Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu gün, əziz oxucularım, mən sizə ən son illərin fenomen bir şəxsiyyətinə çevrilmiş azərbaycanlı İlham Zəkiyev barədə də söz açmaq, onu bir əyilməzlik, sınmazlıq etalonu kimi örnək gətirmək istəyirəm.

1999-cu ildə hərbi xidmət keçərkən İlham Qarabağda, Füzuli rayonunun Aşağı Əbdürrəhmanlı kəndi istiqamətində erməni snayperinin gülləsinə tuş gəldi. Atəşkəs rejiminə baxmayaraq silahı susdurmayan erməni silahlıları tərəfindən 18 yaşlı serjant ağır yaralandı, güllə onun sağ gicgahından girib sol gicgahından çıxmışdı. 5 gün koma vəziyyətində qalan gəncin sağalacağına heç kəs inanmırdı. Amma o, görmə qabiliyyətini büstütün itirsə də həyat sevgisi hesabına sağaldı, ayağa durdu.

Əlbəttə, 18 yaşında dünya işığından məhrum olmaq bir gənc üçün taleyin ən böyük zərbəsi hesab olunar. Adi bir uğursuzluqdan, kiçicik bir problemdən sınan, həyatdan küsən gənclərimiz məgər azdırmı?

İlhamsa dövlətin hesabına xarici ölkədə müayinə edilib müalicə alarkən görmə qabiliyyətinin bərpasının mümkünsüz olması barədə eşitdiyi xəbərdən belə sınmadı, həyatdan küsmədi, vətəninə yenə də faydalı olmaq, ailəsinə yük olmaqdansa dəstək olmaq düşüncəsi ilə paralimpiya hərəkatına qoşuldu. Cüdo idman növündə axtardığını mütləq tapacağına bir əminlik yarandı onda. Gərgin məşqlər özünəinam hissləriylə, özünəgüvənlə birləşdi, hətta ilk dövrdəki uğursuzluqlar belə onu sındırmadı. 2004-cü ildə İlham Afinada paralimpiya oyunlarında bütün rəqiblərinə üstün gələrək Paralimpiya çempionu oldu, ardınca Avropa və Dünya çempionluqları gəldi.

2008-ci ildə Pekində qəhrəmanımız dalbadal ikinci dəfə Paralimpiya çempionluğu zəfərini yaşadı.

Hazırda İlhamın medal qarderobu çox zəngindir, ikiqat Paralimpiya, ikiqat dünya, altıqat Avropa çempionu, 2015-ci il Bakı Avropa Oyunları çempionu olan, ölkənin  «Tərəqqi» medalına, «Şöhrət» ordeninə layiq görülən İlhamın daha bir qələbəsi ailə həyatı qurmasıdır. İndi İlhamın iki oğlu, bir qızı var.

Müasir dövrdə dünya film industriyası uydurma qəhrəmanlar ixrac edirlər. Bir ucdan detpullar, X-mənlər, hörümçək-adamlar, tonistarklar, klarkkentlər yaranmaqdadır. Zənnimcə, İlham Zəkiyev obrazı canlı, real qəhrəman tapmayan dünya sinematoqrafiyası üçün olduqca cəlbedici ola bilər.

Ey qarşılıqsız sevgi, işsizlik, xəstəlik, maddi çətinlik problemi ilə küskünləşmiş motivasiya axtaran insan! Sənin üçün ən böyük motivasiya  İlham Zəkiyev ola bilər!

Dünyada «dünya işığı» adlandırdığımız görmə qabiliyyətindən gözəl nə ola bilər? Amma bu gözəlliyi itirən, üstəlik, dəhşətli, dözülməsi mümkünsüz ağrılar keçirən bir gənc əgər sınmırsa, əlilliyə və ağrılara meydan oxumaqla həyatın özündən qisas ala bilirsə, qazandığı hər bir parlaq idman qələbəsi ilə ona ölüm hökmü çıxaranları mənəvi cəhətdən min yol öldürürsə, belə bir şəxsdən örnək götürüb öz xırda problemlərinə yenilmə, əziz ümidsiz oxucum!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.04.2024)

Ölkəmizdə Kino ssenarilərini dərc edən bir mətbu orqan, dərgi yoxdur. Ümumən, son illərdə heç dramaturji kitablar da nəşr edilmir. Kinoşünaslıq, kinotənqid sahələri də öz qürub dövrünü yaşayır. Bu da kinomuzun inkişaf strategiyasının ziddinədir.

Hazırda həm Mədəniyyət Nazirliyinin, həm də Kino Agentliyinin reallaşdırmaq istədikləri geniş fəaliyyət spektrində bu nöqsanların aradan götürülməsi də aparıcı rol oynayır.

Bu günlərdə “Elm və təhsil” nəşriyyatı tərəfindən tanınmış kinodramaturq, yazıçı, Azərbaycan Kini Agentliyinin direktoru Orxan Fikrətoğlunun “Kinocizgilər” adlı kitabı işıq üzü görəcək. Kitabda həm tammetrajlı, həm qısametrajlı bədii və sənədli film ssenariləri, ekran həlli üçün uyğunlaşdırılmış qısa hekayələr və novellalar yer alıb.

Bu gündən etibarən oxucularımızı “Kinocizgilər” kitabındakı yazılarla tanışlıq gözləyir. Xüsusən, kino sahəsi ilə maraqlananlar üçün, gənc ssenaristlər və rejissorlar üçün düşünürük ki, bu dərclər faydalı olacaq.

“TURAN” bədii film ssenarisini təqdim edirik.

Titr yazı. Qarabağ. 1921-ci il. Dekabr.

“Agit teatr”ın köçü...

Onbaşı İzzət ağaca söykənərək oturub.

Aktyorlar arabalarda yatırlar...

At diqqətlə arabaların üstünə atılmış qırmızı örtük­lərə baxır...

Ravi-aşıq onbaşı İzzətə yaxınlaşıb yerə çöməlir: – Mənimlə birlikdə aktyorluq eləyə­cəksən. Bur­da ancaq yalanla yaşaya bilərsən. Doğru səni öldürər. Bol­şe­viklər əllərində çıraq səni gəzir. Al, bu da sənədin. Adın Vartapetdir.

Onbaşı İzzət: – Bu nə addır? Fərli müsəlman adı tapa bilmirdin?

Ravi-aşıq: – Bu ad səni daha çox qoruyacaq. Bu gün Vartapetlər dəbdədir. Sənə uyğun səhnələr yazacam. Türk paşasını oynayacaqsan. Belə-belə, Allaha təvəkkül, başımızı girləyəcəyik.

Onbaşı İzzət: – Haçana qədər?

Ravi-aşıq: – Gələn dəfəyə qədər.

Onbaşı İzzət: – Məni Türkiyə sərhədlərinə doğru apar. Gerisi ilə işin olmasın. Səni, yəqin ki, sərhədlərdə saxlamırlar. Yolda nə desən, edərəm. Ora çatana qədər danışmaram da.

Ravi-aşıq mələk qanadları olan qızı yanına çağırır.

Ravi-aşıq: – O atın quyruğunu hör. Üstünü də çulla. Sonra yük arabasına qoş. Gözlərini də bağla. Sağa-sola çox baxır. Bu gözəl oğlana da cırım-cındırdan-zaddan geyindir. Uzun sözün qısası, elə et ki, atı da, özü də tanınmasın. Səhər Qazaxdan Gürcüstana keçirik... Borçalı çökəyinə...

***

Titr yazı. 1918-ci il. Bakı ətrafı. Binəqədi kəndi.

Nuru paşanın qərargahı.

Nuru paşa masa arxasında oturub. Nazim bəy ayaq üstə­dir. Qafqaz İslam Ordusunun əsgəri Qoçu Nəcəfqulu ilə birlik­də Nuru paşanın qərargahına daxil olur.

Əsgər: – Paşam, Könüllü Azərbaycan korpusunun döyüş­çüsü Qoçu Nəcəfqulu hüzurunuzdadır. O, Azərbay­can naminə on yeddinci ildən bəri döyüşür. Yerli relyefi müəyyən etməkdə bizə yardımçı olacaq. İcazə verin gedim.

Nuru paşa: – Adını çox eşitmişəm. Qafqaz İslam Ordusu adından sənə minnətdaram.

Qoçu Nəcəfqulu: – Mən öz şəhərimi, adımı və qadınların namusunu qorumuşam. Dədə-babadan nə gör­müşəm, onu götürmüşəm. Bakı işğal altındadır. Adamları heç nədən öldü­rürlər. Mənə silah və adam ver, özüm gedim o dığaları qırım. Belə olmaz. Bunu Allah da götürməz, bəndə də... Şəhərdə silis də yoxdur. Kim nə istəyir, onu edir. Yiyəsizlikdir. Körpə uşaqları belə süngüdən keçirirlər.

Nazim bəy: – Üç gündən sonra şəhərə girəcəyik. Möh­kəm­­lənmək üçün nöqtələri bu gecə müəyyən etmə­liyik. Kəşfiy­yatçıları maneəsiz şəhərə sala bilərsənmi?

Qoçu Nəcəfqulu: – Əlbəttə salaram.

Nuru paşa: – Bilirsən ermənilər niyə bizim uşaqları süngüdən keçirir?

Qoçu Nəcəfqulu: – Müsəlman deyillər, ona görə?

Nuru paşa: – Onlar bizim bələkdə olan uşaq­larımızdan belə it kimi qorxurlar, ona görə. Get hazırlaş.

Qoçu Nəcəfqulu qərargahdan çıxır.

Nazim bəy: – Az qalıb, paşam. Bir-iki günə Bakını azad edəcəyik.

Nuru paşa: – Mən o günün dualarını edirəm, Nazim bəy.

***

Titr yazı. “Metropol” mehmanxanasının önü.

 1918-ci il. 15 sentyabr.

Yandırılmış Həşimov mülkünün yanından keçən hərbi maşınlar...

“İsmailiyyə” binasının önündə şəkil çəkdirən hərbi geyimli türk zabitləri...

“Kaspi” mətbəəsinin ermənilər tərəfindən dağı­dıl­mış bi­na­sı önündə sosialist internasionalı mitinq keçirir...

 “Metropol” mehmanxanası türk və Azərbaycan bay­raqları ilə bəzədilib.

 Hotelin qapısı üstünə latın əlifbası ilə “HEYƏTİ-VÜKƏLA” sözləri yazılıb.

 Qafqaz İslam Ordusunun “Metropol” hotelinin qarşısında dayanmış növbətçi əsgəri sənədləri yoxlanılan şair Salman Mümtazı salamlayır.

Əsgər: – Cənab Salman Mümtaz. Sizi 15 sentyabr Bakının Qurtuluşu Günü münasibətilə keçirilən təntənəli ziyafətdə görməkdən çox məmnunam.

Salman Mümtaz igid əsgərin alnından öpüb içəri keçir.

Geniş salonda iclas başlanır...

İclası Heyəti-vükəla rəisi Fətəli Xan Xoyski açır.

Fətəli Xan Xoyski: – Əziz və dəyərli qardaşlar. Qafqaz İslam Ordusunun zəfəri bizim var olmağımızı aydınlatdı. Bu zəfər olmasaydı, bizlər də yox idik. Ədu hələ də qapının ağzındadır. Amma biz artıq bir dövlət olaraq varıq. Biz orduyuq. Biz dünyaya öz gözlərimizlə baxıb, onlarla öz ana dilimizdə danışırıq. Rus istibdadı çökdü. Bu çöküntü altından biz türk arkadaşlarımızın əlindən tutub çıxdıq. İcazə verin Qafqaz İslam Ordusunun komandanı “Altun Ləyaqət” və “Altun imtiyaz” me­dalları ilə təltif edilmiş iyirmi doqquz yaşlı ferik Nuru paşa Hacı Əhməd oğlunu sizə təqdim edim.

Salona toplaşmış qonaqlar ayağa qalxaraq əl çalmaqla Nuru paşanı salamlayırlar...

Fətəli Xan Xoyski: – Sözü paşamızın siyasi mü­şaviri Əhməd bəy Ağayevə verirəm. Buyurun, Əhməd bəy.

Əhməd bəy Ağayev yerindən danışır: – Əcəba, kimdir Nuru paşa deyə düşünənlər aranızda da var, heç şübhəsiz. O, göydən enən mələk deyil. Mərd döyüş­çüdür. O da qorxur. Ancaq düşməndən deyil, Allahdan qorxur. Paşam 1889-cu ildə İstanbulda doğulub. Kökü Krım türklərindəndir. Atasının adı Hacı Əhməddir. Bu dəqiqə bu nəslin üç nümayəndəsi general rütbəsində Türk dünyasına xidmət edir: Ənvər paşa, Nuru paşa və Xəlil paşa. Nuru paşa min doqquz yüz altıncı ildə quru qoşunları məktəbinə daxil olur. Doqquzuncu ildə bu məktəbi uğurla bitirir. Min doqquz yüz on birinci ildə paşam hərbi akademiyanı da bitirir. Min doqquz yüz on üçüncü ildə yüzbaşı, on altıncı ildə minbaşı, on səkkizinci ildə isə yarbay rütbəsi alır. Onu Qafqaz İslam Ordusuna komandan təyin edən Osmanlı sultanı elə həmin il paşama ferik, yəni general rütbə­si­ni verir. O, Şimali Afrika cəbhəsində igidliklə döyüşüb. Liviya­da cəbhə komandanı olub. Trablisqərbdə italiyalılara qarşı sava­şıb. Ödüllərinin sayını deyimmi? Onun ən böyük ödülü düşmən əlindən geri aldığı Azərbaycandır.

Salona toplaşanlar ayağa qalxıb əl çalırlar...

Sonra işıqlar sönür...

Zala toplaşanların arasından çıxmış Ənvər paşa qiya­fə­sin­də olan Abbas Mirzə Şərifzadə “Ədirnənin fəthi” tamaşa­sından monoloq söyləyir...

Xüsusi lojada oturmuş Nuru paşa, Məmməd Əmin Rəsulzadə, Xan Xoyski, Nəsib bəy Yusifbəyli və sonuncu Bakı xanı Fətəli xan...

Abbas Mirzə: – Ey qəhrəman türklərin igid balaları. Qarış­qa­lar kimi ayaqlar altında tapdanmağa həyatmı deyilir? Hayır. Türk olduğunu anlayan hər kəs bunu qəbul etməz. Yerin üstün­də yatmaqdansa, altında yatmaq daha gözəl deyilmi? Biz kim­sə­dən tərəhhüm ummarıq. Tərəhhüm bir millətin ölməsi de­mək­dir. Silahına ar­xalanmayan bir millət yüksək-yüksək dağ­lara belə daya­nırsa, nəhayət, yıxılacaqdır.

Zaldan alqış sədaları eşidilir... “Yaşa, Nuru paşa, yaşa, Ənvər paşa” şüarları səslənir...

Monoloq bitən kimi Bakı xanı ayağa qalxır.

Bakı xanı Fətəli xan: – Bilirsiniz ki, “Ədirnənin fət­hi” tamaşasındakı Ramiz obrazı Nuru paşanın pro­totipidir. Bu əsəri on yeddi yaşında yazmış Cəfər Cab­barlı bu gün bizimlə birlikdədir. Bura gəl, Cəfər. Bilirəm, Nuru paşaya sözün var.

Gənc Cəfər Cabbarlı Nuru paşaya yaxınlaşıb təzim edir...

Cəfər Cabbarlı: –  “Ədirnənin fəthi” əsərinin ilk səhnə baxışı 1917-ci ildə Bakıda olub. Bu gün sizə söz verirəm ki, Bakının azad olunması ilə bağlı yeni bir əsər yazacağam. Bu əsər sizin şərəfinizə yazılacaq, paşam. Bu əsərin də qəhrəmanı siz olacaqsınız. Bir də sizdən bir xahişim var. Nə olar, bizim Dağlı məhləsinə də bir dəfə qonaq gəlin. Görün anam sizə necə bozbaş bişirir.

Zalda gülüş səsləri eşidilir...

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.04.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının əməkdaşı Habil Yaşar dünyaca məşhur qorxu romanlarının yazarı Stiven Kinqin yazı rutinini təqdim edir:

“Mənim bir rutinim var, çünki düşünürəm ki, yazmaq öz-özünə

hipnozdur və təkrar-təkrar eyni hərəkətləri etsəniz, bir növ transa

düşərsiniz”.

Stiven Kinq, “YAZMAQ HİPNOZDUR”

İllər keçdikcə Kinqin gündəlik yazı işi yavaşladı. O, hələ də hər gün,

hətta həftə sonları da yazır, amma özünün dediyi kimi, “Mən daha çox

yazırdım və daha tez yazırdım – bu sadəcə qocalmaqdır. Bu sizi bir az

yavaşladır”.

Əvvəllər o, gündə 2000 söz yazardı, lakin bu günlərdə o, hər

gün təxminən dörd saat yazmağı hədəfləyir və təxminən 1000 söz yazır.

“Oyanıram. Səhər yeməyi yeyirəm. Təxminən üç mil yarım piyada

gəzirəm. Qayıtdıqdan sonra əlyazmam olan kiçik ofisimə çıxıram. Mən

onu dəfələrlə nəzərdən keçirirəm. Günümü yazmaqla keçirmirəm. Bəlkə

iki saat təzə nüsxə yazacam, sonra geri qayıdıb bəzilərinə yenidən baxıb

bəyəndiyimi çap edib söndürəcəm”.

Stiven Kinq

King yazarkən musiqiyə qulaq asır, adətən işlədiyi müddətdə eyni

mahnını dəfələrlə dinləyir.

“Gündə 20 saat, mən hamının yaşadığı reallıqda yaşayıram. Amma

gündə dörd saat ərzində hər şey tamamilə dəyişir. Və əgər nə vaxtsa

bunun necə baş verdiyini və ya niyə baş verdiyini soruşsanız, sizə

deməliyəm ki, bu, başqaları kimi mənim üçün də sirrdir”.

Stiven Kinq

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.04.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət”  portalı klassik poeziyamızın ünlülərindən olan Mirzə Şəfi Vazehin (1794-1852) indiyədək çap edilməmiş 65 lirik şeirinin dərcini davam edir.  Şeirlər Azad Yaşarın təqdimatında sizlərə çatdırılır.

“Ötən ilin noyabrında görkəmli şair, xəttat və pedaqoq Mirzə Şəfi Vazehin vəfatının 160-cı ili tamam oldu. Bu ildönümüylə bağlı oxucuların diqqətinə təqdim etdiyim silsilə şeirlər Fridrix fon Bodenştedin 1851-ci ildə Almaniyada nəşr olunan “Mirzə Şəfinin nəğmələri” kitabına salınmışdı.

Nüfuzlu dilçilərimizdən Fəxrəddin Veysəlli və Yusif Savalan tərəfindən edilən sətri tərcümələr əsasında onları yazıldığı vaxtdan təxminən 180 il sonra ədəbi irsimizə təkrar qazandırmağa çalışdım. Bu mətnlər M.Ş.Vazeh irsindən çevirdiyim 270 şeirin hələlik çap olunmayan qisminə daxildir.” (Azad Yaşar)

43

O qədim kitablarda

müdriklik və təcrübə axtardı neçə insan,

kifə-toza bələndi.

Onlar unutdular ki, ən gözəl tapıntılar

İlahinin qatından,

ilk mənbədən gələndir.

44

Bizə, Mirzə Şəfi, söyləsənə bir,

Sənətinin gücü, sehri nədədir?

Hər işi ən doğru şəkildə görür,

ana təbiətə dəyər verirsən.

Həm müşküllər asan olur əlində,

Həm sözlə əməli birləşdirirsən.

Yerbəyer edirsən haqqı-nahaqqı,

dilində ədalət dönüb şüara.

Şövqlə cilalayıb öz almazını,

heç məhəl qoymursan çaqıl daşlara.

45

Hikmətli bir söz deyib,

sonra isə özünü

müdrik kimi aparmaq

çətin bir iş sayılmaz.

Bunun birinə dözmək,

qatlaşmaq mümkünsə də,

digəriylə barışmaq,

hesablaşmaq heç olmaz. 

Hikmətli söz işlərə

təkan verər, güc qatar.

Qaşqabağın əlacı...

qalar şux zarafata.

46

Gülü budağından üzmə...

Nə hacət?!

Onsuz da tutubdur ətri dörd yanı.

Hüsnünə, ətrinə valehsən – yetər,

vacibmi əlinə bata tikanı?!

47

Bir ara arifliyə can atırdım...

Axmaqlar

və cahillər zır dəli sanırdı onda məni.

Onların havasına gircək, “ağıllı” oldum,

çün aləmdə tək müdrik sayırlar özlərini.

48

Oğul deyərəm ona –

zarafatdan yayına,

gözlərini qaçırıb,

baxa tez başqa yana.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.04.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bir gün cümə, bir gün şənbə, bir gün bazar. Yox, təqvimi sadalamıram, Rus Dram Teatrının bu üç gündə verdiyi  tamaşalar barədə söz açmaq istəyirəm. Onlardan biri premyera idi. 

Əminəm ki, teatrsevərlər gərgin iş həftəsindən sonra bu gözəl məkana gedib bu 3 gözəl tamaşanı seyr ediblər. 

26 aprel - “Kişi, qadın, pəncərə... məşuq”

Rey Kuninin pyesi əsasında hazırlanan tamaşanın premyerası Azərbaycanın Xalq artisti İranə Tağızadənin quruluşunda 2018-ci il mayın 4 və 5-də təşkil olunub.

Tamaşa çox qəribə vəziyyətlər kaleydoskopuna çevrilir ki, buraya pyesin bütün qəhrəmanları düşür. Hər şey isə ondan başlayır ki, mötəbər centlmen, Britaniya parlamentinin üzvü ser Uilli “Vestminster” beşulduzlu otelində otaq götürür. 13 nömrəli otağın pəncərələri Biq-Benə açılır. Məhz bütün gərginlik “nəhs rəqəm” ucbatından başlayır.

27 aprel - “Qürur və qərəz”

Ceyn Ostinin əsəri əsasında ikihissəli qadın romanı 2013-cü il aprelin 14-də tamaşaçılara təqdim olunub. Quruluşçu rejissor İlqar Safat, quruluşun rəhbəri Azərbaycanın Xalq artisti Aleksandr Şarovskidir.

Süjet xətti mister Darsi ilə Elizabet arasında yaranan, qürur və qərəz sınaqlarından keçən sevgi tarixçəsini açır.

28 aprel – PREMYERA – “Voytsek”

Tamaşa XIX əsr alman dramaturqu, alim və şairi Qeorq Büxnerin 1837-ci ildə yazılmış və 1879-cu ildə Karl Emil Frantsozun əhəmiyyətli dərəcədə adaptasiyası ilə nəşr edilmiş pyesi əsasında hazırlanıb.

Quruluşçu rejissor Azərbaycanın Xalq artisti Aleksandr Şarovskidir.

Süjet arvadını qısqanclıq zəminində öldürən və edam cəzasına məhkum edilən Leypsiq sakini Voytsek adlı bərbərin hekayəsi üzərində qurulub.

Tamaşanın əsasını real hadisə - ixtisasca həkim olan Büxnerin atasının əməkdaşlıq etdiyi tibb qəzetində ətraflı təsvir edilən cinayət işi təşkil edir. Müəllif onun iştirakçılarının xarakterlərini və sosial statusunu dəyişdirərək, kəskin sosial problemlərin qabardıldığı dramını səhnəyə çıxarıb.

“Voytsek” pyesi alman dramaturgiyasının ən böyük əsərlərindən biri kimi tanınıb və opera, musiqi və kino da daxil olmaqla bir çox interpretasiyalarda hazırlanıb.

Qapaq şəklində: “Voytsek” tamaşasının afişası

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.04.2024)

Xəbər verdiyimiz kimi, 1-3 may tarixlərində ölkəmizdə “Sülh və qlobal təhlükəsizlik naminə dialoq: əməkdaşlıq və qarşılıqlı əlaqə” mövzusunda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu təşkil olunacaq.

Qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyev tərəfindən 2008-ci ildə irəli sürülmüş mədəniyyətlərarası dialoqa dair “Bakı Prosesi”nin tərkib hissəsi olan Forumun əsası 2011-ci ildə qoyulub.

Forumun əsas məqsədi mədəniyyətlərarası əməkdaşlıq və dialoqun təşviqi üçün mühüm beynəlxalq platforma kimi “Bakı Prosesi”nin rolunu möhkəmləndirməkdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, forum Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı (UNAOC), Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı (UNESCO), İslam Dünyası Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı (ICESCO) və BMT-nin Ümumdünya Turizm Təşkilatının birgə tərəfdaşlığı ilə keçiriləcək.

Üç gün davam edəcək Forum çərçivəsində 12 panel müzakirə və 4 plenar sessiyanın keçirilməsi nəzərdə tutulur. Müzakirə olunacaq mövzular təhsil, gənclər, iqlim dəyişikliyi, süni intellekt, mədəni irsin mühafizəsi, qanunsuz miqrasiya və digər sahələri əhatə edir. 

Dünyanın 100-dən çox ölkəsinin aparıcı beynəlxalq təşkilatları, hökumət üzvləri, parlament sədrləri, müavinləri, beynəlxalq media nümayəndələri, beyin mərkəzləri, qeyri-hökumət təşkilatlarının qatıldığı forum iştirakçıları dünya üçün aktual olan çağırışlar və məsələləri müzakirə edəcəklər.

Forum çərçivəsində həmçinin bir sıra ölkələrdən 100-dən artıq dini liderin iştirakı ilə “Dinlərarası dialoq vasitəsilə etimadın möhkəmləndirilməsi” adlı plenar iclasın keçirilməsi də planlaşdırılır.

Forum iştirakçılarının işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfəri, Ağdam və Şuşada iki xüsusi panel sessiyanın keçirilməsi də nəzərdə tutulur.

Qeyd edək ki, Bakıda ilk dəfə 2011-ci ildə keçirilən Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu daha sonra 2013, 2015, 2017 və 2019-cu illərdə təşkil olunub. Ötən müddət ərzində Forumun coğrafiyası çox genişlənib, tədbirə qoşulan ölkə və qurumların sayı xeyli artıb. Forumlara ümumilikdə 10 mindən çox iştirakçı – hökumət rəsmiləri, beynəlxalq təşkilat və institutlardan rəhbər və nümayəndələr qatılıb. Eyni zamanda forumlar çərçivəsində 200-dən artıq müxtəlif formatlı və miqyaslı tədbirlər, plenar və panel müzakirələr, təqdimatlar təşkil olunub.

Bəşəriyyəti narahat edən çağırışların diqqət mərkəzinə çəkildiyi ötən beş Forum çərçivəsində aparılan müzakirələr, tərtib edilən sənədlər beynəlxalq təşkilatlar üçün əsas istinad rolunu oynayıb. 

Onu da əlavə edək ki, ötən dövr ərzində “Bakı Prosesi” mədəniyyətlərarası dialoqa dair vacib qlobal platforma kimi qəbul olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.04.2024)