Sosializmdən kapitalizmə keçid ölkəmizdə yeni sosial təbəqə yaratdı. Fəhlə-kəndli-ziyalı-nomenklatura işçiləri hökuməti əvəzinə sahibkar-muzdlu işçi-dövlət qulluqçusu hökuməti quruldu. Növbəti xəbər sahibkarlar barədədir. Bu zümrənin sayı sizcə nə qədərdir? 

Hazırda Azərbaycanda qeydiyyatdan keçmiş sahibkarların sayı 1,4 milyona yaxındır. Və bu rəqəmi biz Azərbaycan Respublikası Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyasının prezidenti Məmməd Musayevə istinadən gətiririk. Məmməd Musayev media açıqlamasında onu da qeyd edib ki, bu rəqəm ölkəmizdə biznes qurmaq, özəl sektorda çalışmaq istəyənlərin çox olduğunun göstəricisidir. Biznesin yaradılmasında maliyyə əlçatanlığı mühüm amillərdəndir. Hazırda Azərbaycanda bankların və bank olmayan kredit təşkilatlarının kredit portfeli 20,3 milyard manat təşkil edir, bu kreditlərin 80 faizə yaxını Bakı və Abşeron-Xızı iqtisadi rayonlarının payına düşür. 

Əslində, orta statistik dünya göstəricisinə yaxın bir göstəricidir və təqdirəlayiqdir. 

Məmməd Musayev bir də bunları söyləyib:

-Göründüyü kimi, bu göstərici regionlarda sahibkarların maliyyəyə çıxış imkanlarının daha da yaxşılaşdırılmasına ehtiyac olduğunu göstərir. İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu tərəfindən kreditlərə verilən dövlət zəmanəti mexanizmləri, faizlərin subsidiyalaşdırılması sahibkarların maliyyə əlçatanlığı üçün ən yaxşı alətlərdən biridir. Bu alətlər haqqında sahibkarların məlumatlılığını artırmaq, həmçinin mexanizmin gələcəkdə təkmilləşdirilməsinə ehtiyac var”.

Amma gəlin razılaşaq ki, ölkədə bank krediti faizləri çox yüksəkdir. Bu rəqəmlər bir qədər aşağı salınsa, onda kiçik və orta biznes xeyli çiçəklənər.

1,4 milyondan biri olan, yəni sahibkar kimi qeydiyyatdan keçən, VÖEN-i olan bərbər Z. Elyazov portalımızın sorğusuna cavab olaraq bildirir ki, 12 kvadrat metrlik bir yeri icarəyə götürərək salon açıb. Köhnə avadanlıqlar quraraq orada çörək-pulu qazanır. Amma bu avadanlıqları yeniləmək, müasirləşdirmək üçün maliyyə tapa bilmir. Kredit faizi isə hədsiz yüksəkdir. 14 faiz heç bilirsiniz nə deməkdir? Hələ bu minimal göstəricidir. 18, hətta 22 faizdən dəm vuran banklar var. Z.Eyvazov nə etməli olduğunu bilmir.

Gəlin ümid edək ki, hər şey yaxşılığa doğru bir az da dəyişəcək!

Şəkildə: M.Musayev açıqlama verərkən.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.03.2023)

Türkiyədə baş vermiş dəhşətli zəlzələ bizi dünya malının ötəri olmasına, ölümün qaşla göz arasında qərarlaşmasına inandırdı. Həyət evlərinin qiyməti qalxdı, insanlar çoxmərtəbəli evlərdən həyət evlərinə və bağlara köçdülər. Burada da dağıdıcı zəlzələ olması proqnozları verən dəllallar peyda oldu. Amma zəlzələ bizə teoretik bilgilər verməlidir, bunu almağa necə, cəhd edənlər oldumu? Məsələn, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının bu yazını hazırlayan əməkdaşı olaraq mən öyrəndim ki, zəlzələ zamanı salamat qalmaq üçün qapı arakəsməsində dayanmaq köməyə gəlir. Və yaxud, xırda təkan olanda yaşayış yerini dərhal tərk etmək lazımdır, ardınca böyük təkan ola bilər. Ümumən isə, ayrıca “Zəlzələ zamanı davranış qaydaları” mövcuddur. Söhbətimiz də məhz bu qaydaların təbliği barədədir. 

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi (RSXM) tərəfindən təhsil müəssisələrində “Zəlzələ zamanı davranış qaydaları”na həsr olunmuş maarifləndirmə tədbirlərinə start verilib. Məsələn, ötən gün 

RSXM-nin Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının sədri Afaq Səmədzadə Bakı şəhəri 5 nömrəli Uşaq-Gənclər İnkişaf Mərkəzinin pedaqoji kollektivi üçün “Zəlzələ, onun törədə biləcəyi fəsadlar və zəlzələ zamanı davranış qaydaları” mövzusunda təqdimatla çıxış edib. Məruzəçi daha sonra iştirakçıları maraqlandıran sualları da cavablandırıb. 

Qeyd edək ki, RSXM tərəfindən “Zəlzələ zamanı davranış qaydaları”na həsr olunmuş silsilə xarakterli maarifləndirmə tədbirləri bundan sonra da davam etdiriləcək.

Amma bu qaydalar mediaya ötürülsə, bizcə daha düzgün olar, yüz minlər maariflənərlər. Kütləvilik daha effektlidir!

Şəkildə: Təqdimatdan kadr.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.03.2023)

Tamaşalar Əməkdar artist Əyyub Quliyevin dirijorluğu ilə təqdim olunub

Sankt-Peterburqun dünya şöhrətli Mariinski Teatrının yeni səhnəsində teatrın Primorski filialının balet truppasının növbəti qış qastrol proqramı çərçivəsində dahi Azərbaycan bəstəkarı Fikrət Əmirovun “1001 gecə “ baletinin tamaşalarının təqdimatı böyük əks-səda yaradıb.

AzərTAC xəbər verir ki, tamaşalar Mariinski teatrının direktoru və bədii rəhbəri, görkəmli dirijor Valeriy Gergiyevin dəvəti ilə təşkil olunub. Fikrət Əmirovun möhtəşəm əsəri ilə bərabər Mariinski teatrının tarixi və yeni səhnələrində P. Çaykovskinin “Şelkunçik” və A.Adanın “Korsar” baletlərinin ifası balet musiqisinin böyük bayramına çevrilib. Bütün tamaşalar Rusiyanın Əməkdar incəsənət xadimi, Mariinski teatrının baş baletmeysteri Eldar Əliyevin quruluşunda göstərilib. 

Qastrolun ən yaddaqalan hadisələrindən biri kimi qeyd olunan “1001 gecə” baletinin bütün tamaşaları tam anşlaqla keçob və hər ifadan sonra tələbkar Sankt-Peterburq balet həvəskarları tərəfindən yarım saata qədər uzanan alqışlarla qarşılanıb. Tamaşalar Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının musiqi rəhbəri və baş dirijoru, Azərbaycanın Əməkdar artisti Əyyub Quliyevin dirijorluğu ilə Mariinski Teatrın simfonik orkestri və xoru tərəfindən təqdim olunub. Baletdə baş rolları Sergey Umanets, Liliya Berejnova, Renata Şakirova, Arina Naqase, Viktor Mulıqin, Saki Nisida və Qulyelmo Junio böyük uğurla ifa ediblər. 

Qeyd etmək lazımdır ki, baletimizin ifasında milli alətimiz olan tara və zərbə xüsusi yer ayrılıb. Tar partiyasını Azərbaycan Dövlət Opera Teatrının solisti Ramin Əzimov və Nadejda Medvedeva səsləndiriblər. Solo soprano bölümünü isə Anastasiya Kikot böyük məharətlə dinləyicilərə təqdim edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.03.2023)

Xalq rəssamı Kamil Əliyevin anım günü münasibəti ilə

Ötən gün onun məzarı, xatirə lövhəsi anıldı, gül dəstələri qoyuldu, şəninə xoş sözlər söylənildi. Beləcə, Azərbaycan xalça rəssamlığı sənətinin görkəmli nümayəndəsi, Xalq rəssamı, professor Kamil Əliyevin vəfatının növbəti, 18-ci ildönümü qeyd edildi. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Kamil Əliyev 1921-ci il oktyabrın 22-də Qərbi Azərbaycanda, İrəvan şəhərində anadan olub. 1936-cı ilin sentyabr ayında anası onu Bakı Rəssamlıq Məktəbinə, tanınmış rəssam Əzim Əzimzadənin yanına aparıb. Məktəbə qəbul edilən K.Əliyev 3 il burada dekorasiya şöbəsində təhsil alıb və müəllimlərinin məsləhəti ilə oxuya-oxuya "Azərxalça" birliyində eksperimental laboratoriyada köçürücü rəssam kimi işləməyə başlayıb.

İkinci Dünya müharibəsinin iştirakçısı Kamil Əliyev döyüş rəşadətinə görə 22 orden və medalla təltif olunub. 1946-cı ildə ordudan qayıtdıqdan sonra da öz sevimli peşəsini davam etdirib. Arada Respublika Bədii Fonduna rəhbərlik edib, sonralar Bakı zərgərlik fabrikində direktor vəzifəsində çalışıb. Həmin illərdə o, yalnız xalı, parça kimi toxuma mallarında yox, həmçinin qızıl, gümüş və digər materiallarda da özünün mahir bədii tərtibatçı, ornamental rəssam kimi məharətini nümayiş etdirib. 1950-ci illərdən etibarən, Kamil Əliyevin yaradıcılığında süjetli xalıların və portret-xalçaların yaradılması aparıcı mövqe tutub. Beləcə, o qəti olaraq xalçaçı-rəssam olub.

Bu illərdə Kamil Əliyev bir-birinin ardınca yüksək professionallıqla Azərbaycan klassiklərinin, görkəmli dövlət xadimlərinin portretlərini yaradıb. O, ornamentdən istifadə edərək şair, mütəfəkkirlərin yaradıcılığındakı hisslər və emosiyalar aləmini rəng çalarları vasitəsilə canlandıraraq, tamaşaçının mənəvi dünyasına təsir göstərib. 

Kamil Əliyev ilk portret-xalçasını 1958-ci ildə böyük Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin anadan olmasının 400 illiyinə həsr edin. Bu xalçanın təravətli, şux rəngli naxışları Füzuli lirikasının dərinliyini tamaşaçıya çatdırıb. Bu xalı xalq sənətimizin qiymətli bir incisi kimi Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyinin daimi ekspozisiyasına daxil edilib. Xalının uğuru rəssamı o qədər ruhlandırıb ki, o, bir müddət keçəndən sonra İmadəddin Nəsimi və Nizami Gəncəviyə həsr edilmiş xalıları da yaradıb.

Kamil Əliyevin portret-xalçalarının ikinci silsiləsi müxtəlif ölkələrin tanınmış siyasət və dövlət xadimlərinə həsr olunub.

Rəssam Hindistanda yaradıcılıq ezamiyyətində olarkən bu qədim Şərq ölkəsinin mədəniyyətilə yaxından tanış olub, İndira Qandinin portret-xalçasını yaradıb.  

Kamil Əliyevin türk xalqının böyük oğlu Atatürkə həsr etdiyi portret-xalısı tam başqa ovqatlı bədii üsluba malikdir. Bu portret-xalı Kamil Əliyevin ən böyük sənət uğurlarından sayılır. Turqut Özal, Süleyman Dəmirəl, eləcə də neçə-neçə başqa dövlət, elm və mədəniyyət xadimləri bu xalçanı çox yüksək qiymətləndirib, Kamil Əliyev sənətinə böyük hörmətlərini, ehtiramlarını bildiriblər.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin 1999-cu ildə yaradılmış yüksək bədii xüsusiyyətlər kəsb edən portreti də sənətkarın ən diqqətçəkən əsərlərdəndir. Kamil Əliyev Heydər Əliyevin ölkənin Ali Baş Komandanı kimi general libasında portret xalçasını yaradıb. Heydər Əliyevin portreti onun 75 illiyinə hədiyyə idi.

Kamil Əliyev bir çox dövlət mükafatları ilə təltif olunub, sağlığında 80 illiyi, vəfatından sonra isə 90 və 100 illiyinin dövlət səviyyəsində qeyd olunması ilə əlaqədar sərəncamlar imzalanıb. Bu da sənətkarın bizə miras qoyduğu irsin müasir dövrdə incəsənətimiz üçün aktual olduğunu bir daha sübut edir. 

Xalq rəssamı Kamil Əliyev incəsənətimizi yüksəkliklərə qaldıran, onu öz əsərləri ilə daha da zənginləşdirən görkəmli şəxslərdən biridir. Rəssamın əsərləri Paris, London, Tokio, Dehli, Ankara, İstanbul, Tehran, Moskva, Kiyev və başqa şəhərlərin nüfuzlu muzey və qalereyalarında nümayiş etdirilib. 

Kamil Əliyev 2005-ci il martın 1-də vəfat edib. Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.03.2023)

Xatırlayaq ki, Ümummilli lider Heydər Əliyevlə o dövrdəki Türkiyə prezidenti Süleyman Dəmirəl sevə-sevə təkrarlayırdılar: Biz bir millət, iki dövlətik. Və təsadqfi olmadı ki, Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə düzənlənən, eyni zamanda içimizdəki Türkiyə sevgisini sərgiləyən konsert “Bir millət, iki dövlət: Azərbaycan-Türkiyə” adlanırdı. 

Muğam Mərkəzi və “Dünya Musiqi Xəzinəsinin İncisi – Muğam” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə reallaşan konsertdən əvvəl iki qardaş ölkənin Dövlət himnləri səsləndirildi. Sonra Vətən müharibəsi şəhidləri və Türkiyədə baş vermiş zəlzələlər zamanı həlak olan insanların xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edildi. 

Öncə səhnə sözə verildi. Əməkdar artist, xanəndə Nuriyyə Hüseynova çıxış edərək Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı qarşısındakı xidmətlərindən danışdı. Qeyd etdi ki, dahi siyasətçi türk dünyasının birliyi və bərabərliyi uğrunda misilsiz işlər görüb. Ulu Öndərin yüksək ideyaları, amalları bu gün də Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə uğurla davam və inkişaf etdirilir.

Türkiyəli müğənni Orxan Çakmak qeyd etdi  ki, Heydər Əliyevin hər zaman diqqət yetirdiyi Türkiyə-Azərbaycan birliyi bu iki qardaş ölkə ilə məhdudlaşmır, bütövlükdə türk dünyasının güclənməsində də böyük rol oynayır. 

Çıxışlardan sonra rəngarəng konsert proqramı təqdim edildi. “Buta” ansamblının (bədii rəhbər Rövşən Qurbanov) müşayiəti ilə Əməkdar artist Nuriyyə Hüseynova, solistlər Orxan Çakmak və Çilənay Hüseynovanın ifalarında xalq və bəstəkar mahnıları səsləndirildi. Çıxışlar alqışlarla qarşılandı. 

“Azərbaycan - Türkiyə” mahnısı isə gecəyə xüsusi yaraşıq verdi.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.03.2023)

Azərbaycan musiqiçiləri Vyanada Beynəlxalq Akkordeon Festivalında ilk dəfə konsert proqramı ilə iştirak ediblər. AzərTAC xəbər verir ki, Azərbaycanın görkəmli musiqiçisi, Xalq artisti Ənvər Sadıqovun rəhbərlik etdiyi “Qaytağı” instrumental ansamblı festival çərçivəsində Vyana şəhərinin məşhur “Porgy & Bess” caz klubunda konsert verib.

Konsertdən öncə elan edilib ki, martın 26-dək keçiriləcək sayca 24-cü Beynəlxalq Akkordeon Festivalı dünyanın müxtəlif ölkələrindən peşəkar və yeni istedadları bir araya gətirir, bir ay boyunca Vyanada müxtəlif məkanlarda konsertlər təşkil edir. Builki festivalın xüsusiyyətlərindən biri isə ilk dəfə olaraq Azərbaycanın bu festivalda təmsil olunmasıdır, uğurlu əməkdaşlıq və dəstəyə görə Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinə xüsusi təşəkkür elan edilib.

Vyanada musiqisevərlərin sevimli məkanları sırasında yer alan və anşlaqla keçən konsertdə, həmçinin görkəmli caz pianoçusu və bəstəkar, beynəlxalq müsabiqələr laureatı Emil Əfrasiyab da iştirak edib. Konsertdə Azərbaycan xalq və bəstəkar mahnıları əsasında hazırlanmış kompozisiyalarla yanaşı, Ənvər Sadıqov və Emil Əfrasiyabın müəllifi olduğu əsərlər də böyük maraqla qarşılanıb. Dahi bəstəkarlar Volfqanq Amadeus Motsart və Üzeyir Hacıbəylinin əsərləri əsasındakı kompozisiya isə alqışlara səbəb olub. Eyni zamanda, silahlı münaqişələr və təbii fəlakətlər zamanı həlak olmuş insanlara ithafən ifa edilən “Atama məktub” əsəri kövrək və duyğulu ab-hava yaradıb. 

Azərbaycan milli musiqi alətlərində ifalar isə konsertə xüsusi rəng qatıb, Azərbaycan milli musiqisinin özünəməxsus xüsusiyyətləri yüksək səviyyədə təqdim olunub. Konsertə Azərbaycan bəstəkarları Qara Qarayev və Rauf Hacıyevin əsərlərindən ibarət kompozisiyalar ilə yekun vurulub. Azərbaycan xalq və bəstəkar mahnıları, muğam, klassik, eləcə də caz musiqisinin komponentlərindən ibarət proqram sürəkli alqışlarla qarşılanıb.

Konsert “Porgy & Bess“ caz klubunun canlı yayım portalı vasitəsilə yayımlanıb, eləcə də “Emap.fm” internet radio kanalı vasitəsilə səs yazısı olaraq qeydə alınıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.03.2023)

Xalq artisti Oqtay Kazıminin 90 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirildi

Rəşid Behbudov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrında anşlaq idi. Zövq oxşayan musiqi gecənin qonaqlarını sanki sehirli aləmə aparırdı. 

Musiqi zövqləri müxtəlif olur. Amma ən müxtəlif zövqlüləri bir yerə toplayıb onlara “Qayıt” mahnısını dinlətsən hamısı heyran qalar. Sözləri Əli Kərimə, musiqisi Oqtay Kazımiyə aid olan bu musiqi şedevrini xalq artistimiz Flora Kərimova həmişə sevə-sevə ifa edir. Bax Mahnı Teatrındakı bu sehirli gecə Oqtay Kazımiyə aid idi. 

Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə görkəmli bəstəkar, Xalq artisti Oqtay Kazıminin 90 illiyinə həsr olunmuş konsert keçirilirdi. 

Konsert bəstəkarın həyat və yaradıcılığını əks etdirən videoçarxın nümayişi ilə başladı.  

Qeyd edildi ki, Oqtay Kazımi musiqi mədəniyyətimizdə öz dəst-xətti ilə seçilən bəstəkarlardandır. Bəstəkar böyük simfonik orkestr üçün "Azərbaycan rapsodiyası" (1962), "Qəhrəmanlıq simfoniyası" (1964), "Bayram uvertürası" (1976), proqramlı simfonik süita "Sumqayıt lövhələri (1977), "Şəhidlər" simfoniyası (1990), "Qarabağ lövhələri" (1992) simfonik süitası və s. əsərlərin müəllifidir. O.Kazımi eyni zamanda "Qılınc və qələm", "Ümid", "Danabaş kəndinin əhvalatı", "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah", "Şeyx Sənan", "Ədirnə fəthi", "Büllur sarayda" və başqa məşhur tamaşalara musiqilər yazıb.

Və əlbəttə ki, dahi bəstəkarın mahnılarına ayrıca toxunuldu. Mahnı janrının ən görkəmli nümayəndələrindən birinin məşhur mahnıları  sadalandı. 

Sonra konsert proqramı təqdim olundu, bəstəkarın mahnılarından ibarət konsertdə  Xalq artistləri Gülyanaq Məmmədova, Gülyaz Məmmədova, Heydər Anatollu, solistlər Fəxri Kazım-Nicat, Aynur İsgəndərli, İlhamə Qasımova, Aytən Məhərrəmova, Ayşən Mehdiyeva, Mətin Rzazadə, Rövşən Qəhrəmanov, Taleh Yəhyayev və “Qaya” Dövlət Ansamblı çıxış etdilər. 

İfaçıları Dövlət Mahnı Teatrının Estrada-Simfonik Orkestri (bədii rəhbər – Xalq artisti Salman Qəmbərov) və ansamblı (bədii rəhbər – Mirxalid Salayev) müşayiət edirdi.

Bizə də sonda Allah dahi bəstəkarımıza qəni-qəni rəhmət eləsin demək qalır. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.03.2023)