Super User
POETİK QİRAƏTdə Fərid Hüseyndən “Təftişnamə”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik Qiraət rubrikasında istedadlı gənc şair, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Gənclər sektorunun müdiri Fərid Hüseynin şeirləri həftəsidir. Bu gün “Təftişnamə” şeiri təqdim olunur.
TƏFTİŞNAMƏ
Dərs vermək riyasın qoymuram yaxın,
Çoxdandır öyüdlü nəğmə çalmıram
tarix təkrarların rəqsidir, - baxın.
nəticə çıxarmır, ibrət almıram.
Uçulur saraylar, dağılır yurdlar,
silinir ən əziz günlər yaddaşdan.
Əbədiyyət şövqü çəkdirir avar -
fanilik qərq olur ani təlaşdan.
Bu bilgi dünyası, xəbər əsrində
nə bir zindanban var, nə də ki, dustaq.
“Yeddi qapısı açıq” labrint qəsrində
qarışqa tükücən azadıq ancaq.
Dəm vurma şöhrətdən, nə ad, nə namdan
tarixin nəmindən əsrim kiflənib.
Qardaşlar qanıyla dolu bu camdan
sülhün göyərçini içib, ¬ keflənib.
Nə qəbir nişanə qalacaq, nə söz,
su üstünə yazır hər şeyi qələm,
Sürət əsri - ömür yeyən bir acgöz
tələsmək ipinə bağlıdır tələm.
Çox haqq bir nahaqqın içində azıb
Yanlışdı deyilən, qələtdir hesab.
“Bütün cümlələri təzədən yazıb”
bütün hesabları ən başdan sayaq.
Ərşin düyünündən zaval sallanır,
alimlər aludə bəla vəsfinə.
Sürətə uymaqla calaq olunur
nəfs ağacımız əsrin nəfsinə.
Qədir gecəsitək susmaq istədim
dindirdi sükutu səs tamahkarı.
əlimi ruhuma basmaq istədim
pozuldu zikrimin nizam qatarı.
Gözəllik çoxdandır timsalımızda
riya dayağına bərk zəncirlənib
əfsus, surətpərəst xəyalımızda -
şeytanın üzündə şər bədirlənib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.10.2023)
“Simurq” muğam ansamblı Malayziyada “Yaşayan incəsənət” festivalında Azərbaycanı təmsil edib
Azərbaycanın Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, ölkəmizin Malayziyadakı səfirliyinin təşəbbüsü ilə “Simurq” muğam ansamblı oktyabrın 20-22-də Kuala Lumpur şəhərində keçirilmiş “Yaşayan incəsənət” mədəniyyət festivalında ölkəmizi təmsil edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, Malayziyanın Turizm, İncəsənət və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilmiş festivalda Malayziya, Azərbaycan, Argentina, Belarus, Filippin, Hindistan, İndoneziya, Qazaxıstan, Mavriki adası, Meksika, Misir, Şri Lanka və Özbəkistanın UNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilmiş milli musiqi növlərində ifaları və rəqsləri nümayiş olunub. Azərbaycan hər il keçirilən festivalda ilk dəfə olaraq iştirak edib.
Tədbirin təşkilatçıları uğurlu əməkdaşlıq və dəstəyə görə Azərbaycan tərəfinə xüsusi təşəkkür ediblər.
Azərbaycanın milli musiqi alətlərində səslənən ifalar üç gün davam edən festivala xüsusi rəng qatıb, Azərbaycan muğamının özünəməxsus xüsusiyyətləri yüksək səviyyədə təqdim olunub. “Simurq” ansamblının ifasında muğamın inciləri musiqisevərlərin böyük rəğbətini qazanıb və sürəkli alqışlarla qarşılanıb.
Festivalda Malayziyanın Turizm, İncəsənət və Mədəniyyət Nazirliyinin yüksəkvəzifəli rəsmiləri ilə yanaşı, digər dövlət qurumlarının təmsilçiləri, diplomatlar, media nümayəndələri, elm və mədəniyyət xadimləri, eləcə də bu ölkədə yaşayan Azərbaycan və türk icmalarının üzvləri, musiqisevərlər iştirak ediblər.
Belə bir nüfuzlu festivalda Azərbaycanın iştirakı milli sərvətimiz olan muğamı dünya mədəniyyəti kontekstində bir daha nümayiş etdirmək naminə atılan növbəti uğurlu addım olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.10.2023)
Baykonur faciəsi, Böyük Depressiyanın başlanğıcı, Bolonya kolbasası
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu günə olan əlamətdar hadisələri təqdim edirik.
24 oktyabr. Ümumdünya inkişaf barədə informasiya günü
1972-ci ildə BMT təqvimə belə bir gün salıb, məqsəd də o olub ki, dünya ictimaiyyətinin fikri inkişaf problemlərinə yönəldilsin, bu problemlərin həlli yolunda beynəlxalq əməkdaşlıq möhkəmləndirilsin. Xüsusən, gənclər cəmiyyətlərinin səfərbərliyi, inteqrasiyalar inkişaf təməyyülünü əsaslandırır, tənəzzüldən xilas yollarını arayıb tapmaqda rol oynayır. Maraqlıdır ki, bu mövzu BMT üçün prioritet olduğundan, seçilən tarix - 24 oktyabr günü həm də BMT günü olması ilə diqqət çəkir. İnkişaf – realda olan bir prosesdir, onun yalnız təbliğatda mövcud olan “qardaşı” da var ki, onun doğulması bic uşağın doğulması kimi arzuolunmazdır.
24 oktyabr. Baykonur faciəsi, Böyük Depressiyanın başlanğıcı
Yeyib-içməyin ən müxtəlifliklərini təqvimə salıb qeyd edən amerikalılar bu gün baltanı lap dibindən vurublar, bu gün onlarda sadəcə Yemək günüdür. Amma təbii ki, davamı da var, tək bir bayramla kifayətlənməzlər axı. Bu gün həm də Milli Bolonya kolbasası günüdür.
1986-cı ildə Londonda dünyanın ən böyük val mağazası açılıb. Gənc nəsil valın nə olduğunu bilməz, radionun üstünü açırdın, orda patefon deyilən bir şey var idi, fırlanan disk idi, yumru olan bu val adlı nəsnəni onun üstünə qoyurdun, val fırlandıqca patefonun iynəsi ona yazılmış musiqini səsləndirirdi.
1963-cü ildə Sovet dövlətinin uzun müddət gizlətdiyi bir hadisə baş verib, Baykonur kosmodromunda MBR raketi partlayıb, 8 nəfər həlak olub. Qəribədir ki, düz üç il əvvəl eynən həmin bu 24 oktyabr günündə Baykonurda daha dəhşətli bir hadisə baş vermişdi, P-16 raketi partlamışdı, ümumilikdə 126 adam həlak olmuşdu.
1939-cu ildə ABŞ-da, Delaver ştatında ilk neylon corablar istehsal olunub. 1929-cu ildə ABŞ-da Qara cüməaxşamı adlı böyük birja böhranı yaşanıb, nəticədə ölkəni böyük məhrumiyyətlərə düçar edəcək Böyük depressiya başlayıb.
1861-ci ildə ABŞ prezidenti Avraam Linkoln Kaliforniyadan tarixdə ilk teleqraf məlumatı alıb.
1857-ci ildə İngiltərənin Şeffild şəhərində ilk futbol klubu yaradılıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.10.2023)
Mir Möhsün Nəvvab Qarabağinin məzarı və qəbirüstü abidəsi
Heydər Əliyev Fondunun bərpa edib yenidən həyata vəsiqə verdiyi daha bir mədəniyyət abidəsi Şuşa şəhəri, Cıdır düzündə yerləşən Mir Möhsün Nəvvab Qarabağinin məzarı və qəbirüstü abidəsidir.
Şuşa şəhəri işğal altında olduğu illərdə Mir Möhsün Nəvvab Qarabağinin məzarı ermənilər tərəfindən tamamilə dağıdılmışdı. 2023-cü ildə Heydər Əliyev Fondu tərəfindən bərpa işləri həyata keçirilib.
Material Heydər Əliyev Fondunun rəsmi facebook səhifəsinə istinadən hazırlanmışdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.10.2023)
Unutmayaq, unutdurmayaq!
BU GÜN ARƏSTƏ BAXIŞOVANIN ŞƏHADƏTİ GÜNÜDÜR
Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Biz bir xalq olaraq bəşər tarixi boyunca çox ağır yollardan keçərək etnik təşəkkül tapmış, öz soy-kökümüzü qorumağı, damarlarımızda ulularımızın əmanəti türk qanını daşımağı bacarmışıq. Bir əsr öncəyə qayıtsaq əfəndilərin əl əməyi, göz nuru qurduğu məmləkətin hər qarışının qədrini daha gözəl başa düşə bilərik. Məhz elə o dövrlərdə rəhmətlik ziyalılarımız maariflənməyə xüsusi diqqət etmiş, şəriət mollalarından xalqı arındırmaq üçün məhz öz qızlarına, yoldaşlarına təhsil imkanı sunmuş, xalqın avamlığının qabağını almaq üçün canları uğruna savaşıb ağır işgəncəli günlərdə belə Vətən sağ olsun demişlər.
Tarixin tozlu səhifələrini vərəqləyib biraz daha yaxın keçmişə nəzər salsaq, ürək dağlayan mənzərənin şahidi olarıq. Xalqımıza qarşı törədilən genosid göz önündə olsa da, dünya bu haqsızlığa göz yummuş, körpələrin gözü önündə analarının boğazı kəsilmiş, əli silah tutmayan sivillər qırılmış, qarda donan meyidlər zorlanmış, hamilə qadınların qarnından bıçaqla doğranaraq uşaqları çıxarılmışdır. Tükürpədəndir elə deyilmi? Bir xalqın milli qürurunu qırmaq, o müharibədəkilərə ömür boyu iz qoyacaq travmalar yaşatmaq çox ağır olsa da, ilahi ədalət tez-gec öz yerini tapa bilir. İndi isə hamımıza məlum olan, göz yaşlarımızın gülüşümüzə qarışdığı yaxın keçmişə səyahət edək. Nə az nə çox, cəmisi üç il öncə generalını şəhid verən xalqın səbr kasası necə daşdısa ani qərarla müharibə elan edildi və biz o gündən etibarən həm ağlayıb həm güldük. Bir yanda şəhid verən millətim bir yanda öz torpaqlarını şəhid qanı ilə geri aldı. Neçə evə od düşdü, neçə evin ocağı söndü, ataların beli büküldü, anaların saçlarına dən bir gecədə düşdü
.2783, 2884, 3000, 3278 və daha çox şəhid adı eşidirdik o ərəfədə. Həmən şəhidlər təkcə bir evin yox bir xalqın şəhidi, bütün millətin qan yaddaşı olmuşdur. 3il öncə bu gün biz neçə şəhid verdik Allah bilir. Ancaq, mən onlardan birini çox yaxşı tanıyıram. O, Azərbaycanın qadın şəhidlərindən biri olan Arəstə Baxışova idi. 1989-cu ildə Xaçmazda dünyaya göz açan və daha uşaq yaşlarında ikən atasını itirib yetim böyüyən çavuşumuz Arəstə Baxışova 31 yaşında müharibədə şəhid olmuşdur. Ondan geriyə Vətən əmanəti Mərdan adında bir oğlu və Zəhra adında bir qızı qalmışdır.
Bu gün isə biz tam müstəqillik əldə etmiş, öz torpağı ilə olan sərhədləri yıxıb vahid Azərbaycan halında dəmir yumruq altında birləşmişik. Bu sətirləri qələmə alarkən göz yaşlarımı saxlaya bilməsəm də, qəlbimin dərinliklərində kədərimə qarışmış bir hüzün var ki, o hüznə Xudayar təsnifi, Həşimov gülüşü, Mübariz cüssəsi, Albert əqidəsi, Salatın, Çingiz şücaəti, Tağıyev təhsili, Əhməd Cavad kişiliyi, Nərimanov duruşu, Rəsulzadə əmanəti bir qürur qarışmışdır.
Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin. Onları yad etmək bizim vətəndaşlıq borcumuzdur. Unutmayaq, unutdurmayaq!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Müharibə dövrü ədəbiyyatının yaradılması günümüzün əsas çağırışlarından biridir
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Cəfər Cabbarlı adına Gənclər Kitabxanasında Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu və “Azərbaycan–Türkiyə Sosial Tərəqqiyə Yardım” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə “Müharibə dövrü ədəbiyyatı” mövzusunda dinləmələr keçirilib.
“Nəyimiz var və nəyə ehtiyac duyulur” altbaşlığı ilə keçirilən dinləmələrdə ölkənin tanınmış yazıçıları, jurnalistləri, ictimai xadimləri, şəhid ailələri iştirak ediblər.
İlk öncə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda canlarını fəda etmiş Qarabağ müharibəsi şəhidlərinin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Dinləmələrin ümumi ruhunda özünü qabarıq göstərən başlıca amil o olub ki, bugünkü zəfərimizin gələcək nəsillərə çatdırılmasında müstəsna rol oynayan keyfiyyətli ədəbi nümunələrin ortaya qoyulması zəruridir, eləcə də gənclərin vətənpərvərlik ruhunda torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda mübarizə ruhunda tərbiyə olunmasında dövlət siyasəti ilə paralel olaraq, milli ədəbiyyatın da mühüm rolu var. Məhz Azərbaycan ədəbiyyatı xalqımızın Vətən müharibəsində tarixi Zəfər qazanmasına mənəvi stimul verib. Ali Baş Komandanımız İlham Əliyevin rəhərliyi ilə hər cür igidlik nümunəsi göstərməyə hazır olan yeni nəslin təmsilçiləri üçrəngli bayrağımızı Xankəndinin, Şuşanın, Laçının, Kəlbəcərin ən uca zirvələrinə taxıblar. Bu isə həm də müstəqillik və Vətən anlayışlarının daha dərindən dərk olunması yönümündə milli ədəbiyyatımızın xalq qarşısında xidməti kimi dəyərləndirilir.
Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun Baş Direktoru, Avrasiya Millətlər Assambleyası Ədəbiyyat Şurasının həmsədri, tanınmış yazıçı, Əməkdar jurnalist Varis dinləmələrin məqsəd və məramını açıqlayaraq qeyd edib ki, 30 illik bir dövr ərzində torpaqlarımızın işğaldan azad olunması mövzusu daha da aktuallaşıb. Bu gün Azərbaycan xalqının Zəfər qazandığı 44 günlük Vətən müharibəsinin qalibiyyətindən bəhs edən ədəbiyyat nümunələrinin yaradılması əhəmiyyətindən danışaraq, əsrlər boyu müharibə, qələbə mövzularında qələmə alınan “Hərb və sülh”, “Əlvida, silah”, “Qərb cəbhəsində dəyişiklik yoxdur”, Ali və Nino” kimi dünya ədəbiyyatı inciləri ilə bir sırada dayanacaq, Şanlı Zəfər tarixini bütün çalarları, qalibiyyəti ilə təsvir edəcək nəzm və nəsr nümunələrinin yazıldığını və gələcəkdə də yazılacağı əminliyini dilə gətirib.
“Son illərdə bu barədə çoxlu dəyərli əsərlər yazılıb, amma müqəddəs savaşı, xalqımızın mübarizə əzmini, ordumuzun qəhrəmanlığını dünya ədəbi platformasına çıxara biləcək bədii nümunələr hələ yetərincə deyil. Biz bu gün müharibə mövzusunun ədəbi müstəvidə daha dolğun işıqlandırılması ilə bağlı qarşıda duran vəzifələrdən danışaraq bu vəzifələrin reallaşdırılması yollarını aramalıyıq”.
Sonra “Azərbaycan-Türkiyə Sosial Tərəqqiyə Yardım” İctimai Birliyinin sədri, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, UNESCO nəzdində Beynəlxalq Professional Rəssamlar Ittifaqının üzvü Nigar Helmi Abbasbəyli çıxış edərək Qarabağ həqiqətlərinin dünyada tanınması işində mədəniyyətin ümdə vəzifələrindən bəhs edib, örnək olaraq özünün bir sıra Avropa ölkələrində nümayiş olunan “Qarabağ mirası” sərgisindən danışıb. Qeyd edib ki, mədəniyyətin bütün sahələrində, o cümlədən də bədii ədəbiyyatda müharibə mövzusunun aparıcı rolu daha da gücləndirilməli, bizə qarşı mənfur düşmənin apardığı mədəni soyqırımı faktları hər vasitə ilə ifşa olunmalıdır.
Əməkdar elm xadimi, Dövlət mükafatı laureatı, Filologiya üzrə elmlər doktoru, professor, Aşıqlar Birliyinin sədri Məhərrəm Qasımlı müharibə dövrü ədəbiyyatından bəhs edərkən İkinci Dünya Müharibəsi dövründə Azərbaycanda yaranan ədəbiyyatı bir nümunə kimi qəbul etməyin vacibliyini vurğulayıb, həmin dövrdə ən məhsuldar yazıçı olan görkəmli ədib Mir Cəlalın yaradıcılığından bəhs edib, ədibin müharibə mövzusunda qələmə aldığı əsərlərinin, xüsusən “Vətən yaraları”nın hazırkı ədəbi nəsil üçün əsl örnək olduğunu konkret misallarla əsaslandırıb.
Xalqımızın mübarizələrlə dolu şərəfli tarixi haqqında bir neçə sanballı əsərin müəllifi olan, 44 günlük müharibə barədə “Cığır” kimi sanballı bir roman ortaya qoyan yazıçı, Əməkdar mədəniyyət işçisi Yunus Oğuz müasir ədəbi prosesdə müharibə mövzusunun tutduğu yer, yazılan əsərlərin təbliği, xarici dillərə tərcüməsi kimi ümdə məsələlərdən danışıb. Eyni zamanda ölkə kinematoqrafiyasının müharibə mövzulu ədəbiyyata biganəliyindən söz açıb.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, yazıçı-publisist Şərəf Cəlilli müharibə dövrü ədəbiyyatı mövzusunu daha geniş anlamda qavramağın vacibliyinə diqqət çəkib. O, hazırkı Qarabağ müharibəsi, ötən əsrdəki İkinci Dünya Müharibəsi çərçivəsini bir qədər də genişləndirərək ötən əsrin əvvəllərində Azərbaycanın öncə Çar, ardınca bolşevik Rusiyası ilə apardığı mücadilələrə toxunub. Arxiv materialları əsasında araşdırdığı bu dövrdə mücadilələrdə fərqlənmiş Mirzə Nəsrulla Əmirov kimi fədailərən obrazlarını yaratmaqla bədii ədəbiyyatın gənc nəslin vətənpərvərlik və qəhrəmanlıq ruhuna gətirəcəyi töhfələrdən bəhs edib.
Cəfər Cabbarlı adına Gənclər Kitabxanasının direktoru Aslan Cəfərov 200 ilə yaxın bir zaman kəsiyində torpaqlarını parça-parça itirən Azərbaycanın bu gün öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi, əzəli torpaqlarını geri qaytarması Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin uğurlu, uzaqgörən diplomatik siyasətinin, polad iradəsinin bariz nümunəsi olduğunu diqqətə çatdıraraq, bu gün sevincini yaşadığımız Zəfər tariximizdən bəhs edən əsərlərin qələmə alınmasından danışıb. Və kitabxananın nəşr etdirdiyi, 44 günlük müharibəyə həsr olunmuş, 20-ə yaxın gənc yazarın qələminin məhsullarınln toplandığı “Sən azadsan” kitabı haqqında məlumat verərək, bu kimi dəyərli əsərlərin gələcəkdə bir çox ali və orta məktəblərin, kitabxanaların rəflərini bəzəyəcəyini, tarixi araşdırmaq üçün əvəzsiz dərslik olacağını qeyd edib.
Filologiya elmləri doktoru, “Bütöv "Azərbaycan bədii təfəkküründə Şuşa” kitabının müəllifi Esmira Fuad, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi sədrinin müşaviri, Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı bölməsinin müdiri Sayman Aruz, “Zəfər” Şəhid Ailələrinə Dəstək İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin üzvü, Səbail rayon Mərkəzi Kitabxanasının direktoru, Şəhid Polkovnik-Leytenant Vidadi Xəlilovun xanımı Nərmin Xəlilova, Dövlət Qulluğu Müşaviri, Qarabağ müharibəsi veteranı, Əməkdar jurnalist, 1ci və 2ci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı çoxsaylı kitabların, eyni zamanda “44 günlük savaşın 444 cəngavəri" 2 cildliyinin müəllifi Əntiqə Qonaq, tanınmış tele-jurnalist, "Xəzərin sahilində" layihəsinin rəhbəri, Sənətşunaslıq üzrə Fəlsəfə doktoru, 1ci Qarabağ müharibəsi Şəhidi Zahid Bayramovun bacısı Fəxriyyə Lilpar, Şəhid Bakir Quliyevin qızı, Milli Qəhraman Seymur Məmmədovun bacısı, Azərbaycan Televiziyasının "Ədəbi abidələr” proqramının müəllifi, 8 il Hərbi vətənpərvərlik Proqramları Baş redaksiyasının redaktoru olmuş, döyüş bölgələrindən reportajları ilə tanınan jurnalist Təranə Bakirqızı, araşdırmaçı jurnalist, Qarabağ müharibəsi Şəhidləri barədə silsilə kitabların müəllifi Aida Eyvazlı çxışlarında mövzuya dair fikirlərini bölüşüblər, maraqlı təkliflər irəli sürüblər.
Habelə, 44 günlük müharibə ilə bağlı ortaya çıxan ən ciddi layihələrdən biri, müharibə iştirakçıları olan şairləri bir araya gətirən “İgidlərin SÖZÜ” layihəsindən söz açılıb, layihənin rəhbəri, tanınmış şair, Dünya Poeziya Hərəkatının koordinatoru Nigar Həsənzadənin bu layihəni yaratmaq zərurəti qabardılıb, layihə üzvü Cavid Qasımov öz səngər şeirlərini səsləndirib.
Tədbirdə həmçinin Naxçıvanın Şərur mahalının Yaycı kəndində doğulan, Bakıda böyüyüb orta və ali təhsil alan, heç vaxt üzünü görmədiyi Qarabağ uğrunda gedən 44 günlük Vətən savaşında tarix yaradanların sırasında yer alan, Füzuli, Cəbrayıl, Laçın, Xocavənd və Şuşa şəhərləri uğrunda gedən döyüşlərdə düşmənə qarşı mərdliklə vuruşaraq müxtəlif medallarla təltif olunan Abbas Qasımov öz döyüş xatirələrini danışıb, onun anası İlkanə Qasımova isə bir əsgər anasının çəkdiyi iztirabları, məşəqqətləri dilə gətirərək müharibə ədəbiyyatı üçün yazıçılara yeni mövzu verib.
Dinləmələr zamanı müharibə mövzusunun ədalət və sülh problemi ilə vəhdət təşkil etdiyinə və yazarların bədii nümunələrə məhz bu aspektdən yanaşmalı olduqlarına da diqqət çəkilib. Qələbəni bədii dillə əsaslandıran, təsəlli verən müharibə ədəbiyyatının qəlbləri tərpədə bilməsi, hər kəsi yaxşı mənada həyəcanlandırması üçün yazarların bütün istedad və bacarıqlarını səfərbər etməsinin vacibliyi dönə-dönə vurğulanıb.
Tədbirin sonunda xatirə şəkli çəkdirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
“Ulduz”un Qulu Ağsəs dönəmi
Təranə Dəmir, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Azərbaycanın mətbu orqanları içərisində öz çəkisi, sanbalı və dəyəriylə seçilən (zənnimcə, ən birincilər sırasında duran) "Ulduz" bu günəcən çox uzun, keşməkeşli və dolanbac yollardan keçib. Uşaqlığımızın, gəncliyimizin jurnalı olaraq həmişə diqqət mərkəzində olub və oxucu sevgisini bu günəcən qoruyub saxlayıb.
Sözünü deyən, öz imzası ilə dünəndən bu günə inamla yol gələn yaradıcı insanların söz yuvası olub həm də "Ulduz". Bu yuvada nə qədər şairlər, yazıçılar yetişib, pərvazlanıblar. Jurnal bütün dönəmlərdə həmişə ən aktual mövzulara toxunmaqla ölkənin mədəni həyatındakı bütün yenilikləri özündə əks etdirib. Onun formalaşmasında, ölkənin ədəbi mühitinin işıqlanmasında böyük əməyi olan, öz peşəkarlığı və obyektivliyi ilə seçilən yaradıcı heyətin əməyi də danılmazdı.
"Ulduz” ulduz olaraq bütün zamanlarda mənən saflaşdırıb, öyrədib. Axı mətbuat zamanın aynasıdı deyirik. Burda hər şeyi olduğu kimidi. Dünyanın hər üzü.
Jurnal 1967-ci ildən üzübəri müxtəlif söz adamlarının rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərib və həqiqətən, zaman-zaman həqiqi ulduza çevrilib. Hansı yandan baxsaq, "Ulduz" ulduzdu.
...Bu günsə mən " Ulduz"a Qulu Ağsəs tərəfdən baxmaq istədim. Mübaliğəsiz. Eynəyinin arxasından ürəyindəkiləri oxuya-oxuya həm də.
Qulu Ağsəs çalışqandı. Hətta deyərdim ki, bir az da artıq çalışqandı. Bu çalışqanlığın arxasında həm də sələflərinin qoyub getdiyi işə peşəkarlıqla yanaşmaq məsuliyyəti də var. Zarafat deyil, " Ulduz" mətbuat tarixinə öz adını möhürləmiş, dəyərli ustadların əlindən, zamanın ələyindən keçmiş, gözəl ədəbi nümunələri özündə ehtiva edən, müəyyən yaşa çatmış ədəbiyyat jurnalıdı. Bu ağır yükün altına girmək, onu bu gündən sabaha ötürməksə hər yaradıcıya nəsib olmaz.
Qətiyyətlə deyə bilərəm ki, “Ulduz" bu gün bir Qulu Ağsəs dönəmini yaşayır. Bir az da işıqlı, bir az da parlaq. Özünəməxsusluq da var bu dönəmdə. Həm də heç kimə bənzəməmək, özünə can atmaq həvəsi. Jurnalı vərəqlədikcə hiss edirsən ki, Ağsəs üçün forma və məzmun mükəmməlliyi, mətn rəngarəngliyi və dolğunluğu önəmlidi. Bilirsən ki, şair irəliyə can atır, yenilik axtarışındadı. Bunu jurnalın hər buraxılışında hiss edirsən.
Şair üçun mətn də adamdı. Canı, ruhu var. Onun fikrincə, mətni incitmək olmaz. Mətnin nazıyla oynamaq lazımdı. Gözümüzün nuruyla, ürəyimizin oduyla yetişdirib ərsəyə gətirdiyimiz yazılar öz yerini tapanda çiynimizdən böyük bir yük götürülür. Baxın, biz təkcə öz yazılarımızın məsuliyyətini daşımaqda çətinlik çəkirik. Qulu Ağsəs isə hər buraxılışda bizim kimi neçə müəllifin narahatlığını və məsuliyyətini öz üzərində hiss edir, hər mətnin üzərində öz balası kimi əsir. Narahat olur, qoruyur. Ta ki, jurnal ərsəyə gələnəcən, yeni "Ulduz" doğulanacan. Bir yandan oxucu zövqü, bir yandan müəllif hüquqlarının qorunub saxlanılması baxımından hər şeyin dolğun və mükəmməl ərsəyə gəlməsi üçün yorulmadan, gecə -gündüz çalışır. Özü də yüksək peşəkarlıqla. Həm də sevgiylə. Ümumiyyətlə, Qulu Ağsəs mükəmməlliyə can atan yazardı. Amma bununla belə ən zəif yazıların taleyi də onu narahat edir. Əlbəttə, müəlliflə oxucu arasında narazılıq yaratmadan həm də. İşinin ustası olmaq hər rəhbərə, hər işçiyə nəsib olmur bəzən. Amma inamla deyə bilərəm ki, Qulu Ağsəs gözəl şair, gözəl publisist olmaqla yanaşı, gözəl icraçıdı həm də. “Ulduz"-un heç bir buraxılışı bir-birini təkrarlamır və əvəz etmir. O, hər dəfə görüşümüzə fərqli məzmunda, fərqli keyfiyyətdə gəldikcə bir daha əmin oluruq ki, ruhumuzun jurnalı əmin əllərdədi . "Ulduz" üz qabığından tutmuş içindəki yazılara qədər ulduzdu. Qulu Ağsəs şeirində olduğu kimi işində də son dərəcə tələbkar və məsuliyyətlidi. Gənc istedadlılara göstərdiyi qayğı və diqqət isə bir ayrı söhbətin mövzusudu. Onun həm də vaxta , zamana çatmaq öhdəlikləri də var. Hər şey zamanında və dəqiqliklə həyata keçməlidi. Bəlkə də, qıraqdan bir az sərt görünə bilər. (Eynəkdə). Amma yalnız uzaqdan. Şair-rəhbər, rəhbər-şair redaksiyaya təqdim olunan bütün yazıları gözlərinin nurundan keçirir. Dərc olunan mətnlərin üstündəki işıq gözünü qamaşdırır və öz-özünə "belə insanlar varsa, yaşamağa dəyər"-deyirsən. Bu yazdıqlarım Qulu Ağsəs haqda düşündüklərimin yalnız balaca bir hissəsidi. Əminəm ki, Ağsəsin söz və öz dünyasına işıq tutmaq üçun hələ çox zamanımız olacaq. Hələliksə, ədəbiyyatın keşiyində dördgözlə dayanan şairə sevdiyi işində dözüm, səbir və mətanət arzulayıram . Onsuz da uğur həmişə var.
Görüşənədək, əziz oxucu!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Ya eşqin ortasındasan, ya da xaricində… - 5 MÜƏLLİFİN MÜŞTƏRƏK YAZISI
Təqdim edir: Leyla Səfərova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Sərhəddi olmayan bir işlə məşğuluq biz yazıçılar. Minlərlə fərqli fikirləri sığdırırıq qəlbimizə. Lakin bəzən, eyni nöqtədə dayanır, bir irəli, bir geri baxır, bir-birimizdən dəstək tapırıq. Bu gün sizə təqdim etdiyim bu yazı da məhz komandanın, birgəliyin simvolu olsun. Bəyənəcəyinizə inanıram. Xoş mütaliələr.
Eşq, nə yaxınmışsan sən kədər, qəmə,
İndi düşünürəm, səhv məndədirmi?
Sonra baxıram ki, nə yaşadıq biz?
Sən məndən uzaqsan, mən isə aciz.
Kübra Əliyeva
Oxuduğum bir kitabda belə bir cümlə keçirdi: “Ya eşqin ortasındasan, yəni mərkəzində, ya da xaricindəsən, yəni həsrətində”. Anlaya bilmirdim o zaman bu cümlənin tam olaraq nə demək olduğunu, ya da daha düzünü desək, eşqin nəyə qadir olduğunu… Üzərindən 1 il keçməmişdi mən eşqin səsini eşidib harada olduğumu, nə etdiyimi unudanda… Hə, gec-tez hamını tapan, sözlərlə yox, hərəkətlərlə, gözlərlə özünü başa salan o eşq bu imiş demək. Mən onu tanıyana qədər yaşamamışammış. Sən demə, insanın bu keşməkeşliklərlə dolu həyatda illərlə öyrəndiyini bircə günə öyrədirmiş eşq…
Səmiyyə Tağıyeva
Eşq. İnsanı neçə yaşında olmasından asılı olmayaraq, uşaqlaşdıran bir duyğudur. Bu duyğuya tutulması ilə etdiklərimizi unutdurması... Nədir bu eşq? Bir yerdə eşitmişdim. Deyilirdi ki, tilsimdir eşq. Həqiqətən belədirmi? İstəmədən, gözləmədənmi tutuluruq bu eşqə? Bizmi onu idarə edirik, yoxsa omu bizi idarə edir? Türklərin dediyinə görə "eşq" səssiz başlayıb, səsli bitərmiş. Bəlkə də içimizdəkiləri ifadə edir. Sən demə, aşiqlər qədər çılğındır eşq..
Əfsanə İsmayılova
Eşq insanın daxilindəki xoşbəxtliyi oyadan, daima səbəbsizcə simanda gülümsəmə yaradan, ayaqlarını yerdən kəsən gözəgörünməz bir gerçəkdir mənim gözümdə. Eşq bu qədər gözəlsə, bəs onda niyə kədərləndirir qəlbləri?
Bir çoxlarına görə eşqin düşməni qürurdur. Qürur sanki insanın belinə bağlanmış ağır bir yük kimidir. Üstündə o yükün ağırlığı varkən uça bilməzsən, halbuki aşiqsənsə uçmalısan. Uçmaq sadəcə quşlara aid bir şey deyil axı, eşqdən də uçar insan. Sadəcə, uçmağı bacarmaq və tarazlığı saxlamaq lazımdır.
Ayşən Səlimova
Qürur... Birini sevərəkdən ondan uzaq durmağa vadar edən yeganə hiss. Niyə var axı bu qürur? Bu cür gözəl duyğular var ikən, dünyada eşq adlanan unikal, əvəzolunmaz bir hiss var ikən, axı niyə məhz qürur? Bəlkə də, özümüzü müdafiə formamız idi bu. Bəzi vaxtlarda da qəlbimizə "sus" deməyin başqa bir yolu idi. Hərdən "onu sevirəm" cümləsindən sonra gələn "o da məni sevirmi?" sualı idi bəzilərimiz üçün. İncidirdi bəşəriyyəti qəliz sualları ilə. Şübhələri ilə yaralayırdı. Halbuki sevmək var idi, elə deyil? Nəyə lazım idi axı bu qürur.. İnsanın özünü sorğulaması ilə başlayırdı hər şey. Bunun isə tək bir adı var idi. Qürur. Aşiq olanda qanadlarımızı qırmaq üçün səbəb axtaran qürur..
Ləman Mustafazadə
Eşq və qürur... Hərb və sülh kimi... Zidd qütblər hər zaman çəkərmi bir-birini? Hər gecənin bir səhəri açılırmı həqqiqətən? Niyə Məcnun olmadan Leyli axtarar ki həyatına? Qorxuruq bəlkə də. “Qürurumu əzə bilmərəm” deyən hər kəs ən çox özünü itirməkdən qorxur elə. Özünü bir başqa bədəndə tapmaqdan, öz ruhunu başqa bir bədənə həbs etməkdən. Bəlkə də nağıllar aləminə dalmaqdan... Ən çox da aciz olmaqdan...
Amma yox, nə sevgi acizlikdir, nə qürur cəsarət. Öz ruhumu, qəlbimi qoruyum deyə sevdiyim, aşiq olduğum ruhu itirə bilmərəm mən. Mən sənin üçün qürurumu qurban verib gəlirəm indi, əllərini tutmağa. Yetər ki, sən də gəl, ətrafdakı hər şeyə, hər kəsə rəğmən, Qaraqanın da dediyi kimi, sevgi ilə günahları yumağa...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Bakıdakı Rus evində Aleksandr Ostrovskiyə həsr olunan konsert keçirilib
Bakıdakı Rus evində böyük rus dramaturqu Aleksandr Ostrovskinin anadan olmasının 200 illiyinə həsr olunmuş konsert keçirilib.
Rusiya İnformasiya və Mədəniyyət Mərkəzindən verilən məlumata görə, tədbir Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası (BMA) və Bakıdakı Rusiya Evinin birgə təşkilatçılığı ilə baş tutub. Layihənin aparıcısı və kuratoru sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, BMA-nın baş müəllimi Alyona İnyakinadır.
Konsert axşamında A.N.Ostrovskinin əsərlərinin motivləri əsasında yazılmış musiqi əsərləri, habelə görkəmli dramaturqun pyeslərindən məşhur monoloqlar səslənib.
Konsert proqramında Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının solisti Yuliya Heydərova, BMA-nın konsertmeysteri Dilarə Kərimova, BMA-nın baş müəllimi Lalə Muxtarova, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının artisti Ruslan Persan, beynəlxalq müsabiqələrin laureatları Nəriman Əliyev və Emil Malıgin, BMA-nın məzunları Əminət Əhmədova və Nərgiz Məmmədova, həmçinin "Yaşlek" Tatar Gənclər Mərkəzinin gənc istedadları iştirak ediblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
PAŞA Həyat” və “İRS” nəşriyyat evi yeni “Şirvanşahların minilliyi” və “Kəlam və fırça” kitablarını təqdim edib
“PAŞA Həyat” şirkətinin dəstəyi ilə “İRS” silsiləsi çərçivəsində nəşr edilən “Şirvanşahların minilliyi” və “Kəlam və fırça” kitablarının təqdimat mərasimi keçirilib.
Şirvanşahların hakimiyyət tarixini əhatə edən “Şirvanşahların minilliyi” , digəri isə Təbriz miniatür məktəbinin öz qiymətli və zəngin nümunələrini bizə təqdim edən “Kəlam və fırça”dır. Kitablar Azərbaycan ilə yanaşı beynəlxalq səviyyədə Azərbaycan, rus və ingilis dillərində yayımlanmışdır.
AzərTAC xəbər verir ki, tədbirdə çıxış edən “İRS” jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlı bu günədək “İRS” seriyasından olan bütün kitabların oxucular tərəfindən çox maraqla qarşılandığını bildirib.
“Minillik tarixi olan Şirvanşahlar dövlətinin Azərbaycan tarixində mühüm yeri var. Çünki min il ərzində o dövlətdə elə proseslər baş verib ki, sözün həqiqi mənasında bütün dünya xalqları üçün bir örnəkdir”, - deyə baş redaktor diqqətə çatdırıb.
“PAŞA Həyat Sığorta” ASC-nin İdarə Heyətinin sədri Niyaz İsmayılov bu kitabların ölkə tarixinin, mədəniyyətinin nümayiş etdirilməsində əhəmiyyətli olduğunu qeyd edib, tariximizin hər kəs tərəfindən dərindən araşdırılmasının vacibliyini, “PAŞA Həyat” şirkətinin korporativ sosial məsuliyyət fəaliyyətində bu vacib istiqamətin mühüm önəm kəsb etdiyini vurğulayıb. O, indiyədək 20-dən çox kitabın buraxıldığını və bu cür layihələrin bundan sonra da davam etdiriləcəyini bildirib.
Tədbirdə digər çıxış edənlər – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti akademik İsa Həbibbəyli və tarix üzrə fəlsəfə doktoru Səbuhi Əhmədov Azərbaycan tarixinin gələcək nəsillərə ötürülməsində kitabların əhəmiyyətindən bəhs ediblər. Bildirilib ki, “İRS” seriyasından olan “Şirvanşahların minilliyi” kitabında Şirvanşahlar dövlətinin iqtisadi, beynəlxalq və digər əlaqələrinə aid yeni yanaşmalar, faktlar qeyd edilib. Kitabın Azərbaycançılıq ideyalarını izləyən qiymətli bir kitab olduğu diqqətə çatdırılıb.
Təqdimat mərasimində rəsmi qonaqlar, dövlət və ictimaiyyət nümayəndələri, media mənsubları iştirak ediblər.
Tədbir bədii hissə ilə davam edib.
Xatırladaq ki, “İRS” silsiləsi çərçivəsində ərsəyə gələn kitablar cəmiyyətimizin və ölkəmizin mədəni sərvətlərini tanıtmaq üçün əhəmiyyətli rol oynayır. Azərbaycanın qədim tarixini, füsunkar təbiətini, çoxəsrlik mədəniyyətini özündə əks etdirən yüksəkkeyfiyyətli çap məhsullarının hazırlanmasına tarixçilər və xarici mütəxəssislər də cəlb olunur.
“PAŞA Həyat” və “İRS” nəşriyyat evinin birgə əməkdaşlığı çərçivəsində indiyədək çox sayda kitab işıq üzü görüb. Bunlar nəşr olunmuş “Qədim qalanın yuxuları”, “Qobustan – minilliklər kitabı”, “Təbrizin sehrli nağılları”, “Qədim və gözəl Qarabağ”, “Məftun edən şəhər”, “Bakı simfoniyası”, “Daş keşikçilər”, “Zəfər Salnaməsi”, “Qarabağ – əsrlərin salnaməsi”, “Gəncə - Nizami yurdu”, “Şəki - Gözəlliyin Sehri”, “Salam, Azərbaycan!”, “Qarabağın Qara Kitabı” və “Qarabağ – Qələbə Yolları ilə”, "Şuşa. Zirvədən uca", "Şuşa. Qarabağın ulduzu", "Gizli ölüm toxumları" və “Dirçəliş. Başlağıc” kitablarıdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
