Super User

Super User

Türk musiqisi sevənlər üçün gözəl xəbərimiz var. Ünlü sənətçi İbrahim Tatlısəs uğradığı silahlı hücum  ardından 12 il boyunca uzaq qaldığı  konsert səhnələrinə geri dönür.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Snob Magazin-ə istinadən məlumat verir ki, tanınmış yönətmən Polat Yağcı ənənəvi olaraq keçirilən Paraf Kuruçeşme Açıkhava Konsertlərini bu il İbrahim Tatlıses ilə qapatmağı  planlayır.
Tatlısəsin Kuruçeşme səhnəsində 3-4 konserti ard-arda verməsi gözlənilir. Ünlü sənətkar artıq özünə dev bir orkestr hazırlayır ki, konsertlərdə onu müşayiət etsin.

Çərşənbə, 15 Sentyabr 2021 10:28

Buker mükafatının qısa siyahısı elan edildi

 

Məşhur  Buker mükafatının (Booker Prize) qısa siyahısı Londonda dünən gecə saatlarında elan olunub. Proqnozlar özünü doğrultmayıb. Builki Nobel mükafatı laureatı Kadzuo İsiquro qısa siyahıya düşə bilməyib. Bu barədə mükafatın jürisinə başçılıq edən Mayya Djasanoff mətbuat-konfransında məlumat verib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı TASS agentliyinə istinadən məlumat verir ki, şort listə birdən-birə 3 amerikalı müəllif düşüb. Bunlar "Qarışıqlıq" (Beuilderment) romanı ilə 2019-cu ildə Pulitzer mükafatının sahibi olmuş Riçard Pauers, "Böyük dairə" (Qreat Circle) romanı ilə Maggi Şipsted və "Bu barədə hamı  susur” (No One Is Talking about This) romanı ilə Patrişa Lokvuddur. Həmçinin Şri-Lankdan Anuk Arudpraqazam ("Şimala yol"- A Passage North romanı ilə), Cənubi Afrika Respublikasından Deymon Qelqut ("Vəd" - The promise romanı ilə) və Somalidən Nadifa Mohamed ("Avantüristlər", The Fortune Men romanı ilə) şort listdə qərarlaşıblar. Cəmi 6 bəxtəvər.

 

Qısa siyahıya alınmış kitablar 1 oktyabr 2020-ci il tarixindən etibarən Böyük Britaniyada və ya İrlandiyada nəşr olunmuş 158 əsərdən seçilmişdir. 50 min funt (69 min dollar) mükafatı qazanacaq şəxsin adı noyabrın əvvəlində məlum olacaq.

 

Münsiflər heyətinin rəyi

 

Mayya Djasanoff əsərlərin seçimini onların bizim günlərin hadisələri ilə həmahəng olmaları ilə izah edib və qeyd edib ki, “Onlarda da bugünkü real dünya kimi "insanlar, eyni zamanda, onların özlərindən üstün olan qüvvələr tərəfindən həm ilhamlanır və həm də onların qarşısında geri çəkilir. Bəziləri bizi Şri-Lankada vətəndaş müharibəsinin yara izlərini öyrənən Tamilin beyninə köçürür, bəziləri ailə böhranı ilə mübarizə aparmaq üçün İnternetdən uzaqlaşan amerikalı qızla üzbəüz qoyur, bəziləri tarixi transformasiyaların əzablarını yaşayan cəmiyyətlərə transfer edirlər. Bəziləri də Britaniyanın dekolonizasiyasının ilk illərində Kardiff dokları ilə, Aparteidin son illərində Pretorya çöllərindəki hadisələrlə üzləşdirir”. Yeri gəlmişkən, Münsiflər heyətinin sədri amerikalı tarixçi və yazıçı, Harvard Universitetinin müəllimidir. O, fikrini belə tamamlayır: “Şort-listə elə əsərlər də düşüb ki, bizləri iqlim dəyişikliyi barədə maarifləndirir, Yer kürəsi ətrafında dövrə vurmaq istəyən  müasir astrobioloqla tanış edir.”

 

Mükafat haqqında

 

Buker mükafatı 1968-ci ildə təsis edilmişdir. Onun təqdimatı ilk dəfə 1969-cu ildə olmuşdur. 2013-cü ilə qədər bu mükafat Britaniya birliyinin, İrlandiyanın və ya Zimbabvenin – bu ölkələrdən hər hansı birinin vətəndaşı olan müəllifə verilib. Lakin sonra münsiflər başqa ölkələrdən olan yazıçılara ingilis dilində yazılmış və Birləşmiş Krallıqda çap olunmuş əsərlərə görə iddiaçı olmaq imkanı veriblər. Keçən il mükafatın sahibi “Şuqqi Beyn” (Shuggie Bain) debüt romanı ilə şotland yazıçısı Douglas Stüart olub.

 

Favorit barədə

 

Hər halda, 2021-ci ildə Bukeri kim alacaq? Yekdil fikir və proqnoz yoxdur. Amma ümumi tendensiya belədir ki, mükafat mütləq Birləşmiş Ştatlara gedəcək. Favorit isə, hər halda "Qarışıqlıq" (Beuilderment) romanı ilə 2019-cu ildə Pulitzer mükafatının sahibi olmuş Riçard Pauersdir.

 

 

 

Nyu-Yorkda fəaliyyət göstərən Milli Musiqi və Qlobal Mədəniyyət Cəmiyyətinin təşkilatçılığı, Amerika–Azərbaycan Musiqi Fondunun iştirakı, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin, Mədəniyyət Nazirliyinin və Azərbaycan Respublikasının Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı Səfirliyinin dəstəyi ilə gerçəkləşdirilən Hacıbəyli Beynəlxalq bəstəkarlıq müsabiqəsi başa çatıb.
Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən AzərTAC-a bildirilib ki, Bakı Musiqi Akademiyasının (BMA) 100 illiyi münasibətilə təşkil edilən müsabiqənin məqsədi Azərbaycan klassik musiqisinin banisi, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının (indiki BMA) yaradılmasında misilsiz xidmətlər göstərmiş dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin əsərlərinin plagiatdan qorunması, geniş təbliğ edilməsi, dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırılmasından ibarətdir.
Cari il yanvarın 15-də elan olunmuş şərtlərə əsasən, hər bir iştirakçı təşkilat komitəsi tərəfindən seçilmiş 10 musiqi mövzusu (bir və ya bir neçəsi) əsasında bəstələdiyi, başlığında Ü.Hacıbəylinin və onun melodiyasının adının qeyd edildiyi instrumental əsəri iyulun 20-nə kimi müsabiqəyə təqdim edib. Müsabiqədə Yaponiya, Çin, Tayvan, ABŞ, Kanada, Böyük Britaniya, İtaliya, İspaniya, Portuqaliya, Yunanıstan, Avstriya, Almaniya, İsrail, Bolqarıstan, Rumıniya, Bosniya və Hersoqovina, Türkiyə, Kolumbiya, Çili, Venesuela, Meksika, İran, Küveyt, Ukrayna, Qazaxıstan, Özbəkistan və Azərbaycandan 51 bəstəkar iştirak edib.
Avqustun 15-nə qədər münsiflər heyəti audioyazı və həmçinin PDF faylı şəklində təqdim olunmuş əsərlərlə tanış olub və qiymətləndirib. Münsiflər heyətində Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri Firəngiz Əlizadə (sədr), Manhattan Musiqi Məktəbinin Bəstəkarlıq şöbəsinin müdiri Reyko Fütinq, Stony Brook Universiteti, Qadın Bəstəkarlar Cəmiyyətinin həmtəsisçisi və direktoru Nilufər Nurbəxş təmsil olunublar. Təşkilat komitəsinə rəhbərliyi Milli Musiqi və Qlobal Mədəniyyət Cəmiyyətinin prezidenti, Azərbaycanın Əməkdar artisti, professor Nərgiz Əliyarova həyata keçirib.
Dahi bəstəkarımızın doğum günü ilə əlaqədar keçirilən müsabiqənin qaliblərinin adları 18 sentyabr – Milli Musiqi Günündə açıqlanacaq. I, II və III yerlərin sahiblərinə diplomlar və pul mükafatları təqdim olunacaq. Bundan başqa, iki iştirakçı Üzeyir Hacıbəyli adına Diplom və “Ən gənc bəstəkar” xüsusi diplomları, beş iştirakçı isə diplomlarla təltif olunacaq.
Qaliblərin əsərləri sentyabrın 23-də Bakı şəhərində Ü.Hacıbəyli XIII Beynəlxalq Musiqi Festivalı çərçivəsində təşkil ediləcək Qala konsertdə ifa olunacaq. Konsertdə Azərbaycan Dövlət Fortepiano Triosu, Azərbaycan Dövlət simli kvarteti, CadeNZa qrupu, Azərbaycanın Xalq artisti Gülnaz İsmayılova, Əməkdar artist Nərgiz Əliyarova və gənc bəstəkar Zərrin Şükür də iştirak edəcəklər.
Noyabrın 5-də isə Nyu-York şəhərindəki Linkoln Mərkəzində Hacıbəyli Beynəlxalq Bəstəkarlıq müsabiqəsinin yekun konserti keçiriləcək. Müsabiqəyə təqdim olunan əsərlərin ən yaxşıları ABŞ-da nəşr olunacaq.

Çərşənbə, 15 Sentyabr 2021 10:25

İslam irsimizi tanıyaq: Şah Abbas məscidi

Mədəniyyət Nazirliyi “İslam irsimizi tanıyaq” layihəsini davam etdirir. Bu dəfə Şah Abbas məscidi barədə videoçarx təqdim edilmişdir.
XVII əsr Azərbaycan memarlığının şah əsərlərindən sayılan Şah Abbas məscidi 1606-cı ildə yumurta ağı ilə gil-əhəng qatışığı və bişmiş qırmızı kərpicdən inşa edilib. Xalq arasında Cümə məscidi kimi tanınan möhtəşəm məbədin memarı Şeyx Bahəddin Məhəmməd Amilidir.
Görkəmli ədib Mirzə Şəfi Vazeh uzun müddət bu məscidin mədrəsəsində xəttatlıqdan dərs deyib. Məhz burada xalqımızın böyük mütəfəkkiri Mirzə Fətəli Axundov ondan nəstəliq xəttini öyrənib.
Məscidin salonunda möhkəm palıddan hazırlanmış bir minbər var. Unikal incəsənət əsəri olan, şəbəkə üsulu ilə, bircə mismar belə işlədilmədən hazırlanmış bu minbərin üzərindəki yazılardan aydın olur ki, yaşı məscidlə təxminən eynidir.
Şücaəti ilə Azərbaycanın qəhrəmanlıq rəmzinə çevrilmiş Cavad xanın məqbərəsi də Şah Abbas məscidinin yaxınlığındadır.
2008-ci ildə Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə məsciddə bərpa və təmir işləri aparılıb.

Kübar xəbərlərdən ən çox izlənəni: Parisdə, yeni tikilmiş Efemer sarayında - bu saray təmirdə olan Böyük Sarayı müvəqqəti əvəz edir - Mars meydanında Art Paris 2021 Müasir İncəsənət yarmarkası öz işini başa çatdırdı.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Euronews-a istinadən məlumat verir ki, incəsənət yarmarkasında dünyanın hər yerindən 140 qalereya iştirak edib. Hər bir ölkə həm peşəkarlar, həm də adi sənətsevərlər arasından dünya şöhrəti qazanmasını arzuladıqları  rəssamların işlərini Fransa paytaxtına gətirmişdi.
"Bu tədbir bilicilər, yəni kolleksiyaçılar, incəsənət muzeylərinin peşəkar işçiləri, sərgilər təşkil edənlər və direktorlar üçün nəzərdə tutululmuşdu", — deyə yarmarkanın direktoru Qiyyom Pyans bildirib. — Lakin, digər tərəfdən, bu tədbir həm də geniş ictimaiyyət üçün nəzərdə tutulmuşdu və insanlar burada 2-ci Dünya müharibəsindən bizim dövrümüzə qədər olan uzun bir dövr ərzində yaranmış işlərlə tanış ola bildilər. Bu ilin ən mühüm və gözəl hadisəsi -  adətən Londonda nümayiş olunan, İndi isə Parisə gəlmiş ingilisdilli dünyanın ən iri qalereyasının sərgisi oldu ki, bu sərgi yarmarkamıza xüsusi özəllik verdi".
Art Paris Müasir İncəsənət yarmarkası incəsənət bazarının son tendensiyaları ilə tanış olmaq üçün unikal imkan yaratdı. Sərginin müstəqil kuratoru Erve Mikaelov fransız rəssamlarının son illər yaratdıqları portretlər toplusunu nümayiş etdirirdi, böyük ajiotaj yarandığını görəndə o, hisslərini bu cür büruzə verib:
"Son hadisələr nəzərə alınmaqla, bu il yarmarkanın keçirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Portret mövzusuna verdiyimiz xüsusi diqqət dövrümüzə uyğun gəlir; pandemiya həyatımıza kabus kimi gəlib, rəssamların qeyri-müəyyənlik dövrünü yaşadığı, onların özünə qapandığı aşkardır, bu isə onların əsərlərində də öz əksini tapmışdır".
Sərgi zallarının pandemiya səbəbindən bağlı olması, uzun ünsiyyət fasiləsinin yaranmasından  sonra ART Paris 2021-i  Françoise Besson kimi dünyaşöhrətli qalereyaçı məmnuniyyətlə rəssam və peşə həmkarları ilə yenidən görüşmək üçün yeni bir fürsət tapmaq bayramı adlandırıb:
"Paris səhnəsini yenidən əldə etmək çox vacibdir. Birincisi, Paris və Avropa kolleksiyaçıları ilə əlaqələri bərpa etmək mümkündür. Həm də bu Efemer sarayının açılması yeni dövrün başlanğıcını göstərir. İndi biz başa düşürük ki, incəsənət üçün ünsiyyət qurmaq, görüşmək, yeni işlər görmək imkanı nə qədər vacibdir. Ona görə də biz incəsənət həvəskarlarını, rəssamların işlərini görmək üçün buraya gələn ən müxtəlif tamaşaçıları böyük həvəslə qəbul edirik".
Fransa, Avropa və dünyanın digər çoxsaylı ölkələrinin rəssamları pandemiya dövründə yaradılmış əsərlərini yarmarkaya gətirmişdilər. Onların arasında polşalı rəssam Tomek Baran da var idi. Tomak hisslərini bu cür bölüşüb:
"Bütün bunları İnstagram üzərindən, internet vasitəsilə deyil, öz gözlərinlə  görmək xoşdur. Mən pandemiya zamanı rəsmlər seriyası çəkmişəm. Burada 9 rəsmimdən yalnız 3-ü təqdim olunub, hazırda digər rəsmlərimin üzərində işi bitirirəm. Bu cür insan marağl məni işimə daha çox kökləyir".
Art Paris 2021 yarmarkası bazar günü axşama kimi mütəxəssislər və həvəskarlar üçün açıq oldu, yarmarka bitəndə və Efemer sarayının açıq qapıları bağlananda sanki Parisdə çöhrələrə də bir kədər qondu.
Mədəniyyətin həqiqətən xilasedici rolu danılmazdır.

Tatarıstanın paytaxtı Kazanda 17-ci Beynəlxalq Müsəlman Filmləri Festivalına yekun vurulub. Bağlanış mərasimində qaliblərə xüsusi mükafat və prizlər təqdim edilib.
Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqının mətbuat xidməti bildirir ki, festivalın təşkilat komitəsinə bu il 45 ölkədən 584 müraciət göndərilib. Seçim komissiyası cəmi 50 filmi qəbul edib.
Tatarıstan Respublikasının Baş naziri, Beynəlxalq Konqresin “Millişura” sədri Vasil Raziyev bildirib ki, festivalın maraqlı keçməsi və ən layiqli filmlərin seçilməsi üçün bütün lazımi tədbirlər görülüb.
Ötən əsrin 90-cı illərinin küçə yeniyetmələrinin azad həyatından bəhs edən “18 kilovers” filmi Qazaxıstanın tanınmış kinorejissoru Fərhad Şaripovun uğurlu işlərindən biri kimi yüksək dəyərləndirilir.
Kazan kinofestivalının Qran-Pri mükafatına məhz “18 kilovers” filmi layiq görülüb.

 

15 sentyabr. Beynəlxalq nöqtə günü

 

Kitabsevərlər, hamının öz nöqtəsi olsa belə bugünkü nöqtə məhz sizin nöqtənizdir. 2009-cu ildən qeyd edilən bu əlamətdar günün tarixi ingilis yazıçısı Piter Reynoldsun “Nöqtə” kitabı ilə bağlıdır. Həmin kitabın baş qəhrəmanı Vaşti adlı bir qızdır. Şəkil çəkə bilməyən Vaşti rəsmxətt dərsində qələmi vərəqə taqqıldatmaqla nöqtələr yaradırdı, amma onun bu boşuna məşğuliyyəti nəticəsində yaranan nöqtələr müəllimin diqqətini cəlb edir, bu nöqtələr sürprizlərə və kəşflərə səbəb olur. Terri Şay adlı bir müəllimə Reynoldsun kitabından ilhamlanıb şagirdlərdə gizli istedadlar üzə çıxarandan sonra təklif verib ki, gəlin təqvimə xüsusi bir gün salaq, həmin gün istedadlar üzə çıxarılsın. Beləcə də bax bu nöqtə günü yaranıb. Özü də çox effektiv gündür, doğrudan da üzə çoxlu istedadlar çıxarılır. Bəlkə bizlər də beynəlxalq təqvimin əlamətdar günlərinin qeyd edilməsinə əməl edək, mahiyyətinə varaq ki, zərər yox, yalnız xeyir götürərik?

 

15 sentyabr, Bakının azad olunduğu gün

 

Təqvimdə elə günlər var ki, bir xalqın bütün sonrakı müqəddəratını o günlər həll edir, xalqın mövcudiyyatını təmin etmiş olur. Azərbaycan xalqı üçün də belə günlər, təbii ki, istisna deyil. Sentyabrın 15-i Bakının bolşevik-daşnak, yəni rus-erməni işğalından azad olunduğu gündür. 103 il bundan əvvəl, 1918-ci il sentyabrın 15-də türk oğlu türk Nuru Paşanın rəhbərlik etdiyi Qafqaz İslam Ordusu və Azərbaycan Korpusu Bakıya daxil olaraq şəhəri erməni-bolşevik işğalından azad etməklə Azərbaycanın müstəqilliyi təmin edib, ermənilərin və bolşeviklərin Bakı və ətraf rayonlardakı ağalığına son qoyub. Tarix mahiyyətcə eynidir, məzmunca nisbətən fərqlənir.
Bakının erməni-bolşevik işğalından azad edilməsi XX əsr Azərbaycan tarixinin ən şərəfli səhifələrindən biridir. Möhtəşəm və tarixi qələbədən sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin paytaxtı sentyabrın 17-də Gəncə şəhərindən Bakıya köçürülüb. Beləliklə, Azərbaycanda dövlət quruculuğunun əsas mərhələsinə start verilib.
Yazılanlara görə, Bakı, Şamaxı və Quba qırğınlarından sonra gözüqıpıq qalan həmvətənlilərimiz Türk ordusu tərəfindən bolşevik-daşnak birləşməsinin burnunun ovulmasını, Bakının işğaldan azad edilməsini əsl bayram təmtəraqı ilə qeyd ediblər. İnsanlar gözlərində sevinc yaşı küçələrə axışıb xilaskarlarına tamaşa edib, onları alqışlayıblar. Məşhur milyonçu və xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev türk ordusunun şərəfinə təntənəli ziyafət təşkil edib. Ziyafət indiki Dövlət Filarmoniyasının binasında keçirilib. H. Z. Tağıyev türk ordusunun komandanı Nuru paşaya və onun qəhrəman sərkərdələrinə ənamlar təqdim edib.
1918-ci il sentyabrın 15-də Bakının azad olunması Azərbaycan-Türkiyə dostluğu və qardaşlığı zəminində müstəsna əhəmiyyət daşıyan böyük hadisədir. Osmanlı qoşunları Bakının azad olunması üçün həyata keçirdikləri hərbi əməliyyatlarda 1130 şəhid veriblər.  Şəhidlər xiyabanında şəhid türk əsgərlərinin xatirəsinə "Türk Şəhidliyi" abidəsi bu münasibətlə ucaldılıb. Azərbaycan növbəti dəfə müstəqillik qazandıqdan sonra hər il sentyabrın 15-də təkcə Bakıda deyil, Şamaxıda, Göyçayda və digər rayonlarda ölkəmizin ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid olan türk əsgərlərinin məzarları ziyarət olunur, “Türk Şəhidliyi" abidəsi önündə anım mərasimi keçirilir.

 

Türkiyə Azərbaycanın ən böyük dostu, arxadaşı, güvənc yeridir. Bu gün bunun əksini düşünənlər böyük suç daşıyırlar.

 

15 sentyabr. Limfomlarla ümumdünya mübarizə günü

 

Limfom – immun sistemi hüceyrəsi şişidir, bədxassəli şiş növüdür, insanın limfa sisteminə – dalaqdan ta ki beyin iliyinə qədər böyük bir vacib əraziyə nüfuz edən bir bəladır. Limfoma bir xəstəlik deyil, 30 müxtəlif xəstəlik qrupudur. İmmun sistemi şişinin iki tipi var: Hodjkin və qeyri-Hodjkin limfomu. Hər il dünya əhalisinin hər 100000 nəfərindən 12-15 nəfəri bu xəstəliyə məruz qalır, amma vaxtında tədbir görülsə, 80 faiz insanda onun müalicəsi uğurla başa çatır. Limfomun yaranma səbəbi təbii ki, əksər digər xəstəliklərdəki kimi həyat tərzinin düzgün seçilməməsidir. Oturaq həyat, qeyri-sağlam qidalanma, stress və depressiyalar – bunlar insanı bəlaya yuvarladan əsas nəsnələrdir, Allah hamını limfomlardan qorusun!

 

15 sentyabr. Google-ın doğum günü

 

Əziz və hörmətli Quql. Bu gün sənin doğum günündür. Sən 1997-ci ilin bu günündə Stendfordda dünyaya gəlmisən. Orada təhsil alan 24 yaşlı iki tələbə - Lari Peyc və Sergey Brin səni yaratmaqla dünyanı silkələyəcək bir yeniliyə imza atıblar. Adını necə qoyublar? Axı google sözü heç bir anlam kəsb etmir. Lari seminar zamanı  riyazi termin olan googol-u hərf səhvi ilə google kimi yazıb, bunu müəllim ona irad tutub, həmin dönəmdə yeni kəşflərinə həyat vəsiqəsi verməyə hazırlaşan və ona ad axtaran dostlar üçün Larinin bu səhvi göydəndüşmə olub, onlar səni google sözü ilə adlandırıblar.

 

Sən elə bir fədakar sistemsən ki, hər bir şəxs sənin axtarış çubuğuna lazım olan sözü yazanda, həmin söz barədə məlumatlar orta hesabla 2500 kilometr məsafə qət etməklə informasiyanın araşdırılması mərkəzindən axtarış verən şəxsin hüzuruna gəlir. Bax bu cəfakeşliyinə görə sənə çox sağ ol deyir, doğum gününü təbrik edirəm. Bir tuş!

 

15 sentyabr. Bilik günü

 

Azərbaycanımızda bilik günüdür bu gün. Bizim nəsil, bizdən əvvəlkilər və bizdən sonrakılar həmişə bilik gününü 1 sentyabrda qeyd edərdik. Doğrudan da, bu qeydetmənin rəmzi mənası vardı, yay qurtardımı, yay tətili qurtardımı, haydı, məktəbə. 2004-cü ildə 1 sentyabrı 15 sentyabra niyə keçirdilər? Tutarlı bir səbəb gətirilmir. Ancaq mənim yadımdadır ki, həmin il şiddətli istilər düşmüşdü, sentyabrın əvvəllərində 40 dərəcə isti var idi, olsun ki, bu səbəbdən bilik gününün vaxtı dəyişdirildi. Budur, sentyabr əvvəlki qaydada payız ayı imicinə qayıtdı, bir baxın, havalar necə sərin, hətta deyərdim ki, soyuq keçir, amma bilik günümüz 15-i tarixinə pərçimlənərək qaldı.

 

İndi də korona işə pəl vurur, bu il sentyabrın 15-i məktəblər açılmayacaq, bilik günümüz daha bir həftə o yana – üzü oktyabra doğru atılacaq. Hər nədirsə, xeyirlisi, bayramınız mübarək, bilik verənlər və bilik alanlar!

 

15 sentyabr. ABŞ-da dördqat bayram

 

Macəra dolu Amerikanın mətbəx macəraları bitirmi, bitmir. ABŞ-da bu gün Milli pendir tostları günüdür. Narahat olmayın, holland pendirini çörəyin üstünə qoyub tosteri işə salın (tosteri olmayanlar dədə-baba qaydası ilə qazın üstünə qoyulan yumru dəmirlərdən istifadə etsinlər, onların üstündə çay, aş dəmə qoyulur, xörək qızdırılırdı), pendir tostunuz hazırdır. Amma sevinməyin, qayğılar bununla bitməz ki. Bu gün ABŞ-da nanə-çovhərli likyör günüdür həm də. Burda müsəlmançılıq məsələsini irəli sürüb “spirtli içki içmirəm” deyibən bayramdan vaz keçmək olar. Di gəl, bu gün Amerikada Linquin günüdür həm də. Linquin nədir? Biz yeyən makaronun bir qədər iri forması. Bakıda linquin tapılmaz yəqin, eyb etməz, adi makaron yeyib də məsələni həll etmiş olarıq. Amma o nə amerikalıdır ki, işdən iş çıxartmasın. Heç bu da demək, hamısı deyilmiş. Bu gün həm də Amerikada ikiqat çizburger günüymüş. Daha nə söyləyim, reklam olmasın deyə adını çəkməyəcəyəm, amma uşaqlarınızın əlindən tutub yekə M hərfi ilə paytaxtımızda bərqərar olan restoranlar şəbəkəsinə təşrif buyurmaq zorunda qalacaqsınız, ikiqat çizburgerlərdən yeyib amerikalıların və əlbəttə ki, uşaqlarınızın sevincinə sevinc qatacaqsınız.

 

15 sentyabr. Beynəlxalq Demokratiya Günü

 

Demokratiya özündə elə bir siyasi rejimi ehtiva edir ki, orada qərarlar kollektiv və kollegial şəkildə verilir, hər bir fərdin con yekun nəticəyə təsiri olur. Demokratiyanın mexanizmi xalqın öz iradəsini azad ifadə etməsində, insan azadlığının tam bərqərar olmasındadır. 20-ci əsrin sonu, 21-ci əsrin əvvəlləri beynəlxalq arenada əsas trend məhz demokratiyadır. Demokratiyanın əksi isə hakimiyyətin qeyri-legitimliyi, bir əldə cəmləşməsi, insanların hüquq və azadlıqlarının, xüsusən seçki azadlığının  məhdudlaşdırılmasıdır.

 

Yeri gəlmişkən, 1918-ci ildə qurduğumuz Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin paralel olaraq işlənən adı Azərbaycan Demokratik Respublikası olub, ulu babalarımız Şərqdə ilk demokratik dövlət qurublar. Demək, Azərbaycan da demokratiyanın dadını hiss edib.

 

 

 

Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Anar Kərimov İtaliyanın Bolonya şəhərində keçirilən G20 sammiti çərçivəsində təşkil olunan Dinlərarası Dialoq Forumunun “Təhsil və Dini müxtəliflik” mövzusunda keçirilən sessiyasında çıxış edib.
Mədəniyyət Nazirliyinin rəsmi məlumatına görə, tədbirdə BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının Ali nümayəndəsi Migel Angel Moratinos, İCESCO-nun Baş direktoru Salim bin Məhəmməd əl-Malik, İtaliyanın təhsil naziri Patrizio Bianki, Albaniyanın təhsil, idman və gənclər naziri Evis Kuşi və digər qonaqlar iştirak edib.
İştirakçıları səmimi salamlayan nazir Anar Kərimov Forumun həyata keçirdiyi layihələri yüksək qiymətləndirərək Azərbaycanın əməkdaşlığa önəm verdiyini və birgə fəaliyyətin ölkələr arasında dostluq əlaqələrinin möhkəmləndirilməsinə istiqamətləndiyini bildirib. “Din ümumi mədəniyyətlərarası dialoq bacarıqlarının inkişafında əhəmiyyətli və müsbət rol oynayır. Dini liderlər münaqişələrin qarşısının alınmasında və dialoqun təşviqində əsas rol oynama potensialına malikdirlər. Onlar xüsusən gənclər arasında bu dialoqu gücləndirmək və təşviq etmək üçün dərin təsir gücünə malikdirlər”, - deyə nazir çıxışında qeyd edib.
Anar Kərimov həmçinin bildirib ki, əsrlərdir Azərbaycanda müxtəlif xalqların və dinlərin nümayəndələri mehriban, sülh və harmoniya şəraitində yaşayırlar. Məhz buna görə də Azərbaycan çoxmillətli, çoxkonfessiyalı və sivilizasiyaların qovuşduğu ölkə kimi tanınır. Diqqətə çatdırılıb ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən 2008-ci ildə mədəniyyətlərarası dialoqa dair “Bakı Prosesi” təşəbbüsü irəli sürülüb, 2010-cu ildə BMT Baş Assambleyasında ölkəmizin Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçirmək niyyəti bəyan edilib və Bakı şəhəri 2011-ci ildən Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumuna ev sahibliyi edir. Təsadüfi deyil ki, BMT Baş katibinin 2017, 2018 və 2019-cu illərdə Baş Assambleyaya təqdim etdiyi məruzələrdə “Bakı Prosesi”nin əhəmiyyəti xüsusi vurğulanıb və Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu mədəniyyətlərarası və dinlərarası dialoq sahəsində BMT-nin əsas qlobal platformalarından elan olunub.
Nazir bildirib ki, Azərbaycan çoxəsrlik multikulturalizm ənənələrinə, eləcə də UNESCO konvensiyalarının irəli sürdüyü dəyərlərə sadiq qalaraq təkcə Azərbaycanda deyil, dünyanın müxtəlif yerlərində mədəni irsin qorunub saxlanılmasına yönəlmiş bir sıra layihələr həyata keçirir. Heydər Əliyev Fondu Azərbaycanda yüzlərlə abidəni bərpa etməklə yanaşı, xarici ölkələrdə də bu istiqamətdə mühüm layihələr reallaşdırıb. Fond tərəfindən Parisdə Luvr Muzeyi, Vatikanda Müqəddəs Marçellino və Petro kilsəsi, Bolqarıstanda Prapezitsa qəsri və qalası, Strasburqda Notrdam kilsəsi və s. abidələrdə bərpa işləri aparılıb.
Mədəniyyətin sülhə dəstək verdiyi kimi, sülhün də mədəniyyətin inkişafı üçün əsas şərt olduğunu vurğulayan nazir, müharibələrin və vandalizmin mədəniyyəti hədəf seçdiyini, bütün dünyada bunun qarşını birdəfəlik almaq məqsədilə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən “Mədəniyyət üçün sülh” (#Peace4Culture) qlobal çağırışının və çağırış çərçivəsində “Sülh üçün yarat” (#Create4Peace) kampaniyasının elan edildiyini qeyd edib.
Anar Kərimov çıxışında vurğulayıb ki, Azərbaycanın otuz ilə yaxın Ermənistanın işğalı altında qalmış əraziləri 2020-ci ildə azad edilib və bu ərazilərdə işğal dövründə dağıdılmış bütün dini-mədəni abidələrin, dini mənşəyinə görə heç bir ayrı-seçkilik qoyulmadan, Azərbaycan dövləti tərəfindən bərpasına başlanılıb. Baxmayaraq ki, ölkəmiz otuz ilə yaxın davam edən hərbi təcavüzə, ərazilərin işğalına, etnik təmizləməyə məruz qalıb, Azərbaycan bu gün də sülhpərvər siyasət yeridərək bu istiqamətdə təşəbbüsləri, sülh  çağırışlarını irəli sürür.
Nazir çıxışının sonunda mədəni müxtəlifliyinin təşviqinin, insanlar, cəmiyyətlər və xalqlar arasında dialoq və anlaşmanın müasir dünyamızın gələcəyi üçün əhəmiyyətini bir daha vurğulayıb.  “Mən dünyada əmin-amanlıq üçün təhsil və mədəniyyət vasitəsilə bu mesajın gələcək nəsillərə çatdırılmasında uğur qazanacağımıza və bununla da istədiyimiz gələcəyi təmin ediləcəyimizə inanıram” deyən Anar Kərimov Dinlərarası Dialoq Forumunun işinə uğurlar arzulayıb.
BMT Sivilizasiyalar alyansının ali nümayəndəsi Migel Moratinos öz çıxışı zamanı sülh anlayışının və fəaliyyətlərinin daha önə sürülməsinin vacibliyini qeyd edərək Azərbaycanın “Mədəniyyət naminə sülh” qlobal təşəbbüsünün zamanında irəli sürülmüş strateji layihə olduğunu qeyd etdi.

Çərşənbə axşamı, 14 Sentyabr 2021 17:50

Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin onlayn iclası keçirilib

Sentyabrın 14-də Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin onlayn iclası keçirilib.
Milli Məclisin Mətbuat və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən AzərTAC-a bildiriblər ki, Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva iclası açaraq gündəlik barədə məlumat verib. Müzakirəyə əvvəlcə Milli Məclisin 2021-ci il yaz və növbədənkənar sessiyaları dövründə Mədəniyyət komitəsində görülən işlər barədə hesabat təqdim olunub. Qənirə Paşayeva bildirib ki, hesabat dövründə komitənin 14 iclası keçirilib. İclaslarda 7 qanun layihəsi də daxil olmaqla 17 məsələ müzakirə olunub. Komitədə baxılan qanun layihələrinin hamısı Milli Məclisin plenar iclası tərəfindən qəbul edilib. Hesabat dövründə komitənin ünvanına daxil olmuş 2013 məktub, təklif, ərizə və şikayətin 1554-ü araşdırılmaq üçün müvafiq təşkilatlara göndərilib. O, hesabat dövründə komitə tərəfindən vətəndaşların, xüsusən də yaradıcı şəxslərin qəbulu, Azərbaycanın və türk dünyasının mədəniyyət sahəsində fəaliyyət göstərən müvafiq təşkilatları ilə davam etdirilən əməkdaşlıq və digər tədbirlər barədə məlumat verib.
İclasda Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin 2021-ci ilin payız sessiyası üçün nəzərdə tutulmuş iş planı da müzakirə olunub.
İş planına əsasən, qarşıdakı sessiyada “Azərbaycan muğam sənətinin qorunması və inkişaf etdirilməsi haqqında” qanun layihəsi ilə yanaşı, komitəyə daxil olacaq digər qanun layihələrinin müzakirəsi, onlara rəy və təkliflərin hazırlanması diqqət mərkəzində olacaq. Bundan başqa, komitədə dinləmələrin keçirilməsi, xüsusən də Azərbaycan Prezidentinin tapşırığı ilə hazırlanmaqda olan Mədəniyyət Strategiyası ilə bağlı Milli Məclisdə geniş müzakirələrin aparılması nəzərdə tutulub.
Sonra iclasda Mülki Məcəllədə, “Müflisləşmə və iflas haqqında”, “İcra haqqında”, “Banklar haqqında”, “Teatr və teatr fəaliyyəti haqqında”, “Sığorta fəaliyyəti haqqında”, “İxrac məqsədli neft-qaz fəaliyyətinə xüsusi iqtisadi rejimin tətbiqi haqqında” və “Məşğulluq haqqında” qanunlarda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsinə birinci oxunuşda baxılıb. Q.Paşayeva bildirib ki, layihədə “Teatr və teatr fəaliyyəti haqqında” Qanuna nəzərdə tutulan dəyişikliyə komitə öz rəyini bildirməlidir. Bildirilib ki, təklif olunan dəyişiklik səhiyyədə icbari tibbi sığortanın tətbiqi, eyni zamanda onun dayanıqlı maliyyə təminatını yaradan icbari tibbi sığorta haqları ilə bağlıdır.
Müzakirələr zamanı Mədəniyyət komitəsi sədrinin müavini Fazil Mustafa, komitə üzvləri Nizami Cəfərov, Cavanşir Feyziyev, Əziz Ələkbərov, Ülviyyə Həmzəyeva və Milli Məclis Aparatının Sosial qanunvericilik şöbəsinin müdiri Adil Vəliyev çıxış edərək gündəlikdəki məsələlərlə bağlı öz fikirlərini bildiriblər. Çıxış edənlər komitənin hesabatını yüksək qiymətləndiriblər, komitənin yaradıcı insanlara göstərdiyi diqqəti təqdirlə qarşılayıblar, müzakirə olunan məsələlərlə bağlı rəy və təkliflərini səsləndiriblər. Deputatlar komitənin gündəliyinə çıxarılan qanun layihəsini Milli Məclisin plenar iclasında birinci oxunuşda müzakirəyə tövsiyə ediblər.
İclasda deputat Mixail Zabelin və digər rəsmi şəxslər də iştirak ediblər.

Çərşənbə axşamı, 14 Sentyabr 2021 14:15

Azərbaycanlı rəssam beynəlxalq müsabiqənin qalibi olub

Belarusun Mogilyov Vilayətində Pavel Maslenikov adına Regional İncəsənət Muzeyində "Vətənin İncəsənətdə Təsviri" adlı 25-ci beynəlxalq yaradıcılıq müsabiqəsi keçirilib.
Azərbaycanın Belarusdakı səfirliyindən AzərTAC-a bildiriblər ki, müsabiqədə Belarus, Rusiya, Moldova, Azərbaycan, Özbəkistan və Misirdən olan onlarla rəssamın rəsm əsərləri nümayiş etdirilib. Müsabiqə üç nominasiyada keçirilib. "Təsvirin poetik təcəssümü" nominasiyasında – Azərbaycanı təmsil edən Kamal Hacıyevin "Fəth edilməmiş" əsəri qalib seçilib.
Qeyd edək ki, Kamal Hacıyev 1977–1981-ci illərdə Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbini fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 1981-1983-ci illərdə Repin Sankt-Peterburqdakı Rəssamlıq Akademiyasının Rəssamlıq fakültəsində təhsil alıb. 1984-1990-cı illərdə Belarus Dövlət Rəssamlıq Akademiyasında təhsilini davam etdirib. 1991-ci ildə Belarus Rəssamlar İttifaqına qəbul edilib. Belarus Dövlət Rəssamlıq Akademiyasında, Maksim Tank adına Belarus Dövlət Pedaqoji İnstitutunda pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.