Den Braun Robert Lenqdon obrazını əks etdirən, ən çox satılan, triller romanları ilə tanınan Amerikalı yazıçıdır; “Mələklər və Şeytanlar”, “Da Vinçi Şifrəsi”, “İtirilmiş Simvol”, “Cəhənnəm” və “Başlanğıc” - onun əsas əsərləridir. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”in əməkdaşı Habil Yaşar Den Braunun yaradıcılığını təhlil edən yazısını təqdim edir. 

 

“Mənim üçün yazmaq, musiqi alətində ifa etmək kimi bir intizamdır; daimi məşq və bacarıqların təkmilləşdirilməsini tələb edir.”

Tipik bir yazı günündə (Braun həftədə yeddi gün işlədiyindən hər gün onun üçün eynidir) müəllif gününə səhər saat 4-də başlayır, bir gün əvvəl axşam saat 22-də yatdıqdan sonra.

Braun yazısına başlamaq üçün masasının başına keçməzdən əvvəl, güllə keçirməz qəhvə (yağ və hind cevizi yağı ilə qarışdırılmış qara qəhvə) hazırlayır və qaragilə, ispanaq, banan, hind cevizi suyu, çia toxumu, çətənə toxumu, kətan toxumundan ibarət noxud proteini hazırlayır. Sonra yazı vaxtıdır.

The Guardiana dediyinə əsasən "Nə qədər enerjim olduğundan asılı olaraq altı ilə doqquz saat arasında işləyirəm". “Bir çoxu bir gün əvvəl yazdıqlarımı redaktə edir. Bu, bir növ o günün tələbindən asılıdır.”

Gərgin yazı seansını dayandırmaq üçün Braunun kompüterində elə bir proqram quraşdırılıb ki, o, hər saat 60 saniyə donur, bu müddət ərzində təkan, oturaq hərəkətlər və bəzi sürətli uzanma hərəkətləri edir. Əvvəlki günlərdə onun stolunun üstündə proqram əvəzinə vaxtı qeyd edən antik qum saatı var idi.

“Yuxu vəziyyətindən - mümkün qədər tez masama çatmağa çalışıram. Səhər saat 4-də yazmağın ən yaxşı tərəfi odur ki, sizə e-poçt yazan başqa heç kim yoxdur.”

                                           

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2023)

“Ədəbiyyat  və incəsənət” portalı yazıçı-dramaturq Əyyub Qiyasın tanınmış teatr və kino xadimlərinin həyatlarından qələmə aldığı maraqlı anları təqdim edir. Növbəti təqdim edilən Sabir Məmmədovdur.

 

SABİR MƏMMƏDOV

(1961)

***

 

Kamal Həsənov var idi, professor, rəqs müəllimi. Çox gözəl insan və  çox yaxşı müəllim idi. Ruhu şad olsun.

“Babamızın babasının babası” filminə çəkildiyim üçün dərslərdə olmamışdım. Zaçot vaxtı idi:

– Balası, sən mənim dərsimdə olmamısan, mən sənə zaçot yazmayacağam, – dedi.

– Kamal müəllim üzrlü səbəbdən dərsdə olmamışam. Kinoya çəkilmişəm.

– Yaxşı eləmisən, adam kinoya çəkilər də. Yaxşı, de görüm nə bacarırsan?

– Tanqo, vals, uzundərə…

– Onu mən öyrətmişəm. Sən özün nə bacarırsan?

Ani fikirləşəndən sonra:

– Sağ əlimlə sol qulağımı tuta bilirəm, - dedim.

– Tut görüm…

Tutdum.

– Malades. Başqa nə bacarırsan?

– Sol əlimlə də sağ qulağımı tuta bilirəm.

– Tut görüm.

– Tutdum.

– Malades. Sən öz qulağıvı normal, adam kimi də tuta bilirsən?

– Əlbəttə.

– Malades. Ver zaçotkanı…

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

 (15.03.2023)

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə “Biri ikisində” layihəsində bu gün növbədə Özü-özüylə söhbət və şeir vaxtıdır, Elxan Yurdoğlu ilə tanışlıqdır.

 

 

 

Elxan YURDOĞLU

 

 

Özüylə söhbəti...

 

 

Yaş artıqca başqalaşırsan. Özün olmaqdan çıxırsan, bir az ailən, bir az dostların, bir az cəmiyyət, bir az işindəki adam olmağa başlayırsan.

Yaş artıqca özünü inandırmağa çalışırsan ki, gəncsən, “ruhun gəncdir” kimi ənənəvi fikirlərlə özün özünü aldadırsan və nə qəribədir ki, elə uşaq kimi də bu sözlərə özünü inandırırsan. İnsanların yaşlandıqca uşaqlaşmağa başladıqlarını hamımız eşitmişik. Görəsən, özümü aldadıb buna uşaq kimi inanmağımı qocalmağa başlamağın ilk addımları saymaq olarmı?!

Məsələn, ömrün ortasına çatmaq, yəni ömrün sıfırdan başlayıb sıfıra qayıdan parabolasının ən yuxarı nöqtəsində dayanıb düşünmək kimi də qəbul etmək olarmı bu düşüncələri? Eeeey, şair, az bilmirsən, ömrün 42-ci yaşında parabolanın ortasında olmaq... Hmmm, təxminən 84 il. Allah qismət eləsə, niyə də olmasın )))

Başqalaşmaqdan danışdım axı, nə qədər özüm olmaqdan çıxsam da, yazılarımda həmişə bir güzgü effekti görmüşəm. Yazılarımda özümdən çıxa bilməmişəm. Yazılarımda özümdən çıxmamışam. Bu həm də o deməkdir ki, Allahın verdiyi istedaddan onun istəyincə istifadə etmişəm. Yazıda özümdən çıxmamışam. Hər iki mənada. Elə hər iki mənada yazıya sədaqət də budur.

Bəzən özümə verdiyim sualların qarşısında dərin-dərin düşünməli, uzun-uzun fikirləşməli olmuşam. Cavabında özümü qane etməyən suallar olmayıb. Özümə hansı sualı vermişəmsə, bunun arxasında vicdanın tələbkarlığını, sevginin kövrəkliyini, atalığın nigaranlığını, vəzifəmin məsuliyyətini hiss eləmişəm. Çiynimə aldığım yüklərin mənəvi ağırlığına ürəyin necə dözümlülük nümayiş etdirdiyinə heyran olmuşam. Suallarımın cavabında ağıldan çox ürəyin hökmranlığı özümə qarşı haqsızlığa gətirib çıxarsa da, başqalarına qarşı haqsızlığımın olmamasına görə təskinlik tapıb özümə oyuncaq sevinclər də düzəltməyi bacarmışam.

Çoxlarına görə, həyat doluyam, ətrafdakılar üçün bir çox mənada stimul qaynağıyam. Gənclərin daim üz tutduqları dostuyam. Hamıya zaman ayıra bilirmişəm. Daha nələr, nələr... Görəsən, bunlara zaman ayıraraq özümdən nələrisə oğurlamıram ki?! Zamanı, işlərimi, yaradıcılığımı? Və yenə geriyə boylanıb ortaya qoyduqlarıma baxanda təəssüflənmirəm, təəccüblənirəm. Özümə qarşı oğurluğum olmayıb. Bundan sonrasında elə əvvəlki tempdən daha sürətlə işləməli, həyatı doya-doya, zövqlə yaşamağa davam etməli. Axı həm də parabolanın üstdən aşağı sürüşkən relyefinə keçid başlayıb. Bu relyefdə ömrü kələ-kötür düşüncələrdən qorumaq və hədəfə hamının tanıdığı o adam olaraq çatmaq ən böyük diləyimdir. Hamının şair deyə xitab etdiyi yaradıcı kimliyin haqqını da vermək şərti ilə.

 

21-12-2022,

Naxçıvan

 

...və şeirləri

 

SEVİB-SEVİLMƏDƏN YAŞAMAQ OLMUR

 

İndi bax tərtəmizdir telefonun yaddaşı,

Daha qalereyada səni axtarmıram da.

Şəkilsiz adamlar da yavaş-yavaş yadlaşır,

Yadlaşan adamlarla divar hördüm aramda.

 

Sən də qaldın divarın o üzündə, yaxşı yol,

Divarın ardındakı səslərdə itdi səsin.

Amma bir diləyim var, harda olsan, yaxşı ol,

Qayıtsan, bil ki, burda yoxdu o doğma kəsin.

 

Bilirsən, şair olan diqqətsizlikdən ölür,

Soyuqqanlı sevdiyim, dondum buz ürəyində.

Bizə vüsal ağlayır, bizə ayrılıq gülür,

Duyğularım can verdi duyğusuz ürəyində.

 

Nə yaxşı, səndən sonra qayğıma qalan oldu,

Bir içim sevgi səpdi sozalan ümidimə.

Tənhalığa qısılan könlümü alan oldu,

Nə çox məna yüklədi azalan ümidimə.

 

Çoxunun nəzərində ağılsızam, bilirəm,

Mən ki bir dəli şair, mən ki dopdolu adam.

Yenə dəlicəsinə sevirəm, sevilirəm,

Sevməsəm, sevilməsəm, necə yaşayacağam?!

 

 

BİR GÜN PAYIZ OLACAĞAM

 

Ulduzlara əl uzatsam, toxunarmı saçlarına?

Dodağıma yağış düşsə, islanarmı dodaqların?

Səhər-səhər rəssam günəş boyayanda üfüqləri

Mən də durub seyr eləsəm, qızararmı yanaqların?

 

Yarpaqları ovuclayıb misralara səpələsəm,

Şeirlərim ürəyinə yatarmı heç, nar çiçəyim?

Sərçələrə pıçıldasam sənlə dolu duaları,

Yaradanın dərgahına çatarmı heç, hər diləyim?

                                                                                            

Əllərimi yana açıb qucaqlasam bu dünyanı,

Sevə-sevə bu dünyanın bir adı sən olarsanmı?

Bu yağışı, bu payızı, bu havanı doya-doya

Ciyərimə çəksəm əgər, varlığıma dolarsanmı?

 

Taleyinə qarlar yağan, qönçə gülüm, qısıl mənə,

Mən onsuz da şeirlərdə çırtıldayan bir ocağam.

Yağışları yarpaqlarda rəqs eləyən payızı sev,

Unutma ki, bir gün mən də dönüb payız olacağam.

 

 

KƏND MƏNZƏRƏLƏRİ

 

Hər dəfə bu kəndə gələndə sanki

Dönüb on üç yaşlı uşaq oluram.

Şəhərin bozumtul qarğaşasından,

Səsindən-küyündən uzaq oluram.

 

Təkcənə dolaşdım həyət-bacanı,

Gah alma dişlədim, gah əncir yedim.

Mənə ürkək baxan toyuq-cücəyə

Dən səpib bir neçə qımqıma dedim.

 

Arxın kənarında gilənarları

Budaq-budaq gəzib birini tapdım.

Elə bil 20 il bundan əvvəlki

Sevdiyim o qızın yerini tapdım.

 

Kirpi yuvasını boş gördüm bu gün,

Üzüm tənəyində sərçələr kefdə.

İndi qarğaların qoz mövsümüdü,

Səsləri kəsilməz 5-6 həftə.

 

Hər dəfə bu kəndə gələndə sanki

Dönüb on üç yaşlı uşaq oluram.

Şəhərin bozumtul qarğaşasından,

Səsindən-küyündən uzaq oluram.

 

 

ŞAİR, YAĞIŞ, QUŞ BALALARI

 

Yağış pəncərəmdə quş balasıdır,

Hələ alışmayıb qanad çırpmağa.

Açıram ovcumda atılıb-düşür

Sevincdən ürəyim dönür bir dağa.

 

Yağış dimdikləyir ovuclarımı,

Uşaqtək sevinib çölə qaçıram.

Quş balalarına uçmaq öyrədir,

Qoşulub onlara mən də uçuram.

 

Elə bil çoxdandır bir küncdə küsən

İçimdən uşaqlıq inadım çıxır.

Hər tində, döngədə xatirələrim

Tutur əllərimdən – qanadım çıxır.

 

Sərçələr sevincək uçur yanımca,

Qopur qanadımdan bir lələk qələm.

Göylərə xoşbəxtlik şeiri yazıram,

Enirəm aprelin üzündən öpəm.

 

 

APREL GƏLDİ, SEVGİLİ...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Sevgi kimi gəldi.

Yasəmənlər açacaq,

Gilənarlar çiçəkləyəcək...

Uçacaq kəpənəklər,

Qızlar daha da gözəlləşəcək...

Gözüm görməyəcək heç nəyi, heç kimi,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Sən gəldin elə bil...

Nə xoş qoxular doldu içimə,

Nə gözəl gülümsədi günəş,

Nə gözəl oxuyur sərçələr,

Yaşıl-yaşıl yarpaqlayır göycələr.

Amma nə vecimə, kim nə düşünür, nə bilir,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi, sevgili...

Bir bahar da gəncləşər ölüm,

Bir boy da böyüyər ömür.

Üstümdən

Üç yüz altmış beş gün keçər,

Yanımdan şeirə vurğun qadınlar

Alnımdakı qırışlar kimi düzgün keçər.

Torlanan gözlərimdən yayınarlar deyə,

Məyus keçər, üzgün keçər,

Baxışları süzgün keçər.

Tutular şeirimin ərköyün dili,

Sadəcə, sənə şeir yazacağam, sevgili...

 

Aprel gəldi,

Sən də gəl, sevgili.

Aprel gedəndə gedərsən,

Özünlə apararsan sevgimi.

 

 

MƏN ÖLƏNDƏ AĞLAMA

 

Sən bir dəfə ağlamısan mənimçün,

Ona görə mən öləndə ağlama.

Yaşayanda yanıma çox gəlmisən,

Qəbrim üstə, bax, gələndə ağlama.

 

Mən bilirəm, sən ağlaya bilmirsən,

Ona görə mən öləndə ağlama.

Bəlkə, uzaq bir yerlərdə olassan,

Tez biləndə, gec biləndə ağlama.

 

Ağlayarsan deyə, ölə bilmirəm,

Ona görə mən öləndə ağlama.

Yoxluğuma sevinən də olacaq,

Sevinənlər hər güləndə ağlama.

 

Şeirlərim məni qoymaz ölməyə,

Ona görə mən öləndə ağlama.

Ağlasan da, “dost” çağırıb ağı de,

“Canım” deyib yar dilində ağlama.

 

 

BİRİYÇÜN DARIXMAQ

 

O gedib, hər yerdə şəkili qalıb,

Şair daşa dönüb – heykəli qalıb.

Gözlərim uzağa dikili qalıb

       biriyçün,

Havada əlinin “sağ ol” yeriyçün.

 

Görəsən, nə edir, indi hardadır?

Onu düşünmək də gilənar dadır.

Xatirələr belə intizardadır

         biriyçün,

Yaşanan keçmişin nağıl yeriyçün.

 

Bir də baxacaqsan, yoxdu bu adam,

Bir də görəcəksən, özgəyəm, yadam.

Heç vaxt bugünkütək darıxmamışam

                                biriyçün,

Səsində adımın sığal yeriyçün.

 

 

ŞEİR ŞÖLƏSİ

 

Bu qız başdan-başa yasəməndi ki,

Baxışında naxış-naxış ləçək var.

Gözəlliyi ətir saçır ətrafa,

Zənn edirsən, dörd yanında çiçək var.

 

Görəndə sevincə qərq olur dünyam,

Nə oslun ki, dərddi şair şələsi.

Baş qoyub ruhuna bir az uyuyam,

Yuxuma nur səpə şeir şöləsi.

 

Bir az ürkəkliyi, utancaqlığı

Duz tökə şeirimin yara yerinə.

Sən də zövq alasan bu şirin ağrı

Göynəyərək işlədikcə dərinə.

 

Məsum gülüşləri kəpənək kimi

Qönçə dodağının üstündə gəzir.

Təzə azadlığa çıxan qəlbimi,

Tanrım, bir mələyin eləyib əsir.

 

Dərdindən ölərdim, amma sevərək

Yaşamaq var ikən, kimdi öləsi!?

İndi həm ürəyim, həm də gözlərim

Sevgidən qamaşır, şeir şöləsi.

 

 

SƏNƏ BİR MƏKTUB YAZDIM

 

Sənə bir məktub yazdım,

Tələsmirəm göndərəm,

Hələ zərfə qoymuram.

Məktubun hər sətrində

Sənin gülüşlərin var –

Oxumaqdan doymuram.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Hər sirrim içindədi –

Oxumaqçün darıxma.

Bir sevda gizlətmişəm,

Hər gün zərfi sığalla,

Mən ölməyincə baxma.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Min məktuba əvəzdi...

Min romana, min şeirə.

Soruşma bu dövrdə

Məktub da hardan çıxdı,

Nə oldu birdən-birə!?

 

Sənə bir məktub yazdım,

Nədən korluq çəkdimsə,

Səndən umub yazmışam.

Hər cümlədə dolmuşam,

Sıxmışam gözlərimi –

Bərk-bərk yumub yazmışam.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Bir ildi hər gün bir az

Hərf-hərf yazmışam.

Xəttim pisdi, amma ki,

Sənə yazıram deyə,

Elə zərif yazmışam.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Ünvanın yox... Boş qalsın

Zərfin üstündə: Hara...

Bəlkə, uzaqlardasan?

Bəlkə, elə üstünə

Yazım ki: "Uzaqlara".

 

Sənə bir məktub yazdım,

Bir qərar da vermişəm –

Göndərəcəm hər yana.

Yəqin ki, biri mütləq,

Bir şəkildə çatacaq

Sən yaşayan ünvana.

 

Sənə bir məktub yazdım,

Çatmasa da, sevənlər

Bir-birinə oxuyar.

Amma səhər yuxudan

Duran kimi bu şeiri

Birinci sən oxu, yar...

 

Sənə bir məktub yazdım,

Tələsmirəm göndərəm,

Hələ zərfə qoymuram.

Məktubun hər sətrində,

Sənin gülüşlərin var –

Oxumaqdan doymuram.

 

 

QAPI BİLİB BAŞDAŞINI DÖYÜRƏM

Qardaşım, dostum şair İlqar Qulusoyun ölümündən 5 il keçir... Başdaşıyla dərdləşirəm...

 

Qapı bilib başdaşını döyürəm,

Aç qapını, dərdləşməyə gəlmişəm!

Sinən daşdı, mənə cavab vermirsən?

Bilmirsən ki, bura nəyə gəlmişəm?!

 

Bu nə böyük düzdü, məkan seçmisən!?

Yalan olsun qara mərmər bu düzdə.

Başdaşına söykəmişəm başımı,

Yerlər ağlar, göylər inlər bu düzdə.

 

Beş günlük dünyada beş ildi yoxsan,

Hərdən təkliyimi güldürən adam...

Döydüyüm qapını aç, mən də gəlim,

Məni diri-diri öldürən adam.

 

Ölümü əyləncə seçən şairim,

Ölüm zarafatı qanmadı axı!

Bizə bir od qoyub çıxıb getmisən,

Biz yandıq, dərdimiz yanmadı axı!

 

Gah keçib bir küncə yazdıqlarını –

Şeir kitabını vərəqləyirəm.

Gah da xəyal uçur xatirələrə –

Ömür kitabını vərəqləyirəm.

 

Darıxıram, aç qapını, danışaq,

Bu nə qərib, nə qəribə daxmadı?!

Yadındadı, mənə şeir yazmışdın –

Qızıl sözün qulağımda sırğadı.

 

Qapı bilib başdaşını döyürəm,

İlqar, səsin gəlsin, səsimə səs ver.

Adı İlqar olan vəfasız olmaz,

Sənsiz yaşamağa  mənə həvəs ver.

 

Ürəyin daşdımı, cavab vermirsən?!

İndi bəs neyləyim, mən başı daşlı?!

Diksindim, çiynimə bir əl toxundu,

– Kimlə danışırsan, o ki başdaşı?!

 

– Dostumdu, gəlmişəm ziyarətinə,

Söhbət eləyirik olub keçəndən.

...Gedir, arxasınca baxıram mən də,

Görəsən, başını bulayır nədən?!

 

Eeeeeh, ay adam, hardan biləsən,

Dağ sözüm yıxılıb, sözüm dağlanıb.

Səhərdən bir mərmər qapı döyürəm,

Hər yanı açıqdı, amma bağlanıb...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2023)

 

 

“Ulduz" jurnalı ilə “Ədəbiyyat və İncəsənət" portalı görkəmli qələm ustası, Xalq yazıçısı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri Anarın 85 illik yubileyinə həsr edilmiş, yaşı 35-dək gənc yazarlar arasında hekayə müsabiqəsi elan edir. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, müsabiqə ölkədə gənc nasirlərin nəsr nümunələrinin daha da püxtələşməsinə xidmət edir, mövzu seçimi sərbəstdir. 

Müsabiqə iştirakçıları hekayələrini öz tərcümeyi-halları və fotoşəkilləri ilə birgə iyul ayının 15-dək Bu email ünvanı spambotlardan qorunur. Onu görmək üçün JavaScripti qoşmaq lazımdır.   ünavanına göndərə bilərlər. Təqdim edilmiş mətnlərin həcmi 20 min işarədən artıq olmamalı, bundan əvvəl heç bir mətbu orqanda dərc edilməməlidir. 

Müsabiqəyə sentyabr ayında yekun vurulacaq, nüfuzlu münsiflər tərəfindən ümumilikdə dörd qalib hekayə müəllifi (1-ci yer bir, 2-ci yer bir, 3-cü yer iki laureat) diplom və mükafatlarla təltif ediləcək. 

Qeyd edək ki, müsabiqə çərçivəsində  seçilmiş bəlli sayda hekayə "Ulduz"  jurnalının xüsusi nömrəsində, eləcə də

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalında dərc ediləcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2023)

Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq”  layihəsini sizlərə təqdim edir. Bu dəfəki mövzumuz böyük uğrlar sərgiləmiş Uorren Baffetin uğur qazanmaq qaydalarıdır. Qaydalar 13-dür. Hər buraxılışımızda sizlərə 1 yeni qayda verərək əvvəlkiləri də təkrarən saxlayırıq ki, biliyiniz daha təkmil və mükəmməl olsun.

 

Beləliklə 10-cu qayda.

Qətiyyətli olun!

«Qətiyyətsizliklə siz heç nəyə nail ola bilməyəcəksiniz. 1984-cü ildə mən bir kompaniya almışdım. Bu kompaniyada bir qadından – kompaniyanın qurucusundan çox xoşum gəlirdi. İş onda idi ki, böyük maliyyəsi olmayan və olduqca qətiyyətli olan bu xanım yalnız qətiyyəti hesabına mebel satışı ilə məşğul olan böyük bir mağazalar şəbəkəsi aça bilmişdi».

 

Əvvəlki qaydalar bunlar idi:

Unutmayın – həmişə  özünə investisiya qoymaq lazımdır!

«Hər gün öz xarakterinzin zəif cəhətləri üzərində çalışın, onları daha yaxşı edin, öz qabiliyyət və bacarıqlarınızı inkişaf etdirin. Özünə investisiya qoymaq həmişə universitetlərə təhsil haqqı ödəmək anlamında deyil. Mənim iki diplomum var, amma mən onları çərçivəyə salıb divardan asmıram. Mən hətta bilmirəm ki, onları hara qoymuşam».

«Yox!» deməyi öyrənin

«Siz «yox» deməyi öyrənməsəniz, heç vaxt öz zamanınızı tam olaraq idarə edə, ona nəzarət edə bilməyəcəksiniz».

Heç vaxt başqalarına qulaq asmayın

«Çalışın, başqalarının düşüncəsinə əsaslanan qərar qəbul etməyəsiniz. Karyeramın əvvəlində mənə yalnız uğursuzluq vəd edirdilər. Hətta mən investorlardan 100 min dollar toplamağı bacaranda da həmin şəxslərin  fikirləri dəyişməmişdi. Təsəvvür edin, 10 ildən sonra bu pullar mənə 100 milyon dollar gətirəndə onların sifətlərinin ifadələri nə cür oldu.

Özünüzə yalnız öz daxili şkalanız ilə qiymət verin!»

Cəld və məhsuldar hərəkət edin

«Qərarı çox uzadıb çox düşünməyin. Həmişə çalışın, hər şeyin məğzini cəld, zamanında anlayasınız. Sonradan başa düşəcəksiniz ki, bu, pul qazanmağın yeganə vasitəsidir».

Çalışın, öz gəlirlərinizi təkrar investisiyaya qoyasınız

«Öz ilk biznesinizlə qazandığınız pulu çalışın xərcləməyəsiniz, işin inkişafına qoyasınız. Haçansa mən dostumla bərbərxanada oyun avtomatı quraşdırıb bir qədər pul qazanmışdım. Amma bu pulu digər yeniyetmələr kimi xərcləmədik, dövriyyəyə buraxdıq. Nəticədə, 26 yaşda artıq mənim 1,4 milyon dollarım var idi».

Hər şey barədə əvvəlcədən razılaşın

«İstənilən işi başlayanda dərhal  maliyyə məsələsində razılaşın. Bunu etməsəniz, böyük ehtimalla siz aldadılacaqsınız. Bu dərsi mən yeniyetməlik vaxtımda əxz eləmişəm. Necəsə, mənim babam məndən və dostumdan mağazasını təmizləməyi xahiş etmişdi. Biz 5 saat ərzində süpürgələrlə işlədik, yeşikləri daşıdıq. İş qurtaranda babam bizim ikimizə cəmi 90 sent ödədi. Həmin anda şəraitin ədalətsizliyindən mən çox sarsılmışdım».

Ən xırda şeylərə belə diqqət edin və onlardan öz maraqlarınız üçün istifadə eləyin

«Həmişə xırda şeylərə diqqət etsəniz yaxşıca qənaət etmiş olacaqsınız. Bir yaxşı nümunə gətirim: Mənim bir tanışım evinin küçə divarlarını rəngləmək qərarına gəlmişdi, o bunu çox ağılla etdi. 4 divarın hamısını yox, yalnız əsas küçəyə baxan divarı rənglədi».

Öz pullarınızdan düzgün istifadə edin

«Birinci yarımqayda: heç vaxt pulunuzu itirməyin. İkinci yarımqayda: heç vaxt birinci qaydanı unutmayın.

Foreks bazarında ticarətlə məşğulsunuzsa həmişə məntiqsiz risklərdən qaçın. Ticarətlə necəgəldi məşğul olmayın. Həmişə pula qənaət metodundan yararlanın ki, nəticədə kapitalınız qorunsun və artsın».

Öz vəsaitinizlə yaşayın!

«Çalışın, heç vaxit borca pul göitürməyin. Götürsəniz, heç cür inkişaf edə bilməyəcək, bütün həyatınızı yoxsulluq içində keçirəcəksiniz. Cəld borclarınızı qaytarın və dövriyyəyə buraxmaq üçün azacıq kapital  toplayın».

 

 

11-ci qayda  “Çökən müəssisədən vaxtında çıxmağa çalışın!”

olacaq.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.03.2023)