Super User
Milli cazın qurucularından biri, “Təhminə”nin sauntrekinin mahir ifaçısı, metro terrorunun qurbanı
Bu gün böyük bəstəkar Rafiq Babayevin doğum günüdür
Sözün həqiqi mənasında o, böyük bəstəkar idi, Azərbaycan cazından danışarkən hökmən Vaqif Mustafazadənin adı ilə yanaşı onun da adı çəkilirdi. Söhbət bu gün anadan olmasının 87-ci ili tamam olan istedadlı bəstəkar, Xalq artisti, cazmen, pianoçu Rafiq Babayevdən gedir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Rafiq Babayev 1936-ci il martın 31-də Bakıda musiqiçi ailəsində dünyaya göz açıb, musiqi təhsilinin bütün pillələrində uğur qazanmağı bacarıb. Caz musiqisinə böyük həvəsi, improvizasiya etmə bacarığı, ailədən gələn musiqiçi istedadı, sanki bu gəncin gələcək həyat yolunu müəyyən edib. Yaşlı nəsil o dövrləri yaxşı xatırlayar. 60-cı illərdə dünyanın caz dəbi Azərbaycana da gəlmişdi. Tək musiqi ilə yox, enli bakenbardlar, uzun saç, klyoş şalvarlar, ipiri köynək yaxalıqları. Bu həmin dövr idi ki, gənclər kommunist sərtləşməsi səngimişdi deyə rahat nəfəs ala və qərb təsirinə düşə bilirdi.
Musiqi məktəbinin buraxılış imtahanında klassik musiqidən əlavə amerikalı caz pianist Bill Evansın kompozisiyasını da ifa edən Rafiq Babayev bu addımı ilə görkəmli bəstəkar Fikrət Əmirovun rəğbətini qazanır və caz dünyasına ilk addımlarını atmış olur.
Təhsilini başa vurduqdan sonra özünün caz-instrumental qrupunu yaradan Rafiq Babayev SSRİ turnesinə çıxır, bir sıra caz festivallarının laureatı olur. Ötən əsrin 60-cı illərində ikinci baharını yaşayan milli caz Rafiq Babayevin töhfələri ilə səsini bir daha bütün dünyaya çatdırır. 1965-ci ildə o, özünün rəhbərlik etdiyi instrumental caz kvartetinin və Teymur Mirzəyevin Bakı vokal kvintetinin birləşməsi nəticəsində yaranmış “Qaya” caz vokal instrumental ansamblının musiqi rəhbəri təyin edilir. Və çox gözəl bilirsiniz ki, “Qaya” Azərbaycan musiqisi tarixi üçün nə deməkdir.
Ayrı-ayrı vaxtlarda Mahnı Teatrının musiqi rəhbəri, estrada-simfonik orkestrinin bədii rəhbəri və dirijoru kimi çalışır. Yaratdığı musiqi kollektivlərində gənc və istedadlı musiqiçilərin üzə çıxması üçün əlindən gələni əsirgəmir. Rafiq Babayev 1978-ci ildə Azərbaycan SSR-in Əməkdar artisti, 1993-cü ildə isə müstəqil Azərbaycanın Xalq artisti adlarına layiq görülür. Milli musiqini cazla sintez edərək ona yeni nəfəs verən istedadlı bəstəkar 20-dən çox bədii və sənədli ekran əsərinə, həmçinin cizgi filminə musiqi bəstələyib.
Həyat yolu Rəşid Behbudov, Vaqif Mustafazadə, Müslüm Maqomayev kimi milli musiqimizin görkəmli simaları ilə kəsişən Rafiq Babayevin hərtərəfli şəxsiyyəti mədəniyyətimizdə öz izini qoymaqla bərabər, yeni musiqiçilər nəslinin nümayəndələri üçün də ilham mənbəyi olan bir məbəddir. 1993-cü ildə çəkilmiş “Təhminə və Zaur” filminin saundtreki olan “Əlvida” kompozisiyası daha sonra bir sıra müğənnilər tərəfindən oxunsa da, Rafiq Babayevin ifasında təkrarolunmazdı.
Çox təəssüf ki, böyük bəstəkar faciəli və amansız ölümə tuş gəldi. 19 mart 1994-cü il. Bakı metrosunda törədilmiş terror nəticəsində 14 həmvətənimiz öldü. Ölənlər arasında Xalq artisti, Azərbaycanın caz musiqisi sənətinin yeni parlaq səhifələrini yaradan Rafiq Babayevin də adı var. Qəribədir ki, o, ilk dəfə metroya minirdi həmin gün. Ömründə ilk və son dəfə yer altına enən dahi sənətkar həyata elə oradaca əlvida dedi.
Ruhu şad olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
AMEA Ədəbiyyat İnstitutu polyak nobelçilərinin yaradıcılığına diqqət ayırıb
AMEA Ədəbiyyat İnstitutunda “Polşa Respublikasının Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatlarının yaradıcılığı” adlı tədbir keçirilib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AMEA Ədəbiyyat İnstitutunun icraçı direktoru, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Mehman Həsənliyə istinadən məlumat verir.
Tədbiri giriş sözü ilə Mehman Həsənli açaraq qeyd edib ki, Bakı Slavyan Universiteti (BSU) ilə birgə təşkil olunan tədbir Polşa Respublikasının Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatlarının yaradıcılığına daha ciddi maraq yetirməyə həsr olunub. O vurğulayıb ki, Azərbaycan-Polşa ədəbi əlaqələrinin çox zəngin tarixi keçmişi var və xüsusilə XX əsrin əvvəllərində bu əlaqələr daha da güclənib: “Azərbaycanın müstəqilliyini bərpa etməsindən sonra yaranan münasibətlər əlaqələrimizin yeni səhifəsini təşkil etməkdədir. Ədəbiyyat İnstitutu da ədəbi əlaqələrin inkişafına önəmli töhfələr verib”.
Bakı Slavyan Universitetinin prorektoru, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Ənvər Abbasov isə çıxışında Ədəbiyyat İnstitutu ilə BSU arasında yaradılmış bu cür əməkdaşlıqdan məmnunluq duyduğunu bildirib.
Tədbirdə Dünya ədəbiyyatı və komparativistika şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor Gülər Abdullabəyova “Henrik Senkeviç”, Təhsil şöbəsinin müdiri, sosiologiya üzrə fəlsəfə doktoru Samir Səttarov “Olqa Tokarçuk”, BSU-nun Slavyan filologiyası kafedrasının baş müəllimi Elnarə Abdulrəhmanova “Vislava Şımborska” və polyak diasporasının nümayəndəsi Aleksandr Kostin “Polşa ədəbiyyatının polyak icması və tələbələr arasında təbliği haqqında” məruzələrlə çıxış ediblər.
Tədbirin bədii hissəsində BSU-nun Tərcümə fakültəsinin tələbələri polyak ədəbiyyatı nümunələrindən seçmələr səsləndiriblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
Aqil Abbasın yeni romanı təqdim olunub
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda yazıçı Aqil Abbasın "Çay qırağında bitib, susuz qalan ağacların sağlığına" romanının təqdimat mərasimi keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, mərasimdə Akademik Nizami Cəfərov, “Xalq qəzeti”nin baş redaktoru Əflatun Amaşov, millət vəkili Etibar Əliyev, yazıçılar Seyran Səxavət, Elçin Hüseynbəyli, tənqidçi Əsəd Cahangir, Aqil Abbasın həyat yoldaşı, yazıçı-publisist İradə Tuncay və digərləri, yazıçının dostları və qələm yoldaşları iştirak ediblər.
Portalımızda ötən gün bir hissəsini dərc etdiyimiz roman son illərdə Azərbaycanla Ermənistan arasında baş verən məlum hadisələrdən bəhs edir. Bədii əsər olsa da, burada tarixi faktlara da yer ayrılıb. Öncə Aqil Abbas
Təqdimatda iştirak edən ədəbiyyat adamları əsərlə bağlı fikirlərini bölüşüblər.
Tənqidçi Əsəd Cahangir, Akademik Nizami Cəfərov, millət vəkili Etibar Əliyev kitab barədə fikir bildiriblər.
Sonda yazıçı təqdimata gələnlər üçün kitablarını imzalayıb.
Yeri gəlmişkən, sabah Aqil Abbasın doğum günüdür, portalımız adından ona səmimi təbriklərimizi çatdırırıq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
Bu VƏTƏN-ə canını və sevgisini qurban verə bilənlərə borcluyuq ...
“Ədəbiyyat və incəsənət” Kamil Həsənlinin essesini təqdim edir.
Türkiyəli bir xanım öz xatirələrində yazır: 1919-cu il idi. İstanbul yuxarıdan aşağıya qədər İngilis işğalı altında idi. Orta məktəbi təzə bitirmişdim. Mən gözəl bir qız idim. Elçi gəlməyə başladılar. Onlardan biri vəkil idi. Uzaqdan yaraşıqlı bir gənc olduğunu, uzun boylu olduğunu göstərdilər, xoşuma gəldi.
Nişanlandıq. Nişanlımı sevirdim ..
Xoşbəxt bir ev qurmaq arzusu ilə çıraq işığında səhərə qədər toxuyurdum və cehiz hazırlayırdım. Ancaq çox keçmədən məhəlləyə bir dedi- qodu yayıldı.
Dedilər: "Ayşənin nişanlısı vəkil deyilmiş, ipsizin biriymiş və məscidin qabağında tabut gəzdirərək qarnını doyurdur".
Mən başıaşağı qaldım. Atam götürdü, uzaqdan izlədik, həqiqətən tabut daşıyırdı.
Mən yıxıldım. Nişanı qaytarıb getdik.
Beş il keçdi. Evli idim və bir övladım var idi.
1924-cü il idi. Ölkəmiz indi azad idi. Bir gün Beyoğlunda onunla qarşılaşdım.Oğlum yanımda idi.
Məni görəndə titrədi, pencəyini düymələdi. Hörmət göstərərək qarşımda dayandı. "Vaxtınız olsa sizə bir fincan çay təklif etmək istərdim" dedi.
"Yaxşı" dedim. Bir ofisə girdik.
Bura bir hüquq firması idi və adı qapıda yazılmışdı. Köməkçiləri içəridə işləyirdilər.
Dedim ki, "doğrudanmı vəkilsən?" Bəli" dedi. "Yaxşı, sən vəkilsən, niyə məscidin önündə tabut gəzdirirdin?" Deyə soruşdum.
Dayandı, başı irəli əyildi. "Məni bağışla" dedi.
“İstanbul işğal altında idi. İngilis əsgərləri hər yerə yığışırdılar. Hər şeyi diqqətlə axtarırdılar. Tabutlu silahları Anadoluya və Milli Qüvvələrə ancaq cənazə kimi göstərərək qaçaqmalçılıq edirdik. Bu ölkə üçün həyati bir vəzifə idi. Bunu sənə belə deyə bilmədim ... "
Bu VƏTƏN-ə canını və sevgisini qurban verə bilənlərə borcluyuq ...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
Rus evində poeziya axşamı keçirilib
Bakıdakı Rus evinin Poeziya klubu çərçivəsində “açıq mikrofon” formatında poeziya axşamı keçirilib.
Rusiya İnformasiya-Mədəniyyət Mərkəzinin mətbuat xidmətinin məlumatına görə, tədbirdə gənc həvəskar şairlər və Azərbaycanın Rus Gəncləri Assosiasiyasının fəalları iştirak ediblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
Öləcəyini öncədən bilən, komadaykən qarət edilən, sevərək ayrılan müğənni kim idi?
Yanıqlı nəğmələri ilə yaddaşlara həkk olunmuş sumqayıtlı müğənni Şəfa Hüseynovanın doğum günü idi. Şəfa nakam sevginin viran qoyduğu bir ömür idi. Yana-yana yaşadı, yaşaya-yaşaya öldü. “Geri dön” deyib haray çəkdi, ellər duydu, bir tək o daş adam duymadı.
“Ədəbiyyat və incəsənət” Lent.az-ın “Bir ulduz axdı” rubrikasında Şəfa Hüseynovanın xatırlanmasına diqqət yönəldir.
Şəfa Hüseynova 1975-ci ildə Qaraqoyunlu mahalının Qaraqaya kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşdu. 1988-ci ildə ailəsi ilə birlikdə öz doğma el-obasından didərgin düşüb Sumqayıt şəhərinə pənah gətirmişdi. İlk yarasını qaçqın adıyla almışdı Şəfa. Elə ilk nəğmələri də vətən həsrətindən bəhs edirdi.
1992-ci ildə Sumqayıtda orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirir, Türkiyədə Egey Universitetinin Türk filalogiyası fakültəsinə qəbul olunur. Burada oxuduğu illərdə tələbə yoldaşları ilə birlikdə asudə vaxtlarında konsert proqramları təşkil edir, gözəl səsi ilə türk tamaşaçılara Azərbaycan mahnıları oxuyur, əldə etdiyi gəliri o dövrdə fəaliyyət göstərən Qarabağa Xalq Yardımı Cəmiyyəti Fonduna köçürürdü. Uzaqlarda olsa da, o zamanlar çətin günlərini yaşayan Azərbaycan üçün əlindən gələni etməyə çalışırdı.
Vətəndən uzaqda çox qala bilmir, 1993-cü ildə vətənə qayıdır və təhsilini Bakı Dövlət Universitetində davam etdirir. Ali məktəbi bitirdikdən sonra filoloq kimi davam etmək istəmir, özünü bütünlükdə musiqiyə həsr edir. Müxtəlif sənətkarlardan müğənni sənətinin incəliklərini öyrənir, müntəzəm olaraq hərbi hissələrdə konsertlər verir, el şənliklərinə dəvətlər alır.
Elə həmin illərdə Anar adlı bir gənclə tanış olub evlənir. Ailəsi evliliyinə razı olmasa da, eşqin gözü kor olar deyiblər, Şəfa Anarla evlənir. Lakin çox keçmədən, 3 ay sonra sevgisi atəş olub onun özünü yandırmağa başlayır.
Həyat yoldaşı Anar “N-brothers” qrupunun ilk solistlərindən biri idi. Evlənəndən çox az sonra kobudluğu, laqeydliyi ilə Şəfanı heyrətləndirir. Qız başa düşür ki, əri alfonsdur, onun pullarını başqa qadınlarla əyləncələrə xərcləyir. Şəfa ərindən ayrılsa da, ona olan sevgisi ölmür. “Geri dön” adlı mahnını ona həsr edir, geri dönməsi üçün yalvarır. Anarsa... Bu yanıqlı mahnı ona nə vicdan əzabı verir, nə geri döndürür. Şəfa “Ölə bilərəm”, “Sevgi qatarı” mahnılarında da həsrətini, harayını dilə gətirirdi. Mahnılarının musqisini, çox zaman sözlərini də özü yazırdı. Bu sevgi mahnıları o dövrün gənclərinin öz sevgilərini bəyan etmək üçün eyham alətinə, “himninə”, dərdlərinin şəfasına çevrilsə də, Şəfanın əlindən uçub getmiş xoşəxtliyini geri gətirmir.
Tez-tez gənc öləcəyini deyərmiş. 30 yaşı tamam olanda ad gününü qeyd etmək istəməyib. Bu yaşdan sonra daha yaşamayacağını, əbədi 30 yaşda qalacağını bilirmiş.
Qardaşının dediyinə görə, bir dəfə mahnıya qulaq asa-asa “Mən tezliklə bu dünyadan gedəcəyəm” deyib. İki arzusu var idi. Ana olmaq və sənətinə pərəstiş etdiyi Alim Qasımovdan dərs almaq. Ana ola bilmədi, amma Alim Qasımovun tələbəsi oldu, ondan muğamın incəliklərini öyrəndi. Bunu özü üçün fəxr hesab edirdi.
Ölən günə qədər Anarı sevib, onun üçün ağlayırmış. Görünür xəyanətə uğramaq, vəfasızlıqla qarşılaşmaq onun qismətində varmış.
Ən yaxın dostlarından biri müğənni Elton Quliyev nə komada olarkən, xəstəxanada can verərkən, nə ölərkən gəlməyib, axtarmayıb. Hətta başsağlığı da verməyib.
2005-ci il dekabrın 1-də Şəfa anası və qardaşları ilə Saatlı rayonuna, qohumlarının toyuna gedir. Geri qayıdarkən qardaşı dəhşətli qəza törədir, qəzada yaralanan ana sükan arxasındakı oğlunun öldüyünü sanır və ürəyi tutub ölür. Şəfa da ağır yaralanır, komaya düşür. Qardaşının dediyinə görə, qəzadan sonra hamısı huşsuz vəziyyədə olublar, hadisə yerinə kömək adına gələnlər Şəfanın da, anasının da üstündəki qızılları qarət edib aparıblar. Qardaşı Hüseynlə Şəfa xəstəxanaya yerləşdirilir. Şəfa anasının vəfatından 3 gün sonra, dekabrın 4-də dünyasını dəyişir. Qardaşı onun ölümünü yalnız 40 gün sonra öyrənir. Hüseyn ölən günə qədər onların ölümündə özünü günahlandırırmış.
Şəfa getdi, özündən sonra həsrət dolu nəğmələri qaldı.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
Ayaz Salayev: “Torpaq” filmi Azərbaycan kinosunda Qərbi Azərbaycan mövzusunun təməlini qoyur”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Repor”un bir müsahibəsini oxucularına təqdim edir.
44 günlük Vətən müharibəsinin regionda yaratdığı yeni reallıqlardan biri də Qərbi Azərbaycan İcmasının öz ata-baba yurdlarına təhlükəsiz və ləyaqətli şəkildə qayıtması ilə bağlıdır. Prezident İlham Əliyevin 2022-ci ilin dekabrın 24-də, məhz doğum günündə Qərbi Azərbaycan İcması ilə görüşməsi, burada səsləndirdiyi tarixi fikirlər icmanın bundan sonrakı fəaliyyəti üçün yeni yol xəritəsi və stimul olub.
Tarix bizdən hazırda siyasi gündəmin ən aktual məsələlərindən hesab edilən Qərbi Azərbaycana Qayıdış məsələsinə bir çox aspektlərdən yanaşmağı və araşdırmağı tələb edir. Tarixi həqiqətlərin dünyaya çatdırılması üçün sənətin gücü danılmazdır.
Kinorejissor və kinoşünas, ssenarist, televiziya aparıcısı və kino redaktoru, pedaqoq, “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının baş redaktoru, əməkdar incəsənət xadimi Ayaz Salayevin soydaşlarımızın indiki Ermənistan ərazisindən didərgin salınması ilə bağlı çəkdiyi “Torpaq” tammetrajlı sənədli filmi xüsusi diqqətə layiqdir.
Ekran əsərində 1988-1991-ci illərdə Qərbi Azərbaycandan deportasiya olunan soydaşlarımızın həyat hekayələrindən bəhs olunur.
A.Salayev müsahibəsində filmin ideyasının necə yaranması, çəkiliş prosesi barədə danışıb. Onunla müsahibəni təqdim edirik.
- Azərbaycanlıların Qərbi Azərbaycandan deportasiyası barədə sənədli film çəkmisiniz. Filmin ideyası necə yarandı?
- Hələ Qərbi Azərbaycan mövzusu aktual olmayan zaman bu ideyanın bir başlanğıcı olub. 1988-ci ildə Moskvada aspiranturada təhsil aldığım vaxtlar tatarəsilli müəlliməm mənə bildirdi ki, ermənilər Qərbi Azərbaycandan deportasiya olunan azərbaycanlıların başından bir tükün belə əskik olmadığını deyirlər. O zaman sovet dövrü idi, həmçinin Qərbi Azərbaycanda yaşayan qohumum, tanışım belə olmadığı üçün yaşanan hadisələrdən məlumatsız idim. Lakin elə o vaxtdan məndə sual yarandı ki, necə ola bilər ki, insan öz evini, malını-mülkünü qoyub mühacirət etsin?! İllərlə məni düşündürən sual həmin problemlə bağlı hansısa nəticələrə gəlməyimə səbəb oldu. Hesab edirəm ki, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin adını sadəcə Qarabağla bağlamaq olmaz. Fikrimcə, keçmiş Dağlıq Qarabağ münaqişəsi böyük, nəhəng problemin bir qoludur. Qərbi Azərbaycan mövzusu isə sözügedən problemin ikinci qoludur.
Sovet dövrünün son illərindən başlayaraq Qarabağ mövzusu Azərbaycan kinosunda çox geniş yayıldı və işləndi. Ona vətənpərvərlik, siyasi və bir çox aspektdən yanaşılıb. Lakin Qərbi Azərbaycanla bağlı bunu demək olmaz. Bu baxımdan “Torpaq” filmi Azərbaycan kinosunda Qərbi Azərbaycan mövzusunun təməlini qoyur.
- Çəkilişlər zamanı sizi ən çox nə təəccübləndirdi?
- Filmin çəkilişləri əsnasında yüz nəfəri danışdırdım. Bu yüz nəfərdən heç biri ermənilər haqqında yaxşı fikir demədi. Bəlkə də bu cür hallar olub, lakin “Torpaq”da çəkilən insanların belə fikirlərinə rast gəlmədim. Onlardan bir nəfər də olsa demədi ki, məsələn, köçəndə ermənilərdən azərbaycanlılara kömək edən olub və s. Hansı ki, Sumqayıt hadisələri zamanı azərbaycanlılar erməniləri öz evlərində saxlayıb, onları qoruyublar.
Mənə elə gəlir ki, film təkcə Azərbaycan kinosunda yeni mövzunun əsasını qoymur, eyni zamanda yeni forma, tarixi salnamə kimi özünə yer tutur. Çünki o, nə sənədli, nə bədii film, nə də televiziya verilişidir.
Ekran işində tarixçilər danışmır, xəritələr yoxdur. Bu kinoda tarixi faktların özü danışır. Film çəkilərkən prinsipimiz belə olub ki, kim öz gözü ilə nə görübsə, onu danışıb. Ona görə “Torpaq” filmi tammetrajlı tarixi salnamədir. Çox istəyərdim ki, ölkəmizdə bu cür ekran əsərləri çox çəkilsin. Qərbi Azərbaycanla bağlı material çox azdır, lakin insanlar var. Filmdə çəkilən və dəhşətli faciələrin şahidi olan insanlardan bəziləri artıq dünyasını dəyişib. Ona görə də bu mövzunu diqqətdə saxlamaq lazımdır.
- İndi çoxlu sənədli filmlər çəkilir. İçində yaxşıları da var, film çəkmək xətrinə ərsəyə gətirilənlər də. Sizin ekran işiniz necə qarşılandı?
- Sözün düzü film bir o qədər də yayılmayıb. Bir dəfə nümayiş olundu, lakin əks-sədası çox gəlmədi. Çox istəyərdim bu film geniş kütlələrə çatsın.
- Sizcə, bunun səbəbi nə idi?
- Düzü bu barədə nəsə deyə bilmərəm. Yəqin ki, hər şeyin vaxtı var. Mən bu filmi çəkəndə bir gün Şuşaya gedəcəyimə, Cıdır düzünə ayaq basacağıma inanmırdım. Elə Qərbi Azərbaycan barədə film çəkəndə də inanmırdım ki, sözügedən mövzu nə vaxtsa aktual ola bilər, heç bu barədə düşünməmişdim də.
- Azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası ilə bağlı bədii film çəkmək planınız varmı?
- Belə bir planım yoxdur, çünki mənim buna gücüm çatmaz. Amma çox istəyərdim ki, çəkilsin. Əslində elə mənim “Torpaq” filmimə baxsanız görərsiniz ki, o, bədii film üçün hazır ssenaridir. Burada bir neçə əhvalat var ki, onlardan rahatlıqla bədii film çəkmək olar. “Torpaq” filmində tarixin özü danışır. Ümumiyyətlə, hesab edirəm ki, Azərbaycan kinosu tariximizə borcludur.
- Hazırda siyasi gündəmin vacib məsələlərindən biri də qərbi azərbaycanlıların ata-baba yurdlarına qayıtmalarıdır. Qərbi Azərbaycan İcması fəaliyyətini gücləndirib. Siz bu qayıdışı necə təsəvvür edirsiniz?
- Məncə, bu suala XXI əsr tarixinin böyük şəxsiyyəti - Prezident İlham Əliyev ən dolğun cavabı verə bilər. Çünki mənim kimi bir çox insanın inana bilmədiyi şeyləri etdi, hansı ki, bunlar çoxları üçün möcüzə idi.
- Qərbi azərbaycanlılarla ünsiyyətdə olmusunuz. İnsanlar ata-baba yurdlarını necə xatırlayırdılar? Onlar danışanda nə müşahidə edirdiniz?
- Bu filmdə Qərbi Azərbaycandan deportasiya olunmuş vətəndaşlarımızla bağlı hər şey var. Çəkilişlər zamanı gördüm ki, onlar çox mərd adamlardır və onlar erməninin hansısa kiçik bir təxribatı ilə öz el-obalarını tərk etməyiblər. Ermənilərin törətdikləri bütün vəhşiliklərə baxmayaraq, mübarizə aparıblar, müqavimət göstəriblər. Bu baxımdan, film qaçış yox, mübarizə haqqındadır. Başqa millətin içində yaşamaqlarına baxmayaraq, öz milliliklərini qoruyub, assimilyasiya olunmayıblar. Bütün bunlar onu göstərir ki, torpaq elə onların torpağı idi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
Parisdə incəsənət sərgisində azərbaycanlı rəssamın əsərləri yer alıb
Fransanın paytaxtı Parisdə təşkil olunan İncəsənət Sərgisində azərbaycanlı rəssam Niyaz Nəcəfovun əsərləri yer alıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” “Report”un Fransa bürosuna istinadən xəbər verir ki, ildə bir dəfə baş tutan Paris İncəsənət Sərgisində bu il azərbaycanlı rəssam Niyaz Nəcəfovun yağlı boya ilə ərsəyə gətirdiyi son əsərləri yer alıb.
1999-cu ildən fəaliyyətə başlayan Paris İncəsənət Sərgisi bu il 25 illiyini qeyd edir və bu münasibətlə 25 ölkədən 134 qalereyanı bir araya gətirib.
Paris İncəsənət Sərgisi 25 il ərzində hər ilin bahar mövsümündə incəsənət xadimlərinin qaçırılmaz görüş yerinə, müasir incəsənəti yenidən kəşf etmək üçün əlamətdar hadisəyə çevrilib.
Qeyd edək ki, Niyaz Nəcəfovun əsərləri Rusiya, ABŞ, Almaniya, Danimarka, Fransa və digər xarici ölkələrdə nümayiş etdirilib. N. Nəcəfovun əsərləri habelə Azərbaycanın hüdudlarından kənarda bir çox muzeylərdə və şəxsi kolleksiyalarda saxlanılır. Rəssam 2009-cu ildə Azərbaycanı 53-cü Beynəlxalq Venesiya Bienalesində təmsil edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
Zemfira Məhərrəmlinin “Zəfər yolçuları” kitabı İstanbulda nəşr edilib
Tanınmış yazıçı-publisist, Əməkdar jurnalist Zemfira Məhərrəmlinin “Zəfər yolçuları” kitabı İstanbulda Türk Ədəbiyyatı Vəqfinin “Turay” kitab yayın evində nəşr edilib.
Kitab taleyimizə yazılan qanlı-qadalı Qarabağ savaşının başlanğıcından 44 günlük Vətən müharibəmizədək olan bir dövrü əhatə edir. Zemfira Məhərrəmlinin sayca 17-ci kitabında işğal illərində yaşadığımız iztirab və kədərdən, uzunillik mücadiləmizdən, intizarında olduğumuz böyük Qələbəyə yetmək üçün çarpışan, canından keçən oğul və qızlarımızın hünərindən, hər birimizə böyük coşqu və sevinc bəxş edən möhtəşəm Zəfərimizdən bəhs edən bədii və sənədli hekayələri toplanıb. Baş verən olaylar bu ədəbi örnəklərdə təkcə bədii boyalarla təsvir edilmir, həm də ağrılı və qürur doğuran tariximiz oxucu yaddaşına ötürülür.
“Zəfər yolçuları” kitabında Birinci Qarabağ savaşı dönəminə məxsus olan nəslə vurulmuş psixoloji zərbələr, erməni işğalçılarının törətdikləri ağlasığmaz vəhşiliklər, Vətən, hərb tariximizin sinəsində açılmış çalın-çarpaz şırımlar, həmçinin millətimizə xas olan yurd sevgisi, müdrik Sərkərdəmizin, Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə əsgər və zabitlərimizin bir yumruq tək birləşərək göstərdiyi qəhrəmanlıq, hünərvər qazilərimizin, al qanı əzəli torpaqlarımıza səpələnmiş şəhidlərimizin, rəşadəti dolğun və əhatəli əks etdirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2023)
Sabah Muğam Mərkəzinin səhnəsində premyera olacaq
Sabah Beynəlxalq Muğam Mərkəzində dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin əsəri əsasında hazırlanmış “Meyvələrin söhbəti” tamaşasının premyerası olacaq.
Tamaşa “Muğam dünyanı birləşdirir!” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb. Layihənin məqsədi gənc tamaşaçıları Azərbaycanın xalq musiqisi və digər ölkələrin ədəbi əsərləri ilə tanış etməkdir.
Tamaşada rolları İskra Tarant, Yevgeni Maksimov, Məmməd Əlili və Sona Abdullayeva, eləcə də xanəndə Elgiz Əliyev ifa edirlər.
“Meyvələrin söhbəti” tamaşasında deyilir ki, həyatda hər kəsin öz yeri var. Başqalarını alçaltmaqla öz ləyaqətini ucalda bilməzsən.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.03.2013)