Super User
Elmlər doktoru- zirvəsini fəth edən xanım…
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Haqsızlığa qarşı amansız, cəsarətli xanımdır. Ləyaqət, dürüstlük onun həyat kredosudur. Bütün ömrünü mütaliə, tədqiqat və yaradıcılığa həsr edib.
Ədəbiyyat tarixini və nəzəriyyəsini dərindən mənimsəyən, müasir ədəbi tənqidin parlaq simalarından biridir. Ədəbiyyatşünas kimi bir çox həlli vacib olan problemlərin mövcudluğunu gündəmə gətirməyi bacarır.
“Dil məsələsi, ədəbi dilin korlanması, Bakı küçələrindəki yazı dilimizin düşməncəsinə biabırçı hala salınması siyasəti haqqında müxtəlif dövrlərdə ziyalılarımız, filoloqlarımız tək-tək də olsa yazıb, danışıb, etiraz edib. Şəxsən mən dəfələrlə müsahibələrimdə, televiziya çıxışlarımda, sosial şəbəkə statuslarımda narahatlığımı faktlar əsasında ifadə etmişəm. Lakin, bilirsiniz, istənilən fundamental problem haqqında reaksiya və cavab tədbirləri olmayanda adam öz mövqeyinə belə şübhə edir. Özünü inandırmağa çalışırsan ki, bu, ciddi dərd deyil. Dərd olsaydı, hökumət və xalq bu boyda biabırçılığa susmazdı…”- söyləyir.
Klassik, müasir Azərbaycan, o cümlədən dünya ədəbiyyatı, tərcümə problemləri, repressiya tarixi ilə bağlı fundamental silsilə araşdırma məqalələri ərsəyə gətirərək ortaya qoyub. Təhsil, tədris məsələləri ilə bağlı vəsaitlər çap etdirib. Ədəbi prosesləri mütəmadi izləyərək, müxtəlif rəy və resenziyalar yazıb...
Deyir ki,- “Dərsliklərin vəziyyətini, ədəbiyyatşünaslığın daşlaşmış problemlərini bu sahəyə aid olan adamların hamısı bilir, görür. Sadəcə ucadan demək istəyən azdır və ya yoxdur. Guya dosta-yoldaşa, həmkara sədaqət nümayiş etdirirlər. Minlərlə tələbəni kor qoyan dərsliklərə etiraz etmirlər. Amma bu adamlardan birinin bircə məqaləsini həmin dərslik müəllifi tənqid etsə, qələm yox, az qala qılıncla cavab verərlər. Deməli, şəxsi, subyektiv mənafe və iddia ictimaidən, millidən, ümumidən daha üstün hesab edilir bu məmləkətdə. Mən ziyalılarımızdan çox şey umuram və düşünürəm ki, onların özlərinə aid sahələrdəki biganəliyi, buqələmunluğu, liberallığı onların şəxsi problemi hesab edilməməlidir. Ziyalılıq xüsusi bir statusdur ki, cəmiyyətin qaranlığa qərq olmuş düşüncəsinin səbəbkarlarını mühakimə edəndə “cinayət” ziyalıların boynunda qalır. Bu gün insanlar çox kiçik qəhrəmanlıqların ümidinə qalıb. Adicə bir istedadsızı da tənqid etmək, ya müdirə iclasda etirazda bulunmaq, sanki “igidlik” kimi dəyərləndirilir. Mən ədəbiyyat və təhsil adamıyam. Mənim mücadiləm daha çox bu sahələrə aiddir. Və düşünmürəm ki, hünər göstərirəm, sadəcə dərk etdiyimi ifadə edəndə səmimi olmağa çalışıram. Bir də yeri düşüb, deyim. Bu illərdə bircə məsələyə xüsusilə təəccüblənmişəm. Mən təqdir ya tənqid etdiyim müəlliflərdən 10-dan 9-nu şəxsən tanımamışam, hətta həyatda belə görməmişəm. Amma bəzən “qərəz”, “qəsdlə yazılmış yazı” və bu kimi böhtanlar da eşitmişəm, təəccüblənməmişəm. Amma kimsə deyəndə ki, “İradə xanım, qorxmursunuz, filankəsin romanını ya tərcümə qüsurlarını tənqid edirsiniz?” – Bax o zaman çox təəccüblənmişəm. Yarızarafat-yarıciddi demişəm ki, “qoy məhkəməyə məni versin ki, onun cümləsinin qrammatik cəhətdən yanlışlığını göstərmişəm və ya obrazlarını, süjetini, mətnini tənqid etmişəm...” Gülüncdür bu cür yanaşma. Bu cür təfəkkürlə böyük yaradıcılıq haqqında xəyala dalmaq belə mümkün deyil...”
O, bu problemləri elə-belə sadalamır, içində ağrı-acısını yaşayıb, haray çəkir. Düşünür ki, bu sahədə susmaq olmaz. Amma nə olsun, bədxahları da az deyil. Kimisi "Bu kimə arxayındır?”, "Onun arxasında kim dayanıb?”, kimisi də "Hamıdan fərqlənmək üçün belə yazır” və ya “Öyrədiblər!”- deyə, onu suçlamağa səy göstərir...
BDU-nun filologiya fakültəsini bitirib. “Vaqif Səmədoğlunun yaradıcılığı” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsinə yiyələnib. Bu günlərdə isə filologiya üzrə elmlər doktoru alimlik dərəcəsinə yüksəlib. Ailəlidir, iki övladı var...
Ürəyi ipək kimi yumşaq xanımdır, heç kimə pislik arzulamaz. Ünsiyyətdə mehriban və xoşrəftardır. Fəqət, işində çox tələbkardır, mükəmməlliyi sevir. Səhvləri bağışlamağı xoşlamır. Zəhmli və iradəlidir...
Bir sözlə, haqqında söhbət açdığım İradə xanım Musayeva həytda çox güclü adamdır, sadəcə haqsızlığa dözümü yoxdur...
Onu filologiya üzrə elmlər doktoru alimlik dərəcəsi alması münasibətilə təbrik edir, möhkəm cansağlığı, növbəti elmi rütbə- “AKADEMİK” adına da layiq görülməsini də arzulayıram.
Çox yaşayın, ədəbi tənqidimizin iradəsi- İRADƏ xanım!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
Sağ əlləri qaynanamın başına
Xaçmazlı “Ekspress Keno”da 100 000 manat udub
Kənan, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Qaynanam bütün ümidlərini lotoreyaya dikib. Bütün təqaüsünü o kağızlara verir ki, udub nəvəmin birinə maşın, o birinə ev alacam. Amma həftəyə 20 manat xərcləyirsə ən böyük aylıq uduşu 2 manat olur. Yəni, təqribən aya 75 manat-filan uduzur.
Bu arada bu xəbəri ölkənin qanuni lotereya təşkilatçısı və idman mərc oyunları operatoru “Azərlotereya” ASC-yə istinadən yayarkən bacardıqca qaynanamdan gizlətməyə çalışacağam, çünki bu böyük uduşları görsə, qorxuram arvad daha da həvəslənib bu dəfə həftəyə 20 yox, 40 manat qoyar.
Dümək, “Azərlotereya”nın təşkil etdiyi lotereyalar üzrə iyun ayında ümumilikdə 11 böyük uduş qazanılıb.
Son zamanlar tez-tez böyük uduşlara şahid olan Xaçmaz şəhərində bu dəfə “Ekspress Keno”da 100 000 manat udulub.
Çoxlarının sevimlisi - “Poz-Qazan” oyunları da qazandırmağa davam edib. Onlardan yeni satışa çıxmış “Qızıl Ekstra”da düz 8 ədəd 10 000 manatlıq bilet şanslı qaliblərini tapıb. Uduşlu biletlər Bakı, Gəncə, Yevlax, Biləsuvar və Ağdaş şəhərlərindən alınıb. “Qızıl Ekstra” qaliblərindən Cəmşid Məmmədov və Nurlan Məmmədova 10 000 manat qismət olub.
Gəncədə daha bir böyük uduş – 25 000 manat “Qızıl” lotereyasında qazanılıb. “Ani 50” lotereyasında isə 10 000 manat udulub.
Qeyd edək ki, “Azərlotereya”nın təşkil etdiyi lotereya oyunlarında 25 000-dən 1 000 000 manatadək böyük uduşlar şanslı qaliblərin yolunu gözləyir.
Sağ əlləri qaynanamın başına!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
DOST həssas insanları bir araya gətirib
Qurumun İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzində 195 benefisiara xidmət göstərilir
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzinə daha 20-dək benefisiar cəlb olunub.
Nazirliyin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin yaydığı məlumata görə, hazırda burada həssas qruplara aid 200-dək benefisiar müxtəlif fəaliyyət istiqamətləri (rəqs, təsviri incəsənət, dulusçuluq, musiqi, dərzilik, modelyerlik, xalçaçılıq, toxuma, tikmə, bədii oyma, floristika, bağçılıq və landşaft dizaynı, audio-səsyazma, fotoqrafiya, kulinariya, səhnə ifaçılığı, kapoeyra, badminton və s.) üzrə təlimlərdə iştirak edir, bacarıqlarını təkmilləşdirir.
Onlardan 128 nəfəri əlilliyi olan şəxslər, 30 nəfəri aztəminatlı ailələrdən olanlar, 25 nəfəri valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş şəxslər, 12 nəfəri şəhid ailələrinin üzvləri, müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olanlar və ailə üzvləridir.
Həmçinin benefisiarlardan 96 nəfəri 6-18 yaşlarında, 99 nəfəri 18 və daha yuxarı yaşda olanlardır.
Mərkəzdə həssas qrupların yaradıcı potensialının inkişafına dəstək göstərilməsi ilə yanaşı, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının təsdiqlədiyi metod üzrə onlarla bağlı kompleks reabilitasiya işləri də aparılır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
“Uçmaq həvəsindədir, havalanmış adamlar” - Narıngül Nadir
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik qiraət rubrikasında bu gün sizlərə şair Narıngül Nadirin “Vağzal” şeirini təqdim edirik.
Vağzal
Yazıçı Seyran Səxavət bu şeiri oxuyub ağladığını dedi...
Şəhər çoxdan yatıbdı
Təkcə vağzaldır oyaq
Bir gün ölsə şəhəri
Bu vağzal ağlayacaq.
Hey dolur, hey boşalır,
Həmişə basırıqdır,
Burda bircə fəsil var,
O da ki, ayrılıqdır.
Uçmaq həvəsindədir,
Havalanmış adamlar.
Quş kimi dimdiyinə,
Alıb gedir qatarlar.
Bu vağzalda qocalıb
Bufetçi Qafar kişi.
Perik düşmüş Marusya
Bu vağzalın keçmişi.
Bir yanda bilyard zalı,
Bir tərəfdə gözləmə.
Divarda əyri yazı
“Nəzrin, məni gözləmə”
Ötürür, qarşılayır,
Dopdolu hekayədir.
Bu vağzal getmək üçün
Sonuncu bəhanədir.
Hərə bir səmtə gedir
Tək vağzal səbirlidir.
Bir yol çıxıb gedəmmir
Bu vağzal lap dəlidir.
Yel qanadlı qatarlar
Təkcə onu aparmır
Bəlkə çoxdan gedərdi
Bu şəhərdən qopammır.
Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
“Kardeş Kalemler”in İyun sayı işıq üzü görüb
Türk Dünyasının Ortaq Ədəbiyyat Dərgisi olan “Kardeş Kalemler”in iyun sayı işıq üzü görüb. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu barədə Avrasiya Yazarlar Birliyinin başqanı, dərginin redaktoru Yakup Ömeroğlu məlumat verib.
İyun dərgisi İdil-Ural Türklüyünün mücadiləsi və Türk Dünyası ilə özdəşləşmiş M. AYAZ İSHAKİ İDİLLİ Ərməğanı olaraq çıxdı.
Bu sayda Prof.Dr. Mustafa İsen Türk mədəniyyətinə önəmli hizmətlər verən və keçən ay vəfat edən Türkiyə Cumhuriyəti Ləyaqət Nişanı sahibi Prof.Dr. Cornell Fleicher üçün bir vida yazısı qələmə aldı.
AYAZ İSHAKİ-nin şəxsi arxivini qoruyan Prof.Dr. İsmail Türkoğlunun seçdiyi məktublar qiymətli tarixi mənbələr qismindədir.
Dərginin bu sayına əmək verən araşdırmaçı, yazar ve çevirmenlər bunlardır: Çulpan Zaripova Çetin, L. Ş. Garipova, Bekzat Bekbolat , İsmail Türkoğlu, İ. M. Galimcanova, Erkan Karagöz, Daniya Zahidullina, Alp Eren Demirkaya, Kim Miñnullin, Fatih Ekici, Rkail Zaydulla, Mihriye Çelik, Alsu Kamalıeva, Flün Muslahoviç Musin, Gülşah Yılmaz, Hatim Miñnegulov, Neslihan Yaşar, Zöfer Remiyev, İlsever Rami, Fatma Canpolat Canal, Rife Rahman, Muhammet Karataş, Feniye Feyzullina, Gülçire Hannanova, Esranur Aydoğan, Ramilya Yarullina Yıldırım, Cabbar Eşankul və Veli Savas Yelok.
“Kardeş Kalemler” həqiqətən də oxunur, bəyənilir, sevilir. Əməyi keçənlərə alqış olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
Akademik Milli Dram Teatrı 150-ci mövsümü başa vurub
Akademik Milli Dram Teatrı 150-ci teatr mövsümünü “Qarabağnamə” tamaşası ilə başa vurub.
Teatrın mətbuat xidmətinin yaydığı məlumata görə, bədii rəhbər, Əməkdar incəsənət xadimi Mehriban Ələkbərzadə və teatrın direktor əvəzi, Əməkdar mədəniyyət işçisi İlham Əsgərov yaradıcı heyətlə görüşüb, məzuniyyətə yollanan truppa üzvlərinə xoş istirahətlər arzulayıblar.
Qeyd olunub ki, yeni mövsümdə - ilin sonunadək Akademik Milli Dram Teatrında üç yeni tamaşanın premyerası keçiriləcək.
Yeni yaradıcılıq işləri Çingiz Aytmatovun “Əsrə bərabər gün”, Şıxəli Qurbanovun “Sənsiz” və Xalq yazıçısı Anarın “Dantenin yubileyi” əsərləridir. 2024-cü ildən isə kollektiv dünya və Azərbaycan dramaturgiyasının ən maraqlı nümunələri ilə tamaşaçıların görüşünə gələcək.
“Qarabağnamə” tamaşası Xalq yazıçısı, görkəmli dramaturq İlyas Əfəndiyevin “Hökmdar və qızı” əsəri əsasında hazırlanıb. Tamaşanın rejissoru Xalq artisti Mərahim Fərzəlibəyov, quruluşçu rəssamı İsmayıl Məmmədovdur.
Tamaşada rolları Xalq artistləri Kazım Abdullayev, Rafiq Əzimov, Hacı İsmayılov, Əli Nurzadə, Firəngiz Mütəllimova, Əməkdar artistlər Elşən Rüstəmov, Məsmə Ağaverdiyeva, Kazım Həsənquliyev, Elxan Quliyev, Elşən Cəbrayılov, Elnar Qarayev, aktyorlar İlyas Əhmədov, Ramin Şıxəliyev, Ləman İmanova, Nəzrin Abdullayeva, Cavidan Novruz, Nigar Güləhmədova, Firuzə Balayeva, Məhsəti Tahirzadə, Elsevər Rəhimov və Tural İbrahimov ifa edib.
Tamaşanın musiqi tərtibatçısı Həmid Kazımzadə, geyim rəssamı Aygün Mahmudova, işıq üzrə rəssamı Rafael Həsənovdur.
Səhnə əsərində XVIII əsrdə Qarabağ xanlığının mərkəzi olan Şuşada baş vermiş tarixi hadisələrdən və Qarabağ hökmdarı İbrahim xanın ictimai-siyasi, ailə-məişət həyatından bəhs edir. O dövrdə xanlıqlara bölünmüş Azərbaycana yiyələnmək istəyən Rusiya və İranla siyasi əlaqələri və dostluq münasibətlərini bərqərar etməyə çalışan İbrahim xan erməni fitnəkarlığının qurbanı olur.
Qeyd edək ki, İlyas Əfəndiyevin “Hökmdar və qızı” əsəri əsasında tamaşa ilk dəfə 1996-cı ildə nümayiş olunub. Tamaşa böyük müvəffəqiyyət qazanıb və 1997-ci il sentyabrın 20-də Ümummilli Lider Heydər Əliyev Akademik Milli Dram Teatrının səhnəsində tamaşanı maraqla izləyib. Tamaşaya baxdıqdan sonra yaradıcı heyətlə görüşdə Heydər Əliyev əsəri yüksək qiymətləndirib, onun təbliğinin vacibliyini bildirib. Həm tariximizin, həm də xalqımızda, xüsusən də gənclərdə vətənpərvərlik, müstəqillik hisslərinin təbliği baxımından əhəmiyyətini vurğulayıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
“Qar adamı” - Güneyli yazar İlqar Müəzzinzadənin hekayəsi
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güneydən gələn səslər rubrikasında portalımızın Güney Azərbaycan təmsilçisi Əli Çağla sizlərə İlqar Müəzzinzadənin maraqlı bir hekayəsini təqdim edir.
İlqar 18 oktyabr 1985-ci ildə Xiyav şəhərində anadan olmuşdur. O, ilk təhsilini bitirdikdən sonra İnşaat Mühəndisliyi, Ümumi Psixologiya üzrə bakalavr dərəcəsi və Klinik Psixologiya magistri almışdır. Onun 2017-ci ildə “Ürəyində dönüşsüz bilet” adlı şeirlər kitabı, 2020-ci ildə “Caddə” adlı hekayələr kitabı və 2021-ci ildə isə “Kaizen planlaşdırma” adlı psixologiya üzrə kitabı çap olunmuşdur. O, hekayə, poeziya, ədəbi tənqid və psixologiya sahəsində çalışır.
QAR ADAMI
Yuxuda bir qar adamı görürəm. Mənim nə qar ilə problemim var idi, nə də qar adamı ilə! Söz burda idi, evə girmişdi, çıxmaq fikri də yox idi.
Otuz il subay qalmamışdım ki, sonunda bu buza oxşar qar ilə evlənəm. Pis-pis kobud və soyuq heykəli ilə qucaqlamaq da istəyirdi. Bir təhər qopmalı idim. Baş açmırdım, qadın bir qar adamından çox, erkək bir cinə bənzəyirdi. Sanki damlarda olanları da bu yönəldir kimi davranırdı. Bir an dama sarı qaçıb qar adamlarına baş çəkdim. Hərəkətsiz və düzənli bir sırada dayanmışdılar.
Yenə pəncərə qırağına getdim. Saat gecə biri sovuşmaqda idi. Evdə zalın bucağındakı balkonun qırağında, soyuq kafelin üstündə lüt ayağımla dayanmışdım, sazaq ayağımı sancırdı. Qar dənələri getdikcə yekəlirdilər. Qoz boyda, qırıq-qırıq, havada fırlayaraq, hər yerə yox, balkona çox yağırdı, beş metr otaylığa isə az. Dam ilə balkonda hər yerdən çox gəzişirdilər.
Balkonda özünü tərpədib, üst-başını silkələdi. İrəli gəldi. Qarnının ortasından bir təpik geydirdim. Yerə tökülüb dağılsa da, yenə qar adamı şəklinə qayıdırdı. Vurduğum təpik heç vecinə də deyildi. Peyk antenası boşqabının böyüründən sovuşub, qırmızı dəmir qapıya söykəndi. Evə girmək istəyirdi. Ayaqlarım donuxub, əllərim keyimişdi. Dəmir qapının soyuq qıfıl yerini çəkib açdım, içəri keçdi. Boyu bir metr olardı. Başını yuxarı qaldırıb üzümə zilləndi.
Qar qırmızı çırağın işığında işıldayırdı. Yumşaq və pambıq telefon telinə, xiyaban qırağında sıralanmış ağacların xollarına düşür, qırmızı işıq altında şəhərə sərilirdi. Xiyaban qırağındakı ağacların budağı arasında uçuşub üşüyən sərçələr isti yer axtarırdılar, amma nə isə, bu isti heç də qar adamının könlücə ola bilməzdi. Çıxıb dam yolundan kürəyi götürdüm, başını bədənindən ayırmaq istəyirdim. Damın üstündən yerimək səsi gəldi. Səsin olub-olmamasına şübhələndim. Səs getdikcə ucalırdı, pəncərə qırağından ayrılıb, dama sarı getdim. Bir neçə qar adamı damın üstündə oturmuşdu. Başqa qonşu damlar və balkonlarda da habelə.
Qara asfaltın çirkin sir-sifəti, yavaş-yavaş qar quşunun altında itirdi. Ötən ay, damda manqalda bişirdiyim kababın közləri də, qar dənələri altında itməkdə idi. Qar dənələri, hansısa bir şəhəri təsxir etmək istəyən komanda paraşütizmləri kimi kirpiklərimə qonduqca, ürəyimə soyuq bir şübhə sarılırdı. Sevirdim qarı, yağmasına varam, qarışam, qaynayam, zarafatlaşam. “Hooooy gözümə ala-bula dəyirsən ha!” bir-bir tutub öpəm. Dodağımda soyuq yaş oturmuşdu, dişlərim üşüyürdü, amma nə isə bu qar adamı çox nanəcib birisinə oxşayırdı, zərrə-zərrə göydən yağan gözəl qar dənələrindən düzəldilmiş qar adamı deyildi sanki.
Dam yolunun soyuq qara mərmərli daşlarının üstündən, ayaq yalın sovuşub evə düşdüm. Qar adamı openin üstündə sırtıqca oturmuşdu. “Mənə qızıl almırsan, mənə lap son moda olmuş paltarlar hədiyyə etmirsən, xarici səfərlərə aparmırsan” deyən qadınlara bənzəyirdi. Nə papağı var idi, nə burnunda yerkökü, hər nəyi qardan düzələn yalnız ağappaq bir heykəl idi. Onun kristallarının arasında narın sarı-narıncı işıltılar parlayırdı. Yuxu gözümü çıxardırdı, davalarımı atmışdım, amma dama papaqsız çıxdığım üçün, sinüzitim yenə incitməyə başlamışdı. Bilmirəm elə doğurdan ağrıyırdı, yoxsa yuxu idi! Başıma ağrı sıçrayırdı.
Gecə saat 01:30 olardı. Mən isə hələ də qar dənələrinin ovsununda idim, sehirli yağmasına dalmışdım. Pəncərənin arxasından bir an belə qopa bilmirdim. Nəfəsimdən şüşə buğlanmışdı. Qar adamı məni qucaqlayıb öpmək istəyirdi. Çox zorlu olsaydı da müsibətlə ayrılıb kürəyi əlimə götürmüşdüm. “Mənim səninlə heç bir sabahım yox, açıl get burdan” deyə bağırmışdım. Kürək ilə başını bədənindən ayırmaq istəyirdim. Üstünə yürümüşdüm. Çırpışmışdıq. Çilçırağın qırılıb yerə düşməsini də vecinə almamışdı, qucaqlamaq istəyirdi. Soyuqluğunu mənə təqdim etmək üçün. Pəncərənin şüşəsini silib ara-sıra eşiyə baxırdım. Qar dənələri balkon üstünə toplanmaqda idi. üst-üstə qalandqdan sonra, təzədən dönüb qar adamına dönüşürdülər.
Pəncərədən ayrılmışdım, qar adamı zalın bucağına getmişdi. Əlində bir kubik var idi. sarı-narıncı rəngində. Qarın böyümüş kristalları kimi idi. O, kristalın işıqla sayrışan əşyasını, xırıltı, xırpıltı, cırınq-cırınq səslər içində, qabağına qoyub başını üzərinə əymişdi. Yuvasını oğurluq qır-qızıldan doldurmuş qarğa kimi idi. Ara-sıra balkona çıxıb, bir qucaq qar gətirirdi və uşaqlarımızdır deyirdi, sonra da qabağına töküb qovurğa kimi hərdən birini ağzına atırdı.
Yenə də dam yolunu soyuq mərmərindən keçib, evə qayıtdım. Soyuq, cırıq corabımdan dabanıma süzüb sancırdı. Qar adamı yox idi. Balkona sarı getdim. Otağı, şkafı, vannanı, tualeti, hər yeri alt-üst elədim; kaş yenə də dədəsi evinə cəhənnəm olmuş qadınlar kimi olaydı. Kəbini icraya qoymayıb, çıxıb gedənlər kimi. Evdə bir yaş da görmədim. Demək su olub yerə də getməmişdi. Zala qayıtdım. Mebelin bazası qırağında səkkiz bucaqlı kristalı işıldayırdı. Əlimə götürdüm. Göz qırpımında əriyib yox oldu. Əlim üşümürdü. Sanki əlimə isti su dağıldı. Aşpazxanaya gedib əlimi soyuq suya tutdum. Üzümə su vurdum. Yuxu içində yuxu görürdüm, qorxu canıma çökürdü. Openin altındakı üst-üstə qalanmış şey-şüylərə gözlərim sataşdı, soyuducunun içində hər nə var idisə, eşiyə tökülmüşdü, meyvə, tomat pastası, mürəbbə, limonada kimi. Soyuducunun öz-özünə açılması ilə diskindim. Ansızın ağ bir əl yaxamdan yapışdı. Uzun barmaqlarını boğazıma sardı. Gözlərim kəlləmə çıxdı. Nəfəsim kəsildi. Bir an danışmağa belə fürsət vermədi. Sonra da öz şikarını çəngəlləri arasında boğub göylərə aparan qartal kimi, yuxarı qovzayıb aşağı çırpdı, yerdə sürüyüb soyuducunun içinə təpdi. Qapını bağlayıb bağrına basdı, dayanmadan öpməyə başladı. Başım gicəllənir, nəfəsim kəsilməkdə idi. Lap boğulurdum, həm soyuqdan, həm havasızlıqdan. Soyuducunun içi qap-qaranlıq idi. Və həmişə uşaqlığımdan soyuducu qapısının açılıb-bağlanmasında, çırağının necə yanıb-sönməsi mənim üçün sual idi. İndi soyuducunun içində bu fikirləri bir anlıq belə beynimdə dolandırsam da, yalnız buraxılıb eşiyə qaçıb canımı qurtarmağa çalışırdım. Demək qapı bağlananda çırağın necə sönüb-sönməmək tapmacasını kəşf etməyə heç də yaxşı fürsət deyil idi. Kvant fizikində kvark zərrələri kimi bir şey idi, baxsan var, baxmasan yox! Qar adamına baxmamağa çalışırdım. Bu həçəldən necə olursa olsun qurtarmalı idim. Bağrına basıb dodağımı yeməyə çalışsa da, başa sala bilmirdim ki, mənim sənin ilə heç sabahım ola bilməz. Qışqırdım. Səsim çıxmadı. Bir neçə dəqiqə soyuducunun içində qucağında dartındım. Qaranlıq və soyuq hər tərəfimi keyitmişdi. Soyuducu yerə aşdı, çətinliklə eşiyə çıxıb ayağa durdum. Başını bədənindən qoparmaq istəyirdim, hər nə qədər zor verdim tərpənmədi. Çox yoğun, qoca və köklü bir ağac kimi idi. Tez başını mənə sarı tutub qucağına götürdü. Qıçlarımdan yapışıb yuxarı qaldırdı, sonra son gücü ilə kitabxanaya tərəf tulladı, sifəti kitablara öz günüsü kimi yanaşan qadınlar kimi olmuşdu. Soyuducunun qulpu belimə keçdi, bağırtım göyə ucaldı. Özümə gələnə kimi yenə yox oldu. Soyuducunun içindən çıxıb zalın bucağına qayıtdım. Soyuducuya sarı addımlayıb qapısına yaxılan qar dənələrinə əlimi sürtdüm. İşıldayıb sarı işıqla yox oldular. Yerdə bir zərrə belə su qalmamışdı.
Soyuducunun qapısını örtüb zala qayıtdım. Əlini sinəsinə salıb bir başqa səkkiz bucaqlı kristal çıxartdı. Onun kristalları alma boyda olardı. Qarın sarı-narıncı dənələri balaca lampalar kimi yanıb-sönürdü. Elə bil şəhərdə bir iş görüləcəkdi. Yoxsa bu qədər qar ordusunu mənə görəmi tökmüşdü dam üstə? İşıq dalğaları səkkiz bucaqlı kristalın ortasına süzüb Savalan dağının rəsmini yaradırdı. Sonra da şəhərin damlarını göstərirdi. Sanki damlarda olanlara siqnal verirdi.
Ayağa qalxıb soyuducuya sarı getdi. Qapısını açıb içinə keçdi. Daha təcrübəli idim, bayaqkı oyun başıma gəlməsin deyə, bu dəfə soyuducuya yaxın düşməyəcəkdim. Bir daha çıxıb zalın bucağındakı qara mebelə qayıtdı. Saat beş, səhər açılıb dan sökülüncə, hər yarım saatdan bir, soyuducuya girib zalın bucağına qayıdırdı.
Dama çıxdım. Qar adamları başqa damlarda olanlar ilə yer dəyişirdilər. Binada ərləri ilə yatmayıb, başqa evlərdəki kişilərin yatağına gedən qadınlar kimi idilər. Sərçələr qrupunun uçuşunu xatırladan qar dənələri, dama qonduqda, yenə də qar adamı formasına qayıdırdılar.
Pillələrdən qaça-qaça evin içinə qayıtdım. Zaldakı qar adamını damlarda olanların başqanı olduğunu sanırdım. Dama çıxanda zal ilə otağın sobası sönmüşmüş, çıraqlar da habelə. Evdə soyuq hökm sürməkdə idi. nəfəsim qaranlıq evin soyuğunda buğlanırdı. Xalçanın qıraqlarında zalın divarına yapışıq sərilmiş yorğanı qucağıma aldım. Mebelin üstündə dizlərimi qarnıma yığarkən, yorğana bürünüb, qar adamının işlərinə baxırdım. Mən ilə rahatlıq hiss etməsini düşünürdüm. O isə məni təsxir etmiş sanırdı, bəlkə də təhlükəsizliyimə özünü inandırıb vücudunu toxunulmaz düşünürdü. Bəlkə də elə ilk evə girdiyində mənim çevrilmə sürəcimi başlamışdı; məni də özü kimi bir qara çevirib, ömürlük sevgi yaşatmaq istəyirdi.
Yorğan içində tərləmişdim. Bəlkə də əriməkdə idim. Varlığımın nə olduğuna yavaş-yavaş şübhələnirdim, barmaqlarım keyiyib, dırnaqlarım ağarmaqda idi. gözlərim qaranlıq çalırdı.
Yorğandan ayrılıb otaqdakı güzgüyə sarı getdim, qırov bağlamışdı. Qar adamının səkkiz budaqlı kristalında Savalan ətəklərini görə bilirdim. Savalan sığınacağında hərbi təlim görən əsgərlərin düzülüşünə bənzəyən bir formada minlər qar adamı düzülmüşdü, dağın başında dörd qatlı bina ucaldıqda yüzlər katapult kimi sistemlər, qartal daşının çevrəsinə yerləşirdi. “Ağa pox yedim” deyə ucadan bağırsaydım da, səsim çıxmırdı. Qucaqlayıb mən səninəm desəydim də eşitməz, görməz kimi öz işini görürdü. İş belə qabağa gedirdi ki, biraz sonra bütün şəhər qar altına getsin.
Qara buludlar Qartal daşının üstündə toplaşıb vur hay qar yağdırmaqda, maşınlar boyda qar topuları yetişdirməkdə idilər. Qar topular oluşduqdan sonra şəhərə sarı tuş tuturdular. Şəhər qar ilə basdırılacaqdı. Qartal daşı getdikcə qar talalarının altında itməkdə, bir qarlı dağa çevrilməkdə idi...
*
Bilmirəm haçan yuxudan durmuşdum. Səhər çağı idi, acıxmışdım. Belimin ağrısından tərpənə bilmirdim. Barmaqlarımın da ikisi çıxmışdı. Çətinliklə paltarımı geyinib evdən çıxdım. Saat səhər 10:00 zad olardı. Çörəkçi Hüseynəlidən sümü almağa getdim. Ordan da sınıqçı Əlinin yanına gedib çıxığı saldıracaqdım. Hüseynəli ağappaq rəsim dəftəri kimi olmuşdu. Daha çörək bişirmişdi, yarım metrlik buz qaliblərini kürənin qabağına uzatmışdı. Kürədən şaxta eşiyə püflənirdi. İki dənə yarım metrlik buz alıb evə döndüm.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
Opera və Balet Teatrı Şəki “İpək Yolu” XII Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışında iştirak edib
Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı və Şəki Şəhər İcra Hakimiyyətinin birgə təşkilatçılığı ilə hər il keçirilən “İpək Yolu” XII Beynəlxalq Musiqi Festivalının ilk günü bəstəkar Firəngiz Əlizadənin “İntizar” operası Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının kollektivi tərəfindən nümayiş olunub.
AzərTAC xəbər verir ki, tamaşanın quruluşçu rejissoru Əməkdar incəsənət xadimi Hafiz Quliyev, dirijoru Əməkdar artist Əyyub Quliyev, xormeysteri Əməkdar incəsənət xadimi Sevil Hacıyevadır.
Tamaşanın quruluşçu rejissoru Hafiz Quliyev mübahisəli dramaturji xətti, həmçinin Azərbaycanın milli mənəvi dəyərlərini tamaşada təqdim edib.
Teatrın simfonik orkestrı Əyyub Quliyevin rəhbərliyi ilə bəstəkarın müasir polifonik, zəngin, fəlsəfi, klassik və milli çalarlarla dolu əsərini yüksək səviyyədə səsləndirib. Sevil Hacıyevanın rəhbərlik etdiyi teatrın xor kollektivi yalnız ifaları ilə deyil, xoreoqrafik səhnə hərəkətləri ilə yadda qalıb. Tamaşada Xalq artisti Əkrəm Poladov, Əməkdar artistlər İnarə Babayeva, Ramil Qasımov, Səbinə Vahabzadə, İlahə Əfəndiyeva, Tural Ağasıyev, Samir Səmədov, gənc solistlər Taleh Yahyayev, Fəhmin Əhmədli, Aysel İbrahimova, Vüqar Əliyev çıxış etdilər. Baş rolların ifaçıları İnarə Babayeva ilə Ramil Qasımovun duetləri, Əkrəm Poladovun Ata obrazını səmimi canlandırması, Səbinə Vahabzadə ilə Tural Ağasiyevin emosional ifası, ilk dəfə yad adam obrazında çıxış edən Taleh Yahyayevin inandırıcı oyunu, İlahə Əfəndiyeva və Aysel İbrahimovanın nazlı-qəmzəli gəlinlər obrazlarını canlandırması tamaşaçılar tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılandı. Həmçinin tamaşada dərviş rolunda çıxış edən balet artisti Əməkdar artist Samir Səmədovun, gənc xanəndə Anar Ömərovun ifasında “Qarabağ şikəstəsi” Şəki sakinləri, həmçinin ölkəmizə təşrif buyuran xarici qonaqlar tərəfindən alqışlarla qarşılanıb.
Festival çərçivəsində TURKSOY-un 30 illiyi münasibətilə solistlərə və tamaşanın bədii heyətinə sertifikatlar təqdim edilib.
Qeyd edək ki, festivalda Türkiyə, Çin, Özbəkistan və Qazaxıstandan gəlmiş rəqs və musiqi qrupları, ifaçılar, həmçinin Azərbaycanın tanınmış teatr və musiqi kollektivləri iştirak edirlər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
DİQQƏT! 125 yaşı olan unikal kitaba sahib olmaq şansınız var
Həqiqi ədəbiyyat biliciləri üçün Eurasian Creative Guild təsisatından super təklif var! Əfsanəvi Amerika yazıçısı Harriet Beecher-Stounun yazdığı "Tom dayının daxması" nadir antik kitabının (Uncle Tom’s Cabin; or, Life Among the Lowly) sahibi olmaq üçün unikal fürsətiniz yaranıb. Bundan ötrü online hərracda iştirak edə bilərsiniz.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, kitab 1898-ci ildə, yəni 125 il əvvəl Londonda nəşr edilmişdir.
"Tom dayının daxması" XIX əsrin ən çox satılan romanı və müqəddəs “Bibliya” kitabından sonra ikinci ən çox satılan kitabdır.
Auksion iyulun 10-da başa çatacaq. Auksionun başlanğıc qiyməti 1 funt sterlinq müəyyənləşib, siz də öz təkliflərinizi göndərmək istəyirsinizsə, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının email ünvanına yazın və sizə auksionun şərtləri, eləcə də vatsapp nömrəsi təqdim ediləcək.
Sonda ən böyük məbləğ təklif edənə kitab satılacaq. Hərracın qalibinə kitab istəyinə görə ya poçtla göndəriləcək, ya da, Londonda və ya digər seçilmiş şəhərdə şəxsən təqdim ediləcək.
Eurasian Creative Guild təsisatı bundan öncə Elvis Presliyə məxsus pul sikkəsini online auksionda satmaq təcrübəsinə malikdit, hərraclardan əldə edilən vəsait mədəniyyətin təbliği işlərinə xərclənir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
Sumqayıt Dövlət Dram Teatrı Bakıda çıxış edib
Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının təşkilatçılığı ilə keçirilən “Qonaq teatr” layihəsi çərçivəsində Sumqayıt Dövlət Dram Teatrının yaradıcı kollektivi Turqut Özakmanın "Ocaq" adlı səhnə əsəri ilə Bakıda çıxış edib.
Sumqayıt Dövlət Dram Teatrının 55 illiyinə həsr olunan və Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının böyük zalında göstərilən tamaşadan əvvəl İttifaq sədrinin vəzifə səlahiyyətlərini icra edən Xalq artisti Hacı İsmayılov "Qonaq teatr" layihəsindən və onun əhəmiyyətindən danışıb.
Sumqayıt Dövlət Dram Teatrının baş rejissoru, Xalq artisti Firudin Məhərrəmov Sumqayıt Teatrına göstərilən diqqətə görə İttifaqa və tamaşaçılara dərin təşəkkürünü bildirib.
Çıxışlardan sonra istedadlı aktyorların iştirakı ilə nümayiş olunan tamaşa teatr mütəxəssisləri, media nümayəndələri və sənətsevərlər tərəfindən alqışlarla qarşılanıb.
Tamaşanın sonunda Sumqayıt Dövlət Dram Teatrı və teatrın baş rejissoru, Xalq artisti Firudin Məhərrəmov Teatr Xadimləri İttifaqının fəxri fərmanı ilə təltif olunub.
Xatırladaq ki, Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının təşkilatçılığı ilə keçirilən "Qonaq teatr" layihəsi çərçivəsində bir çox bölgə teatrlarının yaradıcı kollektivləri Bakıya səfər edərək, maraqlı səhnə əsərləri ilə çıxış ediblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.07.2023)
