Fərasət Babazadə, NDU-nun Filologiya ixtisası üzrə II kurs tələbəsi, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

İnsan bu dünyaya qışqıraraq gəlir. Sanki yoxluqdan varlığa keçidin ağrısını səsi ilə bildirir. Biz dünyaya səsimizlə gəlirik — elə bil varlığımızı sübut etmək üçün hayqırırıq. İlk nəfəs... Həyat bizi görsün, eşitsin deyə. Amma ölüm gələndə heç nə demirik. O, sakitcə yaxınlaşır. Bir pəncərə örtülür, bir nəfəs dayanır. Heç kim bilmir o an nə düşündük, nə hiss etdik. Varlıq səsdir, həyat hərəkətdir, amma ölüm... o həmişə sakit gəlir. Əslində ölüm sükutun bir adıdır. O, səsi də, sözü də arxada qoyar.

Varlıq və yoxluq arasında bizə verilən zaman — bir andır. Bu anın necə keçəcəyi bizim əlimizdədir. Bəzən yaşamaq öz-özünə baş verir, amma əslində yaşamaq bir qərardır. Varlığın ağırlığını daşımaq, nəfəsin məsuliyyətini hiss etməkdir. Bu iki səssizlik arasında bir yol var: həyat. Biz o yolu keçərkən gah danışırıq, gah susuruq. Amma ən gözəli, yeri gülməkdir. Çünki gülüş — həyatın bizdən istədiyi cavabdır. Və bütün bu ağırlığın içində gülümsəmək — ən böyük cəsarətdir.

Axı insan yalnız sevinəndə gülmür. Bəzən içində fırtınalar qoparkən gülümsəyir. Bəzən gülüş, məğlubiyyətin içində belə ruhun uduzmamağıdır. Sən susursan, gözlərin danışır. Varlıq susur, gülüş səni xatırladır.

Bizi yaddan çıxaracaq çox şey var. Zaman, insanlar, tozlanan xatirələr... Amma bir gülüş — bir anda hər şeyi geri qaytara bilər. Elə ona görə də biz səs-küylə doğulub susqun ölürük, amma yaşamaq... yaşamaq gülümsəyə bilməkdir. Öz varlığını qaranlığın içində işıq kimi saxlamaqdır. Bəzən ağrını unutduran, bəzən içindəki fırtınanı gizlədən, bəzən də sadəcə var olduğunu hiss etdirən bir gülüş. Hər şey susur, zaman keçir, insanlar gedir. Amma sən gülümsəyə bilmisənsə, deməli yaşamağın bir mənası olub.

Əgər bu ruhuna toxundusa, bunu oxuyarkən gülümsədinsə deməli mən də var olmuşam.

“İnsan, gülmədiyi günü, yaşadım deyə həyat dəftərinə qeyd etməməlidir” demişdir Sokrat.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.04.2025)

İmran Verdiyev, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Oğuz təmsilçisi  

Oğuz abidələri ilə tanışlığımız davam edir. Bu gün Maluq qalası barədə danışacağıq. Maluq qalası Oğuz rayonunun Maluq yaşayış sahəsindən cənubda Qaraçayın sahilində, düzənlik ərazidə yerləşir.

Qalanın adı yazılı mənbələrdə 1053 və 1071–1072-ci illərin hadisələri ilə əlaqədar xatırlanır. "Malux" sözünün alban dillərində "biraz", "bir parça" mənalarını verdiyi qeyd edilir.

Qala dördkünc biçimli olub küncləri dairəvi bürclərlə, divarları isə yarımdairəvi kontrforslarla möhkəmləndirilmişdir. Maluq qalası çaydaşından tərkibinə xırda çınqıl və kömür qırıntıları qatılmış kirəc məhlulla hörülmüşdür. Şimal və qərb divarları güclü dağıntiya məruz qalmışdır. Nisbətən yaxşı mühafizə olunmuş yerlərdə qala divarının hündürlüyü 2–6 metrə çatır. Qalanı dərinliyi 2 metr, eni bəzi yerlərdə 12–15 metr olan müdafiə xəndəyi əhatə edir. Xəndəyin şimal hissəsindən çay yatağının keçməsi və qalanın cənub tərəfindəki divarında körpü yerlərinin olması sübut edir ki, müdafiə zamanı qalanı əhatə edən xəndək su ilə doldurulurdu. Arxeoloq N.Muxtarovun fikrincə, bu qala Azərbaycanın şimal-qərb zonasında yeganə düzənlik qalası olub.

Maluq qalası Qafqaz Albaniyasının paytaxtı Qəbələ şəhərindən başlayıb Şəki-Qax-Balakən istiqamətində Gürcüstana doğru irəliləyən ən qədim və ən böyük ticarət yollarından birinin üstündə yerləşib. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, uzaq keçmişdə Maluq böyük, əzəmətli, abad və çox məşhur bir qala-şəhər tipli yaşayış məntəqəsi olub. Karvansarası, bazarı, dükanı, məbədi varmış. Qərbdən – ta Gürcüstandan Şamaxıya kimi gedən karvanlar burada gecələyər, sonra yollarına davam edərmişlər.

Mənbələrə görə 1053-cü ildə Şirvanşah Sallar ibn Yezid (1049–1063) Maluq qalasına hücum edərək, zor gücünə onu Şəki hakimindən almış, qalanı möhkəmləndirmiş, orada özünün hərbi hissəsini, ərzaq ehtiyatını və silahlılarını yerləşdirmişdi.

Qalanın strateji mövqedə yerləşməsi Salları qala ətrafında möhkəmləndirilmiş şəhərcik salmağa, orada məscid tikdirməyə, öz adamlarını qalada yerləşdirməyə vadar etmişdi. Şirvanşah məhz bu qaladan "kafirlər"in üzərinə hücumlar edir və onların ölkəyə müdaxiləsinin qarşısını ala bilirdi.

"Tarix-i əl-Bab"a görə, 1071-ci ilin payızında Şəki hökmdarı Axsartan Maluq qalasını ələ keçirmiş, oraya öz "müavinini" rəhbər təyin etmişdir. Bundan sonra – Şirvanşah I Fəribürz (1063–1096) ilə Şəddadi hökmdarı Fəzl ibn Şavur qalanı birlikdə geri almaq üçün öz aralarında razılığa gələrək qalanı mühasirə alıb və 1072-ci ilin iyun ayında ələ keçirib bünövrəsinə qədər söküblər; orada olan bütün "dinsizləri" – qalanın bütün müdafiəçilərini isə qətlə yetiriblər. Qala-şəhər əhalisinin bir hissəsi qərb tərəfə qaçıb, bir qismi Qax rayonunda məskunlaşıb, dağ döşündə kənd salıblar.

Nə isə, gəlib gəzməyə və görməyə dəyər bir məkandır. Buyurun, gəlin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.04.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının UŞAQLARINIZ ÜÇÜN OXUYUN rubrikasında bu gün də sizlərə dünyaşöhrətli fransız yazıçının dünyaşöhrətli əsəri təqdim ediləcək. Bəli, söhbət Antuan dö sənt Eqzüperidən və onun “Balaca şahzadə”sindən gedir. Əsəri dilimizə Cavanşir Yusifli tərcümə edib.

XXII FƏSİL

Salam, – Balaca şahzadə dedi.

Salam, – yolayıran dedi.

Sən burda neynirsən? – Balaca şahzadə soruşdu.

Mən sərnişinləri çeşidləməklə, min-min ayırıb qatarlara mindirməklə məşğulam, –yolayıran cavab verdi, – qatarların biri sola, o biri sağa yollanır.

Pəncərələrində işıq sayrışan sürət qatarları ildırım sürətiylə ötüb keçəndə yolayıranın kabinəsi silkələnir.

Onlar necə də tələsirlər, – Balaca şahzadə təəccübünü saxlaya bilmədi. Onlar belə nə axtarırlar?

Bunu heç maşinistin özü belə bilmir, – yolayıran cavab verdi.

O biri yoldan yenə də sürət qatarı ötüb keçdi.

– Onlar artıq qayıdırlar? – Balaca şahzadə soruşdu.

– Yox, bu, başqasıdır, qarşıdan gələn qatardır.

– Əvvəl olduğu yerlər belə pis idi ki?

– Bizim olmadığımız yerlərin hamısı yaxşıdır, – yolayıran cavab verdi.

İndi isə birdən üçüncü sürət qatarı hay-küy sala-sala ötüb keçdi.

Bunlar birincini ötüb keçmək istəyirlər?

– Balaca şahzadə soruşdu.

Onlar heç nəyi təqib etmirlər, – yolayıran cavab verdi. – Onlar vaqonlarda yatırlar və ya sadəcə, oturduqları yerdə əsnəyirlər. Tək- cə uşaqlar burunlarını pəncərə şüşəsinə dayayıb çölə tamaşa edirlər.

Yalnız uşaqlar nə axtardıqlarını bilirlər, –Balaca şahzadə dilləndi, – onlar adi parçadan tikilmiş gəlinciyə bütün qəlblərini verirlər, belə olduğuna görə bu əşya onlar üçün dəyərli bir şeyə çevrilir, bunu uşaqların əlindən alsan, zülüm-zülüm ağlayarlar...

Bu dünyada yalnız onlar xoşbəxtdirlər...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.04.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi şair Təbrizdə yaşayan Məsum Cabbarpurdur.

Məsum Cabbarpur

Təbriz

İLK YARANIN AĞRISI CAN ALIR

Gəl...

Yaraların zülmün görürsənmi?!

Artıq

Toxtamaz, heç bir ağrı kəsici ilə

Nurofen

Kodeinlər

Bütün uyuşdurucular

Bir böyük etirafa məcbur

Acizlik!

Mazoxisti bir dəlilik

Yalnız

Yeni bir yara axtarır

Bu günlər...

Gəl

Axsın çirkinliklərə

Volqan kimi püskürən qan

Lap doğrusu!

Yaralar

Beşiyinin bağrına qısılıb

Cığcığasız

Boy atır

Didməyə canları can atır

Beşik tovlanır

Bir yuxu kimi

Ana öpücükləri

Cücərdi yaralı ağrılara

“Öpsəm toxtar”

İndisə

Təbriz boyda

Ağrı, darıxma sancılıb

Saçımın telbətel sancmağına

Gahdan çarəsizliyə məhkum –

Ölümə çarəsiz olduğu kimi!

Yaranın ağrısı

Can alır

Gəl...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

 (22.04.2025)

Əkbər Qoşalı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Dünənki U-17 Asiya Kuboku final qarşılaşmasında qardaş Özbəkistanın komandası ədalətsiz (yaxud dartışmalı) sayılacaq hakim qərarlarına baxmayaraq, Səudiyyə Ərəbistanını 2:0 hesabı ilə məğlub etdi. - İki qırmızı vərəqə alıb sayca azlıqda qalıb qalib gəlmək – bax, bu, yalnız idman uğuru deyil, həm də milli idman siyasətinin öz bəhrəsini verməsinin parlaq göstəricisidir;

Lakin bu uğuru yalnız bir oyunun çərçivəsində dəyərləndirmək səthi baxış olardı. - Elə deyilmi?

Əgər elədirsə,gəlin bu qələbənin kökünü axtaraq. -

Baxışımızı bir qədər geriyə, 2010-cu illərin sonlarından başlayaraq Özbəkistanda idman, o cümlədən futbol sahəsində həyata keçirilən geniş struktur islahatlarına yönəltsək, durum daha aydın görünər:

-Bölgələr üzrə idman akademiyalarının qurulması;

-Seçilmiş xarici uzmanların (necə deyərlər, öhdəliklərlə) işə cəlb olunması;

-Daxili çempionatların gənclərin inkişafına yönəlik yenilənməsi;

-İdman təhsili, sosial təşviq siyasətinin təkmilləşdirilməsi və s.

Bu islahatların fonunda artıq özbək futbolunun lokomotivi sayılan “Paxtakor” klubunun örnəyi ayrıca vurğulanmalıdır.

“Paxtakor”

Bizim keçmiş SSRİ dönəmində Türküstandan tanıdığımız iki klubdan biri Daşkənd “Paxtakor”u (digəri Almatı “Kayrat”ı) idi. O, müstəqil Özbəkistanda yalnız bir klub yox, futbol laboratoriyası, liderlik məktəbi və federasiya ilə koordinasiyalı çalışan bir modeldir. Bu komanda uzun illərdir:

Ölkə çempionatında qabaqcıllıq edir;

Asiya Çempionlar Liqasında (AFC Champions League) sabit çıxış edir;

Gənc oyunçuların A milli komandaya ötürülməsində önəmli rolunu oynayır.

Uğurları:

Özbəkistan liqası: 16 dəfə

(1992, 1998, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2012, 2014, 2015, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023);

Özbəkistan kuboku: 13 dəfə

(1993, 1997, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2009, 2011, 2019, 2020);

Özbəkistan super kuboku: 2

(2021, 2022);

Sovet 1-ci liqası: 1 (1972; əgər 11.08.1979-cu ildə Minskə yollanan “Paxtakor” komandası Ukrayna göylərində uçaq qəzasına düşməsəydi, yəqin başqa uğurları da olacaqdı)…

MDB kuboku: 1 (2007);

Bundan başqa,

onlar 1967-ci ildə isə SSRİ kuboku ikincisi olub;

2003 və 2004-cü illərdə Asiya Çempionlar Liqasının yarımfinalına yüksəliblər.

Bu klubun təkcə oyun üslubu deyil, idarəetmə strategiyası və seleksiya siyasəti də artıq beynəlxalq futbolda diqqət çəkir. “Paxtakor” akademiyasından çıxmış gənclərin bir çoxu bu gün millidə əsas heyətə çevrilib.

Milli komanda – “ölkənin güzgüsü”

Özbəkistan milli futbol komandası son illərdə öz oyun fəlsəfəsini dəyişməkdə və Avropa futbolunun ritminə uyğunlaşmaqda uğur qazanır. Yalnız fiziki güc və taktika yox, psixoloji hazırlıq və intizam da önplandadır. Son yarışlarda:

Komanda FİFA reytinqində yüksəlir;

Tək fərdi bacarıqlarla yox, komanda oyununda effektivliklə fərqlənir;

Yarış meydanlarında artıq “gözlənilməz komanda” yox, hesablaşmalı rəqib kimi tanınır.

Bu gün U-17 komandası nə qədər ümidvericidirsə, A milli komanda da bir o qədər usludur, dözümlüdür, realistdir.

Bəs bütün bunlar qardaşlarımızı hara aparır?

Əgər bu inkişaf templəri davam edərsə:

Özbəkistan 2030-cu illərdə Asiya futbolunun aparıcı güclərindən birinə çevriləcək;

“Paxtakor” tipli klub modelləri daha çox bölgəyə yayılacaq;

Özbək gəncləri beynəlxalq arenada artıq şok yox, sistemli nəticə təqdim edən simalara çevriləcək.

Zəruri xatırlatmalar:

Futbol İnkişaf Proqramı (2018–2022): Özbəkistan Futbol Assosiasiyası (UFA) 2018-ci ildə futbolun inkişafı üçün genişmiqyaslı proqram qəbul edib. Bu proqram çərçivəsində infrastrukturun təkmilləşdirilməsi, regional akademiyaların yaradılması və gənc istedadların yetişdirilməsi məqsədi güdülüb.

Futbol akademiyalarının məhsulları:

akademiyaların yetişdirdiyi istedadlı futbolçuların bəziləri sonradan müxtəlif beynəlxalq klublarda çıxış edib.

Özbək futbolçularının qlobal arenaya çıxışı -

Abdukodir Xusanovun transferi:

20 yaşlı müdafiəçi Abdukodir Xusanov 2025-ci ilin yanvarında Fransanın “Lens” klubundan İngiltərənin “Manchester City” klubuna 40 milyon avro qarşılığında transfer olunub. Bu transfer, Xusanovun Premyer Liqada çıxış edən ilk özbək futbolçu olması ilə tarixə düşüb.

Digər beynəlxalq transferlər:

Özbək futbolçuları artıq müxtəlif ölkələrin liqalarında çıxış edirlər. Məsələn, bəzi oyunçular Banqladeş Premyer Liqasında müxtəlif klublarda oynayırlar.

Haşiyə:

Əslində, mən bu uğur formulunu, ölkə Prezidenti İlham Əliyevin illər öncə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinə prezident seçilməsi nəticəsində o illərdə qazandığımız uğurlara bənzədirəm. Biz o illərdəki uğurları davam və inkişaf etdirmək gücündəyik. MOK-un uğurlarını, Prezidentin idmana qayısını düzgün incələyə, dəyərləndirə bilənlər işbaşında olsa, futbolumuz da inkişaf edər, digər idman növlərimiz də illa inkişaf edər.

“Qarabağı azad edə bilməzsiz”, “Xocalıya girə bilməzsiz”, “Xankəndidə bayraq qaldıra bilməzsiz”, “Qazaxın kəndləri getdi işinin dalınca” deyən ağzıköpüklü zehniyyətsizliyi qətiyyən qəbul etmədiyimiz kimi,

Qarabağa “Böyük Qayıdış”ı icra etdiyimiz kimi,

Dünya Kosmos Ailəsinin üzvü olduğumuz kimi,

Qoşulmama Hərəkatına qoşulub, bu hərəkatı yüksəltdiyimiz kimi,

Avropa Musiqi Yarışmasında (Eurovision) tarix yazdığımız kimi,

Bircə “gümüş”lə təsəlli tapdığımız MOK uğurlarının əyarını qaldırdığımız, üfüqünü genişləndirdiyimiz kimi…

Azərbaycan futbolunu da qabaqcıllar sırasına çıxardarıq əvəl-Allah!

Azərbaycan futbolunda “Qarabağ”, “Turan” klubları və AFFA-nın bəzi təşəbbüsləri kimi müsbət örnəklər mövcuddur;

Təkliflər:

Uğurlu təcrübələrdən ilham alaraq, bölgələrdə futbol akademiyalarının inkişafına diqqət yetirmək;

Xarici uzmanlarla işbirliyi edərək, yerli məşqçilərin və futbolçuların təcrübəsini artırmaq;

Çağdaş təlim-məşq bazaları yaratmaq və mövcud infrastrukturu yeniləmək.

Sonuc

“Paxtakor”un akademiyası,

U-17-nin nizamlı oyunu,

A milli komandanın yüksəlişi və

“Paris-2024”də özbək olimpiyaçılarının qazandığı uğurlar (8 qızıl, 2 gümüş, 3 bürünc - toplam 13 medalla (91 medal qazanan ölkə içrə) 13-cü yer)

– bunlar eyni ağacın budaqlarıdır. Ağacın kökü isə milli ruh və düzgün idarəçilikdir. Beləliklə,

Özbək futbolu bu gün fiziki meydanlarda deyil, həm də fəlsəfi səviyyədə qalib gəlir. Gələcəyin böyük turnirlərində bu günün gəncləri Özbəkistanın adını futbolun xəritəsinə qızıl hərflərlə yazmağa hazırlaşır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.04.2025)

Dr. Seymur Nəsirov, Qahirə Universitetinin müəllimi, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

“Azərbaycanlılara "azəri" demək doğrudur?” Bu sualın cavabı bir termin məsələsindən daha artıqdır – bu, kimliyimizin, tariximizin və özümüzə olan münasibətimizin göstəricisidir.

Bu yazıda "azəri" sözünün mənşəyi, “azəri”, “azribi”, “azərbaycanlı” sözlərinin eyni məna bildirməsini izah etmək istərdik. Həm tarixi faktlara, həm də müasir yanaşmalara əsaslanaraq bildiririk ki, bu termində əslində heç bir ziddiyət yoxdur.

Əslində insanları çaşdıran təbrizli Əhməd Kəsrəvinin 1921-ci ildə "Azəri ya Zəban-Bastane Azərbaycan" adlı əsəridir. Müəllif bu əsərində azərbaycanlıların türk yox, “azəri” adlı ayrı bir millət olduqları fikrini irəli sürüb. Kəsrəviyə görə, Azərbaycan dili türk dilləri ailəsinə mənsub deyil, İran mənşəli bir dildir. Azərilər Səlcuqluların İrana gəlməsi ilə türkləşməyə başlayıblar. Kəsrəvinin bu fikrini daha çox gündəmə gətirən isə türkiyəli tarixçi İlbər Ortaylı olmuşdur. Kəsrəvinin bu səhv fikrinə qarşı alimlərimiz tərəfindən bundan öncə elmi məqalələr də yazılmışdır.

Kəsrəviyə görə, Araz çayından şimaldakı ölkə tarixin heç bir dövründə Azərbaycan adlanmayıb. Bu ölkəyə “Azərbaycan” adı Məhəmməd Əmin Rəsulzadə tərəfindən verilib. Bu əsassız iddianı tarixi qaynaqlar alt-üst etməkdədir. 

Hətta Peyğəmbərin s.ə.a.s səhabələri dövründən bəri bizə “azəri”, “azribi” deyilib. Mənim apardığım tətqiqatlardan aldığım nəticə də bunları göstərir, 11 əsr  (892-ci il) bundan əvvəl ibn əl- Fəqih "Əl-Buldən" kitabında yazır ki, Bərdədən Zəncana qədər Azərbaycan torpaqlarıdır. O bu torpaqlarda olan Gəncə, Beyləqan, Marağa, Nəriz, Təbriz, Urmiyə və s. şəhərlərin adlarını bir-bir çəkir (bundan başqa çoxsaylı ərəb mənbələri var ki, bütün bu ərazilər Azərbaycan kimi qeyd olunub).

Kəsrəvi isə iddia edir ki, bugünkü müstəqil Azərbaycanın əraziləri heç vaxt Azərbaycan adlanmayıb. Bu iddia tamamilə yanlışdır, dəlili, sübutu olmayan iddiadır.

Bu yalnış iddiaya görə indi insanlar tarixi irsindən imtina edir. Biz niyə öz tarixi irsimizdən imtina etməliyik? “Azəri” təxəllüsü olan çox sayda alimlər olub: Əbu Abdullah əl-Azəri, Məhəmməd bin Əhməd əl-Azəri, Əl-İmam əbu Əmr əl-Azəri və s. Bütün dünya xalqları bizə “azəri” deyiblər. Pakistanlılar, ərəblər (22 ərəb ölkəsi), türklər, farslar bizə “azəri” deyib. Biz tariximizdən, tarixi əsərlərimizdən, keçmiş görkəmli şəxsiyyətlərimizdən, irsimizdən necə imtina edə bilərik?! 

Türkiyədə Azərbaycan haqqında çoxlu sayda Azəri adı altında kitab və məqalələr  yazılmışdır. Hələ Azərbaycan şair və yazıçılarının Azəriyəm adında şeirləri və öz əsərlərində Azərbaycanlıları Azəri kimi qeyd etmələrini demirəm.

Əslində bu nəzəriyyə elə tam bizi sevməyənlərin işinə yarayır ki, “burda heç zaman Azərbaycan olmayıb” deyə təbliğat aparsınlar.

Açığını deyim, əvvəl bunu deməyə tərəddüd edirdim. Gördüm, yox, artıq biz tarixi irsimizdən imtina etməyə başlamışıq. Xalq yavaş-yavaş bu boyda tarixi irsi başqa xalqlara, ölkələrə sanki hədiyyə edir.

Biz bu gün əksinə, milli kimliyimiz, azərbaycançılıq məfkurəmiz üçün bütün dünya arxivlərində Azərbaycanla bağlı nə varsa, onları tapıb ortaya çıxarmalı, öz tarixi irsimizə sahib çıxmalı, Vətənimiz üçün azərbaycançılıq ideyası ətrafında birləşməliyik.

Əlbəttə, bu o demək deyil ki, biz bundan sonra özümüzə yalnız azəri deməliyik. Xeyr. Bu gün hamımız özümüzü azərbaycanlı kimi təqdim edərək, eyni zamanda bizə mənsub olan tarixi adlarımızı sevərək, ona sahib çıxmalıyıq. Vətən sadəcə bir torpaq kütləsi deyil, Vətən insanın ruhudur. Onu sevmək imandandır. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.04.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

“Dünyagörüşü” rubrikasında bu gün sizlərə üzv olduğumuz beynəlxalq təşkilatlar barədə söz açacağıq.

Üzv olduğumuz beynəlxalq iqtisadi təşkilatlar:

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT),

AYİB,

BVF,

İslam Ölkələrinin İƏT (1992),

Qara Dəniz İƏT(1993),

 Dünya Bankı(1992),

ÜTT (müşahidəçi statusunda) (1993),

GUAM(1997).

Azərbaycanın daxil olduğu beynəlxalq təşkilatlar:

İKT-1991 dekabr; 

ATƏT-1992.01.30; 

BMT-1992.03.02; 

QDİƏT-1991

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı- 1992 

MDB-1993

GUAM- 1997

AŞ-2001.01.17

Qoşulmama hərəkatı 2011

TAQM-2013

Üzv olmadığımız beynəlxalq təşkilatlar:

1 OPEC

2 NATO

3 Avropa İttifaqı

4 Kollektiv Təhlükəsizlik Təşkilatı

5 Avraasiya İqtisadi Birliyi

6 Ümumdünya Ticarət Təşkilatı

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.04.2025)