“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının yazarı Elman Eldaroğlunun növbəti təbrik mətnini təqdim edirik. Mətn “liftçi qız”a həsr edilib. 

Xoş xatirələr həmişə şirin olur. Yada düşdükcə adamın əhvalını dəyişir. Köks ötürürsən, amma həm də dodaqların qaçır, çöhrənə təbəssüm qonur. Onun da xoşbəxt anları çox olub, xatırlayanda gözləri gülür...

“Bizim ailədə biliyə tərbiyəyə, mədəniyyətə çox böyük önəm verilirdi. Böyük qardaşım, bacım və mən, yəni üçümüz də musiqi ilə məşğul olurduq, müxtəlif dərnəklərə gedirdik. Qardaşımız bizdən daha istedadlı idi, lakin o, sonralar elm yolunu seçdi. Fiziologiya ilə məşğul olmağa başladı, Moskvaya köçdü. Bacım isə rəsmlə məşğul olur, şeir yazırdı. 16 yaşına qədər skripka çalırdı. Gözəl səsi var idi. Allah ona bunu böyük töhfə kimi vermişdi. Skripka da gözəl alətdir, amma ən gözəl alət insanın səsidir. O da oxumağı seçdi. Mən gah xor, gah rəqs, gah baletdə özümü sınayırdım. Uğurlu bir gənc idim. Məqsədim var idi, başqalarından seçilməliydim. İndi hamı oxumaq istəyir. Amma çox adam düşünmür ki, bunu bacarır ya yox? Mən bacarmasaydım bu sənətin dalınca getməzdim...”- söyləyir.

3 bədii filmə çəkilib. Bu filmlərdə ən çox xoşladığı rolu isə “Liftçi qız” filmindəki roludur.

Deyir ki,- “O vaxtı filmlər üçün yeni simalar lazım idi. Mən də məktəbdə oxuyurdum. "Liftçi qız" filmi üçün məni məktəbdən seçdilər. Arıq, uzun boylu gənc qız axtarırdılar. Mən 6-cı sinifdə oxuyurdum, amma qəhrəmanım 17 yaşında olan gənc bir qız idi. Təsəvvür etmirdim ki, bu rol üçün məni təsdiqləyəcəklər. Foto və video sınaqlardan sonra məni rejissor Həsən Seyidbəyli seçdi. Artıq 2-ci filmə dəvət gələndə valideynlərim şərt qoydu ki, dərslərinə mane olacaqsa çəkilmə! Təkcə dərs yox, obrazın mürəkkəbliyi də məni yorurdu. Söhbət "Mən ki, gözəl deyildim" filmindən gedir. Bu filmdə də mənim qəhrəmanım yaşca məndən böyük idi. Çətin idi, biz Bakıdan ayrılmaq məcburiyyətində qalırdıq. Film Gəncədə çəkilirdi, əksər səhnələr orda idi. 3-4 ay Gəncədə olduq. Gəncəyə çəkilişə anamla gəlmişdim, hətta anam dərslərimdən geri qalmamaq üçün məni Gəncədə məktəbə də yazdırmışdı...”

 Səhnədən uzaqlaşsa da, sənətdən hələ də uzaqlaşmayıb. Uzun illərdir ki, Bakı Musiqi Akademiyasında pedaqoq kimi çalışır. Yetişdirdiyi tələbələrin səsi dünyanın böyük səhnələrindən gəlir. Onlar solo konsertlər verir və ölkəmizi xarici ölkələrdə layiqincə təmsil edirlər...

“Məni vaxtsız Opera və Balet Teatrından təqaüdə çıxardılar. Bir adam soruşmadı ki, görəsən, nə baş verib ki, bu adamı təqaüdə çıxarmısız? Niyə o cür çətin əsərləri ifa edən sənətçi Opera və Balet Teatrının səhnəsində görünməməlidir?! Sənətkarın səsi itənə qədər səhnədə olmalı, ifa etməlidir. Mən səhnədən uzaqlaşanda təqaüd yaşım hələ çatmamışdı. Bilirsiniz ki, filmlərdə də çəkilmişəm. Kiminsə məndən xoşu gəlmirsə, mən teatrı tərk etməli idim?! Siz məni sevmirsinizsə, mənim evimə gəlməyin, mən də sizin evinizə gəlmərəm! Opera və Balet Teatrı mənim ikinci evim sayılırdı, mən ordan öz xoşumla heç vaxt üz döndərib getməzdim!..”- söyləyir.

 Əlbəttə, hansısa məmurun bu qərarını Azərbaycan mədəniyyətinə bir zərbə kimi də dəyərləndirmək olar. Əslində o, Opera və Balet teatrını itirməyib, Opera və Balet teatrı Xuraman Qasımova adlı bir sənətkarını itirib...  

Haqqında söhbət açdığım Qasımova Xuraman Əkrəm qızı 6 iyun 1951-ci ildə Bakıda dünyaya gəlib. 1975-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını bitirdikdən sonra Azərbaycan Opera və Balet Teatrının solisti olub. 1982-ci ildən Bakı Musiqi Akademiyasında dərs deyir. Hazırda Solo oxumaq kafedrasının müdiridir. Eyni zamanda İstanbul Dövlət Universiteti konservatoriyasının professorudur...

Yüksək mədəniyyət, kübarlıq varlığına hakim olan keyfiyyətlərdəndir. Xanımlara xas olan davranışı onu daha da ecazkar göstərir. O qədər gözəl xüsusiyyətlərə malikdir ki, çoxdan, lap çoxdan, bəlkə də özü hiss etmədən Azərbaycan mədəniyyətində bir dəyərə çevrilib. 

Bəli, “Şöhrət”, “Şərəf“ və “İstiqlal” ordenli xalq artisti Xuraman Qasımova DƏYƏRDİR. Adı Azərbaycan musiqi tarixinə qızıl hərflərlə yazılıb. İllər ötəcək, zaman dəyişəcək, amma Xuraman xanımın adı həmişə yaşayacaq...

İyunun 6-da Xuraman Qasımovanın 72 yaşı tamam olur. Onu bu münasibətlə təbrik edir, möhkəm cansağlığı arzulayırıq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2023)

Vaqif Səmədoğlunun növbəti doğum günü elegiyası

Dünən yenə külək əsdi. 84 ildir ki, Vaqif Səmədoğlu doğulan gün - iyunun 5-də külək əsir. Biz bu yazını dünən, onun doğum günündə verməli idik. Amma vermədik. Elə bu girişin, külək xatırlamasının eşqinə vermədik. Gözlədik ki, görək tilsim sınacaqmı, 83 illik ənənə pozulacaqmı. Amma pozulmadı. 


Bir axşam taksidən
düşüb payıza
Bilmədik haraya,
hayana gedək...
Bahar həsrətiylə
payız axşamı
Yenə həzin-həzin
titrədi ürək.


Yağışın əlindən
qaçıb bir küncə,
Dayandıq üzümüz
dənizə sarı.
Yenə tapılmadı
payız gəlincə
O uzaq günlərin
itmiş açarı…

Bu şeirdə payız vəsf olunub. Yayda doğulan Vaqif Səmədoğlu ən çox elə yayı sevib, amma ən çox payızı vəsf edib. Ömrünü payıza bənzətdiyi üçün. Payız qədər qəmli, kədərli, həm də müdrik olduğu üçün…

Xalq şairi Vaqif Səmədoğlunun anadan olmasının 84-cü ildönümü tamam oldu.

Azərbaycan poeziyasında öz yolu, öz dəst-xəti ilə seçilən, heç kəsə bənzəməyən qələm sahiblərindən idi Vaqif Səmədoğlu. Ömrü boyu yazsa da, az çap olunan şair həmişə özünü, qəlbini, ruhunu kağıza köçürdü. Səməd Vurğun kimi böyük söz ustadının evində dünyaya göz açdı. Şairlər diyarı Qazağın poeziya ruhu damarlarında axan qana qarışdı. 

İlk laylasını “Azərbaycan” şeiri üstə köklədilər. Bəlkə də bu səbəbdəndir ki, özü də, sözü də böyüdü, Azərbaycan boyda oldu. İlk qələm təcrübəsindən son şeirinə qədər heç kəs onun yaratdıqlarının yaşının hansı dövrünə aid olduğunu bilmədi. Bu, artıq Allah vergisi, bənzərsiz istedad idi. Vaqif Səmədoğlu dövrünün qəribə şairi idi. Onun poeziyasında inilti, sızıltı, ah-nalə yoxdur. Bəşəri bir kədər var. İnsanları düşündürən, duyğularına həzinlik, kövrəklik, xeyirxahlıq gətirən, dünya poeziyasını məşğul edən əbədi bir kədər.

Ömrümə duman gəlib,
Deyəsən, yaman gəlib,
heç kəsə demə…


Bu dumana qapımdan,
çıxan kimi azmışam 
yenə şeir yazmışam,
heç kəsə demə…


Daş evlər arasında
neyləyər duman mənə?
Gülüm, diriyəm yenə,
heç kəsə demə…

Ötən əsrin 60-cı illərində ölkəmizdə ədəbi mühitə yeni ab-hava gətirən istedadlı sənətkarlardan biri olaraq Vaqif Səmədoğlu yarım əsrdən artıq dövr ərzində xalqımızın söz xəzinəsinə dəyərli töhfələr verib. Onun yaradıcılığı müasir Azərbaycan ədəbiyyatında yeni poeziyanın xüsusi mərhələsini təşkil edir. Sənətkarın əsərlərində mənalandırdığı hər bir ifadə Azərbaycan xalqının zəngin ədəbi-bədii irsi, milli folklorun tükənməz imkanları və dünya ədəbiyyatının nailiyyətləri ilə əlaqəlidir. Səmədoğlu həyat və zaman, dünya və insan haqqında lirik-fəlsəfi düşüncələrin özünəməxsus üslubda bənzərsiz mənzərəsini və poetik tapıntılarla dolu zəngin aləmini yaradıb. O, müraciət etdiyi rəngarəng mövzularda Vətən obrazını daim diqqət mərkəzində saxlayıb.

Onun “Yeddi şeir” adlı ilk yaradıcılıq məhsulu 1963-cü ildə “Azərbaycan” jurnalında dərc olunub. Bundan sonra Vaqif Səmədoğlunun dövri mətbuatda əsərləri vaxtaşırı dərc edilib. Şairin əsərləri bir çox xarici dillərə tərcümə edilib, kitabları MDB ölkələrində, Türkiyə və İranda nəşr olunub.

Şairin yaradıcılıq yoluna nəzər salan Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvi Nizami Cəfərov yazır: Vaqif Səmədoğlunun müdrik ironiyası ona saxta gülüşün, laqqırtının Azərbaycan teatrı səhnələrini başına aldığı bir dövrdə "Uca dağ başında", "Bəxt üzüyü", "Lotoreya", "Yayda qartopu oyunu", "Yaşıl eynəkli adam", "Generalın son əmri", "Mamoy kişinin yuxuları" kimi pyesləri yazdırdı ki, onlar bütövlükdə milli ictimai şüurla oyadıcı, maarifləndirici təsirini göstərdi. Ümumiyyətlə, Vaqif Səmədoğlu insan-cəmiyyət münasibətlərinin dərinliklərinə nüfuz etməyi bacaran, əgər belə demək mümkünsə, "böhranlı" məqamları həssaslıqla müəyyənləşdirən mütəfəkkir bir sənətkardır”.

Ruhu şad olsun!

Bu payız da başlandı,
Bu yağış da…
Ölülərim,
Dirilərim dolanır içimdə,
Xatirələr səyriyir gecəmdə,
Təkliyimi minib at tək
Yanır
sönür
ötür ömrüm…
Ekspreslər dayanmayan
Kiçik stansiyalar tək…

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2023)

Rəssamın “Cənnət gözləyə bilər” adlı fərdi sərgi açılacaq

Aida Mahmudova gerçəkliyi mistik təsvirlərlə verməyi bacaran, ekspozisiyada məchulluqları gizlədən, bununla düşündürən, tamaşaçısını düşünməyə vadar edən rəssamdır. 

İyunun 8-də YARAT Müasir İncəsənət Mərkəzində istedadlı Azərbaycan rəssamı Aida Mahmudovanın “Cənnət gözləyə bilər” adlı fərdi sərgisi açılacaq.

Və “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bununla  bağlı nisbətən geniş bilgi vermək istəyir. Sərginin leytmotivi nədir? İş ondadır ki, rəssamın “Cənnət gözləyə bilər” sərgisinin mərkəzində yaratdığı mənzərə reallığı ilk baxışda fərdi və anlaşılması çətin görünsə də, “mən”in patologiyasını tənqid edir. Bir tərəfdən həyat bütün anatomik reallığı ilə qarşımızda dayanır, bəzi hallarda isə həyat adi mənzərədən daha çox məna kəsb edir. Ancaq həyatı mənzərədən ayırmağa cəhd etmək də bizi bir növ yadlaşmaya aparacaq. Bütün həyat, şəxsi və ya ictimai tarix bir mənzərədə və coğrafiyada baş verir və yaddaşımızı hər zaman canlandıran bir məkan var. Varlığımızın bütün imkanlarını kəşf etmək üçün incəsənətə və sosial elmlərə müraciət etməliyik. İncəsənətin ümumbəşəri dəyərləri olsa da, unutmamalıyıq ki, bizim ədəbi-vizual kontekstimiz sırf lokal xarakter daşıyır. Növbəti məqam önəmlidir: İnsanın özünü ən dərindən hiss etdiyi həqiqət bizi ümumbəşəri bir reallığa aparan bədii reallıqdır. 

Burada rəssam Aida Mahmudova bizi “mənlik klaustrofobiyasından” xilas etmək üçün bir növ mənzərəyə, bu mənzərənin reallığına aparır. 

Rəssam coğrafiyanın sivilizasiyanın mühüm ölçüsü olduğunu və bu coğrafiya daxilində insanlarla əlaqə saxlamağın mümkünlüyünü bildirir. Sərginin mərkəzində yerləşən iki böyük rəsm bizə coğrafiyadan, onun müxtəlifliyindən və əhəmiyyətindən xəbər verir, həmçinin onun gözəlliyinə və dəhşətinə diqqəti cəlb edir. Başlanğıc və sonun simvolu olan bu rəsmlərdə keçmiş və gələcəyə dair ip ucları da var. Əsrimizin fraqmentar strukturu ilə ahəngdə olan rəsmlər orqanizmin bütün təbii dövründən (doğum, həyat, ölüm) sonra ilkin nöqtəsinə qayıtmasını qeyd edir.

A.Mahmudova dünyanı bəşəriyyətə baxaraq təsvir edərkən, özü vasitəsilə bizim ortaq təcrübəmizi də təsdiqləyir. Bu, rəssamın çağırışıdır. İncəsənətin gücü ağlımıza, əsəblərimizə, xatirələrimizə, duyğularımıza, nəhayət, ruhumuza xitab və təsir edir. O, dünyadakı varlığımızı, öz vücudundan götürdüyü tərsinə (neqativ) formalar və onların boşluqda tutduqları həcmlər vasitəsilə ifadə edir, həmçinin tavandan asdığı kətan və səth əsərləri ilə ümidi çatdırır. Bu mənzərələrdə biz həm xatirələrimizi, həm də gələcəyimizin ip uclarını görə bilərik. Rəssam əsərlərində incəsənətin köməyi ilə maddi və mənəvi şərə qarşı mübarizəmizi, keçmişin, bu günün və gələcəyin ideallarını çatdıra biləcəyimizi bəyan edir. A.Mahmudova bizə sənətin ümumbəşəri əhəmiyyətini və qüdrətini göstərir, belə ki, o, öz əsərləri ilə insanlara onların həyatını, tarixini xatırladır.

İncəsənət artıq dünyanı göründüyü kimi təsvir etmək, ölçmək və təhlil etməklə məhdudlaşmır. Rəssam hesab edir ki, coğrafiya və yaddaş naturalist şəkildə təqdim oluna bilməyəcək qədər mücərrəddir. Aida Mahmudovanın əsərləri incəsənətin dünyanın yenilənməsinə töhfə verdiyini ifadə etsə də, o, müasir zaman və məkanın etibarsız, introvert olduğunu qeyd edir. Buna görə də dünya kətanların kənarlarında açıq bir kompozisiya kimi təsvir edilib. Onun əsərləri tamaşaçılar üçün kəşf və özünüifadə vasitəsi ola bilər; o, daha çox səmimiyyətə və yaradıcılığa çağırır.

Özünün cəsarətli və yenilikçi hərəkəti ilə A.Mahmudova bizə bəşəriyyətin lazımi bacarıq və alətlərlə sərhədləri aşa biləcəyini göstərir. Nəticədə sərgi fiziki və konseptual sərhədləri keçməyə çalışır. Bu sərhədləri aşmayınca humanist coğrafiyamız olmayacaq. Əsərlərə yaxından nəzər salsaq və cəsarət etsək, bunun necə baş verə biləcəyini anlamaq üçün bizə əhəmiyyətli ip ucları verəcək.

Qeyd edək ki, Aida Mahmudovanın “Cənnət gözləyə bilər” adlı fərdi sərgisi iyunun 8-dən oktyabrın 22-dək davam edəcək. 

Gəlin, baxın, zövq alın.

Həm də, düşünün, dərk edin.

Axı homosapiens düşünməyə məhkumdur. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2023)

Bakıda və Sumqayıtda Mikayıl Müşfiqin anadan olmasının 115 illiyi münasibətilə tədbirlər keçirildi

Ötən gün Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, repressiya qurbanı, şair, tərcüməçi Mikayıl Müşfiqin anadan olmasının 115 illiyi tamam oldu. Nakam şairin şəxsiyyəti və yaradıcılığı gənc nəslin milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi, vətənpərvərlik hisslərinin tərbiyəsində əvəzsiz xəzinədir. Axı o, qırmızı kommunist diktaturasına əyilməyib, axıradək NKVD cəlladları önündə duruş gətirib. Şairin öz sonunu görməsi, yana-yana bu misraları yazması bu gün ürəkləri göynətmirmi, göynədir.

Ah, mən gündən-günə bu gözəlləşən
İşıqlı dünyadan necə əl çəkim?
Bu yerlə çarpışan, göylə əlləşən
Dostdan, aşinadan necə əl çəkim?

Dönmə bir şəbnəmə yaz səhərində,
Könül, günəş kimi parla yerində!
Göylərin lacivərd ətəklərində
Gedən bu qovğadan necə əl çəkim?
 
Baxınız, dan yeri sökülmüş kimi,
Dostlar bir cəbhəyə tökülmüş kimi.
Uzaqdan-uzağa xam gümüş kimi
Ağaran səhradan necə əl çəkim?
 
Təbiət varlıdır, təbiət xəsis,
İşlədərkən onu, sən ey mühəndis,
Mən də qart daşlara verdiyim bu hiss,
Bu incə mənadan necə əl çəkim?
 
Bir yanda tərlanlar, dumanlı dağlar,
Bir yanda kəkliklər, ayna bulaqlar,
Bir yanda bülbüllər, çiçəkli bağlar,
Mən bu tamaşadan necə əl çəkim?
 
Həyat dedikləri bu keçməkeşdən,
Qəlbimdə, qanımda yanan atəşdən,
Gecədən, gündüzdən, aydan, günəşdən,
Bu əngin fəzadan necə əl çəkim?
 
Qarşımda dalğalı dərin bir ümman,
Ümmanı sarsıdır bir acı tufan,
Bəyaz köpükləri bir çiçək yapan
Şeirdən, xülyadan necə əl çəkim?
 
Ulduzlar fikrimin çırağbanıdır,
Bulud xəyalımın karıvanıdır,
Səma ki, hissimin aşiyanıdır,
Böylə bir səmadan necə əl çəkim?
 
 Xəzan acısına edib təhəmmül,
Gülün kölgəsində ötəndə bülbül,
- Həyat, həyat!- deyə çırpınır könül.
Könüldən, sevdadan necə əl çəkim?
 
Sən aldın aşını yeni hisslərdən,
Ey cavan qələmim, düşmə bəhərdən,
A dostlar, söyləyin, mən bu hünərdən,
Bu təbi valadan necə əl çəkim?

Müşfiqin anadan olmasının 115 illiyində Bakıda və Sumqayltda müxtəlif tədbirlər keçirildi. Bakıda Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında şairin həyat və yaradıcılığından bəhs edən elektron baza, videomaterial, həmçinin virtual kitab sərgisi hazırlanmışdı. 

Kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan elektron bazada görkəmli ədibin həyatı və yaradıcılığı haqqında geniş məlumat var. Burada “Müşfiq və türk ədəbiyyatı”, “Müşfiq və aşıq yaradıcılığı”, “Müşfiqin tərcümələri”, “Sözləri Mikayıl Müşfiqindir” bölmələri yer alıb, müxtəlif illərdə çap edilən kitablarının biblioqrafik təsviri öz əksini tapıb. Məlumat bazasında “Müşfiq xatirələrdə”, “Fotoqalereya”, “Videoqalereya” bölmələri ilə yanaşı, “Müşfiq haqqında deyilənlər”, “Müşfiqə həsr olunmuş şeirlər” də təqdim edilib.

Mikayıl Müşfiqin anadan olmasının 115 illiyi ilə əlaqədar hazırlanan videomaterialda şairin həyat və yaradıcılığı haqqında məlumatlar təqdim olunub. Materialda, həmçinin Müşfiqin tərcümələri haqqında məlumat verilib, sözlərinə yazılmış mahnılar da təqdim edilib.

“Könüllərdə əbədi tarix quran şair – Mikayıl Müşfiq” haqqında hazırlanan virtual sərgidə ədibin həyat və yaradıcılığının əsas tarixləri, “Əbədiyyət nəğməsi”, “Seçilmiş əsərləri”, “Könlümü al, oxu!” kimi kitablarının və haqqında yazılan “Müşfiqli günlər”, “Mədəni irs və Müşfiq novatorluğu”, “Müşfiqin sənət aləmi” kimi kitabların, eləcə də “Sevgimizdə Müşfiq ruhu”, “Ah, bu uzun sevda yolu”, “Müşfiqli dünyanın təntənəsi”, “Ölüm adasında son nəfəs” kimi dövrü mətbuatda çap olunan məqalələrin biblioqrafik təsviri yer alıb.

Ayrıca, kitabxana əməkdaşları şairin büstünü də ziyarət etdilər, postamentə tər çiçəklər qoydular.

Sumqayıtda isə Müşfiqi Xəzər dənizinin  sularına gül səpməklə andılar. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Sumqayıt bölməsinin təşkilatçılığı ilə baş tutan tədbirdə şəhər ziyalıları iştirak edirdilər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2023)

Dünən axşam “Millət naminə. Əbdül Kərim bəy Mehmandarov” filmi təqdim olunub

Dünən axşam saatlarında Nizami Kino Mərkəzində qələbəlik idi, Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında istehsal olunmuş “Millət naminə. Əbdül Kərim bəy Mehmandarov” sənədli filmi ictimaiyyətə təqdim olunurdu.

Tanınmış kino xadimləri tanınmış Qarabağ nəslinin nümayəndəsinin həyat hekayəsinin səhnə təcəssümününün alınıb-alınmamasını öyrənməkdə maraqlı idilər. Və bəri başdan deyək ki, film alınıb.

Filmin əsərinin çəkilişləri Bakıda və Şuşada aparılıb. Filmin rejissoru Yavər Rzayev, prodüseri Nazim Hüseynov, rəssamı Rafiq Nəsirov, bəstəkarı Azər Hacıəsgərlidir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir  ki, filmdə Qarabağ hökmdarı İbrahimxəlil xanın mehmandarı Mirzə Əli bəy tərəfindən əsası qoyulmuş, daha sonra Şuşada və Azərbaycanın digər bölgələrində məskunlaşan Mehmandarovlar nəslindən 

bəhs edilir. Mehmandarovlar XX-XXI əsrlərdə Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında özünəməxsus rol oynayıblar. Filmdə Peterburq Tibb-Cərrahlıq Akademiyasının məzunu Əbdül Kərim bəy Mehmandarovun həkimlik fəaliyyəti ilə yanaşı, Qarabağın və ümumilikdə Azərbaycanın tarixində əhəmiyyətli rol oynaması, eləcə də 1905-1906-cı illərdə ermənilərin törətdiyi qırğınlara qarşı şuşalıların mütəşəkkil qaydada müqavimət göstərməsində, xalqın səfərbər edilməsində və Difai təşkilatının yaradılmasında müstəsna xidmətləri əksini tapır.

İndi isə qayıdaq Nizami Kino Mərkəzinə. Filmin nümayişindən əvvəl Azərbaycan Dövlət Film Fondunun direktoru, Əməkdar incəsənət xadimi Cəmil Quliyev ekran əsəri barədə məlumat verib. O deyib ki, Mehmandarovlar nəslinə həsr olunan bu film tarixi-publisistik formada çəkilib. Film özünəməxsusluğu ilə seçilir. Hazırkı vaxtda sənədli film çəkmək çox çətindir. Rejissor burada özünəməxsus tərzdə maraqlı forma tapa bilib. Eyni zamanda, ekran əsərinin simvolik sonluğu var. 

Cəmil Quliyev əminliyini bildirib ki, bu film milli kinematoqrafiyada öz layiqli yerini tutacaq. 

Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin dirijoru, Mehmandarovlar soyunun nümayəndəsi Mustafa Mehmandarov təqdimatdan məmnunluğunu bildirərək, bu işdə əməyi olan hər kəsə təşəkkürünü bildirib. Qeyd edib ki, zalda Mehmandarovlar nəslinin nümayəndələri iştirak edirlər. Və öz ailəsi  adından Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə və birinci xanım Mehriban Əliyevaya sonsuz minnətdarlığımı bildirib. Deyib ki, burada həssas məqamlar var, Mehmandarovların Şuşada olan malikanə kompleksi misilsiz və gözəl şəkildə bərpa edilib. Bu, eyni zamanda, bizim gələcək nəsillərə bir töhfədir.

Sonra Tarix İnstitutunun direktoru, professor Kərim Şükürov, filmin ssenari müəlliflərindən biri, “Mehmandarovlar” kitabının müəllifi, “Şuşa” qəzetinin baş redaktoru, Şuşanın tanınmış tədqiqatçısı Vasif Quliyev, filmin rejissoru, Əməkdar incəsənət xadimi Yavər Rzayev təqdim olunan ekran əsəri və Mehmandarovlar haqqında danışıblar. 

Sonra da diqqətlər ekrana cəmlənib, “Millət naminə. Əbdül Kərim bəy Mehmandarov” filmi nümayiş olunub. 

Zal filmin nümayişi bitəndə gurultulu alqışlar səsləndirib. El qədrini bilənlər əsla unudulmamalıdır!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2023)

Teaatr haradan başlayır? 

Cavab sonda bəlli olacaq. 

Hələliksə xəbərə keçək. 

Bildiyiniz kimi, Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının təşkilatçılığı ilə “Qonaq teatr” layihəsi həyata keçirilir, bu bölgənin tetarı digər bölgədə tamaşa göstərir, həm teatrsevərlər fərqlilik görür, həm də ümumən teatrın inkişafına zəmin yaranır.

Dünən layihə çərçivəsində İttifaqın səhnəsində Şəki Dövlət Dram Teatrının yaradıcı kollektivi türk yazarı Toyğun Orbayın “21:15 qatarı” adlı birhissəli səhnə əsərini təqdim edib.

Öncə Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqı Sədrinin vəzifə səlahiyyətlərini icra edən, Xalq artisti Hacı İsmayılov çıxış edərək Şəki Teatrının fəaliyyətindən söz açıb, həmçinin tədbir və layihə haqqında ümumi məlumat verərək, yaradıcı kollektivi teatrın 90 illiyi münasibətilə təbrik edib. 

Bildiyiniz kimi, Hacı İsmayılov özü də şəkilidir, bu bölgə Azərbaycan tetar tarixində əsaslı rol oynayır və ən azından onu deyək ki, böyük Mirzə Fətəli Axundov da şəkilidir. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Hacı İsmayılov söyləyib: “Bu il çox əlamətdar ildir, həm Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasınin 100 illiyi, həm də Azərbaycan peşəkar teatrının yaranmasının 150 illiyidir. Bu il, eyni zamanda, 4 teatrın yubileyidir. Mədəniyyət Nazirliyi və Teatr Xadimləri İttifaqının birgə təşkilatçılığı ilə təşkil olunan “Qonaq teatr” layihəsi çərçivəsində bir çox bölgə teatrları Bakıya qastrol səfəri edirlər. İlk növbədə Ağdam teatrının yaradıcı kollektivi bu layihədə iştirak edərək şəhidlərimizə həsr olunmuş “Şuşadan gələn səs” tamaşası ilə çıxış edib. Bu gün də Azərbaycan mədəniyyətində öz yeri olan Şəki Dövlət Dram Teatrının kollektivi bizim qonağımızdır. Onlar maraqlı səhnə əsəri ilə burada çıxış edirlər”.

Sonra Şəki Dövlət Dram Teatrının yaradıcı kollektivi tərəfindən Toyğun Orbayın “21:15 qatarı” tamaşası nümayiş olunub.

Tamaşanın quruluşçu rejissoru Elvin Nuri, quruluşçu rəssamı Sahib Əhmədov, geyim üzrə rəssamı Surə İslamova, musiqi tərtibatçısı Zeynəb Xəlilovadır. Rolları Akif Yusifov, Rəhim Qocayev, Lalə Məmməd, Rəsul Məmmədrəhimov ifa ediblər.

Sonda Şəki Dövlət Dram Teatrının 90 illiyi münasibətilə və milli teatr sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə teatr kollektivi İttifaqın təsis etdiyi Fəxri fərmanla təltif olunub.

Deyək ki, Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının təşkilatçılığı ilə həyata keçirilən “Qonaq teatr” layihəsi böyük maraq doğurur. 

Belə bir deyim var, teatr asılqandan başlayır. Amma günümüzdə teatr məhz təşəbbüsdən başlayır. Gözəl təşəbbüsdən. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2023)