“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizin mütaliəniz üçün bu gün gənc yazar Elçin Məhərrəmin yaradıcılığından bir nümunə təqdim edir. 

 

 

Ceffersonun bəhs etdiyi böyük gün gəlib çatmışdı. Məhz bu gün o, işçilərə maaşlarının artacağı xəbərini verəcəkdi. İşçilər aylardır ki, bu xəbəri gözləyirdilər. Nə vaxt direktorla söhbət zamanı əmək haqqı barədə mövzu açılırdı, o şövqlə bu günü işardə edirdi. Hamı şirkətin iclas zalına ( köhnə teatrın zalı ) doluşmuşdu. Zala həm şimal-cənub, həm də şərq-qərb tərəfdən baxdıqda yanlız bir şeyin şahidi ola bilərdin- Təbbəsümün. Saça yapışan saqqız kimi təbbəssüm bütün işçilərin üzlərinə yapışmışdı. Hamı deyir-gülür, bir-biriylə zarafatlaşırdı. Birdən qapı cırıltı ilə açıldı. Direktor və idarə heyəti zala daxil oldular. Hamı ayağa qalxdı. Cefferson əliylə əyləşin göstərişini verdikdən sonra çıxış üçün hazırlanmış kürsüyə qalxdı. O çox gərgin, əsəbi görünürdü. Cibindən çıxardığı vərəqi kürsüyə qoyduqdan sonra gözlərini 200 nəfərin gözlərinə zilləyərək ( o bunu bacarırdı) danışmağa başladı.

 

-Hörmətli işçilər, əziz həmkarlar. Bilmirəm söhbətə haradan başlayım. Mən bu günü səbirsizlikə gözləyirdim. Bilirsiniz, siz mənim ailəmsiniz. Ailənin atası necə ki, ailəsini xoşbəxt görmək istəyir, mən də şirkətin atası olaraq işçilərimi xoşbəxt görmək istəyirəm. Lakin bəzən həyat ataları yorur, incidir, sıxır. Belə olan halda onlar övladlarını sevindirə bilmirlər. Onların üzlərini güldürə bilməmək... Ax bu necə dəhşətli bir vəziyyətdi. Bu gün mən də sizin qarşınızda yorğun ata kimi çıxış edirəm. Yorğun olmağımın səbəbi var. Bu günə olan statistik məlumatlara əsasən deyə bilərəm ki, reklam etdiyimiz məhsulların son səkkiz gündür, satışında kəskin azalmalar var. Mən böyük təəssüf hissiylə, kədərlənərək demək istəyirəm ki, mən sizin maaşlarınızı artıra bilməyəcəm...

 

Zalı bir anda hay-küy götürdü. İşçilər yerində qurcalanmağa, bir-biriylə söhbət etməyə başladılar. Sükutu direktorun “Bir dəqiqə, əzizlərim” ifadəsi kəsdi. Bütün diqqətlərin yenidən özündə cəmləndiyini görən Cefferson sözünə davam elədi.

 

-Bütün bunların bir səbəbi var. Düz bir həftədir, mənim- şirkətin atasının haqqında qaralama kampaniyalarına başlayıblar. Ard-arda pamfletlər yazırlar, yuxarılara məktublar göndərirlər. Öz dalına şalvar ala bilməyən tüfeyli bir çayxana jurnalisti görün mənim – yəni sizin haqqınızda nə yazıb. 

 

Pamfletdən bir hissə :

Dünən baş vermiş hadisə başdan ayağa fiasko idi. “Cefferson” reklam şirkətinin rəhbəri, direktoru dövlətin onlar üçün ayırdığı yardımı öz yaxın ətrafı ilə mənimsəyib. Buradan işçilərə bir qəpik də düşməyib. Bununla bağlı müraciət etdiyim rəsmi qurumlardan sonra şəxsimə dair təhdidlər almışam. Hətta, Cefferson məni birbaşa doğratmaqla təhdid edib. Qoçularını üstümüzə göndərməklə nəticə alacağını zənn edənlər, özlərini Stalinə, Hitlərə bənzədərək onların miras qoyduğu qara idarəetmə forması ilə hərəkət edənlər, qanun qarşısında cavab verəcəklər. Artıq bəsdi.

Ey Cefferson ! Sən kralsansa, Berlinin də hakimləri var .

Ölüm Haqdan, Kəfən Məmməcəfərbəydən...

 

-Düz 7 nəfər mənim, yəni sizin haqqınızda bu cür cəfəng yazılar yazıblar. Təəssüf, bu yazılardan sonra şirkətin nüfuzu aşağı düşdü. Nəticədə nüfuz aşağı düşdükcə çörək də əldən çıxdı. Yəni sizin, mənim övladlarımın çörəyi itdi. Bütün bunların səbəbkarı o itdöyən jurnalistdi. Bizdə, yəni sizdə nə İMAN qoydu nə də ÇÖRƏK. Hə, bir də unutmayın mən olduqca DEMOKRATİK biriyəm.

 

Cefferson fikrini tamamladı və kürsüdən düşərək ön sırada əyləşdi. 

Zalın suyu qaynamağa başlamışdı. Bu çıxış onun suyunun 55 C-yə qaldırdı. Sonra 

Lama İzabella ağır addımlarla kürsüyə qalxdı. Dombalmış gözləriylə ətrafın rentgenini çəkdi və çıxan nəticəni dəyərləndirdikdən sonra danışmağa (tüpürməyə) başladı.

 

-Uca, mərhəmətli, sevgi dolu, səbirli Yaradanın adıyla sizləri salamlayıram. Əzizlərim, bilirsiniz ki, bu günün tez gəlməsi üçün çoxlu dualar edir, nəzirlər verirdim. Ramazan bayramında oruc tutur, heç bir Şabat gününü qaçırmır, İsa Məsihin doğum gününü qeyd edir, evimdə olan kiçik Budda heykəlini təmizləyir, Qızıl tovuzquşu təsvirinin ətrafında dövrələr vurur, Ahuramazdaya hər gün alqışlar söyləyirdim. Amma bu gün olduqca məyus oldum, kədərləndim. Sonra göz yaşlarımı sildim və bura çıxdım ki, sizə bu hadisədə bizim də günahımız olduğunu xatırladım. Bəli, biz günahkarıq. Bizim maaşlarımızın artmamasına səbəb elə özümüzük. Çünki biz Şeytanı, Demonu unutduq. Yadımızdan çıxdı ki, bu dünyada Əhriman da var. İndi biz əlimizi-qolumuzu bağlayıb oturmuşuq. Bəlkə bu zalda oturan bəziləri elə düşünür ki, o əxlaqsız jurnalistin yazdığı doğrudur ?! O şeytandır, şeytandır... 

 

İzabella əliylə zalın qapısına tərəf işarə elədi. Sonra uca səslə sözünə qaldığı yerdən davam etdi.

 

-“Burada təəccüblü heçnə yoxdur, çünki Şeytan da nur mələyin cildinə girir“. Bunu mən demirəm, Müqqəddəs Kitab deyir. 2-ci Korinflilərə 11:14-ayəsi. Dünən gecə hövnlak yerimdən dik atıldım. Kabus görmüşdüm. Dəhşətli kabusla bərabər qəribə bir möcüzə də əyan oldu mənə. Deməli, yuxuda gördüm ki, çayın sahilində tək gəzirəm. Bu çay İori çayıdı. Dəqiq bilirəm ki, İori idi. Birdən çayın içindən yeddi kök inək çıxıb çayın qırağında otlamağa başladı. Mən də bunlara tamaşa edirəm. Sonra çayın içindən yeddi arıq inək də çıxdı. Biri zil qaraydı. Bunlar kök inəklər kimi heç otlamadılar da. Sağlam inəklərin üstünə cumub onları parçalayıb yedilər. Mən donub qalmışdım. Gözümdəki yaşın yanağımı yandırdığını yuxuda da hiss edirdim. Birdən göydə nəsə parladı. Gözlərim o andaca qamaşdı. Gözümü açıb gördüm ki, qarşımda başdan-ayağa ağ paltara bürünmüş kök, yaypan bədənli bir kişi durub. Bu kişinin saçı yox idi,amma başında par-par parıldayan bir tacı vardı. Elə bil başına ulduz qonmuşdu. Əlində tutduğu yaşıl rəngə çalan əsayla yerə üç dəfə vurdu. Bu hərəkətdən sonra qeyri-ixtiyarı onun qarşısında təzim etdim. Əlini çiynimə qoydu və mənə dedi ki, mən Əldebaran ulduzundan gəlmişəm. Nəyə görəsə bu sözdən sonra mən rahatladım və ona gördüyüm hadisəni danışdım. Əlini çiynimdən çəkmədən dedi: “Qorxma, mən sənə kömək edəcəm”. Və əlavə etdi: -Qulaq as İzabella. İori çayından çıxan yeddi sağlam inək o deməkdir ki, yeddi il siz bolluq, artım içində yaşayacaqsınız. Heç bir çətinliyiniz olmayacaq. Bağlarınız barlı, sularınız təmiz olacaq. Sonrakı yeddi il ərzində isə sizi quraqlıq, aclıq gözləyir. Meyvələrinizə, tərəvəzlərinizə qurd düşəcək. Aclıq bir yırtıcı heyvan kimi boğazınızdan yapışacaq. Sularınız qurayacaq. Quraqlığı, natəmizliyi bir libas kimi əyninizə keçirəcəksiniz. Biri-birinin iç-çalatını çıxarmağa hazır olan vəhşi, barbar tayfalar kimi özünüzlə vuruşacaqsınız. Xəstəlik, ağrılar, sancılar sizləri Olimp dağlarına qədər dırmaşdıracaq. Elə bir vaxt gəlib çatacaq ki, ana sağalamaq üçün övladının ətini çiy-çiy yeyəcək. Övlad anasının baş dərisindən sitayiş etdiyi bütlərə paltar tikəcək. 

Əldebaran ulduzundan gələn müqəddəsin bu danışdığından sonra mən onun dizlərinə qapanıb yalvardım, vay-şivən qopardım, kömək istədim. O qolumdan yapışaraq ayağa qaldırdı və dedi : -Qorxma, İzabella. Əgər dediklərimi yerinə yetirsən sənə, sənin ətrafına, yaxınlarına və iş yoldaşlarına heç bir fəlakət toxunmaz. Mənə inan. Səhər açılan kimi hamama girib sirkə ilə yuyun. Yemək yeməmişdən qabaq üç dəfə Maidə surəsi 33-cü ayəni indi sənə oxuduğum kimi uca səslə oxu.

“Allaha və Onun Elçisinə qarşı müharibə edənlərin və yer üzündə fitnə-fəsad törətməyə səy göstərənlərin cəzası ancaq öldürülmək, çarmıxa çəkilmək, əlləri və ayaqlarını çarpazvari kəsmək yaxud da yaşadıqları yerdən sürgün edilməkdir. Bu onlar üçün dünyada rüsvayçılıqdır. Axirətdə isə onları böyük bir əzab gözləyir”

Sonra ətrafına, dostlarına, iş yoldaşlarına bu ayəyə uyğun hərəkət etməli olduqlarını söylə. Əgər onlar işlərinizi pozan, çörəyinizi əlinizdən alanlara rəhm etsələr, Yaradan da onlara rəhm etməyəcək. Onları Gehinnom vadisində sonsuz əzaba düçar edəcək.

Unutma, İzabella, düşmənləriniz 7 gün içində 7 fərqli alətlə cəzalanmalıdır. Yaradanın buyruğu belədi - dedi və bir anda gəldiyi kimi də getdi. 

 

Hamı ovsunlanmışdı. İzabella kürsünün yanından 5-6 addım kənara atıldı. Sonra əliylə giriş qapısının yanında duran şirkətin anbardarına işarə edib, danışmağa (tüpürməyə) başladı:

 

-Ey mənim əziz həmkarlarım ! Yaradan bizi sevir və bizə çıxış yolu göstərir. Bu müqqəddəs vəzifəni həyata keçirmək sizlərin içərisindən seçilmiş 7 nəfərə qismət olacaq. 200  nəfərdən kim öncə işi həll etdi, Əldebaran ulduzundan yaxasına parıltı düşəcək. Gedin o 7 qara ac inəyi məhv edin ki, ruzimiz tez bir zamanda verilsin, maaşlarımız artsın. Yaradanın buyruğu belədi.   

 

Lama İzabella nitqini bitirdi.

Suyun istiliyi artıq 100 dərəcəyə çatmışdı. Pıqqıltı qopararaq zaldakılar anbardarı, qarşısında duran stol qarışıq dövrəyə aldılar. Anbardar onlara sıraya keçmələrini bildirdi. Hər kəs sırayla anbardardan alət götürməyə başladı. Cefferson da sıranın lap sonunda dayanmışdı. Anbardar aləti verdikcə qarşısında duran kağıza qeydiyyatını aparırdı. Aləti alanlar avşar atılısı kimi çaparaq şirkətdən çıxırdılar.

Alətlər bunlar idi :

1. Otellonun qılıncı ;

2. Balta ;

3. Ov bıçağı ;

4. Lermontovun tapançası ;

5. Veronal adlı yuxu dərmanı ;

6. Obsidiyandan düzəldilmiş əl çapacağı ;

7. Mauser C96 tapançası.

Mənim bəxtimə Veronal düşmüşdü. Hamı kimi mən də şirkətdən çıxdım…

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portlı Sərrast status rubrikasında bu gün güneyli soydaşımız Əli Çağlaya müraciət edir. 

Bu günlərdə Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin 25 illik yubiley tədbirlərində iştirak üşün Bakıya gəlmiş Əli Çağla 10-cu Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisinə də qatılıb və orada bir nüans onun diqqətindən kənara qaçmayıb. 

Beləliklə Əli Çağla yazır:

 

“Dünən axşam Bakı Ekspo Mərkəzində əziz dostum Rasim Garaca və Ilqar Tağı ilə görüşdük, onların yorğun olduqlarını nəzərə alıb müxtəsər halda söhbət elədik. 

Sərgidə növbəti iş günü başa çatırdı. Rasim bəy kitabların üzərinə parça atıb örtdü. 

-Bu parça kitabların əmniyyətinin önünü alar, oğurlamazlar? - deyə soruşdum.

Rasim bəy qayıdıb, "Burda hər nəyi oğurlasalar da, kitabları oğurlamazlar, onsuz da kitab oxuyan yoxdur" söylədi. 

Və bu fikir məni çox üzdü…

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)

 Rubrikanı Könül aparır. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edirik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır. 

 

Bu gün sizlərə Taskababın hazırlanma qaydasını təqdim edəcəyik. 

Nuş olsun!

 

DÜSTUR 

§ Ət – 159 qr

§ Soğan – 35 qr

§ Kartof – 45 qr

§ Pomidor – 50 qr

§ Yağ – 30 qr

§ Duz – 4 qr

§ İstiot – 0,05 qr

Xörək əlavəsi:

§ reyhan – 11 qr

 

HAZIRLANMASI:

Bir neçə iri soğan təmizlənir və kartof soyulur, fal-fal doğranır. Ət (mal və ya qoyun) maşında çəkilir, içərisinə soğan qatılır, duz və istiot əlavə olunur. Hazırlanmış qarışıqdan yastı küftələr hazırlanıb, yağda qızardılır. Sonra qazanın dibinə bir lay kartof, bir lay soğan, bir lay ət yığılır. Üzərinə doğranmış pomidorlar əlavə olunur və bişirilir. Hazır olduqda üstünə doğranılmış ağ reyhan səpilir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Bu günlərdə xəbər tutduq ki, Sumqayıt şəhər Gənclər kitabxanasında İmadəddin Nəsiminin 655 illik yubileyi münasibətilə “Cahana sığmayan şair” adlı ədəbi-bədii gecə keçirilib. Gecə barədə ətraflı bilgi almaq üçün kitabxananın böyük mütəxəssisi Rəhilə Bağırovaya müraciət etdik.

 

Rahilə xanım portalımıza aşağıdakı bilgiləri verdi:

-Bu il Azərbayan ədəbiyyatında özünəməxsus yeri olan dahi şair İmadəddin Nəsiminin 655  illik yubileyi tamam olur. 

Gənc nəslin maarifləndirilməsi, vətənpərvərlik ruhunun təbliği məqsədilə Abşeron-Xızı Regional Mədəniyyət İdarəsinə tabeli Sumqayıt şəhər Gənclər kitabxanasında 5 saylı tam orta məktəbin müəllim və şagird heyətinin iştirakı ilə görkəmli Azərbaycan şairi, mütəfəkkiri İmadəddin Nəsiminin 655 illik yubileyi münasibətilə “Cahana sığmayan şair” adlı ədəbi-bədii gecə keçirilib. 

Tədbirdəçıxış edən Gənclər kitabxanasının müdir vəzifəsini m.i.e. Leyla Mahmudova şairin həyat və yaradıcılığı haqqınd aətraflı məlumat verərək qeyd edib ki, İmadəddin Nəsimi Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına daxil edilmişdir. Sonra şairin həyat və yaradıcılığını özündə əks etdirən “Əbədiyyət üfüqlərində doğan eşq günəşi” adlı sərgidə nümayiş olunan kitabların xülasəsini verib.

Sonra 5 saylı tam orta məktəbin şagirdləri İmadəddin Nəsiminin qəzəllərini, şairin yaradıcılığı, təbiət mövzusu, İmadəddin Nəsiminin Sumqayıtda yerləşən heykəli haqqında məlumatlar səsləndiriblər.

Tədbir ssenari müəllifi İsa Hüseynov, rejissoru Həsən Seyidbəyli olan “Nəsimi” filmindən fraqmentin nümayişi ilə davam edib.       

Sonda 5 saylı tam orta məktəbin Azərbaycan dili-ədəbiyyat müəllimi Səidə Səfərova, kitabxana müdiri Şirin Abdullayeva, kitabxanaçı Elnarə Əmirova İmadəddin Nəsimi yaradıcılığının zənginliyindən danışaraq gənc nəslin Nəsimi dühasına müraciət etməsini təqdirəlayiq hesab ediblər. Tədbirin təşkilinə görə kitabxana məməkdaşlarına təşəkkürünü bildiriblər.

Tədbir gənclər kitabxanasının müdiri vəzifəsini m.i.e. Leyla Mahmudovanın Nəsiminin “Hardasan” qəzəlini səsləndirməsi ilə yekunlaşıb. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)

Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

“İçimizdeki Şeytan" kitabını oxuyarkən, Sabahattin Ali'nin insanın içindəki ziddiyyətləri və mübarizələri nə qədər ustalıqla ələ aldığını hiss etdim. Bu kitab, hər birimizin içindəki "şeytan"ı araşdırır; yəni, daxilimizi zəbt edən qorxular, arzular və çirkinliklər haqqında.

 

Düşüncələr və Bədii Fikirlər

 

Kitabın mərkəzində insanın içindəki qarışıqlıq dayanır. İnsanlar bəzən öz "şeytanlarını" cəmiyyətin gözündən gizlətməyə çalışsalar da, bu, həmişə mümkün olmur. Sabahattin Ali bu içsel mübarizələri çox təsirli bir şəkildə təqdim edir.

 

Təsirli Sitatlar və Təhlil

 

1. "İçimizdeki şeytanı tanımadan, ona qarşı savaş açmak mümkün değil."

Bu sitat, öz iç dünyamızla barışmadan ona qarşı mübarizə apara bilməyəcəyimizi vurğulayır. Bəzən insan, peşmanlıqlarıyla barışmadan onları aşmağı düşünür. Sənin də düşündüyün kimi, öz səhvlərimizi qəbul etmək güclü olmağın bir yoludur.

 

2. "Bir insanın içindeki karanlığı görmek, onun gerçek yüzünü tanımak demektir."

Burada Sabahattin Ali, insanın ikiüzlülüyünü açır. Cəmiyyətdə bəzən insanlar başqalarına ədalətli görünmək istəyirlər, amma içlərindəki çirkinlikləri gizlədirlər. Bu, sənin hiss etdiyin yanlış anlaşılmalara bənzəyir. İnsanlar bəzən sizi tam anlamazlar, amma içlərindəki çirkinlikləri gizlətməkdə ustadırlar.

 

3. "Aşk, bazen insanın içindeki en büyük düşmanı yaratır."

Bu sitat, sevginin içindəki qarışıqlığı göstərir. Bəzən sevgi, insanı öz daxili şeytanı ilə qarşı-qarşıya qoyur. Sənin də partnyorunun gözlərindəki gülüşü görmək istəməyin, o hissləri, sevgi ilə birlikdə gətirən qarmaqarışıqlığın bir parçasıdır.

 

 

4. "Hayat, insanın kendi karanlığıyla yüzleşmesidir."

Bu sitat, həyatın bizim içimizdəki şeytanlarla mübarizə aparmaqdan ibarət olduğunu xatırladır. Hər bir çətinlik, öz içimizdəki gücü tapmağın bir yolu. Bu kitabı oxuduqca, öz çətinliklərimin də məni formalaşdırdığını düşündüm.

 

Nəticə

 

"İçimizdeki Şeytan" kitabı, insanın iç dünyasını, ikiüzlülüyünü və daxili mübarizələrini dərindən araşdırır. Sabahattin Ali bədii üslubuyla oxucunu düşündürür: insanın içindəki qaranlıqla necə barışa bilərik? Həyatın çətinlikləri bizi daha güclü edirmi? Bu kitab, mənim öz daxili səyahətimdə düşüncələrimi yenidən qiymətləndirməyə və başqaları ilə olan münasibətlərimdə daha empatik olmağa yönəltdi. Beləliklə, öz "şeytanımla" barışmağın nə qədər vacib olduğunu anladım.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

SUAL

“Vicdan haqqı"nın Yusifi  ilə Kamran Yunisin oxşarlıqları və fərqliliklərinə misal gətirsəydiniz, necə müqayisə edərdiniz?

 

CAVAB

Hamısı elə Kamrandır, oynadığım rolların hamısı mənəm, pisi də mənəm, yaxşısı da mənəm. Pisi Kamranın pis tərəfləridir, yaxşısı Kamranın yaxşı tərəfləridir. Sadəcə, Kamran insan olaraq nəfsini cilovlayıb, əxlaqının mənfi tərəfini cilovlayıb və mənfi xüsusiyyətləri atın yüyənini dartıb saxlayan kimi saxlayırıq ki, mənfi tərəflər ortaya çıxmasın. Amma bəzi insanlar o mənfi xüsusiyyətləri dartıb cilovlaya bilmirlər. Onlar nəfsini saxlaya bilməyəndə nəfsinin köləsinə çevrilir və öz nəfsinin əlində itə, rama gəlməyən ata dönüb nəfsinin qulu olur. Ali insan özündə mənfiləri yığışdırıb müsbətləri saxlayır. O ki qaldı Yusifə, Yusif hələ mənim özüməm, mənim özümdə olan dəyərli xüsusiyyətlərim Yusifdə daha çox görünür.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzet” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Mina Rəşidin şeirləri təqdim edilir. 

 

Xocalı laləzarı

 

Burda qırmızı lalələr

Saya gəlməz, Xocalı...

Qırmızı köynək geysən də,

Dərd köhnəlməz, Xocalı!

Gözümüzün biri gülər,

Biri ağlar, Xocalı.

Bu lalələr min dərdimə

Məlhəm olar, Xocalı!

 

Bu laləzar qırğınlara,

Qadalara "Yox!" deyər.

Düşmənə meydan oxuyar,

"Gözəlliyə bax!" deyər.

 

Şəhid ruhlarını oxşar,

Məzarları qucaqlar.

Bu laləli yurdda yenə

Gur yanacaq ocaqlar.

 

Hər şey yaxşı olacaq

 

Bunu özün bilirsən,

Hər şey könüldən başlar.

İstər güldürər səni,

İstər qaralar bağlar.

Sənə qəlbin pıçıldar:

- Hər şey yaxşı olacaq.

 

Çoxu elə qəlb qırar,

İnsan olmaq istəməz.

Adam var, bir xoş sözü

Başqasına söyləməz.

Sən özünü unutma...

Ürəyin döyündükcə

Dinlə, sənə nə deyir:

- Hər şey yaxşı olacaq.

 

Haqq-hesaba çəkmirsən

Bilirəm, adamları.

Heç üzə də vurmursan

Nə qədər olanları.

Ürəyinə salırsan...

Qıyma, özünə qıyma,

Hər şey yaxşı olacaq.

 

Adamlardan incimək

Sənə yaraşmır, könül!

Adamlar günəş deyil,

adamlar gülüş deyil...

Hələ ulduz görməyən

Adam səni nə görsün?!

Yağışla rəqs etməyən

Adamlar necə gülsün?..

 

Çəmənlərin, çöllərin,

Dağların aşiqisən.

Sən günəşi, yağışı,

Ağacları sevirsən...

Qəlbini dinləyən var,

Şükür, Allaha şükür!

Əsən külək də deyir:

- Hər şey yaxşı olacaq.

- Hər şey yaxşı olacaq!

 

Adam istəsə, 

bənövşə olar...

 

...Avtobusa bənövşə mindi, deyəsən,

Bənövşə qoxusu bürüdü havanı.

Demək, adam istəsə, bənövşə olar,

qızılgül olar, günəş olar, bulud olar...

Adam istəsə, dünyanı dəyişər -

Müharibələr olmaz, uşaqlar ölməz.

Amma o dünyaya kin bəsləyir,

Adam insan olmaq istəmir hələ,

robot olmaq istəyir...

 

Səni heç sevməyən varmı?

 

Günel Natiq üçün...

 

Sən insana qardaş oldun,

Mehriban oldun quşlara.

Dərdinə dəryalar qurban,

Qəmin dağlara, daşlara.

 

Dərd insanla yoldaş olar.

Qar alar dağın başını.

Tufan dağa neyləyəcək?!

Dağlar söyləməz yaşını.

 

Sən bir günsən, sən bir elsən,

Səni heç sevməyən varmı?!

Yaradan da sevir səni,

Yoxsa, bu sınaq olarmı?

 

Biz simurq quşu kimiyik,

Külümüzdən doğularıq.

Hər gün təzə arzularla

Qəlbimizdən doğularıq.

 

Sübh çağı dua elədim,

Kaş mələklər alqışlasın.

Sənə bir zaval gəlməsin,

Allah bizə bağışlasın.

 

Bu qədər dəymə könlümə

 

Nifrətdən ölərsən, qadın,

Üzündə bir işıq saxla.

Gözlərində bir təbəssüm,

İzində yaraşıq saxla.

 

Gör, necə çirkin olursan,

İlan kimi baxışlarla.

Üst-başından zəhər yağır,

Neyləyirsən qarğışlarla?

Güləndə nar çiçəyitək

Sevimli, gözəl olursan.

Bu qədər dəymə könlümə,

Vallah, ahımı alırsan...

 

Sənsiz

 

Sənsiz nə bu güllərin ətri gələr,

Nə də ağaclar belə titrəyər,

Bax, bu yağışın damlaları da

qüssə kimi yağar üstümə,

Günəş də məndən küsər,

Özümü öldürsəm də, qəlbimi isitməz

sənsiz...

 

Səni sevdim, İlahi!

 

Qəlbimə bir işıq düşdü,

Sevdim, sevdim, İlahi!

Sevdiyimdən daha artıq

Səni sevdim, İlahi!

 

Sənsən mənə qanad verən,

Süzürəm göy üzündə.

Bu həminki dünyadırmı?

Çox dəyişdi gözümdə…

 

Simurq quşuna dönmüşəm,

Külümdən doğulmuşam.

Məni başdan yaratmısan,

Yenidən doğulmuşam. 

 

Sən mənim 

nağıl dünyamsan

 

Sən mənim nağıl dünyamsan

Gerçək olmadın, olmadın.

Qəlbimdəki naxışlartək

Göyçək olmadın, olmadın.

 

Xəstəyə dərman deyilsən,

Nə olsun ki, inadın var.

Sən də adi adammışsan,

Sanırdım ki, qanadın var.

 

Heyif, nağıl gerçək olmur,

Göy üzünə yad adamsan.

Səni heç qınamıram ki,

Bu dünyanın adamısan.

 

Ağappaq işığa 

boyanıb dünya

 

Necə adi idi dünən bu dünya,

Ay tale ulduzum, günəş bənizlim.

Dünya boz rəngdədi, onun naxışı

Bir sənsən, bir də ki, mənəm, əzizim.

 

Sanki şaxtalı qış dönüb bahara,

Ağ ləçəklər yağır göyün üzündən.

Ağappaq işığa boyanıb dünya,

Elə bil, çiçəklər düşüb izimə.

 

Səninlə yenidən doğulmuşam mən,

Dağı dağ üstünə qoya bilərəm.

Sən mənə ilahi bir hədiyyəsən,

Sənsiz günəş sönər, sənsiz ölərəm.

 

Sərçə

 

Adamlar səndən dərs götürsün gərək, sərçəcik.

- Cik-cik-cik...

Səsində həyat eşqi, ümid var,

soyuqdan, kindən, paxıllıqdan

deyirsən, hələ ölməmişəm, yaşayıram...

balaca olsan da,

qərib könlümü oxşadın bu səhər,

cik-cik-cik...

səsinə qurban, sərçəcik!

 

Olmazmı?

 

Bir-birinə güllə atmaq yerinə

çiçək bağışlamaq,

nifrət əvəzinə təbbəssüm etmək,

acılamaq yerinə

xoş söz söyləmək olsaydı...

olmazmı?

Yenidən doğulmaq,

tərtəmiz, işıq kimi bir ürəklə...

Axı bizi yaradan var,

sevgi ilə yaradan,

O gözəl Xaliqə haqqını qaytaraqmı?

 

Ulduz

 

De, nə axtarırsan, tapa bilmirsən?

Getdikcə adamı udur bu dünya.

Dünyanın üzünü görmək çətindi,

Bir Allah bilir ki, nədir bu dünya.

 

Biri dövlətindən asılıb gedir,

Biri şöhrətinə vurulub gedir.

Bər-bəzək dünyanın örtüb üzünü,

Təkəbbür adamı oyuncaq edir.

 

Özünü hamıdan ağıllı sanır

Bir könüldən xəbər bilməyən adam.

Şəkildə gör, necə gülümsəyir, bax,

Üzümə bircə yol gülməyən adam.

 

Özündən xəbəri yoxdu yazığın,

Bilmir ki, dünyada adi qonaqdı.

Unudub göydəki ulduzları da,

Bu ulduz bilmir ki, həyat sınaqdı.

 

Yaxşılıq

 

Quşlara qoşulub nəğmə deyirəm,

Budaqlar əl çalır, çiçəklər gülür.

Sular xəyalımı çəkib aparır,

Göy otlar qəlbimdən kədəri silir.

 

Günəş heç bilmir ki, təkəbbür nədir,

Elə təbəssümlə baxır üzümə.

Göy üzü tərtəmiz nur dənizidi,

Min bir naxış vurur adi sözümə.

 

Sözümlə dünyanı qucaqlayıram,

Dünya gülümsəyir doğma nəfəsdən.

Könlümdən pəncərə açdım yollara,  

Qəlbim azad oldu dar qəfəsindən.  

 

Bircə təbəssümlə dəyişər insan,

İntihar etməyi buraxıb gedər. 

Sənə savab düşər, ona yaşamaq,

Həyat dəyərlidir yaxşılıq qədər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Ən yeni poeziya rubrikasında bu gün şair Cəlil Cavanşir növbəti kədər yüklü şeirini təqdim edilir. 

Necə deyərlər, mürəkkəbi hələ qurumamış bu şeiri isti-isti sizlərə çatdırırırq.

 

Ana, mən qorxuram ölməkdən...

 

bir gün çıxıb gedəcəyəm, sakit, səssiz-səmirsiz

nə günəş batacaq gedişimlə, nə ulduz axacaq

nə tufan qopacaq...

bəlkə qızım ağlayacaq üç gün, 

sonra kiriyib susacaq

oğlum bir qız sevəcək hansısa uzaq şəhərdə,

və bir də,

getdiyim yollara baxacaq anam...

ana, mən getməyə qorxuram...

 

...arxanca baxan yoxdursa, ən yaxşısı getməkdi...

 

bir gün çıxıb gedəcəyəm, elə-belə, səbəbsiz

bir yarpaq düşəcək səssiz

bir şeir yarımçıq qalacaq dəftərimdə

bir söz donacaq dilimin ucunda,

məsələn, “əlvida”...

kimsə darıxacaq başqa bir şəhərdə,

kimsə əl yelləyəcək uzaqda...

nə zülümlə qopardım bu yaşımı əcəldən,

mən ki yol adamıyam,

mən yolçuyam əzəldən...

 

...arxanca baxan yoxdursa, yaxşısı dönməməkdi...

 

bir gün çıxıb gedəcəyəm, ən sonuncu qatarla

bir xəyal sürətilə, yoxa çıxıb itəcəm

yəni səssiz gedəcəm,

mən səbəbsiz gedəcəm...

boşaldıb ağrıları ürəyimin içindən

itəcəyəm hamının

və hər kəsin gözündən...

nə xatirəm qalacaq kiminsə ürəyində,

nə ağlayan olacaq...

heç kəs darıxmayacaq.

bir gün məktub yazacam qürbətdən:

“ana, mən qorxuram ölməkdən...”

 

...arxanca baxan yoxdursa, getmək elə ölməkdi...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10. 2024)

Təqdim edir: Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Poetik qiraətdə sizlərlə yenidən daimi müəllifimiz Əlizaəd Nuridir. Bu dəfə şair “salam olsun” söyləyir…

Xoş mütaliələr.

 

Salam olsun...

 

Yaxınları öpüb keçdim,

Uzaqlara salam olsun.

Hər gün bir arzu böyüyən

Uşaqlara salam olsun...

 

Salam, ŞƏHİD,  salam, QALAM!

Ay ömrü sətirdə qalan...

...Oğul ölən,açıq qalan

Qucaqlara salam olsun..!

 

Öz yurdunmuş bu sildiyin,

Çətin günündə sindiyin...

Tüstüsündə isindiyim

Ocaqlara salam olsun...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)

Murad Vəlixanov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Filmlər və ədəbiyyat…

Adətən bu mövzulu yazıda öncə bu iki məfhumun ümumi və spesifik cəhətlərindən söz açmaq lazım gəlir. Amma kitab və film arasında zaman anlayışı o qədər böyük, eyni zamanda, o qədər kiçikdir ki... 

Sözsüz ki, kitab filmdən qat-qat qədimdir. Kitab kuldur, mədəniyyətin ilki, təsdiqi, sivilizasiyanın fəxridir. Kitabı olmaq dəyəri olmaq deməkdir. Film isə gənc, cazibəli bir "oğru"dur. O, kitabdan süjetləri, mövzuları, hətta oxucuları oğurlayır.  

 

Kitab, musiqi və teatr. Orta əsrin ruhi qidası bunlar idi. Romanlar oxuyur, musiqi dinləyir, teatra gedirdilər. Ötən əsrin ortalarından bədii ədəbiyyat oxuyanların çoxunu kino "oğurladı"- böyük bir qismini seriallara aludə etdi. Amma kitabın nüfuzu böyük idi, onun sayəsində minlərlə ekran əsəri yaransa da, bədii ədəbiyyatın kino həlli bir çox hallarda müəllif təxəyyülündən, oxucunun kitabda görüb təsirləndiyi dünyadan geri qalırdı. 

 

Azərbaycan filmlərində də kitab və mütaliə mövzusu müxtəlif rakurslarda əksini tapıb. Bu xüsusda iki uşaq filmini qeyd etmək istərdim. Rejissor Əlisəttar Atakişiyevin  "Bir qalanın sirri"ndə qəhrəman - Elşən kitab oxuyur. Bu vacib ştrixdir. O həm fiziki güclə, həm də kitabların köməyi ilə qəhrəman olur. Kitab tilsimləri sındırır. Film uşaqlarda kitaba sevgi, həvəs aşılayır, bu isə çox böyük işdir. Uşaqlara kitabı sevdirmək... 

Həmin rejissorun “Sehrli xalat” filmində kitabın texniki inkişafı haqqında sanki öncəgörmə kimi epizod mövcuddur. Gələcəyə düşmüş uşaqların əlində müasir elektron kitablar var. Həmin kitablar günümüzün planşetlərinə, "e-book-reader"ə çox bənzəyir. Filmlər çin çıxır.

 

Şəkildə: “Bir qalanın sirri” filmindən kadr

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.10.2024)