Super User

Super User

Azərbaycan Milli Kitabxanasında Asiya Hekayəçilik Komitəsinin növbəti iclası keçirilib. 

 

AzərTAC xəbər verir ki, iclasa üzv dövlətlər – Koreya, Qazaxıstan, Qırğız Respublikası, Monqolustan və Tacikistandan mədəniyyət nazirliklərinin nümayəndələri qatılıblar.

Asiya Hekayəçilik Komitəsi Koreya tərəfinin təşəbbüsü ilə 2009-cu ildə Mərkəzi Asiya ölkələrinin mədəniyyət nazirlikləri ilə əməkdaşlıq çərçivəsində yaradılıb.

Komitə Koreya Respublikasının Asiya Mədəniyyət Mərkəzinin vasitəçiliyi ilə bu günə qədər Asiya xalqlarının mədəni irsini əks etdirən birgə nəşrlərin hazırlanması, sərgilər, tamaşalar, festivallar və s. mədəni tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin edib.

Komitə tərəfindən Azərbaycanla bağlı nağıllardan ibarət iki kitab Koreya dilində çap olunub və Azərbaycan xalça sənətinin tanıdılması ilə bağlı işlər görülüb. Azərbaycan mədəni irsini əks etdirən növbəti kitab çapa hazırlanıb.

İclasın açılışında Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin nümayəndəsi qonaqları salamlayıb və Asiya ölkələrinin mədəni irsinin öyrənilməsi və təbliğində Komitənin rolunun vacibliyini vurğulayıb.

Daha sonra Asiya Mədəniyyət Mərkəzinin nümayəndələri cari ildə görülmüş işlər haqqında hesabatla çıxış ediblər. Həmçinin üzv dövlətlərin nümayəndələri tərəfindən növbəti il üçün birgə əməkdaşlığa dair təkliflər səsləndirilib.

Fasilədən sonra iclasın protokolu bir daha nəzərdən keçirilib. Protokolda Asiya xalqlarının maddi-mədəni irs nümunələrinin nümayiş olunduğu “İpək Yolu” sərgisinin təşkili, birgə “Uşaq Kitabları Mükafatı”nın təsis edilməsi, qayaüstü təsvirləri əks etdirən birgə layihənin hazırlanması, komitənin 17-ci iclasının növbəti ildə Monqolustanda keçirilməsi və s. məsələlər əksini tapıb.

Protokol üzvlər tərəfindən imzalanıb və iclas işini yekunlaşdırıb.

Asiya Hekayəçilik Komitəsinin üzvləri, həmçinin oktyabrın 6-da 10-cu Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisini ziyarət edib və Azərbaycan kitab sənayesi ilə yaxından tanış olublar.

 

Foto: APA-nındır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.10.2024)

 

Şəfa Vəli, “Ədəbiyyat və incəsənət”, Şəki-Zaqatala təmsilçisi

 

​Son dönəmdə istər valideynlər, istərsə də müəllimlər uşaqların  teatrdan uzaq düşməsi ilə bağlı narahatlıqlarını dilə gətirirlər.  Problemin həlli bu iki suala cavab tapılmasındadır: “Uşaqların teatrdan uzaq düşməsi kimin günahıdır?”, “Uşaqları teatra qaytarmaq üçün hansı tədbirlər görülür?”  Birinci sualın cavabını pedaqoqlar, uşaq psixoloqları axtarıb-tapmalıdırlar. Amma  ikinci sual hamımıza ünvanlanıb...

​04 oktyabr 2024-cü ildə Qəbələ rayon  Mədəniyyət Mərkəzində “Səhnəmizin balaca ulduzları” adlı tamaşanın nümayiş olunmasının məqsədlərindən biri də  məhz uşaqların teatra marağının artırılması idi. Tamaşa Qəbələ rayon Mədəniyyət Mərkəzinin nəzdində fəaliyyət göstərən İsmayıl bəy Qutqaşınlı adına Qəbələ Xalq Teatrının dram dərnəyinin üzvləri və Qəbələ  rayon 1 saylı klub tərəfindən  hazırlanıb. Xalq Teatrının inkişafına təkan vermək, gənc aktyorları teatrın səhnəsinə cəlb etmək də  “Səhnəmizin balaca ulduzları”nın məqsədlərindən idi.

Gənclərin Molla Nəsrəddin lətifələrinin motivləri əsasında, həmçinin, Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi”ndən “Kərpickəsən kişinin dastanı” şeirinin əsasında  hazırladığı səhnəciklər tamaşaçıların marağına səbəb olub. Tamaşanın təşkilatçısı, dram dərnəyinin rəhbəri Nihad Cəlilzadə teatrın inkişafında gənc aktyorların müstəsna rolundan danışarkən xüsusi vurğulayıb ki, uşaqları teatra cəlb etməyin ən gözəl yolu onlar üçün maraqlı tamaşalar hazırlamaqdır.

Tamaşanın sonunda İ.B.Qutqaşınlı adına Qəbələ Xalq teatrının rejissor, aktyor heyəti gənc aktyorları təbrik edib, onlara  irad və məsləhətlərini bildiriblər. Daha sonra iştirakçılar Qəbələ rayon Mədəniyyət Mərkəzi adından Fəxri Fərmanla təltif olunublar.

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.10.2024)

 

Azərbaycan Nəşriyyatları Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin kitab alışının dayandırılması qərarına etiraz bəyanatı ünvanlayıblar. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bəyanatın mətnini təqdim edir:

 

Azərbaycan Nəşriyyatlarının Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin kitab alışının dayandırılmasına etiraz Bəyanatı

Son illər Mədəniyyət Nazirliyi hər il bir dəfə kitabxana fondunu zənginləşdirmək məqsədi ilə, məhdud sayda da olsa, Azərbaycan nəşriyyatlarından kitab alırdı. Bu, milli kitabın və nəşriyyatlarımızın dəstəklənməsi baxımından əhəmiyyətli bir addım idi.

Biz, Azərbaycan nəşriyyatları, mədəni irsimizin inkişafına töhfə verən yerli kitabların kitabxanalarda təmsil olunmasının əhəmiyyətini yüksək qiymətləndiririk.

Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti “Antiinhisar fəaliyyəti haqqında” qanunun 44.2-ci və 44.3-cü maddələrini əsas götürərək kitab alışını dayandırmışdır. Dövlət Xidməti iddia edir ki, kitab alışı tender yolu ilə həyata keçirilməlidir. Xidmətin nəzərinə çatdırmaq istəyirik ki, intellektual mülkiyyətin məhsulu olan əsərlər, kitablar tender yolu ilə alına bilməz; “Dövlət satınalmaları haqqında” qanun özü bunu qadağan edir.

Xidmətin bu qərarı nəşriyyatlarımızın fəaliyyətinə ölümcül zərbə vurur və kitabxanalarımızın zənginləşməsini əngəlləyir.

Biz, Azərbaycan nəşriyyatları olaraq, bu qərara etiraz edir və satınalmanın təkrar nəzərdən keçirilməsini Mədəniyyət Nazirliyi və AİBNDX-dən tələb edirik. 

Əgər bu məsələ 7 oktyabr saat 12:00-dək həllini tapmazsa, biz nəşriyyatlar yekdilliklə X Beynəlxalq Kitab Sərgisini tərk edəcəyimizi bəyan edirik.

Bu mühüm məsələyə diqqət yetiriləcəyinə və problemi müsbət həll edəcəyinizə ümid edirik.

 

Amin Orucov, Simurq Nəşriyyatı 

Arzu Bəylərli, Audiokitab

Bəhram Oruclu, Çinar nəşriyyatı 

Elçin Sadiqov, Fidan Nəşriyyat və Dağıtım 

Əli Eynəliyev, Dastan Yayımları 

Əsəd Süleymanov, MİMTA Yayımları 

Fatimə Alxaz, Ağıllı Bala Nəşriyyatı 

Günel Tağıyeva, Kibu yayımları 

Hafiz Eyyubov, Qələm Nəşriyyatı 

Həsən Kərimov, Kitabçı Nəşriyyat evi 

İlkin Abdulla, Strauss Press 

İlkin Abdullayev, Çardaq və Kosmo nəşriyyatı 

Misir Aslanov, Zəka Print 

Mübariz Həsənov, Alfacin Nəşriyyatı 

Muxtar Abbasov, RM Nəşriyyatı 

Nemət Əliyev, Everest Nəşriyyat evi 

Nicat İbrahimov, TEAS Press Nəşriyyat Evi 

Nigar Köçərli, Əli-Nino nışriyyatı

Nurman Şahmərdanov, Parlaq İmzalar nəşriyyatı

Orxan Bəyov, İZƏ Nəşriyyatı 

Rafiq İsmayılov, Altun Kitab nəşriyyatı 

Rasim Qaraca, Alatoran nəşriyyatı

Ramiz Məmmədov, İpəkyolu Nəşriyyatı 

Sadıq Babazadə, Mayak Nəşriyyatı 

Səbinə Əli, Səbat Nəşriyyatı 

Səbuhi Zeynalov, XAN Nəşriyyatı 

Şahbaz Xuduoğlu, Qanun nəşriyyatı 

Şəmil Sadiq, Hədəf Nəşrləri 

Şöhlət Səlimov, Qədim Qala Nəşriyyatı

Tural Axundov, Təhsil nəşriyyatı 

Ülvi Ağa, İdiot Yayınları 

Ülvi Cabbarov, Gündüz Yayınları 

Veysəl Məmmədov, Libra Kitab 

Yusif İlhamoğlu, Çapar Yayınları

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.10.2024)

Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət”, Qarabağ bölməsi

 

Bu gün mənim üçün çox ağır bir gündür.

Ustadım, ana dili müəllimim və mənəvi valideynim Tahir Xəlilzadə müəllimin peşə bayramıdır, amma o, cismən mənim yanımda deyil. Ruhu isə mənimlədir, hər addımda, hər uğurumda hiss edirəm. Möhkəm mənəvi bağlarımız var. Kəlbəcərdən, Qamışlı kəndindən məcburi köçkün idi. 30 il Vətən həsrəti ilə yaşadı, hər cür sıxıntıya baxmayaraq, şagirdlərinə bunu hiss etdirmədi. Mənim kimi 100-lə şagirdin həyatında gözəl izlər qoydu. 

Sonuncu dəfə  Haqqa qovuşmadan 1 ay əvvəl görüşdük. Gözləri tamam zəifləmişdi. Xeyli dərdləşdik. Görə bilmədiyi üçün çox səbirsiz olmuşdu. Mütaliə etməyi sevən bir adam kitab oxuya bilmirdi. 

Dedi ki,müəllim oxuya bilmirsə, elə çoxdan ölüb.

Sonra əlavə elədi ki, bilirəm, vaxta az qalıb, bəlkə, bir də görüşmədik. Sənə haqqımı halal edirəm. Sən də haqqını halal elə... 

Çox pis oldum, kövrəldim.

 - Ağlama, Nəimi Nəsimiyə necə deyirdi: “Gedən cismimdir,  ruhum səninlə olacaq"-dedi və gülmsədi... Bircə xahişim var, məni məzara özün qoyarsan...

Əziz insan, sən mənə Vətəni, milləti, ana dilini sevməyi, şərəfli, vicdanlı vətəndaş olmağı, alnıaçıq, üzüağ yaşamağı, ƏSL MÜƏLLİM OLMAĞI öyrətdin...

Bütün bunları sözlərlə yox, əməlinlə öyrətdin...

Nə qədər ki yaşayıram, adını şərəflə daşımağa, yolunu davam etdirməyə söz verirəm...

Ruhun şad olsun, Ustad...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.10.2024)

Manisa Xalq Kitabxanasına Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti, ədəbiyyatı, turizm potensialı və digər sahələrlə bağlı kitablar, broşürlər, təbliğat-təşviqat materialları hədiyyə edilib.

 

Diaspotla iş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, kitablar Manisa Azərbaycan Mədəniyyət və Həmrəylik Dərnəyinin İdarə Heyətinin sədri Şentürk Hoşgülün Manisa Mədəniyyət İdarəsinin rəhbəri İbrahim Sudak və Manisa Xalq Kitabxanasının müdiri Ayşin Kibritlə görüşündə təqdim olunub. Şentürk Hoşgül bu təşəbbüsün əhəmiyyətini diqqətə çatdırıb.

Manisa Mədəniyyət İdarəsinin rəhbəri İbrahim Sudak kitabxanaya hədiyyə edilən kitablara görə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinə minnətdarlığını bildirib. İki qardaş ölkə arasında mədəni əməkdaşlıqların iki xalq arasında bağların möhkəmlənməsinə və mədəni zənginliklərin paylaşılmasına töhfə verəcəyinə əminliyini ifadə edib.

Xatırladaq ki, cari ilin avqust ayında ölkəmizdə səfərdə olan dərnək rəhbəri ilə Komitədə keçirilən görüş zamanı Manisa Xalq Kitabxanasında Azərbaycan guşəsinin yaradılması və orada ölkəmizin tanıdılması ilə bağlı təşəbbüs irəli sürülüb. Bununla bağlı Komitə tərəfindən kitablarla yanaşı, Azərbaycan dilinin öyrənilməsi, milli geyimlər və müxtəlif ölçüdə Azərbaycan Respublikasının dövlət bayraqları qonağa təqdim edilib.

Manisa Xalq Kitabxanasına Azərbaycanla bağlı kitabların hədiyyə olunması yerli mətbuatda da geniş işıqlandırılıb:

https://www.manisamansetgazetesi.com/haber/azerbaycandan-getirdigi-kitaplar-kutuphaneye-bagisladi-62352

https://www.manisahaberajansi.com/baskan-hosgul-den-azerbaycanla-ilgili-kitap-bagisi/79512/

https://www.manisakulishaber.com/baskan-hosgulden-azerbaycan-ile-ilgili-kitap-bagisi

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.10.2024)

Şənbə, 05 Oktyabr 2024 09:06

Kemi Seba "ASAN xidmət"də

Dünyada müstəmləkəçiliyə qarşı mübarizə aparan tanınmış fəal Kemi Seba "ASAN xidmət” mərkəzinin fəaliyyəti ilə tanış olub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına “ASAN xidmət”dən verilən məlumata görə, qonağa Dövlət Agentliyinin müxtəlif fəaliyyət istiqamətləri, o cümlədən Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü əsasında yaradılmış  “ASAN xidmət” mərkəzləri və sosial innovasiyalar istiqamətində həyata keçirilən layihələr barədə ətraflı məlumat verilib. Bildirilib ki, şəffaflığın artırılması və müasir innovasiyaların tətbiqi baxımından “ASAN xidmət”in yaradılması ilə səmərəli dövlət idarəçiliyinin təmin edilməsi sahəsində ciddi nailiyyətlər əldə olunub.

 

Həmçinin Dövlət Agentliyinin 2015-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Dövlət Xidmətləri Mükafatına, 2019-cu ildə BMT-nin rəqəmsal idarəetmənin tətbiqi ilə dövlət xidmətlərinin inkişafı sahəsində xüsusi mükafatına və 2023-cü ildə “Qlobal Hökumət Mükəmməlliyi Mükafatı” Proqramı çərçivəsində “Dünyanın Ən Qabaqcıl Dövlət Xidməti” seçilərək xüsusi mükafata layiq görülməsi, o cümlədən “ASAN xidmət” modelinin müxtəlif ölkələrdə uğurla tətbiq olunduğu vurğulanıb.

 

Qonaq “INNOLAND” İnkubasiya və Akselerasiya Mərkəzi, Səyyar ASAN xidmət, "ABAD" publik hüquqi şəxsin fəaliyyəti ilə də yaxından tanış olub.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.10.2024)

 

“İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin (DTMQİ) Dünya İrsi Şəhərləri Təşkilatına təqdim etdiyi “Bakı Xan Sarayı Kompleksi” layihəsi “Jean-Paul-L’Allier İrs Mükafatı”nın qalibi olub.

Bu barədə idarənin yaydığı rəsmi məlumatda deyilir. İspaniya Krallığının Kordoba şəhərində təşkil olunan və Dünya İrsi Şəhərləri Təşkilatının üzvü olan 100-dən çox tarixi şəhər rəhbərlərinin və nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən 17-ci Dünya Konqresinin açılışı zamanı təşkilatın prezidenti və Kvebek şəhərinin meri Bruno Marchand “İçərişəhər”in qalib şəhər seçildiyini rəsmi şəkildə elan edib.

“Jean-Paul-L’Allier İrs Mükafatı” Dünya İrsi Şəhərləri Təşkilatı tərəfindən 2009-cu ildən etibarən iki ildən bir təqdim olunur. Mükafat üzv şəhərlərdə tarixi şəhər ansamblının qorunması, təkmilləşdirilməsi və ya yaxşı idarə edilməsi üçün həyata keçirilən layihələrin və proqramların beynəlxalq səviyyədə tanıdılması məqsədilə təsis olunub. 

Çoxsaylı namizədlər sırasında son mərhələyə 12 finalçı (Kvebek, Krakov, Kotor, Mexiko, Vizbi və digər şəhərlər) çıxsa da, onların arasında “Bakı Xan Sarayı Kompleksi” layihəsi qalib seçilib. İdarənin təqdim etdiyi “İçərişəhərdə həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması: Bakı Xanlarının Parkı və Bakı Xan Sarayı Kompleksi” layihəsi təşkilatın müxtəlif üzv şəhərlərdən olan münsiflər heyəti tərəfindən mükafata layiq görülüb. İçərişəhərin rəsmi olaraq qalib elan edilməsindən sonra “İçərişəhər” DTMQİ tərəfindən konqres iştirakçıları üçün layihənin təqdimatı keçirilib.

Qeyd edək ki, “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi 2016-cı ildən Dünya İrsi Şəhərləri Təşkilatının (OWHC) üzvüdür. 1993-cü ildə təsis olunan və baş qərargahı Kanadanın Kvebek şəhərində yerləşən OWHC-nin 200-dən çox üzvü var. Üzv olan tarixi şəhərlərin hamısı UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxildir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)

 

Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi əvvəllər iki ildən bir keçirilsə də, son dörd ildə ardıcıl olaraq təşkil edilir. Bu, həm formatına, həm də tədbirlərin sayına görə regionun ən böyük kitab sərgisidir. X Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisində 327 tədbirin keçirilməsi nəzərdə tutulur.

 

Bu sözləri AzərTAC-a müsahibəsində Mədəniyyət Nazirliyinin Kitab sənayesi şöbəsinin müdiri Akif Marifli söyləyib.

 

Mütaliəyə marağın artırılması məqsədilə bir çox layihənin həyata keçirildiyini qeyd edən şöbə müdiri, onların arasında ən böyüyünün məhz Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi olduğunu deyib: “Sərgini bütün sahələrdən olan oxucular ziyarət edir. Burada mədəniyyətlər, düşüncələr birləşir. Sərginin ən böyük üstünlüklərindən biri də ondan ibarətdir ki, buraya dünyaşöhrətli yazarlar dəvət olunur. Bildiyiniz kimi, bu, çətin prosesdir. Lakin biz bunun öhdəsindən gəlirik”.

 

Qeyd edək ki, Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Bakı Ekspo Mərkəzində keçirilən X Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi oktyabrın 8-dək davam edəcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)

 

Türkiyədəki  Səfirliyimizin nəzdindəki Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış siması, bəşər ədəbiyyatının zirvəsi Nizami Gəncəvi irsinin tanıdılması, tədqiqi və təbliğinə dair layihələr həyata keçirir. 

Mərkəzdən “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına verilən məlumata görə, bu məqsədlə  məşhur şərqşünas alim, professorYevgeni Bertelsin Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin həyat və yaradıcılığından bəhs edən “Böyük Azərbaycan şairi Nizami” əsəri Azərbaycan dilindən Türk dilinə tərcüməsi yekunlaşdırılıb. Əsər Türk dilinə Türkiyədəki “Türk ədəbiyyatı” dərgisinin baş redaktoru, tərcüməçilik sahəsində böyük təcrübəsi olan doktor İmdat Avşar tərəfindən çevrilib. 

Türkiyədəki  Səfirliyimizin nəzdindəki Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə Nizami GəncəvininAzərbaycan ədəbiyyatının dahi şairi kimi tanıdılması, habelə Nizamişünaslıq elminə böyük töhfə hesab edilənYevgeni Bertelsin Türk dilinə tərcümə olunmuş “Azerbaycanın büyük şairi Nizami” əsəri Türkiyədə nəşr olunmuş və kitabın gələcəkdə təqdimatı, habelə aparıcı kitabxanalara, elmi-tədqiqat müəssisələrinə hədiyyə olaraq göndərilməsi nəzərdə tutulub.

Qeyd edək ki, Yevgeni Bertelsin “Böyük Azərbaycan şairi Nizami” adlı əsəri nizamişünaslıq və mütəfəkkirşairin yaradıcılığı ilə maraqlanan geniş oxucu kütləsiqarşısında böyük xidməti hesab edilir və məşhurşərşqşünas Yevgeni Bertels Nizami Gəncəvi ilə yanaşı,Əlişir Nəvai, Əbdürəhman Cami, Sədi Şirazi, Firdovsi vəbaşqa görkəmli şəxslərin yaradıcılığını tədqiq etmişdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)

Fariz Əhmədov, “Ədəbiyyat və incəsənət”, Naxçıvan bölməsi

 

Cəbrayıl! Neçə-neçə igidin ömür payını ömrünə qatan, neçə-neçə anaların gözyaşı axıtdığı, oğul deyə bağrına basdığı diyar! Nə çox dağ çəkildi bağrına, nə çox gözyaşı qurutdun torpağında... Sayı yox, hesabı yox.

 Araz çayı üzərində köksündən yaralanan Xudafərin 30 il diz çökmədən, qürurla hər gün yolunu gözlədi. Tağlarını hər gün Araz yudu, gün qurutdu, bağrı yansa da, bağrı çatlasa da, dözdü, dayandı. Sən daha da yara almayasan, sən daha da sınmayasan deyə, Fəridlər, Elçinlər, Şahinlər, Nicatlar, Anarlar bir-birinə sipər olub sənə tuşlanan gülləyə hədəf olub, öz qanları ilə sənin xəmirini yenidən yoğurdu. 33 Cəbrayıl igidi sənin son azadlıq çırpınışlarına qalxan olub taleyini sənin taleyinə bağlayaraq ölümsüzlüyə yol aldı.

Bu gün sənin günündür. Aşıqların ulu babası Aşıq Qurbaninin, Aşıq Pərinin, Muğrum Kərimin, Aşıq Humayın, Aşıq Abdullanın Vətəninin günü. Yoxluğunun ağrısında ürəyi qubar eləyən mərd oğulların bu hicrana dözməyib başını almış qara buludları şimşək olub doğradı, öz canlarından can qoparıb torpağına yeni nəfəs, göyünə sonsuz mavilik qatdı. Başdan-ayağa fəxarət, qürur, şərəf simvolu ilə dolub-daşan bu diyar hər səhər Günəşin al şəfəqlərində öz gücünü qalxan edib Azərbaycanın qanayan yaralarını sağaldır, hər gecə səssizliyə bürünüb, qoynunda yatan yüzlərlə şəhidin qanı sayəsində nəfəs alır.

Xudafərin! Ey aşılmaz körpü! Afərin sənə. İllərlə düşmən tapdağında əzilmədən, qırılmadan güclü qaldın! Qəhrəman ayaqların keçdiyi körpü oldun. Oğulların mərdcə sığındığı, can verdiyi liman oldun! Cənub-Şimal bütövlüyündə mayak oldun! Səndən güc alaraq yazdı igidlərin tarix adlı türkün zəfər dastanlarını, igidlik salnamələrini...

 

***

 Cəbrayıl Kür-Araz və Qədim Şərq mədəniyyətinin qovuşduğu tarixi məkandır. Buradakı mağaralar, siklop tikililəri, daş üzərində müxtəlif naxışlar, qədim yaşayış yerləri, istehkam və qəbiristanlıq qalıqları bunu təsdiq edir. Ərazidə çoxlu yazılı abidələr vardır ki, bunlardan da Ağoğlandakı Orxan yazılı abidəsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

 Rayon Azərbaycanla İran sərhədində – Araz çayının sol sahilində yerləşir. A.Bakıxanov, Əhməd bəy Cavanşir, Mirzə Adıgözəlbəy, Məhəmmədhəsən bəy Baharlı və başqaları əsərlərində bu torpaq haqqında zəngin məlumat verir. Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələri Qasım bəy Zakir və Cəlil Məmmədquluzadə də Cəbrayılın adət-ənənələri, mədəniyyəti ilə bağlı yazılı ədəbiyyatda fikir bildiriblər.

Deyilənlərə görə, Cəbrayıl tarixi şəxsiyyət olub, Ziyarət dağından Araz çayına qədər torpaqlar da onun övladlarına məxsus olub. Bu müqəddəs şəxs “Cəbrayıl ata” deyilən yerdə dəfn edilib. Cəbrayıl kəndinin şimalında “Cəbrayıl ata” adlı məqbərə, Kordubaba dağında məzar və qədim yaşayış yerlərinin izləri günümüzədək qalmaqdadır. Qumlaq, Veysəlli, Alıkeyxalı və Şahvəlli kəndlərinin camaatı da özlərini Cəbrayılın nəslindən hesab edir. 

 Cəbrayıl igidləri hər zaman vətənpərvərlikləri ilə düşmənə qan uddurublar. Hələ II Dünya müharibəsində 4242 nəfər səfərbərliyə cəlb olunaraq 1672 nəfər döyüşlərdə şəhid olub. Bu döyüşlərdə Cəmil Əhmədov, Mahmud İsmayılov, Balay Səfərov, Fərhad Fətəliyev, Bilal Əliyev, Şahı Hüseynov, Gürşad Şərifov, Dünyamalı Rüstəmov və bir çoxları böyük fədakarlıq göstərərək canlarını Vətən yolunda sipər ediblər. 

Cəbrayıl rayonu 8 avqust 1930-cu ildə yaranıb. İşğaldan əvvəl ərazisi 1050 kvadrat kilometr, 23 inzibati ərazi nümayəndəliyi olmaqla, 1 şəhər, 4 qəsəbə, 92 kənddən ibarət olub. Əhali işğaldan əvvəl üzümçülük, heyvandarlıq, taxılçılıq, baramaçılıqla məşğul idi. İşğaldan əvvəl üzüm bağlarından 60 min tondan yuxarı üzüm istehsal olunurdu. Rayonda tikiş, xalça, cihazqayırma sexləri və müxtəlif sənaye obyektləri fəaliyyət göstərirdi. Elm, mədəniyyət bu torpaqda həmişə inkişaf edib. İşğaldan əvvəl rayonda 72 məktəb, 3 musiqi məktəbi, 12 mədəniyyət evi, 32 klub, 78 kitabxana və sair fəaliyyət göstərirdi. Rayon tarix-diyarşünaslıq muzeyində 20 mindən yuxarı eksponat qorunurdu. Tibb müəssisələrində 92 həkim, gənc nəslin təlim-tərbiyəsi və təhsili ilə 1600-dən çox müəllim məşğul olurdu.

Cəbrayıl rayonu 1993-cü il avqust ayının 23-də əzəli və əbədi düşmənlərimizin tapdağı altına keçdi. 1050 kvadrat kilometri əhatə edən 52000 nəfər əhalisi olan rayon ərazisi və bu ərazilərdə birlikdə 72 ümumtəhsil məktəbi, 8 xəstəxana, 132 tarixi abidə, 150 mədəniyyət ocağı, 100-ə yaxın kənd büsbütün ermənilərin işğalına məruz qaldı, vəhşicəsinə dağıdıldı. Qarabağ müharibəsində 362 nəfər şəhid, 191 nəfər əlil, 90 nəfərə yaxın vətəndaşımız isə əsir və itkin düşdü. Torpaqlarımızın müdafiəsi uğrunda şəhid olan 6 nəfər Şikar Aslanov, Kazım Məmmədov, Mətləb Quliyev və başqaları Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görüldü.

 

Böyük Qayıdış Cocuq Mərcanlıdan başladı…

2016-cı il Aprel döyüşləri zamanı Lələtəpə yüksəkliyi düşməndən təmizlənib, Cocuq Mərcanlı kəndi Azərbaycan Ordusunun nəzarəti altına keçdi. Prezident İlham Əliyevin 2017-ci il 24 yanvar tarixli Sərəncamına əsasən işğaldan azad olunmuş Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndində 50 ev, 96 şagird yerlik məktəb və məscid tikilərək istifadəyə verildi və 30 may 2018-ci il tarixdən sakinlər bu kəndə köçürüldü. 

Ulu Öndərin də dediyi kimi: “Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı, Kəlbəcərin o yüksək dağları, çeşmələri, İstisuyu – biz onlarsız heç vaxt yaşaya bilmərik. Heç vaxt Azərbaycanı bu gözəl guşələrsiz təsəvvür edə bilmərik”. 

Zəfər müharibəsindən keçən 44 gün ərzində Cəbrayıl şəhəri, rayonun 90 kəndi  Ermənistan işğalından azad olundu. Həmin il noyabrın 16-da Müzəffər Ali Baş Komandan Füzuli və Cəbrayıl şəhərlərində səfərdə oldu. Xudafərin körpüsü üzərində, Cəbrayıl şəhərində qalibiyyət rəmzi olan şanlı Azərbaycan Bayrağını qaldıraraq bizə qürur dolu anlar yaşatdı. Bu səfər ermənilərin talan etdiyi Cəbrayılı bütün dünyaya erməni vandalizminin sübutu kimi xatırlatdı.

2021-ci il fevralın 14-də Prezidentin Cəbrayıla növbəti səfəri zamanı 7 min hektarda əkin işləri aparılmasını tapşırdı. Həmin il aprelin 26-da Cəbrayıl rayonuna yenidən səfər edən Prezident rayonun girişində “Cəbrayıla xoş gəlmişsiniz!” lövhəsinə baxış keçirdikdən sonra Dövlət Sərhəd Xidmətinin hərbi hissəsinin açılışında iştirak etdi. 2021-ci il oktyabrın 4-də Cəbrayılın işğaldan azad olunmasının birinci ildönümündə dövlət başçımızın növbəti səfəri zamanı Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonunda yaradılacaq “Araz Vadisi İqtisadi Zonası” Sənaye Parkı, Cəbrayıl Rayon Mərkəzi Xəstəxanası, məktəb binası, çoxmənzilli yaşayış məhəlləsi, Cəbrayıl Memorial Kompleksi və Cəbrayıl şəhərinin bərpasının təməl daşını qoydu. Ölkə başçısı 110/35/10 kilovoltluq “Cəbrayıl” yarımstansiyasının, Dövlət Sərhəd Xidmətinin hərbi hissə kompleksinin açılışında iştirak etdi.

 2022-ci il mayın 26-da  ölkə başçısı cənab İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Cəbrayıl rayonuna səfər edərək  Soltanlı stansiyasının, “Azərenerji” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin 330/110 kilovoltluq “Cəbrayıl” enerji qovşağının təməlqoyma mərasimində iştirak etdilər. 1000 meqavat yükötürmə qabiliyyətinə malik olan bu yarımstansiyasının tikilməsi beynəlxalq enerji dəhlizinin yaradılması sahəsində bir prioritetdir. 

2023-cü il sentyabrın 28-də Cəbrayıl və Zəngilan rayonlarına səfəri çərçivəsində Cəbrayıl şəhərində inzibati binanın təməlini qoydu. 718 mənzildən ibarət Cəbrayıl Yaşayış Kompleksində aparılan tikinti işləri, 1833 mənzildən ibarət Şirvan, Lənkəran və Yevlax Yaşayış kompleksləri, 960 şagird yerlik orta məktəb binası və 80 yerlik uşaq bağçasının tikilməsi üçün görülən işlərlə tanış oldu. “Azərişıq” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin Cəbrayıl Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzi istifadəyə verildi. 2024-cü il may ayının  19-da Böyük Mərcanlı kəndinin təməli qoyuldu.  Və cəmi bir il sonra 2024-cü il Oktyabrın 3-də ölkə başçısı və birinci xanımın iştirakı ilə Mehdi Mehdizadə adına 960 şagird yerlik tam orta məktəb binasının açılışı, bir çox zavod və fabriklərin təməlinin qoyulması Azərbaycanın əzəli torpaqlarına sahib çıxmaq qüdrəti və siyasi iradəsi olmaqla yanaşı, həm də doğma Qarabağımız uğrunda canından keçərək şəhidlik məqamına yüksəlmiş qəhrəman Vətən oğullarımızın xatirəsinə ən böyük ehtiram idi. 

    Cəbrayıl! Sən Aşıq Qurbaninin, Humayın, Kərimin keçmiş sazısan! Dilləndirsən susmayan, ürəklərə söz doldurub, köz vuran Dədəm Qorqudun ayaq izi, irs qaynağı, saz yolusan! Azərbaycanın tarix adlı kitabında qayıdışın simvolusan! Qayıdışına qurban olan minlərlə cansan! Hər şeyin başlanğıcı, unudulmazı, əbədi iz yolusan! 

Bu gün sənin günündür. Günün mübarək!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)

 

29 -dən səhifə 1770

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.