Super User

Super User

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qonaq otağında Aysel Kərim bu dəfə sizi respublikanın əməkdar artisti Səlim Abbasov ilə görüşdürəcək. Həyatın zərbələrinə tuş gəlsə belə ayaqda qalan sənətçi uğurlarından, gələcək planlarından danışdı.

 

-Salam, Səlim bəy. Xoş gördük. Hər kəsə məlumdur ki, çətin dönəmlərdən keçməkdəsiniz. İstəmərəm bu kimi suallarla sizi daha da üzüm. Amma özünüzün danışmaq istədiyiniz, bölüşməyə ehtiyac duyduğunuz nələr varsa buyurun bizlərə bəhs edin.

 

- Salamlayıram sizi, dəyərli Aysel xanım. Bu gözəl layihəyə məni sayıb dəvət etdiyiniz üçün çox sağ olun, təşəkkür edirəm. Sizin bu gözəl oxucularınızı, izləyicilərinizi salamlayıram. Allah hamımızın işini xeyirli-uğurlu, avand eləsin inşallah. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, mən böyük bir sınaqdan keçdim. Valideynlərimin ikisini də ard-arda itirdim. O ərəfədə mənim yanımda olan bütün dostlarıma, həmçinin sizə də dərin təşəkkürümü bildirirəm. Çox sağ olun, Aysel xanım. Çünki bu elə bir ağır dönəm idi ki... Yaxşı bir misal var, deyir “Yaxşı dost dar günündə tanınar”. 

 

- Musiqi yolçuluğunda neçə ilinizi geridə qoymusunuz? Skripka alətində tapdığınız dincliyi müğənnilikdə də tapa bilirsinizmi?

 

-Əlbəttə. Hərəsinin öz yeri var. Mən çalışıram ki, hər birini ürəklə ifa edim. Hər ikisi də hissiyat tələb edir. Hər biri kənardan asan görsənə bilər. Amma təbii ki, hərəsinin öz çətinliyi var. Xatırladım ki, 3 yaşımdan musiqi ilə məşğulam. Bəlkə də kiməsə qəribə gələr ki, 3 yaşından musiqi necə ola bilər? Əlbəttə ola bilər. İstedad anadan doğulur, belə bir misal var. Yəni mən musiqiçi ailəsində doğulmuşam. Atam qarmon ifaçısı olub - Vaqif Abbasov. Anam Laləgül xanım Abbasova da musiqi duyumlu insan olub. Onlar məni uşaq yaşlarımdan musiqiyə cəlb ediblər. Uşaq vaxtı indiki sintezatorun balaca forması var idi -“faemi”. Faemidə, tütəkdə, nəlbəkilərdə, nağarada, qoşa nağarada və s. alətlərdə ifamı yoxlamışam. İllər keçdikcə qarmon ifa etməyi öyrəndim. Atam qarmon ifaçısı olduğu üçün məni qarmon sinfinə qoymaq istəyirdi. Rəhmətlik ana babam kamança alətini çox sevdiyi üçün dəyərli sənətkar Habil Əliyevin ifalarını dinləyirdi, anam tərəddüd etmədən atama dedi ki, gəl uşağı kamança sinfinə qoyaq. O vaxtdan bəri kamançanı sevdim. Musiqi məktəbində kamança sinfini bitirdim. Kamançada ifa edə-edə bir çox müsabiqələrdə laureat adını qazanmışam. Sonradan insanlara lap yaxın olmaq üçün skripka sinfinə daxil oldum. Skripkanın sirrlərini yaxşıca mənimsədim. Şükürlər olsun ki, bu gün skripkada öndə olan ifaçıyam. 

 

-İşgüzar, məsuliyyətli, əməksevər olduğunuzu studiya çalışmamızda sezdim. Bəs bunu özünüz necə şərh edərdiniz?

 

-Elədir, Aysel xanım. Amma bu son dönəmlər yaşadığım hadisədən sonra özümdə bir təhər güc tapıb müəyyən müddətdən sonra qəhrəman şəhid əsgərlərimiz üçün “Şəhidlər ölməz” adlı gözəl bir layihə ərsəyə gətirdim. Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin. Ruhları şad olsun. Şəhid analarının əllərindən öpürəm. Allah qazilərimizi, əsgərlərimizi qorusun, onlara can sağlığı versin. Bundan əlavə, “Qələbə marşı” adlı layihəmi də vurğulamaq istəyirəm. Bu mahnıda bir neçə tanınmış simalar yer aldılar. Klipə baxanlar o sənətkarların kimliyindən xəbərdardır. Yeni işlərim barədə də məlumat vermək istərdim. Şuşada şəhid olan şəhidlərin övladları və ümumiyyətlə Qarabağ torpağında həlak olan şəhidlərin uşaqları ilə birgə Şuşa mahnısı səsləndirmişik. Qismət olsun, arzumdur ki, Şuşada bu mahnıya klip çəkdirək. Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı üçün növbəti layihəm var. Çalışıram işlərimə çox vaxt ayırım. İstəmirəm özümə qapanım. Qapananda valideynlərimin itkisi ilə əlaqədar narahat oluram. Çalışıb uğurlar qazanaraq onların da ruhlarını şad edirəm. Onlar mənim hər zaman uğurlarıma ilk sevinən insanlar olublar. 

 

-Böyük səhnələrdə cəsarətli ifalarınızı izləmişik. Atanızdan başqa qardaşlarınız və bacınız da musiqiçidir. Musiqiyə olan bağlılığınızdan bəhs edərdiniz.

 

Çox xoşdur ki, Azərbaycanı xarici ölkələrdə layiqincə təmsil edirəm. Hələ əməkdar artist adını qazanmamışdan qabaq Bakıda Avroviziya  mahnı müsabiqəsi keçirildi. Orda mən iki dəfə səhnədə kamança aləti ilə yer aldım. Birincidə “Natiq” ritm qrupunun layihəsi var idi, ikinci dəfə isə Avroviziya yarışmasının qaliblərinin mahnıları Şərq üslubunda, Azərbaycan üslubunda səslənəcəkdi. Mən də orda Bayatı-Şiraz muğamını kamançada ifa etdim. Daha sonra rusiyalı müğənni Dima Bilan ilə birlikdə ifa etdik. Norveçi təmsil edən Aleksandr Rıbakın mahnısını skripka və kamança ilə sintez etmişdik. Çox gözəl reaksiya ilə qarşılanmışdı. Bir maraqlı əhvalat danışım. Demək, Aleksandr Rıbakın – “Fairytale” adlı mahnısının ikimiz bir yerdə məşqini edirdik. Məşq prosesində onun mahnısını Azərbaycan üslubuna çevirib ona tanış olmayan müəyyən fərqli manevrlər göstərdim. Gördüm, dəli olub qaçdı bayıra (gülür). Ümumiyyətlə, beynəlxalq təcrübəm çoxdur. Mən bir neçə festivallarda iştirak etmişəm. Koreyada, Hollandiyada keçirilən festivalların qalibi oldum. Amerikada 3 dəfə səfərdə oldum. Bilirsiniz ki, həm də dünya şöhrətli Zeynab xanım Xanlarova ilə birgə çalışıram. Zeynab xanımla Amerika konsertimiz çox uğurlu keçib. Allah sənətkarımızı qorusun. Özüm də Amerikada bir dəfə konsert vermişəm. Küveytdə, Belarusda, Fransada 3 dəfə konsertdə olmuşam. Bir dəfə isə Azərbaycanımızın mədəniyyət günlərində Eyfel qülləsinin yanında 3 saat konsert vermişəm. UNESKO-nun binasında çıxış etmişəm. Bu mənim həyatıma qızıl hərflərlə yazılıb. Sonra Hollandiya, Almaniyada, Ukraniyada, Rusiyada, Türkiyədə, Mərakeşdə, Türkmənistanda, Qırğızıstanda, İsveçrədə, Misirdə konsertlərdə olmuşam. Dövlət rəhbərliyimiz var olsun ki, bu xidmətlərimə görə mənə “Əməkdar artist” adını təqdim ediblər. Təşəkkürümü bildirirəm. Bu etimadı doğrultmağı özümə borc bilirəm. 

 

-Pedaqoji fəaliyyətinizdən bəhs edərdiniz. Tələbələrdən razısınız?

 

-Artıq 20 ilə yaxındır ki, Milli Konservatoriyada müəllim vəzifəsində çalışıram. Orda bir çox sənətkarlarla Xalq artisti Əlibala Məmmədov, Xalq artisti Arif Babayev, Əməkdar artist Gülüstan Əliyeva, Xalq artisti Aygün Bayramova ilə birgə yol yoldaşlığım olub. Bəli, tələbələrdən razıyam. Yaxşı tələbələrim var. Zəiflər və orta olan tələbələr də var. Cürbəcürdür. Mən çalışıram ki, heç vaxt tələbəyə nəyisə öyrətməkdə tənbəllik etməyim. Çalışıram ki, bütün materialları və nə bilirəmsə öyrədim. Gənc tələbələrə muğamın sirrlərini öyrədirik. Tələbələr də məndən razıdırlar. Görürlər ki, mən qısqanc müəllim deyiləm. Belə bir misal var. İnsan sağlığında rəhmət qazanmalıdır. 

 

-İnsanların vazkeçilməz əşyası telefondur. Sosial mediada çoxmu zaman keçirirsiz? Ümumiyyətlə internetə dövrün tələbi kimi baxırsınızmı? 

 

-Telefon, internet, sosial şəbəkələr günümüzün yarısını alan bir vasitədir. Təbii ki, sosial şəbəkə və orada insanlarla ünsiyyət də olmalıdır. Vaxt aparsa belə. Çünki biz tanınmış simalar olduğumuz üçün insanlar bizə yazırlar. Öz diqqətlərini, sevgilərini bildirirlər. Biz də onlara təşəkkür etmək üçün sosial mediaya qoşuluruq. Mən adətən daha çox klip və mahnılarımla bağlı paylaşımlar edirəm. Daha sonra nəticəsini izləyirəm. İnsanların reaksiyasını gözləyirəm. Sosial şəbəkələrdə çox aktivəm. Tədbirlərə də çox qatılıram. Məni  şəhidlərlə bağlı olan tədbirlərə çox dəvət edirlər. Yeri gəlmişkən, bu yaxında Qaraheybətdə 14 zabitin şəhid olmağı ilə bağlı onların ailələrinə də başsağlığı verirəm. Allah millətimizi qorusun.

 

-Amin Səlim bəy. Biz də sizin başsağlığı diləyinizə qoşularaq qəhrəman vətən oğullarına Tanrıdan rəhmət diləyirik. Növbəti sualım - sizin hobbiniz nədir?

 

-Mənim hobbim futboldur. Bəlkə musiqiçi olmasaydım futbolçu olardım. Ya da başqa idman növünü seçərdim. Uşaq vaxtı karate, boks və güləşə getmişəm. Fitnes, voleybol, basketbolla məşğul olmuşam. Demək olar əksər idman növləriylə məşğul olmuşam. Amma ən çox sevdiyim futbol olub. İndinin özündə də sənətkar dostlarımızla birgə futbol oynayırıq. Yeri gəlmişkən, “BrendSport.az “ saytının layihəsi olan və 44 günlük Vətən müharibəsinə həsr olunmuş “İlhamlı Qələbələr” adlı idman festivalı keçirildi. Biz orda “Baku Sporting” futbol klubunu təmsil edərək 2-ci yerə layiq görüldük. Çox böyük, maraqlı turnir keçdi. Asudə vaxtlarımda futbol oynayıram. Futbol mənim ikinci sənətimdir. 

 

-Bir az fərqli sual verim. Küsülü olduğunuz insanlar varmı? Dostlarınızdan dəyər görmədiyinizdə yolları ayırırsınızmı?

 

-Küsülü olduğum, incidiyim insanlar, bəli, var. Hansı ki, onlar mənim dar günümdə yanımda olmadılar. Amma görüşəndə hər kəslə salamlaşıram, çünki salam Allah salamıdır. Dost insanın dar günündə tanınar. Dostlarımdan gözlədiyim diqqəti görməyəndə əlbəttə ki, yollar ayrılır. Etdiyim yaxşılığın qarşılığında ancaq pislik görürəmsə belə olduqda məsafəni qoruyaraq, əlaqəni kəsirəm. Çox heyiflər olsun ki, bəzi güvəndiyim, etibar etdiyim dostlara, tanışlara çətin günlərimdən sonra güvənimi itirdim. Açığı, bu məsələlərə çox üzüldüm. Amma yenə də çalışdım ki, atamın-anamın ruhu şad olsun deyə ayaq üstə qalım. Bildiyiniz kimi mən ağır depressiya keçirdim. Depressiyadan 7-8 ay müalicə aldım. Güclə ayağa qalxdım. O müddətdə, inanın, bəlkə də musiqi depresiyadan çıxmaq üçün mənə vasitə olardı. Amma musiqiyə də gücüm çatmırdı. Yəni o qədər qapanmışdım ki. Siz özünüz də,Aysel xanım, bilirdiniz, o ərəfələrdə mən necə halda idim

 

-Özünüzün sevdiyiniz və sevmədiyiniz cəhətiniz hansılardır? Güzəşt edə bilirsinizmi?

 

-Sevdiyim cəhət odur ki, çalışıram ki, istədiyim hər şeyi əldə edim. Fərq etməz, hansısa layihə, hansısa geyim, əşya olsun, nə olur olsun, yerin dibində belə olsa onu tapıb çıxarıb alıram. Bu günün işini sabaha saxlamaq isə sevmədiyim cəhətimdir. İnsanların içində olmağı, geyim dükanlarında alış-veriş etməyi çox sevirəm. Əvvəllər alış-verişə dostlarla gedirdim, amma tələsdirirdilər ki, “Səlim, tez ol, çıxaq gedək”. Yanımdakılar yorulurdu məni gözləməkdən. İndi çalışıram ki, tək gedim, istədiyim qədər alış-veriş edim. Dolanım özüm üçün. Güzəşt məsələsinə gəldikdə isə bəli, güzəşt edə bilirəm. Çox insanlar var ki, mənə qarşı haqsızlıqlar ediblər, mənə qarşı gözləmədiyim addımlar atıblar. Kimsə mənə nəsə tərs söz deyəndə çalışıram cavab qaytarmayım, hörmət saxlayım. Adətən yaşlı insanlar, yaxud xanımlar nəsə tərs söz deyəndə güzəştlər edirəm. Hətta səhv onlarda olsa belə. 

 

- Üzürxahlıq etməyi aşağılıq, yoxsa mədəniyyət göstəricisi kimi görürsünüz?

 

-Bilməyərəkdən xətrə dəyən kimi dərhal üzr istəmişəm. Təbii ki, üzür istəmək mədəniyyət göstəricisidir. Sizinlə razıyam. Üzürxahlıq etməyi hər adam bacarmır. Elə adam var ki, qəbul etmir ki, xeyir ola, mən nəyə görə üzr istəməliyəm? Amma qanundur, əgər səhvsənsə, bunu etməlisən. 

 

- Son olaraq ürək sözlərinizi alaq.

 

-Bir daha dəyərli müsahibə üçün sizə minnətdaram, Aysel xanım. Oxucularımızın nəzərinə çatdırmaq istərdim ki, Aysel Kərimin bir çox layihələrində mən və musiqiçi qardaşlarım yaxından iştirak etmişik. Nə xoş bizlərə. Həmin mahnı və əsərləri qardaşım Anar Abbasov aranjeman edib, mən skripkada ifa etmişəm və bekvokal oxumuşam, nağarada kiçik qardaşım Xəyal Abbasov ifa edib. Həmin əsərlərin bəzisinin adlarını sadalaya bilərik. Əməkdar artist Mətanət İsgəndərlinin ifasında “Vətən yallısı”, “Dön gəl” və Əməkdar artist adını daşıyan bir neçə vokalçıların ifasında “Qardaşlıq himni” kimi böyük bir kompozisiya və.s İnanıram ki, birgə layihələrimiz bundan sonra da çox olacaq. 8 aydır ki, efirlərdən uzağam. Buna görə daha çox çalışmaq istəyirəm. Studiyada geniş zaman keçirirəm. Həmçinin yeri düşmüşkən deyim, çox şadam ki, sizin yaradıcılığınızdan mahnı oxumaq şərəfi mənə də nəsib olacaq. Söz və musiqi müəllifi olduğunuz o gözəl mahnını  mənə həvalə etdiyinizə görə sizə təkrar təşəkkür edirəm. Böyük məmnuniyyətlə ifa edəcəyəm. Sizinlə birgə Qarabağımızda bir çox səhnələrdə yer almaq nəsibim olsun. Orda yeni-yeni layihələrimizlə tamaşaçıları sevindirək, Aysel xanım. Oxuculara da hər sahədə uğurlarının bol olmasını diləyirəm. İnşallah, hər şey həyatınızda yaxşı olsun!

 

Dekabrın 22-də Heydər Əliyev Mərkəzində təsviri incəsənətin küçə sənəti (“street art”) üslubunda işləyən braziliyalı rəssam Nina Pandolfonun fərdi sərgisi açılacaq.
AzərTAC xəbər verir ki, Bakıda ilk dəfə keçiriləcək “Minnətdarlıq” (“Gratitude”) adlı sərgidə müəllifin multikultural dünyanı təqdim edən, etnik baxımından müxtəlifliyi ilə seçilən qadınlara həsr olunan əsərləri nümayiş etdiriləcək. Ziyarətçilər həm də Nina Pandolfonun qraffiti instalyasiyaları ilə də tanış ola biləcəklər.
Müəllif hesab edir ki, minnətdarlıq hissi daim ətrafa aşılanmalı və təşviq edilməlidir. Vəziyyətdən asılı olmayaraq, hər zaman minnətdar olmaq üçün səbəb tapmaq mümkündür. Nina Pandolfo onda ən güclü minnətdarlıq hissinin məhz yaradıcılıq zamanı yarandığını söyləyir.
Sərgiyə çıxarılacaq əsərlərdəki qadın obrazları fərqli mədəniyyətlərə mənsub olaraq geniş açılmış gözlərlə təsvir ediliblər. Bununla da müəllif bizi əhatə edən multikultural dünyanın seyr edilməsinin və buna minnətdarlıqla yanaşılmasının vacibliyini vurğulayır.
Nina Pandolfo 1977-ci ildə Braziliyada anadan olub. Karlos de Kampos adına Dövlət Texniki Məktəbdə vizual kommunikasiya üzrə təhsil alan Nina Pandolfo incəsənətin yeni üsulu ilə San-Paulu küçələrini bəzəməyə başlayır, qısa zamanda 90-cı illərin Braziliya qraffiti səhnəsinin ayrılmaz nümayəndəsinə çevrilir, qraffiti sənətinin muzey və qalereyalara yol tapmasında əvəzsiz rol oynayır.
Pandolfo təkcə Braziliyada yox, dünyanın bir çox yerlərində, o cümlədən Avropanın bir sıra ölkələrinin və Amerika Birləşmiş Ştatlarının müxtəlif sənət qalereyalarında keçirilən sərgilərdə iştirak edib.
2007-ci ildə Pandolfo Şotlandiyanın 800 il yaşı olan tarixi Kelburn qəsrinin fasad və qülləsini boyamaq üçün Braziliyanın tanınmış küçə rəssamları ilə əməkdaşlıq edir. Bu təşəbbüs o qədər uğurlu olur ki, layihə 2011-ci ilin “Top-10 küçə sənəti nümunələri” siyahısına daxil edilir.
Heydər Əliyev Mərkəzində təşkil ediləcək “Minnətdarlıq” sərgisi 2022-ci il iyunun 19-dək davam edəcək.

Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Qətər Dövlətindəki səfəri davam edir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, səfər çərçivəsində Doha şəhərində Dövlət naziri Həməd Əl-Kavarinin şəxsi kitabxanasında görüş keçirilib.
Görüşdə QMK-nin rəhbəri, Qətərin Baş Nazirin müavini rütbəsində dövlət naziri dok. Həməd bin Əbdüləziz Əl-Kavari, Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Qətər Dövlətində fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Rəşad İsmayılov, Qətərin mədəniyyət sahəsində çalışan bir sıra nümayəndələr, iş adamları və jurnalistlər iştirak edib.
Dövlət naziri Həməd Əl-Kavari Azərbaycan və Qətər xalqları arasında mövcud mədəni bağların və əlaqələrin genişləndirilməsini iki ölkə arasındakı digər sahələrdə də əlaqələrin inkişafı üçün əsas rol oynayacağını vurğulayıb.
E.Əliyev Azərbaycan mədəniyyətinin müxtəlif sahələri üzrə, xüsusən Azərbaycan xalçaçılıq sənətinin nümunələri ilə bağlı geniş məlumat verib.
Sonda Azərbaycanın özünəməxsus xalçaçılıq məktəblərindən olan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin nümunələri haqqında kitab Həməd Əl-Kavariyə hədiyyə olunub.

Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Anar Kərimovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Misir Ərəb Respublikasında səfərdədir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, 8-10 dekabr tarixlərində Misir Ərəb Respublikasının Qahirə şəhərində keçirilən ikinci Ali Təhsil və Elmi Tədqiqatlar üzrə Qlobal Forumu çərçivəsində ölkəmiz üçün ayrılmış guşədə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə sərgi açılıb.
Sərgidə Azərbaycan mədəniyyəti və tarixinə həsr olunan videoçarxlar, cari ildə 880 illik yubileyi qeyd olunan dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvi, Azərbaycanın mədəniyyəti paytaxtı olan Şuşa şəhəri, o cümlədən Qarabağ haqqında dolğun məlumatlar ziyarətçilərə təqdim olunur. Həmçinin, ziyarətçilərə ölkəmiz haqqında kitablar da paylanılır.
Dekabrın 10-dək davam edəcək sərgidə Azərbaycan guşəsinə böyük maraq göstərilir.

Cümə axşamı, 09 Dekabr 2021 10:11

Gəlin, Lütvəli Abdullayevi anaq

 

Bu günə təsadüf edən əlamətdar hadisələri diqqətinizə çatdırırıq:

 

Beynəlxalq Korrupsiya ilə mübarizə günü

 

Bilirsiniz, elə mövzular var ki, onlar barədə ya tam təfsilatla danışmalısan, ya da susmalısan. Mən Azərbaycanın bir nömrəli faciəsinə çevrilmiş korrupsiya barədə sadəcə susmağa üstünlük verirəm. BMT-nin təşəbbüsü ilə keçirilən bu günün küləkləri təki gəlib bizim səmanın qara buludlarını da qovaydı.

 

Beynəlxalq genosid cinayətləri qurbanlarının xatirəsi günü

 

Genosid cinayətləri barədə xəbərdarlıq Konvensiyasının 2-ci bəndində qeyd edilir ki, hansısa xalqı tam, yaxud qismən məhv etməyə yönəlmiş genosid cinayəti bəşəriyyətin ən qatı cinayəti hesab olunur. Gəlin xalq olaraq xatırlayaq, başımız nə qədər bəlalar çəkib. 1918-ci ildə Bakıda, Şamaxıda və Qubada, 1980-ci illərin sonlarında Qərbi Azərbaycanda, 1992-ci ildə Xocalıda ermənilər tərəfindən, 1937-ci ildə repressiya, 1920-ci ildə 20 yanvar təcavüzü şəklində sovet imperiyası tərəfindən, 20-ci əsrin 70-ci illərindən başlayaraq Cənubi Azərbaycanda soydaşlarımızın amansız təqibi şəklində fars rejimi tərəfindən genosid cinayətinə məruz qalan Azərbaycan xalqı bu gün milyonlarla qurbanını yad etməlidir, öz faciələri barədə dünyaya mesajlar ötürməlidir. Beynəlxalq təqvimləri izləmək, onların təyinatlarından faydalanmaq vacibdir.

 

Unudulan açıqcalar

 

Beynəlxalq texno günüdür, bu bir musiqi janrıdır. Skandinaviya ölkələrində Anna günüdür, Milad bayramı ərəfəsi bütün evlərdə lütifeks adlanan balıq yeməyi hazırlanacaq; Milad açıqcası günüdür. Hələ də dünyada bu nəsnə insanlar üçün bir-birini təbrik etməyə yetərlidir. Bir vaxtlar bizdə də 8 martda oğlanlar qızlara, 23 fevralda qızlar oğlanlara, Yeni ildə, eləcə də 1 may və 7 noyabr paradları günlərində isə hamı bir-birini açıqca yazaraq təbrik edirdi, üstəlik, ad günlərinin də bir təbrik vasitəsiydi açıqca. Ancaq hazırda açıqca adlı nəsnəni unutmuşuq, arxivin uzaq küncünə atmışıq; Fransada milli miryan günüdür, bu bir məşvərət komitəsidir, Fransa hökumətinin sekulyarizm (dövlətin dindən asılılığına yol verməmək) prinsiplərinə riayət etməsini izləyir, ona dəstək verir; Ruslar 9 dekabrı opera günü kimi qeyd edirlər, belə ki, 1842-ci ildə Peterburqda Qlinkanın “Ruslan və Lyudmila”, 1836-cı ildə isə “İvan Susanın” operalarının premyerası olub. O ki qaldı ABŞ-a, bu gün onlarda Milli qənnadı məmulatları günüdür.

 

Korefey sənətkarımız, Krım tatarları, Van Deyk

 

1973-cü ilin bu günündə SSRİ xalq artisti, adı çəkiləndə insanların üzünə təbəssüm qonan Lütvəli Abdullayev dünyadan köçüb. Şəkidə dünyaya göz açan, cəmi 59 il ömür sürən bu korifey aktyor çoxsaylı kino və teatr rolları ilə komediyanın və yumorun əsl mahiyyətini ortaya qoyurdu, çox təəssüf ki, yağışdan sonra göbələk kimi artan bugünkü şit və dayaz komediya aktyorları bu mahiyyətdən çox-çox uzaqdırlar.

 

Bu gün “siçan günü”dür həm də. Amma söhbət zəhlətökən boz siçandan getmir, kompüter siçanından gedir, belə ki, ilk dəfə o 1968-ci ilin bu günündə üzə çıxıb. Onu kəşf edən isə amerikalı Karl Enqelbartdır; 1917-ci ilin bu günündə qan qardaşlarımız olan və indi repressiyalar məngənəsində boğulan Krım tatarları qurultay keçirərək Krım xalq respublikasını yaradıblar; 1909-cu ildə dünya futbolunun top klublarından biri – Dortmundun “Borrusiya” klubu yaranıb. Ölkəmizdə “Borrusiya”sevənlər heç də az deyildi, Mxitaryanın transferi onların sayını sıfıra çatdırdı vaxtında; 1717-ci ildə alman incəsənətşünası, antik incəsənətin ilk tədqiqatçısı İoxim Vinkelman dünyaya gəlib. 1641-ci ildə dahi flamand rəssamı, zadəgan və intim portretlərin nömrə bir ustası Antonis Van Deyk, 1048-ci ildə isə Orta Asiyanın dünyaşöhrətli ensiklopediyaçı alimi Əl Biruni dünyadan köçüblər.

 

Yükdaşıyanlar günü

 

Bu günün daha bir təyinatı var, yükdaşıyanlar günü. Sözün hərfi mənasında çiyinlərini ağır yüklərin altına verib ruzi qazanan insanların günüdür bu gün. Tikintidə daş daşıyanlar var, anbarlarda un kisələri daşıyanlar var, onlar gündüzlər işləyirlər, axşamlar da dinclərini alırlar. Amma həm də daha ağır yüklər var, “problem”, “dərd” adlı. Bu yüklərin daşınma müddəti gecəli-gündüzlüdür özü də. Bugünkü Yükdaşıyanlar günündə həmin bu məcazi mənada yükdaşıyanları da gəlin yad edək, hamısına bir ağızdan “yükünüz yüngülləşsin” deyək.

 

Varisin “Həftənin təqvimi” yazısından

 

Azərbaycanı Dünya Halal Zirvəsində təmsil etmiş Azərbaycan - Yaban milli komandasının qələbəsi ilə bağlı tədbir keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyasının (AMKA) təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə Azərbaycan Milli Kulinariya Mərkəzinin direktoru Tahir Əmiraslanov bu yaxınlarda Türkiyədə keçirilən mətbəx yarışması ilə bağlı məlumat verib.
Bildirib ki, Lənkəran şəhəri UNESCO tərəfindən dünya qastronomiya şəhəri elan edildikdən sonra milli komanda Dünya Halal Zirvəsindəki çıxışını iki qələbəyə - Vətən müharibəsində qazanılan qələbəyə və Lənkəranın dünya qastronomiya şəhəri elan edilməsinə həsr edib.
Komandanın əsas devizi Dədə Qorqudun “İgid qılıncından və süfrəsindən tanınar” deyimi olub.
“Dünya bizi noyabrın 8-də Şuşada qılıncımızdan və bir il sonra həmin tarixdə Lənkəranda keçirilən yarışmada süfrəmizdən tanıdı. Bu dəfə milli komandanı yarışmaya AMKA-nın prezidenti olaraq özüm hazırladım. Komandanın qənnadçısı Səltənət Həsənova unudulmaqda olan “cənnət” halvasının sirlərini Araz Yaqubovdan öyrənmək üçün Lənkərana ezam edildi. Qədim mənbələrdə əksini tapan “cənnət çamuru”, “cənnət məcunu” kimi halva düsturları da araşdırıldı, “cənnət halvasına” saray mətbəxinə aid yeni əlavələr işləndi və yeni bir restoran şirniyyatı ortaya qoyuldu”.
Bildirib ki, bu şirniyyatın sirri yalnız Araz Yaqubovla bölüşdürülür və şirniyyatı Lənkəranda hazırlamaq hüququ yalnız ona verilir.
Türkiyədə keçirilən Dünya Halal Zirvəsində ilk dəfə mövzu ilə bağlı ölkəmizdə neoklassik çeşni (menyu) hazırlandığını deyən Tahir Əmiraslanov bildirib ki, yarışda təqdim edilən açar yeməyi tərəvəz və göyərtilərdən hazırlanmışdı. Açar yeməyində üç texnologiyadan istifadə edilmişdi - göyərti və ağartıyla hazırlanan tərə xörəyi, ispan analoqu sayılan badımcan bükməsi və göyərti, yumurta ilə hazırlanan kükü. Açar rolunu oynayan bu yeməkdə yeni ədviyyatlar işlənilib.
Yarışa çıxarılan ana yeməyin neoklassik ənənələrini özündə birləşdirdiyini deyən Tahir Əmiraslanov bildirib ki, dünyada ilk dəfə olaraq kərə yağı quşun döş ətinə hüceyrəarası fazaya yerləşdirildikdən sonra bişirilib və bu yeni texnoloji fənd Azərbaycandan “Yaban” restoranından başlanıb. Bu həm də toyuq döşünü daha zərif və lətif edib.
Qeyd edilib ki, Lənkəran mətbəxində daha çox quş və balıq əti istifadə edildiyindən bir yeməkdə quş və balıq əti birləşdirilib. Yeməyin içərisində müvafiq iki xörək pübləri (sous) əlavə edilib. Yanlığı (garnir) də xörəyin içərisinə yerləşdirilib.
Şirin xörək (desert) hazırlanmasında da bir neçə texnoloji fənddən istifadə edilib. Boşqabda yuxaya bükülmüş halva dürümləri şəhidlərə ehsan, onlara olan ehtiramı, bizə qələbə sevinci bəxş edənlərə sonsuz sevgini ifadə edirdi.
Yeni ədviyyatlarla hazırlanmış halva topunun içərisinə xüsusi desert əlavələri vurulub. Bu şirniyyat topası karameldən hazırlanmış mücrüdə verilmiş inciyə bənzədilmişdi.
Şirin xörəyin (desertin) mənası Şuşada qazanılan qələbələrin şirinliyini bizə şəhidlərimiz verdilər anlamını daşıyırdı.
“Yaban” restoranlar şəbəkəsinin rəhbəri Rəşid Hüseynov deyib: “Hər bir uğur xalqın adına yazılır. Tahir Əmiraslanovun əməyi bizi də ruhlandırır. Tahir Əmiraslanov öz fəaliyyətini şəxsi məqsədlər üçün deyil, Azərbaycan mədəniyyətini dünyaya tanıtdırması üzərində qurub. Düşünürəm, Azərbaycan Milli Kulinariyasının uğurları davamlı olacaq.
O, həmçinin dövlətin kulinariya assosiasiyasına göstərdiyi dəstəyə görə Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevaya təşəkkürünü bildirib.
Tədbirdə çıxış edən Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayev deyib: “Dünyada ən yaxşı 10 restorandan biri Parisdə yerləşir. Orada ən dadlı yemək ördək ətindən hazırlanır. Mən dünyanın 80 ölkəsində olmuşam, ancaq hesab edirəm ki, ən gözəl mətbəx Azərbaycan mətbəxidir.
“Azərbaycan mətbəxində dolmalar. 381 çeşid” kitabının çapına maddi dəstək verən iş adamı Etiram Fərzəlibəyov Kulinariya Mərkəzinin əldə etdiyi uğurlara sevindiyini söyləyib.
Sonra Mədəniyyət Nazirliyinin əməkdaşı Nicat Şərifov milli komandanın qazandığı qızıl kuboku daimi saxlanılması üçün Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Mikayıl Cəfərzadəyə təqdim edib. Azərbaycan xalqının qədim ənənələrə malik olduğunu deyən Mikayıl Cəfərzadə bildirib ki, Lənkəran rayonu da qədim rayonlardan biridir. Rayon subtropik qurşaqda yerləşdiyi üçün öz potensialını üzə çıxartmaq üçün yaxşı bir fürsət qazanır. Bildirib ki, Lənkəran şəhərin UNESCO-nun yaradıcı şəhərlər siyahısına daxil edilməsi xalqımızın uğurudur.
Həmçinin Lənkəran şəhərinə Milli Kulinariya Mərkəzinin 30 illiyi münasibətilə kulinariya sahəsindəki nailiyyətlərə görə döş nişanı təqdim olunub. AMKA tərəfindən Lənkəranın dünya qastronomiya şəhəri elan edilməsi ilə bağlı UNESCO-ya göndərdiyi məktubun sürətini Lənkəranda yaradılan mərkəzə təqdim edilib.
Bu il dünyanın ən yaxşı kulinariya kitabı olmuş “İrəvan xanlığı bölgə mətbəxi”, 2019-cu ildə dünyanın birinci kulinariya kitabı olmuş “Azərbaycan mətbəxində dolmalar. 381 çeşid” və digər kitabları da Lənkəran şəhərinə hədiyyə olunub.
Tədbirdə, həmçinin iş adamı Araz Yaqubov tərəfindən hazırlanmış “Qarabağ” və “Xan” çay dəstləri ictimaiyyətə təqdim edilib.

Misir Ərəb Respublikasına səfəri çərçivəsində mədəniyyət nazirimiz Anar Kərimov Misirin mədəniyyət naziri İnes Abdel-Dayem ilə görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, görüşdə Azərbaycan Respublikasının Misir Ərəb Respublikasındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Tural Rzayev və Qahirə Opera Teatrının direktoru Maqdi Sabir də iştirak ediblər.
Qonaqları səmimi salamlayan Misir Ərəb Respublikasının mədəniyyət naziri İnes Abdel-Dayem iki ölkə arasında  opera, kinematoqrafiya sahəsində əməkdaşlığın  genişləndirilməsinin əhəmiyyətindən danışıb.  Misirlə Azərbaycan arasında dostluq, mədəni əməkdaşlıq münasibətinin bundan sonra da uğurla davam etdiriləcəyinə inamını ifadə edib.
A. Kərimov dəvət üçün həmkarına təşəkkürünü bildirdikdən sonra  Azərbaycanla Misir arasındakı əməkdaşlığın bir çox sahədə uğurla davam etdiyini vurğulayaraq, beynəlxalq təşkilatlarda qarşılıqlı dəstək, mədəniyyət sahəsində tərəfdaşlığı yüksək dəyərləndirdiyini deyib. O, bildirib ki,  Azərbaycan beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində Misirin zəngin irsinin geri qaytarılması yolunda öz səylərini əsirgəmir.  Azərbaycanın öz növbəsində qədim mədəniyyət mərkəzi sayılan əsrarəngiz Qahirə şəhərinin incəsənət, muzey və digər sahələrdə çoxşaxəli təcrübəsindən yararlanmaq niyyətində olduğunu da vurğulayıb.
A. Kərimov eləcə də Azərbaycan Respublikasının təşəbbüsü ilə 2008-ci ildə mədəniyyətlər və sivilizasiyalar arasında səmərəli və effektiv dialoqun qurulması məqsədilə irəli sürülmüş Bakı Prosesi haqda məlumat verərək,  “Mədəniyyət naminə sülh” (Peace4Culture) qlobal  təşəbbüsünün də əsasının qoyulduğunu bildirib. Azərbaycan Respublikasının bölgədə sülhü qorumaq üçün bir sıra mühüm layihələrə imza atdığını vurğulayıb.
Görüş tərəfləri maraqlandıran bir sıra mühüm məsələlərin müzakirəsi ilə davam edib.
Anar Kərimovun MƏR-ə səfəri davam edir.

İstedadlı karikaturaçı rəssamımız Soltan Soltanlı İranda "İnsanlıq" mövzusunda keçirilən Beynəlxalq Karikatura Festivalında iştirak edir. Rəssam “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına açıqlamasında bildirib ki, festivalın sərgisinə 632 əsər seçilib. Sərgidə onun da iki əsəri yer alıb.

 

Yazıçı Əyyub Qiyasın təqdimatında “AZƏRBAYCAN AKTYORLARININ  HƏYATINDAN MARAQLI ANLAR” layihəsində bu dəfə sizə Sidqi Ruhullanın (1886-1959) xatirələrini təqdim edəcəyik. Milli tetarımızın tarixində əvəzsiz rol oynayıb bu böyük sənətkar. Ruhu şad olsun! 

 

***

 

Hələ uşaqlıqdan aktyor sənətinə böyük marağım vardı, imkan tapan kimi meydan tamaşalarına baxar, kəndirbaz oyunlarını, səyyar sirk tamaşalarını izləyər, Novruz bayramlarında yaşıdlarımla bərabər “Kosa-kosa” oyunu hazırlayıb yaşadığım Buzovna qəsəbəsində dolaşardım.

 

Az sonra Hüseyn Ərəblinski ilə dostlaşdım, səhnəyə, aktyor sənətinə olan marağımı ona bildirdim.

 

– Sənin teatra göstərdiyin həvəs məni də heyran edir, – Ərəblinski dedi. –  İstənilən bir işi görmək üçün həvəs lazımdır. Gəl belə danışaq, sabah günortadan sonra vaxt tap, gəl “Nicat” cəmiyyətinə, imkan eləsən, balaca bir monoloq da hazırla, həm də səni dostlarımla tanış edərəm.

 

Hüseynin sözləri mənə qol-qanad verdi, ondan ayrılandan sonra bir müddət gəzib-dolaşdım, sabahkı görüşü fikirləşdikcə ürəyimə bir qorxu doldu. Belə çıxırdı ki, sabah imtahan verməyə gedirdim. Az qala fikrimdən daşınacaqdım. Amma sonra bu düşüncələri ağlımdan çıxarıb qəti qərara gəldim. Fizulinin “Leyli və Məcnun” poemasından bir parça hazırlayıb deyilən vaxtda Ərəblinski ilə görüşdüm. O, məni diqqətlə dinlədi, səsimə, boy-buxunuma, mimikama nəzər salıb əlini çiynimə qoydu.

 

– Elə belə də bilirdim, – dedi. – Sənin böyük gələcəyin var.

 

Qulaqlarıma inanmadım:

 

– Doğru deyirsən? Yəni məndən də artist çıxar? – uşaq sadəlövhlüyü ilə xəbər aldım.

 

– Əlbəttə çıxar. Sən tezliklə tanınmış bir artist olacaqsan! Aramıza xoş gəldin.

 

 

 

***

 

Bir dəfə tamaşada tərəf müqabilimə məktub verməliydim, hər dəfə zərfin içində olan kağızda məktubun mətni yazılırdı. Bu dəfə kimsə məktub yerinə ağ kağız qoymuşdu. Nə mən, nə də tərəf müqabilim məktubun mətnini əzbərdən bilmirdik. Mən məktubu aktyora verdim, açıb ağ kağız olduğunu görəndə məktubu mənə uzatdı:

 

– Oxu gör nə yazıblar, – dedi. 

 

Bir anlıq çaşsam da, tez vəziyyəti başa düşdüm.

 

– Cənab, çeşməyim yan otaqda qalıb, gözlə gətirim, oxuyum, – deyib, hər ikimizi vəziyyətdən çıxartdım. 

 

 

 

 

 

***

 

               Böyük Azərbaycan şairi və dramaturqu Səməd Vurğunun “Vaqif” dramında yaratdığım Qacar obrazı ilə bir daha ümumxalq sevgisi qazandım.

 

               Tamaşanın məşqlərindən birinə Səməd Vuruğun özü də gəlmişdi, zalda oturub bizə baxırdı. Vaqiflə Qacarın görüş səhnəsini məşq edirdik. Birdən məşqi saxlayıb üzümü Səmədə tutdum:

 

– Bu yerdə Qacarın daha qaniçən, daha cəllad olduğunu vermək üçün elə bil nəsə çatmır, – dedim.

 

Səməd ani olaraq fikrə getdi, sonra ayağa qalxıb söylədi:

 

– Bir boynu olsaydı bəşəriyyətin 

 

Onu qılıncımla vurardım yəqin! – burda belə deyərsən.

 

Məşqdə olanlar şairi alqışladılar. Beləcə həmin beyt əsərə əlavə olundu.

 

Qətər Dövlətində səfərdə olan Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev dekabrın 6-da Qətər Dövlətinin mədəniyyət naziri Şeyx Əbdülrəhman bin Həməd Al Tani ilə görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, Azərbaycan və Qətər arasında mədəniyyət sahəsində əlaqələrin inkişaf istiqamətləri və perspektivləri müzakirə edilən görüşdə Azərbaycanın Qətər Dövlətindəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Rəşad İsmayılov, həmçinin Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və səfirliyin nümayəndələri də iştirak edib.  
Nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev Azərbaycanın tarixi, incəsənəti, zəngin ədəbiyyatı, musiqi mədəniyyəti, xalq sənətləri, o cümlədən ölkəmizin xalçaçılıq məktəbləri, şəbəkə sənəti və digər mövzular barədə həmsöhbətini ətraflı məlumatlandırıb. Cari ilin Azərbaycanda “Nizami Gəncəvi ili” elan olunduğunu qeyd edərək, dahi şair və mütəfəkkirin yaradıcılığından söhbət açıb, onun zəngin irsinin regionumuzun hüdudlarından çox uzaqlarda şöhrət tapdığını və dərindən araşdırılıb tədqiq edildiyini söyləyib.
Elnur Əliyev, həmçinin 44 günlük Vətən müharibəsində əldə olunan şanlı Qələbədən danışaraq, ölkəmizin beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə əsaslanan mövqeyini izah edib. Azərbaycanın təkcə döyüş meydanında deyil, diplomatik cəbhədə də qələbə qazandığını qeyd edib. Mədəniyyətin ölkələr və xalqlararası münasibətlər üçün körpü rolu oynadığını bildirərək, bu xüsusda mövcud potensialdan geniş istifadə edilməsinin əhəmiyyətini vurğulayıb.
Öz növbəsində nazir Şeyx Əbdülrəhman bin Həməd Al Tani ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərin və mədəni əlaqələrin mövcud səviyyəsindən məmnunluğunu ifadə edib, müştərək səylər və birgə fəaliyyət vasitəsilə bu əməkdaşlığın daha da gücləndiriləcəyinə ümidvar olduğunu bildirib.
Görüşdə qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.