Tanınmış şair Vaqif Bəhmənli Facebook sosial şəbəkəsində yeni kitabının çıxması barədə xəbər paylaşıb və bir yeni şeirini oxuculara təqdim edib. Statusu diqqətinizə çatdırırıq:

Əziz dostlar, 2021-ci ilin sonunda “Əsərlər” çoxcildliyimin 1-ci və 2-ci cildləri işıq üzü gördü. İkinci cilddən bir şeiri ixtiyarınıza verir, qarşıdan gələn gözəl bayramlar münasibəti ilə hər birinizi təbrik edir, uzun ömür, can sağlığı və sonsuz uğur arzulayıram. Həyatınız işıqla dolsun, orada qaranlığa zərrəcə yer qalmasın! 

İŞIQMAN

Qapıdan qovanda girib bacadan 

Gün Tanrı böyrümə yan alaydı kaş.

Göz açıb-yumunca söküləydi dan,

Gecənin uzunu an olaydı kaş...

İşıq dolduraydı dalan-tinləri,

Gecələr zülmətlə dolan tinləri...

Üstü xətlənəydi yalan dinlərin

Sübh çağı ən doğru din olaydı kaş.

Yanıb qaralaydı günəşdə dərim –

ya işıq, ya heç nə... Allaha kərim!

İşığa düşəydi fanar gözlərim,

işığa baxmaqdan qan olaydı kaş!

Aşiqlər işığa aşiq olaydı,

işığı içməyə qaşıq olaydı...

Dünyanın Allahı işıq olaydı –

qurbanı qoyun yox, mən olaydım kaş!

Nurdu qibləgahım, sabahdı yönüm;

deyim mətləbimi, başına dönüm –

hamıya dönəydim işığa dönüb,

hamı işıqlanıb mən olaydı kaş!

44 günlük Vətən müharibəsində Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu 30 ilə yaxın işğal altında olan əzəli yurd yerlərimizi azad etdi. İşğal müddətində Ermənistan tərəfindən bəşəri dəyərlər, beynəlxalq konvensiyalar heçə sayılaraq xalqımızın çoxəsrlik maddi mədəni mirasına qarşı vandalizm, talançılıq siyasəti həyata keçirilib. Sosial infrastrukturlarla yanaşı, dini-mədəni abidələrə qarşı da soyqırımı törədilib. 

Ərazi bütövlüyümüzün bərpasından ötən bir il müddətində Azərbaycanın mədəniyyət və sənət beşiyi sayılan Qarabağda mədəniyyət abidələrinin bərpası istiqamətində mühüm işlər görülüb.

İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən ilkin monitorinqlər aparılıb. Şuşa, Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Xocavənd, Qubadlı, Ağdam, Tərtər, Laçın və Kəlbəcər rayonlarını rayonlarında həyata keçirilmiş monitorinqlər zamanı dövlət qeydiyyatında olan 403 tarix-mədəniyyət abidəsinə baxış keçirilib. Bundan əlavə həmin ərazilərdə yerləşən dövlət qeydiyyatında olmayan tarixi, memarlıq, arxeoloji əlamət daşıyan 162 obyektin monitorinqi aparılıb. Aparılan ilkin monitorinqlər zamanı 864 mədəniyyət müəssisəsi aşkar edilib ki, onlardan 462-si kitabxana, 348-i klub müəssisəsi, 20-si muzey, 26-sı uşaq musiqi məktəbi, 1-i kinoteatr, 2-si teatr, 2-si qalereya, 3-ü kinoklubdur. Monitorinqlərin nəticələri göstərir ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə 95%-ə yaxın tarix-mədəniyyət abidələri dağıdılmış vəziyyətdədir.

Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan olunan Şuşada tarixi abidələrin bərpası işləri davam edir. Dahi şəxsiyyətlərimizin – Xan qızı Natəvanın, Üzeyir Hacıbəylinin, Bülbülün vaxtilə erməni vandalları tərəfindən güllələnmiş, daha sonra xaricə satılarkən Azərbaycan dövləti tərəfindən əldə edilən büstləri yanvarın 14-də əzəli məkanına, qədim Şuşaya qaytarılıb. 

12-13 may tarixlərində vaxtilə Şuşanın Cıdır düzündə təşkil olunan ənənəvi Xarıbülbül musiqi festivalı 29 ildən sonra böyük coşqu ilə yenidən keçirilib. Festivalda ölkəmizin müxtəlif bölgələrində yaşayan ayrı-ayrı xalqların musiqi qrupları və ifaçıları öz çıxışları ilə Azərbaycanın millətindən, dinindən asılı olmayaraq hər bir kəsin vahid Vətəni olduğu mesajını bütün dünyaya çatdırıb. 

Avqustun 29-da Şuşada görkəmli şair və dövlət xadimi Molla Pənah Vaqifin məqbərə muzey kompleksinin təmir-bərpa və yenidənqurmadan sonra açılışı keçirilib. Avqustun 30-da isə ənənəvi Vaqif Poeziya Günlərinin açılışı gerçəkləşib. Şəhərdə Natəvan bulağı və Bülbülün Ev-Muzeyinin açılışı olub. Vaqif Poeziya Günləri çərçivəsində Heydər Əliyev Fondu tərəfindən təşkil edilən “Qarabağ Azərbaycan mədəniyyətinin incisidir” və “Yenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət inciləri” sərgiləri keçirilib. Şuşadakı Xalçaçılıq Qalereyasında təşkil olunan “Yenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət inciləri” sərgisində Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi tərəfindən xovlu və xovsuz xalçalar, xalça məmulatları, milli tikmə və geyim dəstləri, bədii metal nümunələri təqdim edilib. 

2021-ci ildə Şuşadakı Yuxarı Gövhər ağa məscidi bərpa edilib. Hazırda Aşağı Gövhər ağa və Saatlı məscidlərinin, habelə Mehmandarovların evinin bərpası istiqamətində işlər davam etdirilir.

Vaxtilə Qarabağın ən böyük yaşayış məntəqəsi olan Ağdam şəhəri işğal zamanı yerlə yeksan edilib, bütün sosial-mədəni infrastruktur dağıdılıb. Yağıdan qurtulmuş Ağdamda da geniş yenidənqurma işləri həyata keçirilir. Ağdamda İşğal muzeyi və Zəfər muzeyi inşa olunacaq. Bu muzeylər kompleksinin konsepsiyası İtaliya şirkəti tərəfindən hazırlanıb. Muzeylər həm 30 illik işğal dövründə Azərbaycan xalqının keçdiyi çox çətin yolu göstərəcək, eyni zamanda 44 gündə 30 illik işğala son qoyan müzəffər Azərbaycan Ordusunun qüdrətini nümayiş etdirəcək. Kompleksin ümumi ərazisi 22,5 hektar olacaq.

Düşmən tərəfindən yerlə yeksan edilən Cəbrayıl şəhərinə də yeni həyat qayıdır. Oktyabrın 4-də Cəbrayılda həm yaşayış binasının, həm də Cəbrayıl Memorial Kompleksinin təməli qoyulub. Memorial Kompleks Bayraq meydanı, İşğal muzeyi və Ermənistanın işğalçılıq siyasətinin ümumi mənzərəsini əks etdirən dağıntıların nümayiş etdiriləcəyi sahədən ibarət olacaq. Həmçinin Cəbrayılda düşmən işğalına son qoyan qüdrətli Azərbaycan Ordusuna həsr olunan Zəfər pavilyonu və hərbi texnikaların açıq səma altında nümayiş olunacağı Döyüş muzeyi yaradılacaq. Cəbrayıl şəhərində Türkiyə-Azərbaycan Dostluq Parkı da salınacaq.

Prezident İlham Əliyev oktyabrın 17-də Füzuli Memorial Kompleksinin layihələndirilməsi və tikintisi ilə bağlı tədbirlər haqqında sərəncam imzalayıb. 

Oktyabrın 18-də Füzuli şəhərinin bərpasının və Füzuli Memorial Kompleksinin təməli qoyulub. Şəhərin mərkəzi hissəsində yaradılacaq Füzuli Memorial Kompleksi İşğal muzeyi və Memorial parkı, Zəfər muzeyi, Zəfər abidəsi və Bayraq meydanını əhatə edəcək.

Vətən müharibəsində erməni işğalından azad olunmuş bölgələrdə kitabxanaların fondlarının bərpası işinə dəstək məqsədilə “Qarabağa kitabla gedək!” layihəsi təqdim edilib və layihə çərçivəsində artıq 60.000-dən çox kitab toplanıb.

Noyabrın 24-də Vətən müharibəsində şanlı Zəfərimizin birinci ildönümünə həsr olunmuş “Böyük Qayıdış: mədəniyyətin dirçəlişi” adlı beynəlxalq konfrans keçirilib. Tədbir çərçivəsində işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yerləşən tarix və mədəniyyət abidələrinə qarşı Ermənistan Respublikası tərəfindən həyata keçirilmiş dağıntı, vandallıq və mənimsəmə faktlarını özündə əks etdirən “Azadlıqda olan abidələr” adlı fotosərgi təşkil edilib.

Cari ilin aprel ayında Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən “Mədəniyyət naminə sülh” (Peace4Culture) qlobal kampaniyası irəli sürülüb. Yeni platforma mədəni irsin qorunması, dinc və dayanıqlı sülhsevər cəmiyyətlərin qurulması və beynəlxalq sülh sistemlərinin gücləndirilməsi, eləcə də sülhün əldə olunmasında mədəniyyətin rolu ilə yanaşı, mədəniyyətin inkişafında sülhün rolunun öyrənilməsi məqsədi daşıyır. İyunun 23-də qlobal kampaniyanın təqdimatı, dekabrın 2-də Tərəfdaşlar Forumu keçirilib.

Fransadakı səfirliyimizin təşkilatçılığı və Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondunun dəstəyi ilə Parisdə “Temple protestant de l’Oratoire du Louvre” protestant kilsəsində əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Gününə həsr edilmiş “Balaban cazla görüşür” (Balaban meets jazz) adlı konsert olub.

AzərTAC xəbər verir ki, konsertdə Azərbaycanın Fransadakı səfiri Rəhman Mustafayev, Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondunun icraçı direktoru Əkrəm Abdullayev, Fransadakı diasporumuzun və yerli ictimaiyyətin üzvləri, mədəniyyət nümayəndələri iştirak ediblər.

Konsertdən əvvəl səfir Rəhman Mustafayev və icraçı direktor Əkrəm Abdullayev çıxış edərək, 31 Dekabr-Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Gününün tarixindən söz açıblar. Dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlıların həmrəyliyi ideyasını, onun təşkilatlanmasını daim diqqət mərkəzində saxlayan ümummilli lider Heydər Əliyevin bu istiqamətdə misilsiz xidmətlərini vurğulayıblar.

Bildiriblər ki, bu il dünya azərbaycanlıları Həmrəylik Gününü böyük ruh yüksəkliyi ilə qarşılayırlar. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında dəmir yumruğa çevrilmiş xalqımız və rəşadətli Ordumuzun sayəsində Azərbaycanın əzəli torpaqları işğaldan azad edilərək, ölkəmizin ərzi bütövlüyü bərpa edilib. Xaricdə yaşayan soydaşlarımız 44 günlük Vətən müharibəsi dövründə doğma Azərbaycana bağlılıqlarını nümayiş etdirdilər. Milli birlik, həmrəylik göstərərək, dəyərli töhfələrini verdilər və qalibiyyət qürurunu birgə yaşadıq. Amma torpaqlarımız erməni işğalından azad edilmiş olsa da, hələ də bəzi çətinliklərin olduğu diqqətə çatdırılıb. Qeyd edilib ki, azad olunmuş ərazilərin erməni minalarından təmizlənməsi, məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına qayıdışı, birinci Qarabağ müharibəsi dövründən itkin düşmüş 4 min azərbaycanlının taleyi qarşıda duran çağırışlardandır.

Natiqlər xaricdə yaşayan soydaşlarımız arasında birlik və həmrəyliyin gücləndiriliməsinin vacibliyi vurğulayıblar.

Azərbaycan musiqi mədəniyyətindən söz açılaraq, azərbaycanlı gənc və istedadlı musiqiçilər -Ələfsər Rəhimov (zurna, balaban, tütək) və Etibar Əsədli (piano) haqqında məlumat verilib. Onların musiqimizi dünyada layiqincə təmsil və təşviq etdikləri diqqətə çatdırılıb.

Sonra “Balaban cazla görüşür” (Balaban meets jazz) konserti başlayıb. Balabançı Ələfsər Rəhimov ilə pianoçu Etibar Əsədlini gitarada Kevin Lazakis, elektrik bassda Gi Bernfeld və zərb alətlərində Noam İsraeli müşayiət ediblər.

Ələfsər Rəhimov UNESCO-nun Ümumdünya Qeyri-Maddi Mədəni İrsin Qorunması üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilmək üçün təqdim edilmiş milli musiqi alətimiz balabanda caz musiqisini ifa edib. Konsertdə “Sarı gəlin”, “Qara qaşın vəsməsi” kimi xalq mahnıları, eləcə də Üzeyir Hacıbəylinin, türk Neset Ertaşın əsərləri ifa edilib. Gənc balabançı Ələfsər Rəhimov və pianoçu Etibar Əsədlinin bəstələri də səsləndirilib.

RİA Novosti agentliyinə istinadən portalımız məlumat verir ki, Çeçenistan prezidenti Ramzan Kadırovun böyük qızı - Çeçenistanın mədəniyyət naziri Ayşat Kadırovaya Çeçenistanın Əməkdar Mədəniyyət işçisi adı verilmişdir.

Ötən həftə isə Çeçenistanın ambudsmanı Nurdi Nuxadjiev Ayşat Kadırovaya “İnsan hüquqlarının fəal müdafiəçisi” medalını təqdim etmişdi. 

Təbii ki, Ayşat prezidentin qızıdır deyə mədəniyyət naziri olub, bu fəxri adı, bu medalı da məhz bu səbəbdən qazanıb. Çeçenistan sivil dünyaya aid deyil. Burası postsovet reallığının hələ də qaldığı bir məmləkətdir. Postsovetlərin əksəriyyətində vəziyyət bu cürdür.

Oxunan və sevilən “Ulduz” jurnalının redaksiyası oxucularına müraciət ünvanlayıb. Müraciətdə deyilir:

“Əziz dostlar! Çoxsaylı tələbə oxucularımızın rəyini nəzərə alaraq,  dərgimizin  qiymətini ENDİRDİK. 

Növbəti ildən "Ulduz" jurnalının  satış qiyməti və aylıq abunə haqqı 2 AZN deyil,  cəmi 1 AZN təşkil edəcək. 

Abunəçilərimiz   6 aylıq abunə haqqı üçün 6 AZN,  illik abunə haqqı üçün isə cəmi 12 AZN ödəməklə dərginin müvafiq saylarını əldə etmiş olacaqlar. Abunə yazılmaq üçün aşağıdakı mətbuat yayımı birliklərinin telefon nömrələri ilə əlaqə  saxlaya bilərsiniz: 

●"Azərmətbuatyayımı" Açıq Səhmdar Cəmiyyəti. 

Tel: (012)441-19-91

         (012)440-16-26

●"Qaya" Mətbuat Yayımı.       

Tel: (012)566-77-80 

●"Qasid" MMC .

      Tel: (012)493-14 - 06

☆Dərgini pərakəndə əldə etmək   üçün aşağıdakı kitab mağazalarına müraciət edə bilərsiniz: 

●"Kitabevim.Az

 (Ünvan: Nəsimi r., Puşkin k., 32a "AK center" II mərtəbə, "28 May" metrosunun yaxınlığı1.

  Tel: 498-79-89 ) 055-877-24-44

●"Bayatı" kitab mağazası (Ünvan: Səbail r., Xaqani k. 53, "Sahil" metrosunun yaxinlığı.

Tel: 055-264-75-52 )”

Əlbəttə ki, hər şeyin bahalaşdığı bir zamanda “Ulduz” jurnalı redaksiyasının oxucuları naminə atdığı bu addım təqdirəlayiqdir. Biz də oxuculara səslənirik: “Ulduz” alın, “Ulduz” oxuyun!

Bolqarıstanın populyar “meridian27.com” ədəbiyyat portalı və Dünya Bolqar Yazıçıları Liqasının rəsmi feysbuk səhifəsi “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” (ADTM) layihəsi çərçivəsində gənc, istedadlı Azərbaycan şairi Leyla Əliyevanın bolqar dilinə tərcümə olunmuş “Nədən qəfil pis oldum?”, “Sən sönməyən alovsan” şeirlərinin yayımına başlayıb.

Dövlət Tərcümə Mərkəzindən bildirilib ki, şairin yaradıcılığı haqqında məlumatla təqdim olunan şeirlərin bolqar dilinə tərcümə müəllifi – tanınmış bolqar şairi Dmitr Xristovdur.

Qeyd edək ki, 2002-ci ildən “Libra Skorp” kitab nəşriyyatının elektron jurnalı kimi fəaliyyət göstərən “meridian27.com” portalı və Dünya Bolqar Yazıçıları Liqasının feysbuk səhifəsi mütəmadi olaraq dünya ədəbiyyatının aparıcı nümunələrini işıqlandırır.

Bizim muzeylər, xüsusilə də regionlardakı muzeylər sadəcə eksponat saxlancı yanaşması ilə çalışır.

AzərTAC  xəbər verir ki, bunu dekabrın 28-də ilin yekunlarına həsr olunmuş mətbuat konfransında mədəniyyət naziri Anar Kərimov deyib.

“Təbii ki, istisnalar var. Şamaxı və Sabirabadda yerləşən muzeylərdə müsbət nəticələr əldə edilib. Biz gələcəkdə bu təcrübəni digər regionlarda olan muzeylərə də tətbiq edəcəyik. Gələcəkdə çalışacağıq ki, muzeylər rahatlıqla eksponatları əldə edə bilsinlər. Burada maliyyə məsələləri də nəzərə alınmalıdır”, - deyə nazir vurğulayıb.

A.Kərimov regionlarda fəaliyyət göstərən teatrların fəaliyyətin də toxunub: “Onların fəaliyyəti bizim istədiyimiz səviyyədə deyil. Təəssüflər olsun ki, hər şey Bakıda cəmləşib. Teatrın inkişafını bu gün prioritet istiqamətlərdən biri kimi görürük. Regionlarda həm dövlət, həm də xalq teatrlarının olmasını istəyirik. Bu məsələ ilə bağlı regionlara səfərlərimiz olacaq”.

"Əsas yük paytaxt teatrlarının üzərinə düşür. İstərdik ki, regionlarda teatrlar inkişaf etsin. Bu, çox vacib məsələdir", -deyə nazir bildirib.

2015-ci ildən etibarən xüsusilə aktuallaşan Rusiya və Azərbaycan layihələri Xəzər regionunun inkişaf drayverləridir və Xəzər İqtisadi Forumu üzrə istər Rusiyanın müxtəlif şəhərlərində, istərsə də Bakıda müxtəlif mövzular üzrə politoloq və ekspertlərin müzakirələri davam edir. 2020-ci ildə Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin üçtərəfli Bəyanatında öz əksini tapmış nəqliyyat kommunikasiyalarının açılması, erməni işğalından azad edilmiş ərazilərdə beynəlxalq iqtisadi kooperasiya zonalarının yaradılması, Xəzəryanı ölkələrin turizm sektorunun perspektivləri də müzakirə olunan mövzulardandır.

Həmin müzakirələrin iştirakçılarından biri, “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” QSC-nin Analitik Qrupunun rəhbəri, Əməkdar jurnalist, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Faiq Hüsiyev qaldırılan məsələ ilə bağlı AzərTAC-ın suallarını cavablandırır.

- Bu yaxınlarda paytaxtımızda keçirilən 2021-ci ilin yekunlarına həsr olunmuş “Rusiya–Azərbaycan yeni regional təhlükəsizlik və iqtisadi əməkdaşlıq sistemində” adlı dəyirmi masada siz də ekspert kimi iştirak etdiniz. Bu haqda fikirlərinizi bilmək maraqlı olardı.

-İlk növbədə diqqətinizə görə təşəkkür edirəm. Bildiyiniz kimi, Azərbaycanla Rusiya arasında münasibətlər uzun bir tarixi dövrü əhatə edir. Ölkələrimizi və xalqlarımızı təkcə sərhədlər deyil, həm də siyasi, mədəni, sosial bağlar bir-birinə birləşdirir, insanlararası münasibətlər böyük önəm kəsb edir.

SSRİ-nin süqutundan sonra müstəqillik əldə edən Azərbaycan və Rusiya arasında ilk illərdə bəzi səbəblərdən müəyyən gərginliklər yaşansa da ulu öndər Heydər Əliyevin ikinci dəfə hakimiyyətə gəlişindən sonra bir çox sahələrdə olduğu kimi, Azərbaycanla Rusiya arasındakı münasibətlərdə də gərginliklər aradan qalxmağa başladı.

2003-cü ilin oktyabr ayında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi ilə Azərbaycan-Rusiya münasibətlərində inkişafın yeni mərhələsi başlandı. Dəfələrlə Azərbaycan Prezidenti Rusiyada rəsmi və işgüzar səfərlərdə olub, həmçinin Rusiya Prezidenti Vladimir Putin də bir neçə dəfə Azərbaycana yüksəksəviyyəli səfərlər edib.

Rəqəmlərə müraciət etsək görərik ki, Rusiya və Azərbaycan arasında əmtəə dövriyyəsi dinamik şəkildə artır. Rusiyanın 1000-ə yaxın şirkəti Azərbaycanda fəaliyyət göstərir. Bizim iqtisadiyyata şimal qonşumuz tərəfindən 6,2 milyard dollar sərmayə yatırılıb. Bizim də Rusiya iqtisadiyyatına 1,2 milyard dollarlıq investisiyamız var. Cənubi Qafqaz regionunda Rusiya ticarətinin təqribən 50 faizi bizim ölkənin payına düşür. Bu gün Rusiya Federasiyasının 70-dən artıq subyekti Azərbaycanla iqtisadi əlaqə saxlayır ki, onlardan 17-si ticari-iqtisadi və elmi-texniki əməkdaşlıq barədə çərçivə sazişləri bağlayıb. Rusiya idxala görə Azərbaycan üçün bir nömrəli tərəfdaşdır.

- 44 günlük müharibə nəticəsində Qarabağın işğaldan azad edilməsindən sonra Rusiya–Azərbaycan münasibətləri hansı məcraya yönəlib və gələcək perspektivlər nə vəd edir?

-Əslində bu çox geniş bir mövzunu əhatə edən sualdır və qısa cavaba sığan deyil. Hazırkı reallıqlar ilk növbədə qarşılıqlı siyasi etimada söykənən yeni əməkdaşlıq və birgə fəaliyyət istiqamətlərinə təkan verib. Sadəcə bir faktı deyim. Bildiyiniz kimi müasir dünya operativ ticarətin və çevik əlaqələrin üzərində qurulub. Qərbi Avropa bazarlarını Asiya istehsalçıları ilə birləşdirəcək beynəlxalq “Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi”nin və “Zəngəzur dəhlizi”nin yaradılması bu baxımdan ən perspektivli layihələrdən biridir. Bu dəhlizlər Rusiya üçün beynəlxalq əhəmiyyət daşıdığından Cənubi Asiya və Hind okeanına çıxış üçün qısa yoldur. Həmçinin regiondan Avropaya yük tranzitini də xeyli sürətləndirməyə imkan verəcək ki, bu da ölkələrimiz üçün əlavə dividendlərin yaranması deməkdir. Ticarət sanksiyalarından əziyyət çəkən şimal qonşumuz üçün bunun nə qədər əhəmiyyət kəsb etdiyi göz önündədir.

Kiçik bir haşiyəyə çıxım. İşğaldan azad olunmuş Cəbrayıl ərazisində, Araz Vadisi iqtisadi rayonunda “KAMAZ”ın servis mərkəzinin yaradılmasını xüsusi simvolik əhəmiyyət kəsb etdiyini də vurğulamaq istəyirəm. Bu azad olunmuş ərazilərimizdəki iqtisadi rayonlara Rusiya kapitalının ilk qaranquşu hesab edilə bilər.

Digər tərəfdən, Rusiya eyni zamanda, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh danışıqları prosesində vasitəçilik missiyasını üzərinə götürüb və bu missiyanı uğurla həyata keçirir ki, bizim bölgədə dayanıqlı sülh yaransın. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev son Soçi görüşündə səsləndirdiyi bəyanatında da bu məqama yer ayırmışdı.

- Bu siyasi-iqtisadi münasibətlərimizin həm də mədəni tərkibi var. Bu sahədə hansı perspektivləri gözləmək olar?.

-Azərbaycanda rus mədəniyyətinə, rus dilinə hər zaman qayğı ilə yanaşılıb. Ölkəmizdə təhsilin rus dilində olduğu 340-dan çox məktəb fəaliyyət göstərir, paytaxtımızda Rusiyanın iki aparıcı universitetlərinin filialı mövcuddur. Bizim ali məktəblərdə rus dili bölmələrində 16 mindən çox tələbə təhsil alır. Rusiyada isə 15 min azərbaycanlı tələbə oxuyur. Bu kiçik rəqəmlər deyil. Təhsil isə ikitərəfli münasibətlər üçün əsaslı bünövrədir. Mütəmadi olaraq qarşılıqlı mədəniyyət layihələri reallaşdırılır. 2005-2006-cı illərdə ölkələrimiz arasında qarşılıqlı şəkildə mədəniyyət illəri keçirilmişdi. Düşünürəm ki, bu ənənə davam etsə çox yaxşı olar. Əslində bu sahədə əməkdaşlığın çox möhkəm bünövrəsi var.

- Bu sahəyə turizm potensialını da əlavə etmək olar.

- Tamamilə haqlısınız. Rusiya vətəndaşları tərəfindən Azərbaycana turist səfərlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artdığını da unutmaq olmaz. Pandemiyadan əvvəlki ildə bu rəqəm bir milyon nəfərdən çox idi. Eyni zamanda, gələn il Rusiya tərəfindən Xəzər dənizində kruiz gəmilərinin üzəcəyini də vurğulamaq lazımdır. İlkin hesablamalara görə 30 min turist Xəzərdə ilk dəfə reallaşacaq kruiz səyahətindən istifadə edə biləcək. Bu mövzu mənim üçün ələlxüsus doğmadır. Təvazökarlıqdan uzaq da olsa deyim ki, Xəzərdə kruiz gəmilərinin hərəkətə başlaması ideyasının müəlliflərindən biri də mənəm. 2004-cü ilin aprel ayında Bakıda Azərbaycan-Rusiya birinci İqtisadi forumu keçiriləndə bu mövzunu rusiyalı iş adamı “Tin Tour” şirkətinin baş direktoru Vladimir Fialkinlə kluarlarda səsləndirmişdik və sonralar mövzunun mütəmadi gündəmdə olmasına çalışmışdıq. 2017-ci ilin fevral ayında Prezident İlham Əliyevin imzaladığı “Azərbaycan Respublikasına turist axınının sürətləndirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Sərəncamı Xəzər dənizində gəmi turlarının təşkili məqsədilə Xəzər dənizinin sahilyanı dövlətləri ilə danışıqlar aparmağa stimul vermiş oldu.

- Bu kruiz səyahətindən ölkəmiz hansı dividendləri əldə edə bilər?

-Hazırda Həştərxan vilayətində inşa edilmiş “Pyotr Velikiy” gəmisinin 2022-ci ilin yayında suya buraxılması nəzərdə tutulub. Bizim üçün bu kruiz gəmisinin yola düşməsinin müsbət məqamları olduqca çoxdur. Çünki Xəzər dənizində yeganə paytaxt şəhəri Bakıdır. Digər liman şəhərləri Həştərxan, Mahaçqala, Ənzəli, Türkmənbaşı və Aktu, ilk növbədə əyalət şəhərləridir. Əgər lazımı infrastruktur yaradılarsa Sumqayıt və Lənkəran da liman kimi marşruta salına bilər. Gəminin hər şəhərdə lövbər salması yerli turizm üçün əlavə gəlirlər və iş yerləri deməkdir. “Made in Azərbaycan” brendli məhsulların bu ərazidə münasib qiymətlərlə satışını təmin etmək olar. Eyni zamanda, sərnişin gəmilərinin sərbəst hərəkəti müalicə turizminin inkişafına da təkan verə bilər. Abşerondakı sanatoriyalarla bərabər Sumqayıt və Lənkərandakı sanatoriyaların bərpası və fəaliyyəti üçün də ən mülayim şərtlər çərçivəsində yerli və xarici investorları cəlb etmək olar.

Təkcə Sumqayıtda “Neptun bayramı” festivalını bərpa etməklə bu şənliyə xeyli əcnəbini cəlb etmək mümkündür. Adətən, belə kruizlər 7-15 gün üçün nəzərdə tutulur.

Sadəcə narahatlıq doğuran bir məqam var ki, Xəzərdə naviqasiya müddəti azdır və küləyin səmti həmişə önəm kəsb edir. Yəqin ki, bu faktor da nəzərə alınacaq.

Bir sözlə əməkdaşlıq sahələrimiz və istiqamətlər olduqca çoxdur. Bir sözlə dövlətlərimiz arasında münasibətlər mehriban qonşuluq və qarşılıqlı hörmət prinsipləri əsasında qurulur.

Bütün bunlar özü əyani şəkildə sübut edir ki, Azərbaycan-Rusiya münasibətləri sürətli xətt üzrə irəliləməkdədir və xalqlarımızın mənafeyinə tam uyğundur.