Elman Eldaroğlu yazır 

Bu gün ünvanına deyilən, - “Türk dünyasının böyük oğlu”- ifadəsini utanmadan qəbul edən tanınmışlar çoxdur. Əslində Türk dünyasının böyük oğullarından biri də, o, olub…

Məni qınamayın, bəlkə də liderlik arzusunda olanların heç biri bilmir ki, liderləri Tanrı seçir. Onları yetişdirir, hakimiyyətə gəlmələri üçün şərait yaradır, yol açır. Necə deyərlər, Allahın izni olmasa, bir kəs belə yerindən tərpənə bilməz...

1976-cı ilin yayında mənim on yaşım var idi. Sumqayıt şəhərindəki 9 N-li orta məktəbin 3-cü sinfini təzə bitirmişdim. Ara-sıra şeir də yazırdım. İnşaatçılar qəsəbəsindəki "barak" evin bir otaqlı mənzilində altı nəfərdən ibarət ailəmizlə kirayədə qalırdıq...

Bir gün kirayə sözünün mənasını atamdan soruşub anlayanda, məyus oldum. Allahdan gəlibmiş kimi, ondan xahiş etdim ki, bizə mənzil verilməsindən ötrü Heydər Əliyevə məktub yazmağıma icazə versin. Atam o vaxt mənim xahişimi bir uşaq şıltaqlığı sanıb, gülümsədi və:

- Ay oğul, sən hələ uşaqsan, sən nə bilirsən məktub nədir? Yaşayaq görək nə olur- deyə icazə vermədi.

Amma mən bir neçə gün sonra, anamdan on bir ildir kirayədə qaldığımızı, atamın iş yerinin dəqiq adını öyrənib, gizlində məktubu yazdım. On yaşında uşağın düşündüyü, arzuladığı, bildiyi kimi...

Xülasə, ev istədim. Zərfin üstünə "Azərbaycan SSR Mərkəzi Komitənin birinci katibi yoldaş Heydər Əliyevə" sözlərini yazıb, qonşuluqda yaşayan sinif yoldaşım Lətiflə birlikdə qəsəbənin mərkəzinə getdik və mən Trest deyilən yerdə onun köməyi ilə zərfi poçt qutusuna atdım...

Bu hadisədən 20-25 gün keçmişdi ki, atam növbəti dəfə günorta fasiləsində evə qayıdıb, məni yanına çağırdı. Səsinin tonundan hiss etdim ki, danlayacaq. Amma həmin gün danlandığım qədər də əzizləndim. Sən demə, işlədiyi müəssisənin rəhbəri atamı yanına çağıraraq, MK-dan gələn rəsmi göstərişə əsasən bizə iki otaqlı mənzil verildiyini söyləyib. Heç vaxt unutmaram, həmin mənzilə köçəndə özümü ilk dəfə dünyanın ən xoşbəxti sandım. Artıq o vaxtdan 46 il keçir. İndi həmin mənzil mənə məxsusdur. Hər il bu vaxtlar orada olur, bir neçə gün tək qalıram....

Bütün bunları söyləməkdə məqsədim özümü nəsə yeni bir söz deyirmiş kimi göstərməkdən ibarət deyil, mən çox yaxşı bilirəm ki, Heydər Əliyevin dövründə milyonlarla adam ev-eşik sahibi olub. Amma, o vaxtdan məndə Heydər Əliyevə inam, saf bir etibar yarandı və mən onu həmişə televiziya ekranlarından xüsusi maraqla izlədim...

Onu ilk dəfə canlı 1984-cü ildə, Sumqayıt Politexnik texnikumundan Volqoqrad Traktor zavoduna göndərildiyim diplomqabağı istehsalat təcrübəsində olarkən gördüm. Səhv etmirəmsə, hansısa xarici dövlətin rəsmiləri ilə birlikdə sexləri gəzirdilər. İçimdən bir istək keçdi ki, ona yaxınlaşıb minnətdarlıq edim. Amma onlara bələdçilik edən zavod rəhbərliyindən ehtiyyat etdiyim üçün istəyim baş tutmadı. Yəqin qismət deyilmiş...

1988-ci ilin fevral ayında Sumqayıt təlatümlər şəhərinə bənzəyirdi. O vaxt mən Ç.İldırım adına AzPİ-nin axşam şöbəsinin birinci kursunda təhsil almaqla yanaşı, Sumqayıt Superfosfat zavodunda sex rəisinin müavini vəzifəsində çalışırdım və zavod komsomol komitəsinin büro üzvüydüm. Bir gənc kimi azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiya edilməsi məni də hiddətləndirmişdi. Həmin vaxtlar hamı kimi mən də soydaşlarımızın başına gətirilən müsibətlərə etiraz mitinqlərində iştirak edir, ermənilərin şəhərdən çıxmasını tələb edənlərin arasında olurdum...

Fevralın 28-də növbəti mitinqi dağıtmaq əmri almış əsgərlər, mitinq iştirakşılarını döyə-döyə maşınlara mindirib, müvəqqəti təcridxanalara daşıyır, oradan da türmələrə aparırdılar. O vaxt məni on səkkiz gün Bayıl türməsində saxlayandan sonra, cinayət tərkibli əməlim olmadığı üçün, həbsdən azad etdilər və mitinqlərdə iştirakıma görə inzibati qaydada cəzalandırdılar...

Mitinqlərdə iştirak edəndə, Bayıl türməsində olanda da xalq bütün bu hadisələrin səbəbini mənfur Qarbaçovun Heydər Əliyevi vəzifədən uzaqlaşdırdıqdan sonra azərbaycanlıların təklənməsində və ermənilərin bu fürsətdən istifadə edərək fəallaşmasında görürdü. Xalq yaxşı bilirdi ki, Heydər Əliyev Sov.İKP Siyasi Büronun üzvü olarkən azərbaycanlıların yeganə güvənc yeri olmuş, erməni təcavüzünün dəfələrlə qarşısını almışdı...

İllər keçdi. 1990-cı ilin yanvar günlərində biz, eyni binada yaşayan gənclər, hər gün piyada Bakı şəhərinə gedirdik. Axşamlar qayıdan kimi həyətimizdə təzə inşaa olunmuş xeyir-şər evində yaşlıları, cavanları başımıza yığıb, ölkədə baş verən hadisələrdən danışırdıq. Yaxşı yadımdadır, qonşu uşaqlardan kimsə hardansa Heydər Əliyevin Bakıda baş verən hadisələrə münasibətini əks etdirən Moskvadakı çıxışının video lentini əldə etmişdi. Və biz lazımi avadınlıqları tapıb, həmin video lenti dəfələrlə nümaiş etdirir, insanlara ümid verirdik. Heç vaxt unutmaram, o vaxt hamı nicatı Heydər Əliyevdə görürdü...

Bu belə də oldu, dahi rəhbər 1993-cü ildə ikinci dəfə Azərbaycana rəhbərlik etməyə başlayanda, Azərbaycan od tutub yanırdı. Bir yandan müharibə, bir yandan anarxiya-özbaşınalıq ölkəni ağuşuna almışdı. Çox keçmədi ki, Heydər Əliyevin müdrik siyasəti və yüksək idarəçilik qabliyyəti nəticəsində Azərbaycanda əminamanlıq bərqərar oldu...

...Bəli, Heydər Əliyev Allahın seçdiyi LİDER idi. Və Azərbaycan xalqı zaman-zaman onun böyüklüyünü dərk edib, əbədi olaraq xatirələrdə yaşadacaqdır...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.12.2022)

“Ulduz" jurnalının dekabr sayı işıq üzü görüb. Jurnal İlham Əzizin özü ilə söhbəti və "Priçuda" hekayəsi ilə açılır.

"Şeir saatı"nda Günay Nərimanın, Əlizadə Nurinin, Tural Turanın, İradə Aytelin, Xosrov Natilin və Təranə Dəmirin şeirləri yer alıb. Şəfa Vəli “Dramaturgiyamızın banisi” sərlövhəli müsahibəsində böyük ədib M.F.Axundzadənin Şəkidəki ev-muzeyinin əməkdaşı Sevda Rəhimova ilə həmsöhbət olub. Vaqif Yusiflinin "Əlli beş yaşlı "Ulduz"umuz" sərlövhəli yazısında jurnalın tarixinə nəzər yetirilir, dərginin 55 illik yubileyinə həsr edilmiş sentyabr-oktyabr nömrəsində yer alan nostalji yazıların təhlili aparılır. 

"Ulduz" jurnalı və Türkiyənin "Genc yürekler" ədəbiyyat dərgisinin ortaq layihə-rubrikasında Yusif Alper Oyarın "Ağ kölgə" hekayəsi, eləcə də Muhterem Şahinin "Gəncliyə müraciət", Edip Aykut Çiçəklinin "Mübarək əbədiyyət" esseləri təqdim olunub. 

Ay Bəniz Əliyarın "Qayıdan torpaqlar, qayıtmayan oğullar" poeması Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı, şəhid Xəyal Həsənova ithaf edilib. 

"Tərcümə saatı"nda Afaq Şıxlının tərcüməsində vyetnamlı şair və nasir May Van Fanın şeirlərinə, Məlahət Qənbərovanın tərcüməsində isə Qırğızıstanın Xalq yazıçısı Mar Bayciyevin "Mənim qızıl balığım" hekayələrinə yer verilib. Gənc alim və şair Tural Adışirinin "Dörd gərək, dörd dörd gərək, bir dörd gərək" yazısı özündə sufi, hürufi təliminin say və hərf simvolikasını ehtiva edir. 

"Nəsr" rubrikasının əsasını Aygün Yaşarın "Yurdçu", Zaur Ərmuğanın "Simic" hekayələri təşkil edir. Qərib Mehdi “İşıq”dan işığa” daxili monoloqunda "Ulduz" jurnalı ilə bağlı xatirələrini bölüşür, dərginin 55 illik yubileyi münasibətilə təbriklərini ünvanlayır. 

"Debüt"də Seyfəddin Hüseynlinin təqdimatında gənc şairə Əfsanə Rəhimlinin şeirləri dərc edilib. Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Adilə Nəzərin "Anarın hekayə sənəti" yazısında - adından da göründüyü kimi Xalq yazıçısı Anarın hekayələri təhlil edilir. Yazıçı, jurnalist Maya İmranın "Şəhid eşqi" reportaj-hekayəsində 2022-ci ilin sentyabrında düşmən təxribatının qarşısını alarkən qəhrəmancasına şəhid olmuş Səbuhi Əhmədovun dəfn mərasimində yaşananlar qələmə alınıb. 

Oxucular filologiya elmləri doktoru Cəlal Məmmədovun təqdim etdiyi "Qısa fikirlər xəzinəsi" rubrikasında Ceyms Coysun, Tomas Eliotun, Oldos Hakslinin, Elias Kanettinin, Jan Bodriyarın, Xorxe Luis Borxesin, Çarlz Bukovskinin və Tomas Cefersonun müdrik fikirləriylə tanış olmaq imkanı əldə edəcəklər. 

Nəhayət, "Dərgidə kitab"da şair Faiq Hüseynbəylinin şeirləri, "Sərgi"də isə rəssam Nərmin Quluzadənin rəsmləri yer alıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.12.2022)

Dekabrın 11-də Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının böyük səhnəsində “Milli klassika” teatr festivalının açılışı olub. 

Teatr Xadimləri İttifaqının yaranmasının 125 illiyi münasibətilə təşkil olunan festivalın açılışını Ağdam Dövlət Teatrı Nəcəf bəy Vəzirovun “Ağakərim xan Ərdəbilli” tamaşası ilə edib.

Festivalda 11 teatr və 1 təhsil ocağı 13 tamaşa nümayiş etdirəcək. Lənkəran Dövlət Dram Teatrı festivala müsabiqədənkənar qoşulub. Tamaşalara münsiflər heyəti tərəfindən baxış keçirilib.

Festival çərçivəsində Fikrət Əmirovun “Min bir gecə” operası, Üzeyir Hacıbəylinin “O olmasın, bu olsun”, Sabit Rəhmanın “Hicran”, Nizami Gəncəvinin eyniadlı əsərinin motivləri əsasında “Xeyir və şər”, Azərbaycanın xalq nağılı “Məlikməmməd” və digər tamaşalar göstəriləcək. 

Xalq yazıçısı Kamal Abdullanın "Casus" pyesi əsasında rejissor Anar Babalının quruluş verdiyi eyniadlı tamaşa Lənkəran Dövlət Dram Teatrın aktyorları tərəfindən festival çərçivəsində müsabiqədənkənar oynanılacaq.

Qeyd edək ki, dekabrın 16-dək davam edəcək festivalın tamaşaları Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının böyük səhnəsində, Akademik Opera və Balet Teatrında, Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrında, Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrında oynanılacaq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.12.2022)

Günün fotosu: Avroparlamentin vitse-prezidenti həbs olunub

Avroparlamentin vitse-prezidenti, milliyyətcə yunan olan Yeva Kayli üçün bazar günü qara gəldi. O və daha üç nəfər Belçikada həbs edildilər. Onlar Qətər şeyxlərindən külli miqdarda rüşvət almaqda ittiham olunurlar.

Foto: Euronews

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.12.2022)

“Yasak elma" serialının ulduzu, aktrisa və müğənni Şevval Sam Azərbaycana gəlib.

Daycest bölümündə onun olay-a müsahibəsinsən bəzi məqamları oxucularımızla bölüşürük.

"Bakıya birinci gəlişimdir. Gəzməyə çox vaxtım olmadı. Sabah da tezdən yola çıxacağam. Növbəti dəfə daha gözəl havada, uzun müddətlik gəlmək istəyirəm. Bu axşam da ürəkləri isidəcəyəm, hava pis olsa da, əhvalımız isti olsun.

Buradakı qızlar çox cəld idi. Məni 20 dəqiqədə hazırladılar. Əslində, həmişə səhnəyə özüm hazırlaşıram. Gördüm ki, buradakı qızlar çox peşəkardır, özümü onlara əmanət etdim".

Azərbaycanlı müğənnilərdən söz açan Şevval deyib ki, daha çox keçmişdəki ifaçılarımızı bəyənir:

"Mən Azərbaycanın keçmiş müğənnilərini çox bəyənirəm. Hətta "Toprak kokusu" albomumda "Haradasan" və "Getmə" mahnılarını oxumuşdum. Anam (müğənni Leman Sam - red.) illərdir Azərbaycan mahnıları oxuyur. Bəlkə bu gün də bir sürpriz edib, sizin mahnılarınızdan birini səsləndirərəm".

Ş. Sam "Yasak Elma"da canlandırdığı Ender obrazının izləyicilər tərəfindən sevilmə səbəbindən də danışıb:

"Ender bəlkə pis kimi görünür, amma yaxşı tərəfləri də var. Həyat kimidir, hər kəs mütləq yaxşı, ya da pis deyil. Onun da gülməli bəzi cəhətləri mövcuddur. Enderin həm də macəraları, bədən dili, danışıq tərzi, makiyajı, geyimi, insanlara qəribə gəlir. Sevilməsinə səbəb də budur. Ötən il çox yorulmuşduq, layihəni bitirmək istəyirdik. Belə bir qərar verib, davam etdik. Bu il isə  sonuncu sezondur. Yorulduq, yeni işlər görmək lazımdır".

Aktyor oğlu Taro Emir Tekindən bəhs edən Şevval söyləyib ki, övladı ilə sevgilisinin evlilik planları haqda nəsə bilmir:

"Onlar nə vaxt istəsə, dəstək olacağam. Budəfəki "Altın Kelebek" mükafatlandırma mərasimi mənim üçün böyük gün idi. Aldığım ən böyük ödül oğluma layiq görülən mükafat idi. Sevgilisi Sofiya da çox şirindir, Sibirdəndir, rusdur. Onu qızımız olaraq qəbul etdik, çox sevirik".

Sənətçi son olaraq deyib ki, növbəti il istirahət etmək istəyir:

"2022 işlərimlə bağlı çox məşğul keçdi. Gələn ilin isə bir hissəsində dincəlmək istəyirəm".

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2022)

Bursada keçirilən təntənəli tədbirlə “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” statusu Türkiyənin qədim şəhəri olan Bursadan Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşaya təhvil verildi. Həm bir azərbaycanlı olaraq, həm də Şuşanı təmsil edən rəsmi şəxs olaraq çox qürurluyam. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu fikirləri AzərTAC-a müsahibəsində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Şuşa rayonunda xüsusi nümayəndəsi Aydın Kərimov bildirib. 

Gələcək il Azərbaycanın qədim şəhəri olan Şuşanın “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” olacağını xatırladan Aydın Kərimov deyib: “Bu baxımdan gözlənilən tədbirlər hazırda dəyərləndirilir. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Şuşa şəhərinin 2023-cü il üçün “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında Sərəncam imzalayıb. Bu il Bursa çox möhtəşəm, maraqlı tədbirlərlə yadda qaldı. Bunlar bizim üçün dəyərli bir nümunə ola bilər. Bu baxımdan Bursa şəhərində 2022-ci ildə keçirilən tədbirlərin təcrübəsinin öyrənilməsi də mümkündür. Lakin, düşünürəm ki, Şuşada bu tədbirlər özünəməxsusluğu ilə seçiləcək. Çox maraqlı tədbirlərin keçirilməsi gözlənilir və biz buna var gücümüzlə hazırlaşacağıq. Bizim türk dünyasından olan bütün dost və qardaş ölkələrimizin nümayəndələrini Şuşada salamlamaqdan çox böyük qürur hissi keçirəcəyik. Onu da qeyd etmək istərdim ki, Bursada baş tutan bağlanış günlərində Şuşa Günlərinin keçirilməsi də çox simvolik bir hadisədir. Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Bursa Böyükşəhər Bələdiyyəsinin birgə təşkilatçılığı ilə baş tutan bu tədbirlərdə Şuşanın mədəni-mənəvi irsinin ilkin təbliğinin baş tutduğunu da düşünürəm”.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2022)

Xəbər verildiyi kimi, Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti tarix-mədəniyyət abidələrinə mühafizə lövhələrinin vurulması ilə bağlı yeni layihəyə başlayıb. Layihənin həyata keçirilməsində məqsəd abidələrin mühafizəsi, bu sahədə maarifləndirmənin təmin edilməsi, ha belə abidələrin təbliği yolu ilə müdaxilələrin qarşısının alınmasıdır. İlkin olaraq sosial iqtisadi fəaliyyətin daha dinamik olduğu, yerli və xarici ziyarətçilərin çoxluq təşkil etdiyi Səbail rayonunun prospekt və küçələrində yerləşən 252 tarix-memarlıq abidəsinə mühafizə lövhələri vurulacaq.

Artıq Azadlıq və Neftçilər prospektləri, Xəqani, Üzeyir Hacıbəyli, Zərifə Əliyeva, Yusif Məmmədəliyev, Hacı Zeynalabdin Tağıyev, Əbdülkərim Əlizadə, Rəsul Rza və Səməd Vurğun küçələrində yerləşən tarixi abidələrə mühafizə lövhələri quraşdırılıb. Lövhələrin vurulması işi davam edir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin mətbuat katibi Fariz Hüseynli mediaya açıqlamasında söyləyib: “Mühafizə lövhələrinin vurulması Dövlət Xidməti və Səbail Rayon İcra Hakimiyyətinin müvafiq strukturları tərəfindən təmin edilir.

Mühafizə lövhələrində yer alan bütün məlumatlar qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 saylı Qərarı ilə təsdiq olunmuş məlumatlar əsasında hazırlanır. Mühafizə lövhələrinin vurulması başa çatdıqdan sonra layihənin məqsəd və iş prinsiplərinə uyğun olaraq görülmüş işlər təftiş olunacaq, son təsdiqlənmələr aparılacaq və hesabat veriləcək”. 

F. Hüseynli qeyd edib ki, bu genişmiqyaslı vacib layihənin nəticələri, keyfiyyətli icrası və səmərəlilik əmsalı layihə tam başa çatdıqdan sonra müəyyən ediləcək. Eləcə də layihənin yekunları haqqında məlumatların açıqlanması üçün KİV, ictimaiyyət və elm dairələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə mətbuat konfransının keçirilməsi planlaşdırılır. Layihə çərçivəsində qısa zamanda görülən irihəcmli işlər uzun illər ərzində yığılmış və yerinə yetirilməmiş vəzifələrdən irəli gələn boşluqların aradan qaldırılmasına xidmət edir.

“Bu layihənin icrası boyunca dəstək göstərən mətbuat və elm dairələrinin nümayəndələrinə təşəkkürümüzü bildiririk. Dövlət Xidməti bundan sonra da tarixi abidələrimizin daha layiqli səviyyədə mühafizəsini təmin edəcək, dünyanın ən gözəl paytaxt şəhərlərindən biri olan Bakının memarlıq irsinin nə qədər zəngin olduğunun nümayiş olunması istiqamətində davamlı tədbirlər həyata keçirəcək. Bir daha bütün vətəndaşlarımızı tarix-mədəniyyət abidələrimizin mühafizəsinə dəstək göstərməyə səsləyir, dövlət tərəfindən mühafizə edilən abidələrin qorunub saxlanılmasında iştirak etməyə çağırırıq”, - deyə mətbuat katibi söyləyib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2022)

Bursadan daha bir xəbər. Şuşanın 2023-cü il üçün “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edilməsi ilə əlaqədar Türkiyənin Bursa şəhərində keçirilən Şuşa Günləri çərçivəsində “Qarabağ” Qadın Milli Geyim Kolleksiyasının nümayişi baş tutub. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, tədbir Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Bursa Böyükşəhər bələdiyyəsinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilib.

Mərasimdə tanınmış modelyer-dizayner, Azərbaycan Milli Geyimlər Mərkəzinin rəhbəri, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Gülnarə Xəlilovaya məxsus milli geyim kolleksiyası nümayiş etdirilib. 

Tədbirdə çıxış edən Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva gələn il “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” statusunu layiqincə daşımağa və ziyarətçiləri qarşılamağa hazırlaşan Şuşa şəhərinin zəngin tarixi və mədəni mirasının tanıdılmasına fond olaraq töhfə verməyin qürurunu hiss etdiyini bildirib. 

Fond tərəfindən iki gün ərzində Bursada keçirilən Şuşa Günlərində Azərbaycan, eləcə də tarixi Qarabağımız və Şuşanın milli-mənəvi dəyərlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırıldığını deyən Günay Əfəndiyeva qeyd edib ki, Azərbaycan xalqı Qarabağın tarixi həqiqətlərini uzun illər qəlbində yaşadıb. 

Bildirilib ki, Azərbaycan tarixinin 270 illik şah əsəri olan Şuşa milli geyimlərimiz, musiqimiz, ədəbiyyatımız ilə iki gün ərzində Türk dünyasına yenidən tanıdıldı. Şuşa Günləri çərçivəsində keçirilən hər tədbir bir tarixi özündə əks etdirdi. 

Əsrarəngiz gözəlliyi ilə insanları valeh edən Azərbaycan milli geyimləri tamaşaçılar tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanıb.

Nümayişdən sonra çıxış edən Gülnarə Xəlilova tədbirə dəvətə görə təşkilatçılara minnətdarlığını bildirib. 

Azərbaycanın milli geyim mədəniyyətinin dünyada tanıdılmasına, eləcə də gələcək nəsillərə çatdırılmasına töhfə verməsinə görə qürur hissi keçirdiyini deyən modelyer kolleksiyada Qarabağın bölgələrinə aid ornamentlərin yer aldığını diqqətə çatdırıb. 

Nümayişdən sonra Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu tərəfindən modelyerə xüsusi hədiyyə təqdim edilib.

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2022)

Bu gün şair, nasir, dramaturq, publisist, tərcüməçi, Dövlət mükafatı laureatı, Azərbaycanın Xalq şairi Nəbi Xəzrinin anadan olmasının 98-ci ildönümü tamam olur.

Azərbaycan poeziyasının görkəmli nümayəndəsi Nəbi Xəzri 1924-cü il dekabrın 10-da soyuq bir qış günündə Bakıya yaxın kəndlərdən birində Xırdalanda dünyaya göz açıb. 2007-ci ilin yanvarın 15-də yenə soyuq bir qış günündə Bakıda vəfat edib.

Uşaqlıq, ibtidai məktəb illərindən şair olmaq istəyini bildirmişdi. “Günəş” adlı ilk ciddi şeirini isə 16 yaşında qələmə almışdı. Bu şeir sanki Günəş kimi onun yaradıcılıq yoluna işıq salır. 20 yaşında isə bir müsamirədə gənc şairin oxuduğu şeir böyük ürək sahibi Səməd Vurğunun nəzərindən qaçmır, istedadını kəşf edir və onu təkidlə 1945-ci ildə Yazıçılar İttifaqına üzvlüyə keçirir.

"Çiçəklənən arzular" adlı ilk şeirlər kitabı 1950-ci ildə çap olunmuşdur. O, 1945-1947-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetində, 1947-1949-cu illərdə Leninqrad Dövlət Universitetində, 1949-1952-ci illərdə Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda ali təhsil almış, istedadına görə o dövrün Moskva və Ümumittifaq ədəbi mühitində hər kəsə müyəssər olmayan bir tanıtım sahibi olmuşdur. Bakı, Abşeron torpağının yetirməsi kimi dənizi hədsiz sevdiyindən, xəzri küləyinin də insanlara dəniz ətrini bəxş etdiyinə görə 1958-ci ildə "Xəzri" təxəllüsü götürmüşdür.

1952-ci ildə təhsilini başa vuran Nəbi Xəzri 1957-ci ilədək Azərbaycan Yazıçılar İttifaqında məsləhətçi, 1957-1958-ci illərdə "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi olmuşdur. O, 1958 -1965-ci illərdə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının katibi, 1965-1971-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi sədrinin, 1971-1974-cü illərdə isə Azərbaycan mədəniyyət nazirinin müavini vəzifələrində işləmişdir. 1974-cü ildən etibarən Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinin Rəyasət heyətinə sədrlik edən Nəbi Xəzri 1992-ci ildən "Azərbaycan Dünyası" Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzi adı altında fəaliyyət göstərən həmin təşkilatın prezidenti olmuşdur.

Nəbi Xəzrinin yaradıcılığı müasir poeziyanın parlaq səhifələrindən birini təşkil edir. Altmış ildən çox Azərbaycan ədəbiyyatına xidmət etmiş şairin əsərləri mövzu dairəsinin genişliyi və rəngarəngliyi ilə səciyyələnir.

Nəbi Xəzri geniş və hərtərəfli yaradıcılıq yolu keçərək, şair, nasir, dramaturq, publisist və tərcüməçi kimi şöhrət qazanıb. N.Xəzri XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafı naminə böyük xidmətlər göstərmiş qələm sahiblərindədir. Onun imzası hələ gənc yaşlarından diqqəti cəlb etməyə başlayıb.

İnsanın mənəvi aləmini, düşüncə və axtarışlarını yüksək bədiiliklə əks etdirən və bəşəriliklə milliliyi üzvi şəkildə birləşdirən Nəbi Xəzri poeziyası dünya, insan və təbiət haqqında fəlsəfi məzmunu, yüksək humanizmi, böyük vətəndaşlıq qayəsi və milli koloriti sayəsində geniş oxucu kütləsinin rəğbətini qazanıb.

Nəbi Xəzrinin əsərləri mövzu dairəsinin genişliyi və rəngarəngliyi ilə səciyyələnir. Şair “İllər və sahillər”, “Ulduz karvanı”, “Nəsillər-əsrlər”, “Ağ şimşəklər”, “Torpaq, sənə and içirəm”, “Ömür çinarından yarpaqlar”, “Əsrin qanlı laləsi” və başqa kitabların müəllifidir.

Ədibin şeir və poemaları dünya xalqlarının dillərinə tərcümə edilərək nəşr olunub, onun bədii tərcümələri sayəsində isə Azərbaycan oxucusu dünya poeziyası nümunələri ilə tanış olmaq imkanı əldə ediblər. Nəbi Xəzri qələminin məhsulu olan dram əsərləri teatrlarımızda uğurla tamaşaya qoyulub, müəllifinə dramaturq kimi də şöhrət qazandırıb.

Nəbi Xəzri öz şeirlərində yalnız Azərbaycanın deyil, dünya xalqlarının dərdlərini qələmə almışdır. Şairin poeziyasının əsasında insan konsepsiyası durur. Bu insan dünyanın hər bir ölkəsində insandır. Müasir dövrdə Yer kürəsi eyni dərdlərlə çırpınır. Ona görə də Nəbi Xəzri hər hansı bir xarici dünyanı qələmə alanda, hər hansı bir xarici ölkədən yazanda da, orada Azərbaycanı görür, incə və zərif lirika, mənalı təbiət mənzərələri, fəlsəfi düşüncələr, vətəndaşlıq pafosu ilə aşılanmış etiraflar bir-birinə qovuşur, bir-birini tamamlayaraq zəngin və bütöv poetik obraz, bədii panoram yaradır.

Şair nədən yazırsa-yazsın, onun şeirinin ruhu, canı, mayası Azərbaycan olub. Hətta uzaq mətləblərə toxunanda, başqa məmləkətləri təsvir edəndə belə misraların arxasında ana yurdun gözəlliyi dayanıb.

Şair dilimizin poetik imkanlarından ustalıqla bəhrələnərək, poeziyanın gözəl nümunələrini yaratmaqla ədəbi dilimizin inkişafına töhfələr verib. Poeziyasının dilinə xas olan şeiriyyət, rəvanlıq və axıcılıq Nəbi Xəzri şeirlərinə bəstəkarların müraciət etmələri üçün zəmin yaradıb. Tanınmış müğənnilərimizin repertuarında mühüm yer tutan bu əsərlər Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inciləri sırasına daxil olunub.

Nəbi Xəzrinin ədəbi və ictimai fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilib. O, bir sıra orden və medallara, o cümlədən müstəqil Azərbaycanın ali dövlət təltiflərinə - “Şöhrət” və “İstiqlal” ordenlərinə layiq görülüb.

Qeyd edək ki, Nəbi Xəzrinin 90 illik yubileyi 2014-cü ildə Azərbaycan Prezidentinin müvafiq Sərəncamı ilə ölkəmizdə silsilə tədbirlərlə qeyd edilib.

Azərbaycan ədəbiyyatında öz yeri olan Nəbi Xəzri bütün zamanların söz adamı olaraq mənsub olduğu xalqın qəlbində əbədiyaşarlıq qazanıb.

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2022)