Super User
“Ömür uzundur, səbr etməyə məcburuq” - Hümbət Həsənoğludan 10 aforizm
1.Allah Öz ruhunu insanlarla bölüşüb ki, insanlar da öz sevgilərini bir-biri ilə bölüşsünlər.
2.Xəstə təfəkkürlü insanlar artdıqca sağlam fikirli insanlara təhlükə də artır.
3.Ağıl ona görə lazımdır ki, mürəkkəb düşünüb, sadə çatdırasan.
4.Ömür uzundur, səbr etməyə məcburuq.
5.Qadın kişini qurban seçibsə, kişinin qiblənin istiqamətini aramaqdan savayı heç bir şansı qalmır.
6.Laqeydlik elə bir xüsusiyyətdir ki, o varsa, insanın digər xüsusiyyətlərinin heç bir əhəmiyyəti olmur.
7.Sözdə insanları həqiqətə inandırmaq yalana inandırmaqdan çətindir, çünki təcrübə yalanın tərəfindədir.
8.Zaman insan üçün var, insan zaman üçün yoxdur.
9.Müəllimin işi qulaq asanların içində başa düşənləri görməkdir.
10.Barışıq üçün atılan hər addım Allaha tərəf atılan addımdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
POEZİYAMIZIN QIZIL FONDUNDAN - Vahid Əziz, “Qəbrimi örtəndə…”
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xalq şairi Vahid Əziz! Lirikanın ən dərinliyini, fikir yükünün ən ağırlığını, poetik gözəlliyin ən təkrarsızını ortaya qoyan bir şairimizdir Vahid Əziz.
Onun bütün yaradıcılığı gözəldir, bizsə son illər yazdığı şeirlərindən seçmələr edəcəyik. Bu oxuyacağınız şeir 2013-cü ildə yazılıb.
Qəbrimi örtəndə üstü düz olsun...
Çiçəyim, sən məni haçansa atsan,
gör, canım zarıncı neçə il yatar?!
Ən çılğın kamanın telini tutsan
barmaqlar altında bəmə zil yatar,
Ağlatsan haçansa – ağlat ürəksiz,
sənsiz bir sarayam damsız, dirəksiz,
görsən söndürüblər sanma gərəksiz –
bu dəli ocaqda odlu kül yatar.
Borc nəymiş! – ilk dəfə kim aldı kimnən?
Kimlərin nələri getdi əlinnən?
Zindan da özünü unudar hərdən –
içində gah bayquş, gah bülbül yatar,
Fərq etməz – yaş yarı, ya da yüz olsun,
torpaqlıq olmaqçün gərək uz olsun,
qəbrimi örtəndə üstü düz olsun –
elə bilərlər ki, bir qozbel yatar,
Havası belə ki, dərd kimi yıxmaz?!
taleyi gətirən haraya çıxmaz?!
Namərd badalağı mərd kimi yıxmaz –
üz-üzə aşanda yerə bel yatar.
Bəm-bəyaz ipəkmiş yazın köynəyi,
təlaşlı bir öpüş nazın köynəyi,
baxtavar başına, sazın köynəyi-
köksündə bilməzsən neçə tel yatar.
Baxma qocalmışam, ruhum dənizdir,
mənə dalğa-dalğa sahili gəzdir,
sənə möhtac olan Vahid ƏZİZdir –
içində sərgərdan bir səfil yatar...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
“Yenə də çaşdırdı nağıllar məni” - TƏRANƏ DƏMİRİN ŞEİRLƏRİ
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizlərəTəranə Dəmirin şeirlərindən daha iki yarpaq yəqdim edir.
BU ŞƏHƏR
Bu şəhərin adamların don vurub,
Bu şəhərin küçələri yel çəkir.
Bu şəhərin ayaqları yorulub,
Bu şəhərin baxışları yol çəkir.
Qapısında növbədədi maşınlar,
Qonaqlıdı, qaralıdı bu şəhər.
Həsrəti var, hicranı var, dərdi var,
Ayrılığa sevdalıdı bu şəhər.
Başı üstə əksik olmur qovğalar,
Bu şəhəri hərə bir cür şərləyir.
Göyərçinlər, sığırçınlar, qarğalar
Bu şəhərin göz yaşını dənləyir.
Bina-bina betonlaşır bu şəhər,
Hər çiynində bir göydələn ucalır.
Keçmişiylə vidalaşır bu şəhər,
Dükan-dükan, kafe-kafe qocalır.
Sümürürlər torpağını, daşını,
Bu şəhərin qəsdinəmi durublar?
Qəpik-qəpik tovlayıblar başını,
Bu şəhəri manat-manat yorublar.
Bu şəhərin adamların don vurub,
Bu şəhərin sevgiləri yalavac.
Bu şəhərin köpəkləri qudurub,
Bu şəhərin pişikləri acdı, ac.
BİR YARPAQ DA DÜŞDÜ…
Bir il də aldatdım ömrün başını,
Bir il də oynadım zaman atıyla.
Bir il də yubatdım qişı beləcə,
Bir il də sevildim payız adıyla.
Arzudan arzular doğdu yenə də,
Gah borana düşdüm, gah qara düşdüm.
Gah xəzan oynadı payız saçımda,
Gah da allı-güllü bahara düşdüm.
Sarıldım ağ-qara tənhalığıma,
Yordu bu suallar, cavablar məni.
Keçdim ayrılığın neçə üzündən,
Sındıra bilmədi əzablar məni.
Məni qorxutmadı payız küləyi,
Könlümdən təptəzə sevgilər keçdi.
Başımın üstündən qara buludlar,
Yolumun üstündən kölgələr keçdi.
Bir il də böyüdüm öz təkliyimdə,
Bir il də böyütdü ağrılar məni.
Yenə gizlətdilər həqiqətləri,
Yenə də çaşdırdı nağıllar məni.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
Multikulturalizm Mərkəzi ötən il Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti ilə bağlı 5 kitab çap edib
Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi (BBMM) 2023-cü ildə də Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti ilə bağlı kitabların çap olunmasına, həmçinin Azərbaycanda yaşayan etnik azlıqların dillərində kitabların hazırlanmasına xüsusi diqqət ayırıb.
BBMM-dən AzərTAC-a bildirilib ki, ötən il Mərkəz tərəfindən “Həqiqətin Onomastikası – 2: Qarabağ və Şərqi Zəngəzur”, “Həqiqətin Onomastikası” (rus dilində), “Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun Alban abidələri” (ingilis dilində), “Azərbaycan Albanşünaslığının tarixinə dair” biblioqrafiya, “Qafqaz Diyarının Xəritəsi-1847” hərbi topoqrafik xəritəsi və izahlı kitabı çap olunub. Azərbaycan ədəbiyyatının incilərindən sayılan “Əli və Nino” romanı tat dilinə tərcümə olunaraq işıq üzü görüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
«YAŞAT" Fondunun "Onlar bizə əmanət" layihəsi davam edir
19-20 sentyabr 2023-cü il tarixində Qarabağda aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları zamanı şəhid olan qəhrəmanımız Rəhimov Ramil Sücəddin oğlunun Sumqayıt şəhərində doğulan övladı Yağmurun zəruri xərcləri "YAŞAT" Fondu tərəfindən qarşılanıb. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Fonda istinadən məlumat verir.
Bu məqsədlə 1 000 AZN vəsait ananın hesabına köçürülüb. Dünyaya yeni göz açan körpənin adına isə depozit hesabı açılacaq və 5 000 AZN vəsait onun hesabına yerləşdiriləcək. Həmin hesaba vəsait Fonda edilən ianələr hesabına toplanmış məbləğdən köçürülür.
Şəhidin övladı bu vəsaiti üzərinə mütəmadi toplanan faizləri ilə birlikdə 18 yaşına çatdıqdan sonra hesabından çıxara biləcək.
Qeyd edək ki, “Onlar bizə əmanət" layihəsi indiyədək 112 şəhid övladını əhatə edib.
“YAŞAT” Fonduna müraciət etmək və Fondun fəaliyyəti ilə tanış olmaq üçün yashat.gov.az portalı istifadədir.
Fondun hesabatlılığı ilə tanış olmaq üçün keçid: https://yashat.gov.az/report/tableau
Həmçinin Fondun 8110 “Çağrı” Mərkəzi fəaliyyət göstərir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2023)
2023-cü ilin ən yaxşı kitabları – LitRes-in təqdimatında
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Arxada qoyduğumuz 2023-cü ildə azərbaycanlı üçün kitab bir qədər də əlçatan və doğma oldu. İl ərzində böyük kitab festivalları, sərgiləri, müsabiqələri keçirildi, ədəbiyyat forumları, çoxsaylı imza günləri, tanınmış yazıçılarla görüşlər baş tutdu. Mən özüm gərgin iş qrafikimə baxmayaraq il ərzində 25 kitab oxudum, bu da orta statistik göstəricidən xeyli çoxdur.
İndi isə istəkli oxucular, sizləri kitab bazarında bələdçi ola biləcək bir reytinqlə tanış etmək istəyirəm
Şərqi Avropanın ən böyük ədəbiyyat təbliği platforması olan LitRes aylar üzrə 2023-cü ilin ən yaxşı kitablarının reytinqini təqdim edib.
Buyurun, tanış olun.
YANVAR
İzabella Maldonado, “Dörd ildən bir qatil”
Aleksandr Baunov, “Rejimin sonu. Üç Avropa diktaturası necə sonuclandı”
FEVRAL
Con Marris, “Sən qeyb olanda”
Sergey Lukyanenko, “Tullanış”
Smart Ridinq, “Ehtiyatda. Prins Qarri, hersoq Sassekski”
MART
Mayk Omer, “Öldürücü təsir”
Vadim Panov, “Ağılsızlıq simulyatoru”
APREL
L.C. Şen, “Qara geyinən şeytan”
Devid Berns, “Tənhalıq terapiyası. Ünsiyyət qurmağı, dostluq etməyi və sevməyi necə öyrənməli”
MAY
Deniel Meyson, “Nizamlayıcı”
Endryu Roberts, “Napoleon: bioqrafiyası”
İYUN
Xanya Yanaqixara, “Cənnətə qədər”
Marqulan Seysembay, “Missiya yerinə yetəndir. Xoşbəxt həyat texnologiyası”
İYUL
Anna Babiç, “Daxili istinad. Hər situasiyada özünə qayıt”
Aleksey Reşetun, “Bədən üzrə sübut”
AVQUST
Mersedes Ron, “Bizim günah”
Berd Kay və Şervin Martin C., “Oppenheymer, Amerika Promoteyinin triumf və faciəsi”
SENTYABR
Viktor Pelevin, “Elevsinə səyahət”
Veronika Melan, “Arid. Mənim lənətləndirdiyim”
Kventin Tarantino, “Kinospekulyasiya”
OKTYABR
Anonimus, “Savva Morozovun işi”
Rebekka Yarros, “Dördüncü qanad”
Donald Kaqan, “Peloponnes müharibəsi”
Cen Sinsero, “Sənin güvənəcəyin kitablar komplekti”
NOYABR
Anne Dar, “2 nömrəli həyat”
Leonid Yuzefoviç, “Bar-Xatoya yürüş”
DEKABAR
Anna Xuan, “Dağıdıcı oyun”
Nikolas Starqart, “Müharibənin şahidləri: nasistlər dövrünün uşaqları”
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
QİRAƏT SAATInda “Eşq mələyi”
“Ədəbiyyat və incəsənət”in Qiraət saatı rubrikasında bu gündən etibarən siyasi romanlar müəllifi kimi tanıdığınız Adəm İsmayıl Bakuvinin bu dəfə eşq romanı ilə tanış olacaqsınız.
“Eşq mələyi” sizi bir başqa dünyaya aparacaq. Orada haqq ilə nahaq, yalan ilə həqiqət, namus ilə əxlaqsızlıq mübarizə aparır. Bu sayaq mübarizələrdə ədalət qalib gəlirmi?
Bu sualın cavabını romanı bitirərkən biləcəksiniz.
25-ci hissə
Yenə də tək
Həyatında kişilərdən aldığı zərbələrin davamı gəlmişdi yenə. Atası Qələndərovla qardaşı Xəyal, sonra əri Madar, sonra sevib aldandığı Rasim, sonra da it köpək oğlu Namiqlə kəbinlisi Rəşid onun axırını gətirmişdilər. Kişi tayfasına bilmərrə nifrət edərək həyatını duran yerdən davam etdirməliydi. Bir də heç bir kişi ilə yaxınlaşmayacağı barədə qərar vermişdi, bundan sonra yalnız qızı üçün yaşamalı, onun əlini çörəyə çatdırmalı idi.
İş onda idi ki, Rəşid müəllimlə izdivac qurma ərəfəsində Nazəndə xanım Ülkərin növbəti dəfə aldanmasından qorxub öz təşəbbüsü ilə gedib “Ülkərin xalasıyam” adı altında Rəşid müəllimlə görüşmüş, onun məqsədini öyrənmək istəmişdi. Və bu olaydan sonra Rəşid müəllim gedib Nazəndə xanıma qəhərli səslə demişdi:
-- Mən sizin bacınız qızı üçün hər şeyimdən keçdim, onu dünya malına qərq elədim, hətta ailəmin dağılması riskini də göz önünə aldım. Amma o, fahişəliyindən keçə bilmədi. Mənimlə kəbinli ər-arvad kimi yaşaya-yaşaya əlli manatın müqabilində gündə gizlində birinin altına yıxılırmış. İnanmırsız, hə? Budur, baxın bu şəklə, sürücümün qabağına bu cür uzanıb ki, gəl olaq.
Ülkər göz yaşları içində hər şeyi Nazəndə xanıma danışsa belə, hiss etdi ki, qadının ona qarşı münasibətində əvvəlki hərarət qeyb olub.Ülkərin “ər evi”ndən bu cür şərəfsizcəsinə qovulması anasını tam dərdə saldı, qadın yatağa düşdü, Ülkərlə küsülü oldu, kəlmə belə kəsmədi. Bacısı və qardaşı da onunla münasibəti pozdular. Bütün dünya sanki onun düşməninə çevrildi.
Məsələ belə qoyulmuşdu: Ülkəri atası yaşda varlı-hallı bir kişi saxlayırmış, o isə şadlığına şitlik edib saatı əlli manata kiminlə gəldi yatırmış. Bir gün də kişi onu öz cavan sürücüsü ilə tutanda döyüb, saçlarını da kəsib evdən qovub.
Hər kəs məsələni bu cür bilirdi, Ülkər ha özünə bəraət qazandırmağa çalışsa da, ona inanan bir kəs qalmamışdı.
Bəzən insan təmiz ola-ola heç cür bunu sübut edə bilmir, onu çirkabın içinə elə atırlar ki, güc tapıb çıxa bilmir. Belə məqamda kənardakılar mərhəmət göstərməli, anlayış nümayiş etdirməli, binəvaya kömək etməlidirlər. Onlarsa acımasız olurlar, əl uzatmırlar. Nədənsə deyilənlərə inanır, güclü olan haqsızın yanında olaraq zəif olan haqlıya həqarət göstərirlər.
Növbəti -- 2016-cı ili --otuzuncu baharını Ülkər göz yaşları içində qarşıladı. Bu qəddar dünyada yeganə tutalqası Aylin idi, Aylin olmasaydı, çoxdan həyata əlvida deyərdi.
İnsanlardan qaçırdı, kişi xeylaqlarından ikrah duyurdu. Bir çarpayı xəstəsi olan yaşlı qadına xidmətçilik edib cüzi məvacib alırdı, bununla da birtəhər dolanırdı. Həyatının ən pis dönəminə qədəm qoymuşdu. Yaşlı qadının yiyəsi Naza adlı bir qadın idi, Naza ona daha pullu iş təklif etdi, dedi:
-- Yağ-bal içində yaşamaq istəyirsən? Girirsən feysbuka, instaqrama, harda gözəgəlimli qız görürsənsə, tor atırsan, tanış olub yaxınlıq edirsən, sonra da təklif edirsən ki, gəl səni Dubaya aparaq, aya beş min dollar maaş verəcəyik. Neçə qızı tora salsan, hər qız üçün yüz manat məvacib alassan.
-- Qızları Dubaya nə iş görməyə aparacaqsız ki?
-- Necə yəni nə səbəbə? Ərəblərə satmağa. Fahişəliyə. Qəşəng, hələ bədənləri lırtlaşmamış qızların bir gecəsi üç-dörd min dollardır Dubayda.
Təbii ki, bu tanışlıq Ülkəri qorxutdu, qəti “Yox, bu iş mənlik deyil” deyib Nazadan kənarlaşdı.
Həyatında müdhiş bir boşluq yaranmışdı, bilmirdi bu boşluqda qərq olmaqdan necə yaxa qurtarsın. Bir gün YouTube-dan namaz qılmağı öyrəndi, başladı namaz qılmağa. Başını bağladı, dini ayinləri öyrənib onlara riayət etməyə başladı. İslam dini dinlərin ən gözəlidir. İnsanın ümidlərini almaz, əksinə, onu ümidləndirər.
Quranı tam oxudu, hədisləri əzbərlədi. Dini məclislərə getməyə başladı, cümə günləri cümə namazlarını gedib məsciddə qıldı. Bir dəfə məsciddə Banu adlı bir imanlı qadınla tanış oldu. Banu da həyatdan küskün idi. O da ərdə olub çıxmışdı, ərini başqa qadınla tutmuşdu. Çox yaxınlaşdılar, bir-birinin evinə get-gəlləri yarandı. Banunun özü kimi imanlı qardaşı da vardı, Tural adında. Ülkər kişilərə nifrət etsə də, Turaldan nədisə əsla çəkinmirdi, bəzən saatlarca üçlükdə söhbət edirdilər. Söhbətlərin bir mövzusu var idi, o da din idi, Quran idi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
“Çil-çil qurbağa” – Nurəddin Ədiloğlunun hekayəsi
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı REDAKSİYANIN POŞTUNDAN rubrikasında elektron poçta təzə daxil olmuş bir hekayəni sizlərə təqdim edir. Nurəddin Ədiloğlunun hekayəsi “Çil-çil qurbağa” adlanır.
Hekayə başına qəribə əhvalat gəlmiş İbad kişidən bəhs edir. Hansı əhvalat? Buyurun, tanış olun.
Qorabişirən avqust günəşi çöl-bayırı dəmirçi kürəsi kimi yandırıb-yaxırdı. Yulğun kollarının arası ilə uzanan araba yolunun üstündə tövşüyə-tövşüyə sayrışan ilğımlar uzaqdan kiçik gölməcələrə bənziyirdi... Belə isti havada kənddən çox aralandığına görə İbad kişi özünü qınayırdı. Gün günorta olmamışdı, amma dil-dodağı qurumuşdu, nəfəsi təntiyirdi, susuzluqdan ciyərləri pörşələnirdi.
Güclə ayaqlarını sürüyərək özünü Qırxbərənin dikdirinə çatdırdı. Uşaqlıq çağı adına Ana İstil deyilən bu böyük su tutarına yaşıdları ilə çimməyə gələrdilər.
Keçmişdə üç kəndi birləşdirib kollektiv təsərrüfat yaradanda dördbir yanı dikdirlə əhatəyə alınan istilə cəltik əkinini, bağ-bostanı suvarmaq üçün Gur-gur çayının suyu yığılardı. Yayda çayın suyu quruyanda kəndin qız-gəlini xalça-palazları yumaq üçün bura gətirərdi, at arabası olanlarsa Ana İstildən evlərinə çəlləklə su daşıyardılar. İstillərin də adı vardı: Bala istil, Beçə istili, Çandıq istili, Ocaqverdi İstili... Su tutumu böyük olduğuna görə Qırxbərənin dikindəki istilə Ana İstil deyirdilər.
...İndi İbad kişinin Ana istildə uşaq vaxti çimdiyi və içdiyi nə göz yaşı kimi o dupduru sudan, nə də ətrafdakı tut bağlarından əsər-əlamət qalmışdı. Elə bil, o zaman dəvəyə, filə boy verməyən Ana İstilin gümüşü suları həmişəlik yerin tərkinə gömülmüşdü. Əvvəllər sürüdən qoyun-quzu, naxırdan mal-qara azıb-itəndə kənd adamları onları İstildən yuxarı - qalın və sıx meşəni xatırladan tut bağlarından tapardılar. Artıq iki gün idi ki, İbad o qayğısız uşaqlıq illərini xatırlaya-xatırlaya itmiş boğaz inəyini axtarırdı. Çaladakı yulğunluğu, Muğan xolundakı qamışlığı, Ağqobudakı ovalığı ələk-vələk eləmişdi... Qorxurdu ki, inək doğsa, balası qurd-quşa yem olar! Ona görə inəyi tapmamış evə dönmək istəmirdi.
Amma susuzluq onu haldan salmışdı. Birdən yadına düşdü ki, böyürtkən yesə susuzluğunu yatırar. Susuz torpağı çat-çat olsa da Ana İstilin ətrafını xeyli böyürtkən kolları bürümüşdü. İbad elə ilk yaxınlaşdığı kolun üstündə qıvrılıb yatmış ilanı görcək bədənindən soyuq gizilti keçdi. İlandan elə qorxurdu ki, hətta jurnalda, kitabda şəklini görəndə belə əti ürpəşərdi. Səhər tezdən evdən çıxanda ürəyndə Allaha yalvarmışdı ki, ağına da, qarasına da lənət oxunan bu qorxunc heyvan rastına çıxmasın!
...Alnının tərini silə-silə bir-iki addım geri çəkildi, sonra yavaşca koldan aralandı. Birdən qulağına qurbagalarin qurultusu gəldi. Səs Ana İstilin uçulub-dağılmış bəndi tərəfdən - çayın yatağınından gəlirdi.
Bəndə çatanda suçu Möhsün kişini xatırladı, astadan: “Qəbri nurla dolsun” pıçıldadı. Kəndin yaşlı adamları ona mirab deyərdilər. Möhsün kişi bağ-bostan yayda susuz qalmasın deyə Gur-gur çayın qabağına bənd vurub, suyunu Ana İstilə yönəldərdi. Yazın oğlan çağı çaya sel gələndə bəndi də, çayın üstündən keçən körpüləri də bir-bir yıxardı. Sel suyu çəkiləndən sonra çayda irili-xırdalı balıqlar peyda olardı. Belə anlarda kəndin ağsaqqalları-ağbirçəkləri deyərdi ki, Allaha çoxlu-çoxlu şükürlər edin, ay camaat, Novruzqabağı yerin-göyün sahibi el-obaya ruzu göndərib...
İbadın yeniyetmə çağında balıq tutduğu çayın bəndə yaxın yatağı indi yamyaşıl kəz bağlamışdı. Kəzin üzərində qurbağalar atılıb-düşür, sanki oxuya-oxuya rəqs edirdilər...
İbad kişi diqqətlə baxanda gördü ki, qurbağaların çoxunun dərisindəki çil elə durğun suyun üzərindəki kəzin, yosunun rəngindədir.
Kəzi əli aralayıb sudan ovuclayıb içdi. İkinci dəfə suyu götürəndə ovucları arasında ona mat-mat baxan qurbağanı görcək, elə bil, diksinib yuxudan ayıldı... Qurbağanı kənara tullayıb ayağa qalxdı. Suya təşnə ürəyi bulandı, mədəsində bərk ağrı hiss elədi. Ona elə gəldi ki, ilk ovuclayıb içinə acgözcəsinə sömürdüyü suyla birlikdə mədəsinə qurbağa gedib... Bir -iki dəfə ögüsə də qusa bilmədi. Və talaş içində kəndə döndü.
***
...İbadın çölləmədə boğaz inəyini gəzərkən qanovdan içdiyi kəz basmış su ilə qarnına qurbağa getməsi xəbəri ildırım sürətilə kəndə yayıldı. Heç kim eşitdiyi bu xəbərə inanmaq istəmirdi. İnananlar da ona təcili rayon mərkəzindəki xəstəxanaya getməyi – özünü rentgen aparatında yoxlatdırmağı məsləhət görürdülər.
...İbad rentgen otağındakı qadın həkimə utandığından “mədəmdə nəsə var, bərk ağrı verir” dedi. Həkim ona təbaşir içirəndən sonra mədəsini yoxlayıb, “Mədənizdə heç nə yoxdur, maşallah saat kimi işləyir” dedi.
İki gündən sonra İbad yenə xəstəxanaya gəldi. Bu dəfə rentgen otağındakı kişi həkim yenə ona ürəyini bulandıran təbaşır məhlulu içirtdi. Mədəsini mayinə edib İbada sağlam olduğunu söylədi.
İbad rahatlaşmayıb dedi:
-Doktor, axı baş barmağım boydaydı, özüm gördüm. Gecələr də quruldayır... Həkim diqqətlə onun baş barmağına baxıb maraqla soruşdu:
- Nəyi gördün?
-Çil-çil qurbağanı... Neçə gündür ki, boğazımdan su da keçmir...
Həkim məsələnin nə yerdə olduğunu biləndə təəssüflə başını bulayıb dedi ki, ay rəhmətliyin oğlu, sənin qarnında qurbağa nə gəzir? Get, əməlli-başlı ye-iç, sənin qarnın aclından quruldayır...
İbad əli ətəyindən uzun, kor-peşman yenə kəndə döndü. Bu bir neçə gündə xeyli arıqlamışdı. Rəngi-rufu qaçmışdı. Çuxura düşmüş gözlərinin işığı get-gedə azalırdı. İbad kişiyə elə gəlirdi ki, həkimlər ona içirdikləri təbaşir tozundan olan ağ məhlulun içində göyümtül rəngə çalan çil-çil qurbağanı görə bilmirlər.
Əlac türkəçarəyə qalmışdı...
Amma ara həkimlərə də şübhə hissi ilə yanaşırdı. Arvadı da səhər-axşam deyinirdi: “Belə getsə, ay kişi, üzülüb lap əldən düşəcəksən!..”
***
Aradan iki-üç gün də ötüb- keçdi. İbadın başına gələn hal-qəziyyə qonşu kənddə yaşayan məktəb yoldaşı, şair Əli Zamanın da qulağına çatmışdı. Eşitmişdi ki, İbad nə yeyir, nə içir, nə də yatır. Düşünürdü ki, bu minvalla bədbəxt azarsız-bezarsız ömürünü başa vura bilər! Odur ki, təzə nəşr olunmuş şeirlər toplusundan bir-iksini əl çantasına qoyub İbadgilə yollandı.
İki kəndin arasında sədd nişanı olan çayın üstündəki Taxta körpüyə çatanda nə düşündüsə, çayın kəz bağlamış yatağından baş barmağı boyda bir çil-çil qurbağanı tutub cib yaylığına bükdü. Əl çantasının yan cibinə ehmalca qoyub sonra yoluna davam etdi.
...Orta məktəbdə dərslərini yaxşı oxuduğuna görə bir çox şagird yoldaşları kimi İbad da Əliyə həsəd aparardı. Məktəbin divar qəzetində bir dəfə Əli ona satirik şeir də yazmışdı. İbad hələ o vaxtı hamının şair çağırdığı Əlidən inciməmişdi. Çünki müəllimlər də Əliyə “ağıllı, bacarıqlı, istedadlı uşaqdı” deyə hörmət bəsləyirdilər. Keçmiş sinif yoldaşının gəlişinə İbad kişi sevindi. Kitabına baxıb: “Çox mübarəkdir” -dedi. Hər ikisi dünyasını dəyişən məktəb yoldaşlarına rəhmət oxuyub, sağ qalanlardan söz saldılar. Qırx-qırx beş il əvvəl məktəbdə baş verən bir-iki məzəli əhvalatı yada salıb güldülər də... Sonra: ” -İndiki, ay İbad, həkimlərə şəkk edirsən, onda mənə yaxşıca qulaq as!”-deyə şair müdrik görkəm alıb, özündən uydurduğu hadisəni belə nəql etdi: “Bunu rəhmətlik nənəmin dilindən eşitmişəm: babam bir dəfə pələmədə bostanın qarovulunu çəkirmiş. El sözüdür, sən də bilirsən, deyir, pələməsiz bağ olmaz! Sən demə, pələmənin taxta tavanının bir güncündə sərçə yuvası varmış, yumurtadan təzə çıxan cıppılı bir ətcabala düşür su bardağına. Gecənin bir vədəsi kişi bardağı başına çəkəndə sərçə balası gedir mədəsinə. Bu minvalla təşvişə düşüb, üz tutub gəlir evə. Nənəmə qayıdıb deyir ki, içimdə elə bil sərçə cikkilədəyir. Nənəm eləməyib tənbəllik, əvvəl yarım çölmək qatığı, sonra üstündən bir kasa ərinmiş camış yağını içirir babama. Kişi sıfraq edəndə, quşun balası da düşür ləyənin içinə...”
İbadın arvadı söhbətə qulaq asırdı. “Qatığımız var, qardaş, amma camış yağı yoxdur!” deyəndə şair ərklə dilləndi ki, hansı yağ olur, olsun, fərq etməz!..
Qadın soyuducudan üzərinə “Günəbaxan yağı” yazılmış şəffaf rəngli plastik qab gətirdi. Şair də təcrübəli təbiblər kimi: “Bacı, bu yağı azca isitsən yaxşı olar” -dedi. İbad inansın deyə, şair gətizdirdiyi ləyəni də düz evin ortasına qoydu... “Hə, indi əvvəl qatığı iç, üstündən də yağı... “
Boş mədəsi qatıqla dolandan sonra günəbaxan yağı İbadın ürəyini bulandırdı... Ögüyüb ləyənə qusdu. Arvadı doğma əmisi qızı olsa da, çımtəşib üzünü yana çevirdi. İbad növbəti dəfə gözlərini yumub ögüdüyü məqamda şair cəld çantasından cib yaylığına bükdüyü qurbağanı ləyənə içinə atıb: “Hə, İbad, hə, bir də cəhd elə...bir də... bir də...”– deyə-deyə azca kənara çəkildi. Və birdən sevinc hissi ilə qışqırdı: “Əla, alındı. Bərəkallah... Hə, bax, bax, xallı qurbağaya bax...”.
İbad yaşarmış gözlərini silib gah ləyəndəki kiçik çil-çil qurbağaya, gah da şairə baxdı. “Adın Əliyə and olsun ki, mənim qarnıma gedən çil-çil qurbağa düz baş barmağım boyda idi”
Şair onun qabarlı əlindəki baş barmağına baxıb gülümsündü, sonra çox ciddi tərzdə dedi: “Əşi, ay pir olmuşun oğlu, neçə gündür ki, ac qalmaqdan əriyib çöpə dönübsən, qurbağa da acından arıqlayıb dana...”
İbadın gözlərinə işıq gəldi. Gülə-gülə dedi: “Şair dana dedin, yadıma boğaz inəyim düşdü. İnşallah, erkək doğsa, balasını sənə bağışlayacam...”
Sonra ucadan arvadına səsləndi: “- Əmiqızı, gəl bu şoqəribi apar tulla o yana, özün də biş-düş elə, tez ol gətir düz süfrəyə...”
Arvadı içərisində çil-çil qurabağının atılıb-düşdüyü ləyəni götürəndə şairə ürəkdən təşəkkür edib dedi: “Allah babana da, o təbib nənənə də min rəhmət eləsin, qardaş, düz bir həftədir ki, yuxu üzünə tamarzı qalmışdıq...”
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
Uorren Baffet: “Qətiyyətli olun!”
Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Dünyaşöhrətli investor, filantrop Uorren Baffet həm də uğur nəzəriyyəsinin banisidir. Onun 13 bənddən ibarət “Uğur qazanmaq qaydası” təlimi də var. Bu gün sizlərə növbəti bəndi təqdim edəcəyik.
Əminik ki, sizlərə bu dahi şəxs çox faydalı olacaq.
Qayda 10
Qətiyyətli olun!
«Qətiyyətsizliklə siz heç nəyə nail ola bilməyəcəksiniz. 1984-cü ildə mən bir kompaniya almışdım. Bu kompaniyada bir qadından – kompaniyanın qurucusundan çox xoşum gəlirdi. İş onda idi ki, böyük maliyyəsi olmayan və olduqca qətiyyətli olan bu xanım yalnız qətiyyəti hesabına mebel satışı ilə məşğul olan böyük bir mağazalar şəbəkəsi aça bilmişdi».
Əvvəlki günlərdə isə bunları təqdim etmişdik:
Qayda 1
Unutmayın – həmişə özünə investisiya qoymaq lazımdır!
«Hər gün öz xarakterinzin zəif cəhətləri üzərində çalışın, onları daha yaxşı edin, öz qabiliyyət və bacarıqlarınızı inkişaf etdirin. Özünə investisiya qoymaq həmişə universitetlərə təhsil haqqı ödəmək anlamında deyil. Mənim iki diplomum var, amma mən onları çərçivəyə salıb divardan asmıram. Mən hətta bilmirəm ki, onları hara qoymuşam».
Qayda 2
«Yox!» deməyi öyrənin
«Siz «yox» deməyi öyrənməsəniz, heç vaxt öz zamanınızı tam olaraq idarə edə, ona nəzarət edə bilməyəcəksiniz».
Qayda 3
Heç vaxt başqalarına qulaq asmayın
«Çalışın, başqalarının düşüncəsinə əsaslanan qərar qəbul etməyəsiniz. Karyeramın əvvəlində mənə yalnız uğursuzluq vəd edirdilər. Hətta mən investorlardan 100 min dollar toplamağı bacaranda da həmin şəxslərin fikirləri dəyişməmişdi. Təsəvvür edin, 10 ildən sonra bu pullar mənə 100 milyon dollar gətirəndə onların sifətlərinin ifadələri nə cür oldu.
Özünüzə yalnız öz daxili şkalanız ilə qiymət verin!»
Qayda 4
Cəld və məhsuldar hərəkət edin
«Qərarı çox uzadıb çox düşünməyin. Həmişə çalışın, hər şeyin məğzini cəld, zamanında anlayasınız. Sonradan başa düşəcəksiniz ki, bu, pul qazanmağın yeganə vasitəsidir».
Qayda 5
Çalışın, öz gəlirlərinizi təkrar investisiyaya qoyasınız
«Öz ilk biznesinizlə qazandığınız pulu çalışın xərcləməyəsiniz, işin inkişafına qoyasınız. Haçansa mən dostumla bərbərxanada oyun avtomatı quraşdırıb bir qədər pul qazanmışdım. Amma bu pulu digər yeniyetmələr kimi xərcləmədik, dövriyyəyə buraxdıq. Nəticədə, 26 yaşda artıq mənim 1,4 milyon dollarım var idi».
Qayda 6
Hər şey barədə əvvəlcədən razılaşın
«İstənilən işi başlayanda dərhal maliyyə məsələsində razılaşın. Bunu etməsəniz, böyük ehtimalla siz aldadılacaqsınız. Bu dərsi mən yeniyetməlik vaxtımda əxz eləmişəm. Necəsə, mənim babam məndən və dostumdan mağazasını təmizləməyi xahiş etmişdi. Biz 5 saat ərzində süpürgələrlə işlədik, yeşikləri daşıdıq. İş qurtaranda babam bizim ikimizə cəmi 90 sent ödədi. Həmin anda şəraitin ədalətsizliyindən mən çox sarsılmışdım».
Qayda 7
Ən xırda şeylərə belə diqqət edin və onlardan öz maraqlarınız üçün istifadə eləyin
«Həmişə xırda şeylərə diqqət etsəniz yaxşıca qənaət etmiş olacaqsınız. Bir yaxşı nümunə gətirim: Mənim bir tanışım evinin küçə divarlarını rəngləmək qərarına gəlmişdi, o bunu çox ağılla etdi. 4 divarın hamısını yox, yalnız əsas küçəyə baxan divarı rənglədi».
Qayda 8
Öz pullarınızdan düzgün istifadə edin
«Birinci qayda: heç vaxt pulunuzu itirməyin. İkinci qayda: heç vaxit birinci qaydanı unutmayın.
Foreks bazarında ticarətlə məşğulsunuzsa həmişə məntiqsiz risklərdən qaçın. Ticarətlə necəgəldi məşğul olmayın. Həmişə pula qənaət metodundan yararlanın ki, nəticədə kapitalınız qorunsun və artsın».
Qayda 9
Öz vəsaitinizlə yaşayın!
«Çalışın, heç vaxit borca pul göitürməyin. Götürsəniz, heç cür inkişaf edə bilməyəcək, bütün həyatınızı yoxsulluq içində keçirəcəksiniz. Cəld borclarınızı qaytarın və dövriyyəyə buraxmaq üçün azacıq kapital toplayın».
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
Ötən ilin son tədbiri
Qafar Cəfərli, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Lənkəran Bölməsində "2023-cü ildə bölgənin ədəbi həyatı: görülən işlər və vəzifələr" mövzusunda tədbir keçirilib.
Bölgə yazarlarının iştirakları ilə keçirilən və ötən ilin son tədbiri olan tədbiri giriş sözü ilə bölmənin sədri, yazıçı-publisist Qafar Cəfərli açaraq iştirakçıları salamlayıb. Ölkəmizin 2023-cü ildə siyasi və ədəbi həyatda qazandığı uğurlardan danışaraq o, iştirakçıları qarşıdan gələn Yeni il və Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü münasibətilə təbrik edib.
Bölgənin ədəbi həyatında görülən işlərdən danışan bölmənin ədəbi məsləhətçisi Ağamir Cavad 2023-cü ildə AYB Lənkəran Bölməsinin təşkilatçılığı ilə görülən işlərdən, həyata keçirdiyi layihələrdən danışıb.
Sonra Bölmə sədri Qafar Cəfərli 2023-cü ildə Bölmənin tədbirlərində fəal iştirak edən və yaradıcılıq uğurlarına görə bir qrup yazara Bölmənin Fəxri Fərmanını təqdim edib.
Şair və yazıçılardan Ziyafət Yəhya, Hafiz Mirzə, Səyavuş Süleymanlı, Əlizadə Əsədov, Şəfahət Şəfi, Eldar İlqaroğlu, Vilayət Məmmədov, Əməkdar məşqçi İdrak Dadaşov çıxış edərək bölmənin 2023-cü ildə gördüyü işləri yüksək qiymətləndirib, bu fəaliyyətin daha da güclənməsi üçün arzu və təkliflərini bildiriblər.
Tədbirdə iştirak edən AMEA Ədəbiyyat İnstitutunun ədəbi-tənqid şöbəsinin müdiri, AYB idarə heyətinin üzvü, filologiya elmləri doktoru, tanınmış ədəbi tənqidçi Vaqif Yusifl Bölmənin Respublikanın ədəbi həyatındakı nüfuzlundan söz açıb, görülən işləri alqışlayıb. Vaqif Yusifli Lənkəran Bölməsinin tanınmış yazarlarının yaradıcılığı haqqında qələmə aldığı ədəbi-tənqidi məqalələrindən danışıb, yeni məqalələr yazmağı planlaşdırdığını söyləyib, hər kəsə yeni ildə yeni yaradıcılıq uğurları diləyib.
Bölmə sədri Qafar Cəfərli bütün təklifləri nəzərə alaraq 2024-cü ildə nəzərdə tutulan işlər haqqında məlumat verib, hamıya yaradıcılıq uğurları diləyib, tədbiri yekunlaşdırıb.
Sonda xatirə şəkilləri çəkilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.01.2024)
