqlı göründü. Hər bir hərəkətində şarm var idi. Onun söhbət edəndə əl hərəkətləri diqqətimi cəlb etmişdi. Onun jestulyasiyaları bir başqa idi. Möhtəşəm və əvəzolunmaz bir insanı kəşf etdim. Mən onu damla-damla yaddaşıma yazdım. Bir axşam isə taksi ilə gəzməyə çıxdım. Sürücü ilə söhbətimiz maraqlı idi. Bizim səfərimiz olan ili prezident seçkiləri keçirilməli idi. Sürücüdən soruşdum ki, kimi seçəçəksiniz, kim seçiləcək? O düşünmədən cavab verdi ki, əlbəttə Heydər Əliyevi... Mən Heydər Əliyevin səhhətinin zəif olmasını xatırlatdım. Bilirsiniz sürücü mənə nə dedi? Dedi ki, təki nəfəsi gəlsin, bəsimizdir! Və onun bu cavabında Şərq fəlsəfəsini və bir şərqli kişisinin cavabı var idi... Mən bu cavabda xalqın məhəbbətini gördüm.
-Mərhum Heydər Əliyevlə görüşünüzdən fotonuz dururmu?
-O zaman fotolar çəkdilər, bizə verəcəklərini desələr də, sonradan gəlib çatmadı...
-Söhbət arası bir də 2014-cü ildə Bakıda olduğunuzu söylədiniz. Azərbaycanın prezidenti İlham Əliyevlə görüşdünüzmü?
-TÜRKSOY bizi tədbirlərə dəvət edirdi o vaxt. Lakin İlham Əliyevlə hələ görüşümüz olmayıb. Ümid edirəm ki, o da olacaq.
-Biz bir ildir ki, torpaqlarımızı geri qaytarırıq... Şuşa bizim mədəniyyət və musiqi beşiyimizdir. İndi biz qalib gəlmişik. Bəli, müharibə çox dəhşətlidir. Bizə nə arzulardınız?
- Baxmayaraq ki, mən dövlət xadimiyəm, hakimiyyətdəyəm, lakin yaradıcı olduğum tərəf məni siyasətin dərinliyinə buraxmır. Mən bütün mədəniyyətlərin dərinliyini bilirəm. Mənim azərbaycanlı dostlarım çoxdur, lakin erməni dostum yoxdur. Buna baxmayaraq, mənim üçün müharibə çox ağrılıdır. Həmin günlərdə xəbərləri oxuyurdum, izləyirdim. Fikirləşirəm ki, axı mədəniyyətləri necə məhv etmək olar. Mən müharibəyə, dağlntılara nifrət edirəm. Həmin müharibədə həlak olanlar haqqında xəbərləri oxuyanda pis olurdum. Mən insanların ölümünə sevinə bilmirəm. Mən SSRİ-nin xalq deputatı olarkən Qarabağ hadisələri başladı... Bu hadisələrin hamısı gözümüzün qabağında baş verirdi. Çox dəhşətliidi o illərin xəbərləri də... Məni mədəniyyətlərin məhvi çox düşündürür. Bizim mədəniyyətlərimiz isə çox yaxındır. Dil yaxınlığımız var, genetik yaxınlığımız var...
- Andrey Savviç, anacaq unutmayaq ki, onlar bizim geri aldığımız torpaqlarda bütün mədəniyyətləri məhv ediblər. Polad Bülbüloğlunun ata evi dağıdılıb. Xanların yurdları, qəbriləri dağıdılıb.
-Bunu necə bacarıblar, bunu necə törətmək olar? Elə bil ki, dünyanın başı xarab olub. Ərəblər də Buddistslərin qayalardakı abidələrini dağdıblar. Bu mənzərələri seyr etmək elə ağrılıdır ki...
-İndi orada bir ev qalmayıb ki, əsil sahibləri köçüb yaşasınlar.
-Bəli, bu çox pisdir.
-Torpaq bizimdir deyə biz bu gün oranı yenidən qurub abadlaşdırırıq.
- Bu çox yaxşıdır. Biz gərək Azərbaycanda tamaşa qoyaq.
-Buna görə bizim mədəniyyət nazirimizə müraciət edin. Bəlkə sizin məktubunuzu nəzərə alacaqlar.
-Gərək öz tərçüməçimi tapım. Furkatı. O məni tərcümə edir. Yəqin ki, mədəniyyət naziri də deyəcək ki, əvvəlcə teatra müraciət etmək lazımdır. Mən türk dünyasında məşhur rejissioram. Çox istərdim ki, ən azı “Ulu Kudanqsa”nı Azərbaycan teatr səhnəsində görsünlər.
-Mən Platon Oyunskinin əsərlərini tərcümə edib bitirdiyim gündən sonra hər zaman fikirləşirəm ki, kaş bu əsərlərdən birini Azərbaycan teatr səhnəsində görəydim. Və əgər böyük yakut və türk yazıçısının əsərini Azərbaycan tamaşaçısına siz çatdırsanız, həm Oyunskinin ruhu sevinər, arzuları çiçəkləyər. O, yakut xalqının türk dünyasında səsinin eşidilməsinə inanırdı. Həm də bizim teatrın tamaşa siyahısı yenilənər... Teatrsevərlərimiz nəhayət ki, tanınmış rejissorun əməyindən bəhrələnər, teatrlarımızda sizin məktəbinizi keçmək istəyənlərin sayı artar.
-Siz nə vaxta qədər Yakutskdasınız?
-Noyabrın 5-də Bakıya dönürəm.
-Sizi Olonxo Teatrının məşqlərinə dəvət edirəm, vaxtınız olacaqsa, gəlin. Mayisa, sən orada məşq qrafkinə bax, Aida xanım yola düşənə qədər uyğun bir gündə bizim məşqləri təşkil elə, teatrın aktyorlarına de... Siz Ulu Olonxo teatrının aktyorlarının oyununu görəndən sonra, buna daha çox cəhd edəcəksiniz. Mən sizə Xomus hədiyyə edəcəm.
(Beləcə, 2 saatlıq söhbətdən sonra, biz Olonxo teatrında görüşənədək ayrılırıq.)
Daşkənddə IV Gənclər Teatr Forumunda ölkəmiz də təmsil olunur
Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə IV Gənclər Teatr Forumu işə başlayıb. Forum keçmiş sovet məkanı ölkələrini – hazırda MDB üzvü olan ölkələri, sovet məkanını otuz il əvvəl tərk edən və iyirmi ilə yaxındır Avropa Birliyində yer alan Baltikyanı ölkələr, həmçinin MDB-dən də faktiki olaraq çıxan, amma yenə postsovet sənət məkanına yaxın olan Gürcüstan və Ukraynanı əhatə edir.
Ayın 7-dək davam edəcək forumun məqsədi bu ölkələrin gənc teatr xadimləri – rejissorlar, dramaturqlar, teatr rəssamları, teatr tənqidçiləri və s. arasında yaradıcılıq əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi, təcrübə və fikir mübadiləsinə zəmin yaratmaqdır.
Forumda Azərbaycandan da geniş nümayəndə heyəti iştirak edir. Forumun maarifləndirici proqramında ölkəmizi təmsil edən teatr rəssamları, dramaturqlar, tənqidçilər də iştirak edəcək, ustad dərsləri və təqdimatlar təşkil olunacaq.
Akademik Milli Dram Teatrı Daşkənddəki IV Gənclər Teatr Forumunda repertuarından iki – “Manqurt” (Çingiz Aytmatov; rejissoru İzamə Babayeva) və “Bir, iki – bizimki!” (Kamal Abdulla; quruluşçu rejissoru Əlif Cahangirli) tamaşalarını da təqdim edəcək.
ICESCO-nun Baş Konfransının XIV sessiyası Misirdə keçiriləcək
Dekabrın 8-9-da Misirin yeni inzibati paytaxtında İslam Dünyası Elm, Təhsil və Mədəniyyət Təşkilatının (ICESCO) Baş Konfransının XIV sessiyası keçiriləcək.
Və bu əsas tədbirdən öncə - dekabrın 6-da ICESCO İcraiyyə Şurasının 42-ci sessiyası baş tutacaq. İclasda 51 üzv ölkə, o cümlədən Azərbaycandan mədəniyyət naziri və ICESCO-nun milli komitələrinin sədrlərinin iştirakı ilə keçiriləcək Baş Konfransın XIV sessiyasının gündəliyi və təşkilati məsələlər müzakirə ediləcək.
Baş Konfransın sessiyasında ICESCO-nun 2019-2021-ci illərdə fəaliyyəti qiymətləndiriləcək, yeni Fəaliyyət Planı, büdcə təsdiq olunacaq. Tədbir çərçivəsində təhsil sahəsində yeni çağırışlar, kosmik tədqiqatlar mövzusunda xüsusi panellər də təşkil olunacaq.
Sonda ICESCO-nun Baş Konfransının XV sessiyasının tarixi və keçiriləcəyi ölkə müəyyən ediləcək.
