Super User
Kitabxanada Milli Qurtuluş Günü ilə əlaqədar silsilə tədbirlər keçirilib
Daim Azərbaycan tarixinin əlamətdar günlərinin təbliğatı ilə məşğul olan Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında 15 İyun - Milli Qurtuluş Günü ilə əlaqədar videomateriallar, ənənəvi kitab sərgisi və daycest hazırlamaqla fərqlənib.
Kitabxanadan verilən məlumata görə, hazırlanan videomateriallarda bu tarixin bütün hadisələri ardıcıllıqla əks etdirilir.
Videoçarxda o günlərin xronikası, xalq içərisində yaşanan gərginlik, xalqın Heydər Əliyevin ətrafında bir yumruq kimi birləşməsi tarixi faktlar və görüntülərlə əks olunub. Hazırlanan materialda ölkəmizin bu gününü, sabahını müəyyənləşdirən Ulu Öndər Heydər Əliyevin uğurlu siyasətinin layiqli davamçısı kimi Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycanın dünyanın dinamik inkişaf edən, modernləşən, beynəlxalq miqyasda nüfuzu gündən-günə artan bir dövlətə çevrildiyi, qazandığı möhtəşəm iqtisadi uğurları videogörüntülərlə təqdim olunub.
Kitabxana əməkdaşları "Heydər Əliyev İli" çərçivəsində "Tarix yaradan şəxsiyyət - Heydər Əliyev 100” silsiləsindən növbəti videomaterial hazırlayıb. Videomaterialda Ulu Öndərin ikinci dəfə hakimiyyətə gəlişindən sonra Azərbaycan dövlətinin daxili və xarici siyasətinin güclənməsindən, qardaş qırğınının qarşısının alınmasından, atəşkəs elan olunmasından, uğurlu neft strategiyasından bəhs olunur. Qeyd edilir ki, Heydər Əliyevin müəllifi olduğu neft strategiyası bu gün müstəqil dövlət kimi Azərbaycanın öz milli sərvətinin sahibi olmasının, iqtisadiyyatımızın dünya iqtisadiyyatına qovuşmasının, ölkəmizin 90-cı illərin əvvəlində başlanmış siyasi, iqtisadi və sosial böhranlardan çıxaraq dirçəlməsinin və ən əsası XXI əsrin astanasında yüksək inkişaf etmiş, möhkəm, demokratik Azərbaycan dövlətinin yaranmasının müstəsna əhəmiyyəti olmuşdur.
“15 iyun - Milli Qurtuluş Günüdür!” adlı daycestdə tariximizə qızıl hərflərlə yazılan Milli Qurtuluş Günü - Azərbaycan xalqının çoxəsrlik dövlətçilik tarixinə öz imzasını atmış Ulu Öndər Heydər Əliyevin ikinci dəfə hakimiyyətə qayıdışı haqqında dövrü mətbuat səhifələrində dərc edilmiş “Qurtuluş Heydər Əliyevin qayıdışı ilə gəldi...”, “Zəfərlərə təməl olmuş Qurtuluş yolu”, “Tarixi Şuşa Bəyannaməsi Milli Qurtuluş Gününün əzəmətini zirvələrə qaldırıb”, “Ölkəmizin taleyində dönüş günü”, “Müasir Azərbaycan Heydər Əliyevin arzuladığı Azərbaycandır” kimi 20-dən çox məqalənin biblioqrafik təsviri, həmçinin qısa xülasəsi təqdim edilib.
Gənclər Kitabxanasında təşkil olunan “15 İyun – Milli Qurtuluş günü” adlı ənənəvi kitab sərgisində Milli Qurtuluş Gününün tarixini, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin siyasi fəaliyyətini əks etdirən kitablar, dövrü mətbuat materialları sərgilənməkdədir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.06.2023)
Pakistanın Baş naziri çox məmnundur
Azərbaycanda rəsmi səfərdə olan Pakistan İslam Respublikasının Baş naziri Məhəmməd Şahbaz Şərif ötən gün dünya mədəni irs abidələri sırasında yer alan İçərişəhərlə tanış olub.
Ali qonağın İçərişəhərə gəzintisi Qız qalası ilə tanışlıqdan başlayıb. Pakistanın Baş nazirinə Qız qalasının tarixi barədə məlumat verilib.
Elektromobillə gəzinti zamanı ali qonağa UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmiş “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu, həmçinin burada aparılan təmir, abadlıq və bərpa işləri barədə ətraflı məlumat verilib. Bildirilib ki, İçərişəhər ərazisində müxtəlif əsrlərə aid nadir tarixi memarlıq abidələri qorunub saxlanılır.
İçərişəhər Ənənəvi İncəsənət Mərkəzinə də baş çəkən qonağa hədiyyələr təqdim olunub.
İçərişəhərlə tanışlıq Pakistanın Baş naziri Məhəmməd Şahbaz Şərifdə xoş təəssürat yaradıb. Və o, bu barədə onu dövrələyən media mənsublarına fikir bildirib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.06.2023)
“Torpaqda anasız qalmasın deyə, torpağın qoynuna köçür insanlar…” deyən Hüseyn Arifin 99-cu ildönümünə
“Ədəbiyyat və incəsənət” üçün Güllü Eldar Tomarlı yazır
Dünən Xalq şairi Hüseyn Arifin doğum günü idi. Ruhu şad olsun.
...Hüseyn Arif adlı bir xalq şairinin böyüklüyünü və əlçatmazlığını bütün Azərbaycan bilir. Və ondan hər kəs danışır. Təkcə danışmaq yox, onun yaradıcılıq yolunu poeziya aləmindəki məqamını bilməyən və sevməyən, məncə, tapılmaz.
Böyük Səməd Vurğunun qidalandığı və ilham aldığı, daha sonra bütöv bir millətin gözündə dağlar qədər ucaldığı dövrün arxasınca gələn və qüdrətli ədəbiyyat nəhənglərindən biridi Hüseyn Arif. O, yetişdirdiyi ədəbi nəslin gələcək nəsillərə ən layiqli işıq tutanı kimi də barmaqla göstərilir həmişə. Sözlərinə bəslənən mahnılar dillər əzbəridi yarandığı gündən. Aşıq şeiri üslubunda yazdıgı qoşmaları, gəraylıları öz saflığı və büllurluğu ilə seçilib həmişə. Elə ona görə də hər kəsin yaddaşında həmişəlik həkk olub onlar. Ən adlı ustadlar ağır məclislərini Hüseyn Arifin seirləri ilə gözəlləşdirib hər zaman.
Dövrünün ən böyük ustad aşıqları məclisin istəyi ilə onun sözlərini gətirib sazın dilinə. Azaflı Mikayıl, Hüseyn Xaloğlu, aşıq Qədir, Murad Niyazlı, aşıq İmran, aşıq Əmrah, aşıq Kamandar, aşıq Ədalət və saymaqla bitməyən bütün el sənətkarları Hüseyn Arif şerlərindən qidalanıb həmişə. İndiki nəsil gənc aşıqlarda ustadlarının getdiyi yolu seçir və seçəcək.
Hüeyn Arif Azərbaycanın ən böyük təbiət şairidir. Bunu ən böyük qələm sahibləri söyləyir. Onun təbiət şeirləri Azərbaycanın gözəlliyini dünyaya poeziyanın dilii ilə daha çox sevdirir və innən sonra da sevdirəcək hər zaman.
Sözləri, fikirləri, deyimləri atalar sözü kimi, zərb məsəl kimi, hikmət boxçası kimi yayılıb el arasında. Onun elə beytləri, misraları, bəndləri var ki, hər biri böyük əsər gücündədi. ”Torpaqda anasız qalmasın deyə, torpağın qoynuna köçür insanlar". "Bir gün bu dünyadan köçəsi olsam, Tək onda demərəm sən mənimlə get ". "Qoşqarı çiynində gətirər ellər, Ona dərman ücün qar gərək olsa" və bu kimi onlarla, yüzlərlə fikir süzgəcinnən keçərək bəşəriləşən düşüncə məhsulları innən sonrakı bütün zamanlarda insanların mənəvi düşüncələrinə bir örnək olaraq həkk olacaq və onların təfəkkür nurunu aydınlığa qovuşduracaqdır.
Hüseyn Arif poeziya aləmində etnik şeirin-poema janrınıda cox kəhkəşanınıda daha da genişləndirmişdir. Bunlara nümunə "Yolda" poemasinı və "Dilqəm" poema dastanını misal gətirsək kifayət edər.
Bunlardan əlavə Hüseyn Arif elmi axtarışlara imza atmış bir böyük sənət xiridarıdı. Aşıq Alı və Dilqəm sorağıyla hec kəsin demədiklərini tapıb yazıya alıb.
Bütün Azərbaycanı, Göyçə mahalını, Borçalını, Türkiyəni qarış-qarış gəzib dolaşan ustad şair çox-çox yaddaşlarda mürgüləyən söz incilərini üzərə çıxarıb. Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin ilk yaradıcısı və rəhbəri kimi də nə qədər yaddan çıxmış saz-söz ustalarının izinə düşüb, onlara yiyəlik edib.
Qələm tutan barmaqları gözəl saz havaları da çalıb Hüseyn Arifin. Yaradıcılığı hələ də lazımınca təhlil olunmayıb. Vaxtaşırı adının hallanması qədirbilən insanlarımızın ona böyük sayğısının nəticəsidir.
2014-cü ilin payızında Bakıda və Qazaxda anadan olmasının 90-illiyini böyük təntənə ilə qeyd olundu. Orda elm adamları, sairlər, aşıqlar, incəsənət nümayəndələri ustadı ürək odolusu yad elədilər.
O gözəl anları ürəknən yaşayanlar arasında mən də vardım. Əlbəttə ki, böyük sairin dəyərləri bununla bitmir. O, həmişə anılır, həmişə xatırlanır. Hüseyn Arifin adının vaxtaşırı anılması indi də var və bundan sonra da olacaq. Hüseyn Arifin adı innən belə neçə-neçə yüzillərdə anılacaq.
Allah rəhmət eləsin.
Bu şeirim də ruhuna töhfə olsun.
VARIYDI
Hüseyn Arif elə söz çəməniydi,
Qəlbinin yaşılı-alı varıydı.
O, haqdan bizlərə ərmağanıydı,
Ruhumun nə gözəl halı varıydı.
Hərdən asta-asta saz da çalardı,
Gedib xəyallara, fikrə dalardı.
Gahdan boşalardı, gahdan dolardı,
Ələsgər varıydı, Alı varıydı.
Dərya - ümmanıydı, gahdan coşardı,
Eşqin səməndiylə daglar aşardı.
Hərdən gözəllərə söz də qoşardı,
Dilinin ucunda balı varıydı.
Bəzən hissin fitvasına uyardı,
Ceyranların səksəkəsin duyardı.
Sarp qayada kəkliklərə qıyardı,
Dag kəliylə cəng-cidalı varıydı.
Mənə şandı dərs aldığım hər sözü,
İmdadıma yetişsəydi kaş özü...
Düşüb cığırına bu Eldarqızı,
Güllünün də öz xəyalı varıydı.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.06.2023)
Ümummilli Lider Heydər Əliyevə həsr edilmiş “Əbədiyyət dastanı” kitabı türkmən dilində nəşr edilib
“Heydər Əliyev İli” çərçivəsində Azərbaycanın Türkmənistandakı səfirliyi silsilə tədbirlər keçirir. Bu tədbirlər sırasına Azərbaycanın Xalq şairi Zəlimxan Yaqubun Ümummilli Lider Heydər Əliyevə həsr etdiyi “Əbədiyyət dastanı” poemalar kitabının türkmən dilinə (Ebedilik dessany) tərcümə etdirilərək, nəfis şəkildə çap edilməsi də daxildir.
İyunun 15-də səfirlikdə Azərbaycan xalqının Milli Qurtuluş Günündə kitabın türkmən dilində yeni nəşrinin təqdimatı keçirilib.
Tədbirdə çıxış edən səfir Həsən Zeynalov açaraq böyük şəxsiyyətlər, onların xalq qarşısında xidmətləri haqqında geniş ictimaiyyətin məlumatlandırılmasının ən yaxşı üsullarının ədəbi, bədii və yaradıcı vasitələr olduğunu bildirib.
Diplomat kitabda “Böyük ömrün dastanı” və “Böyük ömrün davamı” poemalarının toplandığını, bu ədəbi nümunələrdə Azərbaycan ədəbiyyatına məxsus müxtəlif şer janrlarının yer aldığını qeyd edib. Kitab Heydər Əliyev haqqında unudulmaz xatirə, elegiyadır. Kitab tərcümə olunarkən xalqlarımızın eyni soykökə, dilə və mədəniyyətə sahib olduqları türkmən oxuculara bir daha əyani şəkildə çatdırılıb.
Səfir, bu kitab vasitəsilə qardaş türkmən oxucularının Heydər Əliyevin həyatı, fəaliyyəti və şəxsiyyəti ilə daha yaxından tanış olacaqlarına əminliyini ifadə edib.
Qeyd olunub ki, həyatını ülvi və böyük məqsədlərə həsr etmiş Heydər Əliyevə həsr olunmuş bu kitab Azərbaycan-Türkmən qardaşlıq əlaqələrinin inkişafına özünəməxsus töhfə verəcək.
Türkmənistanlı şair Akmurad Rəcəbov və səfirliyin müşaviri Mikayıl Yusifov tərəfindən tərcümə edilmiş kitabda Azərbaycanın Xalq rəssamı Arif Hüseynovun illüstrativ əsərlərindən istifadə edilib.
Nəzərə çatdırılıb ki, kitabın nüsxələrinin geniş oxucu kütləsinə çatdırılması üçün Türkmənistanın Mərkəzi Kitabxanası vasitəsilə ölkənin bütün kitabxanalarına paylanacaq. İlk nüsxəsi isə Türkmənistanın xarici işlər nazirinə təqdim edilib.
Çıxışlardan sonra kitabın bir neçə nüsxəsi tədbir iştirakçılarına təqdim edilib, bəzi şer nümunələri qiraətçilər tərəfindən səsləndirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.06.2023)
Günün fotosu: Milan şəhəri Silvio Berluskoni ilə göz yaşları içində vidalaşdı
Günün fotosu: Milan şəhəri Silvio Berluskoni ilə göz yaşları içində vidalaşdı
İtaliyaya ən böyük müddətə baş nazirlik etmiş, adı daim korrupsiyada, mafiya qayda-qanunları ilə idarəçilikdə, gənc qız modellərlə sevgi macəralarında hallanan, amma öz ölkəsinə, doğulduğu Milan şəhərinə həddindən ziyadə töhfələr verən Silvio Berluskoni vəfat etdi. Onunla bütün Milan əhalisi, milyonlar göz yaşları içində vidalaşdılar, “Səni unutmarıq, sən qəlbimizdəsən” dedilər.
Fotonun müəllif hüquqları: Rossella Papetti/LaPresse
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.06.2023)
Taleh Həmid - unudulmaz misraların ünvanı
BU GÜN ONUN KİTABLARININ TƏQDİMATI KEÇİRİLƏCƏK
Bu gün - 16 iyun 2023-cü il tarixdə, saat 15:00-da mərhum şair Taleh Həmidin kitablarının təqdimatı olacaq. Təqdimat şairin iyunun 19-na təsadüf edəcək növbəti doğum gününə ailəsinin bir ərməğanı hesab edilə bilər.
Tədbir Yeni Azərbaycan Partiyası Binəqədi Rayon şöbəsinin binasında (Binəqədi rayonu, 8-ci mikrorayon) keçiriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Taleh Həmid (Taleh Həmid oğlu Babayev) 1952-ci ilin 19 iyununda Şəmkir rayonunun Dəllər Çəyir kəndində dünyaya gəlib.
Tanınmış Azərbaycan şairi, publisisti və jurnalistidir, SSRİ Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.
Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı laureatıdır.
"Qapımı bahar döyür", "Dünya yaxşıdır hələ", "Mən gözləyən olsa", "Təltifsiz bulud" (Moskva), "Bu gündən sabaha", "Mənə ürəyində yaz yeri saxla", "Günəşdən gizlənir yay çiçəkləri", "Ömrün payız sovqatı", "Qarlı axşamların işığı", "Sənə məktublar yazıram" şeir və publisistik kitabları nəşr olunubdur.
2010-cu ildə şeir və poemalarından ibarət iki cildliyi Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin "Qızıl kəlmə" ədəbi mükafatına layiq görülüb.
2010-cu ildə şeir və poemalarından ibarət iki cildliyi Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin "Qızıl kəlmə" ədəbi mükafatına layiq görülübdür. 2012-ci ilin noyabrında "VI Uluslararası Canakkala Seir axşamları" festivalında Azərbaycan poeziyasını təmsil edib.
2015-ci ildə "Yəhya bəy Dilqəm" adlı ikihissəli lirik psixoloji dramı Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında tamaşaya qoyulub.
Taleh Həmid 2016-cı ilin 1 noyabrında - 64 yaşında vəfat edib.
Biz unudulmaz şairimizə Allahdan rəhmət diləyir, onun həm insanlığına, həm də şairliyinə bir sözardı olan “Mən bir çinaram” şeirini təqdim edirik:
Mən bir çinaram
Mən bir çinaram – uca bir çinar,
Torpaqdan su içir qolum, budağım.
Dostlarım solmayan yarpağımdılar,
Qoynum quşlar üçün – yaşıl otağım.
Mən bir çəmənəm – gülüm, çiçəyim
Nə xəzan tanıyır, nə payız bilir.
Çiçəklər gözümdür, otlar köynəyim,
Başımdan dumanlar, çənlər çəkilir.
Mən bir bulağam – dumduru suyum
Sonsuz arzulartək çağlayıb axır.
Gecələr güzgüyəm ay işığına,
Ulduzlar şəklinə gözümdə baxır.
Mən bir axar çayam – şıltaq dağ çayı,
Daşlardan-daşlara dəyib axıram.
Uca zirvələrdən enib aşağı,
Başımı torpağa əyib axıram.
Mən bir cığıram dağ yamacında,
Dərəni zirvəyə çatmaq istərəm,
Bütün cığırları yığıb dövrəmə,
Hüdudsuz yollara qatmaq istərəm.
Mən bir insanam – eşqim, diləyim,
Şeirlə, nəğməylə açılıb dilim.
İnsandan aldığım yaxşılıqları
Vaxt verin, insana qaytara bilim.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.06.2023)
Lampa abidələr
SABAH QURTULUŞ GÜNÜDÜR
Zahirə Dadaşova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Hər il yay tətilində ailəlikcə Xaçmaz rayonuna istirahətə gedirik. Səhərlər “Çənlibel” parkını gəzir, oranı seyr etməkdən doymuruq. Altı hektar ərazisi olan bu gözəl istirahət mərkəzi 15 İyunda, yəni Azərbaycanın Qurtuluş Günü ərəfəsində istifadəyə verilmişdi. Parkda süni çaylar, onların üzərində 20-yə yaxın körpü inşa olunub. Bundan əlavə, parkda Azərbaycanın xalq qəhrəmanı Koroğlunun abidəsi qoyulub. İlin bütün fəsillərində insanların istirahətləri üçün maraqlı məkan olan parkda qızmar yay günləri axşamçağı xüsusilə qələbəlik olur. Parkda olduğumuz müddətdə yaşlılar ağacların kölgəsində oturub istirahət edir, mən isə uşaqlarla birlikdə oynayırdım. Burada heykəllər və müxtəlif heyvan fiqurları biz uşaqların əyləncəsinə daha da rəng qatır, çox yüksək hündürlükdən axan şəlalə isə istirahət mərkəzini daha da gözəlləşdirirdi. Parkda Koroğlu dastanının müxtəlif qəhrəmanlarının təsvir olunduğu mozaikalara da rast gəlmək olar. İstirahət mərkəzində qeyri-adi üslubda quraşdırılan su kranı Şollar su kəmərinin rəmzidir. Nəvələri ilə birgə istirahət edən nənə anamla söhbət edəndə bildirdi ki, park daha çox uşaqların istirahətinə yarayır: “Uşaqlar buradakı oyun meydançalarında istirahət etməyi çox sevirlər.” Mənim diqqətimi çəkən isə İstirahət Parkının girəcəyində hündürlüyü təxminən 10-12 metrə çatan lampa-abidər oldu. Yaxınlaşıb orada çalışan fəhlələrdədən soruşdum ki, bu lampa-abidələr nəyin rəmzidir?
Nur üzlü, çal saçlı bir kişi söylədi ki, Ulu Öndər 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın, o cümlədən Naxçıvanın ağır günlərində lampa işığında işləyərək Azərbaycanı işıqlı gələcəyə qovuşdurmuşdur. İndi doğma Azərbaycanımızın bütün guşələri kimi Xaçmaz rayonu da həmin nura qərq olub. Bu lampa-abidələr də məhz o nurun rəmzi olaraq ucaldılıb.
Mən gözümü Lampa abidələrdən çəkmədən düşündüm: 15 iyun tarixini əbəs yerə milli qurtuluş günü, nicat günü, işıqlı gələcəyinin başlanğıc günü kimi bayram etmirik. Biz əsil həqiqətdə bugünkü firavan həyat, işıqlı, nurlu günlərimiz üçün ulu öndər Heydər Əliyevə borcluyuq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.06.2023)
Azərbaycan termal turizm məkanına çevrilir
Azərbaycan Müalicə və Termal Turizmə Dəstək Assosiasiyası ölkəmizə turist axınını təmin etməkdə maraqlarını həmişə ortaya qoyur. Azərbaycan Respublikasına işgüzar səfəri çərçivəsində Rusiyada fəaliyyət göstərən Səhiyyə Sahəsində Hüquqların Müdafiəsi Assosiasiyası Şurasının sədri Tamerlan Məmmədov Azərbaycan Sağlamlıq və Termal Turizmə Dəstək Assosiasiyası (AHTTSA) ilə memorandum imzalayıb.
Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət”ə məlumat verən AHTTSA sədri Ruslan Quliyev bildirib ki, belə əməkdaşlıq sayəsində zəngin təbii sərvətlərə malik olan Azərbaycan rusların əksəriyyətinin istirahət məkanına çevrilir. Onun sözlərinə görə, Naftalan, İstisu, Qalaaltı və Duzdağın məşhur müalicə-istirahət komplekslərində xarici qonaqların sayı günü-gündən artır. Azərbaycan sağlamlıq turizmində yeni, dəbli tendensiyalar yaranır. Məsələn, ənənəvi balneoloji sanatoriyalarla yanaşı, Qəbələdəki məşhur dietoloq Henri Chenot Chenot Palace Health Wellness Hotel-in mehmanxanasında sağlamlığınızı yaxşılaşdıra bilərsiniz. Şəkidə spa müalicələrini sevənlər üçün Marxal Resort & Spa açılıb, burada qonaqlar sağlamlıq otaqları ilə təmin olunub. Yaxud Pirşağının müalicəvi qumu, astma xəstələri üçün duz, həmçinin sağlamlıq üçün heç də az faydası olmayan palçıq və kəhrəba artıq bir müalicə vasitəsi kimi tanınır.
R. Quliyev deyib ki, Naftalan dünyada insanların neftlə müalicə olunduğu yeganə yerdir, Duzdağın duz mağaraları astma xəstələri üçün sadəcə olaraq əvəzsizdir, Qalaaltının termal suları isə Avropa mütəxəssisləri tərəfindən çoxdan öz qiymətini alıb.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Müalicə və Termal Turizmə Dəstək Assosiasiyasının rəhbəri Ruslan Quliyev 2018-ci ildə Ümumdünya Sağlamlıq Turizm Təşkilatının prezidenti seçilib, bundan əvvəl bu quruma BƏƏ-nin nümayəndəsi rəhbərlik edirdi.
Azərbaycan 2014-cü ildən Rusiya, Türkiyə, Böyük Britaniya və Almaniya da daxil olmaqla, 60 ölkənin təmsil olunduğu bu beynəlxalq təşkilatın üzvüdür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.06.2023)
Bu gün Şərqin ilk heykəltəraş qadınının doğum günüdür
Nə xoş Azərbaycan xalqına ki, Şərqin ilk heykəltəraş qadını məhz onun sıralarından çıxlb. Bu gün öz yaradıcılığı ilə insanlara gözəllik bəxş edən, sənəti ilə adını mədəniyyət tariximizə yazdıran görkəmli heykəltəraş Zivər Məmmədovanın anadan olmasından 121 il ötür.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Zivər xanım Məmmədova (Tağıyeva) 1902-ci il iyunun 14-də Bakı şəhərində anadan olub. Hələ uşaq ikən valideynləri onun təlim-tərbiyəsi ilə ciddi məşğul olub. Qızının istedadını duyan atası onun arzularının həyata keçməsi üçün böyük səy göstərib. Zivər “Müqəddəs Nina” qızlar gimnaziyasında və Dövlət Türk Musiqi Məktəbində təhsil alıb.
Gənc rəssam 1924-cü ildə Bakı Ali Rəssamlıq Məktəbini bitirib. Bir müddət S.D.Erziya və P.V.Sabsayın emalatxanasında çalışıb və portret ustası kimi tanınıb.
Z.Məmmədova ötən əsrin 30-40-cı illərdə görkəmli rəssam Əzim Əzimzadənin, opera müğənnisi, aktyor Hüseynqulu Sarabskinin, dünyaşöhrətli pəhləvan Sali Süleymanın, Sovet İttifaqı qəhrəmanları Gəray Əsədovun, İdris Süleymanovun, Hüseynbala Əliyevin daş portretlərini yaradıb. İlk qadın təyyarəçilərdən Leyla Məmmədbəyovanın, pambıqçı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Bəsti Bağırovanın büstləri dövrünün gözəl heykəltəraşlıq nümunələrindəndir.
Sənətkar dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin obrazını da böyük məhəbbətlə yaradıb. Rəssam dəfələrlə Üzeyir Hacıbəylinin obrazına müraciət edib, bir neçə variantda büst və heykəlini yaradıb. Ümumiyyətlə, Zivər xanım Üzeyir bəyə böyük hörmət və ehtiramla yanaşıb. Çünki o, görkəmli bəstəkarın mühazirələrinin dinləyicisi, 1922-ci ildə yaratdığı və rəhbərlik etdiyi Dövlət Simfonik Orkestrinin solisti olub. 1923-cü ildə “Arşın mal alan” operettasının ilk tamaşasında skripkada ifa edib, hətta böyük musiqiçi öz skripkasını da Zivər xanıma bağışlayıb.
1924-cü ildə ailə həyatı quran sənətkarın Gülbəniz və Tokay adlı övladları olub. Onun övladı Tokay Məmmədov görkəmli heykəltəraş, Xalq rəssamı, SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü, professor, SSRİ Dövlət mükafatı laureatıdır.
Zivər Məmmədova 1980-ci il aprelin 22-də Bakıda dünyasını dəyişib.
Ruhu şad olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.06.2023)
Heydər Əliyev Mərkəzində Mir Möhsün Nəvvaba həsr edilən kitabın təqdimatı olub
İyunun 13-də Heydər Əliyev Mərkəzində “Mir Möhsün Nəvvabın silah kolleksiyası və Şuşada silah istehsalı” adlı kitabın təqdimatı keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, əvvəlcə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin və birinci xanım Mehriban Əliyevanın Şuşaya səfəri və səfər zamanı Mir Möhsün Nəvvabın Heydər Əliyev Fondu tərəfindən bərpa olunan məzarının və ona həsr olunan sərginin ziyarətini əks etdirən videoçarx nümayiş olunub.
Kitabın müəllifi, Heydər Əliyev Fondunun layihə koordinatoru Səbuhi Əhmədov Mir Möhsün Nəvvab Qarabaği və nəşr haqqında məlumat verib. Kitabın Nəvvabın indiyədək məlum olmayan irsinə həsr olunduğu, nəşrin hazırlanmasında arxiv və muzey materiallarından istifadə edildiyi diqqətə çatdırılıb.
Diqqətə çatdırılıb ki, qədim Şuşada dünyaya göz açan Mir Möhsün Nəvvab Azərbaycan tarixinə alim, pedaqoq, şair, musiqişünas, rəssam, xəttat və filosof kimi daxil olub, zəmanəsinin görkəmli şəxsiyyətlərindən biri kimi tanınıb. Onun milli ənənələrə sıx bağlı olan yaradıcılığı Azərbaycan təsviri sənət tarixinin parlaq səhifələrindən birini təşkil edir. Monumental və dekorativ sənət qrafikası sahəsində yaratdığı süjetli kompozisiyalar özünəməxsusluğu ilə seçilir. Onun işləri Şuşadakı Gövhər Ağa məscidinin minarələrini, vaxtilə yaşadığı evi və dərs dediyi məktəbin binasını bəzəyirdi. Azərbaycan və ingilis dillərində hazırlanan kitabda əksəriyyəti ilk dəfə işıq üzü görən 100-dən çox foto, rəsm, sxem və xəritələr təqdim edilir. Mir Möhsün Nəvvabın rəssam və musiqi nəzəriyyəçisi kimi fəaliyyəti ilə bağlı ayrı-ayrı kitablar çap olunsa da, onun fəaliyyətini bütövlüklə əks etdirən nəşr mövcud deyildi. Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü və dəstəyi ilə nəşr edilən bu kitabda Mir Möhsün Nəvvab Qarabağinin tərcümeyi-halı, həyat və yaradıcılığı haqqında məlumat verilir, maarifpərvər fəaliyyəti işıqlandırılır. Onun Əlyazmalar İnstitutunda 50-dən çox əsəri qorunur və onların arasında unikal əsərlər var. O, həmçinin filosof idi. Gənclərə ithaf etdiyi “Nəsihətnamə” əsərində beş mindən artıq nəsihət toplanıb. Bununla gənc nəslin tərbiyəsinə də Mir Möhsün Nəvvab öz töhfəsini verib. O, həm də şair və ədəbiyyatşünasdır. Yaratdığı əsərlər sırasında onun şeirlər toplusunu da xüsusən qeyd etmək olar. Nəvvab Azərbaycan poeziyasını inkişaf etdirməyə çalışmış bir şəxsiyyətdir. Bütün bu sadalanan özəlliklərdən əlavə o, həmçinin musiqişünas alim kimi də tanınıb.
AMEA Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin direktoru, akademik Nailə Vəlixanlı Tarix Muzeyində Nəvvabın yaradıcılığına aid materialların qorunub saxlanılmasından, o cümlədən təqdimatı keçirilən kitabın mövzusuna aid olan eksponatlar haqqında danışıb. “Məlumdur ki, Nəvvab orta əsrlərə aid Azərbaycan silahlarından ibarət kolleksiya toplayırdı və onun kolleksiyasından bir neçə silah hazırda Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində qorunur. Onun silah kolleksiyası bizim Muzeyə 1940-ci ildə oğlu tərəfindən təqdim olunub. Bu kolleksiya özlüyündə gözəl sənət əsərləridir. Onlara təkcə silah kimi yanaşmaq zənnimcə düzgün olmaz, çünki bu unikal eksponatların üzərində xüsusi incəliklə işlənmiş naxışlar da var. Həmçinin o silahların məhz Azərbaycanda istehsal olunması bizim tariximiz üçün çox vacib bir faktdır”, - deyə akademik qeyd edib.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi İlqar Fəhmi Mir Möhsün Nəvvab Qarabağinin ədəbiyyatdakı rolundan və bu sahəyə olan töhfələrindən danışıb: "Yazıçı kimi də uğur qazanan Mir Möhsünün əsərləri içərisində "Təzkireyi-Nəvvab" toplusu daha çox maraq doğurur. Qarabağın 100-dək orta əsr şairinin həyatı və yaradıcılığından bəhs edən bu toplu 1913-cü ildə Bakıda kitab şəklində nəşr olunub”.
Qeyd edilib ki, Nəvvabın bu il anadan olmasının 190 ili tamam olur. Bu ilin may ayında Prezident İlham Əliyev, birinci xanım Mehriban Əliyeva və ailə üzvlərinin Şuşaya səfəri zamanı əsaslı yenidənqurma və bərpa işlərindən sonra açılışını etdikləri Yuxarı Gövhər Ağa məscidinin minarələrinin ornamentləri və otaqların divar rəsmləri Şuşa şəhərində yaşayıb-yaratmış şair, rəssam və xəttat Mir Möhsün Nəvvab Qarabaği tərəfindən işlənib. Məscidin ərazisində yerləşən mədrəsə binasında isə hazırda “Mir Möhsün Nəvvab Qarabaği – XIX əsrin ensiklopedik alimi” adlı sərgi açılıb. Eyni zamanda Şuşada Heydər Əliyev Fondu tərəfindən Nəvvabın qəbirüstü abidəsi bərpa olunub.
Təqdimatın bədii hissəsində Nəvvabın yaradıcı ruhuna uyğun olaraq XVIII–XIX əsrin musiqiləri ifa olunub. Bununla da təqdimat məkanında Nəvvabın yaşadığı dövrün ab-havası yaradılıb. Səhnədə Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin “Qədim Musiqi Alətləri Ansamblı”, ansamblın solistləri Xalq artisti Teyyub Aslanov, Əməkdar artist Nuriyyə Hüseynova və aktyor, Əməkdar artist Elnar Qarayev Nəvvabın qəzəllərini səsləndiriblər, onun şeirləri əsasında muğam ifa olunub. Gecədə “Mirvari” Rəqs Ansamblının xəncərlərlə rəqsi maraqla qarşılanıb.
Tədbirin maraqlı məqamlarından biri auditoriyanın da təqdimata cəlb edilməsi olub. Belə ki, auditoriya bir növ şeir fləşmobuna qoşulub və tamaşaçılar tərəfindən Nəvvabın şeirləri səsləndirilib.
Sonda Heydər Əliyev Mərkəzinin foyesində Nəvvabın rəsm əsərlərinin surətlərindən ibarət stendlər nümayiş olunub və tədbir iştirakçılarına "Mir Möhsün Nəvvabın silah kolleksiyası və Şuşada silah istehsalı” kitabı təqdim edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.06.2023)
