Super User

Super User

Çərşənbə axşamı, 06 Avqust 2024 14:48

OXUCULARIMIZIN YARADICILIĞI – Coşqun Xəliloğlunun şeiri

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Oxucularımızın yaradıcılığı rubrikasında sizlərə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüç Coşqun Xəloloğlunun şeirini təqdim edir.

                                        

 

ŞUŞAM, AZADSAN, AZAD.

 

Daha çəkmə qüssə, ah,

-Şuşam, azadsan, azad!

Güldü üzünə sabah,

-Şuşam, azadsan, azad!

 

Çıxdın ağır, “sərt qış”dan,

Qurtuldun, bəd qarğışdan,

Gündə yüz yol, alqışlan-

-Şuşam, azadsan, azad!

 

İncisən, başdan başa,

Hər qarışın tamaşa,

Arzum, - bəxtiyar yaşa,

-Şuşam, azadsan, azad!

 

Bax, sevinir Üzeyir,

Natəvan şeir deyir,

Cabbar nəğmə söyləyir,

-Şuşam, azadsan, azad!

 

Səs gəldi- Pənah xandan,

Nəvvabdan, Sadıqcandan:

-Daha olma nigaran,

-Şuşam, azadsan, azad!

 

Xarıbülbül sevincim,

Bulaqların bir incim,

Çox qədimim, lap gəncim,

-Şuşam, azadsan, azad!

 

Sən, musiqi məbədi,

Yaşa, yaşa əbədi,

Necə xoş təntənədi-

-Şuşam, azadsan, azad!

 

Sözüdür - igidlərin,

Mərd əsgər- zabitlərin,

Qəhrəman şəhidlərin,

-Şuşam, azadsan, azad!

 

Sevinir Dərbənd, Təbriz,

Zəfər çalıb ölkəmiz,

Diləyimiz tər-təmiz,

-Şuşam, azadsan, azad!

 

Hər dərdə var bir dərman,

Gerçəkləşdi çox güman,

Yetişdi gözəl zaman,

-Şuşam, azadsan, azad!

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

 

Çərşənbə axşamı, 06 Avqust 2024 14:33

RUH – Fəxrəddin Qasımoğlunun yeni detektivi

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı detektiv ustası, polis podpolkovniki Fəxrəddin Qasımoğlunun yeni yazdığı “Ruh” romanını dərc edir..

Fəxrəddin Qasımoğlu dalbadal dərc edilən bir neçə detektivi, xüsusən “Son gecə” böyük oxucu auditoriyası tərəfindən maraqla qarşılanıb. Bu romanda da ənənəvi qəhrəmanlar iş başındadırlar, bu dəfə onlar uşaq oğurıuğunu araşdırırlar.

 

Sənubər söhbətini bitirib mənə baxdı. Yəqin ki, indi yeni suallarımı verməyin növbəsi çatdığını başa düşürdü. Ona dincəlməsi üçün bir qədər vaxt verib saata baxdım. Saat 1 idi. Ruhanənin dediklərindən çox şey aydın olmuşdu. Ancaq bu hələ hər şeyin aydın olduğu demək deyildi. Deyilənləri dinlədikcə vaxt itirməmək üçün paralel olaraq bundan əvvəl öyrəndiklərimlə uzlaşdırırdım. Bu şəhərdə hər hansı konkret məkanı olmadığını öyrəndiyimiz Ağamirzədən fərqli olaraq Cahandar Mollayevin Novxanıda bağ evinin olduğunu müəyyən etmişdi Nadir. Daha doğrusu, adı bağ evi olsa da, özü daimi o evdə yaşayırdı. Ancaq bu hələ uşağın orda saxlanıldığının sübutu deyildi. Cinayətkar dəstənin başqa, bizə məlum olmayan məkanı varsa və mən tam əmin olmadan həmin bağ evini «basaramsa», hər şey puç ola bilərdi. Çünki bundan «Molla»nın xəbər tutması uşağın həyatının birbaşa təhlükəyə atılması anlamına gəlirdi. Bu halda o, izinə düşüldüyünü başa düşər və etdiyi cinayətinin ən böyük sübutu və şahidi olan uşağı düşünmədən aradan götürərdi. Ona görə də tələsmirdim. Ancaq uşağın o bağda ola biləcəyini təsdiqləyən təhlillərim də var idi. Şahid sevməyən «Molla» qaçırılmış uşağı ən etibar etdiyi adamın da qapısına aparmazdı gizlətmək üçün. O bu məsələni mütləq tam gizli saxlamağa üstünlük verərdi. Heç hər adam da kiminsə qaçırılmış uşağının evində saxlanılması kimi bir riskin altına girməyə razılıq verməzdi. Bu ehtimallar balaca Ağanın məhz Cahandarın bağında saxlanıldığı barədə fikirlərimi möhkəmlədirdi.

Məntiqlə əgər qaçırma planını Ağamirzə özü cızıb sonra da uşağı qaçırıb aparıb təkcə bir-iki gün saxlamaq üçün bağında Cahandara təhvil verəcəkdisə, bu  halda o onun nəyinə lazım idi. Elə payız mövsümündə boş olan bağ evlərindən birini bir neçə günlük kirayələyib uşağı oraya gətirər, alacağı iki yüz min manata heç kimi şərik etməzdi. Yox, burada risk dərəcəsi eyni bölünüb. Planı cızan Ağamirzə uşağı lazım olan yerə gətirtməyi, polisə şikayət edilməcəyəcini və pulu almaq üçün özünün gedəcəyini boynuna götürüb. Uşağı gələcəyi yerdən qaçırmaq və xəlvət yerdə saxlamaq isə Cahandarın öhdəsinə düşüb. Buna çox əminəm. Belə bir bölgü olubsa da, burada üçüncü adama nə ehtiyac var idi ki? Az əvvəl Sənubərin danışdıqlarındakı bir məqam da bu ehtimalımı bərkitdi. Fərmanla telefonda danışan həqiqətən Ağamirzənin özü olub. Danışığın mətnini də düşünülmüş şəkildə hazırlayıb və Sənubərə onu aldatsa da, uşaq üçün təhlükə olmadığına eyham vurub. Məhz buna görə Sənubər bu söhbətimizə qədər elə də narahat deyildi. Bu ağıllı qadın ona göndərilən gizli mesajı yetərincə düz başa düşüb. Daha suallarımı verə bilərdim. Üzümü ona tutub soruşdum:

- Ağamirzə tutulanda siz hələ hamilə olduğunuzu bilmirdiz. Sonra da heç vaxt nə görüşməmisiz, nə də əlaqə saxlamamısız. Telefon xəttini təmir etməyə gələrkən İmranın uşağın adının Ağamirzə olduğunu eşitməsi də hələ onun Fərmandan olmamasını düşünməyə tam əsas vermir. Uşağı Fərmandan doğub keçmiş sevgilinizin adını ona verə bilərdiniz. Ağamirzə isə, uşağın atası olduğunu əminliklə bilib sizi bununla şantaj edib. Bu halda uşağın ondan olduğunu o necə bildi?

Sənubər başını bulayıb dedi:

- Məhkəmə zalından çıxaranda cəmi bir dəqiqəliyə ona yaxınlaşmağıma icazə verdilər. Onda qulağına pıçıldamışdım. Kaş ki, deməz olaydım.

Növbəti sualımı verdim:

- İmranın evini tanıyırdınız?

- Təxmini bilirdim ki, köhnə Yasamal bazarı ilə üzbəüz birotaqlı bina evində anası ilə yaşayırdı.

Bu məlumat işə yaramırdı. Bina evində kimisə gizlətmək çox riskli idi. Üstəlik də həmin həyətin lap yaxınlığında polis bölməsi yerləşirdi.

- Bir gün vaxt verərkən pulun gətiriləcəyi yeri dedi sizə?

- Yox, heç sual verməmiş özü dedi ki, dəqiq yeri görüşdən bir qədər əvvəl deyəcək.

Bu da başa düşülən idi. Görüş yerini son ana qədər gizli saxlamalı idilər. Onlara qarşı vaxt və məkan baxımından hər hansı qabaqlayıcı addımların atılması imkanlarını məhdudlaşdırırlar.  

- Başqa tanıdığınız qohumları var idi?

- Onun ümumiyyətlə elə çox qohumu yox idi. Bayaq siz deyəndə sözünüzü kəsmədim. Bircə xalası, bir əmisi var idi. Xalası İmranın anasıdır. O vaxt ağır xəstə idi. Bəlkə də dünyasını dəyişib. Evin pulunun dalına keçən də yəqin ki, əmisi ya da əmisi uşaqlarıdır.

Bunları deyən Sənubər birdən - birə duruxub mənə baxdı. Sonra nəsə yadına salırmış kimi qaşların çatıb əlini siqaret qutusuna uzatdı. Siqaretini alışdırıb bir xeyli fikirləşəndən sonra dedi:

- Yadıma bir şey düşdü. Bəlkə də səhv edirəm. Amma ola bilər ki, işinizə yaradı. Ağamirzənin əmisindən danışanda birdən xatırladım bunu. Ağagilin Novxanıda bağ evi var idi.

- Dəqiq bilirsiniz ki, Novxanıda idi? - cəld soruşdum. Bu təsadüf idimi? Axı Cahandarın da bağı həmin bağ massivində yerləşirdi. Hər halda bu çox yaxşı məlumat idi.

- Bəli, dəqiq bilirəm. Axı özüm illər əvvəl orada olmuşam.

Bəs görəsən hər şeyi öyrənən Nadir bunu necə gözdən qaçırıb, yəqin bunun bir səbəbi var. Bəlkə də o səbəbi indi mənə Sənubər deyəcək. Hər halda onun söhbətini səbrlə dinləməyim bəhrəsini verməyə başlayır. Görək bu qadın daha başqa nə xatırlayacaq.

O davam etdi:

- Bəzi məqamları olduğu kimi danışdığıma görə məni bağışlayın. Ancaq özünüz söhbətin əvvəlində səmimi olmağımı istəmişdiniz. İlk dəfə dostunun evində yatağa girdikdən sonra bu fasilələrlə bir neçə dəfə də təkrarlandı. Onlardan birində dərsə girməməyimi tapşırdı. Görüşdük, məni Novxanıda bir bağa apardı. Atasının bağı olduğunu dedi. Bayaq siz deyəndə ki, onun bu şəhərdə gedəcək bir yeri yoxdur, fikirləşdim ki, onsuz da hər şeyi dəqiqləşdirib sonra buraya gəlmisiniz. Ağlıma gəldi yəqin o bağ da çoxdan kiməsə satılıb. Ancaq söhbət əmisindən düşəndə qəfildən onun dediyi bir söz yadıma düşdü. Bağ atasının olsa da, əmisinin adına sənədləşdirilmişdi. Bəli, o, dəqiq mənə belə demişdi. Deyəsən atası hansısa vəzifədə işləyirmiş, öz adına almağa ehtiyat eləyib, fəhlə qardaşının adına sənədləşdirib. Bilirsiz, o vaxtlar belə idi. Hə, sonra bir dəfə də getdik o bağa.

Aha, deməli belə. Əlbəttə, Nadir bunu öyrənə bilməzdi. O, sadəcə Ağamirzənin ailəsinə aid olan məlumatları dəqiqləşdirməyə imkan tapmışdı. Ehtimal edək ki, əgər o bağ doğrudan da hələ satılmayıbsa, Ağamirzə bağın əmisinin adına olduğuna arxayın olub rahatlıqla orada gizlənə bilər. Sənubəri də yaxşıca şantaj etdiyi üçün onun susacağına, xatırlayırsa belə, bağ haqqında heç nə deməyəcəyinə arxayındı. Bəlkə elə uşağı da orada gizlədir? Yooox, bu bayaqkı təhlillərimə uyğun gəlmir. Uşağı da ora aparacaqdısa, «Molla»nı bu işə qoşmağa bir lüzum qalmırdı. «Molla»nınsa bu işin içində olduğuna Layiqənin Novxanıdan etdiyi zəng zamanı verdiyi çox maraqlı bir məlumatdan sonra heç bir şübhəm qalmamışdı. Bu işi məhz düşündüyüm kimi, öz aralarında «vəzifə» bölgüsü etməklə aşırdıqlarına əminəm. Elə bu gecə o bağı yoxlamaq lazımdır. Ancaq, görəsən Sənubər  illər əvvəl cəmi iki dəfə getdiyi bağın yerini xatırlayırmı?

Üzümü ona tutub soruşdum:

- Səhəri gözləyib bağın yerini dəqiqləşdirmək üçün vaxtımız yoxdur. Bu gecə oraya getsək, nəsə xatırlaya bilərsizmi?

Sənubər gözlərini qıyıb fikrə getdi. Xeyli fikirləşəndən sonra dedi:

- Bəzi şeylər yadımdadı. Dənizə düşən əsas yol bitəndə ortadakı kiçik dairədən sağa - sola yollar ayrılır. Biz o yola çatmamış, sonuncu döngənin yanında avtobusdan düşüb o döngəyə sağ tərəfə döndük. Təxminən iki yüz metr piyada getdikdən sonra bağa çatdıq. Darvazası divardan içəri tərəfə idi. Qarşısında bir maşınlıq yer var idi. Əsas yadımda qalan odu ki, divarın darvazaya dönən hissəsi adi divarlar kimi doxsan dərəcə bucaq altında yox, dairəvi hörülmüşdü. Mən onda ilk dəfə elə divar görürdüm. Çox maraqlı gəldi mənə. Ona görə yadımda qalıb.

- Bəs darvazanın rəngi?

- Təəssüf ki, yadımda deyil.

- Hər halda yoxlamaq lazımdır. Geyinin, ofisə dəyib birlikdə oraya gedəcəyik. Hə, bir də, boyun - boğazınızı yaxşı - yaxşı yuyun. Mümkün qədər ətrinizin iyi hiss olunmasın.

Sənubər ikinci dəfə deməyimi gözləməyib yerindən sıçradı.

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

 

 

Çərşənbə axşamı, 06 Avqust 2024 14:02

LİDERLİYİN 21 QANUNU – 9. İntuisiya qanunu

Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bütün yüksəliş və enmələr liderliyin sayəsində baş verir» sözləri ilə başlayan «Liderliyin 21 inkaredilməz qanunu» kitabını – Con Maksvellin bu incisini, yəqin ki, oxumayan əz-əz liderə rast gəlmək olar. Rəsmən onun özünün, yaratdığı EQUIP və The John Maxwell Company təşkilatlarının bu günədək liderliyin sirlərini öyrətdiyi 5 milyon müdavimi var. Bu gün ABŞ-ın Vest Poynt Hərbi Akadesmiyasından tutmuş BMT-yədək, nüfuzlu Fortune 500 siyahısındakı əksər şirkətlər təmsil olunmaqla az qala hər bir qurumda Con Maksvelldən liderlik dərsi almış insanlara rast gəlmək olar.

Con Maksvellin təqdim etdiyi liderlik qanunlarının 21-nə də qısaca da olsa nəzər yetirməyimiz vacibdir. Belə ki, öz şəxsi həyatlarında və bizneslərində bu qanunlara əməl etməklə insanlar dərhal fayda əldə edirlər.

 

9. İntuisiya qanunu

«Liderlər hər şeyi liderlik prizmasından qiymətləndirirlər».

Reallıq belədir ki, məhz lider intuisiyası görkəmli liderləri yaxşı liderlərdən fərqləndirir. Lider gərək situasiyanı oxusun və instinktiv olaraq hansı hərəkət variantını seçəcəyini bilsin.

Bəzi insanlar liderlik xüsusiyyətləri ilə doğulurlar. Onlarda liderlik intuisiyası da anadangəlmə olur. Bəziləri doğulanda heç bir liderlik instiktinə malik olmurlar, amma yaşadıqca liderlik keyfiyyətlərini əxz edirlər. Eləcə də liderlik intuisiyası onlara sonradan gəlir.

İntuisiya liderlərə liderliklə bağlı bir çox gizlinləri oxumağa kömək edir. Liderlər cari situasiyanı oxumağı bacarırlar. Liderlər tendensiyaları oxumağı bacarırlar. Liderlər öz resurslarını oxumağı bacarırlar. Liderlər öz adamlarını oxumağı bacarırlar. Və nəhayət, liderlər özlərini oxumağı bacarırlar.

Liderlik elmdən daha çox incəsənətdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

 

Çərşənbə axşamı, 06 Avqust 2024 13:19

Şəhidlər barədə şeirlər - Yüksəl Əlizadə

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı gənc yazar Elşad Baratın şəhidlər barədə silsilə şeirlərinin təqdimini davam etdirir. 

 

Şəhid Yüksəl Əlizadə

 

Yüksəl Əlizadə 1996-cı il iyunun 5-də Qazax rayonunda anadan olub. Atası uzun illər bir sıra şəhər və rayon prokurorluğlarında çalışan İlqar Əliyevdir. Anası Gəncə Dövlət Universitetinin (GDU) Kafedra müdiri Sevda Kazımovadır. Orta təhsilini Gəncə şəhərində alıb. Ali təhsilini isə Bakı Dövlət Universitetində (BDU) "Tarix" ixtisası üzrə alıb. Ali təhsilini bitirəndən sonra həqiqi hərbi xidmətə yollanıb. Hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra Naxçıvan Dövlət Universitetində (NDU) "Hüquq" ixtisası üzrə ali təhsil alıb. Subay idi.

Yüksəl Əlizadə 2020-ci ilin iyul ayında baş verən Tovuz döyüşlərində sonra SHXÇDX-nin Gəncə Şəhər Kəpəz Rayon Şöbəsinə müraciət edib və sentyabrın 21-də təlimlərə yollanıb.

Azərbaycan Ordusunun əsgəri olan Yüksəl Əlizadə 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi üçün başlanan Vətən müharibəsi zamanı Xocavəndin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Yüksəl Əlizadə noyabrın 9-da Xocavənd döyüşləri zamanı şəhid olub. Gəncə şəhərinin Şəhidlər xiyabanında dəfn olunub.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Yüksəl Əlizadə ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilib. 

Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirən zaman cəsarət və fədakarlıq göstərdiyinə, habelə təşəbbüskar və qətiyyətli addımlar nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 18.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Yüksəl Əlizadə ölümündən sonra "Döyüşdə fərqlənməyə görə" medalı ilə təltif edilib. 

Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Yüksəl Əlizadə ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilib. 

 

 

İlk dəfə bir şəhidlə

Yuxularda görüşdüm.

Yadımda qalmayıbdı

Necə, harda görüşdüm.

 

Gül ətirli havada,

Hər yan ağappaq idi.

Mənim gördüyüm şəhid

Ölməmişdi, sağ idi.

 

Bəzənmişdi elə bil,

Elə bil bəy çıxırdı.

Şirin təbəssüm ilə

Gözlərimə baxırdı.

 

Sual vermək istədim,

İstədim ki, danışım.

İstədim ki, kefini,

Əhvalını soruşum.

 

Sanki dilim tutuldu,

Sanki məni duyurdu,

Sanki fikirlərimi

Qəlbimdən oxuyurdu.

 

Dedi ki: "Anama de,

Mənə yas saxlamasın,

Özünü incitməsin,

Bu qədər ağlamasın".

 

"Ağlamasın, gözünü

Silə bilmirəm,axı!

İstəsəm də, yanına

Gələ bilmirəm axı".

 

Bu ki real görüşdü,

Möcüzəsi yox idi.

Nəsə demək istədi,

Sanki açıb deməyə

İcazəsi yox idi.

 

Bu necə bir yuxudu?

Görməmişəm beləsin!

Bircə onu dedi ki,

Gedib anama denən

Mənimlə fəxr eləsin!

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AYB sədrinin müavini Rəşad Məcidin Xalq yazıçısı Kamal Abdullanın yeni “Seçmələrin seçməsi - qranulalar” kitabı barədə qeydlərini təqdim edir.

 

“Sən əgər əlinə qələm alıb yazmağa başlayırsansa, artıq tənhasan”.

Bəs qələmsiz yazırsansa, onda da tənhasanmı?

 

Xalq yazıçısı Kamal Abdulla fərqli olmağı, yenilik etməyi sevir və bunu bacarır. Polemikanı da xoşlayır. Ona görə mən də əziz Kamal müəllimə sualla başladım bu qranulamı.

İndi Kamal Abdulla, özü demiş, janrı bəlli olmayan yeni bir kitab nəşr etdirib: “Seçmələrin seçməsi - qranulalar”.

“Qranula cümlədən (mətndən) bütün artıq hissələri siləndən sonra yerdə qalan cövhərdir”.

Bir növ daha çevik, yığcam, dolğun cümlələr, qısa təəssüratlar, sevimli şeir parçaları və sair.

Kamal müəllim kitabın ön sözündə bu qranulaların həm özlərini, həm də aid olduqları ilkin mətnləri xatırladacaqlarına ümid edir və kitabın oxucusuna hələlik son hədiyyəsi olduğunu söyləyir. 

Kitabın nəşrinə onu ruhlandıranlar da sanballı ədəbiyyat biliciləridir və qranulaları oxuduqca düşünürsən ki, haqlı ruhlandırıblar.

Nəşrin texniki tərtibatı və dizaynı nəfis, səliqəli və fərqlidir.

Qranulalar hərəsi bir səhifədə yerləşdirilib. Bu da oxuduqca nəfəs dərməyə və düşünməyə imkan verir. Bu kitab Kamal Abdulla yaradıcılığına bələd olan oxucunu onun tanış əsərlərinə qaytarır, sevimli mövzularını, obrazlarını canlandırır, təkrarlayır, yada salır. Kitab müəllifi yeni oxuyanlar üçün də maraqlıdır. Üzdən oxuyanlar üçün kitab tez bitir, bu da "kitabı oxuyub bitirdim" deyə bir özgüvən yaradır. Amma bu kitabı layiqincə "həzm eləmək", Xalq yazıçısının daxili dünyasına, düşüncələrinə dalmaq üçün kitabı aram-aram, nəfəs dərərək oxumaq vacibdir. 

Kitab haqqında geniş danışmaq olar. Amma mən də, kitabın janrına uyğun olaraq, təəssüratımın qranulasını yazdım.

Bu orijinal kitaba görə Kamal müəllimi təbrik edir və avtoqraflı hədiyyə üçün təşəkkürümü bildirirəm.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

Çərşənbə axşamı, 06 Avqust 2024 13:17

DİQQƏT! Ulu Gəncədə "Nizami günləri" keçiriləcək

 

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Hər gecəm oldu kədər, qüssə, fəlakət sənsiz,
Hər nəfəs çəkdim, hədər getdi o saət sənsiz!

Sənin ol cəlb eyləyən vəslinə and içdim inan,
Hicrinə yandı canım, yox daha taqət sənsiz!

Başqa bir yarı necə axtarım, ey nazlı sənəm?
Bilirəm sən də dedin: "Yox yarə hacət sənsiz!"

Sən mənim qəlbimə hakim, sənə qul oldu könül,
Sən əzizsən, mən ucuz, mən heçəm, afət, sənsiz!

Nə gözüm var arayım mən səni, bəxtim də ki yox,
Nə də bir qaçmağa var məndə cəsarət sənsiz!

Sən Nizamidən əgər arxayın olsan da, gülüm,
Gecə-gündüz arayıb olmadı rahət sənsiz!

 

Biz dahi Nizami Gəncəvinin təmsil etdiyi xalqın nümayəndələriyik. Bununla sadəcə qürur duymalıyıq. Və dünya klassik poeziyası və fəlsəfəsinin 10 ən dahisi sıralanmasında yer alan Nizamimizə sahib çıxmalıyıq. Ən azından fars şovinizminin Nizamini İran şairi etməsi çabalarına qatı etirazımızı bildirməliyik. 

 

Azərbaycan dövlətinin Nizami Gəncəvi ilə bağlı keçirdiyi beynəlxalq miqyaslı tədbirləri əsasən Nizami Gəncəvi mərkəzi edir. Budur, bu sıraya yeni rəhbərliyin gəlişindən sonra büsbütün fəallaşan Gəncə Dövlət Filarmoniyası da qoşulub. Filarmoniya Mədəniyyət Nazirliyi və Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin dəstəyi ilə Gəncədə sentyabrın 11-dən 15-dək dahi şair və mütəfəkkirin xatirəsinə həsr olunmuş "Nizami günləri" keçirəcək. 

Nə olacaq bu günlərdə?

Filarmoniyadan aldığımız məlumata görə, “Nizami günləri" çərçivəsində Nizami Gəncəvinin həyat və yaradıcılığına həsr olunmuş elmi konfrans, şairin şeirlərindən ibarət "Qiraət axşamı", muğam və klassik romanslardan ibarət konsert proqramı, Fikrət Əmirov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblının rəqs heyətinin konserti, Əfrasiyab Bədəlbəylinin "Nizami" operası nümayiş etdiriləcək. 

Məkan olaraq isə əlbəttə ki, dahi şair Nizami Gəncəvinin məqbərəsinin önü seçilmişdir.

 

Hüsnün gözəl ayətləri, ey sevgili canan!
Olmuş bütün aləmdə sənin şəninə şayan

Gəl eylə inayət, mənə ver busə ləbindən,
Çünki gözəlin busəsidir aşiqə ehsan.

Sordum ki, "könül hardadır" aldım bu cavabı.
"Heç sorma, tapılmaz onu axtarsa da insan".

Rəhm eylə, deyib, sel kimi göz yaşımı tökdüm
Kim, qanım ilə əl yuma, ey afəti-dövran!

İnsafın əgər varsa, açıq de, bu Nizami,
Sənlə necə rəftar eləsin, ey mahi-taban?

Gəl söylə, cavabın nə olar, sorğu zamanı,
Əhvalımı səndən soruşarsa Qızıl Arslan?

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

 

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Bəli, günümüzdə insanların kitabdan uzaqlaşmaları ən ağrılı məsələdir, bununla bağlı bütün cəmiyyət hərəkətə gəlməlidir. 

Yaxşıdır ki, Mədəniyyət Nazirliyi bu mövzunu prioritet hesab edir. 

 

“Kitab Evi” İctimai Birliyi Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə həyata keçirdiyi “Mütaliə mədəniyyətinin inkişafı üçün çoxtərəfli əməkdaşlığın qurulması üzrə təşəbbüslər və fəaliyyətlər” adlı layihənin sonuncu tədbirini 03 avqust 2024-cu il tarixində Sumqayıt şəhərində Əli Kərim adına “Poeziya Evi”ndə  həyata keçirdi.

“Poeziya Evi”nin direktoru, şair-tərcüməçi İbrahim İlyaslı ev sahibi qismində tədbiri açdı və lahiyə barədə qısa məlumat verdi. 

 

Sonra söz layihə rəhbəri Adilə Nəzərovaya keçdi, o, mövzu ilə bağlı geniş şəkildə çıxış etdi. 

Adilə xanım çıxışında qeyd etdi:

-Bizim cəmiyyətin və iqtisadiyyatın tələblərinə uyğunlaşdırılmış keyfiyyətli təhsilin təmin olunması üçün, yüksək intellektual səviyyəyə və praktiki işləmə qabiliyyətinə malik, müasir standartlara uyğun bilik və dünyagörüşünə sahib olan, dildə və informasiya axınında çeviklik bacarığı formalaşan kadrların hazırlanması üçün mütaliə mədəniyyətinin inkişafı vacib şərtlərdəndir. Mütaliə mədəniyyəti mövzusu bir layihə ilə bitən deyil, bundan sonra da müzakirə proqramlarına salınacaq, sosial məsələ kimi gündəmdə saxlanılacaqdır. Oxu  vərdişini cəmiyyətdə yaymaq və onu ümummilli oxu mədəniyyətinə çevirmək üçün özəl sektorun və bütün maraqlı tərəflərin, xüsusilə dövlət və ictimai qurumların bir araya gəlməsi bu və bu kimi layihələrin davamlılığını təmin etməsi diqqətdə tutulacaqdır. Və mən ümid edirəm ki, bu layihənin problemin həllinə xüsusi faydası olacaqdır.

 

Layihə üzrə təlimçi Həcər Paşayeva bildirdi ki, cəmiyyətin intellektual səviyyəsinin artırılması üçün belə layihələrnin həyata keçirilməsi olduqca önəmlidir. Gələcəkdə məhsuldar cəmiyyət yaratmaq üçün bugünkü “torpağa” mütaliə mədəniyyətinin toxumlarını “əkməliyik” ki, bu, problemin həllinə yüksək səmərəlilik və tərəqqi gətirəcəkdir.

 

Tədbirdə tanınmış şair Yusif Nəğməkar da iştirak editdi və layihə barədə o da müsbət fikirlər söylədi. O, Mədəniyyət Nazirliyinə və təşkilatçılara təşəkkürünü bildirdi. 

 

Sonra tədbir iştirakçılarından orta məktəb şagirdlərindən bədii qiraət müsabiqəsinin iştirakçıları şeir oxudular. 

Təlim iştirakçılarına layihə çərçivəsində bədii ədəbiyyat nümunələri, dəftərxana ləvazimatları və üzərində Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin və “Kitab Evi” İctimai Birliyinin loqoları əks olunmuş köynəklər paylandı.  Ümumilikdə layihə və tədbir iştirakçılar tərəfindən maraqla qarşılandı və davamlılığı arzulandı.

Kitab hər kəsin ən yaxın dostudur. Bunu hamı bilməlidir!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

 

Başqırdıstan Respublikasında müxtəlif ölkələrdən iştirakçıları bir araya gətirən “Tura-xan” etnik-bədii simpoziumu uğurla başa çatıb.

 

AzərTAC xəbər verir ki, bu tədbirdə Azərbaycanı “Arts Council Azerbaijan”ın nümayəndəsi Eldar Babazadə təmsil edib.

 

Başqırdıstan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin, Başqırdıstan Respublikasının Mədəni İrsin Daşınmaz Əmlak Obyektlərinin Mühafizəsi və İstifadəsi üzrə Elmi-İstehsalat Mərkəzinin, “Şulqan-Taş mağarası” Tarix-Mədəniyyət Muzey-Qoruğunun dəstəyi ilə “Avrasiya Köçəri Sivilizasiyalar Muzeyi” Qeyri-Kommersiya Təşkilatı tərəfindən təşkil olunmuş simpozium ənənəvi təsviri sənət növlərinin yenilənməsi və Avrasiya Köçəri Sivilizasiyalar Muzeyinin yaradılması layihəsinin təşviqi üçün mühüm platformaya çevrilib.

 

Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Eldar Babazadə iştirakla bağlı duyğularını və təəssüratlarını bölüşüb: “Belə əlamətdar beynəlxalq tədbirdə Azərbaycanı təmsil etmək mənim üçün böyük şərəf idi. Xalqların mədəni irsinin qorunması və təbliğ edilməsi məqsədilə müxtəlif ölkələrdən bir çox rəssamın birləşdiyini görmək məni sevindirdi. Bu, unudulmaz və ruhlandırıcı hadisə idi”.

 

Simpozium Azərbaycanın, İranın, Qazaxıstanın, Qırğızıstanın, Monqolustanın, Tacikistanın, Özbəkistanın və Rusiyanın bir neçə regionundan 15 tanınmış və məşhur rəssamı bir araya gətirib. On gün ərzində onlar vətənlərinin özünəməxsusluğunu və mədəniyyətini əks etdirən 24 unikal əsər yaradıblar. “Tura- xan” beynəlxalq simpoziumunun iştirakçıları tərəfindən yaradılmış rəsm əsərləri, keçə panelləri, xalçalar və keramik plitələr Avrasiya Köçəri Sivilizasiyaları Muzeyinin gələcək qalereyasının fondunda yer alacaq.

 

Bundan əlavə, Lyaysan Gilmanovanın mentorluğu ilə rəssamlar xalqlar dostluğuna həsr olunmuş birgə keçə panno yaradıb, Yekaterina Repnikovanın rəhbərliyi ilə isə keramika üzrə ustad dərsləri keçirilib.

 

Simpozium “Tura-xan məqbərəsi” mədəni irs bazasında və “Şulqan-Taş mağarası” Tarix-Mədəniyyət Muzey-Qoruğunda keçirilib və bu, iştirakçılara nəinki təcrübə mübadiləsi aparmağa, həm də zəngin mədəniyyətə və bölgənin adət-ənənələrinə qərq olmağa imkan verib.

 

Simpoziumda təqdim olunan əsərlər xalqlar arasında mədəni dialoqun və qarşılıqlı anlaşmanın inkişafına mühüm töhfə olub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun təşkilati  dəstəyi ilə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalında həyata keçirilən “Güney Azərbaycan Ədəbiyyatının təbliği” layihəsində bu gün sizlərə Leyla Zahidtəmərin şeirləri təqdim ediləcək. 

Son bir ildə böyük oxucu auditoriyası toplayan və hər iki Azərbaycanda sevilərək izlənən layihənin koordinatoru Təbrizdə yaşayıb yaradan şair, yazar və tərcüməçi Əli Çağladır.

 

Leyla Zahidtəmər

 

I.

Sevgiyə saymaz


Sənə saymaz


Yara saymaz oluram yaralarımı.


Qoynumda bəslədiyim ilan sayaq sənə

çəkilirəm səndən

Çəkildiyimdə.


Hərdən tapırsan tanrı sayaq,


Hərdən püf kimi yoxmuşcasına itirəm gözündə


Və mən

Baxışlarını qab eləyib yarama vururam.


“Gəl otur bu gecəlik yanımda” -deyirsən


Mən sənsizliyi xalçadan dara çəkirəm.


Sonra vurduğum hər düyündə bir bıçaq yarası daha,


Qırmızı çiçəklər açır bir daha.


Nə isə


Sevgini saymaz oluram,


Sənə saymaz,


Yara saymaz oluram yaralarımı


Və sənə çəkilirəm səndən çəkindiyimdə...

 

II.

Sərxoş bir həyat;


Mən və sən.


Səndən mənə bir çiçək,


Məndən sənə bir öpüşcük.


Sən danışırsan


Hər zamnkından daha dadlı.


Mən dinləyirəm 


Hər zamankından daha səssiz.


Sən və mən


Göy üzünün altında birləşib biz oluruq

Nə sərxoş bir gün.

 

III.


Dans edirəm yelin hər əsintisi ilə


Yarpaq deyiləm

Kölgəyəm


Və
alnıma yazılan taleyimin peşindən qaçıram.


Yer soyuq

Çınqıllı yolun daşları lüm-lüt.

Acıdır ayaqlarımı


Bitmək bilməyən fikir içindəyəm


Və qaçıram ən uğursuz bayquşa.


Yox!

Kölgə deyiləm


Tut götür sudan məni.


Fırtınalar bütün yelkənlərimi qırıb

və ucsuz-bucaqsız okeanda qoyub getdiyi gəmiyəm


Ya da yox,


Gərəkirsə

Buz çağında axtar


Və donmuş gözəlliklərdə tap məni.


Nə kölgəyəm, nə də başqa heç nə-kim ki, bilirsən


Mən yalnız əqrəblərin görüşündə lal anlar keçirirəm.


Məni şaşqın edib bu dünyanın axmaqlığı


Bir gün öləcəyəm


Bu dəhşətli günlərin birində.


Qara bayquşun yanında


Və kim olduğumu bilmədən!..

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Hələ heç kəs poeziyada sürrealizm göstərə bilməyib. Dünyada yalnız fransız poeziyasında bunu Renuarda görmüşük, bir də yəhüdi poeziyasında Mendelştamda və Brodskidə. 

Adilsə göstərib. O özü həm də rəssam idi, impressionist rəsmlər çəkirdi. 

Bəli, biz iddia edirik ki, Adil Mirseyidin yazdıqları poeziyamızın qızıl fondudur. Kim razılaşmırsa, özü bilər. 

 

qiş gecəsi boz dumana bürünür
qış gecəsi ay çox solğun görünür
bəyaz aya baxınca ürəyimiz üzülür
göz yaşları axmadan kipriklərə düzülür
mən də aytək saralıram soluram
mən də aytək  göyüzündə yalqız oluram
heç bilmirəm təqvimdə günlərdən hansı gündü
yenidən yaşamış kimiyəm indi
a luna kanula gülüm çiçəyim
parçalanır bu gecə parçalanır ürəyim
göydə ay solub gedir soyuq qış havasında
yuxuda səni gördüm bir bülbül yuvasında
mən yuxumun içində qarışdırdım yuxumu
sən bülbül yuvasından səsləyirdin ruhumu
mən qanımla ay rəsmi çəkirəm aynada
ilahi namaz üstə diz  çökürəm aynada
aynadakı bu adam nəyin nəsidi Allah
qeybdən bir səs gəlir kimin səsidi Allah
allahım bir zamanlar mən ay suvarisiydim
mən cənnətdən qovulan bir mələk varisiydim
ayrılıq acısı var bu gün şeirlərimdə
metropol həyatına alışmış bir şamanam
alnımda gözəl ayın öpücüyü görünür
mən artıq taleyimlə barışmış bir şamanam
iki gecədi ay çox solğun görünür
ömrümün aynasında sənin ruhun görünür

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.08.2024)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.