Super User
Canlı efirdə Putinizmə “yox” deyən Marina Ovsyannikovanın taleyi barədə heç nə bilinmir
Rusiyanın “Birinci kanal"ının əməkdaşı Marina Ovsyannikova dünənki gecə efirində böyük cəsarət nümayiş etdirərək “Vremya" proqramının canlı efirində müharibə əleyhinə plakatla kadrlara daxil olub. Bu xəbəri bütün dünyanın Putinizmə nifrət edən tərəqqipərvər insanları rəğbətlə qarşılayıb. Bəs onun taleyi necə olub?
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı BBC-yə istinadən xəbər verir ki, Marina Ovsyannikovanın həbs olunduğu deyilir, amma onun harada olduğu və nə ilə hədələndiyi məlum deyildir.
Ovsyannikovanın saxlanması barədə hələ rəsmi məlumat yoxdur. TASS dövlət agentliyi hüquq-mühafizə orqanlarındakı mənbəyə istinadla yazır ki, Rusiyanın İstintaq Komitəsi araşdırma yoxlamasına başlayıb.
"Ovsyannikovaya münasibətdə onun hərəkətlərində Rusiya Federasiyası Cinayət Məcəlləsinin 207.3-cü maddəsi (Rusiya Silahlı Qüvvələrinin istifadəsi barədə bilə-bilə yalan məlumatların açıq şəkildə yayılması) ilə cinayət tərkibinin olması ilə bağlı araşdırma aparılır.
Xatırladaq ki, bu, fevralın 24-dən - Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi başlandıqdan sonra təcili olaraq qəbul edilən yeni bir cinayət maddəsidir. Hərbi əməliyyatlar haqqında məlumatların "ictimaiyyət arasında yayılmasına" xidməti mövqeyindən istifadə edərək yol verən şəxslərin 5 milyon rubla qədər cərimə və ya 10 ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılması nəzərdə tutulur.
Səhərə qədər yaxınları Ovsyannikova ilə heç bir əlaqə qura bilməyiblər.
Bu gün ilin axır çərşənbəsidir - nələri etmək lazımdır?
Bu gün - martın 15-i ilin sonuncu çərşənbə günüdür. Çərşənbələrin sonuncusu xalq arasında “İlaxır çərşənbə”, “Torpaq çərşənbəsi”, “Yer çərşənbəsi” kimi adlarla tanınır. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının əməkdaşları bu əziz gün barədə ən müxtəlif mənbələrdən bilgiləri toplayıb sizlərə təqdim edirlər:
Qədim inanclara görə məhz bu vədələrdə torpaq oyanır, əkinçilik həyatı başlayır və ruzi-bərəkət axınına təməl qoyulur. Torpağın oyanmasının mifik kökləri dirilmə, canlanma anlayışı ilə əlaqədardır. Torpaq türk etnik-əxlaqi dəyərlər sistemində yurd, vətən, el-oba anlayışı , həmçinin yaradılışın maddi əsası olması ilə bağlı olaraq mifoloji semantikaya malikdir.
Axır çərşənbənin mərasimləri özünəməxsusluğu və rəngarəngliyi ilə seçilir. Ta qədim zamanlarda insanlar həmin gün sübh tezdən su üstünə çıxar, su üstündən hoppanar, arzularını suya danışar, sudan imdad diləyərdilər. Xalqına qarşı ədalətsiz iş görənləri, ədavət salanları, nahaq qan tökənləri suya tapşırma xalq arasında geniş yayılmışdı ki, günü bu gün də onun izlərinə rast gəlmək mümkündür. Axşam isə tonqallar alovlanar, üzərlik yandırılar, bacalardan torbalar sallanar, qapılara papaq atılar, qulaq falı qurular, oyunlar oynanılardı.
İlaxır çərşənbənin bayaq qeyd etdiyimiz əkin-biçinlə bağlı özəlliyi də özünü göstərirdi: İnsanlar torpağı əzizləyər, ona coş sözlər söyləyər, onu təmizləməyə çıxar, bağ, bostan və dirriklərdə müxtəlif ayinlər icra edərdilər. Folklorumuzdakı əkinçi nəğmələri məhz burdan qaynaqlanıb.
Bu günün başqa bir özəlliyi təmizlik işləridir, yeni ilə - Novruz bayramına təmiz girmək mükəlləfiyyət qədər məcburi və zəruridir. Təmizlik işləri elə aparılmalıdır ki, həyət-bacanın, ev-eşiyin təmizlənməsi, səliqə-sahmanı, gözəlliyi, yeni ilə hazılr olmasını dərhal nəzərə çarpdırsın. Novruz bayramı təkcə ilin təzələnməsi deyil, bütünlükdə köhnə ili yaşamış hər kəsin və hər şeyin təzələnməsi deməkdir. İnsanlar öz yaşadıqları məkanı təmizləyib-təzələdikləri kimi, ruhlarını da hər cür çətinliklərdən təmizləyib yeni ilə yenilənmiş, ruhən və mənən yenidən doğulmuş halda keçməlidirlər.
Qədim baba-nənələrimiz ilaxır çərşənbədə bir zərurətə də əməl edirdilər: evlərindəki köhnə, sınıq, yararsız nə varsa atırdılar, çünki sınıqların, yararsızların uğursuzluğa səbəb olacağı inancı güclü idi. Çatlaq şüşə və güzgüdən yaxa qurtarmaq isə xüsusən vacib sayılırdı. Onların yeni ilə keçməsi taleyin çatlaya bilməsi xofu yaradırdı.
Beləliklə, müasir dövrümüzdə icra edilən axır çərşənbə ayinlərinə gəlin ümumilikdə nəzər salaq: sübhün gözü açılar-açılmaz axar su üstünə gedilər. Suya salam verib «ağırlığım-uğurluğum tökül» deyə-deyə 3 dəfə suyun üstündən hoppanılar. (Şəhər yerlərində bu funksiyanı təbii ki, evlərin su kranları daşıdığından axar su üzərindən hoppanmaq təxirə salınır).
Sübh vaxtı möcüzəvi hal alan sudan bir qab gətirilib həyət-bacaya, ev-eşiyə, paltar-palaz üzərinə səpilər. Bu, ilin xoş keçməsi, ağrı-acının olmaması istəyini ifadə edir.
Axır çərşənbə ilə bağlı çox maraqlı inanclar da var, məsələn, uçaqlar torba və papaq atdıqları ilk qapıdan razı qalarlarsa il onlar üçün uğutlu keçər. Yaxud, yetkin qızlar arxası qapıya durub ayaqlarındakı ayaqqabının sağ tayını geriyə atarlar. Ayaqqabının burnu qapıya tərəf düşsə, demək yaxın vaxtda ərə gedəcəklər. Yaxud, un çuvalının ağzını açıq qoyarlar ki, bərəkət paylananda onların ocağı bağlı qalmasın. Yaxud da, bir neçə parça kömürü, bir ovuç duzu və bir-iki qara pulu kuzəyə qoyub damdan atarlar. Deyilənə görə, kömür qara günün, duz gözüşorluluğun, acgözlüyün, qara pul da yoxsulluğun nişanəsidir. Onları kuzəyə qoyub damdan atmaqda niyyət qara gündən, gözüşorluqdan, yoxsulluqdan qurtulmaq arzusudur.
Bayram tonqalı qalamaq vacibdir, bugünədək gəlib çatmış ən əsas ayin də məhz budur. Uşaqlar, yeniyetmələr və gənclər ocaq üstündən atlana-atlana murad tutub deyərlər:
Ağırlığım, uğurluğum,
Ağrım, acım,
Qadam, balam –
Hamısı tökülsün
bu odda yansın,
bu ildə qalsın.
Tonqal yanıb axıra yetəndə ocaqdakı közlərin üzərinə üzərrik səpib deyirlər: «Odumuza, ocağımıza kəm baxanın gözləri bax beləcə partdasın, özü də oda düşüb çatdasın».
Belə bir inanc da var ki, axır çərşənbədə dünyadan köçənlərin ruh bir anlığa evinə, ailəsinə baş çəkməyə gəlir. Gün axşama qədər ev-eşikdə, qapı-bacada xoş ovqatlı, üzügülər olmaq, ətirli-dadlı yeməklərdən bişirmək gərəkdir ki, uluların ruhu gələndə özlərindən sonrakıların gün-güzəranını xoş görsün ki, arxayın gedə bilsin.
İlaxır çərşənbədə uluların adını anmaq, ruhlarını şad etmək üçün evdəki şirin-şəkərdən pay ayırıb qəbir üstünə getmək, yasin oxutdurmaq savabdı. Eləcə də onların ruhları üçün şam yandırmaq.
İlaxır çərşənbə süfrəsində bəzi bölgələrimizdə «yeddiləvin, yeddilöyün» xonçası mühüm yer tutur. Xonça sini və məcməyiyə düzülmüş 7 cür nemət - çörək, duz, üzərrik, kömür, güzgü, su və yumurtadan ibarət olur. Bu zaman süfrədə həmçinin şirniyyat, çərəz, şam düzülməli, süfrələr göz doyduran olmalıdır. Adətə görə, xonça bayramın 12 günü süfrədə qalmalıdır.
Bəzi bölgələrdə isə İlaxır çərşənbə və Novruz bayramı süfrəsi üçün tutulmuş xonçada adları «s» hərfi ilə başlayan «Yeddi sin» adlanan 7 nəsnə olur. Buraya su, səməni, sünbül, sumaq, soğan, sulaq, sarımsaq daxildir. «Yeddi sin» xonçasında yalnız şirin şeylər, yəni su, səməni, sünbül, süd, səbzi, səməni halvası və sucuq qoymaq ənənəsi də mövcuddur.
Və ən nəhayət, axır çərşənbəsində harasa getmək məsləhət deyil. Səfərə yollananın yeddi il ev-eşiyindən, rahatlığından ayrı düşəcəyi deyilir, odur ki, ilaxır çərşənbə axşamı hər kəs öz evində, ailəsinin yanında olmalıdır.
Bayramınız mübarək, əziz oxucularımız!
Günün fotosu: Doğum evi bombalanıb, hamilə qadın və bətnindəki körpə ölüb
Günün fotosu: Doğum evi bombalanıb, hamilə qadın və bətnindəki körpə ölüb
Mariopul şəhərindəki Doğum evinin Rusiya silahlı qüvvələri tərəfindən bombalanması nəticəsində hamilə qadın həlak olub. Onun bətnindəki körpəni də xilas etmək mümkün olmayıb.
Foto: Euronews
Ariana DeBose “Tənqidçilərin seçimi”ndə “Ən yaxşı ikinci plan aktrisası” mükafatını qazanıb
İspanların triumfu davam edir. İspan əsilli Ariana DeBose Los-Ancelesdə (ABŞ) təqdim edilən “Tənqidçilərin seçimi” mükafatlarının 27-ci buraxılışında "Vest sayd əhvalatı" filmindəki roluna görə “Ən yaxşı ikinci plan aktrisası” mükafatını qazanıb.
Stiven Spilberqin rejissorluğu ilə çəkilən filmdə DeBose Anita roluna görə Katrin Balfı ("Belfast"), Enn Daudu ("Mass"), Kirsten Danstı ("Köpəyin hökmranlığı"), Onjanyu Ellisi ("Kral Riçard") və Rita Morenonu ("Vest sayd əhvalatı") üstələyib.
Xavier Bardem və Penelope Kruz Santa Barbaradan mükafat aldılar
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Time-a istinadən məlumat verir ki, Santa Barbaradakı Arlinqton Teatrında keçirilən Film Festivalında ispan aktyoru Xavier Bardem mükafata layiq görülüb. O, “Oskar” mükafatına da namizəddir.
Xatırladaq ki, ondan əvvəl başqa bir ispan - aktrisa Penelope Kruz da mükafat qazanmışdı.
Onlar fotoobyektivə də birgə tuş gəliblər.
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva Antalya Diplomatik Forumunda çıxış edib
Antalya Diplomatiya Forumunda iştirak edən Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva Forum çərçivəsində keçirilən “Mədəni irsin rəqəmsal dövrdə qorunması” adlı panel konfransında çıxış edib.
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondundan AzərTAC-a bildirilib ki, Günay Əfəndiyeva çıxışında dünyanın müxtəlif ölkələrinin lider və mütəxəssislərini bir araya gətirərək tədbiri yüksək səviyyədə keçirdiklərinə görə Forum təşkilatçılarına təşəkkür edib. Fondun prezidenti Forumun diplomatik və siyasi mühitə mühüm təsir göstərdiyini vurğulayıb: “Dünyanın bir çox yerlərində baş verən ciddi hadisələrə baxmayaraq, bizim burada olmağımız bunu təsdiqləyir, çünki bu platforma diplomatik münasibətlərin inkişafı və bu gün üzləşdiyimiz kirtik məsələlərin həlli üçün mühüm vasitə kimi görünür”.
Qədim dövrlərdən mədəniyyətin sivilizasiyanın qorunmasında, tərbiyəsində və inkişafında əsas amil olduğunu qeyd edən Günay Əfəndiyeva deyib : “Bu gün dünya mədəniyyətinin tarixi, bəşəriyyətin yaranması, dinc yanaşı yaşama, əməkdaşlığın və davamlı inkişafın şərti kimi qarşılıqlı tolerantlığın rolu haqqında ümumi biliklərin təkmilləşdirilməsi çox vacibdir. Bu çağırış, özünəməxsus adət-ənənələr sisteminə malik hər bir mədəniyyətin mənəvi böhrana məruz qaldığı və dəyərlərin transformasiya olunduğu günümüzün sürətlə dəyişən reallığında xüsusilə aktuallaşır və ön plana çıxır. İndi bütün xalqlar dünyamızın kövrəkliyini dərk edir və bəşəriyyətin mədəniyyətini, tarixini gələcək nəsillər üçün qoruyub saxlamağa çalışırlar”.
Bu istiqamətdə rəqəmsal texnologiyaların önəminə toxunan Fondun prezidenti vurğulayıb ki, rəqəmsal texnologiyalar bəşər tarixini mühafizə və təbliğ etmək imkanını yaradır: “Bunun nəticəsində insanlar bu gün müxtəlif xalqların mədəni irsi ilə tanış ola bilir. Texnologiyanın bizə gətirdiyi bu qabiliyyət mədəniyyətlərimizin sürətlə sərhədləri aşmağına şərait yaradır. İstənilən musiqi, kino, teatr və ya digər media bir neçə saniyə ərzində bütün dünyada paylaşılır. Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fonduna üzv ölkələrdə də qeyri-maddi mədəni irsin mühafizəsinə və gələcək nəsillərə ötürülməsinə xüsusi diqqət göstərilir”.
Mədəni irsin qorunmasında Heydər Əliyev Fondu tərəfindən həyata keçirilən genişmiqyaslı layihələrdən bəhs edən Günay Əfəndiyeva, rəqəmsallaşdırılma ilə bağlı Fondun xüsusi fəaliyyətindən söz açıb: “Texnoloji tərəqqinin təsirini Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın rəhbərlik etdiyi və dünya mədəni irsinin rəqəmsallaşdırılması sahəsində çoxlu nailiyyətlər qazanmış Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyətində açıq görmək olar. Dünya irsi üçün əhəmiyyətli əsərlərin nümayiş olunduğu onlayn kitabxanaların, virtual muzeylərin yaradılması buna misal ola bilər. Heydər Əliyev Fondunun hazırda ən mühüm işlərindən biri Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olan Qarabağda 30 ilə yaxın işğal müddətində dağıdılmış və mənimsənilmiş mədəniyyət abidələrinin bərpası və dirçəldilməsidir” .
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun fəaliyyəti haqqında məlumat verən Günay Əfəndiyeva, texnoloji irəliləyişlərin təşkilatın işindəki əhəmiyyətini, tədbirlər keçirilməsinə, türk dünyasının böyük şəxsiyyətlərinin anılmasına və onların irsinin dünyada yayılmasına imkan verdiyini vurğulayıb: “COVID-19 pandemiyası gündəlik həyatımıza ciddi dəyişikliklər gətirdi. Karantin rejimində biz yeni ünsiyyət yolları və fəaliyyət göstərmək üsulları tapmalı olduq. Bəlkə də bu dövrdə rəqəmsallaşma bizi xüsusi təcriddən xilas etdi, çünki təhsil, sosiallaşma, iş və ümumiyyətlə həyat onlayn rejimə keçirildi. Bu baxımdan Fond həm də dəyişən mühitə uyğunlaşmalı, innovativ alət və platformalardan istifadə etməklə layihələr həyata keçirməli idi. Məktəbliləri əcdadlarımızın çoxəsrlik tarixi ilə tanış etmək məqsədilə “Türk Dünyası Muzeyləri Həftəsi”ni təşkil etdik. Bu müddət ərzində müxtəlif ölkələrdən olan məktəblilər Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Macarıstan muzeylərinə virtual turlara qatıldılar. "Dünyamızı qoruyaq: Türk dünyasının adət-ənənələri" mövzusunda uşaq və tələbələr arasında onlayn rəsm və esse müsabiqələri elan etdik. Bu layihə təkcə türk dövlətləri deyil, dünyanın müxtəlif ölkələrindən cavab verən uşaq və gənclərin böyük yaradıcılıq potensialını nümayiş etdirdi. Keçən il biz türk və dünya ədəbiyyatına mühüm töhfələr vermiş dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin 880 illik yubileyini qeyd etdik. Fondun təsis etdiyi “Dədə Qorqud” kamera orkestrinin ifasında Nizaminin şeirlərinə yazılmış musiqi əsərlərindən ibarət konsertlər təşkil olundu, müxtəlif ölkələrdə kitablar çap edildi, şairin həyat və yaradıcılığından bəhs edən onlayn konfranslar kimi bir çox tədbirlər keçirildi. Eyni zamanda, 7-ci Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisində Nizami Gəncəvinin “Yeddi gözəl” kitabının elektron versiyasını təqdim etdik. Bu, geniş auditoriyaya kitabın məzmunu ilə tanış olmaq imkanı yaratdı. Bunlar tərəfimizdən həyata keçirilən layihələrin sadəcə kiçik bir qismidir”.
Günay Əfəndiyeva beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri olaraq mədəni irsi qorumaq, öyrənmək, təbliğ etmək və gələcək nəsillərə ötürməklə müxtəlif mədəniyyətlər arasında zəruri dostluq əlaqələri yaradılmasının, digər sivilizasiyalarla qarşılıqlı əlaqədə olmağın, paralellər aparılmasının və ortaq nöqtələrin tapılmasının önəmindən bəhs edib.
Paneldə, həmçinin Namibiya beynəlxalq əlaqələr və əməkdaşlıq nazirinin müavini Jenelly Matundu, Bolqarıstanın keçmiş Baş naziri Simeon Sakskoburggotski, Türk Dövlətləri Təşkilatı baş katibinin müavini Ömər Kocaman, Dünya Aramea Şurasının prezidenti Coni Messo çıxış ediblər.
İordaniya jurnalında Fərman Kərimzadənin hekayəsi çap olunub
İordaniya Krallığı Mədəniyyət Nazirliyinin “Əfkar” ədəbiyyat jurnalı Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq aləmdə” layihəsi çərçivəsində tanınmış Azərbaycan yazıçısı Fərman Kərimzadənin “Bir ürək yanmalıdır” hekayəsini dərc edib.
Dövlət Tərcümə Mərkəzindən bildirilib ki, yazıçının yaradıcılığı haqqında məlumatla təqdim olunan hekayənin ərəb dilinə tərcümə müəllifi tanınmış Misir tərcüməçisi Əhməd Sami Elaydidir.
Qeyd edək ki, 1966-cı ildən nəşr olunan jurnal mütəmadi olaraq sahifələrində Aleksandr Düma, Qabriel Qarsia Markes, Xorxe Luis Borxes, Mario Varqas Lyosa kimi dünyaşöhrətli yazıçıların yaradıcılığını işıqlandırır.
“Ama biliyorum yine de yanımdasın” - şəhid zabit Murad Nağlyevin şeirləri barədə beş-on kəlmə
Gənc hərbçimiz – şəhid zabit Murad Nağıyevin şeirləri ilə tanış olunca, ədəbiyyatdan müharibəyə, müharibədən ədəbiyyata aparan yollar haqqında düşüncələrə qərq olmaya bilmirsən... Əslində, ədəbiyyat anti-müharibə fəlsəfi mahiyyətindədir; ancaq “müharibə ədəbiyyatı” deyə biləcəyimiz nə qədər örnəklər var...
Nəyi nəzərdə tuturam? – İlk sırada, Azərbaycan Vətən Müharibəsinə - 27 sentyabr 2020-ci ildə baş vermiş tarixi əks-hücum, bu hücum və 44 gün içrə yaşananlarda ədəbiyyatın yeri və rolunu nəzərdə tuturam. Əlbəttə, müharibədəki tarixi Zəfərimiz “A”dan “Z”yə hər şeydən - bütün əməli çalışma sahələrindən asılı idi, bununla belə, ədəbiyyatın özünəxas ruhlandırıcı rolu, missiyası danılmazdır. Bura “Qarabağın bir kəndini yüz “Nobel”ə dəyişmərəm” (Xalq yazıçısı ANAR) fikrindən tutmuş, Xəlil Rza Ulutürkün, Zəlimxan Yaqubun, onlarla digər sənətkarlarımızın döyüşə qanadlandıran poeziyası daxildir – məncə, heç biri təsirsiz ötüşməyib; şəhid şairlərimiz – Ülvi Bünyadzadənin, Nizami Aydının həyat yolu da gənc vətən oğullarının heç nəyə baxmadan irəli atılmasında özünəxas rola malik olub; istər şifahi, istər yazılı olsun, fərq etməz – əsgərlərimizin, zabitlərimizin, bütövlükdə Ordumuzun hisslərini, düşüncələrini, diləklərini və istəklərini məhz söz sənəti ilə çiçəkləndirməsi, obrazlı ifadə etməsinə dair onlarla misallar var. Milli qəhrəman Mübariz İbrahimovun son əlyazma məktubu da, şəhid şair Ülvi Bünyadzadənin “And”ı da mənə şeir kimi gəlir... Hərbçinin, özəlliklə zabitin missiyası, mandatı bəllidir, lakin hər şey texnika ilə, silahla, güllə, mərmi ilə həll olunmur ki? Bayraq, Şuşa, Torpaq, Xarıbülbül, Zəfər, Şəhidlik... önəmli dərəcədə Ruh, Eşq, Sevda, Həsrət, Ümid, İnam hadisəsidir! Ali Baş Komandanın sözlərini xatırlayıram: “Biz müasir silahlardan istifadə edirik, texnikadan istifadə edirik, düşmənin texnikasını məhv edirik. Torpaqlarımızı ancaq Azərbaycan əsgəri azad edir, Azərbaycan zabiti azad edir, sinəsini qabağa verərək, heç nədən qorxmayaraq, əlində bayraq, əlində silah düşməni qovan da əsgərdir, düşməni məhv edən də əsgərdir. Eşq olsun bizim əsgərlərimizə”!
Ədəbiyyatdan müharibəyə yollar göründüyü kimi, müharibədən ədəbiyyata da sonsuz yollar vardır. Müharibə dövründə, müharibə sonrası, hətta, çox illər keçdikdən sonra poetexnologiyalar, poetik kəşflər səviyyəsində insanların minalanmış ərazi üstündə, güllə yağışı altındakı hiss-həyacanı ilə tanış ola bilirik. 1941-45-ci illər müharibəsindəki Azərbaycan qəhrəmanlarını önəmli dərəcədə onlar haqqında yazılmış bədii əsərlər, filmlər, rəsm, büst və heykəllər də sənətin estetik gücü ilə yaşadıb. “Ana və poçtalyon”, “Ukrayna partizanlarına”, “Tütək səsi”, “Uzaq sahillərdə”, “General”, “Alov saçan sətirlər”, habelə “Azərbaycan legion ədəbiyyatı”... – hər birini riqqətlə xatırlayırıq...
*
Nurüzlü leytenantımız – Azərbaycan Vətən Müharibəsinin şəhidi Murad Nağıyev (Murad Mayıl oğlu Nağıyev; 09.02.1997, Qazax – 11.10.2020, Cəbrayıl) özü yazan, özü döyüşən, öz vətəninin ərazi bütövlüyü, torpaqlarımızın azadlığı uğrunda şəhid olan yanarürəkli cavanlarımızdandı. Bəlkə də, Qazax doğumlu olması səbəbindəndir – onda şairlik istedadı vardı, həncəri deyərlər, o, yazmaya bilməzdi... Qazax əlbəttə, görkəmli hərbçiləri ilə də ün qazanıb, bununla belə şeirimizin paytaxtı fəxri statusu məhz Qazaxa şamil edilir. Və Murad Nağıyev bu iki sahəni qoşa qanad kimi daşıyıb! – Hərbçi kimi yetişib, bir döyüşən hərbçinin ala biləcəyi ən yüksək adı - Şəhid adını qazanıb, bir şəhidin ruhunu şad edəcək ən yüksək amala – Zəfərə nail olub və bir gənc şair kimi incə qəlbini şeirlərlə ifadə edib. – “14 yaşında giydik üniformayı”... – Şeirlərini qardaş türkcədə qələmə alan zabitimiz sanki bununla da dövlət böyüklərimizin “Bir millət, iki dövlət”, “Azərbaycanın sevinci sevincimiz, kədəri kədərimizdir” formullarının həyatiliyini və Vətən Müharibəsində qardaş Türkiyənin mənəvi, siyasi dəstəyini şeir şükranlığı ilə şəkilləndirib.
Murad adının energetikasını, ürəyinin hərarətini Vətəninə həsr edib!
Bu misralar ondan yadigardır:
Yeni bir gün başlat hayatta.
Sabah Güneş kendini göstermeye başlar,
Sonsuz ufuklarda.
...Öylece izlemeye başlarsın Güneşin doğuşunu,
Sonra dayanamazsın bu güzellik karşısında,
İçini bir ferahlık kaplar.
Yüzün güler, hayran kalırsın bu eşsizliğe...
Və ya:
Yaşlı gözlerimde boş bakış,
Giden var fani dünyadan.
Yerleşen var gönlüme,
Yerleşen var kalbimin derinliğine...
RUHUNA ALQIŞ!
VƏTƏN SAĞ OLSUN!
P.S: Murad özü bir arkadaşı üçün belə yazırdı:
Ama biliyorum yine de yanımdasın,
Hep izliyorsun bir yerlerden beni.
Tam da düşündüğüm gibi oldu,
Hiç bir zaman bırakmayacaksın beni.
Əkbər QOŞALI,
Beynəlxalq “Alaş” Ədəbi Mükafatı laureatı
Qəzənfər Paşayevin “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabının təqdimatı keçirilib
Ötən gün Mədəniyyət Nazirliyi, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsi və Milli Kitabxananın birgə təşkilatçılığı ilə görkəmli ədəbiyyatşünas alim, Əməkdar elm xadimi, professor Qəzənfər Paşayevin “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. Ömrünü Kərkük türkmanlarının mədəniyyətinin təbliğinə həsr edən professor bir neçə illik gərgin əməyinin nəticəsini ortaya qoyub.
Elm və mədəniyyət xadimlərinin iştirakı ilə Milli Kitabxanada təşkil edilən tədbirdə kitabxananın direktoru, professor Kərim Tahirov çıxış edərək alimin Azərbaycan elminə verdiyi töhfələrdən danışıb. Professor Qəzənfər Paşayevin əksər kitablarının təqdimatının məhz Milli Kitabxanada keçirildiyini bildirən Kərim Tahirov deyib: “Bu gün təqdimatı keçirilən “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabı alimin gərgin əməyinin nəticəsidir. Qəzənfər Paşayev kitabın dostudur, o, bu cür kitabları yazaraq Azərbaycan xalqını bizə daha yaxın olan xalqla yaxınlaşdırıb. Çağdaş İraq – Türkman şairlərinin poeziya örnəklərini əhatə edən “İraq – Türkman poeziya antologiyası”nın hər iki cildi azərbaycanlı poeziyasevərlərin rəğbətini qazanacaq, tədqiqatçıların diqqət mərkəzində olacaqdır”.
Mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev çıxış edərək Qəzənfər Paşayevə belə bir kitabın nəşrinə, o cümlədən ədəbiyyatşünaslıq sahəsində tədqiqatlarına görə öz təşəkkürünü bildirib. Qeyd edib ki, məhz Qəzənfər müəllimin kitabları milli şüurumuzun, düşüncəmizin formalaşmasında mühüm rol oynayır: “Qəzənfər Paşayevin müəllifi olduğu kitablar Azərbaycan ədəbiyyatının, mədəniyyətinin öyrənilməsi baxımından çox dəyərlidir”.
Qəzənfər Paşayevi yeni kitabının nəşri münasibətilə təbrik edən natiq ona yaradıcılıq uğurları və araşdırmalarının davamlı olmasını arzulayıb.
Milli Məclisin deputatı, Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı çıxış edərək əvvəlcə bu kitabın nəşrində mühüm xidmətləri olan Qənirə Paşayevaya öz təşəkkürünü bildirib. Qeyd edib ki, son illər ərzində Qənirə xanım çoxsaylı kitabların nəşrində yaxından iştirak edib. Qəzənfər müəllim ömrünü ədəbiyyatşünaslığın bu sahəsinə həsr edib, neçə-neçə kərkük ədəbiyyatına, eləcə də şairlərinə həsr edilən kitabların müəllifidir. Vurğulayıb ki, bu gün təqdimatı keçirilən kitab İraqlı qardaşlarımız arasında körpü rolunu oynayır.
Milli Məclisin deputatı, professor Anar İsgəndərov bildirib ki, bu gün tarixi gündür, ona görə ki, belə gözəl tərtibatlı bir kitabın təqdimatı keçirilir. Azərbaycan İraq əlaqələrinə dair çoxsaylı kitablar yazılıb, lakin müasir dövrdə belə nəşrin olması çox mütərəqqi bir amildir. O vurğulayıb ki, ədəbiyyatımızda “kərküklər kimdir” anlayışını məhz Qəzənfər Paşayev tədqiq edib və bu haqda çoxsaylı kitablar yazıb. “İraq – Türkman poeziya antologiyası” ədəbiyyatşünaslıq əsəri deyil, lakin ədəbiyyat hadisəsidir, ədəbiyyatşünaslar üçün bir qaynaqdır.
Milli Məclisin deputatı, akademik Nizami Cəfərov deyib: “Xoş hadisədir ki, məhz Qəzənfər Paşayev İraq türkman şairlərinin şeirləri ilə bizi tanış edib. Məhz Qəzənfər müəllimin belə bir mövzuya diqqət yetirməsi, çoxsaylı kitablar yazıb-yaratması ədəbiyyatşünas tədqiqatçılar üçün qiymətlidir. İnanıram ki, “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabı bütün tədqiqatçıların, ədəbiyyatşünasların, şeirsevənlərin stolüstü kitabına çevriləcək.
Kitabın müqəddiməsinin müəllifi, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva çıxış edərək belə bir tədbiri təşkil etdiyinə görə kitab ocağına, Milli Kitabxananın rəhbərliyinə öz təşəkkürünü bildirib. O qeyd edib ki, Qəzənfər Paşayev milli düşüncəmizin formalaşmasında mühüm rol oynayıb. Vurğulayıb ki, İraq türkmanlarının tanıdılması bilavasitə Qəzənfər Paşayevin adı ilə bağlıdır. “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabı Əməkdar elm xadimi, professor Qəzənfər Paşayevin ürəkdən bağlı olduğu fəaliyyət sahəsinin yeni səhifəsi, hadisəsidir. Azərbaycanda İraq türkmanşünaslığının ən davamlı, uzunmüddətli, peşəkar tədqiqatçısı təbliğatçısı, tərənnümçüsü və təşkilatçısı məhz Qəzənfər Paşayevdir. Qeyd edib ki, antologiya İraq – Türkman poeziyasının keçdiyi inkişaf yolunu, tendensiyaları, onun bu gününü və inkişaf yönünü göstərir.
Kitabın müəllifi Qəzənfər Paşayev çıxış edərək tədbirin təşkilatçılığına görə Milli Kitabxanaya və kitabın ərsəyə gəlməsində əməyi keçən hər bir şəxsə təşəkkür edib.
Tədbirin davamında Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədr müavini, “525-ci qəzet”in baş redaktoru Rəşad Məcid, Kərkük Mədəniyyət Mərkəzinin sədri Şəmsəddin Kuzəçi, şair Elçin İsgəndərzadə və digərləri çıxış ediblər.
Sonda iştirakçılar Milli Kitabxananın fondunda olan professor Qəzənfər Paşayevin yaradıcılığını əhatə edən kitabların sərgisi ilə tanış olublar, müəlliflə xatirə şəkli çəkdiriblər.
Almaniyada Azərbaycan klassik musiqisindən ibarət konsert keçirilib
Almaniyanın Karlsruye şəhərində İqtisadi forumun mərkəzi zalında Azərbaycan klassik musiqisindən ibarət konsert keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, səhnənin qəhrəmanı istedadlı Azərbaycan ifaçısı Fəridə Rüstəmova olub. F.Rüstəmova tanınmış bəstəkar Səid Rüstəmovun nəvəsidir.
Konsert Azərbaycan diasporunun dəstəyi və ölkəmizin Almaniyadakı səfirliyinin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə baş tutub.
Konsertdə F.Rüstəmova və Azərbaycanın Almaniyadakı fəxri konsulu Otto Hauzerin birgə yaratdığı “Land of Fire” orkestri çıxış edib. Konsertin keçirildiyi zal şəhərin prestijli məkanlarından biridir.
“Yenidən bir araya gələ bildiyimiz üçün çox şadam. Orkestr üzvləri Almaniyanın müxtəlif şəhərlərində, bir-birindən kifayət qədər uzaqda, şimalda və cənubda yaşayırlar. Xoşbəxt bir təsadüf nəticəsində hamımız işi, təhsili və layihələri bir kənara qoyub görüşə bildik. Konsert çox gözəl keçdi, qonaqlar bizi ayaq üstə alqışlayırdılar. Sonda bir çox tamaşaçılar, o cümlədən iri firmaların və görkəmli konsernin nümayəndələri gözəl musiqiyə görə minnətdarlıq sözləri ilə çıxış etdilər. Biz ifaçılara göstərilən dəstəyə və diasporun etimadına görə çox minnətdarıq. Gələcək konsertlər və digər tədbirlərin keçirilməsi ümidilə”, - deyə F.Rüstəmova bildirib.
