Super User
Gənc oxucular günü, habelə dünya rəngkarlığında və memarlığında uğursuzluq günü
Bu günə təsadüf edən əsas hadisələri diqqətinizə çatdırırıq:
Ümumdünya pnevmaniya ilə mübarizə günü
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı və YUNİSEF 2009-cu ildə bu günü təqvimə saldırmaqla pnevmaniya, xüsusən uşaq pnevmaniyası əleyhinə kütləvi kampaniyaya başlayıb. Əsas görülən iş isə Asiya və Afrikanın inkişaf etməkdə olan ölkələrində - o ölkələrdə ki pnevmaniya tüğyan edir, insanları xilas etmək üçün böyük vəsaitlərin toplanmasıdır. Ekspertlərin qənaətinə görə 5 yaşa qədər olan uşaqların əsas ölüm səbəbi məhz pnevmaniyadır. Hər il bu xəstəlik iki milyon can alır.
Təhlükəsizlik üzrə mütəxəssis günü
Bu günün təşəbbüskarı təhlükəsizlik üzrə nəhəng internet portal olan Sec.ru-dur. Təntənəli gündə “Təhlükəsizlik missi” müsabiqəsinin qalibi də elan edilib mükafatını alır. Axı bu sistemdə xanımlar da az deyil. Mən bizim moll-arda kürəyinə “security” yazılmış o qədər zəif cins nümayəndəsi görmüşəm ki. Bu sferada bir obyektlərin, bir də şəxslərin mühafizəsi nəzərdə tutulur. Şəxslərin mühafizəçiləri, el təbirincə desək teloxranitellər (cangüdənlər) barədə Uitni Xyustonun rol aldığı məşhur filmi hamımız görmüşük. Bu gün Azərbaycanda təhlükəsizlik üzrə mütəxəssislər – bax bu teloxranitellər qorunması zəruri olan, dövlət baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edən insanlardan daha çox özünü xırda padşah elan edib 5-10 maşınlıq karteclərlə hərəkət edən və ən azı 5-10 nəfər cangüdənin əhatəsində gəzən pullu görməmişləri – gədaları mühafizə etməkdədirlər. Bu da çox zərərli tendensiyadır.
Gənc oxucular günü
Onsuz da bizdə oxucuların əksəriyyəti gənclərdir. Bu gün hamı əlində kitab ictimai nəqliyyatda, parklarda, iaşə obyektlərində görünməlidir, mütaliə təbliğ edilməlidir. Axı mənəvi zənginlik mütaliə olmadan mümkün deyil. Hər bir gənc kitabdan ilan vuran ala çatıdan qaçan kimi qaçan bir şəxsə bu gün kitabların faydaları barədə moizə oxusa, inanın ki, böyük tərəqqi əldə etmiş olarıq.
Ançous niyə qəzəbə gəlib?
Antibiotiklər barədə məlumatlanmaq üzrə ümumdünya həftəsi başlayır. Antibiotiklərin faydası və zərəri haqda məlumatları hamı mənimsəməlidir, əks halda böyük ziyan çəkmək istisna olunmur; Yeni Zelandiyada Kenterberi günüdür, Kenterberi əyaləti sakinləri öz diyarları ilə qürur duyaraq sevinib şənlənəcəklər; Çində və Tayvanda Mədəni Renessans günüdür. Mədəni-kütləvi tədbirlər önə çəkiləcək; Kanadada rəqəmsal sağlamlıq, İndoneziyada ümumən sağlamlıq, Qərbi Timorda gənclər günüdür; Amerikada mətbəxsevərlər birdən-birə iki bayramı qeyd edəcəklər: milli toyuq şorbası gününü, bir də milli ançousdan başqa istənilən içliklə pitsa gününü. Siz bir təyinata baxın. Yəni bu gün hamı pitsa yeməlidir, istənilən pitsadan yemək olar, təkcə ançouslu içliklidən başqa. Ançous – balıq növüdür. Görəsən bu ançous yazıq nə günahın sahibidir belə?
1933-cü ildə Şotlandiyanın Lox-Ness gölündə yaşayan əcaib varlığın – Nessinin ilk fotosu çəkildi; 1893-cü ilin bu günündə “San Francisco Morning Call” qəzetində “Yapon sahillərində tayfun” adlı gənc yazarın ilk hekayəsi dərc edildi, dərhal hekayə böyük əks-səda doğurdu. Müəllif Cek London idi; 12 noyabr günü həm də dünya rəngkarlığında və memarlığında uğursuz bir gün kimi səciyyələndirilir. Belə ki üç böyük sənətkar məhz bu gün dünyalarını dəyişiblər: Bunlar 1903-cü ildə fransız impressionist rəssamı Kamil Pissarro, 1680-ci ildə italyan heykəltaraşı Lorenso Bernini (məşhur “Apollon” heykəlinin müəllifi) və 1662-ci ildə Qızıl dövr Holland rəngkarlığının nümayəndəsi Adrian Van de Vennedir.
Varisin “Həftənin təqvimi” yazısından
Bu gün Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Günüdür
12 noyabr - Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Günüdür. Müstəqil Azərbaycanın Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə hazırlanan ilk Konstitusiyası 1995-ci il noyabrın 12- də keçirilmiş ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul edilib. Bu Konstitusiya ümumilikdə ölkəmizin tarixində dördüncü Konstitusiyasıdır. Azərbaycanın Konstitusiya quruluşunun tarixi SSRİ dövrünə təsadüf edir. Azərbaycanın ilk Konstitusiyası 1921-ci il mayın 19-da, SSRİ Konstitusiyasına uyğunlaşdırılmış yeni redaksiyası isə 1925-ci il martın 14-də qəbul olunmuşdu. 1978-ci il aprelin 21-də qəbul edilmiş son Konstitusiya da əvvəlkilər kimi SSRİ Konstitusiyasına uyğunlaşdırılmışdı.
Keçmiş sovet konstitusiyalarından fərqli olaraq müstəqil Azərbaycanın Konstitusiyası insan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının təmin olunmasını dövlətin ali məqsədi kimi bəyan etdi. Hakimiyyət bölgüsünün əsas prinsiplərini müəyyənləşdirdi. İnsan və vətəndaş hüquqlarının, azadlıqlarının müdafiəsini qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanları üzərinə ümdə vəzifə olaraq qoydu. Təsadüfi deyil ki, şəxsiyyətin toxunulmazlığı, insan həyat və sağlamlığının qorunması, layiqli həyat səviyyəsinin təmin olunması, humanizm və insanpərvərlik prinsipləri Azərbaycan Konstitusiyasının başlıca mahiyyətini təşkil edir. 5 bölmə, 12 fəsil, 158 maddədən ibarət müstəqil Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ölkəmizdə demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğu prosesinə hüquqi baza yaratdı və onun inkişafına güclü təkan verdi. Bu başqa məsələdir ki, vətəndaşlar əksərən öz konstitusion hüquq və azadlıqlarından bixəbərdirlər, bu da məmurlara vətəndaşların hüquqlarını pozmaq üçün geniş meydan açmaqdadır.
Bundan sonra da tarixi abidələrə plastik pəncərə qoyulmasının şahidi olacağıqmı?
Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Azad Cəfərlinin APA-ya müsahibəsini Daycest rubrikamızda diqqətinizə çatdırırıq:
- Azad müəllim, bu gün abidələrin bərpası ilə bağlı ən aktual problemlərdən biri bərpa zamanı tarixilik prinsipinin qorunmaması, bir çox halda bərpaçıların qeyri-peşəkarlıq nümayiş etdirməsidir. Bundan sonra da tarixi abidələrə plastik pəncərə qoyulmasının şahidi olacağıq, yoxsa bu problem həllini tapacaq?
- Yeni mütəxəssislərin formalaşdırılması və ya artıq müvafiq sahə üzrə ixtisaslaşmış şəxslərin təkmilləşdirmə seminar və kurslarına cəlb edilməsi hazırda bizim gündəlikdə duran ən təxirəsalınmaz məsələlərimizdəndir. Bu istiqamətdə artıq əməli fəaliyyətə başlamışıq. Yaxın gələcəkdə tərəfdaşlarımızla birlikdə bir neçə təlim keçirməyi hədəfləmişik. Eyni zamanda təlim-bərpa mərkəzi yaratmaq niyyətindəyik. Hesab edirik ki, bu bərpa mərkəzi bu sahə üzrə elmi-praktiki mərkəz olmaqla praktiki vərdişlərin nəzəri əsaslarını və o nəzəriyyənin praktikada maddiləşdirilməsini təmin edə biləcək.
- Bəs, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə bərpa prosesində iştirak edən ekspertlər hansı standartlara əsasən prosesə cəlb olunur? Ümumiyyətlə, həmin ekspertlərin peşəkarlıq səviyyəsi necədir?
- Sözsüz ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə yerləşən tarix və mədəniyyət abidələrinin bərpa və konservasiya işlərində qabaqcıl təcrübədən istifadə imkanları araşdırılır. Bu sahədə öncül ölkələrin təcrübəli mütəxəssisləri ilə görüşlər keçirilir, onların etdiyi təkliflər, fikir və rəylər nəzərdən keçirilir. Eyni zamanda vurğulamaq istəyirəm ki, azad olunmuş ərazilərdə yerləşən mədəni irs nümunələrimizlə bağlı hazırkı vəziyyətlə yerində tanış olmaq məqsədi ilə bir sıra beynəlxalq təşkilatların
nümayəndələri, mütəxəssisləri, eləcə də BMT, İSESCO kimi təşkilatların ekspertlərinin ölkəmizə səfərləri təşkil edilib.
- Keçən dəfə Ağdam Dram Teatrının və Füzulidəki “Araz” nəşriyyatının binalarının konservasiya olunacağını bildirdiniz. İşğaldan azad olunan ərazilərdə daha hansı abidələrin konservasiya olunacağı gözlənilir?
- Bildiyiniz kimi, hazırda işğaldan azad olunmuş ərazilərdə yerləşən tarix və mədəniyyət abidələrinin, mədəni irs obyektlərinin monitorinqi, inventarlaşdırılması işi həyata keçirilir. Monitorinqlər Şuşa, Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Xocavənd, Qubadlı, Ağdam, Tərtər və Kəlbəcər rayonlarını əhatə edir. Şuşa şəhərində monitorinqlər artıq yekunlaşdırılıb, inventarlaşdırılma aparılıb. Orada yerləşən tarix və mədəniyyət abidələrinin xəritəsi hazırlanıb. Bərpa və konservasiya məsələsinə gəlincə, bütün bu işlər ərazilərin bərpası prosesi ilə qarşılıqlı əlaqədə, müasir şəhərsalma prosesləri çərçivəsində həyata keçiriləcək.
- Dünya təcrübəsində işğal zamanı zərər görən abidələrin bərpa olunmadan vandallıq nümunəsi kimi saxlanması hallarına rast gəlirik. Siz də bu təcrübəyə müraciət etməyi düşünürsünmü?
- Ermənistanın müharibə cinayətləri nəticəsində tamamilə dağıdılmış tarix-memarlıq abidələrinin sayı çoxdur. Həmin tarixi abidələrin yalnız qalıqları qalıb, izləri məlumdur. İşğalçılar eləcə də qanunsuz arxeoloji qazıntılar apararaq tarixi irsimizə bərpa edilə bilməyəcək ziyan vurublar. Belə abidələrin işğal faktı kimi saxlanılması və ya rekonstruksiyası məsələləri zamanla öz həllini tapacaq.
- Bildiyimiz kimi, tarixi-memarlıq abidələri turizm potensialına mühüm təsir göstərir. Bərpa prosesi aparılarkən bu amil nəzərə alınırmı?
- Hazırda azad olunmuş ərazilərdə bir sıra infrastruktur layihələri həyata keçirilir, həyati əhəmiyyətli işlər icra olunur. Həmçinin orada şəhər və rayonların Baş planlarına uyğun olaraq müasir şəhərsalma işləri həyata keçiriləcək. Sözsüz ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərimiz həm füsunkar təbiəti, həm tarixi abidələri, həm də mədəni dəyərləri baxımından zəngin bir bölgədir. Gələcəkdə ora səfər edəcək turistlərin abidələrimizi də rahat şəkildə ziyarətinin təmin edilməsi istiqamətində də işlər görüləcək.
- Abidələr işğal altında olarkən ermənilər abidələrin təkcə binalarına deyil, həmçinin müəyyən önəmli elementlərinə zərər vurublar. Məsələn, Xudavəng monastırından xaçları və freskalarını söküb aparıblar. Bu kimi hallar 1954-cü il Haaqa konvensiyası, həmçinin UNESCO-nun qəbul etdiyi konvensiyalara ziddir. Bu məsələ ilə bağlı beynəlxalq təşkilatlara müraciətlər edilirmi? Konkret nəticələr varmı?
- İşğalçı tərəf özünün də qəbul etdiyi beynəlxalq müqavilələri pozduğuna görə cavab verməlidir. Hazırda Ermənistan Respublikası tərəfindən mədəni irsimizə qarşı həyata keçirilən bütün dağıntılar, vandallıq və mənimsəmə faktları ilə bağlı məlumatlar toplanır, sənədləşdirilir. Həmin sənədlər mədəni irslə məşğul olan bütün beynəlxalq təşkilatlara göndərilir. Eyni zamanda müvafiq beynəlxalq platformalarda da təqdimatlar keçirilir, görüşlərdə səsləndirilir.
- Ermənilərin 44 günlük Vətən müharibəsi dövründə cəbhə xəttindən uzaqda yerləşən, dinc sakinlərin yaşadığı yerlərə hücumlar etdi. Həmin hücumlar zamanı zərər görən abidə, yaxud mədəniyyət müəssisələri olubmu?
- Ermənistan Vətən müharibəsi dövründə hərbi əhəmiyyət daşımayan, eləcə də mülki obyektlərə, dinc əhalinin yaşadığı məntəqələrə dəfələrlə ağır silahlardan atəş açıb. Həmin atəş zərbələri nəticəsində mülki obyektlərlə yanaşı, bir neçə tarix-memarlıq abidəsi də ziyan görüb. Ziyan dəyən mülki obyektlər içində bir sıra tarix və mədəniyyət abidələri də yer almaqdadır. Füzuli rayonunun Babı kəndinin yaxınlığında yerləşən, ölkə əhəmiyyətli tarix-memarlıq abidəsi olan Şeyx Babı türbəsinə, Gəncə şəhərində Gəncə Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğunun ərazisində yerləşən ölkə əhəmiyyətli “İmamzadə kompleksi”nə, o cümlədən yerli əhəmiyyətli memarlıq abidələri olan “Kişi Gimnaziyası” (hazırda Aqrar Universitetinin tədris korpuslarından biri kimi fəaliyyət göstərir), “Səfərxanlı məscidi” və “Yaşayış evi” (Hazırda Gəncə Musiqi Kolleci kimi istifadə olunur) abidələrinə, Ağsu rayonunda “Orta Əsr Ağsu şəhəri” Dövlət tarix-mədəniyyət qoruğunun ərazisində arxeoloji qazıntılar nəticəsində aşkar edilmiş məscid qalıqlarının qorunması üçün quraşdırılmış konstruksiyaya və Ağsu rayonunun Xəlilli kəndində yerləşən “Şeyx Əhmədli türbəsi” (Şeyx Əmir Əhməd türbəsi) abidələrinə müəyyən ziyan dəyib.
- İşğaldan azad edilmiş ərazilərdəki abidələrin bərpası və konservasiyası üçün təxminən nə qədər vəsait lazımdır?
- Bəzi məqamda dağıdılmış abidələrin geri qaytarılması mümkünsüz prosesə çevrilir. Azad olunmuş ərazilərdə isə belə abidələrin sayı olduqca çoxdur. Aparılan monitorinqlər də onu göstərir ki, tarixi abidələrimizin böyük əksəriyyəti dağıdılıb, müdaxilə edilib və mənimsəməyə məruz qalıb. Qeyd etdiyimiz kimi, monitorinq işləri hələ yekunlaşmayıb. Bu istiqamətdə aparılan təhlillər yekunlaşdıqdan sonra konkret hansısa rəqəmlərdən danışmaq olar.
- Abşeron yarımadası və ətrafında yerləşən Qaraçı, Səngəçal və başqa karvansaralar uçulub dağılmaqla üz-üzədir. Bir az da geciksək, abidələr tamamilə məhv ola bilər. Bu abidələrin təmiri nə zamana planlaşdırılır?
- Qaradağ rayonu ərazisində yerləşən hər iki karvansara Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli qərarı ilə dövlət qeydiyyatına götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına daxil edilib. Oradakı vəziyyət bizi də narahat edir. Hər iki tarixi abidənin bərpa olunmasına ehtiyac var. Ölkə əhəmiyyətli tarix memarlıq abidələri olan bu karvansaraların bərpa olunaraq, istifadə edilməsi məsələsi diqqətdə saxlanılır, qədim karvan yollarının üzərində yerləşən bu abidələr bərpa olunması üçün investisiya planına salınıb.
- Bərpaya ehtiyacı olan abidələrin bərpası işi dövlətdən savayı, hər hansı şəxslərin, yaxud təşkilatların ixtiyarına verilə bilərmi?
- Dünyada tarixi abidələrin dövlət və özəl sektorun birgə əməkdaşlığı çərçivəsində bərpası, konservasiyası və istifadə olunması təcrübəsi var. Belə təcrübədən ölkəmizdə də istifadə olunur. Bir neçə tarixi abidə var ki, dövlət və özəl sektorun, eləcə də digər qurumların birgə fəaliyyəti nəticəsində bərpa edilib. Dövlət Xidməti olaraq, bərpa işlərinə özəl sektorun cəlb olunması sahəsində əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsi istiqamətində işləyirik. Bu istiqamətdə beynəlxalq tərəfdaşlarımızla da birgə iş aparırıq.
Belə ki, Dövlət Xidməti və Türk Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyi (TİKA) arasında Böyük Mərdəkan qəsri və Tuba Şah məscidinin bərpası ilə bağlı “Niyyət Məktubu” imzalanıb. Həmin razılaşmaya uyğun olaraq TİKA-nın dəstəyi ilə Böyük Mərdəkan qəsri və Tuba Şah məscidinin bərpa olunması ilə bağlı tədbirlər həyata keçirilir. Bu sahədə əməkdaşlığın davam etdirilməsi planlaşdırılır.
- Bu gün bəzi abidələrin üzərindəki məlumat lövhələrində ciddi qüsurlar var. Xüsusilə də regionda yerləşən abidələrdə...
- Razıyam ki, bu gün elə lövhələr var ki, onlar nazirliyin bugünkü adına belə uyğun gəlmir. Bütövlükdə ölkə ərazisində olan məlumat lövhələrinin bugünkü real tələblərə uyğun şəkildə tərtibatını təmin etməyə çalışırıq. Bu istiqamətdə iş aparırıq. Çalışırıq ki, qüsurlu olanları ən qısa zamanda təzələyək, dəyişək. Təəssüf ki, öncəki illərdə əsrlərin belə səhv qeyd olunduğu məlumat lövhələri var. Bu, bizim araşdırmalarımızın bir hissəsidir. İstəyimiz və qarşıda duran vəzifəmiz ondan ibarətdir ki, bunlar hamısı düzgün olmalıdır. Çünki bu məlumatlar maarifləndirməyə xidmət edir.
- Sizin qurumun fəaliyyət istiqamətlərindən biri də yeni abidələrin aşkarlanmasıdır. Bu sahədə işlər nə yerdədir?
- Bizim qurumun fəaliyyəti dinamik olmaqla, daim təzələnən bir prosesi özündə ehtiva edir. Bu proses isə ondan ibarətdir ki, bu günə qədər qeydiyyatı aparılmış abidələrlə yanaşı, yenilərini aşkar edə, yenilərinin qeydə alınması ilə bağlı səf-nəzər edə, beləliklə də bu siyahının miqyasını artıra bilərik. Bu iş bu şəkildə də həyata keçirilir. Tikililərdə həm memarlıq, həm tarixilik əlamətləri aşkar etdikdə təhlil edirik, aidiyyəti elmi strukturları da bu prosesə cəlb edirik. Nəticədə, onun həqiqətən tarix mədəniyyət abidəsi qismində status verilməsi məsələsinə cavab tapmış oluruq.
Son bir neçə ildə 1400-dən çox abidənin qeydiyyatını aparmışıq və onları ilkin mühafizəyə cəlb etmişik. Aidiyyəti elmi dairələr və təsisatların rəy vermələrini hazırda təmin etmək istiqamətində iş aparılır. Bu abidələr çox mühüm tədqiqat predmetinə çevrilir. Sonda ümumi yekunlar üzrə onların statusunu müəyyən edirik. Yeni abidələrin aşkar edilməsi bizim əsas fəaliyyət istiqamətlərimizdən biridir.
Ruslan Sabirli “Zəng“ qısametrajlı filmini təqdim edib
Kinoaktyor, prodüser, rejissor Ruslan Sabirli 8 Noyabr - Zəfər Gününə həsr olunmuş “Zəng” adlı qısametrajlı film çəkib. Bu barədə filmin ideya müəllifi və rejissoru Ruslan Sabirli özü məlumat verib: “Zəng filmi I Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş ataya Qələbə müjdəsi xəbəri verilməsindən bəhs edir. Atanın sevinci, bu illər ərzində hiss etdikləri və oğlu ilə emosional dialoqları filmin süjet xəttini təşkil edir.
Mən uşaq ikən kiçik dayım İsayev Kazım Seyid oğlu və böyük dayımın oğlu İsayev Elxan Rasim oğlu I Qarabağ müharibəsində şəhid olublar. Ailədən şəhid vermək acısını mən orta məktəbdə oxuyarkən yaşamışam. 1990-lar və o illərdə yaşadığım hisslər hələ də mənimlədir. Bu filmdə çalışdım ki, Qələbə çalmağımızla yanaşı, həm də I Qarabağ müharibəsində canlarından keçmiş şəhidləri də unutmadığımızı vurğulayım. Onların ruhlarını sevindirim. Əminəm ki, onlar qələbə xəbərindən sonra rahat yatacaqlar”.
Zəng filmi sıradan bir film deyil, intellektual filmdir. Tamaşaçını düşündürən, onu keçmiş illərə və xatirələrə aparan, kövrəldən, sonra da qələbə sevincinin qəhərini yaşadan bir filmdir.
“Bu filmdə aktyor kimi rol almağımla yanaşı, həm də filmin prodüseri və rejissoruyam. Bir rejissor kimi çalışmışam ki, müxtəlif rejissor həlləri ilə bu hissləri tamaşaçıya çatdıra bilim.
Filmin ərsəyə gəlməsində köməklik göstərən “Bakcell” şirkətinə, aktyorlara və kino komandama dərin minnətdarlığımı bildirirəm.
Baxmayaraq ki, film qısa filmdir, arxasında böyük bir əziyyət durur. “Zəng” filminin tamaşaçıların qəlbinə yol tapacağına əminəm. Zəfər Günümüz mübarək olsun”, - deyə rejissor əlavə edib.
Qeyd edək ki, filmdə aktyorlar Əli Qulu, Ruslan Sabirli və II Qarabağ müharibəsi qazisi Kənan Kazımov çəkilib. Filmin ssenarisi Ruslan Sabirliyə, dialoqları Lalə Əliyevaya məxsusdur. Operatorlar isə Rəşad Qarayev və Asif Bəşirovdur.
Mirmehdi Ağaoğlunun “Zəfərin izi ilə” kitabı ictimaiyyətə təqdim olundu
Ötən gün yazıçı Mirmehdi Ağaoğlunun “Zəfərin izi ilə” (azad olunmuş ərazilərdən ilk reportajlar toplusu) adlı yeni kitabının təqdimat mərasimi və imza günü keçirilib.
APA-nın xəbərinə görə, tədbirdə millət vəkilləri Aqil Abbas, Sabir Rüstəmxanlı, Arzu Nağıyev, Qüdrət Həsənquliyev, “APA Group”un baş direktoru Vüsalə Mahirqızı, MEDİA-nın İcraçı direktoru Əhməd İsmayılov, Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov və digər şəxslər iştirak edib.
Vüsalə Mahirqızı bildirib ki, Azərbaycan Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qazanılmış zəfərin ildönümü qeyd olunur: “Torpaqlar azad olunandan sonra mediada sanki bir yarış vardı ki, Müzəffər Ordumuzdan sonra o torpaqlara ilk səfərləri kim edəcək, o torpaqlara ilk kim ayaq basacaq, oradan təəssüratlarını necə yazacaq. Müharibə bitəndən sonra Azərbaycan azad edilmiş ərazilərə faktaraşdırıcı missiya göndərilməsi üçün beynəlxalq qurumlara müraciət etdi. Məqsəd işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdəki abidələrin ermənilər tərəfindən hansı vəziyyətə salınması, hansı vəhşiliklərə məruz qalması ilə bağlı monitorinqlərin aparılması idi. Lakin bilirsiniz ki, onlar bu günə qədər də bu ərazilərə gəlməyiblər. Həmin vaxt biz qərara gəldik ki, abidələrimizə qarşı baş verən vandallıqları ayrıca araşdıraq. Bilirdik ki, o ərazilərə səfər etmək təhlükəlidir, xüsusən mina təhlükəsi vardı. Buna baxmayaraq, bu missiyanı yerinə yetirə bildik. Mirmehdi kitabı hazırlayanda qərara gəldik ki, onu şəhidlərimizin və şəhid həmkarlarımız Sirac Abışovla Məhərrəm İbrahimovun xatirəsinə həsr edək. Bu yazıların çox yaxşı bir tərəfi var ki, onlar
APA informasiya agentliyində rus və ingilis dillərində də yayımlanıb. Biz çalışacağıq ki, gələcəkdə də bu missiyanı davam etdirək”.
Medianın İnkişafı Agentliyinin icraçı direktoru Əhməd İsmayılov qeyd edib ki, Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması baxımından “Zəfərin izi ilə” kitabı əhəmiyyətlidir.
Sabir Rüstəmxanlı deyib ki, Qarabağın işğaldan azad edilməsindən sonra bu cür kitabların yazılması çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir: “Kitab çox ciddi bir kitabdır və çox ciddi bir prosesin başlanğıcıdır. Mirmehdi bizim istedadlı qələm sahiblərindən biridir. Çox kitablar yazılacaq. Mən kitabla tanış olanda onun necə riskli bir yol keçdiyini gördüm”.
Tədbirdə şəhid Sirac Abışovun qardaşı Şirzad Abışov da çıxış edib.
Mirmehdi Ağaoğlu yazıları hazırlayarkən üzləşdiyi çətinliklərdən danışıb. O, kitabın ərsəyə gəlməsində əməyi keçən hər kəsə təşəkkür edib: “Azad olunmuş torpaqlara qayıtmağımızın səbəbkarı şəhidlərimiz, qazilərimizdir. Məhz buna görə də kitabı onlara həsr etmişik. Azad edilmiş ərazilərdə bizim üçün ən böyük təhlükə mina təhlükəsi idi. Oxucular kitabda 30 ilə yaxın müddət ərzində işğal altında qalan ərazilərimizin mövcud durumu, eləcə də düşmənin vəhşilikləri nəticəsində Qarabağda yerləşən tarixi-mədəni abidələrin, yaşayış məntəqələrinin, şəhərlərin düşdüyü acınacaqlı vəziyyətlə tanış ola bilərlər”.
Qeyd edək ki, kitabın ideya müəllifi Vüsalə Mahirqızı, redaktoru Nurşən Quliyev, bədii redaktor və korrektoru Elnaz Eyvaz, dizayneri Mahir Vəliyev, fotoqraf İlkin Nəbiyevdir.
Odri Azule yenidən UNESCO-nun Baş direktoru seçilib
UNESCO-nun mənzil-qərargahında keçirilən Baş konfransın 41-ci sessiyası işini davam etdirib. 41-ci sessiya çərçivəsində Odri Azule yenidən UNESCO-nun Baş direktoru vəzifəsinə seçilib.
Xatırladaq ki, Baş konfransda ölkəmiz xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə təmsil olunur.
Baş konfransın 41-ci sessiyası noyabrın 24-dək davam edəcək.
Bir daha Kosovo kinosunun triumfu ilə nəticələnən Tokio kinofestivalının yekunları barədə
Hər il keçirilən və sayca 34-cü olan Tokio Beynəlxalq Kinofestivalına bazar ertəsi yekun vuruldu. Sanki dünən festivala start verilmişdi, öncə
ulduzlar və qonaqlar ənənəvi qırmızı xalça üzərindən keçmiş, sonra rəsmi açılış mərasimi olmuşdu. Hər iki tədbirin, (eləcə də bağlanış gecəsinin) yayımı YouTube-dakı festival kanalı ilə nümayiş edilmişdi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı qərb mətbuatına istinadən bildirir ki, açılış törəninə Yaponiyanın Baş naziri Fumio Kisida da qatılmışdı.
"Biz bu il festivalı keçirə biləcəyimizdən çox narahat idik. Ancaq koronavirus ilə bağlı vəziyyət yaxşılaşıb və biz bu festivalı tamaşaçılarla birlikdə keçiririk. Bu il biz əsas meydançamızı dəyişdik və indi festivalı Hibiya və Yurakut rayonlarındakı kinoteatrlarda keçiririk ki bu rayonlar da tarixən kinematoqrafla bağlıdır. Ümid edirəm, yaxın on gün kinoşünaslar üçün bol emosiyalı, maraqlı və zəngin təəssüratlı olacaq", - deyə açılış mərasimində kinofestivalın sədri Hiroyasu Ando bildirmişdi.
Yaponiyanın Baş naziri Fumio Kisida isə öz növbəsində tədbirin koronavirusa qarşı davam edən mübarizə dövründə keçirildiyini, festivalın özünün də həm adi formatı, həm də onlayn formatı özündə birləşdirdiyini vurğulamışdı. Hökumət başçısı həmçinin Yapon filmlərinin və animelərinin nümayişlərinin xarici auditoriyaya yaxşı təsir göstərəcəyinə ümid etdiyini bildirmişdi.
Şənbə axşamı gecə saatlarında "Kişi göz yaşları" (Cry Macho, 2021) böyük anşlaqla nümayiş olunmuşdu. Amerika rejissoru Klin İstvudun çəkdiyi bu filmdə əsas rolu da o özü oynayır. Noyabrın 8-də isə amerikalı rejissor və yazıçı Stiven Çboskinin çəkdiyi "Əziz Evan Hansen" (Dear Evan Hansen, 2021) müziklinin nümayişi ilə kinofestival bağlandı.
Proqramın özündə əvvəllər olduğundan daha çox dünya premyerası təqdim olunmuşdu, bunu mütləq qeyd etməliyik. Bu, əsasən Asiya filmlərinə aid idi. Tokioda kinoteatrlara gəliş üçün məhdudiyyətlər tamaşaçılar üçün işləmirdi, lakin dəvət olunmuş xarici qonaqlar və kino ulduzları festivalda iştirak etmirdilər, çünki Yaponiya indi, demək olar ki, yeni giriş vizaları vermir. Bu iştirak yalnız onlayn formatda idi.
Pandemiyanın əsas nominasiyasından imtina etmək qərarına gəlinmiş ötən ildən fərqli olaraq bu il müsabiqə proqramı bərpa olunmuşdu. Onun çərçivəsində 15 film nümayiş olunurdu. Bu filmlər dünyanın 113 ölkəsindən və regionundan 1533 film arasından seçilmişdi. Festivalın münsiflər heyətinə məşhur aktrisa İzabel Yupper rəhbərlik edirdi.
Biz azərbaycanlılar üçün sevindirici bir fakt o idi ki, TASS agentliyinin kino mütəxəssisləri festivaldakı ab-havaya istinadən əsas mükafata iddiaçılar arasında azərbaycanlı rejissor Hilal Baydarovun "Durna fənəri" (Crane Lantern, 2021) filminin də adını çəkirdilər. Film hüquq fakültəsinin tələbəsi olan bir qızdan və dörd qadının oğurlanması səbəbiylə həbsə alınan bir kişinin münasibətlərindən bəhs edir.
Həmçinin izləmənin əsas mükafatı üçün Qazaxıstandan olan rejissor Darejan Omirbayevin "Şair" (Poet, 2021) filminin adı çəkilirdi. Film XIX əsrdə yaşamış və hakimiyyət tərəfindən edam edilmiş Didar adlı tanınmamış şairin həyat hekayəsini izah edir. Bundan başqa, əsas proqrama Çindən, Cənubi Koreyadan, Yaponiyadan, Albaniyadan, İrandan olan rejissorların əsərləri daxil edilmişdi.
Ənənəvi olaraq, Tokio kinofestivalında müasir yapon filmləri və animelər, eləcə də klassik filmlər təqdim olunurdu. Bu il həmin klassik bölməyə bir neçə film daxil edilmişdi, buraya yapon kult aktrisası Kinue Tanakanın rejissor ampluasında çıxış etdiyi, 50-ci, 60-cı illərdə şəkilmiş 3 film də daxil edilmişdi. Bunlar "Hələ ay çıxmadı" (Tsuki vay noborinu, 1955), "Avara şahzadə" (Ruten no ohi, 1960) və "O-Gin-sama" (Ogin-sama, 1962) filmləri idi. Rejissor
Katirina Krasniçidən və Kosovo kinosundan əsla danışan yox idi, bunu da qeyd edək.
Məlum olduğu kimi, Azərbaycan rejissoru Hilal Baydarovun “Durna çırağı” filmi festivalın “İncəsənətə töhfəyə görə” xüsusi mükafatına layiq görüldü. Mükafatların təqdim edilməsi mərasiminə onlayn formatda qatılan azərbaycanlı rejissor mükafata görə təşəkkürünü bildirdi. Öz filmi haqqında isə bunları dedi: “İlk dəfə mən filmimi anama göstərdikdə o bildirdi ki, filmin nə süjeti, nə də aktyor oyunu yüksək səviyyədə deyil, amma onun böyük ruhu var. Düşünürəm ki, əsas məsələ də budur. Belə ki, əməli cəhətdən ruhun əks olunduğu üç rejissor işi tapmaq mümkün deyil”.
Qeyd edək ki, “Durna çırağı” filmində Orxan İskəndərli, Elşən Abbasov, Hüseyn Nəsirov, Rəna Əsgərova, Aytəkin Mirişova, Məryəm Nağıyeva, Nigar İsayeva, Səda Həsənova, Kamran Hüseynov və digər aktyorlar rol alıblar. Filmin bəstəkarı Kənan Rüstəmlidir.
Tokio Beynəlxalq Film Festivalının əsas mükafatına gözlənilmədən kosovalı rejissor Kaltrina Krasniçinin “Vera dənizi arzulayır” filmi layiq görüldü. Film qumarda evini girov qoyaraq uduzan və buna görə özünə qəsd edən kişinin həyat yoldaşının qarşılaşdığı çətinliklərdən bəhs edir.
Festivalın “Ən yaxşı rejissor işi” mükafatına isə qazaxıstanlı Darecan Omirbayevin “Şair” filmi layiq görüldü.
Bu cür nüfuzlu festivalda Azərbaycan filminin belə səs-küy qoparması, mükafatlandırılması kinomuzun inkişafından xəbər verir.
Çox sevindirici haldır. İnşallah, tezliklə baş mükafatlar da ölkəmizə gələr.
Şəkildə: İzabel Yupper qran-prini Yaponiyadakı Kosovo səfirliyinin nümayəndəsi Arber Mehmetiyə təqdim edir. Fotonu festivalın mətbuat katibliyi yayıb.
Türkiyədə “Üç qəpik” serialı fırtına qoparıb
Uraza Trevelllaroğlu, Ekin Koç, Aslıxan Malbora, Nursultan Koses kimi məşhur aktyorların, eləcə də həmyerlimiz Nəsrin Cavadzadənin çəkildiyi "Üç qəpik" serialından RTÜK-ə şikayətləniblər. Serialın Roman vətəndaşlarını qarşı ayrı-seçkilyə və alçaldıcı ritorikaya məruz qoyması gündəmə gəlib.
Son dakika xəbər ajansı məlumat verir ki, Marmara regionunun Roman Assosiasiyaları Federasiyasının, Anadolu və Çepni Assosiasiyaları Federasiyasının, Roman Baş Assosiasiyaları Federasiyasının nümayəndələrinin, həmçinin İzmir millət vəkilləri Kani Beko, Atila Sertel və Özkan Purçanın iştirakı ilə keçirilən mətbuat konfransında, habelə TRT və RTÜK qarşısında düzənlənən piketdə romanlılar serialın qapadılmasına nail olmayınca mübarizədən əl götürməyəcəklərini bəyan ediblər.
“Azərbaycanın Zəfəri” adlı Respublika festivalının qalibləri mükafatlandırılı
Təhsil Nazirliyinin dəstəyi, Respublika Uşaq-Gənclər İnkişaf Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrında Zəfər Gününə həsr olunmuş uşaq və gənclər arasında hərbi yaradıcılıq kollektivlərinin “Azərbaycanın Zəfəri” adlı Respublika festivalının qaliblərinin mükafatlandırılması mərasimi və qala-konsert keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, festivala Bakı şəhəri və respublikamızın regionlarından solo, duet, kollektiv olmaqla vokal, xor, xoreoqrafiya, hərbi ansambl nominasiyaları üzrə 500-ə yaxın iştirakçı müraciət edib. Ümumilikdə, əsasnamədə qeyd olunan texniki tələblərə cavab verən 104 videoçarx finala vəsiqə qazanıb. Göndərilən 104 videoçarx arasından 40-ı münsiflər heyəti tərəfindən seçilib.
Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrında keçirilən qala-konsertdə Bakı şəhəri və regionlardan 152 nəfərdən ibarət 12 kollektiv – Respublika Uşaq-Gənclər İnkişaf Mərkəzindən “Cücələrim” ansamblının Qavaldaş nağara ritm qrupu, Kürdəmir rayon Uşaq İncəsənət Məktəbi, Bakı şəhəri 2 saylı Uşaq İncəsənət Məktəbi, Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Lisey, Kürdəmir rayon Uşaq İncəsənət Məktəbi, Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi, Azərbaycan Milli Konservatoriyası nəzdində İncəsənət Gimnaziyasının vokal qrupu, Leopold və Mstislav Rostropoviçlər adına 21 nömrəli Uşaq Musiqi Məktəbi, Ağdam şəhər Xan Şuşinski adına Uşaq Musiqi Məktəbi, Şuşa şəhər Niyazi adına Uşaq İncəsənət Məktəbi, Samux Uşaq İncəsənət Məktəbi çıxış ediblər.
Qala-konsert 200-ə yaxın festival iştirakçılarının və qonaqların iştirakı ilə keçirilib.
“Şərq irsi” adlı Beynəlxalq Müasir İncəsənət Sərgisi açılacaq
Bakı Goethe-Zentrum, Avropa İttifaqının Azərbaycandakı Nümayəndəliyi, “İçərişəhər” Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi və “Platform ART” təşkilatı ilə birgə əməkdaşlıq çərçivəsində dünya mədəni irsinin qorunub saxlanılmasının vacibliyi barədə biliklərin genişləndirilməsinə yönəlmiş “Şərq irsi” adlı Beynəlxalq Müasir İncəsənət Sərgisi təşkil edəcək.
AzərTAC xəbər verir ki, sərgi noyabrın 17-dən dekabrın 1-dək XVII əsrdə inşa edilmiş, orta əsr milli əhəmiyyətli memarlıq abidəsi olan Qasım bəy hamamında keçiriləcək. Hamama gələn qonaqlara çay ilə birgə verilən şirniyyatlara görə xalq arasında “Şirin hamam” kimi tanınan bu məkan, İçərişəhər qalasının Salyan darvazasının yaxınlığında yerləşir.
Qasım bəy hamamı son 30 il ərzində ziyarətçilərin üzünə bağlı olub. Yaxın zamanlarda burada təmir işlərinin aparılacağı gözlənilir. Giriş dəhlizi, qarderob, hamam otaqları, hovuz və qazanxananın daxil olduğu bu hamam kompleksi ənənəvi dizayna malikdir. Soyunma və hovuz otaqlarında xaçvarı günbəzlər var. Bu otaqlar bir-birinə bitişik olmaqla, kiçik künc hücrələri vasitəsilə əlaqələndirilib. Su təchizatı və istilik sistemi üçün keramik borular divarların içində və döşəmənin altında yerləşdirilib. 1970-ci ildə hamamda yenidənqurma işləri aparılıb və bundan sonra 90-cı illərə qədər burada fəaliyyət göstərən “Yaşıl aptek” adı ilə tanınan əczaxanaya çevrilib.
Alfons Huqun (Bakı Goethe-Zentrum) kuratorluğu ilə keçirilən “Şərq irsi” sərgisi Əqdəs Bağırzadə (Azərbaycan), Andreas Lanq (Almaniya), Andre Severo (Braziliya), Sabina Şıxlinskaya (Azərbaycan) kimi tanınmış rəssamlar tərəfindən fotoqrafiya, videoart və instalyasiya janrlarında hazırlanmış incəsənət əsərlərindən ibarətdir.
