Super User

Super User

Cümə axşamı, 09 Dekabr 2021 10:11

Gəlin, Lütvəli Abdullayevi anaq

 

Bu günə təsadüf edən əlamətdar hadisələri diqqətinizə çatdırırıq:

 

Beynəlxalq Korrupsiya ilə mübarizə günü

 

Bilirsiniz, elə mövzular var ki, onlar barədə ya tam təfsilatla danışmalısan, ya da susmalısan. Mən Azərbaycanın bir nömrəli faciəsinə çevrilmiş korrupsiya barədə sadəcə susmağa üstünlük verirəm. BMT-nin təşəbbüsü ilə keçirilən bu günün küləkləri təki gəlib bizim səmanın qara buludlarını da qovaydı.

 

Beynəlxalq genosid cinayətləri qurbanlarının xatirəsi günü

 

Genosid cinayətləri barədə xəbərdarlıq Konvensiyasının 2-ci bəndində qeyd edilir ki, hansısa xalqı tam, yaxud qismən məhv etməyə yönəlmiş genosid cinayəti bəşəriyyətin ən qatı cinayəti hesab olunur. Gəlin xalq olaraq xatırlayaq, başımız nə qədər bəlalar çəkib. 1918-ci ildə Bakıda, Şamaxıda və Qubada, 1980-ci illərin sonlarında Qərbi Azərbaycanda, 1992-ci ildə Xocalıda ermənilər tərəfindən, 1937-ci ildə repressiya, 1920-ci ildə 20 yanvar təcavüzü şəklində sovet imperiyası tərəfindən, 20-ci əsrin 70-ci illərindən başlayaraq Cənubi Azərbaycanda soydaşlarımızın amansız təqibi şəklində fars rejimi tərəfindən genosid cinayətinə məruz qalan Azərbaycan xalqı bu gün milyonlarla qurbanını yad etməlidir, öz faciələri barədə dünyaya mesajlar ötürməlidir. Beynəlxalq təqvimləri izləmək, onların təyinatlarından faydalanmaq vacibdir.

 

Unudulan açıqcalar

 

Beynəlxalq texno günüdür, bu bir musiqi janrıdır. Skandinaviya ölkələrində Anna günüdür, Milad bayramı ərəfəsi bütün evlərdə lütifeks adlanan balıq yeməyi hazırlanacaq; Milad açıqcası günüdür. Hələ də dünyada bu nəsnə insanlar üçün bir-birini təbrik etməyə yetərlidir. Bir vaxtlar bizdə də 8 martda oğlanlar qızlara, 23 fevralda qızlar oğlanlara, Yeni ildə, eləcə də 1 may və 7 noyabr paradları günlərində isə hamı bir-birini açıqca yazaraq təbrik edirdi, üstəlik, ad günlərinin də bir təbrik vasitəsiydi açıqca. Ancaq hazırda açıqca adlı nəsnəni unutmuşuq, arxivin uzaq küncünə atmışıq; Fransada milli miryan günüdür, bu bir məşvərət komitəsidir, Fransa hökumətinin sekulyarizm (dövlətin dindən asılılığına yol verməmək) prinsiplərinə riayət etməsini izləyir, ona dəstək verir; Ruslar 9 dekabrı opera günü kimi qeyd edirlər, belə ki, 1842-ci ildə Peterburqda Qlinkanın “Ruslan və Lyudmila”, 1836-cı ildə isə “İvan Susanın” operalarının premyerası olub. O ki qaldı ABŞ-a, bu gün onlarda Milli qənnadı məmulatları günüdür.

 

Korefey sənətkarımız, Krım tatarları, Van Deyk

 

1973-cü ilin bu günündə SSRİ xalq artisti, adı çəkiləndə insanların üzünə təbəssüm qonan Lütvəli Abdullayev dünyadan köçüb. Şəkidə dünyaya göz açan, cəmi 59 il ömür sürən bu korifey aktyor çoxsaylı kino və teatr rolları ilə komediyanın və yumorun əsl mahiyyətini ortaya qoyurdu, çox təəssüf ki, yağışdan sonra göbələk kimi artan bugünkü şit və dayaz komediya aktyorları bu mahiyyətdən çox-çox uzaqdırlar.

 

Bu gün “siçan günü”dür həm də. Amma söhbət zəhlətökən boz siçandan getmir, kompüter siçanından gedir, belə ki, ilk dəfə o 1968-ci ilin bu günündə üzə çıxıb. Onu kəşf edən isə amerikalı Karl Enqelbartdır; 1917-ci ilin bu günündə qan qardaşlarımız olan və indi repressiyalar məngənəsində boğulan Krım tatarları qurultay keçirərək Krım xalq respublikasını yaradıblar; 1909-cu ildə dünya futbolunun top klublarından biri – Dortmundun “Borrusiya” klubu yaranıb. Ölkəmizdə “Borrusiya”sevənlər heç də az deyildi, Mxitaryanın transferi onların sayını sıfıra çatdırdı vaxtında; 1717-ci ildə alman incəsənətşünası, antik incəsənətin ilk tədqiqatçısı İoxim Vinkelman dünyaya gəlib. 1641-ci ildə dahi flamand rəssamı, zadəgan və intim portretlərin nömrə bir ustası Antonis Van Deyk, 1048-ci ildə isə Orta Asiyanın dünyaşöhrətli ensiklopediyaçı alimi Əl Biruni dünyadan köçüblər.

 

Yükdaşıyanlar günü

 

Bu günün daha bir təyinatı var, yükdaşıyanlar günü. Sözün hərfi mənasında çiyinlərini ağır yüklərin altına verib ruzi qazanan insanların günüdür bu gün. Tikintidə daş daşıyanlar var, anbarlarda un kisələri daşıyanlar var, onlar gündüzlər işləyirlər, axşamlar da dinclərini alırlar. Amma həm də daha ağır yüklər var, “problem”, “dərd” adlı. Bu yüklərin daşınma müddəti gecəli-gündüzlüdür özü də. Bugünkü Yükdaşıyanlar günündə həmin bu məcazi mənada yükdaşıyanları da gəlin yad edək, hamısına bir ağızdan “yükünüz yüngülləşsin” deyək.

 

Varisin “Həftənin təqvimi” yazısından

 

Azərbaycanı Dünya Halal Zirvəsində təmsil etmiş Azərbaycan - Yaban milli komandasının qələbəsi ilə bağlı tədbir keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyasının (AMKA) təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə Azərbaycan Milli Kulinariya Mərkəzinin direktoru Tahir Əmiraslanov bu yaxınlarda Türkiyədə keçirilən mətbəx yarışması ilə bağlı məlumat verib.
Bildirib ki, Lənkəran şəhəri UNESCO tərəfindən dünya qastronomiya şəhəri elan edildikdən sonra milli komanda Dünya Halal Zirvəsindəki çıxışını iki qələbəyə - Vətən müharibəsində qazanılan qələbəyə və Lənkəranın dünya qastronomiya şəhəri elan edilməsinə həsr edib.
Komandanın əsas devizi Dədə Qorqudun “İgid qılıncından və süfrəsindən tanınar” deyimi olub.
“Dünya bizi noyabrın 8-də Şuşada qılıncımızdan və bir il sonra həmin tarixdə Lənkəranda keçirilən yarışmada süfrəmizdən tanıdı. Bu dəfə milli komandanı yarışmaya AMKA-nın prezidenti olaraq özüm hazırladım. Komandanın qənnadçısı Səltənət Həsənova unudulmaqda olan “cənnət” halvasının sirlərini Araz Yaqubovdan öyrənmək üçün Lənkərana ezam edildi. Qədim mənbələrdə əksini tapan “cənnət çamuru”, “cənnət məcunu” kimi halva düsturları da araşdırıldı, “cənnət halvasına” saray mətbəxinə aid yeni əlavələr işləndi və yeni bir restoran şirniyyatı ortaya qoyuldu”.
Bildirib ki, bu şirniyyatın sirri yalnız Araz Yaqubovla bölüşdürülür və şirniyyatı Lənkəranda hazırlamaq hüququ yalnız ona verilir.
Türkiyədə keçirilən Dünya Halal Zirvəsində ilk dəfə mövzu ilə bağlı ölkəmizdə neoklassik çeşni (menyu) hazırlandığını deyən Tahir Əmiraslanov bildirib ki, yarışda təqdim edilən açar yeməyi tərəvəz və göyərtilərdən hazırlanmışdı. Açar yeməyində üç texnologiyadan istifadə edilmişdi - göyərti və ağartıyla hazırlanan tərə xörəyi, ispan analoqu sayılan badımcan bükməsi və göyərti, yumurta ilə hazırlanan kükü. Açar rolunu oynayan bu yeməkdə yeni ədviyyatlar işlənilib.
Yarışa çıxarılan ana yeməyin neoklassik ənənələrini özündə birləşdirdiyini deyən Tahir Əmiraslanov bildirib ki, dünyada ilk dəfə olaraq kərə yağı quşun döş ətinə hüceyrəarası fazaya yerləşdirildikdən sonra bişirilib və bu yeni texnoloji fənd Azərbaycandan “Yaban” restoranından başlanıb. Bu həm də toyuq döşünü daha zərif və lətif edib.
Qeyd edilib ki, Lənkəran mətbəxində daha çox quş və balıq əti istifadə edildiyindən bir yeməkdə quş və balıq əti birləşdirilib. Yeməyin içərisində müvafiq iki xörək pübləri (sous) əlavə edilib. Yanlığı (garnir) də xörəyin içərisinə yerləşdirilib.
Şirin xörək (desert) hazırlanmasında da bir neçə texnoloji fənddən istifadə edilib. Boşqabda yuxaya bükülmüş halva dürümləri şəhidlərə ehsan, onlara olan ehtiramı, bizə qələbə sevinci bəxş edənlərə sonsuz sevgini ifadə edirdi.
Yeni ədviyyatlarla hazırlanmış halva topunun içərisinə xüsusi desert əlavələri vurulub. Bu şirniyyat topası karameldən hazırlanmış mücrüdə verilmiş inciyə bənzədilmişdi.
Şirin xörəyin (desertin) mənası Şuşada qazanılan qələbələrin şirinliyini bizə şəhidlərimiz verdilər anlamını daşıyırdı.
“Yaban” restoranlar şəbəkəsinin rəhbəri Rəşid Hüseynov deyib: “Hər bir uğur xalqın adına yazılır. Tahir Əmiraslanovun əməyi bizi də ruhlandırır. Tahir Əmiraslanov öz fəaliyyətini şəxsi məqsədlər üçün deyil, Azərbaycan mədəniyyətini dünyaya tanıtdırması üzərində qurub. Düşünürəm, Azərbaycan Milli Kulinariyasının uğurları davamlı olacaq.
O, həmçinin dövlətin kulinariya assosiasiyasına göstərdiyi dəstəyə görə Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevaya təşəkkürünü bildirib.
Tədbirdə çıxış edən Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayev deyib: “Dünyada ən yaxşı 10 restorandan biri Parisdə yerləşir. Orada ən dadlı yemək ördək ətindən hazırlanır. Mən dünyanın 80 ölkəsində olmuşam, ancaq hesab edirəm ki, ən gözəl mətbəx Azərbaycan mətbəxidir.
“Azərbaycan mətbəxində dolmalar. 381 çeşid” kitabının çapına maddi dəstək verən iş adamı Etiram Fərzəlibəyov Kulinariya Mərkəzinin əldə etdiyi uğurlara sevindiyini söyləyib.
Sonra Mədəniyyət Nazirliyinin əməkdaşı Nicat Şərifov milli komandanın qazandığı qızıl kuboku daimi saxlanılması üçün Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Mikayıl Cəfərzadəyə təqdim edib. Azərbaycan xalqının qədim ənənələrə malik olduğunu deyən Mikayıl Cəfərzadə bildirib ki, Lənkəran rayonu da qədim rayonlardan biridir. Rayon subtropik qurşaqda yerləşdiyi üçün öz potensialını üzə çıxartmaq üçün yaxşı bir fürsət qazanır. Bildirib ki, Lənkəran şəhərin UNESCO-nun yaradıcı şəhərlər siyahısına daxil edilməsi xalqımızın uğurudur.
Həmçinin Lənkəran şəhərinə Milli Kulinariya Mərkəzinin 30 illiyi münasibətilə kulinariya sahəsindəki nailiyyətlərə görə döş nişanı təqdim olunub. AMKA tərəfindən Lənkəranın dünya qastronomiya şəhəri elan edilməsi ilə bağlı UNESCO-ya göndərdiyi məktubun sürətini Lənkəranda yaradılan mərkəzə təqdim edilib.
Bu il dünyanın ən yaxşı kulinariya kitabı olmuş “İrəvan xanlığı bölgə mətbəxi”, 2019-cu ildə dünyanın birinci kulinariya kitabı olmuş “Azərbaycan mətbəxində dolmalar. 381 çeşid” və digər kitabları da Lənkəran şəhərinə hədiyyə olunub.
Tədbirdə, həmçinin iş adamı Araz Yaqubov tərəfindən hazırlanmış “Qarabağ” və “Xan” çay dəstləri ictimaiyyətə təqdim edilib.

Misir Ərəb Respublikasına səfəri çərçivəsində mədəniyyət nazirimiz Anar Kərimov Misirin mədəniyyət naziri İnes Abdel-Dayem ilə görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, görüşdə Azərbaycan Respublikasının Misir Ərəb Respublikasındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Tural Rzayev və Qahirə Opera Teatrının direktoru Maqdi Sabir də iştirak ediblər.
Qonaqları səmimi salamlayan Misir Ərəb Respublikasının mədəniyyət naziri İnes Abdel-Dayem iki ölkə arasında  opera, kinematoqrafiya sahəsində əməkdaşlığın  genişləndirilməsinin əhəmiyyətindən danışıb.  Misirlə Azərbaycan arasında dostluq, mədəni əməkdaşlıq münasibətinin bundan sonra da uğurla davam etdiriləcəyinə inamını ifadə edib.
A. Kərimov dəvət üçün həmkarına təşəkkürünü bildirdikdən sonra  Azərbaycanla Misir arasındakı əməkdaşlığın bir çox sahədə uğurla davam etdiyini vurğulayaraq, beynəlxalq təşkilatlarda qarşılıqlı dəstək, mədəniyyət sahəsində tərəfdaşlığı yüksək dəyərləndirdiyini deyib. O, bildirib ki,  Azərbaycan beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində Misirin zəngin irsinin geri qaytarılması yolunda öz səylərini əsirgəmir.  Azərbaycanın öz növbəsində qədim mədəniyyət mərkəzi sayılan əsrarəngiz Qahirə şəhərinin incəsənət, muzey və digər sahələrdə çoxşaxəli təcrübəsindən yararlanmaq niyyətində olduğunu da vurğulayıb.
A. Kərimov eləcə də Azərbaycan Respublikasının təşəbbüsü ilə 2008-ci ildə mədəniyyətlər və sivilizasiyalar arasında səmərəli və effektiv dialoqun qurulması məqsədilə irəli sürülmüş Bakı Prosesi haqda məlumat verərək,  “Mədəniyyət naminə sülh” (Peace4Culture) qlobal  təşəbbüsünün də əsasının qoyulduğunu bildirib. Azərbaycan Respublikasının bölgədə sülhü qorumaq üçün bir sıra mühüm layihələrə imza atdığını vurğulayıb.
Görüş tərəfləri maraqlandıran bir sıra mühüm məsələlərin müzakirəsi ilə davam edib.
Anar Kərimovun MƏR-ə səfəri davam edir.

İstedadlı karikaturaçı rəssamımız Soltan Soltanlı İranda "İnsanlıq" mövzusunda keçirilən Beynəlxalq Karikatura Festivalında iştirak edir. Rəssam “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına açıqlamasında bildirib ki, festivalın sərgisinə 632 əsər seçilib. Sərgidə onun da iki əsəri yer alıb.

 

Yazıçı Əyyub Qiyasın təqdimatında “AZƏRBAYCAN AKTYORLARININ  HƏYATINDAN MARAQLI ANLAR” layihəsində bu dəfə sizə Sidqi Ruhullanın (1886-1959) xatirələrini təqdim edəcəyik. Milli tetarımızın tarixində əvəzsiz rol oynayıb bu böyük sənətkar. Ruhu şad olsun! 

 

***

 

Hələ uşaqlıqdan aktyor sənətinə böyük marağım vardı, imkan tapan kimi meydan tamaşalarına baxar, kəndirbaz oyunlarını, səyyar sirk tamaşalarını izləyər, Novruz bayramlarında yaşıdlarımla bərabər “Kosa-kosa” oyunu hazırlayıb yaşadığım Buzovna qəsəbəsində dolaşardım.

 

Az sonra Hüseyn Ərəblinski ilə dostlaşdım, səhnəyə, aktyor sənətinə olan marağımı ona bildirdim.

 

– Sənin teatra göstərdiyin həvəs məni də heyran edir, – Ərəblinski dedi. –  İstənilən bir işi görmək üçün həvəs lazımdır. Gəl belə danışaq, sabah günortadan sonra vaxt tap, gəl “Nicat” cəmiyyətinə, imkan eləsən, balaca bir monoloq da hazırla, həm də səni dostlarımla tanış edərəm.

 

Hüseynin sözləri mənə qol-qanad verdi, ondan ayrılandan sonra bir müddət gəzib-dolaşdım, sabahkı görüşü fikirləşdikcə ürəyimə bir qorxu doldu. Belə çıxırdı ki, sabah imtahan verməyə gedirdim. Az qala fikrimdən daşınacaqdım. Amma sonra bu düşüncələri ağlımdan çıxarıb qəti qərara gəldim. Fizulinin “Leyli və Məcnun” poemasından bir parça hazırlayıb deyilən vaxtda Ərəblinski ilə görüşdüm. O, məni diqqətlə dinlədi, səsimə, boy-buxunuma, mimikama nəzər salıb əlini çiynimə qoydu.

 

– Elə belə də bilirdim, – dedi. – Sənin böyük gələcəyin var.

 

Qulaqlarıma inanmadım:

 

– Doğru deyirsən? Yəni məndən də artist çıxar? – uşaq sadəlövhlüyü ilə xəbər aldım.

 

– Əlbəttə çıxar. Sən tezliklə tanınmış bir artist olacaqsan! Aramıza xoş gəldin.

 

 

 

***

 

Bir dəfə tamaşada tərəf müqabilimə məktub verməliydim, hər dəfə zərfin içində olan kağızda məktubun mətni yazılırdı. Bu dəfə kimsə məktub yerinə ağ kağız qoymuşdu. Nə mən, nə də tərəf müqabilim məktubun mətnini əzbərdən bilmirdik. Mən məktubu aktyora verdim, açıb ağ kağız olduğunu görəndə məktubu mənə uzatdı:

 

– Oxu gör nə yazıblar, – dedi. 

 

Bir anlıq çaşsam da, tez vəziyyəti başa düşdüm.

 

– Cənab, çeşməyim yan otaqda qalıb, gözlə gətirim, oxuyum, – deyib, hər ikimizi vəziyyətdən çıxartdım. 

 

 

 

 

 

***

 

               Böyük Azərbaycan şairi və dramaturqu Səməd Vurğunun “Vaqif” dramında yaratdığım Qacar obrazı ilə bir daha ümumxalq sevgisi qazandım.

 

               Tamaşanın məşqlərindən birinə Səməd Vuruğun özü də gəlmişdi, zalda oturub bizə baxırdı. Vaqiflə Qacarın görüş səhnəsini məşq edirdik. Birdən məşqi saxlayıb üzümü Səmədə tutdum:

 

– Bu yerdə Qacarın daha qaniçən, daha cəllad olduğunu vermək üçün elə bil nəsə çatmır, – dedim.

 

Səməd ani olaraq fikrə getdi, sonra ayağa qalxıb söylədi:

 

– Bir boynu olsaydı bəşəriyyətin 

 

Onu qılıncımla vurardım yəqin! – burda belə deyərsən.

 

Məşqdə olanlar şairi alqışladılar. Beləcə həmin beyt əsərə əlavə olundu.

 

Qətər Dövlətində səfərdə olan Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev dekabrın 6-da Qətər Dövlətinin mədəniyyət naziri Şeyx Əbdülrəhman bin Həməd Al Tani ilə görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, Azərbaycan və Qətər arasında mədəniyyət sahəsində əlaqələrin inkişaf istiqamətləri və perspektivləri müzakirə edilən görüşdə Azərbaycanın Qətər Dövlətindəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Rəşad İsmayılov, həmçinin Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və səfirliyin nümayəndələri də iştirak edib.  
Nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev Azərbaycanın tarixi, incəsənəti, zəngin ədəbiyyatı, musiqi mədəniyyəti, xalq sənətləri, o cümlədən ölkəmizin xalçaçılıq məktəbləri, şəbəkə sənəti və digər mövzular barədə həmsöhbətini ətraflı məlumatlandırıb. Cari ilin Azərbaycanda “Nizami Gəncəvi ili” elan olunduğunu qeyd edərək, dahi şair və mütəfəkkirin yaradıcılığından söhbət açıb, onun zəngin irsinin regionumuzun hüdudlarından çox uzaqlarda şöhrət tapdığını və dərindən araşdırılıb tədqiq edildiyini söyləyib.
Elnur Əliyev, həmçinin 44 günlük Vətən müharibəsində əldə olunan şanlı Qələbədən danışaraq, ölkəmizin beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə əsaslanan mövqeyini izah edib. Azərbaycanın təkcə döyüş meydanında deyil, diplomatik cəbhədə də qələbə qazandığını qeyd edib. Mədəniyyətin ölkələr və xalqlararası münasibətlər üçün körpü rolu oynadığını bildirərək, bu xüsusda mövcud potensialdan geniş istifadə edilməsinin əhəmiyyətini vurğulayıb.
Öz növbəsində nazir Şeyx Əbdülrəhman bin Həməd Al Tani ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərin və mədəni əlaqələrin mövcud səviyyəsindən məmnunluğunu ifadə edib, müştərək səylər və birgə fəaliyyət vasitəsilə bu əməkdaşlığın daha da gücləndiriləcəyinə ümidvar olduğunu bildirib.
Görüşdə qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 880 illiyi ilə əlaqədar, dekabrın 29-da Heydər Əliyev Sarayında “Beş qapı” tamaşası təqdim olunacaq.
AzərTAC xəbər verir ki, Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sinin motivləri əsasında hazırlanan tamaşa Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, Heydər Əliyev Sarayı və Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin birgə təşkilatçılığı ilə keçiriləcək.
Heydər Əliyev Sarayının “Nizami Gəncəvi İli” çərçivəsində keçirəcəyi yekun tamaşanın ssenari müəllifi Şahin Musaoğlu, bəstəkarı Tamilla Əhədova və quruluşçu rejissoru Əməkdar incəsənət xadimi Hafiz Quliyevdir.
Müəllifin “Xəmsə”yə müraciətinin məqsədi Nizami irsindən bəhrələnməklə yanaşı, ayrı-ayrı poemalarda əks etdirilən hadisələrin beş qapı vasitəsilə açılmasına və təbliğinə yönəlib. Tamaşada hər qapı bir poemanın konsepsiyasına uyğun məzmun və ideyanı özündə birləşdirən teatral, xoreoqrafik, pantomim elementlərdən ibarət təsvirlərin qısa təhlili və canlandırılmasını nəzərdə tutur.
Qeyd edək ki, tamaşanın aktyor heyəti Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin aktyor sənəti ixtisası üzrə təhsil alan tələbələrdən ibarətdir. Layihənin yaradıcı heyəti əmindir ki, ilk böyük səhnə təcrübələri olmasına baxmayaraq, gələcəyin aktyor və aktrisaların öz rollarının öhdəsindən məharətlə gələcəklər.

 

Nə olsun ki, içimizdə baletsevən çox azdır. Gəlin tanınmış balet ustası Tamilla Şirəliyeva 75 yaşının tamam olması münasibəti iləsəmimi qəlbdən təbrik edək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, 1964-cü ildə Bakı Xoreoqrafiya Məktəbində görkəmli balet ustası Qəmər Almaszadənin sinfini bitirən Tamilla xanım həmin ildən Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında solist kimi fəaliyyətə başlayıb, Moskvada Xoreoqrafiya Məktəbində təkmilləşmə kursu keçib. 1978-ci ildən Bakı Xoreoqrafiya Məktəbində pedaqoji fəaliyyət göstərir, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində xoreoqrafiya incəsənəti kafedrasında da dərs deyir. 1998-ci ildən kafedranın dosentidir. O, Gülyanaq (“Qız qalası”, Əfrasiyab Bədəlbəyli), Məhmənə banu (“Məhəbbət əfsanəsi”, Arif Məlikov), Aişə, Fuyetta (“Yeddi gözəl” və “İldırımlı yollarla”, Qara Qarayev), Şəhrizad (“1001 gecə”, Fikrət Əmirov), eləcə də Maşa, Odetta-Odiliya, Şahzadə Florina (“Şelkunçik”, “Sonalar gölü” və “Yatmış gözəl”, Pyotr Çaykovski) rollarını məharətlə ifa edib. Eyni zamanda Qara Qarayevin “Leyli və Məcnun”, Tofiq Bakıxanovun “Xəzər balladası”, Aqşin Əlizadənin “Qafqaza səyahət” baletlərinə quruluş verib. Tamilla Şirəliyeva “1001 gecə” baletində Şəhrizadın partiyasının ifasına görə 1981-ci ildə SSRİ Dövlət mükafatı alıb. O, 21 may 1970-ci ildə Azərbaycanın “Əməkdar artisti”, 10 yanvar 1978-ci ildə “Xalq artisti” fəxri adlarına layiq görülüb, 2006-cı ildə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilib. Bu gün növbəti təltifini də gözləyirik.

 

Xəbər verdiyimiz kimi Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Azad Cəfərlinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Fransada səfərdə olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, nümayəndə heyəti 2-3 dekabr tarixlərində UNESCO-nun Silahlı münaqişələr zamanı mədəni sərvətlərin qorunması üzrə Komitənin 16-cı iclasında iştirak edib.
Komitənin gündəliyində əsas məsələlərdən biri olan milli hesabatın müzakirəsi zamanı Dövlət Xidmətinin rəisi çıxış edərək bildirib ki, protokolun icrası barədə milli hesabatların təqdim edilməsinə Azərbaycan tərəfi böyük önəm verir. Azərbaycan tərəfinin təqdim etdiyi milli hesabatda işğaldan azad olunmuş ərazilərdə yerləşən milli irsimizlə bağlı məqamlar öz əksini tapıb. Vurğulayıb ki, hazırda ölkəmiz tərəfindən işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə işğalçı tərəfindən dağıdılmış tarix və mədəniyyət abidələrinin inventarlaşdırılması, mühafizəsi və bərpası üzrə tədbirlər görülməkdədir. Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilən monitorinq prosesinə əsas maneə təhlükəsizlik məsələsi, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə, o cümlədən abidələrin ətrafına yerləşdirilmiş müxtəlif tipli, həmçinin piyadalar əleyhinə minalardır.
Xidmət rəisi bildirib ki, Azərbaycan tərəfi işğaldan azad olunmuş ərazilərdə abidələrin qorunması ilə əlaqədar mütəşəkkil və sistemli bir fəaliyyəti həyata keçirir. Post-müharibə dövründə tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması ilə bağlı Azərbaycan tərəfi öz nümunəvi təcrübəsini digər dövlətlərlə də paylaşmağa hazırdır.
Komitə iclası zamanı abidələrin qorunması üzrə monitorinqin və nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə alt komitənin mandatının uzadılması qərara alınıb və Azərbaycan tərəfi də bu qərara öz dəstəyini verib.
Komitənin iclası zamanı Azərbaycan təmsilçiləri həm mahiyyəti üzrə, həm də təşkilati məsələlərlə bağlı dəfələrlə çıxışlar və şərhlər etmiş, Komitənin 12 üzvü arasında fəallarından olmuşdur.

Çərşənbə, 08 Dekabr 2021 11:32

“Dədə Ələsgər” kitabının təqdimatı olub

Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin, “Regional Hüquqi və İqtisadi Maarifləndirmə”, “Avrasiya Beynəlxalq Araşdırmalar İnstitutu” və “Nəfəs” ictimai birliklərinin dəstəyi ilə Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyi münasibətilə nəşr olunmuş “Dədə Ələsgər” kitabının təqdimatı olub.
AzərTAC xəbər verir ki, “Azərkitab” Kitab Təbliğatı Mərkəzində keçirilən tədbirin aparıcısı Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin eksperti Əkbər Qoşalı qüdrətli söz ustadının 200 illik yubileyi münasibətilə ölkə başçısının müvafiq Sərəncamının əhəmiyyətindən söz açaraq Aşıq Ələsgər irsinə dövlət qayğısından danışıb. O, Prezidentinin müvafiq Sərəncamına uyğun olaraq Mədəniyyət komitəsi tərəfindən qüdrətli söz ustadı Aşıq Ələsgərə həsr olunmuş bir sıra mühüm tədbirlər təşkil etdiyini bildirib, “Dədə Ələsgər” kitabının nəşrinin və təqdimat mərasiminin də bu çərçivədə reallaşdığını vurğulayıb.
Mərasimdə Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı Aşıq Ələsgər yaradıcılığı, şəxsiyyəti haqqında geniş məruzə ilə çıxış edib.
Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva tədbirdə geniş çıxış edib. O, bu il 200 illiyi keçirilən ustadlar ustadı Aşıq Ələsgərin uzun illərdir erməni işğalında qalan və dağıdılan məzarından da danışıb. Komitə sədri deyib ki, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda 30 illik işğal dönəmində ermənilər ciddi vandallıq əməlləri törətdiyi kimi Göyçədə də Aşıq Ələsgərin məzarı ilə öz xislətləri üzrə davranıblar.
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin “Yalnız yüksək mədəniyyətə malik olan xalq həmişə irəli gedəcək, həmişə yaşayacaq, həmişə inkişaf edəcək” sözlərini xatırladan komitə sədri, Aşıq Ələsgər yaradıcılığının məhz yüksək mədəniyyətin örnəyi olduğunu, həmişəyaşarlıq simvolu olduğunu deyib: “Ölkə başçısı fevral ayında Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyinin dövlət səviyyəsində keçirilməsi haqqında, bu günlərdə isə Bakıda heykəlinin ucaldılması ilə bağlı Sərəncam imzaladı. Bu, aşıq sənətinə, ümumən mədəniyyətə dövlətimizin, şəxsən dövlət başçımızın yüksək münasibətinin ifadəsidir. UNESCO və ICESCO-nun xoşməramlı səfiri, Birinci vitse-prezidentimiz Mehriban xanım Əliyevanın səyləri ilə Azərbaycanın aşıq sənətinin UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edildiyini də burada minnətdarlıqla xatırlatmaq istərdim.
Aşıq Ələsgər Göyçədən türk dünyasına doğan sənət Günəşi idi. Onun yaradıcılığı sənətkarın insanlığa, hadisələrə, dünyaya baxışını aydın şəkildə göstərir.
Sənətkarın doğma yurdu Göyçə bu gün inzibati, siyasi-hüquqi sınırlarımız içində olmasa da, mədəniyyət, sənət coğrafiyamıza aiddir. Bizim Göyçədəki maddi-mədəni irsimiz, tarixi abidələrimiz son onilliklər boyu dağıdılıb və ya dağılmaq üzrədir. İnşallah Qarabağda, Şərqi Zəngəzurda olduğu kimi, Göyçədə də mədəni irsimizə sahib çıxacaq, onları bərpa edəcək, yenilərini tikəcək və Aşıq Ələsgərin bir abidəsini də orada yüksəldəcəyik.
Tədbirdəki digər çıxışlarda Aşıq Ələsgər irsi Azərbaycan mədəniyyəti tarixi üçün xüsusi hadisələrdən biri kimi dəyərləndirilib, şeirlərindən örnəklər səsləndirilib, sənətkarın mükəmməl şair, aşıq, dilçi, qüdrətli söz yaradıcısı olmasına diqqət çəkilib. Natiqlər Aşıq Ələsgər yaradıcılığının qorunması və təbliğ edilməsini dövlət mədəniyyət siyasətimizin tərkib hissəsi kimi şərh ediblər.
Aşıq Ələsgər ustaddan dərs almış, özü sağlığında ustadlaşmış qüdrətli sənətkar kimi xarakterizə olunub. Vurğulanıb ki, sənətkar milli, dini mənlik şüurunun gözəl tərənnümçüsü, ustad təbliğatçısı və mükəmməl yaradıcılarından, onu zənginləşdirənlərdən biri olub.
Sonda “Dədə Ələsgər Ocağı”nın rəhbəri Xətai Ələsgər çıxış edərək, bir ildə Aşıq Ələsgər haqqında iki sərəncam verən dövlət başçısına, aşıq sənətinin təbliği işinə yerli və beynəlxalq səviyyədə xüsusi dəstək göstərən Birinci vitse-prezidentə minnətdarlıq ifadə edib. O, gözəl nəşr və təqdimat üçün zəhməti keçən hər kəsə, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinə təşəkkür edib, Q.Paşayevaya rəhbərlik etdiyi qurum adından təşəkkür plaketi verib.
Qeyd edək ki, Aşıq Ələsgərin nəvəsi, mərhum filoloq alim İslam Ələsgərin vaxtı ilə topladığı əsərlər və yazısı əsasında “CBS”-də çap olunan nəfis tərtibatlı “Dədə Ələsgər” kitabının layihə rəhbəri və “Ön söz” müəllifi Qənirə Paşayeva, nəşrə məsul Arzu Bağırovadır. Kitabın məsləhətçisi Milli Məclis sədrinin birinci müavini Əli Hüseynli, redaktoru Araz Yaquboğlu, rəyçiləri Əziz Ələkbərli, Xətai Ələsgər və Əkbər Qoşalıdır.
Kitab respublikanın aparıcı kitabxanalarına, digər bir sıra mədəniyyət ocaqlarına hədiyyə olunacaq.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.