Kubra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Kitablardakı cümlələrin, filmlərdəki epizodların, mahnıların, yaşanmış həyat hekayələrinin, səmanın, dənizin və mavinin təsirində xeyli qala bilirəm.

Və bir cümlə məni çoxca düşünməyə, təhlillərə, sorğulara və həyatla üzləşməyə doğru itələmişdi.

“Güzgünün qarşısına keç, gözlərinin içinə dərin-dərin bax və özünlə üzləş. Unutma ki, kimsə sənin gözlərinə sən qədər dərindən baxa bilməz və sən heç kimin gözlərində öz gözlərinin dərinliyinə endiyin qədər dərində ola bilməzsən”.

Çox düşündüm bu barədə. Cəsarətimi toplayıb güzgüdə gözlərimə dərin-dərin baxmağa çalışdım.

Baxdım da.

Həm də, maviyə baxmağa qıymadığım qədər dərin, mavidə boğulmaqdan qorxduğum qədər cəsur baxdım.

Məgər bir cüt göz danışa bilərmi?

Danışırmış sən demə.

Sətirlərə sığmayacaq qədər çox, özü də.

Susaraq danışırmış.

Mənalı və ya mənasız, bəzən uzun, bəzən qısa, hərdən ağlayaraq, hərdən gülərək, çoxca ya da boşca.

Amma danışırmış.

Gözlərimdəki mən ilə üzləşmək çətin oldu bir xeyli, ancaq bu günə kimi özüm üçün etdiyim ən böyük yaxşılıq gözlərimlə ruhumun söhbəti olmuş ola bilər. Düzü, bu günə kimi özümə neçə dəfə yaxşılıq etmişəm, bilmirəm.

Məsələn, neçə dəfə soyuqdan üşüməmək üçün qalın, istidən tərləməmək üçün nazik geyinmişəm?

Mmm… necə dəfə özüm üçün süfrə hazırlamış, çayımın ətrini alıb göy üzünə doyunca baxmışam ki?

Ya da neçə dəfə özümə baxıb gülümsəmişəm, xatırlayırammı heç?

Neçə dəfə sadəcə özüm üçün səsim pis olmağına rəğmən yüksək səslə mahnı oxumuşam ki?

Neçə dəfə qərarlarımın arxasında durub əmrlərə boyun əymək yerinə qəlbimin səsini dinləmişəm, ya da?

Mən özümü çılğın, sərt, əsəbi, tərs, bəzən xətalı, bəzən yalançı və günahkar ola-ola neçə dəfə sevmişəm?

Neçə dəfə yox deməyi bacarmış, başqalarının standart kriteriyaları, arzu və istəkləri əsasında formalaşaraq, qəliblərə uyğunlaşaraq yox, bütün varlığımla azadlığın qoxusunu burnumda hiss edərək yaşamışam ki bu həyatı?

Artıq çəkimə, boyuma, üzümdə ara-sıra yaranan sızanaqlara, uşaq vaxtı xəfif sınmış kəmərli burnuma baxıb ən son nə vaxt özümə gözəl olduğumu demişdim ki məsələn?

Bəs sən?

Sən ən son nə zaman özünə yaxşılıq etmisən bəs?

Sən nə vaxt saysız-hesabsız ayrılıqlar, uğursuzluqlar, standart olmayan gözəllik qavrayışları və imic, özünü tam doğrulda bilmədiyin ağlın ilə birgə keçdin aynanın qarşısına və gözlərinə baxacaq cəsarəti tapdın özündə?

Neçənci uğursuz müsahibəndə vaz keçdin özünə inanmaqdan və yıxıla-yıxıla qalxmaqdan? 

Ya da neçənci dəfə qınaq obyektinə çevrildiyini görəndən sonra sən də hamılaşmağa qərar verdin?

Məsələn, oxuduğun kitabları oxumaq istədiyin üçün, faydalanmaq üçün oxudun, yoxsa müzakirə zamanı “mən filan qədər kitab oxumuşam" deyə bilmək üçün oxuyursan o kitabları?

Hə?

Sən kimsən?

Özünə neçə dəfə yaxşılıq edib, özünü bütün var oluşunla qəbul edib sevdin bütün sevgisizliklərə rəğmən?

Bəlkə hər gün, bəlkə də, heç vaxt..

Bəlkə keçən illər ərzində tanış olduğun bir sürü insan olsa da, özünlə tanış olmaq üçün gecikmisən və hələ də gecikirsən.

Bəlkə də tam zamanıdır.

Deyəsən çox danışdım yenə. Bəlkə danışdıqlarım susduğumun yarısı belə deyil. Kiminəsə görə boş söz yığını, kiminəsə görə motivasiya qaynağı oldum bəlkə də.

Bütün bəlkələr heç yoxmuşcasına əminliklə deyə bilərəm ki, insan özü özünün ən böyük şansıdır.

Bəzən ailəvi problemlərlə qarşılaşa bilərik, yanlış dost, yaxud sevgili seçmiş ola bilərik, axşam bir boşqab artıq yediyimiz yemək ucbatından pəhrizimiz da pozula bilər. Yetəri qədər flirt olmaya, marka geyinməyə, bahalı ətir və aksessuarlar istifadə etməyə bilərik.

Sağlamlığımız sınana bilər, əziyyətlərimizin cəmi məhv olmuş xarabalığa belə çevrilə bilər.

Qısacası həyatımızın bütün periodlarında istənilən yaşda həyatdan zərbə və yaralar ala bilərik.

Lakin bütün bunlar baş verərkən biz ən ağır dərd dediyimiz hər hansısa acıdan dolayı qıvrılsaq belə, yer kürəsinə heç nə maraqlı deyil.

O öz oxu və günəş ətrafında dövr etməyə cavabdehdir sadəcə.

Dünya səni bu qədər vecinə almazkən çox sevə və sənə keçici ev sahibliyi edə bilirsə, sən də eyni davran.

Dünyaya çox bağlanmadan sevgi ver ona.

Xəyallarını hədəflərin halına gətirib həyatının mərkəzinə qoy və addım-addım çat hədəflərinə.

Güzgünün qabağına keç, gözlərinin içinə ən dərinə kimi bax və özünü qəbullanaraq şükr et.

İndi isə gülümsə.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2024)

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Nazilə Gültacın hekayələrinin təqdimini davam  edir. İkinci oxuyacağınınz hekayə “Stabilizator” adlanır.

STA­BİLİZA­TOR

İki yüz ma­nat pu­lu pən­cə­rə­nin önün­də­ki jur­na­lın ara­sın­dan gö­tü­rüb, çan­ta­sı­na qoy­du. Ev­də ən çox eti­bar et­di­yi yer bu jur­na­lıy­dı, çün­ki ev­də jur­na­lı on­dan baş­qa kim­sə oxu­mur­du.

Uc­qar bir mə­həl­lə­də ya­şa­yır­dı. Əy­ni­ni ge­yi­nib ev­dən çıx­dı, Sə­də­rək Ti­ca­rət mər­kə­zi­nə ge­dən av­to­bu­sa min­di. Fi­kir­ləş­di ki, 120 ma­na­ta bir sta­bi­li­za­tor, özü­nə də ucuz bir çək­mə alar. Ar­tıq ha­va­lar so­yu­muş, aya­ğın­da­kı yay ayaq­qa­bı­sı çox­dan köh­nəl­miş­di.

Ti­ca­rət mər­kə­zi­nə ge­dən av­to­bu­sun otu­ra­caq­la­rı di­di­lib sö­kül­müş, kir­dən rəng­lə­ri­ni itir­miş­di. İçə­ri­də ayaq bas­ma­ğa yer yo­xuy­du, adam­lar bir-bi­ri­nə pər­çim ol­muş­du. Yə­qin ki, bu ge­dən­lər is­tə­dik­ləri­ni or­dan ucuz qiy­mə­tə ala bi­lə­cək­lə­ri­nə ümid edir­di­lər.

Doğ­ru­dan da, ti­ca­rət mər­kə­zin­də nə­lər yox idi! Nə is­tə­sən, tap­maq olar­dı. Gör­dü ki, iki ma­nat əl­li qə­pi­yə əl-üz ­dəs­ma­lı var, ya­dı­na düş­dü ki, tə­zə dəs­ma­lı qal­ma­yıb. Bir cüt al­dı. Am­ma əsas məq­sə­di sta­bi­li­za­tor al­maq idi. Mə­həl­lə­lə­rin­də işıq çox zə­if idi. Kre­dit­lə ye­ni­cə al­dı­ğı so­yu­du­cu­nu, kon­din­sio­ne­ri ­be­lə zə­if işıq­da iş­lə­də bil­məz­di. Qor­xur­du ki, bir ətək pul ver­di­yi bu şey­lə­rin mo­to­ru qə­fil ya­nar, qa­lar ya­man gü­nə. Ona gö­rə də son xərc­li­yi gö­tü­rüb ev­dən çıx­mış­dı...

Av­to­bus­dan dü­şüb tə­sər­rü­fat mal­la­rı sa­tı­lan tə­rə­fə keç­di, qar­şı­sı­na çı­xan ilk ma­ğa­za­ya gir­di. Sa­tı­cı oğ­lan nə is­tə­di­yi­ni öy­rən­mək üçün ona ya­naş­dı. Bil­dir­di ki, ona beş min ki­lo­vat­lıq sta­bi­li­za­tor la­zım­dır. Oğ­lan, – onun qiy­mə­ti iki yüz iyir­mi ma­nat­dır, – de­di.

Mə­ət­təl qal­dı. Na­ra­hat­çı­lıq onu bü­rü­dü.

– Baş­qa mar­ka yox­­dur­­mu­­? Bir az ucuz – de­yə as­ta səs­lə so­ruş­du.

– Xa­la, ən yax­şı­sı bu­dur, mis do­laq­lı, iki mo­tor­lu. İşıq 150-yə dü­şən­də 220-yə yük­səl­dir. Son­ra ya­lan-ger­çək sta­bi­li­za­to­run  bir  sı­ra əla­və üs­tün­lük­lə­rin­dən də dəm vur­du.

– Qoy o bi­ri ma­ğa­za­la­ra da də­yim, – de­yib ba­yı­ra çıx­dı.

İla­hi, bö­yük ma­ğa­za­lar­da nə­lər yox idi! Göz­qamaş­dı­ran çil­çı­raq­lar, ba­ha­lı qab­lar, ser­viz­lər, gül­dan­lar, te­le­vi­zor­lar, qab­yu­yan ma­şın­lar... Da­ha nə­lər, nə­lər! Bü­tün bun­la­rı gör­dük­cə için­də bü­züş­dü, ba­la­ca­laş­dı. Göz­lə­ri­nə bir qəm­gin­lik çök­dü, köv­rəl­di. Yox­sul, ka­sıb evi­ni göz­lə­ri önü­nə gə­tir­di. Öm­rü bo­yu iş­lə­di, hə­lə də ça­lı­şır. Baş­qa­la­rı 8 sa­at iş­lə­yən­də o, 18 sa­at iş­lə­di, am­ma ye­nə də çox şey­lə­ri ala bil­mir. Əy­nin­də­ki ucuz ge­yi­mi­nə nə­zər sal­dı. Sta­bi­li­za­to­run qiyməti onu lap dil­xor et­di.

İn­di ne­cə elə­si­n? Bir ne­çə ma­ğa­za­ya da baş vur­du. Yüzsək­sən,  iki yüz iyir­mi ma­nat­lıq sta­bi­li­za­tor­la­ra xey­li bax­dı, də­rin fik­rə get­di. Qə­ti bir qə­ra­ra gə­lə bil­mir­di. “Ala­ram, bir­dən­ key­fiy­yət­siz olar, bir­dən al­da­dar­lar! Ən yax­şı­sı oğ­lum­la gə­lə­rəm”. Ma­ğa­za­dan ­qa­nı­qa­ra çıx­dı. Ar­tıq yo­rul­muş­du. Ci­bin­də­ki 190 ma­na­tı bərk-bərk tu­tub, av­to­bus da­ya­na­ca­ğı­na tə­rəf  yol­lan­dı. Qı­yıb özü­nə çək­mə də al­ma­dı, – “o da ba­ha olar, yə­qin” –deyə dü­şün­dü. Bu  ­zən­gin ba­zar­da özü­nü bö­yük bir ağır­lıq al­tın­da hiss elə­miş­di. Elə ki av­to­bu­sa min­di, xey­li yün­gül­ləş­di. Al­dı­ğı iki dəs­mal­la av­to­bu­sun ar­xa qol­tuq­la­rın­dan bi­ri­nə sı­ğın­dı. Bir  əyin-ba­şı özü ki­mi olan sər­ni­şin­lə­rə, bir də əlin­də­ki dəs­mal­la­ra bax­dı. Dəs­mal­la­rı dol­muş göz­lə­ri­nə sı­xıb ba­şı­nı av­to­bu­sun şü­şə­si­nə söy­kə­di...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2024)

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatçılarının təqdimatını davam etdirir. Rubrikanı İlham Abbasov aparır.

         1947-сi ilin ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına namizədlər siyahısında qarşıdakı illərin bir sıra laureatları, o cümlədən bu mükafatı 1948-ci ildə alacaq ingilis yazıçısı Tomas Eliot, 1954-cü ilin Nobel mükafatçısı, ABŞ təmsilçisi Ernest Heminquey, 1958-ci ilin laureatı -- sovet yazıçısı Boris Pasternak kimi görkəmli ədiblər olduğu halda, Nobel Komitəsinin qərarı ilə mükafat “insan probleminin, həqiqətən, qorxusuz sevgi və dərin psixoloji hisslərlə əks etdirildiyi yüksək mənalı bədii əsərlərinə gorə” o dövrdə çox da tanınmayan, yəhudi əsilli Fransa yazıçısı Andre Jidə verildi. Bir insan və şəxsiyyət olaraq son dərəcə ziddiyyətli, bir yazıçı kimi mürəkkəb həyat yolu keçmiş A.Jid özünün bənzərsiz əsərləri ilə ədəbiyyatda gedən yeniləşmə prosesinə güclü təsir göstərmişdi.

Sizə Andre Jid aforizmlərindən seçmələr təqdim edirik.

–İncəsənət və təbiət Yer üzündə rəqib kimi mövcuddur.

– Böyük sənətkar odur ki, qarşısına çıxan maneələrdən tramplin kimi istifadə edə bilir.

– Məxluq nə qədər zəifdirsə, onun üçün dəyişikliklər bir o qədər qorxuludur.

– Təhsil ancaq güclülər üçün faydalıdır.

– İnsan başqa şəxslərin təsirindən qaça bilməz; nə qədər özümüzü qorusaq da, nə qədər ətrafımıza çəpər çəksək də, təsirə məruz qalırıq.

– İnsan öz varlığının bir çox cəhətlərini aça bilmur; yalnız o cəhətləri açır ki, onları izah edə bilir.

– Sənə olduğun kimi nifrət etmələri olmadığın kimi sevmələrindən yaxşıdır.

– İncəsənət sıxıntılar hesabına yaşayır, sərbəstlikdən isə məhv olur.

– Allah qorxusu bitən yerdən müdriklik başlayır.

– Atasının kim olduğunu bilməməsi insanı ona oxşamaqdan xilas edir.

– İnsan xarakterinin səfalətini yalnız uzun sürən ünsiyyətdən sonra anlamaq olur.

– Çox zaman qadın öz sevgisini kişinin boynuna asılqan kimi asır.

– Həyatda o qədər gözəl şeylər var ki, zövqsüzlüyümüz onları görməyə mane olur.

– Başqasının səndən yaxşı edə biləcəyi bir işi heç zaman eləmə.

– İnsanın yaratdıqlarının ən yaxşıları mütləq qəm-kədər ifadə edir.

– Həyatda ən çətin şey nəyə isə uzun müddət ciddi münasibət bəsləməkdir.

– Əlindən xeyir iş gəlmirsə, həyata nə ilə bağlana bilərsən?!

– Hamının əyriliklə yaşadığı dünyada düz adam şarlatan kimi görünür.

– Bizim öz iradəmiz adlandırdığımız şey Allahıln bizi hərəkətə gətirmək üçün istifadə etdiyi ipdir.

– Qadının ağlını dəyərləndirməmək kişilərin ən böyük səhvidir.

– Axşama günün ölümü kimi baxırıq, əslində isə o, yeni günün doğuluşudur.

– Qəlbimiz dini təsəvvürlərə uyduqca real həyat öz mənasını itirir.

– Adi insanın Allahın səsini eşitmək qabiliyyəti yoxdur, qulağımıza həmişə yalnız şeytanın səsi gəlir...      

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.7.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağla Təbrizdə yaşayıb yaradan Aydın Sabahın  şeirlərini təqdim edir. 

Aydın Sabah

Təbriz

PAY-BÖLÜŞ ETDİ

Sənsiz hələdir ölkəmi xan pay-bölüş etdi!

Sənsiz o keçən günlərə, qan pay-bölüş etdi!

İllərdir ötən yazları göz-göz dolanırdım,

Dur gəl ki, bu gözləri güman pay-bölüş etdi!

Gəl nisgil axır sağ qələmin sol yanağından,

Solğun bu vərəqləri roman pay-bölüş etdi!

Duyğum da günəş gözləməsindən cana gəldi,

Şerimsə hecalarda saman pay-bölüş etdi!

Mən səndən üzüldüm giləmin qarğışı üstə,

Neylim axı yaz, dərdə uman pay-bölüş etdi!

Saçlar da payız tək sözümə soldu, saraldı,

Yaz yollara, sevgim də yalan pay-bölüş etdi!

Qaldım dəxi mənsiz necə dözdün yuxularda?!

Gəl gör necə bu ölkəmi xan pay-bölüş etdi!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2024)

İyulun 23-də Mirzə Ələkbər Sabirin heykəli qarşısında Mədəniyyət Nazirliyinin heykəllərin cilalanması ilə bağlı reallaşdırdığı layihə çərçivəsində tədbir təşkil olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, Mədəniyyət Nazirliyinin İncəsənət və qeyri-maddi mədəni irs şöbəsinin müdiri Sevil Kərimova jurnalistlərə açıqlama verib. Qeyd edib ki, monumental abidələri qorumaq, mütəmadi olaraq təhlil etmək lazımdır. 

Bu istiqamətdə dünya təcrübəsindən yararlandığını diqqətə çatdıran S.Kərimova deyib: “Mədəniyyət Nazirliyi, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti, Bakı Abadlıq Xidməti ilə birgə abadlıq işləri aparılır. Bunun kontekstində şəhərimizdə yerləşən heykəltaraşlıq abidələrini təmizləyib, ehtiyac olan abidələri peşəkarcasına bərpa edirik. Monumental abidələrin çoxu açıq havada yerləşir. Bu səbəbdən də abidələr dağılır. Mirzə Ələkbər Sabirin heykəli Bakıda ucaldılan ilk heykəltaraşlıq nümunələrindəndir”.

İlkin layihə üzrə, ümumilikdə 20 heykəlin təmizlənməsi işləri aparıldığını vurğulayan sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, heykəltaraş Fərman Qasımov bildirib ki, hazırda üç heykəl üzərində iş bitib, tam hazırdır, dördüncünün üzərində son tamamlanma işləri gedir. “Heykəl vaxtından tez çirklənərsə, o xüsusi qaydada təmizlənir. Heykəl üzərində iş yekunlaşdıqdan sonra zaman-zaman yenidən tündləşib, əvvəlki tonuna qayıdacaq”,- deyə o əlavə edib.

“Layihədə ilkin yanaşma heykəllərin əvvəlki görünüşünə qaytarılmasıdır. Biz monitorinq keçirəndə abidələrin icbari bərpaya ehtiyacı olduğunu anladıq”,- deyə heykəltaraş Orxan Nəbizadə vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, abidələrin əsaslı bərpası deyərkən, ilk növbədə, zahiri estetik görünüş nəzərdə tutulur: “Hazırda qarşısında durduğumuz M.Ə.Sabirin heykəli üzərində biz bu işləri görmüşük”.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2024)

Malik Məmmədov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Biz uşaq olanda türkdilli xalqlar birliyi-filan, belə söhbətlər yox idi. Onda özbəklərlə qardaşlıq SSRİ səbəbindən idi, 15 “qardaş” (qardaşı ona görə dırnaq arasında yazıram ki, 15 xalqdan biri də ermənilər idi) xalq bir bayraq altında yaşayırdı. 

Onda ən güclü mədəniyyət xadimləri ümumSSRİ səviyyəsində tanınanlar hesab olunurdu. Rusların Alla Puqaçovası, “Samosvetı” qrupu, ukraynalıların Sofiya Rotarusu, belarusların “Pesnyarı” qrupu, gürcülərin Vaxtanq Kikabidzesi, latışların Raymond Paulsu, estonların Valdis Pelşesi… 

Bu sırada Azərbaycanın “Qaya” qrupu və Zeynab Xanlarovası, özbəklərinsə “Yalla” qrupu şərəfli yer tuturdu. “Yalla”nın bədii rəhbəri və solisti Farrux Zakirov o qədər sevilirdi, “Üç kuduk” mahnısını onunla bərabər hər bir millətin nümayəndəsi oxuyardı. 

İllər ötüb, Azərbaycanla Özbəkistan bu gün türk xalqları qardaşlığı birliyində qoşadırlar. Farrux Zakirov isə hələ də səhnədədir. 

Və onun Azərbaycan Prezidenti tərəfindən Azərbaycanın Xalq artisti adını almasına hədsiz sevindim. 

Yaşasın dostluğumuz! 

F.K.Zakirova “Xalq artisti” fəxri adının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:                             

Azərbaycan Respublikası ilə Özbəkistan Respublikası arasında mədəni əlaqələrin inkişafında xidmətlərinə görə Farrux Kərimoviç Zakirova “Xalq artisti” fəxri adı verilsin.

İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 22 iyul 2024-cü il

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2024)

Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bütün yüksəliş və enmələr liderliyin sayəsində baş verir» sözləri ilə başlayan «Liderliyin 21 inkaredilməz qanunu» kitabını – Con Maksvellin bu incisini, yəqin ki, oxumayan əz-əz liderə rast gəlmək olar. Rəsmən onun özünün, yaratdığı EQUIP və The John Maxwell Company təşkilatlarının bu günədək liderliyin sirlərini öyrətdiyi 5 milyon müdavimi var. Bu gün ABŞ-ın Vest Poynt Hərbi Akadesmiyasından tutmuş BMT-yədək, nüfuzlu Fortune 500 siyahısındakı əksər şirkətlər təmsil olunmaqla az qala hər bir qurumda Con Maksvelldən liderlik dərsi almış insanlara rast gəlmək olar.

Con Maksvellin təqdim etdiyi liderlik qanunlarının 21-nə də qısaca da olsa nəzər yetirməyimiz vacibdir. Belə ki, öz şəxsi həyatlarında və bizneslərində bu qanunlara əməl etməklə insanlar dərhal fayda əldə edirlər.

2.     Təsir qanunu.

«Liderliyin həqiqi ölçüsü təsirdir».

Əgər insan başqalarına təsir edə bilmirsə, heç vaxt öz ardınca adam apara bilməz. Əsl liderlik heç vaxt hansısa posta təyin olunmaqla baş tutmur, o, yalnız təsir edə bilmək qabiliyyətindən asılıdır.

Əvvəl təqdim edilən qanunlar isə burda sıralanıb:

1.     Tavan qanunu.

«Liderlik qabiliyyətini insanın effektivliyi müəyyənləşdirir».

Şəxsin liderlik effektivliyi tavanla xarakterizə edilir. Şəxsin insanları öz ardınca apara bilmək qabiliyyəti nə qədər azdırsa, onun potensial imkanlar tavanı da o qədər alçaqdır.

Liderlik keyfiyyətləri həmişə individuumun təşkilatda effektivlik tavanı yaratmasını təmin edir. Liderlik güclüdürsə, tavan da yüksək olacaq. Ölkə çətin duruma düşəndə yeni prezident, firma pullarını itirəndə yeni baş direktor, kilsə ziyarət olunmayanda yeni baş pastor, idman komandası ardıcıl məğlubiyyətlərə uğrayanda yeni baş məşqçi axtarışına çıxırlar. Liderliklə effektivlik arasındakı qarşılıqlı əlaqə ən çox idmanda özünü göstərir. Hər bir komandada istedadlar olur. Amma komandaların fərqini məşqçi və bir neçə əsas oyunçunun təmin etdiyi liderlik yaradır. Komandanın effektivliyini dəyişmək üçün məşqçi tərəfindən onun liderlik çəviyyəsini yüksəltmək lazımdır. Bax bu da fəaliyyətdə olan tavan qanunudar.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində sizlərə portalın və jurnalın birgə təşkilatçılığı ilə Xalq şairi Vaqif Səmədoğlunun 85 illiyi münasibətilə keçirilən Poeziya müsabiqəsində fərqlənən gənc şairlərin şeirlərini təqdim edirik.

III YER

El ROMAN

YARASALAR

 Bir qoca dedi ki, hələ diriydi

 Dünən gömüləndə o qız torpağa.

 Gəldiyi yerlərə qayıtdı hər şey-

Adamlar torpağa, kağız torpağa...

Göyərsə göylərdə bir ağ göyərçin,

Bu işə göylər də gülərdi, gərçi...

Sonra da darıxıb bu boz şəhərçün

Gəlib bulaşardı o toz-torpağa.

İstəsən, küləyə çevrilərəm

Və

Saçların tərəfə çevrilərəm,

Gəl.

Sən kimin olmusan min illər əvvəl?

Adını oxudum cam kasalardan...

Deyən olmadımı vaxtı dayandır?

Tanrıyam, bilmirəm, yerin hayandır...

Mağara ağzında cığara yandır,

Məni də bir dəfə yada sal orda...

Mağara?!

Görəsən, nəyin nəsidir?

Mağara – dağların əsnəməsidir,

Tərsinə asılmış quş qəfəsidir,

Belə eşitmişəm yarasalardan...

Bir qoca dedi ki, hələ diriydi

Dünən gömüləndə o qız torpağa.

Sonra...

Gəldiyi yerlərə qayıtdı hər şey-

Adamlar torpağa, kağız torpağa...

YUXU

Bir gün dərdiyin çiçək səni içinə çəksə,

Sevdiyin həmin adam deyəcək ki, çiçəksən...

Həmin gecə yuxuda özünü görəcəksən-

Dodaqların qırmızı, saçın uzun, laap uzun...

Çöldə eşidəcəksən çirkinliyin səsini,

Evdə atan yeyəcək tikənin yekəsini.

İçində hiss edəndə təklik təhlükəsini

Səndən soruşacaqlar, kimin qızısan, qızım?

Getmək istəyəcəksən, yolun tən yarısında,

Ətirini, donunu, onu unutmasan da,

O gün unudacaqsan bir kitabı masanda,

Bir də açılmayacaq otağının qapısı...

Bir az qocalacaqsan, bir az əsəcək dizin,

Bir az huşun itəcək, bir az əlinin duzu.

Yollara baxacaqsan, belə laap uzun-uzun...

Öləndə belə ölür qadınların yarısı...

Bir də açılmayacaq otağının qapısı...

Öləndə belə ölür qadınların yarısı...

Saçın uzun, laap uzun, dodaqların qırmızı...

Üzüntün tanış gəlir, kimin qızısan, qızım?

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2024)