Super User
Yaşamaq gözəldir...
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Dürüstlük onun üçün çox vacib bir məsələdir. Heç vaxt heç kimi aldatmır və aldanmağı da sevmir. Məcaranı, dinamikliyi xoşlayır. Nikbinliyi, məzmunlu mülahizələri ilə son dərəcə cazibədar görünür. Emosional cəhətdən tərbiyəli, ahəngdardır və geniş düşünməyi bacarır. Məhdudiyyətlərin, eləcə də qaydaların şərti olduğunu yaxşı anlayır. Bununla bərabər, düşüncələrinə çox bağlıdır.
Bəzən onu başa düşmək çətin olur, müzakirələrdə əks arqumentlərilə həmsöhbətlərini heyran edə bilir. Onu tanıyan hər kəs ilk olaraq insanlığına, ziyalılığına böyük hörmətlə yanaşır. Bəzən uşaq saflığı ilə səmimi, təmkinli, təvazökar olur.
Bir sözlə, əməli, ideyası, əsərləri ilə fərqlənən, başqalarına örnək olan, yüksək mənəvi dəyərlərə, əxlaqi keyfiyyətlərə malik bir ziyalıdır...
Deyir ki:- “İnsanın ən böyük qüdrəti, möcüzəsi sözlə yaratdıqlarıdır.”
Söhbət Abid Həmid oğlu Tahirlidən gedir. O, 1955-ci il noyabrın 30-da Qəbələ rayonunun Nohurqışlaq kəndində anadan olub. 1975-1980-ci illərdə ADU-nun jurnalistika fakültəsində ali təhsilə yiyələnib. 1982-1987-ci illərdə Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinin xaricdəki həmvətənlər üçün nəşr etdiyi “Vətənin səsi” adlı qəzetdə müxbir işləyib. 1988-ci ildən Xaricdə Yaşayan Həmvətənlərlə Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti – “Vətən” Cəmiyyəti yaranandan onun orqanı “Odlar yurdu” qəzetində əvvəlcə müxbir, sonra böyük müxbir, məsul katib, redaktor müavini vəzifələrində çalışıb.
1992-1993-cü illərdə “Vətən” Cəmiyyəti Avropa və Amerika ölkələri şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra edib. 1993-cü ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetində çalışır, humanitar və sosial problemlər şöbəsinin baş məsləhətçisi, Dövlət qulluğunun baş müşaviridir. 2015-ci ildə "Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə" medalı ilə təltif olunub.
1997-ci ildə MEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda “Ceyhun Hacıbəylinin həyat və yaradıcılığı- mühacirətəqədərki dövr)” mövzusunda namizədlik, 2006-cı ildə isə Bakı Dövlət Universitetində “Azərbaycan mühacirət mətbuatında publisistika (1921-1991-ci illər)” mövzusunda doktorluq dissertasiyalarını müdafiə edib, flologiya elmləri doktorudur. O, çoxcildlik “Milli Azərbaycan Ensiklopediyası”nın məsləhətçilərindən, 2 cildlik “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası”nın həmmüəlliflərindən biridir...
Yaradıcılığa orta məktəbdən başlayıb. IX sinifdə yazdığı “Sinoptiklər” hekayəsi ilə respublika yaradıcılıq müsabiqəsinin qalibi olub. 1975-cı ildən isə dövri mətbuatda çap olunur. “Sözlə yarananlar, sözü yaşadanlar”, “İlyas Əfəndiyevin publisistikası”, “Azərbaycan mühacirət mətbuatı” (I hissə), “Azərbaycan mühacirət mətbuatı” (II hissə), “Deyilən söz yadigardır”, “Azərbaycan mühacirət mətbuatında publisistika (1921-1991)”, “İdrak işığında”, “Bütün türklərin tərcümanı”, “Məktəb: tariximiz, taleyimiz”, “Qaspıralı Dünyası, Qaspıralı Dühası” və daha neçə-neçə dəyərli, sanballı əsərlərin müəllifidir. Xoşbəxtlikdən, bu əsərlərin bəziləri xarici oxucuların da diqqətini cəlb edib. Məsələn, 2005-ci ilin dekabrında Abid Tahirliyə Almaniyanın Halle şəhərindəki məşhur Martin Lüter Universitetindən bildiriş gəlib ki, onun beş kitabı- “Azərbaycan mühacirəti”, “Sözlə yarananlar, sözü yaşadanlar”, “Azərbaycan mühacirət mətbuatı (1-ci və 2-ci hissələr)”, “Azərbaycan mühacirət mətbuatında publisistika” universitetin kitabxanasının kataloquna salınıb...
...İnsanlarla münasibətdə sərbəst və səmimidir. Azadlığını son dərəcə sevir və bu sevgiyə əbədi sadiq qalacağına inanır. Ağıllı insanların yanında olmağı çox xoşlayır. Onunla dostluq etmək bir başqa aləmdir. Baş verən hadisələrə fərqli bir şəkildə baxmağı ondan öyrənə bilərsiniz və onunla dostluğunuz sizə ilham verəcək, həyatınıza rəng qatacaq...
Haqqında yazılan məqalələrin birində deyilir ki: “Abid- ibadət edən deməkdir. Abid Tahirli qələmi, sözü ilə ömrünü vətəninə, xalqına ibadətlə keçirib...”
Noyabrın 30-u - yəni bu gün Abid müəllimin 68 yaşı tamam olur. Bu münasibətlə onu təbrik edir, möhkəm can sağlığı, firəvan həyat və yaradıcılıq uğurları arzulayıram.
Çox yaşayın, yaşamaq gözəldir...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
Aydınlan
Uraqan Abdullayev, “Ədəbiyyat və incəsənət”
51 yaş üçün
Bəlkə də, külə dönməyin tam vaxtıdır. Bir simurq misali yenidən doğulmağın tam vaxtıdır. Yaş artıq öz sözünü deyir. Sən yeniliklərə açıq ola bilməyərək öz dövrünün gözəlliklərini sevməyə öyrəşmisən. Sən nostalgiyanı sevməyi öyrənmisən. Çünki sizlər "bizim vaxtımızda belə deyildi.", "Biz böyüklərimizdən belə görməmişik" deyərək gələn günlərinizi ötən günlərinizə qurban vermək istəyirsiniz.
Uşaqkən tez böyümək arzusunda olan bizlər, yaşlı vaxtımızda da "kaş uşaq olaydım" deməyə başlayırıq.
Mən o yaşlı nəsli sevirəm ki, onlar beyinlərinə güncəllənmə verməyi bacarırlar, qınamırlar, gənclərdə günah axtarmırlar. Mən o yaşlı nəsli sevirəm ki, bir zamanlar gənclikdə buraxılan səhvləri zamanında özlərinin də buraxdıqlarını anlayırlar.
Yaşlılar özləri də uşaq olmaq istədikləri üçün nəvə sahibi olmaq istəyirlər. Çünki yalnızbaşına oyuncaqla oynasalar onlara güləcəklər, lakin bir uşaqla oynasalar "uşağın başını qatmaq üçün oyun oynayırdım" deyərək özlərini inandıra biləcəklər.
“Balaca şəhzadə" kitabında da deyildiyi kimi, "Axı bütün böyüklər nə vaxtsa uşaq olublar, lakin çox təəssüf ki, onların yalnız çox az hissəsi bunu xatırlayır."
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
Azərbaycan filmi “Moskva premyerası”nda mükafat alıb
Noyabrın 24-29-da Rusiya paytaxtında postsovet ölkələrinin iştirakı ilə V Beynəlxalq “Moskva premyerası” kinofestivalı keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, festivalın proqramına azərbaycanlı rejissorlar Asif Rüstəmovun “Mərmər soyuğu” filmi də daxil edilib.
Film “Ən yaxşı kişi rolu”na görə və Qran-Pri mükafatlarına layiq görülüb. Ekran əsəri, eyni zamanda, “Qızıl kirpi” - kino tənqidçilərinin baş mükafatını qazanıb.
“Mərmər soyuğu” filmi “Azərbaycanfilm” kinostudiyası, İctimai Televiziya (İTV), Bakı Media Mərkəzi və Fransanın “Arizona Films” şirkətinin birgə layihəsidir.
Filmin baş prodüseri Arzu Əliyeva, ssenari müəllifləri Asif Rüstəmov və Rulof Jan Minnebo (Hollandiya), quruluşçu rəssamları Oqtay Namazov və Adil Abbasov, quruluşçu rəssamı Rafiq Nəsirov, prodüseri Fariz Əhmədov, Orman Əliyev və Guillaume de Seil, kreativ prodüseri İradə Bağırzadədir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
Pyes müsabiqəsi qaliblərinə mükafatlar təqdim olunub
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən elan edilmiş pyes müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırılıb.
Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir.
Müsabiqəyə 21 iştirakçı müraciət edib. Müsabiqəyə göndərilən əsərlər münsiflər heyəti tərəfindən dəyərləndirilib, təqdim edilən pyeslərin arasından Ülviyyə Heydərova “Torpaqlar” pyesi ilə birinci yerə, Niyaz Qasımov “Pənahəli xan” pyesi ilə həvəsləndirici mükafata layiq görülüb.
Müsabiqənin münsiflər heyəti Əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının bədii rəhbəri Mehriban Ələkbərzadə, Əməkdar incəsənət xadimi, yazıçı, ssenarist və dramaturq Əli Əmirli, teatr və kino tənqidçisi Aliyə Dadaşova və AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Uşaq ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri Elnarə Akimovadan ibarət olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
Ukrayna Yazıçılar Birliyindən Çingiz Abdullayevə dəstək gəldi
Leyla Səfərova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
28 noyabr 2023 tarixində Azərbaycanın seçilən yazıçısı Çingiz Abdullayevə Ukrayna Yazıçılar İttifaqının sədri Mixail Sidorjevskidən məktub gəlmişdir. Məktubda əcnəbi yazıçı Azərbaycanın müasir yazıçısının qələmiylə bağlı şərhini bildirmiş, eyni zamanda ona dəstək olduğunu qeyd etmişdir.
Çox təəssüf ki, Azərbaycanda Çingiz Abdullayevə qarşı başlamış qarayaxma kampaniyası barədə artıq sərhəddən o yanda da məlumatlıdırlar.
Mixail Sidorjevski Azərbaycanın qonaqpərvərliyi, mehribanlığından nə qədər razı olduğunu bildirsə də, eyni zamanda öz mədəniyyətçisi, öz ədəbiyyatçısına qarşı olan sərt tənqidlərlə razılaşmadığını söyləyir. Mixail Sidorjevski yazır:
"Son vaxtlar ətrafınızda yaranmış çox narahatedici bir vəziyyəti müşahidə etmişəm. Media işçilərinin düzgün olmayan davranışı, sosial şəbəkələrdə işinizlə bağlı mübahisələr kifayət qədər gülünc görünür, çünki bütün dünya əsərlərinizi sözün əsl mənasında oxuyur.
Ukraynanın böyük dostu, böyük hərflə yazılmış bir insan, Azərbaycan ziyalılarının nümayəndəsi, yüksək səviyyəli peşəkar, şəxsi portretinizi saysız-hesabsız sadalamaq olar.
Fəaliyyətinizi tam dəstəklədiyimə inandırıram və narazı olanları təmkinli olmağa çağırıram."
Əcnəbi yazıçıya qatılır, xalqımızın öz istedadına sahib çıxmamasından, əksinə, onu geriyə çəkmə çabasından olduqca narazı vəziyyətdəyik.
Çingiz Abdullayev- həm Azərbaycanda, həm də bir çox xarici mədəniyyətdə ad salmış sevilən yazıçıdır. Kitablarının nəşrlərinin artması, fərqli dillərə tərcümə olunması sadəcə bir uğurdur! Bəs nə üçün xalqımız bir Agata Christie, bir Dostoyevskinin də Azərbaycandan çıxmasını istəmir? Tənqid hər bir sənətin mütləq şərtidir, lakin tənqidin də öz etikası, öz şərtləri vardır. Təklifim budur ki, yazıçılarımıza, tək qələm sahiblərinə yox, hər bir sahədə dövlət bayrağımızı əlində irəli daşıyanlara hörmətlə yanaşmağı, uğurlarına sevinməyi öyrənək, öyrədək. Bu xalq, bu dövlət onların adıyla daha da yüksələ bilər. Özümüzü tənqid etməyi öyrənək. Çünki özünü tənqid edən hər bir şəxsiyyət başqasını tənqid edərkən daha diqqətli olacaqdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
Qəşəmə bir dənə qələm - ESSE
Qəşəm Nəcəfzadə yazır
Hər gecə evə gələndə qapıda problemlərimlə basa-basa gəlirəm. Düzəlməyən işlərimi alnımla kənara itələyib içəri girirəm. Alnım ağrıyır. Əlimdə “Ədəbiyyat qəzeti”, həyətdə yoldaşıma verirəm, keçirəm içəri.
Özümlə köntöy bir misra gətirmişəm. Hə, qələm lazımdır. Hanı qələm? Ağzım açılan kimi qızım qaçır evciyinə. Qələmi dirək qoyubmuş evciyinə. Gətirir qələmi. Yoldaşım mızıldanır: Üç uşaq, bir də sən, cəmi bir qələminiz var, özünə bir qələm al.
– İndiki qələmlər bərəkətsizdir. Vərəqin bu başından girməmiş, o başında qurtarır-deyirəm.
Yoldaşım susur...
Yazıçılar Birliyindən gətirmişəm bu misranı. Yonmalıyam. Üzümün qırışından qorxur qızım. Misranı yonduqca üzümün qırışı azalır. Qanım qaradır. Qızım bilir məni nə ilə sevindirmək olar.
– Ata, Anar müəllim televiziyada danışırdı.
Uşaqların xətri xoş olsun deyə, bu gün bir yerdəydik –deyirəm.
5-ci sinifdə oxuyan oğlum “Ədəbiyyat qəzeti”ni vərəqləyir.
– Ata, yenə şeirlərini verməyiblər.
– Vermədilər, oğlum.
Yoldaşım pərtliyi aradan qaldırmaq istəyir:
– Bayaq prezident Zəlimxan Yaqub haqqında danışırdı.
Yoldaşım bunu təsadüfən demir...
Misranı yonduqca üz qırışlarım azalır. Elə bil üzümün qırışlarını yonuram.
Qələmi yerə qoyan kimi qızım götürür, aparır evciyinə, deyir, qonaqlarım var. Qələmi bu dəfə çıraq eləyir qızım.
Yoldaşım səhərki bazarlıq üçün siyahı tutmaq istəyir. Qələm axtarır. Qızımın evciyi yenə uçur.
10 kilo kartof (Gədəbəy)
4 kilo ət (mal)
3 kilo düyü (tamaşa)
2 kilo qənd (kəllə)
2 kilo kələm (dolmalıq)
20 dənə yumurta (kənd)
2 dənə diş pastası (siqnal)
Turalın boğazına dərman (Lüqol)
Qızım siyahıya kukla yazdırmaq istəyir, oğlum tapança. Asılı qalıblar qələmdən. Sözləri keçmir. Pis oluram.
Bilirəm ki, yazmayacaq. Qayda belədir. Kim nəyi çox istəyirsə, onu yazmırlar, vermirlər.
Özüm yadıma düşürəm. Mənim də adımı beləcə siyahıya yazmadılar. Bir dəfə yazmışdılar, sonra pozdular. Yenə üzüm qırışır. Aha, yonmaq lazımdır.
Qələmi mənə ver – deyirəm.
Qızım deyir:
– Növbə mənimdi. İndi qələmim “Bəbə” olacaq.
Elə bu an yoldaşım siyahıya əlavə edir: “Qəşəmə bir dənə qələm”.
Adımı ilk dəfə siyahıya yazırlar. Sevinirəm. Üzümün qırışı quruyur. Deyirəm, ilahi, insanı xoşbəxt eləmək nə qədər asanmış.
Arada qızım qələmi oğurlayır, aparıb qoyur evciyinə. Elə tənhayam ki, onun evciyinə girib yatmaq istəyirəm.
Bəlkə də onun evciyinin yanında hər şey mənasızdı.
Oğlum deyir:
– Ata, indi şeirlərin qəzetdə çıxmayacaq?
– Yox...
Oğlumun o məchul kədərini heç vaxt unutmuram.
Qızım deyir:
– Ata, şeirin çıxanda mənə kukla al.
Kiçik oğlum:
– Ata, şeirin çıxanda mənə ayaqqabı al.
– Ata, prezidentlə görüşəndə denən bizə ev versin.
Sonra oğlum qardaşına deyir:
– Qabaqlar Zəlimxan Yaqub da ata kimi kasıb imiş.
– Fikrət Qocanın da şeirlərini qabaq qəzetlər gec çap edirlərmiş…
– Qabaq Nəriman Həsənzadə də televiziyaya az çıxırmış…
– Musa Yaqub da ata kimi kirayədə qalırmiş.
Üzüm qırışlanır. Alnımla nəyisə irəli basıb aparıram. Yol aşıram. Mənə qələm verin, alnımın qırışlarını yonmaq istəyirəm.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
Tıxaclar axırımıza çıxmadımı, çıxdı
Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu dəfə bölməmdə şair Yusif Nəğməkarın “Tıxac” adlanan şeirini təqdim edəcəyəm.
Tıxaclar hamımızı bezdirib. Əlacı nədədir? Heç kəs bilmir. Bəs şair özü necə?
O, tıxacın bir neçə növünü sadalayır və bizi öz incə yumoru ilə agah edir ki, tıxac dedikdə yalnız ənənəvi avtomobil tıxacları nəzərdə tutulmur.
Tığ-tığ tıxanırıq tıxaclara biz,
Tıxaclar tığlanır dözmümüzə də.
Quruyub dönürük qaxaclara biz,
Oxşaya bilmirik özümüzə də...
Yol üstdə fırlanır yumru qəzəblər,
Əyləcdə dartılır əsəblərimiz.
Dilsiz təkərlərdir susmuş əzablar,
Taptanan qadağa-sədd səhvlərimiz...
Bu tünlük, basırıq-can yaxacları,
Nizamı pozulan hər şey sıxıcı...
Müşkülə düşübdür yol tıxacları,
Ondan da betərdir səbr tıxacı.
Tıxacdan bəlalar doğulmaqdadır,
Doğranır tıxacda doğruluqla düz...
Tərif tıxacında boğulmaqdadır
"Feyzbuk" səhfəmiz hey gecə-gündüz...
Çöllərdə özünə iş etməməkçün
İlxıçı yol açır ulaqlarına...
Qoruqçu həşirin eşitməməkçün
Pambıq da tıxayır qulaqlarına...
Tıxacın qurbanı olub sürətlər;
Ləngiyir yollarda "Ambulans"ımıź.
Donub öz yerində qəfil surətlər...
Üzümüz nuruna varmı şansımız?!.
Kim kimdən yapışıb, kimi buyura...
Əllərin tıxacı ətəklər üstə...
Tıxaclar uzanıb boy-boy bayıra,
Arı tıxacıdır pətəklər üstə...
Varlığın, darlığın çoxdur sirləri...
Məzar izdihamlı qəbiristanlıqda...
Basıb bir-birini qəbir yerləri,
Ölü sıxlığıdır diristanlıqda...
Fikir metrosunda sıxlıqdan betər
Bankomat növbəsi, bazar tünlüyü...
Qaxıl evdə otur, başabaş yetər
Bayramlı bayırda güzar tünlüyü...
Alaq, ya almayaq vecə, bilmirəm;
Ötəkmi gözlərin tox, aclarından?!
Yolu necə açaq, necə, bilmirəm
Yalaqla yalanın tıxaclarından?!.
Amerika kəşfi- super hegemon,
Avropa deyilən konfort acıdır...
Sıx-sıx tərəfkeşlik-yaramaz OMON
Qərbin boğazında Hay tıxacıdır!..
Keçib ört-basdırdan-ərşə küfr də;
Xəstəlik tıxacı, azar tıxacı...
Qəzetdə, jurnalda, eyzən efirdə
Müğənni tıxacı, yazar tıxacı...
Söz aç çıxarından, öt çıxacından;
Yerlər alış-veriş, bazardı Göylər...
Gün-gün artan "ulduz", "ay" tıxacından
Daha Yerdən betər bezardı Göylər...
Seyrək seyrimizə sərək Səmanı,
Yerimiz, Göyümüz Allah amanı!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
GÜNEY AZƏRBAYCAN POEZİYASI ANTOLOGİYASInda Əli Qayıbdan “Urmiya-Göyçə” şeiri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Əli Qayıbın şeirlərini təqdim edir.
Əli Qayıb
Şeirlərində Qayıb təxəllüsü aparan Əli Rəştbər, 1980-cı ildə Qaradağın Gal kəndində dünya göz açıbdır. Atası Məhəmmədin kənddən köçməsi ilə 1990-cı ildə Urmu şəhərinə daşınırlar.
Əli Qayıbın hazırda üç kitabı ışıq üzü görübdür, onların adı: “Yol ağlasın” 2015, “Susqun fəryadıyam mən bu torpağın” 2017, “Salam olsun ozanlara” 2020.
Əli Qayıb bir mütərcim və yazar kimi də fəaliyyət göstərir. Onun hekayələri Güney Azərbaycanın gündəliklərində və jurnallarında nəşr edilibdir.
URMİYA-GÖYÇƏ
Ömürlük mənimdir ata bilmərəm,
Onsuz məzarda da yata bilmərəm,
Cənnətdə də qərar tuta bilmərəm,
Bu hayat baxçamda açandan qönçə,
Bir gözüm Urmiya bir gözüm göyçə.
Vətənsiz yaşamaq haramdır haram,
Xoş günü xoş günüm yarası yaram,
Heç zaman özümdən ayıranmaram,
Ortadan ürəyim süngüyə keçə,
Bir gözüm Urmiya bir gözüm göyçə.
Göy üzündən baxan ey ulu Rəhman!
Parça-parça olmuş ,can Azərbaycan!
Olarmı bir ata övladlarından_
Bəzisin ayıra bəzisin seçə?!
Bir gözüm Urmiya bir gözüm göyçə.
Bu yerlər vətənim Qayıbdır adım,
Zikrimdir adları hər addım-addım,
Bunların eşqiylə yazıb yaratdım,
Vermədim ömrümü bir anlıq heçə,
Bir gözüm Urmiya bir gözüm Göyçə.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
EMİNin Bakı konsertinə az qaldı
Azərbaycanın Xalq artisti EMİN ənənəvi qış konserti ilə Heydər Əliyev Sarayının səhnəsinə qayıdır.
Dekabrın 8-də müğənni tamamilə yeni proqramla böyük solo konserti təqdim edəcək.
EMİN-in konsertləri hər zaman romantikanın və coşqunun sintezi deməkdir. Onun musiqisi insanı xəyal qurmağa, hisslər aləminə qapılmağa və inanılmaz duyğular yaşamağa sövq edir, mahnılarının mətni isə təsirli və səmimi lirikayla zəngindir.
Qarşıdakı konsert də istisna olmayacaq. Musiqi qrupu ilə məşqlər sürətlə davam edir, yeni mahnılar, sevimli hitlər yenə öz dinləyicilərini gözləyir. Əlbəttə, kumir bu dəfə də yad ediləcək - EMİN-in heç bir konserti böyük Müslüm Maqomayevin xatirəsinə ehtiram əlaməti olaraq, "Sinyaya veçnost" kompozisiyasını ifa etmədən tamamlanmır.
Proqrama yeni işıq üzü görəcək ingilis dilindəki albomdan mahnılar, eləcə də yeni aranjimanda səslənəcək rus dilində hitlər daxildir: "MMM", "Angel Bes", "Otpusti i leti"," Zabıt tebya" və s.
Biletlər artıq satışdadır və onları saytdan, proqram əlavəsindən, eləcə də iTicket.Az kassalarından əldə etmək mümkündür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
Habil Əliyev: “Mәnә tənə edirdilәr ki, kamança nәdir, qaraçı-zad deyilsən ki, kamança çalırsan?!”
Bəzən jurnalist müsahibindən söz ala bilmir. Necə edəsən ki, müsahibin danışsın? “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış tənqidçi Əsəd Cahangirlə “Ustad dərsləri” rubrikasını təqdim edir. Burada Əsəd Cahangirin müxtəlif illərdə götürdüyü ən maraqlı müsahibələr tarixi ardıcıllıqla təqdim olunur. Növbəti müsahib tanınmış kaman. Ondan müsahibə1998-ci ilin sentyabrında götürülüb.
“MƏN ERMƏNİLƏRƏ SÜBUT ETMİŞƏM Kİ, KAMAN BİZİM ÇALĞI ALƏTİDİR”
Azərbaycan musiqisinin sehrini, milli təranələrimizin gözəlliyini kamanın ecazkar dili ilə yaxın-uzaq ellərə car çəkən məşhur kaman ustası Habil Əliyevlə “Vahid Poeziya Evi”ndə görüşüb söhbət etdik. Nədənsə həmişə mənə elə gəlirdi ki, qeyri-adi istedad sahibi olan bütün adamlar kimi Habil müəllimlə də dil tapmaq çətindir. Amma söhbət əsnasında öz-özümə etiraf etməli oldum ki, bütün istedadlar kimi fitri sadəlik, hər cür rəsmi əda və süni bər-bəzəkdən uzaq təbiilik Habil müəllimin də fitrətindədir və həmişə olmasa da, bəzən böyük sənətkar böyük şəxsiyyət də ola bilir.
-Habil müəllim, bu yaxınlarda Respublika Prezidenti Azərbaycan musiqisinin inkişafı tarixindəki xidmətlərinizə görə sizi “Şöhrət” ordeni ilə təltif etdi. Hər şeydən əvvəl, sizi bu münasibətlə ürəkdən təbrik edirik. Siz şöhrəti “Şöhrət” ordeni almamışdan çox-çox əvvəl qazanmısınız.
- Sağ olun, təşəkkür edirəm.
- Prezidentə minnətdarlıq ifadə edən çıxışınızda bildirdiniz ki, əvvəllər kaman çalmağa utanırmışsınız. Bu nə ilə bağlı idi? Doğulub-böyüdüyünüz mühitdə incəsənət mühiti yox idimi?
- Mәn Ağdaşda ziyalı ailәsindә doğulmuşam. Atam o tərәflәrdә һormәt-izzətli, çörəkli bir adam kimi tanınırdı vә düzünü deyim ki, kamança çalmağa һәqarәtlә yanaşırdı. Nәinki atamın, bir çox qoһumlarımın kamançaya münasibәti mәnfi idi. Yenә müğənni olsa idim, dərd yarı idi. Mәnә tənə edirdilәr ki, kamança nәdir, qaraçı-zad deyilsən ki, kamança çalırsan?! Bütün bunlara görә, sənətə tәzә gәldiyim vaxtlar mәnim üçün çәtin idi. Utanır, xәcalәt çәkirdim. Qoһumların bәzilәri һәtta bir müddət mәnimlә küsülü qaldılar. Sonra yavaş-yavaş һәr şey öz yerini aldı.
-Sәnәtdә ustadınız kim olub?
-(gülümsəyir... bir az tәrәddüdlә) Mәn Asәf Zeynallı adına Orta İxtisas Musiqi Mәktәbini bitirmişəm. Müәllimim һәmişә deyәrdi ki, sәnә nə deyim, Habil, özün һәr şeyi bilirsәn. Qeyri-tәvazökarlıq kimi sәslәnsə də, demәyә mәcburam ki, mәnim müəllimim özüm olmuşam.
-Siz solo-konsertlәr verәnә qәdәr muğam üçlüklərində iştirak etmisiniz. Klassik muğam ustalarını necə xatırlayırsınız?
-(Fikrә gedir) Hansını deyim? Xan Şuşinski, Seyid Şuşinski, Şövkət Әləkbәrova, Sara Qәdimova, Әbülfət Әliyev, Qulu Әsgәrov, Mütəllim Mütәllimov... Mәn Әһsәn Dadaşovla uzun muddәt bir yerdə çalışmışam. Onlar һaqqında bütün günü oturub söһbәt elәsәm, qurtarmaz.
-Necә oldu ki, solo-konsertlәr vermәyә başladınız?
-(gülərək) Gördüm ki, oxuyan qalmayıb, tәk çalmağa başladım.
-Müğənni dostlarınızın sizdәn inçiyәcəyindən eһtiyat etmirsiniz?
-(ciddi bir aһənglə) Bilirsәn, oğlum, müəyyən bir mәrһələyə çatandan sonra һәr bir ifaçı tək çıxış etmәk istәyir. Bu, təbii bir arzudur.
-Siz kamanı dünyada һeç kәsә müyəssәr olmayan bir dildә dillәndirә bilirsiniz. Bunun sirri nәdәdir?
-Mən qarşıma mәqsәd qoydum ki, kamanın dilini tapacağam. Uzunmüddәtli axtarışlardan sonra onun özünəməxsus tembrini tuta bildim. Ona görә mənim çalğım başqalarından seçilir. Müğәnni əvvәlcə sәsini düzәldir, sonra oxuyur. Mәn dә әvvəlcə kamanın sәsini düzəltdim, sonra ifa etmәyә başladım.
-Habil fenomeni Azәrbaycan musiqisi tarixində һansı missiyanı yerinә yetirib?
-(acizanә bir təbəssümlə) Əvvәllər uzun müddәt belə һesab edirdilər ki, kaman guya ermәni alətidir. Mәn ermənilərə sübut etmişəm ki, kaman bizim çalğı alətidir. Buna görə həmişə ermənilər tərəfindən həsəd, paxıllıq və təxribatla qarşılaşmışam. Bir dəfə Әlibaba Məmmədov mənə dedi ki, Habil, pozisiyada çalmaq nədir? Dedim ki, kamanın aşağısında çalmağa deyirlər. Dedi ki, bir ermәni kamançaçısı ilә mübaһisә elәmişəm. Sәn Allaһ, bu dəfә konsertin olanda pozisiyada çal. O deyir ki, guya sәn bunu bacarmırsan. Bir һәftə sonra konsertdә pozisiyada bir xeyli gәzişmәlәr etdim. Mən sənətdə öz başlıca missiyamı kamanın Azərbaycan milli musqi aləti olduğunu düşmənə sübut eləməyimdə görürəm.
-Xarici ölkәlәrdә qastrol sәfәrlәri zamanı nә kimi qәribә һadisәlәrlә üzlәşmisiniz?
-Әn böyük qәribəlik budur ki, һara getmişәmsә, Azәrbaycan musiqisinә qarşı qeyri-adi maraq, rәğbәt görmüşəm vә bu musiqini yaradan xalqla fәxr etmişәm.
-Sizin adınızla bağlı çoxlu lәtifәlәr gәzib-dolaşır. Bunlardan һansını demәk istәrdiniz?
-(tәbәssümlә) Bir dәfә bir müğәnni, lap mәşһur adamdır, amma adını çәkmәyәcәyәm, filarmoniyada һamının içindә әl-qolunu ovuşdura-ovuşdura dedi ki, gərək müalicə olunam, һәkim deyir ki, bədənimdə duzlaşma gedir. Elә һamının içində qayıtdım ki, yalan danışma, səndәn duzsuz adam Azәrbaycanda yoxdur (gülür)
-Siz söz ustası da ola bilərdiniz. Nә әcәb lәtifәlәrinizi kitab şәklindә çap etdirmirsiniz?
-Bu işi Әjdər Ol yerinә yetirib. Yüz lәtifәdәn ibarət kitab yaxın vaxtlarda işıq üzü görəcək.
-Övladlarınızdan sәnәtinizi davam etdirәn varmı?
-Oğlum da var, qızım da. Sәkkiz nәvәm var. Sənәtlә mәşğul olmaq istәmədilәr. Bәlkə dә, mәnim zәһmimdən çәkindilər. Çünki bilirdilər ki, sənәtə gәlmәlәrini istәmirәm.
-Təsəvvür edin ki, sehrli xalçaya minib gələcəyə gedirsiniz. Geri dönməyəcəksiniz. Özünlə bir şey götürməyə icazə verirlər. Nəyi götürərdiniz?
-Mәn kamançamı götürərdim.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(30.11.2023)
