“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Debüt rubrikasında sizlərə Leyla Ümidin “Acının şirin təbəssümü” hekayəsini təqdim edirik. Və elə bu yerdə bütün valideyinlərə səslənirik. Çiçəkləri vaxtsız saplaqlarından üzüb, onları solmağa məhkum etməyin! 

Otağımın içərisində durmadan gah sağa, gah da sola gedirdim. Mədəmdə həyəcandan dərin bir boşluq yaranmışdı. Sanki hər nəfəs aldığımda ruhum o boşluqda süzülərək rəqs edirdi. 

Bugün həyatımın ən böyük xəbərini alacaqdım. Daha doğrusu, hər birimiz

alacaqdıq. Ovuclarımın içi tərləməyə başladığında bir daha dayımın Moskvadan

yolladığı yeni komputerimdən xəbər gəlib-gəlmədiyini yoxladım. Təəssüf ki.. hələ də

yox idi. 

İçimdən bir səs yaxşı olacağını deyirdi və mən başımı qatmaq üçün mətbəxə keçib yeməklər hazırlamağa qərar verdim. Çalmamı saçıma bağlayıb aşağıya eyvana enərək tərəvəzləri gətirdim. Anidən inəkləri  sağmadığımı xatırlayıb qaçaraq

süd vedrəsini götürdüm. Havada quşların cəh-cəhi, günəş şüalarının yumşaq otların

üzərinə düşməsi, dağ nanələrinin qoxusu, həzin əsən meh ilə elə gözəl bir gün idi ki,

insanı bihuş edirdi. 

İnəklərimiz Qaraca qızla, Xallını sığallayıb ehmalca sağmağa başladım və işimi tez bitirib yemək hazırlamaq üçün evə qaçdım. Anam da bugün bazara getdiyi üçün bütün işlər mənim üzərimə qalmışdı. 

Mətbəxə keçərkən mənə zəng gəldiyini gördüm və bu Murad idi. Zəngi açdığımda təlaşla dedi:

-Gülnisə, cavablar çıxdı. Tez bax gör hara qəbul olmusan. Amma telefonu söndürmə,

mən də eşidib bu ana şahid olmaq istəyirəm.

Həyəcandan nəyi hara qoydum bilmədən otağıma - komputerimin başına keçdim.

Bugün universitetə qəbul cavablarımız çıxmalı idi. Mən və yaxın dostlarım beş nəfər

idik. Elə biri də Muraddır. Biz çox əziyyət çəkib ailələrimizi razı salmış, oxumuş və

imtahan vermişdik. Biz dediyim yəni iki rəfiqəm ilə çətinliklə ailələrimizi yola

gətirmişdik ki, imtahana girməyimizə icazə versinlər. Hər birimiz eyni universiteti xəyal

edirdik- Azərbaycan İqtisadiyyat Universiteti. Uşaqlıqdan bəri birlikdə biznes, iş qurmağı, şirkət açmağı və onu özümüz idarə etməyi xəyal edərdik. Doğrusu, eyni yerə düşməyə də bilərdik. Lakin hər nə olursa olsun, Bakıya getməyimiz bizə Allah

tərəfindən ən böyük hədiyyə olardı. 

Əllərim əsərkən Muradın səsini mikrafona qoyub şəxsi kabinetimə girməyə başladım. Ürəyim elə çırpınırdı ki, istidən yanan qulaqlarımda səsini eşidirdim. Və budur! Gördüyüm mənzərə qarşısında göz yaşlarımı tuta bilməyərək qışqırdım. “Murad, qəbul olmuşam. Şükürlər olsun, mən universitetə qəbul olmuşam.

Urraaaa!” ağlayaraq tullanıb düşürdüm. Ayaqlarım, əllərim bir-birinə dolaşmışdı və

əsirdilər. Telefonda artıq neçənci dəfədir bilmirəm verilən o sualı eşitdim: “Hansı

universitet?” Tez telefonu əlimə alaraq qışqırdım:

-Murad, Azərbaycan İqtisadiyyata qəbul olmuşam. İnana bilirsən? Xəyallarım,

xəyallarımız gerçək olacaq. Dayan, bircə dəqiqə sən hara qəbul olmusan?

-UNEC. Yəni eyni yerə daxil olmuşuq, xanım qız.

Əlimi ağzıma tutaraq sevincdən uçurdum. Daha sonra digər dostlarımıza zəng etdik.

Təəssüf ki, Əhməd bizdən uzağa - yəni Gəncə rayonundakı universitetə qəbul olmuşdu.

Bahar və Şahnaz isə ikisi də Bakı dövlətin fərqli fakültələrinə daxil olmuşdular. 

Muradla sağollaşıb mətbəxə qaçdım. Bu axşama möhtəşəm süfrə qurmağı planladım. Sevinc gözyaşlarımı silərək işə qoşuldum. Bir neçə saata gözəl qoxular ətrafı bürümüşdü. Hətta çörək belə bişirirdim. 

Anam bir azdan gəlir, ona bu xəbəri gəldiyi andaca verəcəkdim.

Amma ən çox atama demək üçün həyəcanlıyam. Atamın bircə qızı Gülnisəsi axı dövlət universitetinə qəbul olmuşdu. O indi hər yerdə bu şad xəbəri deyəcək və mənimlə fəxr edəcəkdi. Qardaşım da gələn ay əsgərlikdən gəlir. O da oxumağımı daima dəstəkləyirdi.

Canım ailəm onları elə çox sevirəm ki, yanlarından ayrılıb oxumağa gedərkən çox

darıxacağımı bilirdim. Eh... Amma mən ali savadlı, təhsilli, başı dik bir qadın

olmalıydım. Bunu bacaracam və sonra ailəmə özüm baxacam.

Nəhayət, anam evə gəldi. Əlindəki torbaları tez alıb yerə qoydum və anidən birnəfəsə

dedim:

-Ana, mən universitetə qəbul oldum!

Anam gözləri bərələ formada heç nə demədən donub qalmışdı. Bir neçə saniyə sonra ağlayaraq məni qucaqlayıb yanaqlarımdan öpdü. Əllərini göyə açaraq: “Ay Allahım, sənə şükür. Balam qəbul oldu, ay Allah”-deyib çölə qaçaraq qonşulara səslənməyə başladı. Sevincdən nə etdiyini bilməsə də onun bu gülüşlərinə, hamıya xəbər etməsinə qarışmadım. 

Atam bir azdan gələcəkdi və hər şeyi hazır etmişdim. 

…Atam gülərüzlə evə gəldi. Qabağına qaçıb geyinməsi üçün başmaqlarını verdim və ona bu şad xəbəri süfrəni göstərdikdən sonra demək istədim. 

O yeməkləri görüb dedi:

-Nə yaxşı ki, yeməklər bişirmisən, qızım. Birazdan qonaqlarımız olacaq. Boşqab sayını artır.

-Kimlər gəlir, ata?

-Sən tanımırsan, amma yaxşı insanlardılar və xeyir işə gəlirlər. Boşqab gətir, qızım.

Boşqabları gətirmədən qabaq atama bu xəbəri demək istədim:

-Ata, sənə bir şey deməliyəm.

-Buyur, de görək.

-Ata, bilirsən də imtahan vermişdim. Bugün onun cavabları çıxdı.

Atam heç nə demədən, reaksiyasız sözümü bitirməmi gözləyirdi. Bu üz ifadəsi çox

xoşuma gəlməsə də xəbəri eşidəndə sevinəcəyini bilirdim:

-Azərbaycan İqtisadiyyat Universitinə qəbul olmuşam, ata. İş quran, iqtisadiyyatçı bir

qız olacam. Sonra çoxlu pulum olacaq, sizə elə özüm baxacam.

Sözümü bitirdiyim an atam ayağa qalxıb qaşlarını çatdı, qarşımda dayandı. Sonra səs tonunu qaldıraraq anamı çağırıb dedi:

-Sənin bu qızın nə danışır belə? İqtisadiyyat nədir? Qız uşağının orda nə iti azıbdır?

Buna bu cəsarəti sən verib qudurtmusan, Gülnaz! Bu qızıva ağıl ver!

Gözlərim gördüklərinə, qulaqlarım eşitdiklərinə inana bilmirdi. Necə yəni? Qızam deyə iqtisadiyyat oxuya bilmərəm? Ağlamayım deyə özümü sıxdığımda boğazım düyümlənmişdi. Atamın üzünə baxıb böyük ümidlərlə çırpınaraq dedim:

-Ata, qurban olum, bu nə deməkdir? Sən ki, icazə vermişdin mən oxuyam, təhsilli

olam. Niyə belə deyirsən?

-Fikrimdən daşındım. İqtisadiyyat olmaz, həm də sənin day oxumana gərək qalmadı.

Bir azdan evə gələnlər elçidir. Səni çox yaxşı, varlı ailəyə verirəm.

Bunu necə deyim, bilmirəm, amma heç olubmu ki, diliniz ağzınızdan yox olub

danışmır və nəfəs borunuz 3-4 əl tərəfindən sıxılır. Ürəyinizin döyüntüsü qulağınızda,

biləyinizdən hər tərfinizdən eşidilir. Ürək bulantı hissi ilə fəryad etmək istəyi birlikdə

üstünüzə gəlirlər. Bu qulağım eşitdiklərindən sonra mən bu hisləri yaşadım və hönkürtüylə ağlayıb yalvarmaqdan başqa heç nə gəlmirdi əlimdən. Diz çökdüm. Atamın qarşısında diz çökdüm, yıxıldım onun qabağına. Məni hələ 17 yaşımda evləndirmək istəyən bu adamın qarşısında diz çökdüm. Əllərimlə ayaqlarından yapışaraq yalvardım. Heç yalvarmadığım qədər yalvardım. İçimdəki son bir damla ümidlə, atam olduğunu və mənim qızı olduğumu, onun üçün dəyərli olduğumu xatırlatmaq üçün yalvardım:

-Ata, yalvarıram vermə məni heç kəsə, ata. Vallah iqtisadiyyat oxumaram, ata. Bir daha

hazırlaşıb müəllimə olaram, həkim olaram. Nolar, ay ata, nolar icazə ver oxuyum. Mən

evlənmək istəmirəm, ata. Qurban olum, ayaqlarının altında ölərəm vermə məni. Bircə qızınam mən axı, ata. Mən axı sənin qızınam, nazlı Gülnisənəm. Nolar, Ata!

Atam qamətini əymədən heç bir tükü belə tərpənmədən ayağını geri çəkərəq yıxdı

məni və anama: “Hazırlaşsın, əl-üzünü yusun. Mən sözü bir dəfə deyirəm. Boşqablar qoyun masaya”-deyərək çölə çıxdı. 

Anamın da əlindən ağlamaqdan başqa heç nə gəlmirdi. Məni vanna otağına aparıb üz-gözümü yuduğunda güzgüyə baxdım.

Gözlərimdəki qəzəbi gördüm. O an içimdən bir səs “Qaç, qurtul, Gülnisə!” deyirdi.

Qəlbimə qəribə bir cəsarət dolmuşdu. Otağıma keçib qapını kilidlədim. Çantamı alıb içinə əşyalarımı və qardaşımla olan şəklimi qoydum. Haradan, necə gedəcəyimi

bilmirdim deyə əlim telefona getdi. Murada zəng edib soruşmalıydım. Murad həmən

açdı və səsimdən artıq anladı ki, heç nə yaxşı deyil. Olan bitəni danışdıqdan sonra

ondan avtovağzala necə gedəcəyimi soruşduğumda cavabı belə oldu:

-Səni tək göndərəcğyimi kim dedi? Hazırlaş, fürsət tapan kimi çıx evdən. Arxın başında

maşınla səni gözləyəcəm. Evdəkilər hədiyyə kimi maşını veriblər. Bakıya təcili sənəd

üçün çıxmalıyam deyib, çıxıram evdən. Hazır ol, Gülnisə. Qətiyyən, qorxma.

-Yox, olmaz. Sənin başını bəlaya soxa bilmərəm. Mən tək gedəcəyəm.

-Ay qız, buna ölsəm də icazə vermərəm. Eşidirsən məni? Sakitləş. Heç kimlə

evlənməyəcəksən. Orda tələbə evi tutacam, qalacayıq. Yay boyu yığdığım pulu da

götürmüşəm.

-Mən də pul yığmışam. Götürürəm.

-Qorxma, gözəl, qorxma. Bu kənddən canımız qurtaracaq.

…Yarım saat keçdikdən sonra qapının səsini eşitdim. Elçilər gəlmişdi. Onlar zala

keçdiklərində qapıdan çıxmalıydım səssizcə. Hər birinin otağa keçdiyindən əmin olub

çantamı götürərək barmaq uclarımda otaqdan çıxdım. Çöl qapıya keçərkən orda oturan oğlanı gördüm. Yəqin ki, 25-26 yaşı olardı. Sarışın, yaşılgözlü bir oğlan idi. Anası, atası və qardaşıyla gəlmişdi. Heç biri məni görmədən cəld çıxdım evdən. Arxama son dəfə baxdım- inəklərimə, toyuqlarıma, əkdiyim reyhanlara, şüyüdlərə, ağacdan asılı kəndir yelləncəyimizə, böyüdüyüm evə son dəfə baxdım. Göz yaşlarımla qaçmağa başladım.

…Muradın yanına gəlib çatmışdım və biz yola düşdük. Pəncərəni sonuna qədər endirib gecəni izləməyə başladım. Olanlar ağlımdan çıxmırdı. İçimdə atama qarşı kin

yaratmamaq üçün ona haqlı səbəb verməyə çalışırdım. Fəqət tapa bilmirdim. Nəfəs

almaqda çətinlik çəkərkən dönüb yanımdakı adama baxdığımda necə yaxşı dost

olduğunu daha yaxşı anlamışdım. Cəsur idi. Gözünü qırpmadan, heç nəyi düşünmədən

mənim üçün evi ilə tez sağollaşmışdı. Allaha dua edib gözlərimi yumdum...

1 həftə sonra

Bugün dərsimizin ilk günü idi. Biz Bakıdaydıq  və qalmaq üçün münasib qiymətə iki

otaqlı ev tutmuşduq. Soyuducunun içinə bazarlıq edib doldurmuş, evi tər-təmiz təmizləmişdik. 

Dünən isə Sahildə Bahargillə görüşmüşdük. Onlardan kənddəki vəziyyəti öyrənmişdik. Hər kəs, elçilər belə məni axtarırmış. Muraddan hələ şübhələnən olmasa da onun da Bakıda olduğunu bilirdilər. Kəndi, rayonu alt-üst ediblərmiş və anamın vəziyyəti heç yaxşı deyilmiş. Fəqət, “qız təki tutulmasın, canını qurtarsın” deyibsə, yaxşı olacağını bilirdim. 

Zatən iki gün sonra 18 yaşım olacaq və heç kim zorla mənə nəsə edə bilməz. Hüquqlarım var idi. Bunun üçün dövlət qurumlarına şikayət edə biləcəyimi öyrənmişdim. 

Muradla birlikdə universitetimizə yola düşdük. Elə böyük və qəşəng idi ki, sevincdən uçurdum. Yeni tikilən filialı olduğundan hər şey təptəzə idi. İlk dərsimizə girib yeni tələbələr və sevimli

müəlliməmiz ilə tanış olmuşduq. 

Universiteti çox sevmişdim. Yeni həyatımızı çox sevmişdik. Muradla güclü bir komanda olduğumuza inanırdım. Onun yanımda olmağı, məni qorumağı, dəstəyi məni güvəndə hiss etdirirdi.

Dərsimiz bitmişdi və çıxışdan maşına doğru yeriməyə başladıq. Gülüşlərim anidən

solmuşdu. O qarşımda idi. Yaşıl gözləri olan həmənki oğlan. Bir Murada, bir mənə

baxıb belindən silahını çıxardaraq mənə doğrultdu. Bu həqiqət idi? Çırpınan ürəyim

ayaqlarımı yerə həbs etmişcəsinə yerimdən tərpənə bilmirdim. Murad o iri və uzun

qollarını qarşımda qalxan edib məni arxasına keçirdi. Ətrafımıza insanlar toplanmışdı.

Kimsə heç nə etmirdi. Sadəcə birinin polisə xəbər verdiyini eşitmişdim. Muradı

qarşımdan çəkməyə çalışarkən gücüm yetmirdi. Murad qara gözlərini sərtcə ona dikmişdi, mənimsə önümdən çəkilmirdi. Boğulurdum. Mən artıq çarəsizlikdən boğulurdum.

Qorxaraq nə edəcəyimi bilmirdim. Və bu səs! Ömür boyu unutmayacağım bu səs. İki

dəfə silah atəşi səsi...

-MURAD! Yox! Yox! Bu ola bilməz. Olmaz.

Çığıraraq dizlərimi yerə atmış və Muradın qanlar içərisində olan bədənini

qucaqlamışdım. Ona yaraşmırdı axı. Dimdik duran bu oğlana yaraşmazdı axı belə

uzanmaq. Durmalıydı ayağa.

-Murad, qalx, qalx gedək, Murad! Əclafff, sən nə etdinn, əclaf!

Dəli olmuşdum mən artıq. Nəfəsim çatışmırdı. Ağlım başımdan uçmuş, qulağımda eşitdiyim uğultular, polis maşını səsləri, əlləmdəki qan və qara gözləri ilə mənə baxıb gülümsəyən Murad.. 

O pıçıltıyla nə isə deməyə çalışarkən gözlərimi silib qulağımı ona yaxınlaşdırdım. Öskürərək, güclə nəfəs alaraq dedi:

-Gülnisə, şşşş, ağlama. Mən yaxş.. yaxşıyam. Sənə bir şey etirafff etməliyəm. Bunu bu anda deyil də, ad günündə deyəcəkdim. Amm..amma..ndi qismət oldu. Evimizdə şkafın çəkməcəsinə baxarsan.

-Hədiyyəni özün verəcəksən, Murad. Səbr et, ürəyim qurban səbr elə, tibbi yardım

gəlir.

-Gülnisə..

-Haycan.

-Uşaqlıq..uşaq..lıqdan bəri sənə vurğunam. Səni çox sevirəm. Sən mənim hər şeyimsən.

Mənim ruhumsan, ay qız.. Ölsəm nə olar ki, ruhum səninlə olduqdan sonra..

Eşitdiklərimə qarşı ciyərim parçalanmışdı. Qanlı əlimdən birini ağzıma aparıb tutdum.

Qanı axıb-axıb getdikcə, qucağımda can verdiyini bilirdim. Bu anda o mənə çox ağır

yük verirdi. Onu fərq etməməyimin, bura gətirməyimin yükünü, peşmançılığını qoyurdu bir ömür mənə. Yaşamalıydı! Mənə sevgisini göstərməliydi. Mən də ona olan bu dəyər hissimin əslində içimdə basdırdığım sevgi olduğunu anlamalıydım. Bakı mənzərəsində yemək yeyərkən etiraf etməliydik. Murad yaşamalıydı. Göz yaşlarım bədənimi əsdirərək axarkən fəryad edirdim. 

Murad yenə fısıltıyla nəsə deməyə çalışırdı:

-Mənə söz ver, gözəlim, mütl..mütləq oxuyacaqsan. Sənə heç nə edə bilməzlər.

Qorxma, oxu. Xəyal, xəy... xəyallarımızı gerçəkləşdir, Gülnisəm.

Gözləri qapandı... Yox! Elə möhkəm qışqırmışdım ki, elə möhkəm hönkürmüşdüm ki, ruhu mənim səsimdəki fəryadımla birlikdə ərşə ucalmışdı. Mənim ruhumu da aparmışdı

özü ilə, Muradım.. Gözlərini əbədiyyən yummuşdu.

İllər sonra

Bugün şəhərə baxan ofisimdə əlimdə oxuduğum bədii kitabımdan diqqətimi bir anlıq ayırıb pəncərəmə yansıyan insanlara diqqət elədim. Hər kəs bir yerlərə tələsirdi.

Maşınlar, insanlar… Düşünürəm ki, insan həyata bir pəncərə yansımasındakı kimi

görünər. Ancaq həqiqətən kim olduqları, kimlərini itirdikləri, nə acıları, nə sevincləri

olduğunu öz pəncərələrindən içəri baxa bilənlər görər. 

Uzun-uzun bu mənzərəni seyr edərkən əlim boynumdakı qızılı mələk simvollu boyunbağını getdi. Onu sıxaraq nəfəs

aldım. Gözlərimi açdığımda daima süzülüb pəncərəmə qonan ağ göyərçinimi gördüm.

Onu nə zaman görsəm günüm uğurlu keçirdi. Elə bu an içəri menecerim daxil olub dedi:

-Gülnisə xanım, “Qara Murad” geyim firmanızın tikdiyi paltarları görmək üçün

xaricdən qonaqlarımız gəldilər və iclas otağında sizi gözləyirlər. Bu artıq ikinci ölkədir ki, geyimlər orada satılacaq. Çox uğurlusunuz, Gülnisə xanım.

-Gedək, Ayla. Gedək, firmamızı bütün dünyaya tanıdaq çünki verilmiş vacib bir vədim var.

İclasda Amerikalılar şirkətimin və komandamın işlərini elə bəyənmişdilər ki,

modellərinə geyindirmək üçün tezliklə müqavilə imzalamağa başladılar. Masamda

geriyə yaslanıb əllərimi birləşdirərək pəncərəyə tərəf döndüyümdə həmin ağ göyərçini gördüm. Qəlbimə dolan dərin boşluq və acıya rəğmən gülümsədim. O isə gözlərini məndən ayırmırdı...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2023)

QƏHRƏMANLARIMIZI TANIYAQ  LAYİHƏSİNDƏ ARİF QEYBİYEV

Heyran Zöhrabova, "Ədəbiyyat və incəsənət" 

27 sentyabr 2020-ci il.

Saat 05:17 də sübh azanına oyanıb, namazımı qıldıqdan sonra təkrar yuxuya getdim. Səhər yenidən oyandığımda isə saat 9, bəlkə də, 10 olardı.

Bütün ölkə ərazisində internet kəsilmişdi artıq. İnsanlarla internet, sosial şəbəkələr vasitəsilə əlaqə qurduğumuz, dünyaya internet vasitəsilə açıldığımız, son məlumtlar, xəbərlər aldığımız bir dövrdə internetin kəsilməsi problem idi, amma problem saydığımız bu durum, bizim üçün daha böyük bir problemə işarə idi əslində.

Bədbəxt hadisələr adətən öncədən əyan olur axı insanların ruhuna, bəli müharibə başlamışdı və çatdığı hər evə, hər qəlbə narahatçılıq, təşviş və qorxu toxumları səpirdi bu xəbər.

Hamı gözdə-qulaqdaydı, hamının gözü yol çəkir, hamı cəbhədən bir xəbər gözləyirdi.

Saat 11-12 radələrində həm sinif yoldaşım, həm də qonşumuz olan dostum nigarançılıqdan evdə otura bilməmiş, bizə gəlmişdi. Oturub bir qədər söhbət etdikdən sonra: “Mən daha gedim"-, deyib ayağa qalxdı. 

Onu ötürərkən: "Nə xəbər alsan, mənə də mütləq xəbər et"-, dedim. 

O da: "Yaxşı mütləq edərəm"-,  deyib getdi.

Günortadan sonra təqribən saat 4-5 radələrində telefonum zəng çaldı, dostum idi, telefonu açar-açmaz, elə ilk dediyi söz bu oldu:

- Arifi vurublar!

- Arifi vurublar?

- Hə, dedilər gətirirlər..

Yəqin ki, dostumun danışıq kartı bitmişdi, çünki zəng anidən sonlandı.

Zəng sonlanan kimi telefon əlimdə cavab verməkdən qorxduğum sualların təsiri ilə sanki güllə ilə beynimdən vuruldum.

Necə yəni gətirirlər?

Əgər Arif həqiqətən vurulubsa və yaralıdırsa onda onu hərbi hospitala aparacaqlar. Axı dostum onu gətirilər dedi. Gətirirlər?! Deməli..

Çox qəribə təsviredilməz bir hiss ağuşuna aldı məni, necə deyərlər, tüklərim biz-biz oldu, bir üşütmə keçdi canımdan.

Telefonu stolun üstünə qoyub həyətə çıxdım. Az öncə aydın və işıqlı olan səmanın rəngi tutulmuş, buz buludlarla dolmuşdu.

Az keçmədi ki, kəndin girişində ambulansın sirena sədalarının eşidilməsi ilə soyuq payız yağışının torpağı döyəcləyən damlaları bir-birinə qarışdı.

Çempionun bu cür qayıdışana səma belə ağladı o gün. Doğulub boya-başa çatdığı həyətdən qalxan ah-nalə səsi quşları belə qorxudub dəstə-dəstə uçurtdu ağacların budaqlarından. Yağış su səpdi çempionun gələn yollarına, “şəhidlər ölməz, vətən bölünməz” sədaları ilə son mənzilə ötürdü izdiham şəhidini. 

O gün müharibənin qəlbləri titrədən zəhmli ayaq səsləri eşidildilməyə başladı və 44 gün ərzində o hər ambulans sirenası sədası ilə addım-addım yurdun hər qarşını gəzib dolaşdı. 

Neçə evə, neçə qəlbə girdi, neçə ruhu qabağına qatıb apardı özüylə, ömürlük məhbus etdi işgəncələrinə, bir Allah bildi, bir də o.

Son payızı oldu həmin payız

Şəhidlərimizin son payızı

Bəlkə neçə gözəl arzuların 

Ölüb qəlbdə gömülən payızı 

Həsrət gəlin köçdü gözlərinə. 

Doğması geri dönməyənlərin

Qaranlıq özünə yuva qurdu 

Çırağı söndürüldü neçə evin

Kədər ev tikdi qazi qəlbində 

İtirdi candan bir parçasını 

Həmin il payızda neçə insan 

Torpağa gömdü öz yarısını?

Könüllər viran, sevdalar yarı 

Körpələrin boynu bükük qaldı 

Ana, atalar gözləri yaşlı

Ağac tək sındı qolu, budağı 

Arif Qeybiyev 1997-ci il iyunun 6-da Astara rayonunun Səncərədi kəndində anadan olub. 2002-ci ildə şəhid Elman Ağayev adına Səncərədi kənd tam orta məktəbinə daxil olub. 2012 -ci ildə həmin məktəbin 9-cu sinifindən çıxıb sənədlərini Astara Pedaqoji kollecinə verib və 2012-2016-cı illərdə Astara Pedaqoji Kollecinin idman fakültəsində orta ixtisas təhsili alıb.

Arif Qeybiyev orta məktəb və orta ixtisas təhsili dövründə idmanın atletika növü ilə məşğul olub. Rayon və ölkə üzrə yarışlarda ilk üçlüyə düşüb. Bundan başqa atletika üzrə 50-dən çox diplomu var, onlardan 30-u birincilik üzrədir. 2015 Avropa Oyunlarının iştirakçısı olub. Tarixi İpək yolu üzərində yerləşən qədim Astarada alovqoruyanların müşayəti ilə keçirilən məşəl yürüşündə Arif Qeybiyev də iştirak edib.

O, kross qaçışı üzrə üçqat Azərbaycan çempionu, Atletika üzrə gənclər arasında Azərbaycan çempionu, Avropa Olimpiya təsnifat yarışlarının iştirakçısı, Yeniyetmələr arasında Respublika Birinciliyinin qalibi olub.

Arif Qeybiyev 2016-cı ilin iyul ayında Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. İlk xidmət yeri Bakı şəhərində Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları olsa da, daha sonra xidmətini Naxçıvan Muxtar Respublikasında xüsusi təyinatlıların bölüyündə davam etdirib. Hərbi xidməti müddətində 2 dəfə tərifnamə ilə təltif olunub. Hərbi xidmətini 2018-ci ilin yanvar ayında başa vurub. Ordu sıralarında xidmət etmək üçün 3 dəfə sənəd verib, lakin qəbul olmayıb. Ancaq 4-cü dəfə sənəd verərkən istəyinə nail olub.

2018-ci ilin oktyabr ayında hərbi kursa çağırılıb. 2019-cu ilin yanvar ayında Ağcabədi rayonunda yerləşən hərbi hissədə müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçu olaraq tankçı kimi xidmət etməyə başlayıb. 2019-cu ilin avqust ayında təyinatı Füzuli rayonunda yerləşən hərbi hissəyə verilib və şəhadətinə qədər xidmətini orada davam etdirib. 

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçusu, tankçı Arif Qeybiyev 2020-ci il sentyabrın 27-də başlayan Vətən Müharibəsi zamanı Füzuli uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak edib. Sentyabrın 27-də Füzuli döyüşlərində Arif Qeybiyevin dostu, tankçı Mirrahil Teymurlunun tankı minaya düşüb və Arif öz tankından enərək, 100-200 metr aralıda olan dostunun tankına çatıb, onu xilas etmək istəyərkən erməni snayperinin gülləsinə tuş gəlib.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Arif Qeybiyev ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı, Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Arif Qeybiyev ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı, Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Arif Qeybiyev ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı və Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Arif Qeybiyev ölümündən sonra "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilib.

2021-ci ilin oktyabrın 10-da Milli Olimpiya Komitəsinin, Atletika Federasiyasının və Gənclər və İdman Nazirliyinin təşəbbüsü ilə Astara şəhər bulvarında şəhid Arif Qeybiyevin xatirəsinə həsr edilmiş atletika yarışı keçirilib. Tədbirdə Milli Olimpiya Komitəsinin vitse-prezidenti Çingiz Hüseynzadə, millət vəkili Rəşad Mahmudov, Astara Rayon İcra Hakimiyyətinin nümayəndələri, Atletika Federasiyasının vitse-prezidenti Firat Hüseynov, Federasiyanın baş katibi Məhərrəm Sultanzadə, Gənclər və İdman Nazirliyində Federasiyanın əməkdaşı Sevda Mirzəyeva və Atletika Federasiyasının icraçı direktoru Kamal Əhmədov iştirak ediblər.

Natiqlər şəhid Arif Qeybiyevin qəhrəmanlığından, şərəfli döyüş yolundan danışaraq onun vətənpərvərliyinin, xalqına sevgisinin gənclər üçün örnək olduğunu diqqətə çatdırıblar. Həmçinin, şəhid Arif Qeybiyevin ölkəmizin idman həyatına verdiyi töhfədən, yarışlarda qazandığı uğurlardan danışılıb, Birinci Avropa Oyunlarında olimpiya məşəlini məhz Astarada onun qaldırdığı qeyd edilib, olimpiya komandamızın ilk şəhidi olduğu vurğulanıb.

Şəhidimiz 2019-cu ildə ailə həyatı qurub və bir qız övladı var. 

Ruhu şad olsun!

(İstifadə olunan mənbələr: az.m.wikipedia.org , Memorial.az)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.00.2023)

KİTAB BƏLƏDÇİSİNDƏ LEV TOLSTOYDAN “İVAN İLİÇİN ÖLÜMÜ”

Jalə İslam, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Yazıçı İvan İliç obrazının həyat tərzi, işi, ağrı-acıları ilə cəmiyyətimizin bir sıra problemlərinə öz kəsərli qələmi ilə çox gözəl toxunur. 

Əsər İvan İliç adlı şəxsin ölüm xəbərinin xidmət göstərdiyi məhkəmə dairəsində yaratdığı dırnağarası səs-küy ilə başlayır. Dırnağarası kəliməsini nəyə görə işlətdiyimi kitabı oxuduğunuz zaman bariz görəcəksiniz. 

Daha sonra isə İvan İliçi ölümə sürükləyən həyat yolu ilə tanış oluruq. Ailədaxili sevgisizliyə, qadınına - Fyodorovna Qolovinaya və qızı Lizaya qarşı günü-gündən artan nifrətinə və oğluna qarşı olan kövrəkliyinə şahid oluruq. 

Nə yalan deyim, İvan İliçə mən də haqq qazandırdım. Hətta kitabı oxuyarkən ağlıma gələn və Fyodor Dostoyevskidən olan bir sitat gətirəcəyəm:

Yaxşı kişilər yalnızlıqdan ölərkən, yaxşı qadınlar pis kişilərin eyvanından səmaya baxırlar. 

Bəli tam olaraq bu.... 

Kitab bizə az səhifəsi ilə çox şeyi öyrədir və öyrətdiyi şeylərə inanmağa hazır olmadığımız da çox barizdir. Min dəfə çalışsaq da, min dəfə vuruşsaq da, sonumuzun bir heç olması, həqiqətən də, çox acınacaqlıdır. Qazandığımız dostluqların bizim yoxluğumuzda mənfəətin köləsi olması hissi insanı nəfəs alarkən öldürəcək cinsdəndir. Əsər bir mövzunu çox yaxşı vurğulayır: Nə qədər xəstə oluruqsa olaq, bir çıxış yolu mütləq var, amma əgər ruhumuz xəstədirsə, onda yaşamağa ümid bəsləmək özü bir intihardır. 

Başının üstündəkilərdən kimsə:

- Vəssalam, qurtardı! - dedi.

O bu sözü eşidib içində təkrarladı: "Qurtardı ölüm... O daha yoxdur..."

Sonra havanı ciyərlərinə çəkdi, nəfəsi yarıda kəsildi, dartınıb-gərildi və öldü.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.09.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyinin Mətbuat xidmətinin məlumatı daxil olub. Bəhs edilən mövzu ilə bağlı əməkdaşlarımız da müəyyən bilgilər əldə ediblər. Və indi sizə ilginc, tükürpədici bir əhvalat barədə danışacağıq. 

Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri tərəfindən Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində lokal xarakterli antiterror tədbirlərində xidməti döyüş tapşırığını şərəflə yerinə yetirən zaman şəhid olan Azərbaycan Ordusunun hərbi qulluqçusu,  Ağstafa rayon Qarahəsənli kənd sakini Mustafayev Vəli Ceyhun oğlunun Şəhadət xəbərini eşidən istəklisi, 2006-cı il təvəllüdlü Oruczadə Arzu Camal qızı Xırdalanda hündürmərtəbəli binadan özünü ataraq intihar edib. 

Qəfil hadisənin təsirindən çaşqın qalan valideynlər Arzunu 22 sentyabrda Sabunçu rayonu Kürdəxanı qəsəbəsində yerləşən qəbristanlıqda dəfn ediblər. Vəlinin də valideynləri Arzunun intihar etməsindən bir gün sonra xəbər tutublar. Bu ağır xəbəri eşidən "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədov Vəlinin valideynləri ilə əlaqə saxlayıb. Telefon danışığı zamanı Vəlinin atası Ceyhun Mustafayev İlham Pirməmmədovdan Arzunun valideynləri ilə danışıb, nəşinin Vəlinin məzarının yanında torpağa tapşırılmasına köməklik etməyi xahiş edib: "İlham müəllim, biz bilirdik ki, Vəli ilə Arzu istəklidir. Vəli əsgərlikdən qayıdandan sonra toy edəcəkdik.  Qismət belə imiş. Vəli Şəhid oldu. Arzu intihar etdi. Arzu intihar etməzdən öncə səhər saatlarında (09:13) yazıb ki, "Anana de, gəlnin də gedir oğlunun yanına. Tək qoyan deyiləm onu. Mən ancaq belə qurtula bilərəm." İlham müəllim, Qazax mahalının ağsaqqalı kimi siz bizə köməklik edin. Arzunun nəşinin Vəlinin məzarının yanında dəfn olunmasına görə valideynlərindən razılıq almaq üçün əlinizdən gələn köməyi əsirgəməyin". 

Şəhid atasının istəyini nəzərə alaraq İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin üzvləri ehtiyatda olan polis polkovniki Namiq İsmayılov, Şəhid leytenant Teymur Abbasovun anası Başxanım Abbaslı, Sultanxanım Nəsibova, Yeganə Tağıyeva, Səbinə Yusif Arzunun 3 mərasimində iştirak ediblər. Qazax mahalının ziyalıları Arzunun vəsiyyətinə əməl olunmasını, 7 mərasiminə kimi Arzunun nəşinin Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndinə aparılmasını onun valideynlərindən, ailəsindən, doğmalarından xahiş ediblər. 

İlham Pirməmmədov və Namiq İsmayılov Arzunun atası ilə danışıqlar zamanı Arzunun Qarahəsənli kənd qəbristanlığında dəfn edilməsinə razılıq verilməsini xahiş ediblər. Ata Arzunun Vəlinin yanında dəfn olunmasına etiraz etmədiyini bildirib: "Mən sizin təklifinizə yox demirəm. Ancaq ana ürəyi başqadır. Anası razı olsa, Arzunu Vəlinin yanında dəfn etmək üçün Qarahəsənli kəndinə apara bilərsiniz". 

İlham Pirməmmədov Vəlinin valideynlərinin də xahiş üçün Bakıya gələcəyini bildirib.

Mərasimdə Başxanım Abbaslının çıxışından sonra oradakı bütün qadınlar Arzunun anası Sevda xanımdan Arzunun nəşinin çıxarılaraq Qarahəsənli kənd qəbristanlığında torpağa tapşırılmasının tərəfdarı olduqlarını bildiriblər: "Sevda xanım, bilirik, yaranız çox dərindir. Arzu Vəliyə görə həyatına qəsd edib. Onun son arzusu Vəlinin yanında dəfn olunmaq olub. Xahiş edirik, Arzunun son arzusunun gerçəkləşməsində siz bir ana olaraq öz razılığınızı bildirin". 

Başxanım Abbaslı deyib: "Siz Arzunun Qarahəsənli kənd qəbristanlığında sevdiyi oğlanın yanında torpağa tapşırılmasına icazə verin. Arzu Qazax mahalının toysuz gəlinidir. Biz Arzunun vəsiyyətinə görə sizdən xahiş edirik, onu Vəlidən ayırmayın". Üç mərasimində söhbət zamanı demək olar ki, Arzunun Vəlinin yanında dəfn olunmasına qismən razılıq olduğu hiss edilib. Yas məclisini idarə edən molla Arzunun Vəlinin yanında dəfn olunmasının vacib olduğunu bildirib: "Arzu Vəli üçün özünü öldürdü. Bu bizim tariximizdir. Qızlarımızın qorxmazlığının, əzmkarlığının, sədaqətinin göstəricisidir. Tarix təkrar olunur. 90-ci ildə İlham Fərizə sevgisi dillərə dastan oldu. 33  ildən sonra  Vəli Arzu sevgisi dillərə dastan olacaq.”

Mərasimdə iştirak edən qadınlardan biri böyük yanğı ilə qeyd edib: "Arzunu dəfn edəndə qəbrə sığışmadı. Bunu hamımız öz gözlərimizlə gördük. Nə qədər edirdilər, Arzu qəbrə sığışmırdı. Ona görə də ipəyi büküb başının altına qoydular ki, Arzu qəbrə sığışsın. Ancaq yenə sığışmadı. Nə qəbir Arzunu qəbul etdi. Nə də Arzu qəbiri qəbul etdi. Yenə də məsləhət, son söz Sevda xanımındır. Ancaq Arzunun rahat olmasını istəyirsə, Qarahəsənli kəndində dəfn olunmasına icazə verməyi məsləhətdir".

Yas məclisində eşitdiklərimizdən onu da bildik ki, Arzu məktəbdə nümunəvi şagird olub. Sınaq imtahanlarından 550-600 bal toplayan Arzu Polis Akademiyasına qəbul olmaq niyyətində olub. Müharibə çox gənclərin, sevənlərin arzusunu yarıda qoyduğu kimi Vəli və Arzunun də arzularını yarıda qoydu.

Arzunun Vəlinin yanında torpağa tapşırılması üçün 25 sentyabrda Ağstafa rayon Qarahəsənli kəndindən Vəlinin valideynləri Arzunun valideynləri ilə görüşmək üçün Bakı şəhərinə gəldilər.  İlham Pirməmmədov və Namiq İsmayılov Şəhidin ailə üzvlərini qarşılayıb Arzunun ailəsi ilə görüşdürdülər. 

Valideynlər Azrunun nəşinin Vəlinin məzarının yanında dəfn olunması üçün ailə ilə yenidən danışıq apardılar. Arzunun nəşinin Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kənd qəbristanlığında torpağa tapşırılmasına Arzunun ailəsi razılıq verdi.

İlham Pirməmmədov Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsinin rəhbər işçiləri ilə əlaqə saxladı. Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsindən bildirildi ki, mövcud qaydalar gözlənilməklə Arzunun nəşi çıxarılıb Vəlinin məzarının yanında torpağa tapşırıla bilər. Sentyabrın 26-sı Arzunun nəşi çıxarılaraq Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndinə göndərildi. 

"Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi tərəfindən Arzunun valideynləri və qohumları dəfn mərasimində iştirak etmək üçün Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndinə göndərildi.

Hal-hazırda İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin üzvləri dəfn mərasimində iştirak etmək üçün Ağstafa rayonu Qarahəsənli kəndinə gedirlər.

Arzunun nəşi 27 sentyabrda (sabah) Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kəndində Vəlinin məzarının yanında torpağa tapşırılacaq.

Qorxmaz, sədaqətli, vəfalı gənclərə Uca Allahdan rəhmət diləyirik. Doğmalarına, yaxınlarına, əzizlərinə "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədovun, İctimai Birliyin üzvlərinin, Qazax mahalının ziyalılarının adından dərin hüznlə başsağlığı veririk. Allah rəhmət eləsin.

P.S. Dəfn mərasimi sabah saat 13:00-da Ağstafa rayonunun Qarahəsənli kənd qəbristanlığında olacaq. Dəfn mərasimində "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin Bakı şəhərindən, eləcə də Qazax və Ağstafa rayonlarından olan üzvləri iştirak edəcəklər. Dəfn mərasimindən öncə İlham Pirməmmədov və İctimai Birliyin üzvləri 27 sentyabr Anım günü ilə əlaqədar olaraq Qazax və Ağstafa rayonlarında təşkil olunan Anım tədbirində iştirak edəcəklər. Dəfn mərasimindən sonra İlham Pirməmmədov və İctimai Birliyin üzvləri Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində lokal xarakterli antiterror tədbirlərində Şəhid olan hərbçilərin 7 mərasimində iştirak edəcəklər. Həmçinin sentyabr ayının 28-də Şəhidlərin 7 mərasimində iştirak edəcəklər.

Dəfnin bütün xərclərini "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi öz üzərinə götürüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26.09.2023)