Ədəbiyyatımızın cəfakeşi və fədaisi Məti Osmanoğlunun 65 yaşı tamam oldu

 

Elman Eldaroğlu yazır

 

Qələmə aldığı hər bir yazıda fikirlərini elə məntiqlə izah edir ki, bu dəsti-xəttin arxasında gizlənən səmimiyyəti, tükənməz eşqi, böyük ürəyi duyub, bəsirət gözləri ilə görməyə bilmirsən. Hiss olunur ki, halal adamdır- qərəzdən, paxıllıqdan, məkrdən çox uzaq... 

 

Deyir ki,- “Son zamanlar şeirin, nəsrin, publisistikanın vəziyyəti necədirsə, ədəbi tənqidin vəziyyəti də elədir: ədəbi tənqid bədii sözdən nə bir addım daldadır, nə bir addım öndə. Əlbəttə, ədəbiyyatımızın ümumi səviyyəsinin daha yüksək, ictimai fikrə daha ciddi təsir göstərmək gücündə olmasını arzu edərdim. O ki qaldı "ədəbi tənqidin aktuallığını itirməsi” təsəvvürünün yaranmasına, məncə, bu, tənqidə uzun müddət bəslənilmiş münasibətdən qaynaqlanır. Ədəbi tənqidə tənzimləyici qüvvə kimi yanaşırıq: bizdə belə bir fikir formalaşıb ki, ədəbiyyatda nə çatmırsa, buna tənqid cavabdehdir. Mən belə hesab edirəm ki, tənqid adlandırdığımız sahənin çatışmazlıqları olduğu kimi, uğurları da var. Məsələn, İradə Musayeva aktual tənqidin maraqlı nümunələrini yaradır, ədəbiyyatımızın yeni hadisələrini təhlil edərək ictimaiyyətə təqdim etməklə yanaşı, çatışmazlıqlara qarşı da prinsipial mövqe nümayiş etdirir. Rüstəm Kamalın ədəbi fikrimiz üçün yeni hadisə olan esseləri həm filoloji, həm də bədii fikirdə ciddi əks-səda yaradır. Cavanşir Yusifli dünya estetik fikri ilə Azərbaycan bədii düşüncəsi arasında filoloji baxımdan maraq doğuran paralellər qurur. Elnarə Akimovanın, Nərgiz Cabbarlının, Ülvi Babasoyun yazıları maraqla oxunur. Bunlar az deyil ki...”

 

Azərbaycan jurnalistikasında özündən öncəki fenomenlərin yolunu ləyaqətlə davam etdirən, professor Qulu Məhərrəmli onun adı çəkiləndə həm bir insan və həm də bir qələm adamı kimi, barəsində elə xoş sözlər söyləyir ki, istər-istəməz şəxsiyyətinə məftun olursan. Sevinirsən ki, xalqımızın arasında belə gözəl aydınlarımız var...

 

Bəli, bu gün sizə 1958-ci ildə Qazax rayonunun Sadıxlı kəndində zəhmətkeş bir kişinin süfrəsində halal ruzi ilə böyüyüb boya-başa çatan Məti Osmanoğlu haqqında danışmaq istəyirəm. O, 1975-ci ildə orta təhsilini doğulduğu Sadıqlı kənd orta məktəbində başa vurandan sonra indiki Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində ali təhsilə yiyələnib. Universiteti bitirəndən sonra bir müddət Balakən rayonunda müəllimlik edib. 1983-cü ildə Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi ixtisası üzrə Bakı Dövlət Universitetinin qiyabi aspiranturasına daxil olub, Eyni zamanda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin orqanı “Ulduz” jurnalının redaksiyasında işləməyə başlayıb. Sonra 1987-ci ildə yeni təsis edilmiş “Gənclik”-“Molodost” jurnalının ilk əməkdaşlarından biri olub. 1989-cu ldə böyük dilçi alim və ictimai xadim Aydın Məmmədov onu yeni təşkil olunan Azərbaycan Bədii Tərcümə və Ədəbi Əlaqələr Mərkəzinə dəvət edib. Burada baş elmi işçi, şöbə müdiri və mərkəzin təsis etdiyi “Yol” ədəbiyyat qəzetinin baş redaktoru vəzifələrində çalışıb. Mərkəzin qurucusu Aydın Məmmədovun faciəli ölümündən sonra oradakı vəzifəsindən istefa verərək qısa müddət Azərbaycan Milli Məclisinin “Demokratik Azərbaycan” fraksiyasının “Müxalifət” qəzetində çalışıb və buradan Azərbaycan Dövlət Teleradio Verilişləri şirkətinə “Uşaq, gənclər və maarifçilik” studiyasının baş direktoru vəzifəsinə dəvət olunub. AzTv-də işlədiyi dövrdə Fransa Dövlət Televiziyasında ixtisasartırma təcrübəsi keçib.

1996-cı ildə “Nəbatinin lirikası” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsi alıb və Bakı Dövlət Universitetinin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasında pedaqoji fəaliyyətini davam etdirir. Hazırda həmin kafedranın dosentidir. Eyni zamanda “Yol qəzeti”nin baş redktorudur...

 

“Böyük ədəbiyyatın başlıca missiyası insanların zövqünü və düşüncəsini təzələmək, belə demək mümkündürsə, insanların zövq və düşüncəsini "öz tərəfinə çəkmək” uğrunda mübarizə aparmaqdır. Ona görə də cəmiyyətlə ədəbiyyat arasında daimi bir müxaliflik var. Cəmiyyət ədəbiyyatda öz istədiyini, zövqünün vərdiş elədiklərini görmək, ədəbiyyat isə cəmiyyəti vərdişdən, ətalətdən azad etmək istəyir. Görünür, ədəbiyyatın cəmiyyətdə həmişə birmənalı qarşılanmamasının başlıca səbəbi də budur. Söz adamının əsas özəlliyi isə ondadır ki, bütün çətinliklərə sinə gərib, əzəli mübarizəsini davam etdirir, oxucunun üstünə gedir. Həsən bəy Zərdabinin dedikləri burada lap yerinə düşür: "Hər kəsi çağırıram - gəlmir; göstərirəm- görmür; deyirəm-qanmır. Axırda gördüm ki, onları haraylayıb çağırmaqdan, onlara deməkdən başqa bir qeyri əlac yoxdur. Olmaz ki, mənim sözümü eşidənlərdə heç bir qanan olmasın, necə ki, bir bulağın suyunun altına nə qədər bərk daş qoysan, bir neçə ildən sonra su tökülməkdə o bərk daş mürur ilə əriyib deşilir, habelə söz də. Ələlxüsus doğru söz”. Cəlil Məmmədquluzadə isə bu fikri ironiya ilə belə tamamlayırdı: "Çünki hükəmalar buyurublar: "Sözünü o kəslərə de ki, sənə qulaq vermirlər”. Söz sənətinin ölçüyə sığmayan sirli tərəfi də var. Həmin tərəfdən yanaşdıqda yeni əsərlərini cəmiyyətin səbirsizliklə gözlədiyi söz adamları da var. Məsələn, yaxın keçmişimizdə Səməd Vurğunun hər bir əsəri maraqla qarşılanar, dildə-ağızda gəzərdi. Məmməd Arazın, Hüseyn Arifin şeirləri ən elitar salonlarda da, ucqar bir kənddəki aşıq məclislərində də eyni sevgi və hərarətlə qarşılanardı...”- söyləyir.

 

Tanınmış ədəbiyyatşünas, tənqidçi, filologiya elmləri doktoru Elnara Akimova onun haqqında ağız dolusu danışaraq, xüsusi qeyd edir ki,- “Məti Osmanoğlu araşdırmaçı kimi ciddi alimdir. O, elmi-nəzəri inkişafın hər mərhələsində milli ədəbi keçmişi nəzərdən keçirməyi vacib hesab edir. Ədəbiyyat tariximizin, onun müxtəlif dövrləri və məsələlərinin ciddi elmi əsaslarla öyrənilməsi alimin araşdırmalarının nəzəri, xronoloji hüdudlarını şərtləndirir. İctimai-ədəbi fikrimizin müəyyən inkişaf prosesindəki yerini və rolunu müəyyənləşdirən bu yazılarla Məti Osmanoğlu fərqli bir yol qət edir. Bu məqalələrdə sağlam nəzəri baxış, irsə məhəbbət və bələdlik var, ədəbi hadisələrə həssas və incə yanaşma hakimdir. Ədəbi-fəlsəfi fikri, milli-mənəvi , vətəndaşlıq tarixini təmsil edən əksər imzalar kitabdakı məqalələrdən keçir. Milli ədəbi-bədii fikrin tarixi inkişafına xas ümumi qanunauyğunluqlar Məti Osmanoğlunun nəzəri yanaşmasında şərhini daha da dərinləşdirir. Alimin "Aldanmış kəvakibdə ironiya", "Əvvəlinci qəzetimiz", "Əkinçi"də şeir davası", "Faciə əsrimizin müqəddiməsi", "Əhməd Həmdi bəy və Mirzə Feyzulla" və s. bu kimi yazıları bir çox nəzəri problemlərin öyrənilməsi istiqamətində müəyyən mərhələyə metodoloji yekunlar vuran və yeni mərhələ üçün nəzəri prespektiv açan məqalələr kimi dəyərlidir”.

 

Ümumiyyətlə, onun yaradıcılığına müxtəlif bucaqlardan boylananda beş əsas amil xüsusi nəzərə çarpır:

1) Elmi və publisistik yaradıcılığa tələbəlik illərində başlayıb. “Cəfər Cabbarlının ədəbi-nəzəri görüşləri” adlandırdığı ilk məqaləsini universitet qəzetində nəşr etdirib. 1978-ci ildən Azərbaycan Dövlət Radiosunun uşaqlar üçün proqramlar hazırlayan redaksiyası ilə əməkdaşlıq edib. Balakən rayonunda müəllim işləyərkən, bu redaksiyanın ştatdankənar müxbiri kimi fəaliyyətini davam etdirib. 1983-cü ildən “Ulduz” jurnalında ədəbi-tənqidi məqalələrlə çıxış etməyə başlayıb, jurnalın tənqid şöbəsinin fəaliyyətinin yeniləşməsində böyük xidmətləri olub. O vaxt həmin jurnalda təşkil etdiyi “dəyirmi masa”dakı müzakirə və dialoqlar ciddi ictimai rezonans doğurub və həmin yazıların əksəriyyəti müasir elektron mediada yenidən nəşr olunub. 

2) Bədii Tərcümə və Ədəbi Əlaqələr Mərkəzində çalışarkən bir sıra əsərləri dilimizə tərcümə edib. Tarixi sənəd olan “Teymur tüzükləri” nin (“Əmir Teymurun vəsiyyətləri” adı ilə) özbəkcədən tərcümə edərək nəşr etdirdiyi ilk kitabı olub. Çingiz Aytmatovun “Çingiz xanın ağ buludu”, Qazaxıstanda yaşayan rus yazıçısı Moris Simaşkonun “Sultan Bəybars” povestləri oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanıb və bu əsərlər bədii tərcümə sənətinin layiqli nümunələri hesab olunur. Onun tərcüməsində “Çingiz xanın ağ buludu” İranda, “Teymur tüzükləri” isə İranda nəşr edilib.

3) AzTv-də çalışdığı dövrdə isə bir sıra layihələr həyata keçirib, o vaxt çox populyar olan “Dövrə” proqramının müəllifi və aparıcısı olub. Bu, Azərbaycan televiziyasında ilk “tok-şou” proqramı idi. 

4) “BP” şirkətinin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsində çalışarkən “Pablik rileyşnz” (“İctimaiyyətlə əlaqələr”) adlı kitabın tərtibçilərindən biri olub. Bu, PR sahəsində ölkəmizdə nəşr edilmiş ilk kitabdır.

 

5) Onun ədəbiyyatşünaslığa dair yüzdən çox elmi və elmi-publisistik məqaləsi nəşr edilib. “Azərbaycan realist poeziyasının təkamülü” adlı kitabı bu mövzuda apardığı axtarışların başlanğıcı kimi maraq doğurur. Hazırda XIX əsr Azərbaycan poeziyasının təkamülü” mövzusunda təqdiqat aparır...

 

Yanvarın 5-də Məti Osmanoğlunun 65 yaşı tamam olur. Onu bu münasibətlə təbrik edir, Allahdan möhkəm can sağlığı, firəvan həyat, yaradıcılıq uğurları diləyirik.

Çox yaşayın, Məti müəllim!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.01.2023)

6 gün əvvəl yola saldığımız 2022-ci il Azərbaycan kinosu üçün bir çox əlamətdar hadisələrlə yadda qaldı. Gəlin onları xatırlayaq. 

 

Şuşa ilə bağlı filmlər

 

2022-ci ilin ölkəmizdə “Şuşa İli” elan edilməsi haqqında dövlət başçısının müvafiq Sərəncamına əsasən, Azərbaycan Dövlət Film Fondunda saxlanılan Şuşa ilə bağlı filmlər bərpa edilərək ictimaiyyətə təqdim olundu.

 

Azərbaycanın ilk tarixi teleserialı

 

Mədəniyyət Nazirliyinin AzTV ilə tərəfdaşlığı əsasında ölkəmizdə ilk dəfə çoxseriyalı “Atabəylər: Şəmsəddin Eldəniz” tarixi bədii televiziya filminin çəkilməsi barədə qərar qəbul olundu. Filmin istehsalı “Şahdağfilm” kinostudiyasına həvalə olundu. Noyabr ayında filmin tizeri çəkilib ictimaiyyətə təqdim olundu, növbəti ay kastinq keçirildi. Azərbaycan və Türkiyə kinematoqrafiyasının birgə istehsalı olaraq çəkilişlərinin bu ilin mart-aprel aylarında başlaması nəzərdə tutulan “Atabəylər: Şəmsəddin Eldəniz” filmi Azərbaycan kino tarixinin ən parlaq səhifələrindən biri olacaq. 

 

Milyonların sevimli klubu barədə film

 

“Salnaməfilm” studiyasında Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə “Qarabağ” futbol klubu haqqında 4 seriyalı sənədli filmin istehsalına başlanıldı. Arxiv materiallarına istinadla çəkilən filmdə Ağdamda “Qarabağ” futbol klubunun yaranması, Ağdamın işğalından sonra Bakıda fəaliyyəti, ölkə və Avropa miqyaslı yarışlarda iştirakı, qazandığı nailiyyətlər və s. əksini tapacaq.

 

“Böyük qayıdış” müsabiqəsi

 

Mədəniyyət Nazirliyinin 2020-ci ildə təşkil etdiyi “Böyük Qayıdış” qısametrajlı bədii, sənədli və animasiya film layihələri müsabiqəsi kifayət qədər uğurlu oldu, müsabiqədə qalib olan “Böyük qırmızı ev” bədii-sənədli filminin çəkilişləri başa çatdı. 

(Film İkinci Qarabağ müharibəsi gedişində Ermənistanın terror hücumları nəticəsində fiziki və psixoloji travmalara məruz qalmış uşaqların həyatından bəhs edir.)

Gənc rejissor Azər Quliyevin “İkinci planetin qırmızı rəngi” (“Mozalan” studiyası) adlı qısametrajlı bədii film layihəsi də müsabiqənin qaliblərindən idi və bu il onun da çəkilişləri yekunlaşdı. 

 

ANİMAFİLM və digərləri

 

“Şuşa İli”ndə Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə Bakıda V ANİMAFİLM Beynəlxalq Animasiya, VI “DokuBaku” Beynəlxalq Sənədli Film festivalları keçirildi. Gənc Kinematoqrafçılar Mərkəzinin təsis etdiyi və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilati dəstəyi ilə gerçəkləşən XIII Bakı Beynəlxalq Qısa Filmlər Festivalı da ilin kino mənzərəsinə öz naxışını vurdu.

 

Kinomuzun 124 illiyi sərgisi

 

Milli Kino Günündə Heydər Əliyev Mərkəzinin qarşısında açıq havada kinomuzun tarixini əks etdirən sərgi açıldı. Azərbaycan kinosunun yaranmasının 124 illiyi və Azərbaycan Kinosu Günü münasibətilə Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə “Böyük Qayıdış” qısametrajlı film layihələri müsabiqəsinin qalibləri olan filmlər nümayiş etdirildi.

 

Baxımlı sənədli filmlər

 

C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası Mehmandarovlar nəslindən bəhs edən bədii-sənədli (rejissor Əməkdar incəsənət xadimi Yavər Rzayev, tədqiqatçı-jurnalist Vasif Quliyev), həmçinin ANAMA-nın fəaliyyətini diqqət mərkəzinə gətirən sənədli filmlərin çəkilişlərini başa çatdırdı.

Dünyaşöhrətli Azərbaycan bəstəkarı, SSRİ Xalq artisti Fikrət Əmirovun 100 illik yubileyi münasibətilə Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi əsasında “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında bədii-sənədli film (rejissor: Xalq artisti Vaqif Mustafayev) çəkildi və Heydər Əliyev Sarayında təntənəli təqdimat mərasimi keçirildi.

 

Beynəlxalq uğurlar

 

Ötən il bir sıra filmlərimiz beynəlxalq festivallarda uğur qazandı. Hilal Baydarovun “Xurmalar yetişəndə” filmi London kinofestivalında nümayiş olundu. Yenə onun “Balıqlara xütbə” (“Sermon to the Fish”) tammetrajlı bədii filmi Almaniyada – 32-ci Cottbus Film Festivalında (FFC) münsiflər heyətinin fəxri mükafatına layiq görüldü.

Rejissor Asif Rüstəmovun “Mərmər soyuğu” tammetrajlı bədii filmi Estoniyada “PÖFF Tallinn Black Nights” (“Qara gecələr”) festivalında mükafat qazandı. Filmdə çəkilən Xalq artisti Qurban İsmayılov isə “Ən yaxşı aktyor” nominasiyasında qalib elan edildi. Film həmçinin Qazaxıstanın Almatı şəhərində 16-cı Avrasiya Beynəlxalq Film Festivalında “Ən yaxşı rejissor” nominasiyasının qalibi oldu.

İlin əvvəlində Moskvada, Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin (XTNS) “Azərbaycan” pavilyonunda “Azərbaycan kinosu həftələri” keçirildi. Tatarıstan (RF) paytaxtında XVIII Kazan Beynəlxalq Müsəlman Filmləri Festivalında Azərbaycan filmləri də nümayiş olundu. Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində “Lendok” kinostudiyasının 90 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbirlər təşkil edildi. Bu tədbirlərdə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının direktoru Nazim Hüseynov da iştirak etdi.

Bu il qardaş Özbəkistanda Azərbaycan kinosunun geniş təqdimatı ilə yadda qaldı. Daşkənd Beynəlxalq Animasiya Forumunda ölkəmiz də təmsil olundu, filmlərimiz nümayiş etdirildi. “İpək Yolunun dürdanəsi” XIV Daşkənd Beynəlxalq Film Festivalında ölkəmizin nümayəndə heyəti iştirak etdi. Eyni zamanda Daşkənd və Buxara şəhərlərində “Azərbaycan kinosu günləri” təşkil edildi.

Türkiyənin Bursa şəhərində keçirilən II Dədə Qorqud Türk Dünyası Film Festivalında Azərbaycan kinosu da geniş şəkildə təmsil olundu. Azərbaycan filmləri festivalın həm müsabiqə, həm də müsabiqədənkənar proqramlarında yer aldı.

 

Unudulmaz hədiyyə

 

Nizami Kino Mərkəzində Özbəkistan, Qazaxıstan və Türkiyə filmlərinin nümayişi kinosevərlər üçün unudulmaz hədiyyə oldu.

 

Şəkildə: Hilal Baydarovun filmi Venesiya kinofestivalının loqosu ilə nümayiş olunarkən. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.01.2023)

Ötən ilin əsas ədəbiyyat hadisələrindən biri də Qubada keçirilən SilkWay Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalının Azərbaycan turu oldu ki, 32 finalçının əsərlərindən ibarət Antologiya bu il “Azərkitab” Yayınlarında nəşr olunacaq. Festivalın rəsmi media dəstəkçisi olan “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı antologiyaya daxil ediləcək əsərlərlə oxucularını tanış edir.

 

Faiq Hüseynbəyli

 

Hüseynbəyli Faiq Bilal oğlu 1983-cü il, dekabr ayının 20-də Cəlilabad rayonunun Alar kəndində anadan olub. 2004-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. Yaradıcılığına görə 2006-cı ildə “Gənclik, İdman və Turizm” nazirliyi tərəfindən “İlin ən yaxşı gənc şairi” kimi təltif olunub. 2007-ci ildə Prezident mükafatına layiq görülüb. Səkkiz poetik toplunun müəllifidir.

Faiq Hüseynbəyliyə çox rahatca peşəkar şair demək olar. Sözü cilalamaq, sözlə oynamaq, sözün nazını çəkmək, sözün qədrini bilmək onun şeirlərinin görünən tərəfləridir. Faiq Hüseynbəyli hər şeirində sözə bir abidə ucaldır sanki və deyir:

 

İlbəil yandıqca köz olur şair,

Hərf-hərf birləşib söz olur şair.

 

  

***

 

Bir səhər müharibəyə açıldı gözüm,

Gördüm, hər tərəfi

bürümüş vətən qoxusu.

Bir səhər müharibəyə açıldı gözüm,

Sən demə, qarışıb gecənin yuxusu,

Sən demə, qarışıb Gəncənin yuxusu.

 

Oyanıb otuz illik həsrətdən

Qocaman Murovdağ.

İlahi, möhtəşəmliyə bir bax!

Silkələnib, töküb üstündən yad izləri,

Şuşaya doğru səsləyir bizləri!

Səsləyir qədim abidələr -

Şuşa qalası,

Azıx mağarası,

Cıdır düzü.

Qaldığı yerdən boy atır

Xanın səsi, Vaqifin sözü.

 

Bir səhər müharibəyə açıldı gözüm,

Əmr verilib: - İrəli!

Üzülüb düşmənin

özgə ətəyindən əli.

Amma, lakin, ancaq,

dəyişməyib xisləti.

Atəşkəs istəyir müvəqqəti,

Aman diləyir,

girib heyvan cildinə çaqqallar,

Quzu kimi mələyir...

 

Döyüş meydanında dizini yerə atdı yağı,

Atəşə tutdu sivilləri, qız-gəlini, uşağı...

Məsum uşaqların ahı tutsun düşməni,

Xəbərlərə baxıb o ki var ağlamışam,

İçimdə bu əclaflığa qarşı

Bir ömürlük qisas hissi saxlamışam!

Daha sülh ola bilməz,

Axar sular durula bilməz!

Cənab Ali Baş Komandan,

Hörmətli zat ailləri,

Zəfər xəbərlərin xalqın ürəyinə su səpir,

Hərf-hərf, söz-söz, sətir-sətir.

Təşnə könüllərə məlhəmdi

Bütün çıxışların!

Rusiyadan, Fransadan eşidilir

Erməninin yalvarışları!

 

Bir səhər müharibəyə açıldı gözüm,

Bütün vücudumu bürüdü bu nida:

Qarabağ Azərbaycandır!

Günəş Ərgünəşdən doğdu bu yurda,

Əmr dəyişməyib: "İrəli!".

Qisas vaxtıdır,

Qana qan, cana candır!

 

Kəndbəkənd, oba-oba nəfəs alır,

Geri qayıdır torpaqlar

qarış-qarış, addım-addım...

Mənə zəfər verin,

Qələbə verin,

Azadlıq verin,

Bütün ağrılarımı-acılarımı unudum!

Ulu Babam, Dədəm Qorqud,

vaxt həmin vaxtdır,

An həmin andır -

Qarabağ Azərbaycandır!

 

 

***

 

İlbəil qocalır güzgülər,

Dərinləşir üzündəki cizgilər.

İlbəil qocalır yollar,

Enişdən yoxuşa ucalır yollar.

İlbəil quruyur ağaclar,

Qolsuz-budaqsız çürüyür ağaclar.

İlbəil əriyir sular,

Göylərə yeriyir sular.

Səmtini dəyişir çaylar,

Eyni fəslə dönür

Payızlar, qışlar,

Yazlar, yaylar.

İlbəil ayrılır o qız məndən,

Uzaqlaşır Günəş məndən,

Ay məndən, ulduz məndən.

İlbəil böyüyür qayğılar,

Bütün vücudumu bürüyür qayğılar.

İlbəil tanımır məni doğmalar, yadlar,

İlbəil süstləşir inadlar.

İlbəil çoxalır rəqəmlər,

İlbəil ömürdən çıxılır rəqəmlər.

Böyüyür addımlar, izlər,

Sükutun lal diliylə danışır sözlər.

İlbəil kar olur xəbərlər,

İçimdəki müharibəyə

uduzur bütün zəfərlər.

İlbəil uzaqlaşır hər şey adamdan,

Çıxmaq istəmirəm tənha odamdan.

İlbəil illər də azalır,

İlbəil bənizlər sozalır.

İlbəil yandıqca köz olur şair,

Hərf-hərf birləşib söz olur şair.

 

 

***

 

Salam, Tanrım mənim, salam, İlahi,

Mən gülü burnumda solan bəndənəm.

Çətin tanıyarsan bu qəmi, ahı,

Filankəsin oğlu filan bəndənəm.

 

Qarada itirdim bütün rəngləri,

O asan rəngləri, çətin rəngləri.

Atadan-anadan yetim rəngləri,

Həyat tablosuna salan bəndənəm.

 

Milçəklər qaynaşır söz pətəyində,

Nə kökündə dad var, nə kötəyində.

Həqiqət, azadlıq, haqq ətəyində,

Zühur namazını qılan bəndənəm.

 

Bəlkə də xitabım sənə xoş deyil,

Həmin adam deyil, vətəndaş deyil –

Heçdən yaratsan da, içim boş deyil,

Sən özün "Ol!" dedin, olan bəndənəm.

 

Çətin tanıyarsan... əyər tanısan,

Sən özün bu ruhun tərcümanısan.

Bütün şeirlərin qəhrəmanısan,

Min ildi qeydinə qalan bəndənəm.

 

Kimsə söz çeynəyir burda acından,

Qaçır ömrü boyu ehtiyacından...

Göstər ağ rəngini, tutum ucundan,

Mən yalan bəndənəm, yalan bəndənəm.

 

Sağ ol, Tanrım mənim, İlahim mənim,

Səndən öz payımı alan bəndənəm.

 

 

Sözün yorğunu

 

Yüyənə sığmayır dəli at kimi,

Ruha bax, dərənin-düzün yorğunu.

Min ildi Günəşdən nur içir əllər,

Min ildi ayaqlar izin yorğunu.

 

Həyat bir oyundu, yarışdan keçər,

Sevgidən, sevdadan, barışdan keçər.

Alın yazıları qırışdan keçər,

Alın yazıları... üzün yorğunu.

 

Tanrı, gəl sahib çıx bu ruha, cana,

Bir addım yaxın ol qulun insana.

Gündüzlər atadır, gecələr ana,

Oğulun yorğunu, qızın yorğunu.

 

Şimşəklər oynaşır qayada, dağda,

Rənglər yoxa çıxır qarada, ağda...

Qopmasın kökündən bircə budaq da,

Sən özün hifz elə, özün, yorğunu.

 

Ulayır səbrimi kəsən küləklər,

Torpaqdan, dənizdən küsən küləklər.

Bu yağan yağışlar, əsən küləklər,

Yar gələn yollarda tozun yorğunu.

 

Tanrı, sirlərini açan bəndəyəm,

Mən haçan Tanrıyam, haçan bəndəyəm?

Sözlə qanadlanıb uçan bəndəyəm,

Sözün yorğunuyam, sözün yorğunu.

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.01.2023)