Kopenhagen Universitetinin nevrologiya üzrə professoru, Beynəlxalq Başağrısı Cəmiyyətinin rəhbəri, İnsan Miqreni Araşdırma Birliyinin direktoru prof. Dr. Məsud Aşina Danimarka Milli Tədqiqat Fondunun 8 milyon avro mükafatına layiq görülüb. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” pprtalına Diasporla iş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, bu mükafat Miqrendə Kəşflər Mərkəzinin yaradılmasına sərf olunacaq.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 8 dekabr 2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə Məsud Aşina “YAŞAT” Fondunun Himayəçilik Şurasının üzvü seçilib. Azərbaycanlı professor diaspor fəaliyyətində xidmətlərinə görə Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə “Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923-2023)” yubiley medalı ilə təltif edilib.

Soydaşımız 2019-cu ildə Lundbeck Professor proqramı fondunun ən böyük həcmli qrant proqramında iştirak edərək baş ağrılarının yeni müalicə metodlarının axtarışına və təkmilləşdirilməsinə görə 5 milyon avro mükafata layiq görülüb.

Məsud Aşina qazandığı mükafatla bağlı Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin internet televiziyası olan Diaspor TV-yə müsahibə də verib.

 Müsahibəni aşağıdakı linkdən izləmək mümkündür:

https://www.youtube.com/watch?v=Ok-cp1O-W0s

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)

Səbinə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Bu gün Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin sədri, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Jurnalisti, ayna.az saytı və Ayna TV-nin təsisçisi, “Qazax” Xeyriyyə İctimai Birliyinin üzvü, hamımızın sevimlisi Elçin Şıxlının doğum günüdür. Onun 67 yaşı tamam olur.

Azərbaycan jurnalistikasının inkişafında özünəməxsus yeri və nüfuzu olan Elçin Şıxlı Azərbaycan mediasına hər zaman müasirlik, yenilik gətirən bir novatordur. Onun dərin savadı, yüksək mədəniyyəti, jurnalist etikası hər zaman peşəsi ilə şəxsiyyəti arasında bir vəhdət təşkil edərək, müasirləri arasında onu fərqləndirmişdir. Elçin Şıxlı hansı işdə işləməsindən asılı olmayaraq, həmişə ədaləti, insanlığı, məğrurluğu, millət və vətən sevgisini öndə qalxan tutmuşdur.

Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının yadigarı olan Elçin Şıxlı ilk öncə ləyaqətli bir insandır.

Elçin Şıxlı 1957-ci il oktyabrın 4-də Bakı şəhərində, xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının ailəsində anadan olmuşdur. Əslən Qazax rayonunun İkinci Şıxlı kəndinin Şıxlinskilər soyundandır. 1964-cü ildə Bakı şəhəri 190 №-li orta məktəbin birinci sinfinə getmiş və 1974-cü ildə həmin məktəbi bitirmişdir. 1974-cü ildə SSRİ-nin 50 illiyi adına Azərbaycan Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutunun ingilis dili fakültəsinə daxil olmuş və 1979-cu ildə həmin institutu ingilis və alman dilləri müəllimi ixtisası alaraq bitirmişdir.

1979-cu ilin avqustundan oktyabrınadək Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Xarici Turizm İdarəsi informasiya-reklam şöbəsinin müfəttişi işləmişdir.

1979-cu ilin oktyabrından 1981-ci ilin mayınadək Sovet Ordusu sıralarında hərbi xidmətdə olmuş və həmin müddət ərzində o zamankı Almaniya Demokratik Respublikası ərazisində yerləşmiş sovet ordusu hərbi komendatlıqlarından birində mütərcimlik etmişdir.

1981-ci ilin iyul-avqust aylarında “İnturist” ÜSC Bakı şöbəsində tərcüməçi işləmişdir.

1981-ci ilin avqustundan 1986-cı ilin sentyabrınadək Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinin xaricdə yaşayan həmvətənlərlə əlaqələr şöbəsinin referenti olmuşdur.

1986-cı ilin sentyabrından 1988-ci ilin mayınadək Azərbaycan SSR Maarif Nazirliyi Kollekgiyasının katibi vəzifəsində işləmişdir.

1988-ci ilin mayından 1989-cu ilin aprelinədək V.İ.Lenin adına Sovet Uşaq Fondu Azərbaycan respublika bölməsi İdarə Heyəti aparatında baş referent olmuşdur.

1989-cu ilin aprelindən 1990-cı ilin iyulunadək “Azərbaycan Kommunisti” — “Kommunist Azerbaydjana” jurnalında ədəbi işçi kimi çalışmıdır.

1990-cı ilin iyulundan 1998-ci ilin fevralınadək “Ayna”-“Zerkalo” qəzetləri redaksiyasında baş redaktor müavini, 1998-ci ilin fevralından 1999-cu ilin mayınadək “Al-ver” qəzetinin baş redaktoru, 1999-cu ilin mayından 2001-ci ilin yanvarınadək “Ayna Mətbu Evi” şirkətinin prezidenti vəzifələrində çalışmışdır.

2001-ci ilin yanvarından 2014-cü ilədək “Ayna”-“Zerkalo” qəzetlərinin baş redaktoru olmuşdur. 

2016-cı ildə ayna.az saytı və Ayna TV-ni təsis etmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamları ilə Elçin Şıxlinski Kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafında xidmətlərinə görə  3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə və  “Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi” medalı ilə təltif təltif olunmuşdur.

 "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin qərarı ilə Elçin Şıxlinski Milli Mətbuatın inkişafındakı xidmətlərinə və "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyinin fəaliyyətində yaxından iştirak etdiyinə görə "Fəxri Diplom"la təltif olunmuşdur.

Evlidir. İki övladı, iki nəvəsi var.

“Qazax” Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə Heyətinin sədri, riyaziyyat elmləri doktoru, professor İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin bütün üzvləri, o cümlədən Qazax mahalının ziyalıları adından Elçin Şıxlını doğum günü münasibətilə təbrik edir, ona can sağlığı, uzun ömür və işlərində müvəffəqiyyətlər arzulayırıq.

Elçin müəllim, biz sizinlə fəxr edirik!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Ən yeni poeziya rubrikasında bu gün şair Rəfail İncəyurd Qazax elinin sazından-sözündən cilalanmış şeirini təqdim edilir. 

Necə deyərlər, mürəkkəbi hələ qurumamış bu şeiri isti-isti sizlərə çatdırırırq.

Salam oktyabr! Həzin duyğular

yenə yola çıxıb sənə qoşuldu.

Mövsüm geyiminə keçir ağaclar – 

Rəngə bax: nə sarı, nə də yaşıldı.

Göyərçin qoşunu çörəkdən ötrü

Evlərin damını tərk etmir indi.

Sahibsiz ac itlər ac pişikləri

Qorxudub hirs ilə hürkütmür indi.

İncədə bağların ura vaxtıdı,

Bərəkət havası gətirir külək.

Payız yağmurunu çox ləngitmə ki,

İslanıb deyinək, quruyub gülək...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10. 2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət” 

1.

Əsl dostluq brilyant kimidir. Az-az rastına çıxır, qiyməti bahadır, saxtası da çoxdur.

2.

-Əzizizm, mənə kompliment de. 

-Sən dünyanın ən ağıllı, ən yaraşıqlı, ən sevimli bir insanının həyat yoldaşısan. 

3.

-Siyavuş müəllim, mövcud keysi aktual diskursun narrotiv formatında implementirləşdirmək lazımdır. 

-Hı?

4.

Həbsxanadakı bütün yerlər oturmaq üçündür.

5.

İndi dağa yalnız sürünə-sürünə çıxırlar. 

6.

Ağ atlı oğlan arzulayan qızların zəmanəmizdə bir çoxbilmiş mehtərə olduqca böyük ehtiyacları var. 

7.

Əziziyəm gop gəlsin,

Qapımıza top gəlsin.

Noyabrı gözləyirik

Elimizə cop gəlsin. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)

Əzizağa Elsevər, yazıçı, tarixçi alim, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Şeir səmimiyyətdən doğur. Şair özü olanda, özünə qayıdanda şeir yaranır. Şair ömrü narahat bir ömürdür. Daim axtarışda, daim bir yenilik, daim yanğı, sevinc, kədər içində keçən ömür. Xalq şairi Nəbi Xəzri demişkən:” Yazmasan- narahat... Yazsan narahat...” 

Şair dərd, kədər hopdurucusu, sevinc, fərəh bölücüsüdür. Özündən çox, başqaları üçün yaşayan, düşünən, yanandır. Şairin böyüklüyü, şeirin gözəlliyi də elə ondadır.

Bir şair ömründən, bir şeir, sənət dünyasından danışmaq, misra-misra yaddaşımı vərəqləyib, şeirlərin işığında bir anlıq xatirə cığırından dünənimə boylanmaq istəyirəm. Haqqında söhbət açmaq istədiyim dənizçi-şair Faiq Balabəyli mənim şagirdim olub, orta məktəbdə, doğma kəndimizdə tarix müəllimi olmuşam. Müəllim sənəti elə bir müqəddəs sənətdir ki, zəkasıyla ömürlərə paylanar, neçə-neçə talelərdən boylanar. Ümid işığına dönüb yol göstərər, həyatın keşməkeşli, dolaylı, qolaylı yollarından yetirmələrini keçirib aparar. Cığırlar yollara qovuşar, yollar bitməz, tükənməz.

Faiqin yaradıcılığında xoşa gələn cəhətlərdən biri odur ki, sevdiyi, könül bağladığı, qoynunda gəzib-dolaşdığı yer-yurd adlarını (Xamrava, Bazı düzü, Qarayarçay və s.) şeiriyyətə gətirir. Sevdiyi kimi, oyalanan xatirələr işığında oxucusuna da sevdirməyi bacarır. İnsan harda doğulubsa, o yerləri heç vaxt unutmur, yaddaşına yazıb, xatirə aynasında həmişə o yerləri dolaşır. Yaradıcı insan xatirələrə dalanda həzin, kövrək duyğuların ovsununa düşür, sehrinə bələnir. Şair özü olanda səmimiyyəti də inama, əqidəyə söykənir. Səmimiyyət dolu şeirlər isə hər an doğulmur. Doğuldusa, hafizələrə, yaddaşlara köçür, dillərdə, dodaqlarda dolaşır.

Faiqin ömrünün 40 ildən çoxu dənizlə bağlıdır.  Onun şeirlərini oxuyanda hərdən içimdə bir sual dolaşır: Dəniz sevgisi onda bu qədər hardandır? Axı doğulduğu kəndin, rayonun dənizlə  yaxınlığı, bağlılığı yoxdur axı?! Ancaq müsahibələrindən birində o, “Məni dənizə ədəbiyyat gətirib” - deyir. Bəli, ötən əsrin 70-ci illərində sanki hamı bədii ədəbiyyat acı idi.İndiki kimi, onda hələ kitabın kitabı bağlanmamışdı. Hər təzə çıxan bədii əsərdən hamı xəbər tutur, oxuyur, hətta, yeri gələndə müzakirə də edirdilər. Buna görə, Faiqin müsahibələrindən birində “məni dənizə ədəbiyyat gətirib” deməsi, heç də təsadüfi, bəlağət xatirinə deyilmiş söz deyil. O da çoxları kimi mütaliə həvəskarı idi. Bir az da, qaynarlığı, dəcəlliyi var idi. Nə gizlədim, dərsi oxumadığı, ya zəif öyrəndiyi günlərdə danladığım hallar da olmuşdu. Ancaq həmişə üzündə təbəssüm əskik olmazdı. İçində sabah yaxşı oxuyacam inamını da gəzdirərdi. Ancaq, sən demə, bu sarışın saçlı şagirdimin içində yaşatdığı dəniz sevgisi elə o vaxtlar bəyaz yaylıqlar kimi yellənib onu arzularının  dalıyca çağırırmış.

Dəniz təmizlik, gözəllik, saflıq, həm də qorxu, fəlakət mənbəyidir. Hər kəsin içində dənizi görmək, onun bir udumluq havasının həsrəti var. Kim bilir, bəlkə buna görə hamı ona sarı can atır. Elə ümman sevdalı Faiqi də dənizsiz təsəvvür etmək çətindir. Dəniz onun üçün hər şeydir. Dəniz iş yeri, çörək yeridir. Yediyi çörəyə də dəniz nəfəsi, dəniz sevgisi qatır. Dəniz həm də onun yaradıcılıq masası, ilham mənbəyi, çətinə düşəndə məsləhət, düşüncə, fikir ortağıdır. Xəyalının çapar yeri, ilhamının kükrəyən, bulaq kimi çağlayan, ürəyindəki ağrı-acılara məlhəm yeridir. Dəniz onun üçün sirdir, müəmmadır, həyatla, ölüm arasında, sanki bir sınaq meydanıdır. Dənizin gözləri dolanda uşaq kimi kövrəlib ağlaması, gecələr gümüşü ay işığına baş qoyub şirin-şirin mürgüləməsi, səhər dan yeri söküləndə üfüqdə günəşi salamlayıb, fəcrin qızılı-çəhrayı tellərindən nazlanıb saçlarını daraması var. Xırdaca ləpələrinin gizlənpaç oynaması, axıb-axıb xəfif mehin ayaqları altına sərilib itməsi, tənbəl-tənbəl yuxudan oyanması, ləngər-ləngər yerindən tərpənməsi var.  Dənizin nəğməsi, sevgisi, sehri də gözəldir. Darıxanda dəniz qırağına qaçırıq, ürəyimiz açılır, içimizdə elə dəniz boyda yaşamaq eşqi, sevgisi doğulur. Dəniz, bəlkə də, Allahın insanlara verdiyi, göndərdiyi yaşamaq eşqidir. Faiqi Faiq eləyən də, bəlkə elə bu eşqdir, dənizə vurğunluğudur.

Mavi sular mavi gözlü gözəl olar,

Naz eləyər dənizçiyə,

Mənim üçün əziz olub,

Heç bilmirəm dəniz niyə?! - deyən dənizçi-kapitan, şair də bu məhəbbətin, vurğunluğun sirrinə cavab tapmağa çalışır. Bəzən də uşaq kimi kövrəlib:

Yamyaşıldı duzlu suyun köynəyi,

Qayaların üzü cızıq-cızıqdı.

Gəmiləri üzüb gedib, göynəyir, 

          Bu dənizin limanları yazıqdı... – pıçıldayıb gördüyü mənzərəni unuda bilmir. İçində xəfif bir duyğu mehi əsib keçir. Sanki içində həzin bir duyğu dil olub danışır. Görən gəmiləri gəlib sinəsinə baş qoyacaqmı bu limanların? Yoxsa limanların gözləri yol çəkəcək, kim bilir bəlkə də o qədər yol çəkəcək ki, gözlərinin tovu da azalıb, işığı hicran, həsrət yağışına dönüb  bulud kimi boşalacaq.

Faiqin əksər şeirlərində sanki dənizin nəfəsi, ruhu var. Elə bil ki, dənizə də canlı bir varlıq kimi baxır. Nədən yazırsa yazsın, yenə də dəniz nəğməsinə baş qoyur, qəlbinin dərinliyindən qopub gələn  pıçıltılarına ən təmiz ümman ətrini də  qatıb oxucularına təmizlik, gözəllik ərmağan edir. Şair elə bil ki, dənizlə danışır, onun ürəyinə yol tapıb ürəyində yaşayır. Bəlkə buna görə  dəniz ürəklidir o. Onun da həlim, sakit, ipək kimi yupyumşaq xasiyyəti, elə dəniz boyda Vətən, el sevgisi var. Şeirlərində misra-misra axıb gələn ilhamın işığı da sanki dənizin bağrından qopub gələn işıqdır, hərarətdir.

Dəniz çirkabı sevməz, dartınar, çırpınar, atar qoynundan o çirkabı. Faiqin şeirlərində də elə dəniz kimi naqisliklərə üsyankarlıq, qəzəb var. O da cəmiyyətin içindəki eybəcərlikləri görür, laqeydlik, biganəlik içində boğulan insanların dərdinə əlac, şərik olmağa can atır. Məramı odur ki, şair, ziyalı mübariz olsun gərək. Öz dərdinə yanmayan, başqalarının dərdini nə bilər axı?! İnsan dərd, kədər, sevinc, fərəh daşıyıcısıdır. Sevincindən pay verməyən kədərlə qucaqlaşar.

Şair özü ilə tək-tənha qalanda xəyallar qoynunda çırpınar. Dəniz həm də Faiq üçün tənhalıq, özünə qayıdış yeridir. Onun hər əmək səfəri limanlardan ayrılıq, hicran, həsrət səfəridir. Liman uzaqlarda qalan həsrət yeridir, bir də gəmilər kimi o yerlərə qayıdacaqmı ümidinə bələnmiş inam, güman şirinliyidir.

Faiq Balabəyli  Bakının başını qara buludlar alanda, işğalçı rus əsgərləri Bakıda at oynadanda, pozulmuş haqqını tələb edən dinc əhalini qanına qəltan edəndə dənizdən dünyaya hayqıran bir vətənpərvər övlad idi. Onda gülləyə də tuş gələ bilərdi, həyatı vəhşi sarıqulaqların qəzəbində alışıb yana bilərdi. Ancaq hamı kimi o da qorxu nə olduğunu bilmədi. Bütün varlığıyla qəzəbini, etirazını bildirdi. Onun “Bakı buxtası-20 yanvar”, “Dənizçilərimiz Vətən müharibəsində” kitablarında o günlərin iztirabları, ağrı-acıları səmimiyyətlə işıqlandırılıb.

Faiq Balabəyli bu gün ömrünün müdriklik çağını yaşayır. İnanıram ki, bundan sonra da gözəl əsərlərlə öz oxucularını sevindirəcəkdir!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)

Narkomaniya bir bəladır və get-gedə daha çox adamı öz ağuşuna alır. Və onunla mübarizə hər kəsin ümdə vəzifəsi olmalıdır. O cümlədən də qələm əhlinin. 

Narkomaniya və digər zərərli vərdişlərin sağlamlığa təhlükəli təsirləri, narkotik maddələrdən istifadənin ağır fəsadları barədə əhali arasında geniş maarifləndirilmənin aparılması, narkomaniya ilə mübarizənin daha da genişləndirilməsi, o cümlədən sağlam həyat tərzinin gənclər arasında təbliğ və təşviq edilməsi məqsədilə hekayə müsabiqəsi elan olunur.

Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi (İSİM) və Azərbaycan Yazıçılar Birliyi (AYB) ilə əməkdaşlıq çərçivəsində keçirilən hekayə müsabiqəsində iştirak üçün yaş məhdudiyyəti qoyulmadan yazıçılar dəvət olunur. Seçilmiş hekayələrin AYB-nin orqanı olan “Ulduz” jurnalında və xüsusi olaraq hazırlanan kitabda nəşri, qaliblərin mükafatlandırılması nəzərdə tutulur.

Müsabiqə şərtləri:

- Narkomaniya ilə mübarizə mövzusunda (Narkomaniya və digər zərərli vərdişlərin sağlamlığa təhlükəli təsirləri, narkomaniyanın ağır fəsadları, narkotik maddələrdən istifadənin səbəb olduğu acı nəticələr və s. istiqamətdə) hekayələrin yazılması;

- Müəlliflərin ad-soyadının, əlaqə telefonunun qeyd edilməsi;

- Hekayələrin Bu email ünvanı spambotlardan qorunur. Onu görmək üçün JavaScripti qoşmaq lazımdır. ünvanına göndərilməsi.

Son müddət: 10 oktyabr 2024-cü il.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(04.10.2024)