Super User
“Məndə əzablardı, məndə kir deyil…”
“Ədəbiyyat və incəsənət” Poetik qiraət rubrikasında sizlərə şair Əlizadə Nurinin yeni şeirini təqdim edir.
Bəlkə günah elə baxışlardadı,
Bəlkə də bu dünya heç kifir deyil?
Məni yağışlar da yuya bilmədi-
Məndə əzablardı, məndə kir deyil…
Qoy, girim altına- söz də çətirsə…
Yola yol deyərəm, səni gətirsə.
Allah hamımızın içindədirsə,
Onda səhv etmişik- allah bir deyil.
Ölü anladanda, diri anlaya,
Gərək pirə gedə, piri anlaya!
Biri başa düşməz, biri anlayar-
Dünyada heç kimsə həmfikir deyil.
Baha başa gəlib- bu bahardısa,
Qəmi də dərərlər,qəm də bardısa.
Əgər bu dünyada allah vardısa-
Deməli, dünyada heç nə sirr deyil.
Üzünü dəyişsən, üzünə baxmaz,
Tüstün əyri çıxsa, közünə baxmaz!
Bu qələm özgənin sözünə baxmaz-
Sürgünə getsə də, o, əsir deyil…
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
Fransa Frankofoniyada uğursuzluğa düçar oldu, BMT-də heç nə əldə edə bilmədi
Müharibə zamanı da onlar BMT-də bizə qarşı bir təşəbbüsə əl atdılar. O vaxt alınmadı, Qoşulmama Hərəkatına üzv olan ölkələr bunun qabağını aldı.
AzərTAC xəbər verir ki, bu barədə Prezident İlham Əliyev yerli televiziya kanallarına müsahibəsində Fransanın anti-Azərbaycan mövqeyindən danışarkən bildirib.
Praqa görüşünü xatırladan dövlətimizin başçısı deyib: “Bu, Brüssel formatının davamı idi, sadəcə olaraq, Fransa Prezidenti iştirak etmişdi. Amma bir həftə ondan sonra nələr demişdi Azərbaycan haqqında. Mən də ona cavab verməli oldum. Ona görə biz, sadəcə olaraq, cavab verirdik. Onların Senatı, Milli Assambleyası anti-Azərbaycan qətnamələr qəbul edir, bizim Milli Məclis cavab olaraq bəyanat qəbul edir. Frankofoniyada uğursuzluğa düçar oldular, bir neçə ölkəni təzyiq altında saxlamaqla heç nə əldə edə bilmədilər. BMT-də heç nə əldə edə bilmədilər”.
Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, bu, qeyri-normal bir vəziyyətdir və onu bu səviyyəyə çatdıran biz olmamışıq. Ona görə əgər bu vəziyyəti normallaşdırmaq fikri olarsa, əlbəttə ki, təşəbbüskar biz olmayacağıq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
İnfarkt keçirən müğənni xəbərdarlıq etdi
Ən çox oxunan: “İki ay idi infarkt keçirəcəyimi hiss edirdim. Ailə üzvlərimi qorxutmaq istəmirdim. Qızım Qarabağa getməli idi. Həyat yoldaşım nəvəmi götürüb, qızımı yola salmağa getdilər. Gördüm ki, ürəyim sancır. Gəlinimdən ürək dərmanı istədim. Dərmanı içib, yuxuladım. Gecə saat ikidə gördüm ki, ürəyim dağılır. Ürəyim qoymadı yatmağa".
“Ədəbiyyat və incəsənət” bizim.media-ya istinadən bildirir ki, bu sözləri bir neçə həftə əvvəl ürəyindən infarkt keçirən Xalq artisti Vahid Əliyev "Elgizlə izlə" ictimai-sosial verilişində deyib.
Səhhəti ilə həyat sınağından keçən sənətkar başına gələnləri bu cür ifadə edib:
“Təcili yardım çağırdıq. Sonra getdim həkimə. Onlar mənə açıq ürək əməliyyatı keçirməyimi məsləhət gördülər. Ürək nə etsin? Ürək nə qədər tab gətirə bilər? Sənət adamını öldürmək çox asan məsələdir. İşləyən, zəhmətkeş insanın rollarını əlindən al, laqeyidlik göstər... Qadın ki, bir baxışdan məhv olur. Səhnə adamı da laqeyidlikdən məhv olunur. Həyatdır da... Çox maraqlı həyatdır... Tamaşaçılar məni həyatda olmayan zaman anlayıb, başa düşəcəklər".
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
Azərbaycanlı rejissor Anar Hüseynov vəfat edib
Azərbaycanlı rejissor, ölkə xaricində yaşayan Anar Hüseynov vəfat edib. “Ədəbiyyat və incəsənət” axşam.az-a istinadən bildirir ki, bu barədə müğənni Rəqsanə İsmayılova sosial şəbəkədə məlumat yayıb.
Qeyd edək ki, Anar Hüseynov Xalq artisti Aygün Kazımova, mərhum sənətçi Rəhim Rəhimli, müğənnilər Lətifə Soyuöz və Rəqsanə İsmayılovanın kliplərini lentə almışdı. O, uzun müddətdir Rusiyada yaşayırdı.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
Qazon Zaseyanın yerliləri
Yanvar ayının ən yaxşı mədəniyyət lətifələrinin təqdimatı davam edir. Bu dəfəki qəhrəmanımız savadsız, amma millətçi ermənidir
Bir dəfə Moskvaya azyaşlı oğluyla qonaq gələn bir erməni Puşkinin heykəlinin önündə “Qazon Zaseyan” (ruscadan tərcüməsi öt örtüyü əkilmişdir) yazısını görəndə heykəlin önündə diz çökür, oğlunu da diz çökməyə vadar edərək deyir:
-Akop, bu heykəl erməni xalqının böyük oğlu Qazon Zaseyana qoyulub. Ona təzim eləmək borcumuzdur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
Ana, ata əlindən telefonu bir dəqiqə yerə qoymur, amma uşaqdan kitab oxumağı tələb edir
Kitablara marağın azalmasının hansı obyektiv və subyektiv səbəbləri var? “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının ekspress-sorğusunu Habil Yaşar təqdim edir.
Kitaba marağın itməsi ən başlıca məncə təbliğatın yetərsizliyi ilə əlaqəlidir. Kitablar yetərincə təbliğ olunmur. Uşaqlara kitabları oxumaq məcbur edilir. Halbuki sevgi ilə yaxınlaşmalıdırlar. Onlara kitabın bir əşyadan daha dəyərli olduğunu başa salmalıdır valideynlər. Bir də belə bir deyim var ki, uşaq evin güzgüsüdür. Nə görsə onu da götürəcək. Ana, ata əlindən telefonu bir dəqiqə yerə qoymur, amma uşaqdan kitab oxumağı tələb edir. Uşaq da elə düşünür ki, ana, ata nə edirsə düz edir. Məcburiyyət nifrət yaradır. Bu məktəb dərsliklərinin ağırlığı da bəzən uşaqlara mənfi təsir edir. Hədsiz çox dərs yükünün altından çıxan gənclər oxumağa yönəlmək yerinə kitaba nifrət edir. Görmək belə istəmirlər kitab adı çəkiləndə.
Ancaq müşahidələrimdən gördüyüm qədərilə çox gənclər “vaxtım yoxdur”un arxasına sığınır. Lakin deyəndə ki, YouTube-da kinoya baxanda da həmin vaxtı sərf edirsən, deməyə söz tapmırlar. Məncə, məktəblərdə dərs yükü azaldılmalıdır. Uşaqlarla gənc müəlliflərin məktəblərdə vaxtaşırı görüşləri keçirilməlidir. Kitabların çapı və satış qiyməti enməlidir. Həm müəllif əziyyətsiz kitab çap etsin, həm də valideynlər rahatlıqla kitab ala bilsin deyə.
Nigar Mələk Səttarzadə, yazıçı
Birincisi, sosial şəbəkənin tə'siri şox böyükdür. İkincisi, ailədə və məktəbdə kitaba olan marağın olmamasıdır. Üçüncü isə insanların düsdüyü çevrə və mühitin sağlam olmaması, xüsusilə yeniyetmə və gənclərin kitabdan uzaqlaşmasına səbəb olan amillərdir. Kitab oxumaq gözəl şeydir hər kəs oxuya bilsə. Kitab oxumağın dilin təkmilləşməsində böyük rolu var. Kitab oxuyan insanların söz ehtiyatı çox olur. Təssüf ki, get gedə insanlar sözü qısaldaraq işlədirlər, necə ki, bəzi vərdişlərlə ömürlərini qısaltdıqları kimi.
Lətifə Abbasova, şairə
Kitablar insan ruhunu oxşayan və daxili dünyamızı zənginləşdirən bir bilik mənbəyidir. Hətta bizi keçmişə və gələcəyə aparan mənəvi qidadır. Kitab oxumaq söz ehtiyatımızı artırır, beyin funksiyamızı tənzimləyir. "Kitaba marağın azalmasına səbəb?" dilemmasına isə gəldikdə, deyə bilərəm ki, əsrin tələbini nəzərə alsaq, yaşadığımız dövrdə İnformasiya texnologiyaları həyatımızın bir parçası olduğu üçün virtual oxu bacarığı yeni nəsil üçün bir vərdiş halını almışdır.
Onlayn kitablar dövrümüzdə çox işlək format almışdır. Bu səbəbdən də istehsal olunan çap kitablarına tələbat azalmışdır. Kitablar şəxsən mənim həyatımın bir parçası, ruhumun qidasıdır. Düşünürəm ki, kitablar mənim kimi başqaları üçün də böyük bir xəzinədir.
Lalə Həsəncan, qiraətçi
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
Bu gün Opera və Balet teatrında “Leyli və Məcnun” tamaşasıdır
Bu gün Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının səhnəsində Üzeyir Hacıbəylinin “Leyli və Məcnun” operası yenidən təqdim olunacaq. Hüseynqulu Sarabski (Məcnun) və Ə. Fərəcov (Leyli) ilk dəfə bu misilsiz tamaşada rol aldıqdan sonra Zeynəb Xanlarova və Arif Babayev, Nəzakət Məmmədova və Baba Mirzəyev, Elnarə Abdullayeva və Mirələm Mirələmov, Arzu Əliyeva və Mənsum İbrahimov ürəkləri riqqətə gətirən ifa ilə bu tamaşanı milyonların sevimlisinə çeviriblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu dəfə tamaşaçılar baş rollarda yenidən Arzu Əliyeva ilə Mənsum İbrahimovu görəcəklər.
Beləliklə, rollarda: Leyli - Arzu Əliyeva (Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Artisti) Məcnun - Mənsum İbrahimov (Xalq artisti) Nofəl - Cahangir Qurbanov (Əməkdar artist) İbn Salam -Təyyar Bayramov (Əməkdar artist) Leylinin anası - Aytən Məhərrəmova Leylinin atası - Rza Xosrovzadə Məcnunun atası - Mütəllim Dəmirov Məcnunun anası - Afaq Ağayeva Zeyd - Nəzər Bəylərov Şeyx - Vüqar Əliyev Şeyx - Rafiq Abbasov
Tamaşanın quruluşçu rejissoru Əməkdar incəsənət xadimi Hafiz Quliyevdir. Operanı dirijor, Əməkdar incəsənət xadimi Sevil Hacıyeva idarə edəcək.
Qeyd edək ki, müsəlman Şərqində ilk opera sayılan “Leyli və Məcnun” dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəyli tərəfindən 1908-ci ildə qələmə alınıb. Opera elə həmin ilin yanvarında ilk dəfə səhnəyə qoyulub. Ölməz bəstəkarın bu əsəri 115 ildir ki, teatr səhnəsində nümayiş olunur. 3 saat 10 dəqiqə çəkəcək tamaşanın qısa məzmununu nəzərinizə çatdırırıq:
Birinci pərdə
Birinci şəkil.
Məktəb həyəti. Qeys onunla məktəbdə oxuyan Leylini sevir. Onlar dərsdən qalaraq görüşürlər. Qeys bir məslək kimi yüksək tutduğu məhəbbətini Leyliyə bəyan edir. Heç vaxt öz əhdindən dönməyəcəyini bildirir.
Məktəb yoldaşları onları bir yerdə görüb töhmətləndirirlər. Leylini Qeysdən ayırıb aparırlar. Ata və anası Qeysi pərişan görüb ona nəsihət edir, fikrindən daşındırmağa çalışır, söz verirlər ki, Leylini ona alsınlar.
İkinci şəkil.
Leyli ilə Qeysin məhəbbəti dilə-ağıza düşür, dedi-qodulara səbəb olur. Qadınlar bu xəbəri Leylinin anasına yetirir. Anası Leylini danlayır və məktəbə getməyi ona qadağan edir.
Məcnunun atası elçiliyə gedir və rədd cavabı alır. Bu hadisə Məcnunu pərişan etsə də, o eşqin yolunda hər cür bəla və cəfaya dözəcəyini qət edir.
Başqa bır qəbilə başçısı -İbn-Salam Leyliyə elçiliyə gəlir və “hə” cavabı alır. Leyli fəryad qoparıb, taleyindən şikayətlənir.
İkinci pərdə
Üçüncü şəkil.
Leylini İbn-Salamın evinə köçürürlər. Məcnun iztirab çəkir. O, evin ətrafında dolanır, İbn-Salam Leyliyə yaxınlaşanda Məcnunun töhmət dolu səsi və vəfasız Leyli haqqındakı sözləri onu dayandırır. Məcnun içəri girir. Qonaqlar məzəmmətlə onu ordan çıxarır. Ümidsizlik və iztirab Məcnunu adamlardan uzaqlaşmağa, baş götürüb səhralara qaçmağa məcbur edir.
Dördüncü şəkil.
Vəhşi səhrada Məcnun özünü eşqin fəzalarında məskən tapmış kimi hiss edir. Leylinin xəyalı ilə yaşayır. Sevgilisinin surəti onun gözləri qarşısında canlanır. Məcnun öz atasını görməkdən xoşhal olsa da, evə qayıtmaq təklifini rədd edir. Nofəl adlı sərkərdə Məcnunun dərdini biləndən sonra Leylini qılınc gücünə də olsa Məcnuna almağı vəd edir. Savaş baş tutur. Leylinin atası məğlub olur və aman diləyərək Nofələ bildirir ki, daha gecdir, Leyli İbn- Salama ərə verilmişdir. Nofəl vuruşu dayandırmağı əmr edir.
Üçüncü pərdə
Beşinci şəkil.
Hicran derdi Leylini üzüb ölüm yatağına salıb. İbn-Salam Leylinin soyuq rəftarından və ona könül vermədiyindən şikayətlənir. Leyli isə ona bildirir ki, Məcnuna olan eşqi onun qəlbində sönmədikcə, heç kəsi sevə bilməyəcəkdir. İbn-Salam xəstə Leylini tək buraxır. Məcnunun xəyalı Leylinin gözlərində canlanır, Məcnunun xəyalı yanıqlı sözlərlə Leylinin vəfasız olduğunu söyləyir. Dərin iztirablar çəkib, bu qədər cismi və ruhi üzüntülər görən Leyli öz canını təslim edir.
Altıncı şəkil.
Leylinin ölüm xəbərini eşidən Məcnun nalə edir, Zeydə yalvanr ki, onu yarın məzarına aparsın.
Leylinin qəbri üstündə o acı fəryadla fələkdən şikayətlənir. Sonra öz sevgilisinə qovuşmaq üçün onun qəbrini qucaqlayıb ölür.
Biletləri iTicket.az saytı və şəhərin kassalarından əldə etmək mümkündür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
Napoleon Hill, «Düşün və varlan» - Uğur yolunu göstərən ən yaxşı kitablar
Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsini sizlərə təqdim edir
Uğur üçün lazım olan keyfiyyətlər arasında biz bol informasiya almağın, mütaliənin necə vacib olmasını da sadalamışdıq. Statistik hesablamalara görə hər bir uğurlu insanın il ərzində orta hesabla 19 kitab oxuduğunu da sizin diqqətinizə çatdırmışdım.
Əksər reytinq sıralamalarında yer alan «bizneçdə və peşəkar fəaliyyətdə uğur qazanmaq» mövzusunda ən populyar motivasiya bestsellerləri arasından sizinçün seçdiyim 10-luqdakı kitablara bir-bir şərh verməyi davam edirəm.
Napoleon Hill, «Düşün və varlan»
Hətta belə bir deyim var, həyatında müəyyən uğur qazanan insan, hökmən Napoleon Hillin sözügedən bu kitabını yəqin ki, oxumuş insandır.
Bu gün bu kitab planet boyu milyon tirajlarla çıxır, (indiyə kimi 30 milyondan çox nüsxəsi satılıb), əksər biznesmenlər Napoleon Hilli uğur psixologiyasının banisi hesab edirlər. Bu kitabın hər bir uğurlu insanın, biznesmenin stolüstü kitabı olması da iddia olunur. Həyatının 20 ili boyunca Endryu Karnegi, Henri Ford, Tomas Edison və digər ən şöhrətli varlı insanların həyatını öyrənən, 5000 ən varlı amerikalıdan həyatları ilə bağlı müsahibələr alan müəllif sonda belə bir qənaətə gəlmişdir ki, bu şəxslərin hamısı oxşar xüsüsiyyətlərə malik olmuş, müvəffəqiyyət qazanmanın eyni qanunlarına riayət etmişlər.
Bu elə bir kitabdır ki, onu təkrarən oxuyacaq və hər dəfə yeni bir şeylər tapacaqsınız. Dünyanın ən varlı insanlarının uğur sirrini bilmək sizə zarafat gəlməsin.
Kitabda xoşbəxt həyatı təmin edən müvəffəqiyyətin 13 prinsipi də verilmişdir və təsəvvür edin, bütün bu prinsiplərin mayasında inam dayanır. (Mən sonrakı günlərdə hədsiz maraq doğuran bu prinsipləri ayrıca oxucularıma təqdim edəcəyəm).
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
Ötən il maliyyə axını 9,5 faiz artıb
2022-ci il ərzində maliyyə axınlarının həcmi 26,4 milyard manat təşkil edib ki, bu da 2021-ci illə müqayisədə 9,5 faiz çoxdur.
Mərkəzi Bankın məlumatında deyilir ki, ötən il də ümumi ödəniş daxilolmalarında ən yüksək paya malik iqtisadi fəaliyyət sahələri dövlət idarəetməsi və müdafiə, sosial təminat (21,3 faiz), tikinti (19,8 faiz) və ticarət, nəqliyyat vasitələrinin təmiri (15,8 faiz) olub. Daxilolmalarda ötən ilin müvafiq dövrünə nəzərən artıma ən yüksək töhfə verən iqtisadi fəaliyyət sahələri isə tikinti (1 milyard 979 milyon manat artım) və ticarət, nəqliyyat vasitələrinin təmiri (1 milyard 418 milyon manat artım) sahələri olub. Bütövlükdə, rüb ərzində maliyyə axınları üzrə ötən ilin eyni dövrünə nəzərən yeddi iqtisadi fəaliyyət sahəsində azalma, digərlərində isə artım qeydə alınıb.
Ən çox artım daşınmaz əmlak (2,1 dəfə), tikinti (61 faiz) və ticarət, nəqliyyat vasitələrinin təmiri (52 faiz), ən çox azalma isə elektrik enerjisi, qaz, buxar təchizatı (-34 faiz), maliyyə və sığorta fəaliyyəti (-28 faiz) və digər sahələrdə xidmətlər (-26 faiz) sektorlarında qeydə alınıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
“Hər şeyi ürəyimə salsaydım, bəlkə də, indi burada oturub sizinlə söhbət etməzdim” - Kamal Xudaverdiyev
Bəzən jurnalist müsahibindən söz ala bilmir. Necə edəsən ki, müsahibin danışsın? “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış tənqidçi Əsəd Cahangirlə “Ustad dərsləri” rubrikasını təqdim edir. Burada Əsəd Cahangirin müxtəlif illərdə götürdüyü ən maraqlı müsahibələr tarixi ardıcıllıqla təqdim olunur.
Kamal Xudaverdiyevdən 12.05.1998 tarixində götürülmüş müsahibə
“AKTYOR TALEYİMDƏN RAZIYAM”
60 yaşını qeyd etməyə hazırlaşan sevimli aktyorumuz, Xalq artisti Kamal Xudaverdiyev sənətdə qarşılaşdığı çətinliklərə baxmayaraq bu fikirdədir.
- Kamal müəllim, siz Buğa bürcü altında doğulmusunuz. Astroloqların fikrincə, buğalar inadkarlıq nəticəsində gec-tez istədiklərinə nail olurlar.
- Elə şeylər var ki, heç 60 yaşında da nail olmamışam. 1975-ci ildən ev növbəsindəyəm. Amma hələ də ev ala bilməmişəm. İki oğlum, gəlinim, anam və həyat yoldaşımla birlikdə birotaqlı mənzildə yaşayıram. Bakı şəhərinin meri Rəfael Allahverdiyevin məsləhəti ilə dörd il əvvəl Prezidentə məktub yazmışam. Eyni məzmunlu daha iki məktubu Fatma Abdullazadə öz kabinetində mənə diqtə edib. Mənim də xasiyyətim elədir ki, bir qapını iki dəfə döyməyi xoşlamıram.
- Övladlarınız nə işlə məşğuldurlar?
- Böyük oğlum Ağahüseyn İncəsənət Universitetinin menecerlik fakültəsini bitirib, hələ özünə iş tapa bilməyib. Kiçik oğlum Rövşən onuncu sinifdə oxuyur.
- Bəs, bu 60 ildə nail olduğunuz nə olub?
- Aktyor olmaq istəmişəm, olmuşam. Böyük zəhmət bahasına olsa da, sənətdə müəyyən yer tutmuşam. İndi ən böyük arzum uşaqları bir yana çıxarmaqdır. Maşın, bağ kimi şeyləri heç vaxt arzulamamışam. Çünki sənətə gələndə bilmişəm ki, bu sənətdə pul yoxdur.
- Mayın 3-də 60 yaşınız tamam oldu. Sizi bütün sənətsevərlər adından təbrik edirəm. Yubileyinizi qeyd edəcəksinizmi?
- Mədəniyyət Nazirliyi yubileyimlə bağlı göstəriş verib. Ayın 15-də teatrda yubileyim qeyd olunacaq. Sonra “Kral Lir” tamaşası göstəriləcək. Mən bu tamaşada baş rolu oynayıram. Mən ümumən çox təntənəni sevmirəm. 50 illiyimi də elə bu cür qeyd elədim.
- “Kral Lir” xeyli müddətdir ki, göstərilmir. Deyilənlərə görə, bu, sizin səhhətinizlə bağlıdır.
- Yox, qardaş, elə deyil, kim bunu deyirsə, yalan deyir. Uzunmüddətli təmirdən sonra tamaşaçı teatra yadırğadı. Amma, məncə, lap on tamaşaçı gəlsə belə, yenə də “Kral Lir” kimi tamaşanı repertuardan çıxarmaq olmaz.
- “Kral Lir”i yaratdığınız obrazların kralı hesab etmək olarmı?
- Hələki olar. Amma mən bunu son hədd hesab etmirəm. Elə olsa, gərək sənətə əlvida deyim.
- Teatra təzə gəldiyiniz vaxtları necə xatırlayırsınız?
- O vaxtlar bizə rol verməyəndə xiffət edərdik. İndiki cavanlarda öz sənətlərinə münasibətdə, elə bil, bir soyuqluq var. Mənimlə birlikdə teatra gələn Hamlet Xanızadə, Hamlet Qurbanov, Səməndər Rzayev kimi gənclər, Möhsüm Sənani, Həsənağa Salayev, Hökümə Qurbanova, İsmayıl Osmanlı, İsmayıl Dağıstanlı, Məmmədrza Şeyxzamanov kimi böyük aktyorların əhatəsində böyümüşük. Onlar çox sadə adamlar idi. Sözün yaxşı mənasında bizi sənətə qısqanırdılar da. “Vaqif” tamaşasında məni Möhsüm Sənaniyə dublyor vermişdilər. Hər ikimiz Eldarı oynayırqıq. Belə qısqanclığı onda hiss etdim. Hökümə xanımla “Antonio və Kleopatra”da bir tamaşada oynayanda heyranlıqdan səhnədə onun tamaşaçısına çevrilirdim.
- Sənət həyatınızda ən xoşbəxt gün.
- Teatra gəldiyim gün.
- Bəs, ən kədərli gün.
- Mən ancaq əzizlərimi itirəndə kədərlənirəm. Atamı bir yaşımda itirmişəm, məni anam böyüdüb.
- Bəs, sizi sənətə gətirən nə olub?
- Korifey aktyorlar. Yeddi-səkkiz yaşlarımdan mən bir tamaşa buraxmamışam. Hər bazar bir abbası, iki abbası yığıb gedirdim “Tuyuz”un tamaşalarına. O vaxtlar on altı yaşa qədər uşaqları Dram Teatrına buraxmırdılar.
- Aktyor olmağınıza peşman deyilsiniz ki?
- Qətiyyən! Mən Neft Texnikumuna əla qiymətlə daxil oldum. Sonra hamının gözünün qabağında sənədlərimi cırdım ki, oxumayacam. Orta məktəbi bitirib, sənədlərimi aktyorluğa verdim.
- Oynadığı rollar aktyorun xarakterinə hopurmu?
- Yaxşı cəhətlər hopa bilər, amma inanmıram ki, insanın xarakteri dəyişə.
- Haqqınız tapdananda ilk ağlınıza gələn nə olub?
- Demişəm ki, belə də olmalıymış. Hər şeyi ürəyimə salsaydım, bəlkə də, indi burada oturub sizinlə söhbət etməzdim.
- Deyirlər ki, sənətkarlar infarkta çox meylli olur... -- Məmməd Arazın Ələsgər Ələkbərova yazdığı bir şeir var, deyir ki, ürəklə yaşayanların ölüm də elə ürəkdən olur. Mən bir dəfə infartkt keçirmişəm, ikinci dəfə infarkt səviyyəsinə gəlib çatmadın.
- Sizcə, Kamal Xudaverdiyev necə adamdır?
- Tənhalığı sevir, məclis adamı deyil. Günün beş saatını tənha düşüncələrə həsr edir. Bir də görürsən, Yaşar Nuri, ya da başqa birisi ilə toyda olanda deyir ki, gəl düşək oturaq barda. Hətta tək içməyi sevirəm.
- Adamayovuşmazsınız?
- Özümdən asılı deyil, darıxıram. Hətta qonaq gələndə də. Bəlkə də, ömrü boyu dar otaqda yaşamışam, ondandır. Qonaq gəlsə, heç bir iş görə bilmirəm.
- Potensial imkanlarınızı səhnədə tam reallaşdıra bilmisinizmi?
- Əgər bu gün Kral Liri oynayıramsa, demək, müəyyən həddə gəlib çatmışam.
- Aktyorun qrim etməsinə necə baxırsınız?
- Əgər aktyor həyatda qrim edirsə, buna çox pis baxıram. Səhnədə isə bu normaldır. Abbas Rzayev adlı bir aktyor vardı, deyirdi ki, rejissor Tuqanovun vaxtında rolun tələbi ilə biz hətta paltarımızı da çıxarardıq. Müasir teatrda qrimdən çox az istifadə olunur. Mən hətta “Kral Lir”də də qrimdən istifadə etmirəm. Ümumiyyətlə, son otuz ildə qrimdən istifadə etdiyimi xatırlamıram.
- Aktyor taleyinizdən razısınızmı?
- Razıyam. Mən təməlindən aktyor olmamışam. Nəyə nail olmuşamsa, tədricən, pillə-pillə gəlib çatmışam. Elə olub ki, on il rol almamışam.
- Elə niyə?
- Rejissor Tofiq Kazımova söz çatdırırdılar. O isə çox sözə gedən adam idi, dedi-qodulara inanıb, rol vermirdi.
- Aktyor rejissordan nəsə götürürmü?
- Çox şey götürür. Mehdi Məmmədov pedaqoq idi. O, aktyoru tədricən yükləyirdi ki, axırda xarakteri alsın. Tofiq Kazımov isə hər şeyi özü göstərirdi, başa salırdı. Hövsələsi yox idi ki, məşqləri çox uzatsın. O, “Məhv olmuş gündəliklər”i iyirmi bir məşqə hazırlamışdı. Ona görə aktyorlar beş-altı tamaşadan sonra obrazı tam dərk edirdilər. Mərahim Fərzəlibəyov isə deyir ki, mən aktyor yetişdirmirəm. tapşırıq verib, sonra öz işini görür. Bəhram Osmanov ilk növbədə aktyorla işləyib, sonra rejissor işini görür. Vaxtilə Mehdi Məmmədovdan öyrəndiklərimi indi mən İncəsənət İnstitutunda tələbələrimə öyrədirəm.
- İndiyədək neçə rol oynamısınız və ən çox hansı rolunuzu sevirsiniz?
- Yüzə yaxın rolum olub, hamısını sevirəm.
- Təsəvvür edin ki, sehrli xalçaya minib gələcəyə gedirsiniz. Geri dönməyəcəksiniz. Özünüzlə bir şey götürməyə icazə verirlər. Nəyi götürərdiniz?
- (alnını ovuşdurur) Çətin sualdır bu, gərək fikirləşəsən. Fikrimi sonra deyərəm, növbəti müsahibələrimizdə...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(11.01.2023)
