Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah oktyabrın 1-dən ümumi tutumu 50 faizdən çox olmamaq şərti ilə mədəniyyət obyektlərinin, eləcə də konfrans zalları, kinoteatr və teatrların fəaliyyətinə icazə verilməsi ilə bağlı müvafiq qərar qəbul edib. Pandemiya səbəbindən yaranan uzun fasilədən sonra teatrlar yeni mövsümə böyük həvəslə hazırlaşır.
Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı da oktyabr ayında bir-birindən maraqlı səhnə əsərləri ilə tamaşaçıların görüşünə gələcək. Teatrda ilk tamaşa oktyabrın 9-da nümayiş olunacaq.
AzərTAC teatrın oktyabr ayı üçün nəzərdə tutulan repertuarını təqdim edib, repertuarı nəzərinizə çatdırırıq:
9 oktyabr – “Şəhrizad”, “Qipçaq rəqsləri”
10 oktyabr – “Sevil”
13 oktyabr – “Məhəbbət tanqosu”
16 oktyabr - “Arşın mal alan"
17 oktyabr – “Min bir gecə”
20 oktyabr - Qala-konsert
23 oktyabr – “Trubadur”
24 oktyabr – “Dahi hekayəçi”
27 oktyabr – “Şah İsmayıl”
30 oktyabr – “Aida”
31 oktyabr - “Leyli və Məcnun”.

Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblı cari ilin sentyabr ayında İordaniya Haşimilər Krallığında keçirilən 35-ci Ceraş Beynəlxalq Mədəniyyət və İncəsənət Festivalında iştirak edib.
Mədəniyyət Nazirliyinin məlumatına görə, ansamblın bədii rəhbəri, Xalq artisti Rüfət Xəlilzadənin başçılığı ilə həyata keçirilən səfər zamanı Ceraş şəhərinin mərkəzi meydanında baş tutan konsert proqramında “Mənim Azərbaycanım” süitası, “Naz eləmə”, “Ağ çiçək”, “Qaytağı”, “Sarı gəlin” və Qarabağ yallısı ifa olunub.
İordaniya mətbuatında Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblının ifası festivalın ən gözəl incəsənət nümunəsi adlandırılıb. Hətta “Orobanews” nəşri “Azərbaycan ansamblı Ceraş səmasına işıq saçdı” adı altında məqalə paylaşıb.
Azərbaycan milli rəqsi növbəti dəfə dünya səhnəsində təbliğ edilərək yüksək səviyyədə tanıdılıb.

Qazaxıstanda - Türküstan şəhərində Beynəlxalq Türk Akademiyası, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədri Mustafa Şentop və Qazaxıstan Parlament sədri Nurlan Niqmatullinin iştirakı ilə Yunus Əmrənin türk və qazax dillərində çap olunmuş “Seçilmiş şeirlər” kitabını təqdimatını keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, tədbirdə Beynəlxalq Türk Akademiyasının prezidenti Darhan Kıdıralı, TÜRKPA Baş katibi Altınbek Mamayusupov, Türkistan vilayəti akimi (qubernatoru) Umirzak Şökeyev, Qazaxıstan və Türkiyədən olan deputatlar, qardaş ölkələrdən dövlət xadimləri və ziyalılar iştirak ediblər.
Türk Akademiyası tərəfindən “Yunus Əmrə və Türk ili” çərçivəsində hazırlanan kitabda Yunus Əmrənin şeirlərinin daha əvvəl nəşr olunmamış yeni tərcümələri yer alıb.
Tədbirdə çıxış edənlər bu əhəmiyyətli hadisənin iki ölkə arasındakı qardaşlıq əlaqələrinin güclənməsinin bariz göstəricisi olduğunu bildirdilər.
Qeyd edək ki, 2021-ci il Yunus Əmrənin ölümünün 700-cü ildönümüdür. Bu münasibətlə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2021-ci ili "Yunus Əmrə və Türk İli" elan etdi. UNESCO müdrik şair Yunus Əmrəni bütün dünyada anmaq qərarını qəbul edib.

Türkiyənin Magazin Gazetecileri Derneği tərəfindən verilen Altın Objektif Ödüllerinin təqdimetmə mərasimində  “İlin Dizi Qadın Oyuncusu” ödülü “Masumlar Apartmanı” dizisinin baş rolunun ifaçısı Ezgi Molanın oldu. Haberler.com-un məlumatına görə, törəndə  çıxış edən Mola diqqəti qadın şiddətinə yönəldərək: “Qadın cinayətlərinin artıq durdurulmasını istəyirəm. Və biz buraya hüzurla gələ bilək -  bunu istəyirəm" sözlerini  dilə gətirdi. Bu sözlər tədbirə qatılanlar tərəfindən dəqiqələr boyu alqışlandı.

Ölkə üzrə peyvənd olunan vətəndaşların sayının artması və yoluxma hallarının dinamikasının davamlı şəkildə azalması nəzərə alınaraq, xüsusi karantin rejimi çərçivəsində yumşalma tədbirlərinin növbəti mərhələsinin tətbiqi ilə bağlı Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın son qərarı Abdulla Şaiq adına Azərbaycan Dövlət Kukla Teatr heyətinin böyük sevincinə səbəb olub. Belə ki, müvafiq qurumun oktyabrın 1-dən teatrın ümumi tutumunun 50 faizindən çox olmamaq şərti ilə tamaşaçı qəbul etməsinə verilən icazədən sonra teatr tamaşaları bərpa etməyə hazırlaşır.
Teatrın mətbuat xidmətindən AzərTAC-a bildirilib ki, artıq mövcud karantin qaydalarına uyğun olaraq dezinfeksiya işləri ilə yanaşı repertuar planı tərtib olunub.
Bildirilib ki, bu il 90-cı yubiley mövsümünü yaşayan Abdulla Şaiq adına Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı müvafiq qurum tərəfindən icazənin verildiyi ilk gün – oktyabrın 1-də ilk tamaşası ilə teatrsevərlərin qarşısına çıxacaq. Bu, teatrın repertuarındakı ən uzunömürlü və maraqlı səhnə nümunələrindən olan “Cırtdan” tamaşasıdır.
Məşhur uşaq yazıçısı Mirmehdi Seyidzadənin “Cırtdan” mənzum nağıl-pyesi əsasında hazırlanan (səhnələşdirəni Rəhman Əlizadə) tamaşanın quruluşçu rejissoru Qurban Məsimov, quruluşçu rəssamı Rəvanə Yaqubova, bəstəkarı Oqtay Zülfüqarovdur.
Onu da qeyd edək ki, mərhum bəstəkarın bu tamaşaya yazdığı musiqilər də yeni səsləndirmədə təqdim olunur. Uzunmüddətli fasilədən sonra ilk nümayişə çıxacaq bu tamaşa 2 seansda (12:00, 14:00) göstəriləcək.
Xatırladaq ki, istər tamaşaçılar, istərsə də kuklaçılar üçün önəmli olan bu günü daha yaddaqalan etmək üçün tamaşa sırf Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin olunması üçün canlarından keçən qəhrəmanlarımızın övladları üçün nümayiş olunacaq. Odur ki, Vətən müharibəsi şəhidləri, əlil və qazilərinin övladları təmənnasız olaraq istədikləri seansda iştirak edə bilərlər.
Ümumilikdə bütün teatr həvəskarları, kukla tamaşalarını səbirsizliklə gözləyən balaca teatrsevərlərimiz isə oktyabrın 2-dən başlayaraq həftənin müvafiq günləri (cümə, şənbə, bazar) əksəriyyəti üç seans (üçüncü seans rus dilində) olmaqla repertuarımızdakı maraqlı və rəngarəng səhnə nümunələrini izləyə bilərlər.
Məlumat üçün onu da vurğulayaq ki, biletlərin qiymətində heç bir dəyişiklik yoxdur və onların satışı yalnız teatrın kassasından həyata keçirilir.

Türkiyə televiziyalarına ölkəmizdə maraq hədsizdir. Xüsusən, teleseriallar rəğbətlə qarşılanmaqdadır. Son Dakika ajansının məlumatına görə, baş rolunu Aras Aydın və Leyla Feray oynadığı və aktyor heyətində Dolunay Soysert, Engin Alkan, Tülay Günal, Deniz Hamzaoğlu, Ceyhun Mengiroğlu, Irmak Örnek və Bestemsu Özdemir kimi bacarıqlı  isimlərin yer aldığı “İkimizin Sırrı” serialından pis xəbər gəldi. FOX TV-də yayınlanan “Uzaq Şəhərin Masalı” serialının ardından ATV-də yayınlanan “İkimizin Sırrı” serialı üçün də final qərara alındı.
Final bölümü 10 oktyabrda ekranlara çıxacaq.

30 sentyabr. Beynəlxalq Tərcüməçi Günü

Bir dildən digər dilə mətn tərcüməsi əsl incəsənət nümunəsidir. Tarixə görə, Vavilon süqut edəndə insan həyatına yeni bir ehtiyac daxil oldu – müxtəlif xalqlar arasında anlaşma. Tərcümə tək ünsiyyətin deyil, həm də ədəbiyyatın, kinonun aparıcı lokomotividir, təsadüfi deyil ki, Puşkin bir vaxtlar deyib, tərcüməçilər – inkişafın poçt atlarıdır. 1991-ci ildə Beynəlxalq Tərcüməçilər Federasiyasının təklifi ilə bu gün təqvimə salınıb. 30 sentyabr - müasir xristian kilsəsinin dörd yaradıcı atasından biri sayılan latın İerodim Stridonskinin doğum günüdür. O, dövrünün tanınmış tərcüməçisi hesab olunurmuş həm də.

Bir dəfə bir rus filmini dilimizə dublyaj etmişdilər, obrazlardan biri “Vot qde zarıta sobaka” demişdi, hərfi mənası “gör it harda gizlənib” olan bu frazeoloji birləşmə “sən demə, məsələnin məğzi bu imiş” kimi məna verir. Səsləndirmədə isə bunun mahiyyətinə varmadan “gör it harda gizlənib” söyləyib gülünc bir situasiya yaratmışdılar. Yaxud da, bir dəfə bir qəzetdə Kapustin soyadlı rus hərbçisinin soyadı Kələmov kimi tərcümə edilmişdi. Bax bu isə tərcümə adına ləkədir.

30 sentyabr. Ümumdünya Dəniz Günü

Beynəlxalq dəniz təşkilatı (İMO) belə bir günü təqvimə salmağı təklif edib, BMT bu təklifi dəstəkləyib, biz də bir dəniz ölkəsi olmaqla bu günü qeyd etməliyik. Bu günü qeyd etməyin məğzi odur ki, su hövzələrinin çirkləndirilməsinin, qlobal istiləşmənin və balıqların kütləvi ovlanmasının dənizə necə böyük ziyan vurmasına diqqət cəlb edilsin. Planetin 70 faizi su ilə örtülüb. Yosunlardan ta ki mavi delfinlərəcən bütün dəniz canlılarının biokütləsi planetin bütün canlı orqanizmlərinin 90 faizini təşkil edir, təsəvvür edirsiniz, bu nə deməkdir?

Dənizləri gözləyən təhlükə get-gedə artmaqdadır. Hər il 21 milyon barel neft dəniz və okeanlara axıdılır. Son 100 il ərzində tunes, treska, marlin kimi qiymətli balıqların 90 faizi tamamilə ovlanıb. Su hövzələrinə atılan sintetik tullantılar hər il milyonlarla dəniz quşlarının məhvinə səbəb olur. Elə öz Xəzərimizi götürək. Neftlə çirklənir, çirkab sularla çirklənir, flora və faunası məhv olur, brakonyerlər nərə balığının kökünü kəsir. Gəlin bu gün ən azı gedib Xəzərin sahilini zir-zibildən təmizləyək, nə olar. Xəncərimizin qaşı düşməz ki.

30 sentyabr. ”Sehirli fleyta”dan BBC-yədək

Bu gün Extra Virgin günüdür, birinci sıxım Zeytun yağı günü yəni. Polşada oğlanlar, Kanadada narıncı köynək, ABŞ-da isə həm milli saqqız günüdür, həm də ədvalı alma sidri günüdür. 1954-cü ilin bu günündə dünyada ilk atom sualtı gəmisi olan Naitilus (ABŞ) suya buraxılmışdır. 1946-ci ildə Nürnberq tribunalında nasist cinayətkarlara ilk hökm çıxarılmışdır. 1929-cu ildə BBC ilk teletranslyasiya həyata keçirmişdir. 1791-ci ildə Vyanada Motsartın sonuncu operası olan “Sehirli fleyta”nın premyerası baş tutmuşdur.

Varisin “21-30 sentyabrın təqvimi” yazısından

Azərbaycanlı rejissor Teymur Qəmbərovun “Quxuroba” filmi Bişkek şəhərində keçirilən MDB ölkələri gənc rejissorlarının IX “Umut” kinoforumunda mükafata layiq görülüb.
AzərTAC xəbər verir ki, forum SSRİ Xalq artisti Bolot Şamşiyevin 80 illik yubileyinə həsr olunub. “İnsan. Tale. Həyat” devizi altında təşkil edilən kinoforumda “Quxuroba” filmi münsiflər heyətinin xüsusi mükafatı ilə təltif olunub.
Qısametrajlı (21 dəqiqə) film Rasim adlı taksi sürücüsünün başına gələn macəralardan bəhs edir. O, müdirindən vacib bir tapşırıq alır. Nəyin bahasına olursa olsun, gəlinlik paltarını ucqar kəndə çatdırmalıdır. Yolda maşına gənc bir qadın minir. İki fərqli tale bir yolda kəsişir...

29 sentyabr. Ümumdünya ürək günü

World Heart Day. 70 il ərzində insan ürəyi 2 500 000 000 dəfə açılıb yumulur, hər açılıb yumulma zamanı arteriyaya 70-80 ml qan ötürür. Hər 12 zərbə bir litr qan deməkdir. Bu minvalla insan ürəyinin 70 il ərzində vurduğu qanla 3500 standart dəmiryolu sisternini doldurmaq mümkündür. Onu da nəzərə alın ki, fiziki gərginlik zamanı bu nəticələr 4-5 dəfə artmış olur. İnsan ürəyi çox zəhmətkeşdir, yetər ki, onu incitməyək, qayğısına qalaq. Bu gün məhz ictimaiyyətin fikrini ürək xəstəliklərinə yönəltmək məqsədi güdülür. Ürəyin əsas düşmənləri arterial təzyiq, qanda xolesterinin artması, artıq çəki, tütün və stresslərdir.

29 sentyabr. Qəhvə günü

Dünyanın əksər ölkələrində bu gün milli qəhvə günü kimi qeyd edilir. ABŞ isə bu gün həm milli qəhvə gününü, üstəlik də, milli Mokkaçino qəhvəsi gününü qeyd edir. Qəhvə çayla bərabər dünyada ən geniş yayılmış içkidir, normada qəbul edildikdə ürək-damar sisteminə fayda verir, yorğunluq və stresi aradan qaldırır.

İlk dəfə qəhvə Afrikada - Həbəşistanın cənub qərbində yerləşən Qaffa bölgəsində aşkar olunub. Sonralar qəhvə Mərkəzi Ərəbistana gətirilib. Yəmənin cənub qərb hissəsində becərilib. Bu günə kimi də Yəmən dünayada ən böyük qəhvə istehsalçısıdır. Hazırda dünyada 50-dən çox ölkədə qəhvə bitkisi növləri becərilir. Qəhvənin hazırlanmasının Həbəşistan üsulu ən qədim üsul sayılır. Dənəciklər qovrulduqdan sonra üyüdülür. Üyüdülmüş qəhvə tozu su və qəndlə birlikdə qaynadılır və Yabana adlanan maye hazırlanır. Onu kiçik piyalədə içirlər.

Dünyada ən məşhur qəhvə hazırlanma növləri amerikano, kappuçino, espresso, late ilə yanaşı həm də türk qəhvəsi hesab edilir. 1517-ci ildə Yavuz Sultan Səlimin dövründə türkəsilli Özdəmir paşa Yəməndə içdiyi və çox sevdiyi qəhvəni İstanbula gətirməklə qəhvəni Avropaya ilk gətirən şəxs kimi tarixə düşüb. Bu gün həmən qəhvə için, nuş olsun!

29 sentyabr. Mikkelancelo və Zolya

1913-cü ilin bu günündə alman mühəndisi Rudolf  Dizel – o şəxs ki dizel yanacağını kəşf edib, dünyadan köçüb. 1902-ci ildə məşhur fransız yazıçı Emil Zolya vəfat edib. 1897-ci ilin bu günündə Buenos-Ayresin Olimpo teatrında ilk dəfə tanqo ifa edilib. 1789-cu ildə ABŞ konqresi Amerika ordusunun yaradılması haqda qərar verib. 1571-ci ildə dünyaşöhrətli italyan rəssam Mikkelancelo dünyaya gəlib.

Varisin “21-30 sentyabrın təqvimi” yazısından