Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

MÜTALİƏ MƏDƏNİYYƏTİNİ NECƏ FORMALAŞDIRMALI?

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının təqdim etdiyi bu silsilə yazılar Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat Fondunun Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərkib hissəsi olaraq nəşr edilir.

Sizlər üçün çağdaş yazıçı və şairlərimizin ən yaxşı ədəbi nümunələrini seçərək təqdim edəcəyik.

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu@

POEZİYA

ƏLİZADƏ NURİ

                                        MƏNƏ GÖY ÜZÜ VERİN

Mənə bir yelləncək verin,

tapıb oynadacam uşaqlığımı.

Bir cüt qərənfil verin,

bir şəhid məzarı girib yuxuma...

Mənə bir parça kağız verin,

yığım qələmə qısılan sözləri.

Son şeir vəsiyyət kimi olur.

Bir əlçim bulud verin –

gözlərimə sıxıb özüm yağışa çevirəcəm...

Mənə bir kamança verin –

ağlatmalı nə çox dərd var.

Bir qurtum su verin –

bu ümid çox qurudu,

keçmir boğazımdan.

Məni azadlıqla tanış eyləyin,

görüm halı necədi.

Mənə bir ulduz verin –

isidim əllərimi...

...Bir az göy üzü verin,

bir tikə ay işığı,

Yer üzü sizə qalsın...

                                         ÖMÜR YANMIŞ ZƏMİ KİMİ...

Su çəkən kağız kimiyəm,

Gəzdirirəm can yerinə.

Günəş deyil, bəlkə qandı

Yığılıbdı dan yerinə?

Məni sevgi fəsli çəkir,

Göy üzünün qəsri çəkir...

O kimdi eşq rəsmi çəkir

Sinəmin kətan yerinə?!

Ömür – yanmış zəmi kimi,

Su basmış zirzəmi kimi...

...O qız batan gəmi kimi

Dönmədi liman yerinə...

                                                         FIRLANIR

Neçə acın yuxusunda,

Dəyirman daşı fırlanır.

Bəlkə elə şərab içib –

Dünyanın başı fırlanır?!

Azdım bir quşun səsində...

Sirr var şamın şöləsində.

Dərdimin yan-yörəsində

Gözümün yaşı fırlanır.

Bu yarpaq da bir çiçəkdi,

Qoxusunu yellər çəkdi...

...Bu dünya bir yelləncəkdi –

Nə qədər naşı fırlanır...

                                        BU ÖMÜR İSLANMIŞ KAĞIZMIŞ DEMƏ...

Hər gün ürəyimdən durnalar uçur –

Mənim bu canımda payızmış, demə.

Məni bu dünyanın yadına salan,

Yaddan çıxartdığım o qızmış, demə.

Bu yol hara belə köçünü çəkir?

Ölüm də kəfənin ucunu çəkir...

Gördüm ki, bir söyüd içini çəkir –

O da mənim kimi yalqızmış, demə.

Udduğum havanın içində dadın...

Yanım – bir az isin, üşüyən qadın.

...Çərpələng düzəltdim, o da uçmadı –

Bu ömür islanmış kağızmış, demə...

NƏFƏSDƏRMƏ

Günəşi gizlədiblər,

Buludun arxasında.

Adam var toylardadı

Adam var öz yasında...

Silkələnir göy üzü,

Buludlar divar-divar.

Ulduzlar elə qəmgin...

Ayın da ay dərdi var.

Tanrı insan yaradıb,

Hər yan haydı, haraydı.

Yoxsa tək darıxdı o? –

Gərək darıxmayaydı...

Yağış da yuya bilmir,

Bu dünyadan hüzünü.

Baxıb yaratdığına

Tanrı tutub üzünü...

...Yüz il ömür istəyir,

Əlli il bəs eləmir?

Özünə bir ev tikib

Günü günbəz eləmir...

Hər yan saxta parıltı –

Yox, ora girmirəm mən.

Qaranlıqdan qorxmuram,

İşıqda görmürəm mən.

Onun iştahına bax,

İstəmir tacı düşsün.

Göydən də üç alma yox

Alma ağacı düşsün...

...Yanında qəm qardaşı,

Bu adam toya gedir.

Ömür – qatar kimidi

Sonda depoya gedir...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.11.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

MÜTALİƏ MƏDƏNİYYƏTİNİ NECƏ FORMALAŞDIRMALI?

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının təqdim etdiyi bu silsilə yazılar Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat Fondunun Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərkib hissəsi olaraq nəşr edilir.

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu@

21.

QABAQCIL TƏCRÜBƏ

21-ci əsr informasiya əsridir. 1997-ci ildə Kopenhagendə İFLA-nın (Kitabxana Assosiasiyalarının və Müəssisələrinin Beynəlxalq Assosiasiyasının -red.) təşkil etdiyi 143 ölkədən 3000 nümayəndənin iştirakı ilə Baş konfrans “21-ci əsrin astanasında kitabxanalar və informasiya bəşəriyyətin inkişafı üçün” adlanırdı. Və hədəf bəlli idi: İKT(İnformasiya-Kommunikasiya Texnologiyaları -red.) inqilabı əsrində mütaliənin rolunu qabartmaq, elektron resursların kitabı sıradan çıxarmasına yol verməmək.

ABŞ, Fransa, Yaponiya, Almaniya kimi ölkələrdə uşaq və gənclərin yüksək təhsil almaları, milli mədəniyyət ənənələrinə sadiq vətəndaş kimi yetişmələri, dünya sivilizasiyasının gələcək istiqamətini müəyyən edə bilən şəxsiyyət kimi formalaşmaları üçün xüsusi dövlət sənədləri – doktrinalar hazırlanıb. Məsələn, ABŞ-da “Amerika – 2000-ci il”, “Ailəvi savadlanma və kitabxanalar” proqramları, Yaponiyada “Mütaliə edən analar” kampaniyası icra edilməkdədir. Ən müxtəlif sahələrdə dünyaya örnək olan Yaponiya yapon analarını asudə vaxtlarında mənasız sabun operalarına baxmaqdan, səmərəsiz vaxt öldürməkdən çəkindirərək öz uşaqları ilə birlikdə kitab oxumağa yönəldir. Ana ucadan oxuyur, övladı dinləyir, sonra rollarını dəyişirlər. Beləcə, hər ikisi qiymətli cövhərlə qidalanırlar.

Bunu bizlər niyə etməyək? Tarixən balalarına beşik başında laylay deyən, bir qədər böyüyəndə nağıllar danışan Azərbaycan anaları niyə də hazırkı durumda övladları üçün xilaskarlıq missiyasına qoşulmasınlar ki?

Kitaboxumaqyaddaş, diqqət və konsentrasiya kimi beyin funksiyalarını yaxşılaşdırır.Bundan əlavə, empatiya, sosial bacarıq və yaradıcılığı inkişaf etdirə bilir. Amerikada mütaliə mədəniyyətini yüksəltmək üçün hədəf qrupu kimi körpə uşaqların götürülməsi çox maraqlıdır. Onlarda öncə nağıl danışmaqla, sonra rəsm və pazllarla, ən nəhayət, şəkilli kitablarla zövq formalaşdırır, onların kitab sevgisini oyadırlar.

Qabaqcıl təcrübədən danışmışkən, heç də bizə dost olmayan qonşularımızın təcrübəsini də burda qeyd etmək istərdik. Onlar da uşaqlara körpəlikdən bir şeylər aşılayırlar. Ancaq nə? Yeni doğulan uşağın qulağına “türk sənin düşmənindir” deyirlər, uşaqlara laylay, beşik nəğməsi əvəzinə “Müqəddəs Ağrı dağını türklər əlimizdən alıb” sözləri ilə yaradılmış zərərli mətnlər oxuyurlar. Aşğı siniflərdə isə mənfur Zori Balayanın “Ocaq” adlı antimilli, anti insani kitabını tədris edirlər. Bu, uşaqların zehnini korlamaq, onları millətçi və şovinist ruhda böyütmək deməkdir. Yalnız elə bu!

Psixoloq AnnaDavıdovadeyir ki,uşaqlarüçün yalnız kitab oxumaq deyil, onları müzakirə etmək vacibdir ki, oxunanlar  boşa getməsin.Bundan əlavə, uşaqlar üçün bu sayaq müzakirələr söz ehtiyatını artırmağa da kömək edir. “Oxumasanız beyinənə olacaq? Deyək. Oxumadan, heç bir zehniyükləyüklənmədən insanda mənfiliklərin başvermə ehtimalı yüksəkdir:

- yaddaş pisləşəcək (halbuki İnformasiyaTexnologiyalarıəsrində, lazımi məlumatların şəbəkədən asanlıqla əldəedilə biləcəyizamanda yaddaşxüsusiyyətlərininözlərinin təhlükəaltında olması qorxuncdur);

- məlumatıanlamaqqabiliyyətipisləşəcək(beyintənbəlləşir, buna görə mürəkkəbhərəkətləricra etmək istəmir);

-emosionalzəkaazalacaq.

Bəs beyinüçün hansı kitablar faydalıdır?Bəzi kitabların digərləri ilə müqayisədə müəyyən bir "effektivliyi" sübut edilməməsinə baxmayaraq, komik kitab və tabloid roman oxumağın ağıl üçün qida vermədiyi intuitivdir.Qətişəkildədesək, beyninsüjetin bükülmələrini xatırlamaqdan narahat olmasına ehtiyac yoxdur.Keyfiyyətlibədiiədəbiyyat, hər şeydən əvvəlklassik, düşündürücü, oxumaq üçün daha uyğundur.Beyninizi həddindən artıq məlumatla yükləməkdən və yalnız internetdəki əyləncəli yazıları oxumaqdan qorxmayın.Ancaq ehtiyac və qabiliyyətlərin fərdi olması ilə universal bir oxu siyahısı yoxdur.Müxtəlif zehni stimul almaq üçün müxtəlif janrlarda və mövzularda kitablar oxumaq tövsiyə olunur.Məsələn:

- Bədii ədəbiyyat,

-Motivasiya,

-Karyera inkişafı, özünə kömək kitabları,

-Qeyri-bədii kitablar,

-Tərcümeyi-hallar,

-Tarixi romanlar.

AnnaDavıdovaonu da deyir ki, uşaqlardazehniqabiliyyətlərininkişafıvə zehni aydınlığın qorunması üçün digər intellektual yük növləri də faydalıdır. Bura pazllar, krossvordlar, tapmacalar, intellektual oyunlar aid edilə bilər.

Növbəti: 22.Tarixə rakurs

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.11.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində bu gün Nəsr vaxtıdır, sizlərə Nurlana Məmmədovanın “Qazinin qızı” hekayəsi təqdim edilir.

          Həmin il çox uşaq atasının yolunu gözləmişdi. Atası qayıtmayan uşaqların isə gözləri  yol çəkirdi...

          – Qızım, otağını səliqəyə sal, sonra hazırlaş, bu gün atanın xəstəxanadan çıxan günüdür. Onu qarşılamağa birlikdə gedirik.

         Aydan karandaşlarını qutuya yığaraq başını qaldırmadan dedi:

– Ana, atam necə gələcək bəs? Axı onun ayaqları yoxdur...

Ananın ilk cümləsi sərt olsa da, sonra səsi biixtiyar zəiflədi:

– Necə yəni yoxdur?! Həkimlər ona süni ayaqlar qoyublar, atan həmişəki kimi gəzə biləcək, qızım.

Qadın otaqdan çıxdı, bir neçə saniyə qapının arxasında dayandı, göz yaşlarını silib oğluna səsləndi.

– Turan, hazırsan?

– Çoxdan, ana.

Qaş qaralanda ailə evə yığışmışdı, onların gözlərindəki qürur  evə qəribə ab-hava gətirmişdi. Ən çox da Turan sevincindən yerə-göyə sığmırdı. O, həyətə düşüb dostlarına atasından danışmaq üçün həyəcanlanırdı. Ailənin kiçiyi – Aydanın  ağzını bıçaq açmırdı. Gizlin- gizlin  atasının hərəkətlərinə göz qoyurdu. Yeməkdən sonra qızcığaz atasının kənara qoyulmuş protezlərini qucağına aldı, atasının ona baxdığını görüb dedi:

– Ata, bunu necə geyinirlər?

– Gətir, göstərim.

Balaca  qız protezləri incə çiyinlərindən aşırıb atasının oturduğu divanın yanına gəldi.

Qazi yeni ayaqlarını bir daha nəzərdən keçirib geyinməyə başladı.

– Bax belə...

Aydan maraqla prosesi izlədi, sonra atasının ayaq barmağını basıb dedi:

– Ata, indi sənin hansı barmağını basdım?

– Baş barmağı.

– Bəs indi?

– Ortadakı.

– Ata, axı sən necə bilirsən? Bu ki sənin öz ayağın deyil.

Qazi sadəcə gülümsədi, amma bu gülüşdəki közərən yaraları balaca qızı hiss etmədi.

Günorta həyət uşaqlarla qaynayırdı. Qonşuların əkdiyi çinar ağacları təzə gəlinlər kimi başlarını aşağı sallamışdılar. Onların çətirinin altında üç qızcığazın şən-şux səsi ətrafı canlandırırdı. Sərçələr civiltisini kəsərək budaqlardan asfalta enib onları çoxdan tanıyırmış kimi yan-yörələrində arxayın-arxayın hoppanırdılar. Qızlar torbalarından çoxlu  oyuncaq qab-qaşıq çıxarıb ortalığa tökmüşdülər. Hərəsinin də bir gəlinciyi vardı. Oğlanlar isə səs-küylə futbol oynayırdılar. Turan  yorulub oyundan çıxmışdı, tərli saçlarını əliylə sığallayaraq gəlib skamyanın arxasından qızlara baxa-baxa nəsə düşünürdü.

          Bu zaman qızlardan biri başını qaldırıb, tellərini yana atıb acıqlı-acıqlı dedi:

– Bizə baxma, get  futbolunu oyna.

– Evcik-evcik oynayırsız? – Turan soruşdu.

– Yox, piknikə gəlmişik. Ey, sənə nə var?

– Baxıram da, maraqlı gəlir.

          Hirslənmiş qız nə qədər israr etsə də, hətta qulpu qırıq çaydandakı suyu oğlanın ayağı tərəfə töksə də, o, yerindən tərpənmədi. Bu zaman Turan küncə atılmış, ayağı olmayan, üz-gözü göy qələmlə yazılmış Lolo adlı çəhrayı saçlı kuklanı gördü.    

– Bəs onu niyə oyuna qatmırsız?

          Qızlardan balacası candərdi, bir az da acıqla cavab verdi:

          – Çünki ayağı sınıb, özü də çirklidir…

           – Həm də çirkindir, –  qızların sarışını əlavə etdi, – çirkini neynirəm, bax gül kimi uşağım var,  – əlindəki təzə gəlinciyi əzizlədi.

          Turan  köks ötürdü:

– Yazıq kukla…

         Qızların bəstəboyu sakitcə dedi:

– Bizim öz balalarımız var, bunu çox istəyirsənsə, götür, sənin olsun. Qız bu söhbətdən bir az da cılızlaşmış  Lolonu oğlanın qoynuna qoydu.

          Nədənsə Turana elə gəldi ki, bu bəstəboy qızın adı Lalədir. Belə yumrusifətli, balacaboy qızın adı mütləq Lalə olmalı idi. O, məhləyə təzə köçmüşdü. Turan ondan adını soruşmağa utanırdı. Oğlan qızların Lolo adlandırdığı gəlinciyi  xəyalında Lalə adlandırdığı qızdan sakitcə alıb oradan uzaqlaşdı.

         Turan axşam yeməyində atasına Lolonu göstərib soruşdu:

– Ay ata, bunun ayağına da sənin protezindən düzəltmək olar?

– Ay Allah, nə gözəldir, – bacısı gəlinciyi alıb dağınıq saçlarını oxşadı.

– Yeməyi soyutmayın, – ana sözü dəyişdirib gizlincə oğluna göz ağartdı. Qadın ayağı olmayan gəlinciyin Qarabağ qazisi olan ərini kədərləndirəcəyini düşündü.

Ata masadan qalxdı, yeməyini bitirməmişdi. Pəncərəni açıb çölə boylandı. Kim bilir, bu yaralı gəlincik müharibənin hansı dəhşətli anını onun yadına saldı. Qazi çevrilib masa arxasından ona izləyən ailəsinə   dedi:

– Onu əsl gəlinciyə çevirmək olar! Hər kəsin üzündə ümidin əsl sevinci parladı.

– Mən ona  tül parçadan təzə don tikərəm, – ana nəvazışlə balalarına baxdı.

– Çox sağ ol, anacan, onu bacıma bağışlayacam, – Turan sevindi.

Ancaq qazinin qızı onları dinləmirdi,  o, Lolonu qucağına alıb nəsə mızıldana-mızıldana sakitcə yırğalanırdı.

Qardaşı:

– Hə, bacı, bəyəndin ideyamızı?

Bayaqdan səssiz qalan qızcığaz böyük adamlara xas amiranəliklə dedi:

– Heç nə lazım deyil, mən onu  belə də çox sevəcəyəm…

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.11.2024)

Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdullanın əsəsrlərindən seçilmiş bir sıra qranula – cövhər sayıla biləcək məqamları “Ədəbiyyat və incəsənət” oxucularına təqdim edir.

Kamal Abdulla özü seçilmiş bu cövhərlər barədə yazır: “İllərdən bəri yazdığım müxtəlif şeirlərin, esselərin, pyeslərin, hekayə və romanların, publisistik məqalələrin və elmi əsərlərin, verdiyim intervülərin hər birinin içində yer almış və bu gün də öz məzmunu, tutumu, forması ilə diqqətimi çəkən misralar, cümlələr günlərin bir günü sanki dil açıb mənə dedilər ki, bizim bir-birimizdən zaman və məkanca ayrılığımıza son qoy və bizi bir-birimizin yanında yerləşdir. Sən görəcəksən ki, bu zaman biz tamamilə yeni bir cazibədə zühur etmişik. Onlar qeyri-səlis məntiq dili ilə desək, içində olduqları mətnin qranulaları (ilkin vacib hissəcikləri) idi. Qranula, başqa cür ifadə etsək, cümlədən (mətndən) bütün artıq hissələri siləndən sonra yerdə qalan cövhərdir.”

Bu günlərdə “Everest” nəşriyyatında müəllifin “Seçmələrin seçməsi-qranulalar” adlı kitabı da işıq üzü görmüşdür.

Beləliklə, hər gün Kamal Abdulladan 7 qranula:

1.

“ Pərdə açılır, bu, bir səhnədir...

Tamaşaçılar, nə qədər çiçək...

Kimsə əl çalır, kimsə əl edir,

Hər şey tanışdır köhnə nağıl tək.”

2.

“... Pərdə bağlanır, bitir sevgimiz

 Biz getməliyik, xoş qalın sizi.

Pərdə bağlanır, bəs nə üçün biz

Yenə sevirik bir-birimizi?!”

3.

Ölüm həyatın içində deyil, ölüm həyatın davamı deyil, həyat ölümün içində, həyat ölümün davamıdır.

4.

“ Geriyə baxma, daş olarsan. Nə edirsənsə et, amma geriyə baxma.”

Azərbaycan ədəbiyyatının möhtəşəm siması İlyas Əfəndiyev cəsarətlə və çəkinmədən geriyə baxdı və əsərinin adını “Geriyə baxma, qoca!” qoydu. Bu əsər daşa dönməkdən qorxmayan, inam və ümidlə geriyə baxan bir adamın peşman-peşman dərindən köks ötürməsidir. Hamıda olmur. Onun geriyə baxmaq səlahiyyəti vardı.

5.

T.Kantor: “Sonsuz çoxluqdan sonsuz çoxluğu çıxsan, yerində yenə də sonsuz çoxluq qalacaq.”
Sonsuzluğu dərk və qəbul etməyin əvəzsiz üsulu!

6.

Bilmədiyin barədə qorxmadan və çəkinmədən “bilmirəm” demək səlahiyyətin olmalıdır. Bilməməkdən utanmamaq biliyə doğru aparan ən qısa və doğru yollardan biridir.

7.

Ədəbiyyatda metafizika “iki üstəgəl iki”-nin “dörd” olmadığı yerdən başlayır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.11.2024)

Səbuhi ŞAHMURSOY, “XAN Nəşriyyatı”nın direktoru - “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Bu günlərdə keçirilən 41-ci TÜYAP Beynəlxalq Kitab Sərgisi yekunlaşdı. Azərbaycan tarixdə ilk dəfə bu möhtəşəm sərginin fəxri qonağı oldu. Şübhəsiz, fakt özü-özlüyündə böyük hadisədən xəbər verir, amma məsələ təkcə eyforiya ilə bitmir. 

Həqiqətən, Azərbaycan bu cür beynəlxalq kitab tədbirlərində fəxri qonaq ola biləcək səviyyəyə çatıbmı? Ümumiyyətlə, bu səviyyə nə deməkdir, hara kimidir? Ora gedən yolda görüləcək hansı işlər var? Bu işləri kim görməli və hardan başlamalıdır? 

Suallar qorxuducu görünə, nəzərdə tutulan işlər təsəvvür ediləndən də çətin ola bilər. Amma şad xəbər odur ki, bu işləri görmək mümkündür. Şəmil Sadiqin ədəbi cameəyə səs salan “Azərbaycan yazıçıları niyə xaricdə çap edilmir?” başlıqlı yazısında bu işlərin xeyli məqamı açıq və anlaşıqlı üslubla izah edilib. Sadəcə bəzən elə orda qaldırılan məsələlərin də təməlini işləmək lazım olur. Yəni anladığınız kimi, yolumuz uzun və maraqlıdır. 

 Bu fəxri qonaqlıq prosesinin rəhbərliyini ölkəmizin kitab siyasətini yönləndirən Mədəniyyət Nazirliyi boynuna götürmüşdü. ANAİB-ə təmsilçilik məsələsi üçün naşir dəvət etməyə sorğu göndərmiş, naşirlər seçilmiş, ən gəncindən tutmuş ağsaqqalına qədər yazıçı və şairlərdən ibarət heyət yaratmış, mədəniyyətin təbliği üçün musiqiçi qruplarını da götürüb sərgidə geniş stend qurmuşdu. Bunların maliyyə məsələsini də öz üzərinə götürmüş, xərclərin hamısını qarşılamışdı. Bakıdan TÜYAP-a baxanda ağla gələcək nə yaxşı tədbir varsa, onlar əsasında proqram hazırlamış, Azərbaycan stendini ziyarət edən bütün qonaqların milli şirniyyat və çaysız geri qayıtmaması üçün gözəl süfrə açmışdı. 

Mədəniyyət Nazirliyinin nümayəndələri beş günlük proqram müddətində bütün dəvətlilərlə bərabər Azərbaycan stendində oldu; bizimlə birgə işlədilər, Azərbaycan mədəniyyəti və kitabını təbliğ etmək üçün əllərindən gələni etdilər. Bu mənada nazirlik nümayəndələrinə şəxsim adından minnətdaram. İlk dəfə onlar sayəsində dərin ümidlərə kökləndim. 

Prosesdə iştirakçı olan (əsasən, ANAİB üzvü) naşirlər də öz kitablarını türk və xarici naşirlərə təklif etməyə, xarici kitabların müəllif hüquqlarını almağa, müqavilələr bağlamağa çalışdılar. Gördüyüm qədər nümayəndə heyəti arasında ən fəal kəsim elə naşirlər oldu (Məncə, elə bu cür də olmalı idi). 

Dəvətli yazıçı və şairlərin imza saatları, panel çıxışları da nəzərdən qaçmadı. Onlar da həvəslə tapdıqları “bir ovuc” oxucuları ilə ünsiyyət qurmaqdan, maraqlı söhbət etməkdən, kitablarını imzalamaqdan qalmadılar. 

Bütün sadaladıqlarım sərgidə Azərbaycan nümayəndə heyətinin nəyəsə cəhdinin bir qismi idi. Amma bu cəhdlər sistemli görünürdümü? Nəticəsi nə oldu? Yaxud sualı belə quraq: “Bu prosesdən gözləntilərimiz nələr olmalıdır?”

Anlamalıyıq ki, istənilən xarici ölkədəki təmsilçiliyimiz ölkəmizdə məlum sahədə gördüyümüz işlərə əsaslanır. Burda hərə öz üzərinə düşən işi layiqincə yerinə yetirməsə, əlindən gələnin ən yaxşısını etməyə çalışmasa, dünyaya çıxma cəhdlərimiz də uğursuzluq və nəticəsizlikdən başqa şey olmayacaq. Məsələn, TÜYAP sərgisi çərçivəsində Almaniyanın Frankfurt Kitab Sərgisinin Türkiyə və Qafqaz üzrə nümayəndəsi ilə baş tutan çox faydalı görüşümüzdə anladıq ki, kənardan bəh-bəhlə baxdığımız o sərginin yetmiş beş illik ənənəsi var. İnsanlar ümumilikdə yüz ilə qurduqları ölkənin kitab strategiyasını il-ildən təkmilləşdirməyə, bu yolda dövlətlə özəl sektor əməkdaşlığının faydalılıq əmsalını hətta bir kiçik layihə çərçivəsində qorumağa, ölkə kitabçılığının vəziyyətini hər rübdə dəyərləndirməyə, alman dilini beynəlxalq dillər siyahısına salmaq üçün xüsusi strategiya yürütməyə, dövləti ictimai birliyin verdiyi təkliflərlə hesablaşmağa, ümimiyyətlə, ölkə kitabını tanıtmaq üçün məntiqli, tutarlı nə varsa, istifadə etməyə çalışırlar. Bunun üçün də həm dəmir, həm elastik qaydalar sistemi qurublar. Seçimləri şəxsi münasibətlər yox, peşəkarlıqdır. Ona görə də dünyanın bir nömrəli kitab sərgisinin müəlliflərinə çevriliblər.

Bəzən düzgün getməyən hər şeyi yüksək dairələrin üstünə yıxmaq rahat yol kimi görünür. Arqumentasiyamız da dünya təcrübəsidir. Dərk etməliyik ki, “dünya təcrübəsi” dediyimiz şey uzun illik ənənələrin, məktəblərin, cərəyanların, “yoxlama-yanılma” cəhdlərinin, il-ildən zamana uyğunlaşmanın nəticəsidir. Bir ildə, beş ildə həmin təcrübələri əldə etmək həmişə mümkün olmur. 

İstənilən halda Azərbaycan təcrübəsini yaratmaq üçün həmin dünya təcrübəsi yol xəritəmiz ola bilər. Əvvəlcə ədəbiyyatın güclü silah olduğu fikrini hüceyrələrimizə kimi qəbul etməliyik. Düzgün yazılmış əsərin müharibələrin qarşısını alan, həqiqi sülh yarada bilənməfhum olduğuna inanmalıyıq. 

Yazıçı və şairlərimizi yazıq, səfil, sərxoş, yalnız toyda tamadalığa yarayan, yarıtmaz fərd görkəmindən xilas etməli, intellektual faydalılıq əmsalı ilə uğur qazanan şəxsiyyət olduğunu göstərməliyik. İnkişaf istəyən, həqiqi ədəbiyyat yaradan, gördüyü işi anlayan və yazmağı hobbi saymayan müəlliflərimizi qonorarsız nəşr etməməliyik. Kitabların auditoriyaya çıxmasında nəşriyyat-müəllif əməkdaşlığına peşəkar səviyyədə nail olmalıyıq. Ədəbiyyatımızı yerli oxucularımıza sevdirməliyik ki, öz düşüncə adamlarına inana bilsinlər. 

Bu humanitar bazarın tələb-təklif prinsipini formalaşdırmalı, bununla hesablaşmalıyıq. Kitabların orta tirajları əhalisi on milyon olan ölkə qarşısında biabırçı rəqəmlər kimi görünməməlidir. Yerli kitab satışları xarici dildə olan kitab dövriyyələrini üstələməlidir. İmza və təqdimat mərasimləri yubiley formatından çıxmalı, əsl oxucularla dolub-daşmalı, yazıçı masaları qarşısında imza gözləyən oxucu ordusu görməliyik. 

Öz redaktorlarımızın, korrektorlarımızın, illüstratorlarımızın, dizaynerlərimizin və nəşriyyat işi zəncirində yer alan istənilən ixtisas sahibinin inkişafı üçün sistemli işlər görməliyik. Xarici əsərlərin doğma dilimizdə rahat oxunması üçün tərcüməçilərə dəstək olmalı, onları düzgün istiqamətləndirməli, inkişaflarına şərait yaratmalı, qonorarı da peşəkarlıq səviyyələrinə görə təklif etməliyik. 

Nəşriyyatlarımız ixtisaslaşmalı, öz mövzusunda təkmilləşməlidir. Nəşriyyatları faydalı işlər ortaya qoymağa maneə yaradan maliyyə çətinliyindən, həm cəmiyyətin, həm ictimai sektorun, həm də dövlətin gözündə riskli sahə olmaqdan qurtarmalı, onların (əgər varsa) elitaya çıxışını təmin etməli, biznes mühitində proqressiv olduğuna inanmalıyıq. 

Ədəbi tənqid sahəmizi uzun əsrlik yuxudan oyatmalı, əlinə kitablarımızı verməli, təhlil əsaslı tənqid etmələrinə çalışmalıyıq. 

İstənilən qurumun kurasiyasında fəaliyyət göstərən kitabxanaların zənginləşdirilməsi üçün layihələr və işlək mexanizmlər təklif etməli, bunların effektiv işləməsinə nail olmalıyıq. Müasir tendensiyalara cavab verən bədii kitab mağazaları və onları vaxtlı-vaxtında təmin edəcək kitab dağıtımı sistemləri yaratmalıyıq. Bunları təkcə paytaxtda deyil, bütün ölkədə tətbiq etməliyik. 

Oxucu auditoriyası yaratmağa bağça və məktəblərdən başlamalı, universitetlərlə davam etməliyik. Bu məsələdə təhsil qurumları ilə sərbəst rejimli və işlək münasibətlər qurmalıyıq. 

Paytaxt və bölgələrdə davamlı kitab sərgi-yarmarkaları keçirməli, kitabı bütün ölkə boyu əlçatan etməliyik. 

Müxtəlif nominasiyalarda ədalətli prinsiplərə, peşəkarlığa söykənən ədəbi mükafatlar yaratmalıyıq. Bu müsabiqələrdə fərqlənən yazıçılara elə mükafat verməliyik ki, onların həyatında mühüm rol oynasın. Yalnız bundan sonra dünyaya çıxmaq haqqında düşünmək olar. 

Azərbaycan ədəbi mühitində artıq danılmaz imzaya çevrilmiş, saysız oxucu və peşəkar tənqidçi rəğbəti qazanmış müəlliflərimizi xarici nəşriyyatlara layiqli qələm adamı və humanitar brend kimi təqdim etməliyik. Əsərlərimizin xarici nəşriyyatlara inteqrasiyasında mühüm faktor olan tərcüməçi bazası qurmalı, bunun maliyyə məsələsini qarşılayan tərcümə qrantları verəcək fondlar təsis etməliyik. Məlum fondları təkcə dövlətdən gözləməməli, yenə də (əgər varsa) elitaya üz tutmalıyıq. Onlar sayəsində fərqli tematikalı ədəbi əsərlərə dəstək olacaq məhdud fondlarımız da yaranmalıdır.

Bu mərhələdə ədəbi agentlərə də ehtiyacımız olacaq. Onların da effektiv işləmələri, müxtəlif sərgi və fellovşip formatlarında ədəbiyyatımızı təbliğ etmələri üçün düzgün münasibət və iş prinsipi ortaya qoymalıyıq.

İstənilən beynəlxalq kitab tədbirində təmsilçiliyimiz o zaman həqiqi uğurla nəticələnəcək ki, ölkə səviyyəsində kitab sənayesini beynəlxalq standartlara uyğun inkişaf etdirəcək və ədəbi nöqteyi-nəzərdən dünyaya deyəcək sözümüz olacaq. Təsəvvür etdiyiniz kimi, bunlar bir şəxsin qərarı, bir qurumun şərtləri ilə düzələn deyil. Bu yolda irəliləmək üçün kitabçılığın, yaxud dövlətin tərzində desək, kitab siyasəti zəncirinin istənilən halqasında dayanan hər şəxs üzərinə düşəni etməlidir. 

Yəni hərə özündən başlamalıdır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.11.2024)

Noyabrın 12-də Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Adil Kərimlinin COP29-la bağlı ölkəmizdə səfərdə olan Rusiyanın mədəniyyət naziri Olqa Lyubimova ilə ikitərəfli görüşü keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, xanım naziri salamlayan Adil Kərimli ölkəmizdə keçirilən bu mötəbər tədbirdə iştirak etdiyinə görə həmkarına təşəkkürünü bildirib. 

Azərbaycanla Rusiya arasında mədəni əlaqələrin səviyyəsini yüksək qiymətləndirən nazir xüsusilə son illərdə bu sahədə əməkdaşlığın daha da möhkəmləndiyini diqqətə çatdırıb. Qeyd olunub ki, iki ölkənin bədii kollektivlərinin qarşılıqlı qastrol səfərlərinin təşkili, incəsənət təhsili sahəsində təcrübə mübadiləsi, sərgi, müsabiqə və festivallarda mütəmadi iştirak əlaqələrimizin dolğun mənzərəsini yaradır. 

Rusiyanın mədəniyyət naziri Olqa Lyubimova Azərbaycanın COP29 kimi mötəbər bir tədbirə yüksək səviyyədə ev sahibliyi etdiyini deyib, bu münasibətlə Bakıda olmasından məmnunluğunu dilə gətirib. Qonaq nazir də iki ölkənin mədəni əlaqələrinin perspektivlərini yüksək dəyərləndirib. 

Adil Kərimli COP29-un mədəniyyət və ətraf mühit məsələləri ilə bağlı gündəmi barədə məlumat verib. Qeyd edib ki, tədbir çərçivəsində mədəniyyətə əsaslanan iqlim fəaliyyəti üzrə Mədəniyyət Nazirlərinin 2-ci Yüksək Səviyyəli Görüşü keçiriləcək. Görüşün məqsədi incəsənət və mədəni irsin iqlim fəaliyyəti gündəliyinə daxil edilməsi üçün beynəlxalq konsensusa nail olunmasıdır. 

BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyası (UNFCCC) çərçivəsində Mədəniyyətə Əsaslanan İqlim Fəaliyyəti üzrə Dostlar Qrupu və Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə ölkəmizin irəli sürdüyü “İqlim üçün mədəniyyət” (C4C) təşəbbüsünə həsr olunan sessiya və bu təşəbbüsün təqdimatı da keçiriləcək.

Söhbət zamanı qarşılıqlı maraq doğuran məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.11.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış şair, publisist, siyasi icmalçı Əkbər Qoşalının növbəti siyasi icmalını təqdim edir. 

Paytaxt Bakıda ayın 11-dən öz işinə başlayan COP29 (BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası) ötən gün Liderlər Sammiti (və digər tədbirlər) ilə davam etdi. 

Bəli, gözlənilən gün gəldi, COP29 başladı və beynəlxalq ictimaiyyətin gözü Azərbaycan paytaxtına dikilmiş oldu. İndiyədək çoxsaylı beynəlxalq tədbirə uğurlu evsahibliyi edən Azərbaycan, COP29-u da alnıaçıq, üzüağ başa çatdıracaq - buna şübhə yoxdur. Qoşulmama Hərəkatının Zirvə Görüşü olsun, Sivilizasiyalar və Mədəniyyətlərarası Dialoq forumları, Beynəlxalq Neft-Qaz Sərgisi, Enerji Həftəsi, l Avropa Oyunları, Avropa Musiqi Yarışması, IV İslam Həmrəylik Oyunları, Türk Dövlət Başçılarının Zirvə Görüşü və s. olsun - Azərbaycan dəfələrlə öz təşəbbüskarlığı ilə seçilib, təqdim etdiyi modellərlə parlaq örnəklər yaradıb. Doğrudur, hazırda mövzu iqlim dəyişmələridir, lakin əsl məsələ bəlkə mədəniyyət iqlimindəki dəyişmələrdir. Bəli, bəli, mədəniyyət iqlimi! - Mədəniyyət iqlimi bir baxıma dəyişməli, bir baxıma, dəyişməməlidir. - Əsl (köklü) mədəniyyət iqliminin - bütün pozitivlərin cəminin sabitliyi önəmli olduğu kimi, fərqliliklərin çatışmaya, dözümsüzlüyə, ayrı-seçkiliyə dönüşdürülməsi də qətiyyən qəbuledilməzdir. 

Konkret deyək: bir xeyli ölkəni guya mədəni birlik, guya ortaq irs və yenə guya dil birliyi adı ilə Frankafoniya çatısı altında bir araya gətirən Fransanın Prezidenti Makron COP29-a gəlməyib; 

guya dünyada ədalətinin supergüclü qoruyucusu görəvini üstənən ABŞ-ın Prezidenti bir yana, ABŞ-ın Dövlət katibi gəlməyib; 

faşizm, nasizm kimi qlobal ideoloji bəlaları yaradan və sonra da onlardan imtina etdiyini rəsmən duyuran Almaniyanın Federal Kansleri Olaf Şolts gəlməyib, Avropa Komissiyasının Almaniyadan olan Prezidenti xanım Ursula Fon der Lyayen gəlməyib; 

daha kimlərsə də gəlməyib. “Növbətçi səbəb”ləri bir qırağa qoysaq, onların nə üçün gəlmədiyini bilirik, amma əlbəttə, düzgün hesab etmirik. Ona görə ki, 

onlar özləri belə əsl səbəbi açıqlaya bilmirsə, deməli, torbada pişik, zənbildə kəklik, çuvalda cida və daha da nələrdəsə nəsə var… Biz o “pişiy”in, “kəkliy”in və o “cida”nın da fərqindəyik... 

Uzun sözün qısası və açığı: 

Azərbaycan (iraq olsun) əldəölən, sözəbaxan olmalıymış, olmayıb! Və bu da birilərini çox bərk narahat edib. Olsun! 

Görəsən, biz bəzilərinin ürəyindən keçənləri etsəydik - məsələn, Vardanyan, Qukasyan, Arayik və o kimi digər savaş suçlularını, cocuq qatillərini açıb buraxsaydıq, yaxud heç yerli-dibli tutmasaydıq və hətta, onlar Xankəndiyə Stepanakert deyə-deyə ordan başımıza yenə od ələsəydi, bu hal, Makron, Bayden, Şolts, Ursula Fon der Lyayen və b.-nın Bakıya məmnun gəlişini şərtləndirərdimi?

Almaniya iki Dünya müharibəsinin hər ikisinin baiskarıdır;

Allah qoymasa, Fransa, ABŞ BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləridr 

və COP BMT-nin tədbiridir, iqlim dəyişmələrini müzakirə edir, çözüm arayır. Belə çıxır ki, BMT işlərinə yarayınca BMT-dir, Azərbaycanda tədbir keçirəndə isə BMT-likdən çıxır, eləmi?

“Dünya əhalisi 8,04 milyarda çatdı. Bu 8 milyard insandan -

Avropada 11%, 

Quzey Amerikada 5%, 

Güney Amerikada 9%, 

Afrikada 15%, 

Asiyada 60%-i yaşayır.

77% insanın özünün evi var, 23%-nin yaşamağa yeri yoxdur; 

25% qidalanmadan, 13% təmiz içməli su çatışmazlığından əziyyət çəkir. 

Dünyada insanların 26%-i 15 yaşına çatmadan ölür. 15-64 yaş aralığında ölüm nisbəti 66% təşkil edir. İnsanların yalnız 8%-i 65 və daha yuxarı yaşda yaşayır” (Qaynaq: “New England Journal of Medicine” (20.08.2024)). - Bu bilgilərin bir bölümü bilavasitə, bir bölümü dolayısıyla COP mövzusu olub, iqlim dəyişməsi, ekologiya korlanması məsələləri ilə sıx bağlıdır. Çatışmazlıqların, yetərsizliklərin mənzərəsi vahimdir!

Beləliklə, 

COP29-a gəlməyənlər gəlməməyində olsun, bəyəm, Azərbaycan buna görə öz milli çıxarlarından pəs etdimi? 

Gələnlər gəlməyənlərdən dəfələrlə çoxdursa və müzakirə edilməli məsələlər də çoxdan çoxdursa, kimlərinsə Bakıda yoxluğu bizim problemimiz deyil. 

Açığı, 

əgər birilərinin qeyri-obyektiv yanaşması, qeyri-konstruktiv davranışı (öz ağıllarınca, basqısı) nəticə verərdisə, bu, bir Azərbaycan vətəndaşı, bir yazar olaraq məni incidərdi. Qalib ölkə ilə diqtəylə danışmazlar! Qalib ölkə vurğusunu da təsadüfən etmirəm: 

biz, 

işğal altında saxladığı torpaqlarda təbiətin anasını ağlar günə qoyan, suyu yayda kəsib, qışda üzüaşağı buraxan, mədənləri qanunsuz və zalımcasına istismar edən,

yaşıllıqlara divan tutan, çaylara zəhərli maddələr axıdan, torpağın təyinatını mina basdırma yeri olaraq qavrayanların üzərində qələbə çalmışıq! 

Biz öz Zəfərimizlə həm bilavasitə iqlimə, həm mənəvi iqlimə, ekologiyaya xidmət göstərmişik. 

Biz Şər üzərində qalibiyyətdən danışırıq. Ondan danışırıq ki, məğlub etdiyimiz Ermənistan həmin o Almaniyanın rəsmən imtina etdiyi faşizmi, soyqırımı siyasətini XX yüzilin sonları - XXI yüzil başlarında dövlət siyasətinə çevirmişdi! Yəni, öz Zəfərimizlə yalnız Ermənistanı yox, Şəri, işğalı himayə edənləri sarsıtmışıq. Bax, indi də onların bəzisi inersiya ilə hələ də 2020-ci il öncələrinin xiffətini çəkir, bizim yeni başarılarımızı sinirə bilmirlər.

Bizə kiminsə haqlı sözü varıydısa yaxud kimsə bizimlə hansısa mövzuda anlaşmaya varmaq istəyirdisə, o zaman o haqlı söz, o anlaşma üçün COP29 kəmfürsətliyimi etməliydi? 30 illik işğal və ATƏT-in Minsk qrupu kimi bir yarıtmaz üçlünün mövcudluğu dönəmində öz ləyaqətini, xarakterini qorumağı bacaran ölkə ilə, o ölkənin sözü imzası qədər keçərli lideri ilə danışmağın çox sadə üsulu var: ədalətli olmaq, sayğılı davranmaq, səmimiyyət göstərmək! Yoxsa, sənin aşırı dərəcədə çirkləndirdiyin planetin qayğısını mən çəkim, sən də mənə siyasi naz et, diplomatik cilvə yap - belə yaramaz!

Ayrıca, dünya günü bu gün müharibələrdən əziyyət çəkir. Müharibə yalnız fiziki baxımdan deyil, ruhi-mənəvi baxımdan da iqlimi pozur, ekologiyanı zədələyir. Müharibələr torpağın bərəkətinə, suyun tərkibinə, bir sözlə, flora və faunaya çox (amma çox!) mənfi təsirlər göstərir. Özü müharibə aparan, müharibəni tətikləyən yaxud işğalların həmməsulu olanlar, 30 illik ağır işğala 44 gün içində son verməyi bacaran - XXI yüzilin comərdcə müharibəaparma mədəniyyətini nümayiş etdirən bir ölkədən nə istəyir?.. Yoxsa, COP29-un Bakıda keçirilməsi haqqında qərar verilməmişdən öncə Azərbaycanın atdığı müstəsna humanist addımdan dişlərində şirə qalıb?..

Suallar ritorik, məsələlər bu qədər açıq və aydındır!

Göy üzü hər qitədə və həmişə aydın olsun!

DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.11.2024)

“Məşhurlarla üzbəüz” rubrikasında bu dəfə “Ədəbiyyat və incəsənət” sizlərə  Azərbaycanın əməkdar artisti, Opera və Balet teatrının və Milli Konservatoriyanın solisti Gülüstan Əliyevanın fikirlərini təqdim edəcək. Fikirləri ondan Aysel Kərim alıb.

Gülüstan Əliyeva 8 aprel 1967-ci ildə Yevlaxda doğulub. Kiçik yaşlarından musiqi ilə məşğuldur. Yevlaxda orta məktəbdə oxuyanda atası onu və bacılarını musiqiyə cəlb etmişdir, Pionerlər evində musiqi ilə məğul olmağa başlamış, musiqi məktəbində bunu davam etdirmişdir. 1982-ci ildə Ulu Öndər Heydər Əliyevin sərəncamı ilə keçirilən Gənc İstedadların Respublika Müsabiqəsində iştirak etmiş və üç turun üçündən də əla qiymət alaraq müsabiqənin qalibi olmuşdur.

Elə həmin ildə Bakı Bülbül adına Orta İxtisas Musiqi Məktəbinə qəbul olmuşdur. Burada Xalq artisti İslam Rzayevin sinfində muğamın sirlərini öyrənmişdir. 1985-ci ildə məktəbi fərqlənmə ilə bitirərək həmin il Üzeyir Hacıbəyli adına Dövlət Konservatoriyasının tarixində ilk dəfə açılan muğam sinfinin ilk tələbəsi olaraq, 1990-cı ildə həmən sinfin ilk məzunu olmuşdur. Müəllimi Xalq artisti, professor Arif Babayevdir. Hələ tələbəlik illərində (1986) Gürcüstanda keçirilən beynəlxalq tələbə gənclər festivalının iştirakçısı və qalibi də olmuşdur.

1992-ci ildə Beylaqan royonu Günəşli qəsəbə inməktəbdə musiqi müəllimi kimi fəaliyyətə başlamışdır. 1993-cü ildə ailə həyatı quraraq yaşadığı Cəbrayıl rayonu  işğal olunduqdan sonra məcburi köçkün kimi Bakiya qəlmişdir. 1994-cü ildə Sabunçu rayonunun 170 saylı orta məktəbdə müəllim kimi işləmişdir. 1994–1995 illərdə eyni zamanda Muğam Teatrında işləmişdir. 1995-ci ildən isə Opera müğənnisi kimi Opera və Balet Teatrında işə başlamışdır və bu günə qədər Opera və Balet Teatrında yüksək dərəcəli solist kimi çalışır.

2003-cü ildən Azərbaycan Milli Konservatoriyanın muğam kafedrasının müəllimi, 2015-ci ildən baş müəllimi, 2017-ci ildən kafedranın dosenti, 2022-ci ildən isə sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktorudur. Dissertasiyası "Azərbaycan Bəstəkarların opera yaradıcılıqında qadın obrazlarının musiqili drammaturji həlli" adlanır.

Gülüstan Əliyeva konsert fəaliyyəti ilə olduqca ciddi və səmərəli məşğul olur. Müxtəlif televiziya kanallarında xalq və bətəkar mahnılarını, muğamları böyük ustalığla ifa edir. Müğənni həmçinin dövlət konsertlərində, tədbirlərdə də müvəffəqiyyətlə çıxış edərək ona göstərilən etimadı daim doğruldur. 

Azərbaycan Milli musiqisini və muğam sənətini dünyanın bir sıra ölkələrində — Türkiyə, İran, Moldova, Rusiya, Avstriya, İsveç və s. ləyaqətlə təmsil edib. 1997-ci ildə Ulu Öndər Heydər Əliyev rəhbərlik etdiyi Neft Konsorsiumu çərçivəsində keçirilən tədbirdə iştirak edib.

2005-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti fəxri adına layiq görülüb. 1 may 2017-ci ildə, 9 may 2018-ci ildəvə 10 may 2019-cu ildəPrezident Mükafatına layiq görülüb.

2021-ci ildə Xarı Bülbül Best Awards mükafatına layıq görülüb. 

Səsi – sopranodur.

Gülüstan Əliyeva həm məşhur sənətkar, həm ailəcanlı ana və həm də nənədir. Üçünü bir ömürə sığdırmaq necə mümkündürm?

G.Ə: İnsan nələrə qadir deyil ki? Nələri sığdırmır ki ömrünə? Ayrılıqları, həsrətləri, ölümləri, sevgiləri, vüsalları. Təbiidir ki, əgər bu dünyaya gəlmisənsə  sənə verilən  ömrü, məqamları dolu-dolu yaşamalısan. Bütün ömrümüz məqamlardan ibarətdir. Yaşlanmısansa, demək o xoşbəxtliyə çatmısan. Yaşa dolmaq özü bir səadətdir. O qədər insanlar gənc yaşlarında dünyadan vaxtsız gedirlər ki. Onlar bu həyatın gözəlliyini, həyatın dadını görmədən  bu həyata vida edirlər. Amma yaşlanmaq, yaşlana bilmək, üstəlikdə də dəyərli yaşlanmaq, nənə olmaq, sevilən qadın, sevilən sənətkar olmaq bunlar hamısı insanın özünün bacardığı bir şeylərdi. Təki ölüm olmasın. Bir tək ölümə çarə yoxdu. Əlbəttə ki, bütün bunları və daha artığını ömrümə sığdırmağı bacarmışamsa nə xoş mənə.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.11.2024)