Super User
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu xarici ölkələrlə tərəfdaşlığı genişləndirir
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva Litvaya səfəri çərçivəsində Qazaxıstanın Litvadakı səfiri Timur Urazayev və Türkiyənin Litvadakı səfiri Barış Tantekin ilə görüşüb.
Fonddan verilən məlumata görə, görüşlərdə Fond ilə təşkilatın üzv dövlətləri arasında ümumtürk mədəniyyətinin, ənənələrinin qorunub-saxlanılması istiqamətində sıx əməkdaşlığın əhəmiyyətindən söz açılıb. Müasir dövrdə Türk dövlətlərinin ortaq irsinin, dəyərlərinin mühafizəsi və gələcək nəsillərə ötürülməsinin önəminə toxunulub. Müxtəlif ölkələrdə yaşayan azsaylı türk xalqlarının Türk dünyasına inteqrasiya olunmasının və bu səpkidə Fond tərəfindən həyata keçirilən bir sıra tədbirlərin vacibliyi vurğulanıb. Təşkilatın xarici ölkələrlə tərəfdaşlıq münasibətlərinin genişləndirilməsi, türk və digər xalqlar arasında qarşılıqlı mədəni mübadilələrə töhfə kimi qiymətləndirilib.
Söhbətlər zamanı Fondun qurucu üzv dövlətləri Qazaxıstan və Türkiyə ilə iş birliyi əlaqələrinin prioritetləri nəzərdən keçirilib, gələcək planlar, mümkün birgə layihələr haqqında ümumi müzakirələr aparılıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
"Avroviziya"da səslənəcək mahnımız təqdim olunub
Azərbaycanın builki "Avroviziya" mahnı müsabiqəsində zaqatalalı ekiz qardaşların TuralTuranX dueti ilə təmsil olunacağı barədə məlumatlı idiniz. Budur, onların müsabiqədə səsləndirəcəkləri mahnı təqdim olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” xəbər verir ki, mahnı “Avroviziya”nın rəsmi "Youtube" səhifəsində yayımlanıb.
Xatırladaq ki, "Avroviziya-2023" mahnı müsabiqəsi bu il 9-13 may tarixlərində Böyük Britaniyanın Liverpul şəhərində keçiriləcək.
Şəkildə: Klipdən fraqmentlər
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
85 illik ömrün zirvəsi
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı filologiya elmləri doktoru, AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun şöbə müdiri Elnarə Akımovanın Xalq yazıçısı Anarın 85 illiyi ilə bağlı “Ömrün zirvəsi” yazısını təqdim edir.
Ömrünü, tərcümeyi-halını millətin yaddaşına çevrilə biləcək şəxsiyyətlərin olmadığı illər zamanın yaddaşında boşluğu ifadə edir. Anar yaradıcılığı bu mənada tarixi-milli özünüdərkin faktıdır, milli təfəkkür sivilizasiyasının epizodu deyil, hadisəsidir. Tarixin, idrakın hansı tərəfindən - uzağından, ya yaxınından baxsaq qarşımızda yarım əsrdən artıq bir dövrün tərəqqi hərəkatında iştirak edən bir ömür dayandığını görərik.
Anar mənim uşaqlıq yaddaşımdır, onun bir parçasıdır. Bütövləşən, formalaşan ədəbi zövqümün, ədəbiyyata baxışımın təməlində dayanan yazıçılardandır. Bizim evdə ən çox oxunan əsər "Sizsiz" olub. Atamın səliqə ilə düzdüyü kitabların arasında özünün də tez-tez əlinə götürüb nəfəsi ilə tozunu aldığı "Dünya bir pəncərədir" kitabı da var idi. Amma mən "Ağ liman"la sevdim Anar nəsrini. Ümumiyyətə, o dövrün ab-havasını əks etdirən iki-üç əsər oxuduğum gündən bu yana cazibəsini itirməyib: “Adamlar və ağaclar" (Ə.Əylisli), "Ağ liman" (Anar), "Baladadaşın ilk məhəbbəti" (Elçin)... Ömrün daha saf, daha qatqısız anları kimidi bu əsərlər. Oxuduqca durulur, həyatın xeyir-şər, işıq-qaranlıq arifmetikasından qurtulub metafizik bir huzura qovuşursan.
Bu bir faktdır. 60-cı illər ədəbiyyatımızın istiqlala aparan zaman kəsimi oldu. Uzun müddət öz tarixi yaddaşından uzaq düşmüş xalqı yenidən yaddaşına qaytarmaq vəzifəsi, bu vacib missiyanın milli şüurda ideya-bədii dərki və labüdlüyü məsələsi 60-cı illər bədii nəsrinin əsas problematikasını təşkil etdi. Anar nəsri bu prosesə yeni düşüncənin ifadəçisi olaraq qatıldı, tarixi yaddaşın təhrifsiz təlqin olunması, xalqın gen yaddaşına ötürülmüş məlumatların milli mövqedən yenidən bərpa edilməsi istiqamətinin episentrində dayandı.
Hər gəlişin bir missiyası olur. Mənə elə gəlir ki, 60-cı illərdə itmiş, güdaza verilmiş tarixi yaddaşın bərpası üçün böyük bir missiyaya tapınan Anar bunu bütün yaradıcılığının amalına çevirməyə nail oldu. Namizədlik dissertasiyamın üzərində çalışdığım vaxt Anarın 1985-ci ildə yazdığı "Dədə Qorqud dünyası" araşdırması keçmişdi əlimə. Sovet dövrünün hələ bitmədiyi illərdə Anar "Dədə Qorqud dünyası"nda qədim abidənin mənşə, dil, ərazi nöqteyi-nəzərindən Azərbaycan xalqına aid olduğuna diqqət çəkir, Dədə Qorqud dövrü oğuzlarının qədim kökə malik olması, öz torpaqlarında qədim zamanlardan məskunlaşması, mənəvi-əxlaqi dəyərləri ilə seçilməsi məsələlərini diqqətə çatdırırdı. Üstündən onilliyin və təlatümlü dalğaların ötdüyü bir dönəmdə, 1995-ci ildə yazılan "Otel otağı" əsərini oxuyanda mən nədənsə, bu araşdırmanı xatırlamışdım. Yazıçı baş qəhrəmanın - Kərimin şəxsində retrospeksiya vasitəsilə tez-tez keçmişə qayıdaraq yaddaşa müraciət edirdi: "Dad yaddaşıyla, qoxu yaddaşıyla bərabər uşaqlıq çağının ayrı-ayrı səhnələri, mənzərələri, sifətləri də bir-bir xəyalında canlanırdı. ...İstisuda üç yerdə su püskürüb yerdən çıxırdı, amma bu su yoldakı bulaqların suyu kimi soyuq, sərin deyildi, istiydi, hərarətiylə, tərkibiylə şəfalı idi... indi buraların yer adları - sanki kimsə qulağına bircə-bircə pıçıldayırmış kimi - yaddaşında səslənirdi: Yağlı bulaq, Qızıl qaya, Keçili dağı, Pəri çınqılı, Ayğır qayası, Şiş qaya, Daşlı yurd, Kotan qayası, Eyvazlı dağı, Novlu bulaq. İndi bütün bu yerlər ermənilərin əlindəydi".
Anarın digər - "Yaşamaq haqqı" traktatı, "Gecə düşüncələri" esselər toplusu, "Ağ qoç, qara qoç", "Göz muncuğu" və s. kimi əsərləri də tarixə, milli yaddaşa və keçmişimizə çəkilən illüstrasiyalardır. Nə deyirsiz-deyin, yazıçı üçün tarixi qata aludəlik, bağlılıq və bələdlik çox şeydi. A.V.Mixaylovun çox sevdiyim bir fikri var: "Bizim mədəniyyət barədə bilik səviyyəmiz - bu "tarix" anlamıdır”. Anarın əsərlərindəki tarix konsepti - yaddaşa bağlılıq və meyar sabitliyi ilə mənəvi-əxlaqi dəyərlərimizin sabitliyi arasında birbaşa əlaqə var. Bu əlaqə nə sxolast bolşevik şüurun və vulqar sosioloji psixologiyanın hakim olduğu sovet epoxasında pozuldu, nə də ən çətin məqamlarımızda - total siyasi stress, sosial böhran, xaos və deqradasiyanın ölkə həyatını bürüdüyü 90-cı illərdə məhvərindən ayrıldı. Qlobal təfəkkürün bütün ərazilərimizi zəbt etdiyi qaçılmaz olan indiki zamanda da Anar yaradıcılığı milli ahəngə xidmət edir, yeni fəlsəfə axtarışına milli əxlaqın özündən başlayır, onu oriyentir seçir, onu meyara çevirir.
Bəli, böyük bir epoxa həm də Anar nəsrindən keçir, durulur. İctimai və milli- mədəni həyatımızın son 60 ilində Anar faktoru vardır. Ya əsərləri danışıb, ya incə yumoru, ya ağrısı, ya da sükutu. Amma bütün hallarda öz "mən"i ilə estetik fenomenlər arasında simmetriyanın pozulmasına imkan verməyib.
Anar yaradıcılığındakı yaddaş özülü ilə çox mənəviyyat və ənənə aşınmalarını dəf etmək mümkündür.
85 yaş tarixə və zamana daha ucada dayanıb baxmaq üçün gözəl fürsətdir. Mübarək olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
Günün fotosu: Yava vulkanı oyanıb hamını qorxutdu
Günün fotosu: Yava vulkanı oyanıb hamını qorxutdu
İndoneziyanın Yava adasında Merapi vulkanı oyanıb və dəhşətli püskürtüsü ilə insanları qorxuya salıb. Eoronews xəbər verir ki, lava kütlələri kraterdən bir kilometr yarım məsafəyə səpilib, səmaya tüstü və küldən qatı bulud təbəqəsi yüksəlib.
Əhaliyə Merapinin 7 kilometrliyindən o yana keçmək qadağası qoyulub.
Son dəfə vulkan 2010-cu ildə oyanmışdı.
Foto: RIYADI/Copyright 2023 The AP.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
İlaxır çərşənbə, Novruz və mətbəx ənənələri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bit daha sizin İlaxır çərşənbənizi təbrik edir. İndi şərh edəcəyimiz mövzu bu gözəl bayramlarımızda süfrələrə düzülən nazü-nemətlər barədədir. Kulinariya rubrikasının daimi aparıcısı Göyçək Nəsirova şərh edir.
İlaxır çərşənbənin və Novruz bayramının ənənələrindən də biri “Yumurta boyamaq” adətidir. İnsanlar ilboyu yumurta qaynadıb yeyirlər. Lakin Novruzda qaynanmış yumurtanı həm də boyayırlar ki, bunun da bayramla bağlı xüsusi mənası vardır. İlaxır çərşənbədə və Novruz bayramı günlərində qırmızı yumurta boyamaq adəti əcdadın və torpağın dirilməsi, canlanması, bir sözlə oyanma-dirilmə ayini ilə əlaqədar olan ən qədim təsəvvürlərlə bağlı olduğunu göstərir.
Bayramın mərasimi simvolikası “Yeddi ləvin”, yaxud “Yeddi sin” adlanan adətdə xüsusi ifadə olunur. “Yeddi ləvin” yeddi növ yemək deməkdir. Yeddi növ yemək hazırlamaq və ya bayram süfrəsinə eyni hərflə başlayan yeddi ədəd bayram nəməri qoymaq adəti olmuşdur. Yeddi ləvində süfrəyə çörək, duz, üzərlik, kömür, güzgü, su və yumurta kimi yeddi növ yemək, nemət, əşya qoyulur. Bunların hər birinin öz mənası var. 7 müqəddəs rəqəmdir və dünyanın, kainatın birliyini, tamlığını ifadə edir. Bunun 7 növ ərzaqla ifadə olunması süfrənin simvolikası, ümumiyyətlə, yeməyin simvolikası ilə bağlıdır. Yəni Novruz süfrəsi də bayramın yaradılış ideyasına xidmət edir. Bayram süfrəsinə qoyulan 7 nemət artıq mərasimi məna daşıyır.
Süfrələriniz ruzi-bərəkətli olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
Bu gün İlin axır çərşənbəsidir
Bu gün torpağın və həyatın oyandığı İlaxır çərşənbə dediyimiz ilin axır çərşənbəsidir - Torpaq çərşənbəsidir. İlaxır çərşənbə Su, Od və Yel çərşənbələrindən sonra gəlir. Üçünü yola saldıq, bu da dördüncü. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı olaraq sizləri təbrik edirik, əziz oxucularımız!
İlaxır çərşənbədə səhər ertədən başlayıb bütün günü davam edən mərasim axşam şənlikləri ilə daha da gurlaşır. Üzərlik yandırılır, tonqallar alovlanır, tonqallar üstündən tullanılır, bacalardan torbalar sallanır, qurşaq atılır, qulaq falları qurulur. Və yaşından və cinsindən asılı olmayaraq hamı tonqalın üstündən tullanmalıdır, inanca görə, tonqalı söndürmək olmaz, o özü sönəndən sonra cavan oğlan və qızlar həmin tonqalın külünü yığıb, evdən kənar bir yerə, çölə atmalıdır. Bu, o deməkdir ki, tonqalın üstündən tullanan bütün ailə üzvlərinin bədbəxtçiliyi atılan küllə birlikdə ailədən uzaqlaşdırılır. Axırıncı çərşənbə axşamı yalnız yaxşı sözlər danışılması adət hesab olunur.
Qeyd edək ki, Novruz bayramı axşamı martın 20-nə təsadüf edəcək.
Xatırladaq ki, bu il üçün yaz fəslinin Azərbaycana gəlişi martın 21-i Bakı vaxtı ilə saat 01:24:24-ə təsadüf edəcək.
İndi isə ilaxır çərşənbə barədə daha geniş:
Bu çərşənbəyə xalq arasında "Yer çərşənbəsi", "İlaxır çərşənbə" və ya "Torpaq çərşənbəsi" də deyilir. İnanca görə, sonuncu çərşənbədə yer oyanır, torpaq nəfəs alır. Torpaq bütün canlılara həyat verir və uca Allahın yaratdıqlarının hamısı, o cümlədən insanlar onun qoynuna sığınırlar.
Uzun qış aylarında insanların evlərində saxladığı ərzaqlar tükənir. Əfsanəyə görə adamların əziyyət çəkdikləri bu gündə Su, Od, Yel və Torpaq xatunun yeraltı məbədinə qonaq gəlir və burada yatmış Torpağı oyadırlar. İlaxır çərşənbədə torpaq artıq əkinə hazır olur və ona toxum səpməyə başlayırlar. İnsanlar havanın mülayimləşməsinə, suların donunun açılmasına, çayların suyunun artmasına və torpağın canlanmasına sevinib, bu təbiət hadisəsinin hər birini (çərşənbələri) müxtəlif mərasimlərlə qeyd edirlər.
Boz ayın sonuncu çərşənbəsi olan İlaxır çərşənbə isə xalqımız tərəfindən böyük coşqu ilə qeyd edilir. Ölkəmizin bəzi bölgələrində İlaxır çərşənbə hətta Novruz bayramının özü qədər təntənəli keçirilir.
İlaxır çərşənbədə öncə qeyd etdiyimiz kimi, həyət-bacalarda tonqal qalanır, hər bir evdə xonçalar bəzənir, bayram süfrəsi açılır. Həmin gün küsülülər barışmalıdırlar. Qapıpusma, evdə ailə üzvlərinin hər birinin adına niyyət tutub şam yandırma, qonşularla, qohumlarla bayramlaşma və bir çox adət-ənənələr bu gün də yaşadılır.
Həmçinin bu günün başlıca özəlliyi ondan ibarətdir ki, qəbir üstünə gedilər, ölülərin ruhuna Quran oxunar, dua edilər. Axşam isə tonqalın üstündən yeddi dəfə o yan bu yana atılar, bununla da insanlar köhnə ilin azar-bezarını, dərd-bəlasını özlərindən qovub təzə ilə sağlam canla qədəm qoyacaqlarına, xəstəliklərdən qorunacaqlarına inanırlar.
İlaxır çərşənbədə bayram xonçasına Novruzun atributları olan səməni, paxlava, şəkərbura, qoğal, boyalı yumurtalar, müxtəlif çərəzlər - qoz, fındıq, iydə ilə yanaşı, həm də meyvə quruları da qoyulur və şamlar yandırılır.
İlaxır çərşənbələr müxtəlif mərasim ənənələri ilə zəngindir. Ev adətləri ilə bağlı ən əsas adətlərdən biri ev təmizləmədir.
Bu tipli yenilənmənin – təmizlənmənin əsas vasitələrindən biri üzərlikyandırmadı. Üzərlikyandırma Novruz mərasim kompleksində təmizlənmə – yenilənmə ilə bağlı icra olunan ayinlərdəndir. İnsanlar Novruz tonqalına üzərlik atar, bununla da ev-eşiyə, mal-qaraya, ev sakinlərinə yönəlmiş hər hansı mənfi nəzərin təsirini aradan qaldırarmışlar.
İlaxır çərşənbənin və ümumiyyətlə, 4 çərşənbənin hər birinin ən ayrılmaz və əvəzolunmaz atributu tonqalqalamadır. Xüsusilə ilaxır çərşənbədə tonqal qalanır, insanlar “ağırlığım-uğurluğum bu odda qalsın” deyib onun üzərindən tullanırlar. Bu zaman nəğmələr də oxunur.
Axır çərşənbənin əsas adətlərindən biri “qurşaqatdı” adətidir. Buna bəzi yerlərdə qurşaqsallama, şalsallama, baca-baca, yaxud nünnünü də deyilir. Məzmunu axır çərşənbə gecəsi evlərə papaq atıb, pay istəməkdir.
İlaxır çərşənbənin ayinləri çoxdur. Bunlardan bəziləri səməni ilə bağlıdır. Onlardan biri də “səməni nəziri” adətidir. Qəlbində bir niyyəti olan adam böyük tabaqlara buğda töküb göyərtdirirdi. Sonra cücərtiləri əzib şirəsini çıxarır, şirəyə bir az su əlavə edib, iki-üç gün qaynadırdılar. Ona qoz-fındıq ləpəsi qatır, sonra xonça sinilərinə töküb yayırdılar. Xonçaları evə aparmayıb, həyətdə saxlayırdılar. Gecə yatmayıb niyyətin qəbul olması haqqında dua edirdilər. Səhər bişmişin dadına baxırdılar. Əgər bişmiş şirin çıxırdısa, demək, nəzir-niyyət qəbul olunub.
“Barışıq” adəti çox mühüm adətdir və insanlar buna böyük əhəmiyyət verirlər. “Bayramlaşma” adəti isə çox geniş tərkibli mərasim aktıdır.
İlaxır çərşənbələrdə icra edilən oyunların bir çoxu heyvanlarla bağlıdır. Məsələn, “Xoruzdöyüşdürmə”, “İtboğuşdurma”, “Qoçdöyüşü” oyunları. “Xoruzdöyüşdürmə” oyunu Novruz bayramı günlərində, adından da göründüyü kimi, xüsusi cinsdən olan və xüsusi bəslənmiş xoruzların döyüşdürülməsidir.
Novruz bayramının ən mühüm və geniş yayılmış oyunlarından biri “Yumurta döyüşdürmək”dir. Bu oyunda yumurtalar bir-birinə vurulur, sınan yumurta məğlub tərəf olur. Qeyd etmək lazımdır ki, bu oyun tarixən çox geniş yayılmış, kütləvi xarakter daşımışdır. Keçmişdə dövlət başçıları da bu oyuna biganə qalmamışlar. Burada döyüşdürülən yumurtalar iki dünyanın – qışla yazın, soyuqla istinin mübarizəsini nümayiş etdirməkdədir.
Novruz falları
“Qulaq falı”, “qapıpusma”, “qulaqpusma” adları altında qeyd olunan falabaxma Azərbaycanın hər bir bölgəsində geniş yayılmışdır.
Axır çərşənbənin məşhur fallarından biri “üzüksalma” adlanır. “Bundan irəli ilaxır çərşənbədə ərgən qızlar bir otağa yığışıb dilək tası qurardılar. Ortalığa dərin bir mis qab qoyar, sonra hər qız öz üzüyünü həmin qabın içinə atardı. Üzükləri qabın içində iki-üç kərə qarışdırıb, balaca bir oğlan uşağını da gətirərdilər yığnağa. Uşağa başa salardılar ki: – Bax, indi biz növbə ilə bayatı oxuyacağıq. Hər dəfə bayatı oxunub başa çatanda, sən gedib tasın içindəki üzüklərdən birini götürərsən. Biz də baxıb görərik üzük kimindir. Bayatıdan sonra kimin üzüyü qabdan çıxarılsa, onun diləyi həmin bayatıdakı mətləbə yaxın bir axarda yozulardı.
İlaxır çərşənbənin fallarından biri də güzgü ilə falabaxmadır. Məsələn, Naxçıvan və Dərələyəz bölgələrində ilaxır çərşənbədə qızlar əllərində güzgü tutarlar. Ayın şəkli düşər güzgüyə. Şəklin içində oğlan əksi görünsə, “sevdiyi oğlana gedər” deyərlər. Burada iki əsas element var: güzgü və ay. Məlumdur ki, güzgü ruhlar aləmi ilə bağlıdır. Bu halda oğlanın şəklinin güzgüdə görünməsi onun ruhunun görünməsi deməkdir. Ay obrazına gəlincə, onun oğlan obrazı ilə bağlılığı diqqəti çəkir.
Ümumiyyətlə, Novruz falları say və məzmunca zəngindir. Bu fallar məzmunca maraqlı olmaqla yanaşı, bir sıra hallarda çox açıq şəkildə əski təbiət kultları ilə bağlı təsəvvürləri özlərində əks etdirir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
“M.Teatr”ın bu dəfə monotamaşa - “Vidalaşmadan getməyin”i hazırlayır
Aprelin 9-da müstəqil “M.Teatr”ın (“Mənim teatrım”) səhnəsində “Vidalaşmadan getməyin” adlı monotamaşa növbəti dəfə nümayiş olunacaq.
Bu monotamaşanın müəllifi Rövşən Ağayev, quruluşçu rejissoru, Xalq artisti Vidadi Həsənov, səhnə plastikası Mikayıl Mikayılov, bəstəkarı Vüqar Məmmədzadə, rəssamı Ülkər Əliyevadır. Səhnə həlli tamaşaçıya aktyor Oqtay Mehdiyevin təqdimatında çatdırılır.
Qeyd edək ki, “Vidalaşmadan getməyin” adlı monotamaşada haradansa peyda olan bir kişi bizə öz həyatını, keçmiş günlərini və o günlərin fərqində olmadığı məqamlarını danışır. Həmçinin səhnə əsərinin paradiqması, ana xətti tamaşa boyu tamaşaçılara təqdim olunur.
Biletləri iTicket.az saytı və şəhərin kassalarından əldə etmək mümkündür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
Burdan küveytlilər, ordan ruslar
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının əməkdaşı Malik Məmmədov bu dəfə azərbaycanlılar hansı ölkəyə daha çox gedirlər sualının yerinə Azərbaycana hansı ölkədən daha çox gəlirlər sualını qoyub. Nəticələr maraqlıdır həqiqətən də.
Başlayaq küveytlilərdən
Ötən il 22 minə yaxın Küveyt vətəndaşı Azərbaycana səyahət edib. Cari ildə iki dost ölkə arasında turizm sektorunda əlaqələrin daha da inkişaf etməsi gözlənilir. Son illər ərəb ölkələri, o cümlədən Küveytə aviareyslərin daha da intensiv olması turizm sektorunda canlanmanı şərtləndirən əsas amillərdən biri olub.
Bu məlumatı Azərbaycanın Küveytdəki səfiri Emil Kərimov bu ölkənin ən nüfuzlu qəzetlərindən biri olan “Əl Ənbə” nəşrinin baş redaktoru Yusif Xalid Al-Marzuq və jurnalistlərlə keçirdiyi görüşdə verib. Küveyt mediasının ölkəmizə böyük maraq göstərdiyini qeyd edən diplomatımız vurğulayıb ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən, bu il dahi şəxsiyyət, xalqımızın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin 100 illiyi qeyd olunur. O əlavə edib ki, bu münasibətlə Küveytdə də bir sıra tədbirlər keçiriləcək və media nümayəndələri ilə birlikdə məqalələr dərc ediləcək.
Səfir Azərbaycan və Küveyt arasında iqtisadi-ticarət, mədəni əməkdaşlıqdan da ətraflı bəhs edib.
Görüş zamanı “Əl Ənba” qəzeti ilə səfirlik, habelə azərbaycanlı jurnalistlər arasında əlaqələrin daha da möhkəmlənməsi müzakirə edilib, küveytli jurnalistlərin sualları cavablandırılıb.
Sonda qəzetin baş redaktoruna Azərbaycanın tarixi və turizm məkanlarını əks etdirən nəşrlər təqdim edilib.
Demək, bu ərəb ölkəsi ölkəmizə maraq göstərməkdədir.
Keçək ruslara
Azərbaycan yaz aylarında rusiyalıların təyyarə ilə səfər etdikləri üç populyar ölkə sırasındadır.
Bu, “tutu.ru” və “Alfasığorta” şirkətlərinin apardıqları tədqiqatın nəticələrindən məlum olub. Yaz fəslində rusiyalılar daha çox Özbəkistan, Azərbaycan və Türkiyəyə səfərlər üçün aviabiletlər əldə ediblər.
Rusiyadan Azərbaycana aviabiletlərin orta qiyməti 26 min 400 rubl (təxminən 600 manat) təşkil edir. Özbəkistana uçuşlar 27 min 200 rubl, Türkiyəyə isə 38 min 600 rubl məbləğindədir.
Uzaq xarici ölkələr arasında Tailand və Misir daha populyardır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
Stokholm Beynəlxalq Moda Sərgisində Qarabağ gözəlliyi
Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Milli Geyim Mərkəzinin rəhbəri, Avrasiya Etnodizaynçılar Assosiasiyasının üzvü, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, modelyer-dizayner Gülnarə Xəlilovanın "Qarabağ" adlı kolleksiyası yeddinci Stokholm Beynəlxalq Moda Sərgisində (Stockholm International Fashion Fair) təqdim olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, İsveç paytaxtının ən tanınmış mərasim mərkəzlərinin birində Grand Hoteldə keçirilən sərgisi, həmişəki kimi çoxlu sayda yerli və beynəlxalq modasevənlər, İsveç ictimaiyyəti və bu ölkədə akkreditə olmuş diplomatik korpus nümayəndələrinin iştirakı ilə baş tutub.
Stockholm International Fashion Fairdə qonaqlara ümumilikdə dünyaca tanınmış beş dizaynerin işi nümayiş edilib.
Azərbaycanın qədim geyim ənənələri və milli ornamentlərindən istifadə etməklə, xalqımızın zəngin tarixini və yeni dəb tendensiyalarını özündə birləşdirən Gülnarə Xəlilovaya məxsus ümumilikdə 9 libasdan ibarət “Qarabağ” kolleksiyası sərgisi iştirakçılarının marağına səbəb olub.
Qeyd edək ki, “Qarabağ” kolleksiyasının 7-ci Stokholm Beynəlxalq Moda Sərgisində nümayişi Azərbaycanın İsveçdəki səfirliyinin dəstəyi ilə təşkil edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
“Wikipediya”da Şah İsmayıl Səfəvi haqqında özbək dilində bölmə istifadəyə verilib
Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi öz məhsuldar fəaliyyəti ilə seçilməkdədir. Mərkəz yeni layihəsi ilə Azərbaycan Səfəvi imperiyasının banisi və birinci şahı, ilk dəfə olaraq Azərbaycan ərazilərini vahid dövlətdə birləşdirən və Azərbaycan türkcəsini dövlət dili elan edən hökmdar, şair Şah İsmayıl Səfəvi haqqında “Wikipediya” Beynəlxalq Elektron Ensiklopediyasında özbək dilində “Shoh Ismoil Safaviy” adlı bölmə istifadəyə verilib.
Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” pprtalına Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzindən bildirilib.
Mərkəzin “Wikipediya” heyəti tərəfindən yaradılmış bölmədə Şah İsmayıl Səfəvinin həyatı, hökmdarlığı, onun başçılığı ilə edilən yürüşlər və döyüşlər, siyasi fəaliyyəti, onun ailə və nəsil şəcərəsi, şəxsiyyəti, xidmətləri, ədəbiyyatımızda yeri, əsərləri, dövlətimiz tərəfindən adının əbədiləşdirilməsi və s. mövzular öz əksini tapıb.
Bölmələr üzrə hazırlanmış məqalədə Şah İsmayıl Səfəvinin həyatı və hakimiyyət illərini tam əhatə edən məlumatlar, xəritələr, tarixi rəsmlər, əlyazma əsərlərindən nümunələr və s. zəngin materiallar elmi istinad prinsipinə uyğun şəkildə verilib.
Qeyd olunur ki, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 7 may tarixli qərarı ilə Şah İsmayıl Xətainin əsərləri Azərbaycan Respublikasında dövlət mülkiyyəti elan edilən müəlliflərin siyahısına daxil edilib.
Şah İsmayıl Səfəvinin xidmətləri adlı bölmədə vurğulanır ki, o, qısa həyatında Azərbaycan dövlətçiliyi üçün vacib işlər görüb, böyük uğurlara imza atıb, ona ölməzlik bəxş edən əsərlər qələmə alıb, Azərbaycan xalqının siyasi və mədəni tarixində parlaq səhifələrdən birinin yaradıcısı kimi tanınıb.
Bölmədə Şah İsmayıl Səfəvinin 13 yaşında ikən Səfəvi əmirləri və digər türk boylarının dəstəyi ilə əcdadlarının başladığı mübarizəni davam etdirməsi, orta əsrlərdə onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan xalqının dövlətçiliyinin ən yüksək mərhələsi olan Səfəvilər imperiyasının qurulduğu, onun hakimiyyətinin və dövlətçilik ənənələrinin sonrakı Azərbaycan dövlətçilik tarixi zəncirində çox önəmli bir halqanı təmsil etməsi və çoxəsrlik Azərbaycan dövlətçiliyinin əsasını təşkil etməsi qeyd olunur.
Məqalədə, eyni zamanda, Şah İsmayıl Səfəvinin müasir Azərbaycan dövlətində, dövlətçilik tarixində, Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında rolundan söz açılır, Azərbaycan dövlətinin ona verdiyi böyük dəyər və qiymət vurğulanır.
“Wikipediya”da Şah İsmayıl Səfəvi haqqında özbək dilində məlumatlarla https://uz.wikipedia.org/wiki/Shoh_Ismoil_Safaviy linki vasitəsilə tanış olmaq mümkündür.
Qeyd edək ki, Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin “Wikiuz” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti, incəsənəti, dövlətçiliyi, şəhərləri, görkəmli şəxsiyyətləri, elm, siyasət, mədəniyyət və incəsənət xadimləri, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi, birinci Qarabağ savaşı, Vətən müharibəsi və s. aid özbək dilində yüzlərlə məqalə hazırlanaraq onlayn ensiklopediyaya yerləşdirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.03.2023)
